Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 trung học phổ thông qua dạy học bài nhà trường quân đội, công an và tuyển sinh đào tạo
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.19 MB, 40 trang )
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.......................................................................................................................................................3
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI..................................................................................................................................3
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU..................................................................................................4
2.1. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................................4
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................................................4
3. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU...........................................................................................................................4
3.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu.....................................................................................................4
3.2. Giới hạn về phạm vi nghiên cứu......................................................................................................4
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................................................................................4
4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết.......................................................................................4
4.2. Nhóm phương pháp thực tiễn.........................................................................................................5
4.3. Nhóm phương pháp toán học thống kê..........................................................................................5
5. GIẢ THIẾT KHOA HỌC..............................................................................................................................5
6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI...........................................................................................................................5
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH LỚP 12 THPT QUA DẠY HỌC BÀI NHÀ
TRƯỜNG QUÂN ĐỘI, CÔNG AN VÀ TUYỂN SINH ĐÀO TẠO........................................................................5
1.1. Hướg nghiệp và giáo dục hướng nghiệp.............................................................................................5
1.1.1. Khái niệm hướng nghiệp...............................................................................................................5
1.1.2. Khái niệm giáo dục hướng nghiệp................................................................................................6
1.1.3. Các nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông
.................................................................................................................................................................6
1.2. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh lớp 12 THPT.........................................................................................8
1.3. Thực trạng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy học bài Nhà trường quân
đội, Công an và tuyển sinh đào tạo............................................................................................................9
2.1. Phương pháp tích hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua học bài Nhà trường
quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo.................................................................................................11
2.2. Các giải pháp thực hiện......................................................................................................................12
2.2.1. Tìm hiểu thông tin cụ thể về các trường quân đôi và công an..................................................12
2.2.2. Tìm hiểu thông tin tuyển sinh của các trường. (Phụ lục 2)........................................................16
2.3. Thực nghiệm sư phạm.......................................................................................................................22
2.3.1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm.................................................................................................22
2.3.2. Tổ chức thực nghiệm sư phạm...................................................................................................22
2.3.3. Phân tích kết quả thực nghiệm...................................................................................................23
1
2.3.4. Kết luận chung về thực nghiệm sự phạm...................................................................................24
KẾT LUẬN...................................................................................................................................................25
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................27
PHỤ LỤC.....................................................................................................................................................28
2
MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông hiện nay có vai trò, nhiệm vụ
hết sức quan trong nhằn thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng
Việt Nam là xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa. Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông là giáo dục thái độ lao động
và ý thức đúng đắn với nghề nghiệp; cho học sinh làm quen với một số nghề phổ biến
trong xã hội và các nghề truyền thống của địa phương; tìm hiểu năng khiếu, khuynh
hướng nghề nghiệp của từng học sinh để khuyến khích, hướng dẫn và bồi dưỡng khả
năng nghề nghiệp thích hợp nhất; động viên học sinh đi vào những nghề, những nơi
đang cần. Bởi vậy, vấn đề giáo dục hướng nghiệp hiện nay là vấn đề hết sức quan
trọng đang đặt ra cho các nhà nghiên cứu giáo dục.
Thực tế hiện nay hầu hết các trường phổ thông đã và đang triển khai công tác
hướng nghiệp, tuy nhiên hiệu quả đạt được chưa cao. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn
đến kết quả trên, trong đó không thể không kể đến nguyên nhân các giáo viên bộ môn
chưa chú trọng hướng nghiệp, chưa tích hợp hiệu quả môn học của mình vào công tác
giáo dục hướng nghiệp cho học sinh.
Giáo dục quốc phòng, An ninh cho học sinh còn là nhiệm vụ quan trọng trong
đào tạo con người mới XHCN nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung có ý thức tổ
chức kỷ luật, tinh thần tập thể ý thức tư duy và kiến thức, kỹ năng quân sự cần thiết
chuẩn bị nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc là một trong
những nội dung giáo dục toàn diện trong nhà trường, góp phần hình thành nhân cách
con người mới. Đối với giáo viên đang giảng dạy môn học Giáo dục quốc phòng, An
ninh, công việc giảng dạy phải gắn liền với nghiên cứu khoa học, Đây là con đường
ngắn nhất để không ngừng tích lũy kiến thức nâng cao trình độ gọt sắc tư duy, nhằm
góp phần tìm ra những hình thức, phương pháp thích hợp và hiệu quả nhất để truyền
đạt kiến thức cho người học đạt hiệu quả cao nhất. Luôn sẵn sàng gia nhập Lực lượng
vũ trang nhân dân, nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc bảo vệ
an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.
Môn học Giáo dục Quốc phòng an ninh là môn học có rất nhiều nội dung và
hoạt động để giáo dục hướng nghiệp cho học sinh, tuy nhiên, đa số các giáo viên vẫn
3
chưa coi trọng. Có một số ít giáo viên quan tâm thực hiện nhưng hình thức, nội dung
nghèo nàn kém hiệu quả giáo dục. Đa số giáo viên rất lúng túng trong quá trình thực
hiện chương trình hướng nghiệp.
Với những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 trung học phổ thông qua
dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo” thiết thực để
nghiên cứu.
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
Xác định được các nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục hướng nghiệp
cho học sinh lớp 12 trung học phổ thông qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công
an và tuyển sinh đào tạo nhằm giúp học sinh hiểu thêm về các ngành nghề trong quân
đội và công an nhân dân Việt Nam và góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục cho học
sinh trong nhà trường phổ thông.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về giáo dục hướng nghiệp cho học sinh
12 qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo.
- Xây dựng nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục hướng nghiệp cho
học sinh lớp 12 trung học phổ thông qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và
tuyển sinh đào tạo.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm.
3. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU
3.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung xây dựng nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục hướng
nghiệp cho học sinh lớp 12 qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển
sinh đào tạo.
3.2. Giới hạn về phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ nghiên cứu tại 2 lớp khối 12 trường THPT nơi tôi công tác.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Phương pháp phân tích, tổng hợp:
4
- Phương pháp phân loại, hệ thống:
4.2. Nhóm phương pháp thực tiễn
- Phương pháp quan sát khoa học:
- Phương pháp điều tra:
- Phương pháp thực nghiệm:
4.3. Nhóm phương pháp toán học thống kê
5. GIẢ THIẾT KHOA HỌC
- Hướng nghiệp giúp cho học sinh thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi chọn
nghề. Hướng nghiệp còn giúp học sinh chọn trường học theo chiều hướng phù hợp
giữa lựa chọn của cá nhân với gia đình, xã hội và với các yêu cầu của các ngành nghề..
- Giáo dục hướng nghiệp có tính chất tư vấn, tạo điều kiện để mỗi học sinh định
hướng đúng trong việc lựa chọn nghề nghiệp thích hợp với năng lực, sở trường của
mình sau khi tốt nghiệp phổ thông.
- Việc giải pháp dạy học chú trọng đến việc hoạt động nhóm, khả năng hợp tác,
giúp đỡ lẫn nhau trong nhóm để đưa ra kết quả tiếp cận tri thức nhanh.
