SKKN một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi phát triển tốt lĩnh vực tình cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại trường MN thị trấn triệu sơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRIỆU SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI PHÁT TRIỂN
TỐT LĨNH VỰC TÌNH CẢM VÀ KỸ NĂNG XÃ HỘI THEO
QUAN ĐIỂM LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM TẠI TRƯỜNG
MẦM NON THỊ TRẤN TRIỆU SƠN”

Họ tên: Khương Thị Hà
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
Sáng kiến thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2019
1


MỤC LỤC
Trang
1. Mở đầu.
1
1.1. Lý do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu

2
2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm.
4
2.1. Cơ sở lý luận về “ Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát triển tốt lĩnh
vực tình cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm” tại trường
mầm nonThị Trấn Triệu Sơn.
2.2. Thực trạng của “ Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát triển tốt lĩnh vực
tình cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm” tại
trường mầm nonThị Trấn Triệu Sơn.
5
2.3. Các biện pháp thực hiện“ giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát triển tốt lĩnh vực tình
8
cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm”
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
19
3. Kết luận, kiến nghị.
21

2


1. MỞ ĐẦU.
1.1. Lý do chọn đề tài:
Lúc sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nói: “Non sông Việt
Nam có được vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được sánh vai với các
cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ vào việc học tập của các
cháu”[7]. Trẻ em - những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu
mạnh phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy mà việc chăm sóc giáo dục
trẻ ngay từ độ tuổi mầm non là rất quan trọng, nó góp phần giúp trẻ phát triển
một cách toàn diện về mọi mặt để sánh kịp thời đại luôn là vấn đề cấp thiêt

không chỉ riêng các nhà giáo dục mà là của toàn xã hội.
Với trẻ ở độ tuổi mầm non lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hôi
có vai trò rất quan trọng. Tình cảm - kỹ năng xã hội là góc nhìn gần nhất đối với
đời sống tâm lý trẻ. Giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội cho trẻ mầm non đặc biệt
là trẻ mâu giáo 5 - 6 tuổi là nhằm giúp trẻ có những tình cảm, những chuẩn mực
đạo đức, những kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và
không nên làm. Giáo dục kĩ năng sống giúp trẻ tự lập, tự tin, tích cực sáng tạo
trong cuộc sống. Giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội tạo cơ hội cho trẻ vận dụng
những kiến thức, kỹ năng đã học vào giải quyết các vấn đề của thực tiễn gần gũi
với đời sồng hằng ngày của trẻ. [3]. Vì vậy, chương trình giáo dục mầm non đã
đưa ra các nội dung đơn giản và hết sức gần gũi với trẻ như: dạy trẻ có kỹ năng
hợp tác với mọi người, kỹ năng nhận và hoàn thành nhiệm vụ, kỹ năng kiểm
soát cảm xúc…, các kỹ năng này không tách rời nhau mà có liên quan chặt chẽ
với nhau, được thể hiện đan xen vào nhau, có thể thực hành trong bất cứ tình
huống nào xảy ra trong ngày. Giáo dục tình cảm- kĩ năng xẫ hội cho trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi có thể tiến hành trong tất cả các hoạt động giáo dục hằng ngày
như vui chơi, học tập, chăm sóc sức khỏe. Để có được tình cảm - kĩ năng xã hội
thì trẻ cần phải có thời gian, trong một quá trình tập luyện thường xuyên với sự
hỗ trợ của người lớn và bạn bè. Trẻ thường học các hành vi thông qua việc bắt
chước, nhập tâm, qua luyện tập, thực hiện hằng ngày, lâu dần trở thành kỹ năng
của trẻ. Việc giáo dục và vận dụng tốt kỹ năng sẽ giúp trẻ có nhân cách tốt. Giáo
dục kỹ năng sống còn góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục
đạo đức, giáo dục thẫm mĩ, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Chính vì vậy trước khi
tác động vào trẻ tri thức nhân loại chúng ta hãy tác động vào tình cảm, cảm xúc
cũng như hành động của trẻ trước sự vật, sự việc.
Ngày nay thay vào những câu hát ru của bà, của mẹ đưa những đứa trẻ
vào giấc ngủ là những âm thanh những hình ảnh kích thích sự tăng động trong
các bộ phim hoạt hình, siêu nhân, phim hành động… Thay bằng những trò chơi
dân gian như : “ Thả đĩa ba ba, nu na nu nống, rồng rắn lên mây, chi chi chành
chành…” Là những trò chơi điện tử hêt sức hấp dẫn đối với trẻ. Thậm chí ngay

