BAI 2 NHẬN DẠNG VÀ CÁCH XỬ LÝ CÁC THÀNH PHẦN PHẦN CỨNG ĐTDĐ

BÀI 2. NHẬN DẠNG VÀ CÁCH XỬ LÝ CÁC
THÀNH PHẦN PHẦN CỨNG ĐTDĐ
A. LÝ THUYẾT
I. Dẫn nhập
» Yêu cầu đầu tiên trong việc sửa chữa điện thoại di động, là các bạn phải nhận
dạng và xử lý được các thành phần phần cứng của điện thoại. Trong bài này, chúng
tôi sẽ giới thiệu với các bạn về cách thức nhận dạng từng thành phần trên sơ đồ
mạch điện, trên Board thực tế và cách xử lý chúng.
» Ở đậy, chúng tôi xin lưu ý với các bạn những vấn đề sau:
1. Hình dạng trên sơ đồ mạch điện của các thành phần thường là qui ước
chung. Do đó, các bạn chỉ cần nhớ và nhận dạng được chúng trên sơ đồ này,
tiếp đến là cách thức tìm kiếm chúng trên sơ đồ Board, sau đó là đối chiếu
chúng trên Board thực tế.
2. Về hình dạng, màu sắc, kích thước… của các thành phần trên Board thực
tế là rất đa dạng, do nhà sản xuất qui định.
o Vì vậy, việc nhớ chúng trên Board là chưa thực sự cần thiết. Ở đây,
chúng tôi chỉ yêu cầu các bạn nhớ được hình dạng của ba linh kiện cơ bản là
Điện trở, Tụ điện và Cuộn dây.
o Tuy nhiên, trong bài này chúng tôi cũng sẽ trình bày các hình dạng
thường gặp nhất của các thành phần trên Board thực tế để các bạn tham khảo.

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
1
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


II. Nhận dạng và cách xử lý
» Linh kiện điện tử cơ bản
1. Điện trở

a. Nhận dạng
 Ký hiệu: R
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
R1

R2

100

10K

 Hình dạng trên Board

 Hình: Hộp chữ nhật
 Màu : Đen
 Kích thước: nhỏ và thấp hơn cuộn dây
 Một số dạng điện trở trên Board

b. Xử lý
 Điện trở Thường  Kiểm tra bằng VOM
Name : R125
Value:

100

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
2
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

 Điện trở Thường có giá trị ≥ 100K  Test.
 Lưu ý, trong trường hợp xử lý sự cố mà sơ đồ mạch có điện trở
Thường ≥ 100K mắc nối mass, các bạn bỏ thử điện trở này, sau đó
Test lại sự cố: nếu hoạt động hoạt thì có thể bỏ được điện trở này; nếu
không hoạt động thì Test điện trở này.
R125
100K

 Điện trở đặc biệt  Test, gồm có các loại điện trở sau:
 Điện trở có giá trị chính xác cao
R125
100K, 1%

Có ghi phần trăm (%)
 Điện trở có giá trị thấp
R125
0.22

Thường gặp ở ngõ ra mạch sạc điện thoại Nokia
 Điện trở nhiệt

,
Thường gặp trên đường Temp của Pin
Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
3
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

 Điện trở quang

Dùng làm cảm biến ánh sáng của điện thoại
 Điện trở bảo vệ  Bỏ được

Có ghi giá trị điện áp
2. Tụ điện
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: C
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
C2

C1

+
37pF

47pF

 Hình dạng trên Board

 Hình: Hộp chữ nhật
 Màu : vàng, nâu
 Kích thước: đa dạng
Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
4
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước

Điện thoại: 01299.24.24.24


 Một số dạng tụ điện trên Board

b. Xử lý
 Tụ không nối mass
 Tụ nối tiếp: truyền dẫn tín hiệu AC  Test
Name :

C127

Value:

33n

 Tụ cách ly: lọc nhiễu mạch âm thanh - mạch chuông, loa, mic…
 có thể bỏ được - ảnh hưởng đến âm sắc
C128
22p

 Tụ phối phối hợp: tăng áp, tạo dao động… Test

IC

C128
1u0

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
5

Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


 Tụ nối mass
 Lọc nhiễu mạch âm thanh - mạch chuông, loa, mic…  Có thể
bỏ được - ảnh hưởng đến âm sắc.
 Lọc nguồn ở các mạch điện áp  Có thể bỏ được các tụ có giá trị
nhỏ - kích thước nhỏ.
+