6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
Kết quả sáng kiến giúp giáo viên và học sinh hứng thú hơn trong hoạt động dạy và
học đặc biệt là đáp ứng được công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trong việc
chọn trường chọn ngành trong hệ thống nhà trường quân đội và công an hiên nay.
Sáng kiến có thể được các trường THPT khác trên địa bàn tỉnh nghiên cứu và vận dụng
phù hợp trong dạy học các đối tượng tương ứng.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH LỚP 12
THPT QUA DẠY HỌC BÀI NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI, CÔNG AN VÀ
TUYỂN SINH ĐÀO TẠO
1.1. Hướg nghiệp và giáo dục hướng nghiệp
1.1.1. Khái niệm hướng nghiệp
Là hệ thống các biện pháp giúp cho con người lựa chọn và xác định nghề
nghiệp của bản thân trong cuộc sống tương lai trên cơ sở kết hợp nguyện vọng, sở
trường của cá nhân với nhu cầu xã hội.
5
Hướng nghiệp là khái niệm chung của một trong những lĩnh vực văn hóa xã
hội. Hướng nghiệp được thực hiện dưới hình thức quan tâm của xã hội và tạo nghề cho
thế hệ trẻ. Hỗ trợ và phát triển cho các thế hệ những thiên hướng và thực hiện đồng bộ
các biện pháp chuyên môn tác động đến con người trong việc tự xác định nghề nghiệp,
chọn lựa hình thức tối ưu để có việc làm riêng. Hướng nghiệp còn có tính đến nhu cầu
và năng lực của con người và kết hợp với hoàn cảnh kinh tế - xã hội trong thị trường
lao động.
1.1.2. Khái niệm giáo dục hướng nghiệp
Trong nhà trường phổ thông, giáo dục hướng nghiệp được hiểu như là một bộ
phận của quá trình giáo dục. Hướng nghiệp đòi hỏi nhà trường tiến hành việc giáo dục
về văn hóa, đạo đức, thẩm mỹ, giáo dục thể chất, lao động phải đồng thời cung cấp cho
học sinh nắm được:
- Hệ thống các nghề nghiệp chủ yếu hiện có trong đời sống xã hội.
- Nội dung cơ bản, các yêu cầu đối với những người tham gia các nghề nghiệp ấy.
- Các thông tin cần thiết về sự phân bổ, tuyển chọn, sử dụng nhân lực ở các nghề ấy.
- Hướng dẫn có tính chất tư vấn, tạo điều kiện để mỗi học sinh định hướng
đúng trong việc lựa chọn nghề nghiệp thích hợp với năng lực, sở trường của mình sau
khi tốt nghiệp phổ thông.
1.1.3. Các nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục hướng nghiệp trong nhà
trường phổ thông
1.1.3.1. Nội dung hướng nghiệp
- Tìm hiểu thế giới nghề nghiệp, nội dung này cung cấp cho học sinh những
thông tin nghề nghiệp và cơ sở đào tạo. Bao gồm những loại thông tin sau:
+ Thông tin về ngành, nhóm nghề và nghề cụ thể.
+ Thông tin về cơ sở đào tạo
+ Thông tin về nghề nghiệp và cơ sở đào tạo mà bản thân thích.
- Giáo dục cho học sinh thái độ, ý thức tôn trọng người lao động, ý thức tiết
kiệm và bảo vệ của công thuộc các ngành nghề khác nhau…Đây là những phẩm chất,
nhân cách không thể thiếu được ở những người lao động. Có thể coi đây là nội dung
nhằm thực hiện giáo dục đạo đức và lương tâm nghề nghiệp đối với thế hệ trẻ.
1.1.3.2. Phương pháp giáo dục hướng nghiệp
6
Trong mọi hoạt động, giáo viên đóng vai trò cố vấn, xác định mục tiêu, nội
dung, cách thức hoạt động, còn các em học sinh giữ vai trò chủ thể hoạt động, điều
khiển hoạt động và tự đánh giá. Do vậy, phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục
hướng nghiệp gồm một số phương pháp đặc thù sau:
- Thuyết trình nêu vấn đề: giáo viên truyền đạt thông tin và tri thức đến học sinh
bằng lời nói. Phương pháp thuyết trình có thể áp dụng trong những tình huống dưới đây:
+ Giới thiệu khái quát bài học, nói ngắn gọn những vấn đề quan trọng và cần
thiết để học sinh biết được ý nghĩa và nội dung của bài học.
+ Giải thích các điểm chính của chủ đề.
+ Giao bài tập cho học sinh
- Dạy theo tình huống: dạy học theo tình huống dựa trên quan điểm “Giáo dục
là sự chuẩn bị cho người học vào việc giải quyết các tình huống của cuộc sống”(Soul
B. Robinsohl 1967). Học theo tình huống học sinh có điều kiện trao đổi, với nhau, trao
đổi với giáo viên, được nhận xét, trình bày những suy nghĩ, hiểu biết của mình về cuộc
sống, về nghề nghiệp và nhất là vấn đề chọn nghề tương lai.
Phương pháp tình huống được tiến hành theo những bước sau:
Bước 1: Học sinh nhận biết tình huống và những vấn đề cần giải quyết thuộc
trường hợp nào và liên hệ với kinh nghiệm của bản thân.
Bước 2: Học sinh thu thập thông tin cần thiết để giải quyết vấn đề.
Bước 3: Thảo luận, trao đổi để tìm các phương án giải quyết.
Bước 4: So sánh các phương án, lựa chọn một phương án giải quyết.
Bước 5: Trình bày, bảo vệ phương án đã lựa chọn.
Bước 6: So sánh, vận dụng hoặc lấy ví dụ trong thực tiễn.
- Dạy học theo nhóm nhỏ: Học theo nhóm nhỏ là một trong những phương pháp
học tập có hiệu quả trong việc tổ chức hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh
phổ thông. Khi học theo nhóm, học sinh có thể cùng nhau đạt được những điều mà các
em không làm được một mình, bằng cách là đóng góp một phần hiểu biết của mình rồi
cả nhóm tập hợp lại thành “bức tranh tổng thể” về thông tin nghề hoặc quyết định chọn
nghề.
- Tổ chức thảo luận lớp về nội dung hướng nghiệp: trong quá trình tổ chức hoạt
động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh, phương pháp thảo luận có những thuận lợi:
7
+ Giúp học sinh nhận thức sâu sắc và xử lí thông tin nhanh trong những chủ đề
có nội dung tìm hiểu một nghề cụ thể.
+ Qua thảo luận, học sinh hiểu được quan điểm của bạn khác.
+ Học sinh phân tích, đánh giá được nhiều tình huống học tập do giáo viên đưa ra.
+ Học sinh học cách lập luận, lí giải được vấn đề chọn nghề.