cả khi ăn khi ngủ trẻ cũng chăm chăm vào màn hình Ipat. Hay ngay cả khi bố
mẹ bận rộn thì những chiếc điện thoại luôn là phương án tối ưu nhất. Nhưng nó
chỉ giải quyết vấn đề trước mắt còn để lại cho xã hội một bài toán khó là khả
năng phát triển về tình cảm và kỷ năng xã hội của trẻ ngày càng hạn chế. Trẻ có
3


xu hướng trở nên hung dữ, lầm lì, ít có cảm xúc, thậm chí dẫn đến một vấn đề
lớn đó là hội chứng ADHD ( hội chứng tăng động giảm chú ý) gây rất nhiều bất
lợi cho sự phát triển của trẻ sau này.
. Phát triển kỹ năng xã hội ở trẻ 5 - 6 tuổi là nâng cao hiểu biết bản thân,
hiểu biết người khác, các quy tắc và mong đợi của xã hội. Điều chỉnh va kiểm
soát các hành vi của bản thân. Kỹ năng xã hội còn là việc trẻ phản ứng như thế
nào trước các tác động của môi trường xung quanh. Chính vì vậy phát triển tình
và kỹ năng xã hội ở trẻ 5 - 6 tuổi có tầm quan trọng vô cùng lớn, nó là yếu tố mà
không ít phụ huynh trăn trở trứơc khi cho con vào lớp 1.
Nhận thức sâu sắc vấn đề này nên tôi đã trăn trở về vấn đề nâng cao chất
lượng về phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ lớp mình. Tôi đã mạnh
dạn đưa ra “ Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát triển tốt lĩnh vực tình
cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm
non Thị Trấn Triệu Sơn” làm đề tài nghiên cứu trong năm học 2018 – 2019.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đánh giá thực trạng về mặt phát triển tình cám và kỹ năng xã hôi ở trẻ 5-6
tại lớp Mẫu giáo A3 trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn. Trên cơ sở đó tôi đề
xuất một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng trong
lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ lớp mình. Đưa chất lượng
giáo dục trong lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hôi của trẻ trong lớp,
trong trường được nâng cao
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Các biện pháp nâng cao chất lượng trong lĩnh vực phát triển tình cảm –

kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm áp dụng tại lớp mẫu giáo 5
- 6 tuổi lớp A3 trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn, huyện Triệu Sơn, tỉnh
Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Giáo dục phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ 5 - 6 tuổi là tiền
đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện của trẻ. Phát triển tình cảm và
kĩ năng xã hội cho trẻ sẽ hình thành và phát triển ở trẻ năng lực cá nhân, trang bị
cho trẻ kĩ năng sống để giúp trẻ hòa nhập vào cộng đồng xã hội, là yếu tố cần
thiết giúp trẻ học tập tốt ở trường mầm non. Qua quá trình thời gian nghiên cứu
bắt đầu từ tháng 8 năm 2018 đến cuối tháng 3 năm 2019 về giáo dục tình cảm, kĩ
năng xã hội cho trẻ 5-6 tuổi, tôi đã sữ dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
* Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Tôi đã nghiên cứu các biện pháp lấy trẻ làm trung tâm bằng cách dựa vào
lý luận thực tiễn, qua các tài liệu trong chương trình mầm non, qua module mầm
non, trang web nhằm phân tích, tổng hợp tài liệu có liên quan đến thực tiển về
chương trình lấy trẻ làm trung tâm để nâng cao nhận thức về tình cảm và kỷ
năng xã hội.
* Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.
- Phương pháp điều tra: Điều tra về mức độ phát triển tình cảm và kỹ
năng xã hội của trẻ. Tìm hiểu về các hình thức tạo môi trường lấy trẻ làm trung
4