C127
22pF

C128
100pF

-

,

 Phối hợp - tăng áp, tạo dao động…  Test

IC
C125
68p

 Tụ điện có cực tính  Test và phải hàn đúng cực.
+

-

C128
100pF

,
3. Cuộn dây
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: L
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
L1
32mH

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
6
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


 Hình dạng trên Board

 Hình: Hộp chữ nhật
 Màu : Đen, xanh
 Kích thước: cao và to hơn điện trở
 Một số dạng cuộn dây trên Board

 Ngoài ra, cuộn dây còn có hình tròn, hình vuông hay hình lục giác
b. Xử lý - Dựa vào hình dạng thực tế trên Board
 Cuộn dây hình hộp chữ nhật nhỏ  Lọc nhiễu.

 Không nối mass  Có thể bỏ, câu dây.
 Nối mass  Có thể bỏ, không được câu dây.
 Cuộn dây hình hộp chữ nhật lớn trên các mạch điện áp có thể có
nhiệm vụ tăng/ hạ áp  Test; trên các mạch âm thanh có thể câu dây.
 Cuộn dây hình tròn, hình vuông, hình lục giác - tăng/ hạ áp 
Test
 Chú ý nên hàn đúng chiều các cuộn dây có chức năng tăng/ hạ
áp.
Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
7
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


4. Cầu chì
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: F
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
F
FUSE

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý
 Cầu chì thường được mắc nối tiếp có chức năng bảo vệ  Câu dây.
5. Diode
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: V, D

 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
V1

+

-

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý
 Dẫn điện một chiều - chỉnh lưu AC thành DC  Không bỏ được.
+

V100

-

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
8
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


 Bảo vệ  Bỏ được.
+

V101

 Diode là linh kiện có cực tính  Phải hàn đúng chiều.

6. Diode Zenner
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: V, D
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
V1
+

-

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý
 Dẫn điện một chiều - chỉnh lưu AC thành DC  Không bỏ được.
V104

 Rất ít sử dụng.
 Ổn áp  Test
V106
5.5V

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
9
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


 Bảo vệ  Bỏ được.
V104
V105

16V

,
 Chú ý giá trị điện áp ghi trên Diode Zener nếu:
 Nhỏ hơn điện áp ngõ vào  Chức năng Ổn áp.
 Lớn hơn điện áp ngõ vào  Chức năng Bảo vệ.
 Diode Zener là linh kiện có cực tính  Phải hàn đúng chiều.
7. LED
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: V, D
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý
V1

+

LED

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý
 LED dùng để phát sáng có thể kiểm tra bằng VOM, khi lắp vào
Board chú ý cực tính.

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
10
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

8. Transistor
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: V, Q
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý  Test
9. MOSFET
a. Nhận dạng
 Ký hiệu: V, Q
 Hình dạng trên sơ đồ nguyên lý

 Hình dạng trên Board

b. Xử lý  Test
Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
11
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


» Thiết bị
1. Thiết bị có thể dùng VOM để xác định đặc tính
Speaker/
Ear

Motor (VIb)

Mic

M1
1

Switch

SW1
2

MOTOR

2. Thiết bị Test
Pin

Pin CMOS

Sim

MMC

CAM

SOCKET

LCD

Cable

CHARGE

TOUCH

EarPhone

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
12
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


» Ic
1. Ic chân rệp
a. Nhận dạng
 Trên sơ đồ mạch  Chân ghi số

 Trên Board  Chân nhìn thấy được

b. Cách đếm chân Ic

 Bắt đầu từ dấu định vị Ic là chân số 1, tăng dần số chân quay theo
ngược chiều kim đồng hồ 2, 3….