- Tổ chức trò chơi theo chủ đề hướng nghiệp:
Là một phương pháp có hiệu quả để thu hút sự tham gia của học sinh nhằm
giúp học sinh hứng thú, giảm bớt mệt mỏi trong quá trình học tập. Hoạt động giáo dục
hướng nghiệp nhiều khi được thể hiện như một sân chơi bổ ích cho học sinh. Qua đó,
các em vừa được học, vừa được tham gia những trò chơi hấp dẫn. Các bước tiến hành
phương pháp:
+ Phổ biến luật chơi.
+ Đảm bảo học sinh nắm được qui tắc chơi.
+ Giáo viên rút ra kết luận cho học sinh qua trò chơi.
- Đóng vai (diễn kịch), mô phỏng: là phương pháp cơ bản để rèn luyện kĩ năng
giao tiếp cho học sinh. Đóng vai là cơ hội để học sinh thực hành một số nhiệm vụ hay
cách ứng xử nào đó trong một môi trường mẫu trước khi các tình huống thực xảy ra.
Qua đóng vai, học sinh biết xử lí thông tin, ứng dụng những lý thuyết đã học vào thực
tế sinh động và đa dạng. Đóng vai tạo điều kiện cho học sinh thực hành kĩ năng ra
quyết định cho hướng đi của mình. Có thể áp dụng phương pháp này để tạo tình huống
trước khi thảo luận một chủ đề nào đó. Đóng vai sẽ kích thích học sinh thảo luận sôi
nổi về chủ đề được nêu.
1.2. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh lớp 12 THPT
Đối với học sinh 12 THPT thường có độ tuổi từ 17 – 18 tuổi, các em đã có sự
hoàn thiện về chất. Sự phát triển mạnh mẽ về mặt cơ thể tạo tiền đề cần thiết cho sự
phức tạp hóa hoạt động phân tích, tổng hợp…của vỏ bán cầu đại não trong quá trình
học tập. Học sinh cuối cấp thường có lòng khao khát mở rộng tri thức, mong muốn
hiểu biết, say mê quá trình giải quyết các nhiệm vụ học tập. Điều này tạo thuận lợi cho
giáo viên trong quá trình dạy học và tổ chức các hoạt động đảm bảo tính tự lực và phát
triển tư duy cho học sinh trong việc lĩnh hội tri thức.
8
Hoạt động lao động tập thể có vai trò to lớn trong sự hình thành nhân cách
thanh niên mới lớn. Hoạt động lao động được tổ chức đúng đắn sẽ giúp các em hình
thành tinh thần tập thể, lòng yêu lao động, tôn trọng lao động và thành quả lao động,
đặc biệt là nhu cầu và nguyện vọng lao động. Điều quan trọng là, việc chọn nghề đã
trở thành công việc khẩn thiết của học sinh lớn. Càng cuối cấp học thì sự lựa chọn
càng nổi bật. Các em hiểu rằng cuộc sống tương lai phụ thuộc vào chỗ, mình có biết
lựa chọn nghề nghiệp một cách đúng đắn hay không. Dù vô tâm đến đâu, thì thanh
niên mới lớn cũng phải quan tâm, có suy nghĩ trong khi chọn nghề.
1.3. Thực trạng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy học
bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo
Chúng tôi điều tra thực trạng của việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp
12 THPT qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo bằng
phương pháp anket thông qua hệ thống câu hỏi được soạn thảo bằng các phiếu.
Thực trạng về tình hình giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua
học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo.
Bảng 1.1. Tình hình giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy
học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo
Mức độ
Tổng số GV
6
Thường xuyên
Thỉnh thoảng
Không
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
giáo viên
(%)
giáo viên
(%)
giáo viên
(%)
1
16,7
4
66,6
1
16,7
Thực trạng về nguyên nhân khiến giáo viên ngại khi giáo dục hướng nghiệp
cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh
đào tạo
Sau khi tổng hợp phiếu điều tra cũng như phỏng vấn các giáo viên, tôi nhận
thấy rằng những khó khăn mà các giáo viên tại các trường THPT gặp phải khi giáo dục
hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy bài Nhà trường quân đội, Công an và
tuyển sinh đào tạo là vấn đề lồng ghép vào môn học và thiếu cơ sở vật chất, kinh phí
và thời gian.
9
Bảng 1.2. Khó khăn khi giáo viên giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT
qua dạy bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo
Khó khăn
Số lượng
Tỉ lệ
GV
(%)
1. Chưa lồng ghép được vào các môn học
3
60,0
2. GV chưa có phương pháp, kĩ năng để hướng nghiệp
1
20,0
3. Thiếu cơ sở vật chất, kinh phí và thời gian
1
20,0
4. Thiếu tài liệu và SGK nói về hướng nghiệp
0
0
Như vậy, có 4 giáo viên (60%) cho rằng họ gặp khó khăn về vấn đề lồng ghép
giáo dục hướng nghiệp vào trong các bài học. Còn 1 giáo viên (20%) cho rằng họ gặp
khó khăn khi tích hợp giáo dục hướng nghiệp là do thiếu cơ sở vật chất, kinh phí và
thời gian.
Qua kết quả điều tra cho thấy những vấn đề lớn sau:
- Về nhận thức của giáo viên đối với giáo dục hướng nghiệp:
Tất cả các giáo viên được điều tra đều cho rằng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh là
nhu cầu cần thiết, nhưng việc xác định mục đích hướng nghiệp của giáo viên thì khác
nhau. Đa số giáo viên có mục đích là là hướng tới việc định hướng chọn nghề trong
tương lai của học sinh (60%); một số giáo viên khác hướng nghiệp nhằm mục đích
giúp học sinh hiểu được giá trị của nghề và tìm thấy hạnh phúc khi tận tâm cống hiến
tinh thần và sức lực cho nghề đó.
- Sau khi điều tra tại 2 lớp 12 của trường THPT tôi thấy rằng có đến 76,9% ý
kiến học sinh cần có nhu cầu hướng nghiệp trước khi chọn nghề cho tương lai. Lí do
cần nhu cầu này ở các em lại khác nhau có em muốn biết nhu cầu của nghề và nhu cầu
của xã hội, có em lại muốn biết hiện nay nước ta có những ngành nghề nào hoặc biết
ngành, nghề nào đang “hot” nhất hiện nay… Sự hiểu biết về ngành nghề trong xã hội
của các em còn rất kém, thậm chí không biết gì cả. Mặc dù sắp rời ghế nhà trường để
bước vào ngưỡng cửa cuộc đời nhưng các em còn mơ hồ trước việc chọn nghề cho
tương lai và thậm chí không quan tâm đến nghề (71,6%). Có rất nhiều học sinh còn khó
khăn trong việc chọn nghề. Vì vậy, số học sinh cần nhu cầu tổ chức hướng nghiệp từ
phía nhà trường rất lớn (67,2%). Tuy nhiên việc này đối với nhà trường hiện nay còn rất
hạn chế. Có trường quan tâm nhưng chưa đúng mức (74,6%). Có trường không quan
tâm (7,4%).