tâm giúp trẻ hứng thú với các hoạt động trong ngày nhằm phát triển tình cảm và
kỹ năng xã hội.
- Phương pháp khảo sát thực tế:
+ Quan sát các biểu hiện, hành vi, mức độ phát triển tình cảm và kỹ năng
xã hội trong các hoạt động hàng ngày.
+ Quan sát các biểu hiện, hành vi, mức độ phát triển tình cảm và kỹ năng x
+ Đàm thoại: Giáo viên không chỉ đàm thoại với trẻ mà phải đàm thoại với

bạn bè, đồng nghiệp, phụ huynh để tìm hiểu về tâm lý, khả năng phát triển về
mặt tình cảm – kỹ năng xã hội. Từ đó tìm ra biện pháp giúp trẻ những kỹ năng
cần và đủ để làm hành trang bước vào lớp 1.
+Làm mẫu nêu gương: Bao gồm việc giáo viên làm mẫu, làm gương giúp
trẻ quan sát và bắt chước thực hành các thao tác để tiếp cận các tình
huống nhằm đưa trẻ từng bước hình thành nhân cách tốt.
+ Xây dựng hoạt động trên tiết học:
Là việc giáo viên đưa các hoạt động dựa các yêu cầu cần đạt vào trong
tiết học để cung cấp và phát triển ở trẻ.
+ Hoạt động lao động phù hợp với trẻ:
Là việc giáo viên cho trẻ tham gia các hoạt động lao động chung và lao
động cá nhân.

5


2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lý luận của một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển tốt
lĩnh vực tình cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm”
tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Trong giai đoạn hiện nay, cùng với sự phát triển của xã hội tâm lý và nhu
cầu của phụ huynh đối với kết quả giáo dục cũng có sự thay đổi. Phần lớn phụ
huynh quan tâm và chú trọng tới kết quả về mặt thể chất và nhận thức, còn lĩnh
vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội lại ít được quan tâm. Trong khi đó yêu
cầu cần thiết đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng đều rất
cần đến việc hình thành tình cảm và phát triển về mặt kỹ năng xã hội. Nó giúp
trẻ có năng lực sinh tồn tốt hơn, là hành trang để trẻ bước vào lớp 1 tự tin. Điều
này cho thấy vai trò của giáo viên rất quan trọng. đặt ra câu hỏi: làm thế nào để
trẻ có thể phát triển tốt nhất về mặt tình cảm - kỹ năng xã hội thông qua chuyên
đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm ”.