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
13
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

c. Xử lý
 Tùy theo chức năng của Ic, các bạn có thể xử lý như sau
 Si lại chân Ic
 Đóng lại hoặc thay thế
 Độ lại Ic - câu dây hay mượn áp
2. Ic chân bụng
a. Nhận dạng
 Trên sơ đồ mạch  Chân ghi chữ số

 Trên Board  Chân không nhìn thấy được

b. Cách đếm chân Ic

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
14
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


 Đặt úp Ic, ngay từ dấu định vị Ic ngược chiều là chữ, thuận chiều là
số, giao giữa chữ và số là một chân, đọc tên: Chữ số - A1
 Các chữ bỏ: I, O, Q, S, X, Z
 Bảng chữ cái đếm chân Ic
 A, B, C, D, E, F, G. H, J, K, L, M, N, P, R, T,U,V, W, Y, AA,
AB, AC, AD, AE, AF…
c. Xử lý
 Tùy theo chức năng của Ic, các bạn có thể xử lý như sau

 Đóng lại hoặc thay thế
 Độ lại Ic - câu dây hay mượn áp
III. Câu hỏi Ôn tập
» Hệ thống bài tập và câu hỏi của chúng tôi sẽ giúp các bạn kiểm tra được khả
năng tham khảo bài viết này. Hãy cố gắng hoàn thành chúng!
1. Quan sát Board 6100, bạn hãy chỉ ra một số linh kiện là điện trở, tụ điện,
và cuộn dây.
2. Bạn hãy gọi Tên và Tìm kiếm các thành phần có trong sơ đồ sau của
Model 6100

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
15
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


3. Điền vào đấu chấm hỏi (?) các chân của Ic theo hình 1 và các chân của Ic
trên Board theo hình 2

4. Hãy liệt kê những linh kiện và thiết bị có cực tính trong điện thoại di động.
5. Cho biết cách xử lý các thành phần có trong sơ đồ sau của Model 6100

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
16
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

B. THỰC HÀNH
I. Mỏ hàn
» Tiêu chuẩn kỹ thuật

o Mỏ hàn phải đủ nhiệt (40W ÷ 60W) - Khi thao tác phải chảy được chì.
o Mũi mỏ hàn phải nhỏ, hút được chì và có độ cong phù hợp
» Cách bảo quản
o Mũi hàn trước khi sử dụng cần được si chì
o Khi đặt mỏ hàn vào giá đỡ tránh cọ mũi hàn vào thành giá và chạm vào
dây dẫn điện của mỏ hàn
o Trước khi thôi dùng mỏ hàn nên si chì cho mũi hàn
» Cách sử dụng
1. Si chì
o Cho nhựa thông vào chỗ cần si
o Dùng mỏ hàn đưa chì vào chỗ cần si
2. Cách hàn
o Cho nhựa thông vào chỗ cần hàn
o Dùng mỏ hàn đưa chì vào chỗ cần hàn để các thành phần tạo thành
mạch tốt trên Board

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
17
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24


3. Tháo lắp linh kiện
o Tháo linh kiện
 Cho nhựa thông vào hai đầu linh kiện

 Dùng hai mỏ hàn đặt vào hai đầu linh kiện cho tới khi lấy được linh
kiện ra.
o Lắp linh kiện
 Si chân hai đầu linh kiện trên Board
 Dùng mỏ hàn đưa linh kiện vào vị trí cần hàn
 Đặt hai mỏ hàn, hàn dính linh kiện vào Board
o Chú ý


Các linh kiện có cực tính phải hàn đúng chiều

4. Câu dây
o Đường
 Là những chỗ câu có kích thước tương đối lớn - chân của Socket,
tiếp xúc, Ic chân rệp, linh kiện…
o Điểm
 Là những chỗ câu có kích thước nhỏ - Ic chân bụng, Jump, linh
kiện…
o Cách câu dây
 Si chì điểm hoặc đường cần câu
 Si chì dây đồng câu với khoảng cách si dây
 Đường: ≥ ½ chiều dài của đường cần câu
 Điểm: ≤ ½ khoảng cách giữa hai điểm gần nhất
 Hàn dây đồng vào điểm hoặc đường cần câu
Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
18
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24

II. Bài tập
» Bạn hãy thực hành những kỹ năng được hướng dẫn trên các Board xác
1. Tháo lắp linh kiện
o Điện trở, Tụ điện, Cuộn dây
o Các linh kiện khác
2. Câu dây
o Từ đường đến đường
o Từ đường đến điểm
o Từ điểm đến điểm

Địa chỉ: 1114 Đường 3 tháng 2, P12, Q11, TP.HCM
19
Website: www.chamsocdidong.com
Giảng Viên: KS Nguyễn Thành Phước
Điện thoại: 01299.24.24.24