10
Từ những thực trạng trên cho thấy thông qua học bài Nhà trường quân đội,
Công an và tuyển sinh đào tạo thì việc tích hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 12
rất phù hợp và cần có giải pháp.
CHƯƠNG 2.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC HƯỚNG
NGHIỆP CHO HỌC SINH LỚP 12 THPT QUA DẠY HỌC BÀI NHÀ TRƯỜNG
QUÂN ĐỘI, CÔNG AN VÀ TUYỂN SINH ĐÀO TẠO
2.1. Phương pháp tích hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua
học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo
Để tích hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua học bài Nhà
trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo, bên cạnh việc phải tuân thủ các
nguyên tắc dạy học, chúng ta cần tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Tìm hiểu nội dung bài học
Nội dung dạy học quy định các yếu tố khác trong quá trình dạy học từ ph ương
pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học, phương tiện dạy học… Do đó, trước khi tích
hợp bất kì một nội dung gáo dục nào nào vào bài dạy học, người giáo viên cần phải
tìm hiểu nội dung dạy học.
Công việc này đòi hỏi giáo viên phải xác định được mục tiêu của bài học và xác
định được kiến thức cơ bản của bài học môn học Giáo dục quốc phòng, an ninh.
+ Xác định mục tiêu bài học là công việc đầu tiên mà người giáo viên phải làm
trong công tác soạn giáo án, chuẩn bị cho bài dạy học nhằm xác định cái đích về kiến
thức, kĩ năng và thái độ cần đạt đến cho học sinh sau bài học. Mục tiêu là căn cứ để tổ
chức các hoạt động dạy học, do đó các nội dung dạy học, tư liệu dạy học gắn vào bài
dạy học cũng phải nhằm vào các mục tiêu đã xác định.
+ Sau khi giáo viên xác định được mục tiêu từng nội dung, cần phải xác định
được mục tiêu cụ thể cho từng phần cho nội dung.
Bước 2: Lựa chọn nội dung tích hợp; Dựa vào nội dung kiến thức cơ bản của
bài, giáo viên xác định các nội dung tích hợp cần gắn vào bài dạy học. Trong quá trình
lựa chọn, giáo viên cũng cần xác định nội dung tích hợp đó gắn với phần nào? Mục
nào? Nội dung nào?
Bước 3: Xác định phương pháp dạy học phù hợp với nội dung tích hợp
11
Trong quá trình dạy học ở trên lớp, trên cơ sở bài giảng đã chuẩn bị với các nội
dung tích hợp được gắn vào các nội dung cụ thể của bài học, với hệ thống câu hỏi –
bài tập kèm theo giáo viên nên sử dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy
tối đa tính chủ động, sáng tạo của học sinh, để học sinh có thể tự phát triển lối tư duy
của mình đối với từng nội dung tích hợp; không nên áp đặt hoặc gò bó học sinh trong
khuôn khổ định sẵn.
Một công việc cần làm đó là giáo viên cần xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập
gắn với các nội dung tích hợp nhằm hướng dẫn cho học sinh tự nghiên cứu, tự rút ra
các mối quan hệ nhân quả, tự nhận thức tri thức mới.
Bước 4: Tổ chức, hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức trên cơ sở tích hợp
nội dung giáo dục hướng nghiệp
Trong quá trình dạy học ở trên lớp, trên cơ sở bài giảng đã chuẩn bị với các nội
dung tích hợp được gắn với các nội dung cụ thể của bài học, với hệ thống câu hỏi – bài
tập kèm theo, với hướng sử dụng đã định sẵn cùng với các phương pháp dạy học đã dự
kiến, giáo viên tổ chức, hướng dẫn học sinh tự khai thác, tự nhận thức tri thức mới trên
cơ sở tích hợp nội dung giáo dục hướng nghiệp..
2.2. Các giải pháp thực hiện
2.2.1. Tìm hiểu thông tin cụ thể về các trường quân đôi và công an
Danh sách các trường đại học, cao đẳng quân sự Việt Nam
Học viện Quốc phòng (Học viện Quân sự cấp cao): trực thuộc Chính phủ Việt
Nam, Bộ Quốc phòng quản lý, là trung tâm huấn luyện và đào tạo tướng lĩnh, sĩ quan
cao cấp của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Học viện là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ cao cấp gồm: đào tạo sĩ quan cấp chiến dịch, chiến lược cho quân đội; bồi
dưỡng kiến thức quốc phòng cho cán bộ chủ chốt của các bộ, ban ngành, đoàn thể ở
trung ương và địa phương; đào tạo cao học và nghiên cứu sinh quân sự; hợp tác quốc
tế về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quân sự, dân sự về quốc phòng với một số nước..
Thành lập năm 1976
Trụ sở: số 93, đường Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội (đối diện Viện Toán
học Việt Nam).
Học viện Chính trị Quân sự (Học viện quân sự cấp trung): Trực thuộc Bộ Quốc
phòng Việt Nam.
12
Trụ sở: đường Ngô Quyền, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, thành lập năm
1951 với tên gọi ban đầu là Trường Chính trị Trung cấp, đào tạo sĩ quan chính trị cấp
trung đoàn, sư đoàn (chính ủy)
Học viện Lục quân Đà Lạt (Học viện quân sự cấp trung): trực thuộc Bộ Quốc
phòng Việt Nam, thành lập năm 1946, là học viện đào tạo cán bộ sĩ quan Lục quân
cấp chiến thuật- chiến dịch cấp trung đoàn-sư đoàn, các chuyên ngành chỉ huy-tham
mưu lục quân(tương ứng với các binh chủng thuộc quân chủng Lục quân).
Trụ sở: phường 9, thanh phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
Đại học Kỹ thuật Lê Quý Đôn (Học viện Kỹ thuật Quân sự): trực thuộc Bộ
Quốc phòng Việt Nam, là một Học viện quân sự cấp trung, trường đại học trọng điểm
quốc gia Việt Nam chuyên đào tạo kỹ sư quân sự, cán bộ quản lý kỹ thuật và sĩ quan
chỉ huy kỹ thuật cấp chiến thuật - chiến dịch. Thành lập năm 1966.
Trụ sở: 236, Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội.
Cơ sở 2: 71 Đường Cộng hoà, Quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh.
Cơ sở 3: Đường Mê Linh, Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.
Cơ sở 4: Kiều Mai, Phú Diễn 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Học viện Quân y: Trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam, là một trường đại học
đào tạo bác sĩ, dược sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ y khoa và y sĩ, là trường đại học trọng điểm quốc
gia Việt Nam. Thành lập năm 1949.
Trụ sở: đường Phùng Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội
Cơ sở 2: phường Sơn Lộc, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội
Học viện Hậu cần (Học viện quân sự cấp trung): trực thuộc Bộ Quốc phòng
Việt Nam, đào tạo sĩ quan hậu cần cấp chiến thuật phân đội và cấp chiến thuật- chiến
dịch. Thành lập năm 1982 trên cơ sở trường sĩ quan Hậu cần (thành lập năm 1951).
Trụ sở: phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, Hà Nội.