Nội dung giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội là một trong những module
bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên mầm non. Giáo dục tình cảm - kĩ
năng xã hội cho trẻ là vấn đề đang được xã hội quan tâm, cho nên cùng với việc
lựa chọn cách giáo dục phù hợp cho trẻ mầm non thì mỗi người giáo viên lồng
ghép vấn đề này vào công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở lớp mình
phụ trách chắc chắn rằng hiệu quả giáo dục sẽ rất cao. Đối với bản thân tôi là
một giáo viên mầm non đây là một đề tài khá khó. Nhưng tôi đã quyết tâm thực
hiện đề tài của mình bằng cách tìm kiếm những thông tin cập nhật thời sự hằng
ngày để tích lũy kiến thức làm nền tảng cho việc giáo dục lồng ghép vào đề tài
đã chọn và việc áp dụng phải dựa trên nguyên tắc: giáo dục tình cảm - kĩ năng
xã hội phải luôn lấy trẻ làm trung tâm qua tất cả các hoạt động trong ngày nhất
là qua giờ đón, trả trẻ, qua hoạt động học, hoạt động góc, hạt động chơi ngoài
trời…[5]
Giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội được tích hợp phù hợp vào hoạt động
phải từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của
trẻ. Các hoạt động phải gần gũi, không xa lạ, gắn với thực tế của địa phương,
đảm bảo tự nhiên nhẹ nhàng.[4]
Ở trường mầm non việc giáo dục để phát triển tình cảm - kĩ năng xã hội
cho trẻ thông qua nhiều nội dung như: ý thức về bản thân ( thể hiện sở thích, khả
năng của bản thân, thực hiện các công việc được giao, mạnh dạn, tự tin bày tỏ ý
kiến…), hành vi và quy tắc ứng xử xã hội ( tôn trọng, hợp tác, yêu mến, quan
tâm chia sẻ, nhận xét và tỏ thái độ với hành vi đúng, sai, tốt, xấu…), quan tâm
đến môi trường sống. Do vậy giúp trẻ phát triển tình cảm - kĩ năng xã hội là một
trong những nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên mầm non. Việc giáo dục
tình cảm - kĩ năng xã hội không chỉ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn mà nó còn là
tiền đề cho quá trình phát triển toàn diện nhân cách trẻ, là một nhiệm vụ không
thể thiếu trong công tác giáo dục mầm non, là vấn đề then chốt, là nền móng để
phát huy tối đa hiệu quả giáo dục. thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ giúp trẻ tự tin,

6

sống có trách nhiệm và tham gia tốt hơn vào các hoạt động xã hội, để trẻ vững
bước vào lớp 1.
2.2 Thực trạng của một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển tốt
lĩnh vực tình cảm - kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại
trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Trường mầm non Thị trấn Triệu Sơn là một trong những trường dẫn đầu
chất lượng chuyên môn của bậc học mầm non Triệu Sơn, khuôn viên trường
khang trang, sạch sẽ. Trường có 13 nhóm lớp. Đầu năm học tôi được nhà trường
phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi A3 vởi tổng số trẻ là 30, trong đó có
13 trẻ nữ và 17 trẻ nam. Lớp có 2 cô. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được
giao tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau:
2.2.1. Về thuận lợi:
+ Trường mầm non Thị trấn Triệu Sơn là một trường trung tâm chất lượng
cao của huyện. Với số dân đông đúc có trình độ học vấn cao và tương đối đồng
đều. Đời sống kinh tế nhiều hộ gia đình tương đối khá giả.
+ Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
đã có trong kế hoạch năm học với những biện pháp cụ thể để phát triển tình cảm
– kĩ năng xã hội cho trẻ mầm non một cách chung nhất.
+ Trong những năm gần đây nhà trường luôn nhận đựơc sự quan tâm của
lãnh đạo địa phương, cũng như sự ủng hộ của các bậc phụ huynh học sinh. Dưới
sự chỉ đạo sát sao của bạn giám hiệu nhà truờng, việc lên kế hoạch, duyệt kê
hoạch, dự giờ thăm lớp diễn ra thường xuyên. Công tác triển khai và thực hiện
chuyên đề cũng được ban giám hiệu và giáo viên thực hiện nghiêm túc, kịp thời
và tích cực.
+ Trẻ lớp tôi 100% đi học đúng độ tuổi, điều kiện về trang thiết bị dạy và
học của trẻ tương đối đầy đủ như: ánh sáng, bàn ghế, sách vở,…
+ Về phía phụ huynh tôi nhận thấy đa số phụ huynh đều rất nhiệt tình
quan tâm đến các hoạt động trên lớp của trẻ, chía sẻ với giáo viên về tình hình

của con ở nhà, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm
sóc và giáo dục trẻ.
+ Về phía giáo viên: 2 cô được phân công đứng lớp đều yêu nghề, mến
trẻ, đều có trình độ và năng lực sư phạm trên chuẩn. Đều là giáo viên có nhiều
kinh nghiệm đứng lớp 5 - 6 tuổi nên ngoài việc nắm đựơc khung chương trình
thì sự nhạy bén trong việc sử dụng các loại hình thức dạy học cũng sẽ linh hoạt
hơn.
+ Bản thân tham gia đầy đủ các chuyên đề đổi mới của nghành học mầm
non, trong đó có chuyên đề: "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm",
trong năm học 2017 - 2018 tôi đã tham gia hội thi và đạt giải nhất cấp huyện và
giải 3 cấp tỉnh, đã vận dụng vào thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ.
2.2.2. Khó khăn.
Bên những mặt thuận lợi trên vẫn còn một số khó khăn:

7


+ Về phía trẻ: Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, một số trẻ
trong lớp còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin, một số trẻ lại hiếu động gây cản trở
cho việc truyền thụ kiến thức của cô và tiếp thu bài của cháu.
+ Cơ sở vật chất trong và ngoài lớp học tuy có nhưng chưa đa dạng
phong phú đặc biệt là môi trường ngoài lớp học để tạo môi trường hoạt động cho
trẻ.
+ Số ít phụ huynh do tính chất công việc nên ít có thời gian trao đổi với
giáo viên về tình hình của trẻ, chưa quan tâm đến lĩnh vực tình cảm – kĩ năng xã
hội của trẻ.
+ Lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội là một phạm trù rất rộng
nên việc tìm ra các biện pháp để giáo dục trẻ phù hợp vẫn còn nhiều hạn chế.
+ Chưa có nhiều tài liệu, sách báo về giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội
cho trẻ để giáo viên nghiên cứu, tham khảo.

Kết quả khảo sát đầu năm.
Từ đầu năm khi được giao đứng lớp 5 – 6 tuổi với sĩ số lớp là 30 trẻ, tôi
đã tiến hành tìm hiểu “ Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển tốt lĩnh
vực tình cảm - kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại
trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn”, tôi đã tiến hành áp dụng vào lớp mình
và tiến hành khảo sát, kết quả cụ thể như sau:
Stt

Nội dung khảo sát

Số trẻ

1

Trẻ nhận biết và hiểu cảm xúc
của bản thân.
Kỹ năng giao tiếp, ứng xử phù
hợp với những người gần gũi
xung quanh
Trẻ biết thể hiện và kiểm soát
đựơc cảm xúc của mình.
Kỹ năng hợp tác, kỹ năng tuân
thủ các quy tắc xã hội
Kỹ năng tự phục vụ
Bộc lộ nhiều cảm xúc và có thể
sử dụng sắc thái khác nhau để
thể hiện cảm xúc của mình.
Thích chơi đóng vai cùng nhóm
bạn, chơi cộng tác chơi có luật,
đã có tình bạn ổn định

Hiểu các quy tắc trò chơi, biết
chấp nhận các các quy tắc chờ
đến lượt, chia sẻ, hợp tác với
ban.

30

Đạt
Chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
%
%
20/30 66,7% 10/30 33,3%

30

21/30

30

2
3
4
5
6
7
8

70%

9/30

30%

22/30 73,3%

8/30

26,7%

30

21/30

9/30

30%

30
30

24/30 80%
6/30
20%
20/30 66,7% 10/30 33,3%

30

18/30

30

20/30 66,7% 10/30 33,3%

70%

60%

12/30

40%

8


9

Có phản ứng phù hợp với môi
trường tự nhiên (giữ vệ sinh
chung, bảo vệ môi trường…)