Cơ sở 2: xã Kim Sơn, Thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội.
Đại học Trần Quốc Tuấn (Trường Sĩ quan Lục quân 1): trực thuộc Bộ Quốc
phòng Việt Nam, được thành lập năm 1945, là trường đại học quân sự chuyên đào tạo
sĩ quan chiến thuật lục quân cấp phân đội cho các quân khu, quân đoàn phía bắc Việt
Nam.
13
Đào tạo sĩ quan Lục quân chiến thuật cấp phân đội (trung đội, đại đội, tiểu đoàn) trình
độ cử nhân khoa học quân sự (đại học và cao đẳng) các chuyên ngành: Bộ binh-Binh
chủng hợp thành, Bộ binh cơ giới, Trinh sát cơ giới, Trinh sát đặc nghiệm, Trinh sát bộ
đội.
Trụ sở chính: xã Cổ Đông, thị xã Sơn Tây, Hà Nội.
Đại học Nguyễn Huệ (Trường Sĩ quan Lục quân 2), trực thuộc Bộ Quốc phòng
Việt Nam, được thành lập năm 1961, là trường đại học quân sự chuyên đào tạo sĩ quan
chiến thuật lục quân cấp phân đội cho các quân khu quân đoàn phía nam Việt Nam.
Trụ sở: xã Tam Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
Học viện Hải quân (Học viện quân sự cấp trung): trực thuộc Quân chủng Hải
quân Việt Nam, đào tạo sĩ quan chiến thuật, kỹ thuật hải quân cấp phân đội và sĩ quan
chiến thuật- chiến dịch hải quân.
Trụ sở: 30, đường Trần Phú, phường Vĩnh Nguyên, Thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh
Hòa.
Học viện Khoa học Quân sự, (Học viện quân sự cấp trung): trực thuộc Tổng cục
2, Bộ Quốc phòng Việt Nam, đào tạo sĩ quan ngoại ngữ, ngoại giao (tùy viên quốc
phòng), tình báo, trinh sát kỹ thuật.
Học viện được thành lập năm 1998 trên cơ sở 2 trường chính:
Trường Sĩ quan Trinh sát - Quân báo (Thành lập ngày 10/6/1989)
Đại học Ngoại ngữ quân sự (Thành lập năm 1982)
Trụ sở: 322 Lê Trọng Tấn, Hoàng Mai, Hà Nội
Cơ sở 2: thôn Lai Xá, Hoài Đức, Hà Nội.
Học viện Phòng không - Không quân (Học viện quân sự cấp trung): trực
thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân Việt Nam, thành lập năm 1986: đào tạo
sĩ quan chiến thuật phòng không-không quân cấp phân đội; kỹ sư hàng không và sĩ
quan chiến thuật- chiến dịch...
Trụ sở: xã Kim Sơn, thị xã Sơn Tây, Hà Nội;
Cơ sở 2: Đường Trường Chinh, Hà Nội.
Học viện Biên phòng: trực thuộc Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam, đào
tạo sĩ quan biên phòng, đào tạo sĩ quan Biên phòng trình độ cao đẳng, đại học và sau
đại học các chuyên ngành: Quản lý Biên giới, Trinh sát Biên phòng, Quản lý cửa khẩu.
14
Trụ sở: phường Sơn Lộc, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội
Cơ sở 2: Mai Dịch, Hà Nội;
Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật quân đội: trực thuộc Tổng cục Chính trị
Quân đội Nhân dân Việt Nam, đào tạo nghệ sĩ diễn viên, ca sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ,.. và sĩ
quan văn hóa nghệ thuật quân đội.
Trụ sở: số 100, đường Nguyễn Chí Thanh, quận Đống Đa, Hà Nội
Trường Sĩ quan Không quân: trực thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân
Việt Nam, thành lập năm 1958, chuyên đào tạo phi công và kỹ thuật viên hàng không
trình độ đại học, cao đẳng.[1],[2],.
Trụ sở: Thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Trường Đại học Trần Đại Nghĩa: trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng
Việt Nam. Đào tạo sĩ quan kỹ thuật bậc đại học các chuyên ngành: Tin học, Vũ khí,
Đạn, Xe quân sự và Đo lường. Thành lập năm 1978.
Trụ sở: 189 Nguyễn Oanh, quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh
Trường Sĩ quan Tăng-Thiết giáp: trực thuộc binh chủng Tăng-Thiết giáp, thành
lập ngày 10-04-1973: đào tạo sĩ quan chỉ huy chiến thuật tăng và thiết giáp cấp phân
đội
Trụ sở: đường Vĩnh Yên - Tam Đảo, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.
Trường Đại học Thông tin Liên lạc (Trường Sĩ quan Thông tin): trực
thuộc Binh chủng Thông tin liên lạc, Quân đội Nhân dân Việt Nam, thành lập năm
1951: đào tạo sĩ quan sơ cấp thông tin liên lạc trình độ đại học, cao đẳng quân sự các
chuyên ngành: Vô tuyển Điện; Hữu tuyến điện; Viba.
Trụ sở: phường Đồng Đế, Thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Trường Sĩ quan Đặc công: trực thuộc Binh chủng Đặc công, thành lập ngày 2007-1967: đào tạo sĩ quan chiến thuật đặc công cấp phân đội các chuyên ngành: Đặc
công bộ; Đặc công nước; Đặc công biệt động.
Trụ sở: Thị trấn Xuân Mai, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.
Trường Đại học Ngô Quyền (Trường Sĩ quan Công binh): trực thuộc Binh
chủng Công binh, Quân đội Nhân dân Việt Nam, thành lập năm 1955, đào tạo sĩ quan
chỉ huy công binh cấp phân đội các chuyên ngành: Công trình; Cầu đường; Vượt sông;
Xe máy.
15
Trụ sở chính: TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
Trường Sĩ quan Phòng hóa: trực thuộc Binh chủng Hóa học, thành lập năm
1976, đào tạo sĩ quan chỉ huy kỹ thuật hóa học trình độ đại học quân sự và trung học
chuyên nghiệp, các chuyên ngành: Khai thác sửa chữa khí tài Phòng hoá; Phân tích
chất độc quân sự.
Trụ sở: xã Sơn Đông, thị xã Sơn Tây, Hà Nội.
Trường Sĩ quan Pháo binh: trực thuộc Binh chủng Pháo binh, thành lập năm
1957, đào tạo sĩ quan chiến thuật pháo binh cấp phân đội; Đào tạo chuyển loại cán bộ
chính trị pháo binh; Đào tạo cán bộ tên lửa mặt đất và tên lửa chống tăng.
Trụ sở: xã Thanh Mỹ, thị xã Sơn Tây, Hà Nội.
Trường Đại học Chính trị: đào tạo sĩ quan chính trị cấp phân đội (chính trị viên
đại đội, tiểu đoàn) trình độ đại học và cao đẳng.
Trụ sở: Phường Vệ An, thành phố Bắc Ninh.
Học viện Kỹ thuật Mật mã: trực thuộc Ban Cơ yếu chính phủ, thành lập năm
1985: cán bộ cơ yếu, sĩ quan chỉ huy kỹ thuật mật mã có trình độ đại học, sau đại học
và nghiên cứu khoa học kỹ thuật mật mã của ngành Cơ yếu Việt Nam, Cơ yếu Quân
đội Nhân dân Việt Nam.
Trụ sở: 141 Chiến Thắng, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
2.2.2. Tìm hiểu thông tin tuyển sinh của các trường. (Phụ lục 2)
2.2.3. Lồng ghép nội dung kiến thức sách giáo khoa với các thông tin về trường và
công tác tuyển sinh của các trường.
Bước 1. Giao nhiệm vụ cho các nhóm học sinh về nhà chuẩn bị bài học trước
nội dung cụ thể: Tìm hiểu thông tin, hình ảnh các trường và thông tin tuyển sinh của
trường trong những năm gần đây.
Bước 2. Thảo luận.
Bước 3: Giáo viên hướng dẫn thảo luận chung
Bước 4. Báo cáo trước lớp(xem phụ lục 1, 3)
Kết thúc phần báo cáo của các em học sinh, giáo viên sẽ đóng vai trò dẫn chương
trình sẽ hỏi cả lớp về cách báo cáo và nhận xét của lớp về âm điệu, nội dung…của các
bạn mới báo cáo, từ đó đi đến kết luận chung.
16
Bước 5: Giáo viên nhận xét tiết học, đánh giá hoạt động từng nhóm và xếp loại.
cho điểm những em có thành tích tốt trong tiết học.
Kết quả bài học được xây dựng bởi hoạt động chuẩn bị ở nhà của học sinh, hoạt động
thảo luận nhóm, báo cáo trước lớp, tìm hiểu các thông tin của các nhân và hoạt động
thảo luận chung của cả lớp.
2.2.4. Đóng vai (diễn kịch), mô phỏng chương trình Hỏi xoáy đáp xoay (xem phụ
lục 4) để thể hiện nội dung và là phương pháp cơ bản để rèn luyện kĩ năng giao tiếp
cho học sinh. Đóng vai là cơ hội để học sinh thực hành một số nhiệm vụ hay cách ứng
xử nào đó trong một môi trường mẫu trước khi các tình huống thực xảy ra. Qua đóng
vai, học sinh biết xử lí thông tin, ứng dụng những lý thuyết đã học vào thực tế sinh
động và đa dạng.
2.2.5. Giáo án minh họa
BÀI 4: NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI, CÔNG AN VÀ TUYỂN SINH
ĐÀO TẠO
PHẦN 1.Ý ĐỊNH GIẢNG BÀI
I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
1. Về kiến thức:
- Hiểu được hệ thống nhà trường quân đội và chế độ tuyển sinh vào các trường
quân đội
- Định hướng được nghề nghiệp, đăng ký tuyển sinh quân sự cho học sinh
2. Về kỹ năng:
- Biết vận dụng linh hoạt trong quá trình học tập và sinh hoạt tại trường.
3. Về thái độ:
- Có ý thức và thái độ đúng đắn.
II.CẤU TRÚC NỘI DUNG VÀ PHÂN BỐ THỜI GIAN
1.Cấu trúc nội dung :
Nội dung của bài bao gồm các nội dung sau:
* Nhà trường Quân đội và tuyển sinh quân sự
* Nhà trường công an và tuyển sinh đào tạo
2. Nội dung trọng tâm :
Tuyển sinh trong trường QĐ, CA.
17
3.Phân bố thời gian:
- Tổng số: 2 tiết
- Phân bố thời gian
Tiết 1: Nhà trường Quân đội và tuyển sinh quân sự
Tiết 2: Nhà trường công an và tuyển sinh đào tạo
III.TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Tổ chức:
- Lên lớp theo đội hình lớp học
- Thảo luận lấy đội hình tổ thảo luận
2. Phương pháp:
- Giáo Viên: Diển giải, giới thiệu, hỏi đáp, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề.
- Học Sinh: nghe, ghi chép đầy đủ, trao đổi nhóm, giải quyết vấn đề.
IV. ĐỊA ĐIỂM
- Phòng Học
V - CÔNG TÁC BẢO ĐẢM
1. Giáo viên
- Vật chất: sách giáo khoa, sách giáo viên, tư liệu vê tuyển sinh các năm gân nhất.
- Chuẩn bị
+ Quán triệt nhiệm vụ, nghiên cứu những vấn đề liên quan
+ Soạn giáo án, mấy chiếu
+ Phê duyệt giáo án
+ Thục luyện giáo án
2. Học sinh
+ Sách giáo khoa, vở ghi chép
PHẦN 2. THỰC HÀNH GIẢNG BÀI
I. Tổ chức giảng bài:
1. Ổn định lơp, kiểm tra sỉ số.
2. Phổ biến các quy định giảng bài.
Ghi chép bài đầy đủ, nghiêm túc nghe giảng bài và suy nghỉ trả lời các câu hỏi.
3. Kiểm tra bài cũ: Trinh bày hệ thống cấp bậc hàm trong quân đội công an?
4. Nêu ý định giảng bài
18
- Tên bài
- Nêu phần ý định giảng dạy (nêu Phần 1)
II. Tiến trình giảng dạy
TIẾT PPCT: 09
Tiết 1: Giới thiệu nhà trường quân đội và tuyển sinh quân sự.
Bộ Quốc phòng Việt Nam có hệ thống học viện và nhà trường hoàn chỉnh, đáp ứng
được yêu cầu đào tạo sĩ quan, hạ sĩ quan, nhân viên nghiệp vụ ở mọi cấp cho quân,
binh chủng: Lục quân, Hải quân, Phòng không-Không quân, Biên phòng, Cảnh sát
biển và Các cơ quan, đơn vị khác thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam, đào tạo thạc sĩ, tiến
sĩ, đào tạo kỹ sư, cử nhân khoa học, nhân viên kỹ thuật, đồng thời là những cơ sở
nghiên cứu khoa học, công nghệ nói chung và khoa học, công nghệ quân sự nói riêng
Nội dung
Phương pháp
Vật
I- NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI VÀ
chất
Sách
TUYỂN SINH QUÂN SỰ:
giáo
1.Hệ thống nhà trường quân đội:
GV: Trên cơ sở đã giao nhiệm khoa,
a) Các học viện:
vụ chuẩn bị ở nhà tìm hiểu
giáo án
1- Học viện Quốc phòng
trước thông tin về các nhà
QP-AN
2- Học viện Lục quân
trường và thông tin tuyển
12
3- Học viện chính trị quân sự
chọn và hình ảnh minh họa
tài liệu
4- Học viện hậu cần
của các trường, tiết học nạy
chuẩn
5- Học viện Kĩ thuật quân sự
theo đó phân nhóm thảo luận
kiến
6- Học viện quân y
nhóm và đại diện nhóm sẽ
thức
7- Học viện khoa học quân sự
theo thứ tự trình bày trước lớp giáo
8- Học viện Hải quân
các nội dung trước lớp: Cụ
dục
9- Học viện Phòng không- Không quân
thể 11 trường học viện sẽ có
quốc
10- Học viện Biên phòng
11 học sinh đại diện nhóm
phòng-
11. Học viện kỹ thuật mật mã
trình bày Giới thiệu về
an ninh
trường, thông tin tuyển sinh...,
theo hình thức cuộc thi “Sắc
đẹp các trường” (Xem phụ
19
lục 1và 5)
Sau đó có bình chọn cho các
nhóm tương đương với các
trường cho điểm kích lệ.
b) Các trường sĩ quan, trường đại học, cao
đẳng:
Giao nhiệm vụ 2 nhóm chuẩn
1- Trường SQ lục quân 1(ĐH Trần Quốc
bị bài ở nhà trên các slie
Tuấn)
Powerpoint trình bày thông
2- Trường SQ lục quân 2(ĐH Nguyễn Huệ)
tin về các nhà trường và thông
3- Trường ĐH Chính trị
tin tuyển chọn và hình ảnh
4- Trường SQ pháo binh
minh họa của các trường.
5- Trường SQ công binh
Nhóm một thảo luận trình bày
6- Trường SQ thông tin
các trường đóng phía Nam.
Sách
7- Trường SQ tăng-thiết giáp.
Nhóm 2 trình bày các trường
giáo
8- Trường SQ đặc công
đóng phía Bắc.
khoa,
9- Trường SQ phòng hóa
- Có 9 trường sĩ quan ( kể tên) giáo án
10- Trường Đại học Văn hóa- Nghệ thuật
- Có 3 trường ĐH, 1trường
QP-AN
quân đội
CĐ(Xem phụ lục 3, 6)
12
11- Trường Cao đẳng Kĩ thuật Vin-Hem-
* Ngoài ra còn các trường
tài liệu
Pich.(Wilhelm Pieck )(ĐH Trần Đại Nghĩa)
Quân sự QK, QĐ, QSự Tỉnh,
chuẩn
Ngoài ra còn có các trường quân sự:
QS thành phố, các trường
kiến
Quân khu, Quân đoàn, trường trung cấp
chuyên nghiệp, dạy nghề.
thức
chuyên ngành, dạy nghề…
c) Tuyển sinh đào tạo sĩ quan bậc đại học
giáo
+HS ghi lại nội dung chính .
dục
trong các trường quân đội:
quốc
. Đối tượng tuyển sinh:
phòng-
- Quân nhân tại ngũ
an ninh
- Công nhân viên chức quốc phòng
- Nam thanh niên ngoài quân đội
Giáo viên giao nhiệm vụ cho
- Nữ thanh niên ngoài quân đội và nữ quân
2 học sinh khá giỏi và có
nhân.
năng khiếu diễn xuất sẽ chuẩn
20
. Tiêu chuẩn tuyển sinh:
bị thể hiện nôi dung theo
- Tự nguyện đăng ký dự thi.
hình thức chương trình hỏi
- Có lí lịch chính trị gia đình và bản thân rõ
Xoáy – Đáy xoay (Xem phụ
ràng.
lục 5)
- Tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT, đủ điểm
+ : Những đối tượng nào tham
qui định vào trường dự thi.
gia tuyển sinh quân sự?
- Sức khỏe ( theo qui định )
. Tổ chức tuyển sinh quân sự:
+ trả lời:
* Phương thức tiến hành tuyển sinh quân
* Đối tượng Tuyển sinh gồm:
sự:
- Quân nhân tại ngũ
- Hàng năm, công bố trên phương tiện thông
- Công nhân viên quốc phòng
tin đại chúng.
- Nam thanh niên ngoài quân
- Tất cả thí sinh phải qua sơ tuyển.
đội
* Môn thi, nội dung và hình thức thi:
- Nữ quân nhân và nữ thanh
- Thông tin trong quyển “ Những điều cần
niên ngoài quân đội
biết về tuyển sinh đại học, cao đẳng” hàng
+:Thí sinh trúng tuyển phải
năm của Bộ giáo dục.
đủ các tiêu chuẩn nào ?
* Các mốc thời gian tuyển sinh:
- Theo qui định chung của nhà nước.
* Tiêu chuẩn:
* Chính sách ưu tiên trong tuyển sinh:
- Tự nguyện ĐKDT
- Theo qui định chung của nhà nước.
- Có lý lịch gia đình và bản
* Dự bị đại học:
thân rỏ ràng
- Thực hiện đối với một số đối tượng được
- Tốt nghiệp THPT, BTTHPT,
hưởng chính sách.
và đủ điểm tuyển sinh
* Một số qui định chung:
- Được phụ cấp chế độ theo qui định.
- Sức khoẻ (theo quy định)
- Chấp hành sự phân công sau khi tốt nghiệp. Gv chốt nội dung chính.
Hs nghe và ghi chép một số
nội dung chính.
Phần 3: KẾT THÚC GIẢNG DẠY
1. Kiểm tra nhận thức: Cũng cố lại những nội dung cơ bản.
21
2. Hướng dẫn nội dung cần ôn luyện
- Về nhà soạn trả lời các câu hỏi trong SGK
- Giáo viên giao nội dung và nhiệm vụ cho học sinh chuẩn bị cho tiết học sau.
3. Nhận xét đánh giá kết quả học tập
- Xuống lớp
2.3. Thực nghiệm sư phạm
2.3.1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm
Trên cơ sở những nội dung đề xuất ở trên, tôi tiến hành thực nghiệm sư phạm
nhằm: Kiểm định tác dụng của việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT
qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo. Đồng thời, qua
đó đánh giá được vai trò, ý nghĩa của việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12
THPT qua dạy học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo đối với
chất lượng dạy học và đổi mới phương pháp dạy học.
Với trách nhiệm của một người giáo viên thực hiện cuộc cách mạng “hai
không” với 4 nội dung của ngành giáo dục, tôi đã tiến hành kiểm tra, đánh giá tuyệt
đối nghiêm túc, khách quan. Quan sát cho thấy: Ở những lớp tôi dạy theo phương pháp
dạy - học tích cực thu được kết quả cao hơn nhiều so với những lớp không vận dụng
phương pháp đó. Tỷ lệ điểm khá và giỏi tăng thêm, số điểm trung bình và yếu giảm
xuống, đặc biệt điểm kém không còn nữa. Kết quả thu được sau khi áp dụng phương
phá dạy học trong sáng kiến kinh nghiệm ở trường THPT mà tôi đã trình bày, tôi đã
thu được kết quả khả quan.
2.3.2. Tổ chức thực nghiệm sư phạm
. Chọn đối tượng thực nghiệm sự phạm
Đối với mỗi trường, chúng tôi chọn ra hai lớp có kết quả trung bình môn của
học kì I tương đương nhau, cụ thể:
- Trường THPT: Lớp 12A1 và lớp 12A3
. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Cả hai lớp thực nghiệm và đối chứng đều dạy bằng giáo án điện tử trên phần
mềm hỗ trợ dạy học Powerpoint. Lớp thực nghiệm sẽ sử dụng sáng kiến trong quá
trình dạy và học còn lớp đối chứng không sử dụng.
22
- Các lớp thực nghiệm và đối chứng đều do một giáo viên giảng dạy, trong cùng
một khoảng thời gian không cách nhau quá xa. Ở một, giáo viên sẽ dạy một tiết theo
mẫu giáo án thực nghiệm và một tiết ở lớp đối chứng theo gián án bình thường với
phương pháp sử dụng tư liệu dạy học mà giáo viên vẫn dạy cho các lớp ngoài thực
nghiệm.
- Sau khi dạy xong, giáo viên sẽ dành khoảng 10 phút cho học sinh làm bài kiểm
tra (dùng chung đề kiểm tra cho cả lớp thực nghiệm và lớp đối chứng) nhằm đánh giá
kết quả khách quan, hiệu quả của phương pháp dạy thực nghiệm.
Kết quả thực nghiệm sư phạm, phân tích, đánh giá
Bảng 1. Kết quả kiểm tra của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng
Tổng
số
Lớp
12A3
(ĐC)
12A1
(TN)
Giỏi
Khá
Tb
Yếu
Kém
TL(
SL
TL(%)
SL TL(%)
SL
TL(%)
SL
TL(%)
SL
40
5
12,5%
12
27,5%
21
52,5%
2
2.5%
0
0
40
9
22,5%
19
47,5%
12
30%
0
0
0
%)
Sau khi chấm bài kiểm tra và phân tích số liệu cho thấy kết quả của lớp thực
nghiệm cao hơn so với lớp đối chứng, ở lớp thực nghiệm các em học sinh làm bài tốt
hơn, ngôn ngữ truyền cảm, khoa học... Qua đó tôi kết luận những phương pháp dạy
học được đề xuất trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm để giảng dạy bài Nhà trường quân
đội, Công an và tuyển sinh đào tạo môn GDQPAN là hoàn toàn khả thi vì đã tạo được
sự hứng thú trong học tập của học sinh và nâng cao chất lượng dạy học bộ môn, và
định hướng nghề nghiệp.
2.3.3. Phân tích kết quả thực nghiệm
Kết quả định tính:
Thông qua dạy thực nghiệm ở các lớp thực nghiệm và lớp đối chứng, căn cứ vào
mức độ tập trung và phát biểu ý kiến xây dựng bài của học sinh, chúng tôi rút ra một
số kết luận sau:
23
+ Số học sinh tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài ở lớp thực nghiệm nhiều
hơn lớp đối chứng. Từ đó cho thấy, việc tích hợp giáo dục hướng nghiệp của giáo viên
đã thực sự thu hút được sự chú ý và phát huy được hứng thú học tập của học sinh.
+ Trong tiết học thực nghiệm, hoạt động của giáo viên và học sinh sôi nổi, gắn
bó hơn, tích cực hơn, không khí lớp học thoải mái, thân thiện hơn so với lớp đối
chứng. Như vậy có thể nói, việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 là rất cần
thiết, góp phần làm tăng hiệu quả, chất lượng bài dạy học.
+ Sau khi được mở rộng kiến thức về xu hướng nghề nghiệp hiện nay thì học
sinh ở lớp thực nghiệm thấy rõ hơn được vai trò của mình trong công cuộc xây dựng
đất nước, những việc bản thân cần phải làm để lựa chọn được nghề nghiệp phù hợp với
bản thân, xu hướng của xã hội sau khi rời khỏi ghế nhà trường.
Kết quả định lượng
Căn cứ vào kết quả đánh giá bài kiểm tra, chúng tôi rút ra một số nhận xét sau:
- Điểm trung bình cộng của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng: Cụ thể:
+ Lớp đối chứng: điểm trung bình cộng lớp đối chứng thấp hơn lớp thực
nghiệm.
- Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá – giỏi của lớp thực nghiệm cao hơn nhiều so với
lớp đối chứng.
2.3.4. Kết luận chung về thực nghiệm sự phạm
Qua quá trình tiến hành thực nghiệm tại các trường THPT, chúng tôi rút ra kết
luận: Việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua học bài Nhà trường
quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo mà đề tài nghiên cứu có tính khả quan và
mang lại hiệu quả thiết thực trong giảng dạy. Nếu trong quá trình dạy học, các giáo
viên quan tâm, đầu tư thêm thời gian, công sức vào việc nghiên cứu nôi dung tích hợp
hướng nghiệp, đưa chúng vào trong các tiết học thì chất lượng, hiệu quả hoạt động dạy
– học sẽ cao hơn nhiều.
Cuối năm học các em hăng hái đăng ký tuyển chọn vào các trường quân đội và
công an vơi số lượng đông hơn. Thông kê kết quả tuyển chọn của các em váo được các
trường quân đội và công an là: lớp 12A1 đậu 4 học sinh còn lớp 12A3 đậu 2 học
sinh(tỉ lệ 2-1)
24
KẾT LUẬN
1. Một số kết quả đạt được
Qua quá trình thực hiện, đề tài “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 trung học phổ thông qua dạy học bài
Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo” đã thu được một số kết quả
sau:
+ Xây dựng được cơ sở lí luận của giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12
THPT qua học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo.
+ Điều tra được thực trạng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT
qua học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào tạo của 6 giáo viên ở
trường THPT.
+ Đề tài đưa ra nội dung và phương pháp tích hợp giáo dục hướng nghiệp cho
học sinh lớp 12 THPT qua học bài Nhà trường quân đội, Công an và tuyển sinh đào
tạo.
+ Thực nghiệm đề tài tại hai trường THPT bước đầu đã thu được một số tín hiệu
khả quan. Từ việc phân chia nhóm học, trao đổi và báo cáo phương pháp học này sẽ
giúp học sinh nâng cao khả năng sáng tạo, tự tin và bình tĩnh giải quyết tốt các tình
huống trước đám đông. Tâm lý thoải mái sẽ giúp cho việc dạy và học hiệu quả hơn.
2. Ý kiến đề xuất
Qua quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi xin đưa ra một số kiến nghị sau:
+ Đối với các Sở giáo dục: Cần tổ chức các lớp chuyên đề hướng dẫn cho giáo viên
việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 THPT qua dạy học.
+ Đối với nhà trường phổ thông: Cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trường học và
liên kết với địa phương trong quá trình dạy học, đặc biệt là tạo điều kiện để học sinh
có thể trải nghiệm sáng tạo về các gia doanh trại, đơn vị quân độ, công, công an và các
địa chỉ đỏ tham quan thực tế phù hợp với xu hướng đổi mới can bản toàn diện giáo dục
hiện nay .
+ Đối với các giáo viên : Cần phải không ngừng trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, đặc
biệt là về kĩ năng tin học. Bên cạnh đó, phải có tinh thần yêu nghề, hết lòng vì nghế.
Có như vậy, các giáo viên mới có đủ động lực để nghiên cứu, tìm tòi các nôi dung
25