30

22/30 73,3%

8/30

26,7%

Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy trẻ còn nhiều hạn chế trong phát triển

tình cảm, kĩ năng xã hội, tỉ lệ đạt còn khá thấp, nên tôi luôn băn khoăn làm sao
phải tìm ra phương pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục phát triển
tình càm - kĩ năng xã hội cho trẻ. Có rất nhiều biện pháp nhưng ở đề tài này tôi
xin đưa ra một số biện pháp mà bản thân đã áp dụng có hiệu quả trong thời gian
qua như sau:
2.3. Các biện biện pháp lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát
triển tốt lĩnh vực tình cảm – kỹ năng xã hội tại trường mầm non Thị Trấn
Triệu Sơn.
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch theo chuyên đề lấy trẻ làm
trung tâm để giáo dục tình cảm – kĩ năng xã hội cho trẻ 5-6 tuổi.
Xây dựng ké hoạch giáo dục căn cứ vào khả năng, nhu cầu học tập, kinh
ngiệm sống của trẻ nhóm lớp mình phụ trách để xác định mục tiêu, nội dung cụ
thể. Tổ chức hoạt động theo hướng đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục,
tức là tạo cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động. Giáo viên là người
tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động
hằng ngày. [1]
Quá trính giáo dục trẻ đòi hỏi giáo viên phải liên tục lập kế hoạch đến
thực hiện kế hoạch- đánh giá- điều chỉnh – lập kế hoạch cho thời gian tiếp theo
để đáp ứng nhu cầu hoạt động của trẻ.
ĐIỀU CHỈNH

LẬP
KẾ HOẠCH

ĐÁNH GIÁ

THỰC HIỆN

Có nhiều kế hoạch giáo dục: Kế hoạch năm, kế hoạch tháng/ chủ đề, kế
hoạch tuần, kế hoạch ngày…

Các loại kế hoạch phải dựa trên những hiểu biết về quan điểm giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm và đảm bảo rằng:
+ Trẻ tham gia tích cực các hoạt động học tập của mình.
+ Từng trẻ trong lớp đựơc hỗ trợ để phát triển.
9


+ Chú trọng dến các hoạt động sao cho trẻ “ hoc mà chơi, chơi mà học”
+ Trẻ học thông qua chơi và học bằng nhiều cách khác nhau.
Việc lập kế hoạch và thực hiên kế hoạch đòi hỏi giáo viên phải hết sức
linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể thực tế xảy ra. Các loại kế
hoạch phải có sự thống nhất về nội dung , phương pháp…[6]
Ví dụ: Đầu năm các lớp xây dựng kế hoạch giáo dục năm và kế hoạch
chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm. Thì các kế hoạch tháng/ chủ đề kế hoạch tuần,
kế hoạch ngày phải bám vào nội dung kế hoạch năm sao cho thống nhất.
Cụ thể với mục tiêu 68. Trong kế hoạch giáo dục năm học mục tiêu này
đựơc lựa chọn vào chủ đề “ Phương tiện và luật lệ giao thông” với mục tiêu
này yêu cầu trẻ biết giơ tay khi muốn nói, không chen vào khi người khác đang
nói. Với các yêu cầu cần đạt trên giáo viên cần có kế hoạch tuần kế hoạch ngày
bám sát với yêu cầu đó để giáo dục trẻ.
Các mục tiêu theo kế hoạch theo nguyên tắc từ dễ đến khó. Múc độ tăng
dần để trẻ có thể thực hiện tốt hơn. Ngoài ra giáo viên lên kế hoạch cụ thể cần
bám sát vào điều kiện cơ sở của trường lớp để phù hợp tạo môi trường thuận lợi
cho trẻ tự tin hoạt đông mang lại kết quả cao nhất.[2]
2.3.2. Biện pháp 2: Giáo dục tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ thông
qua giờ đón, trả trẻ.
Thông qua giờ đón, trả trẻ, tôi luôn rèn cho trẻ những hành vi và quy tắc
ứng xử xã hội như: kỹ năng tự chào hỏi, lễ phép, tự cất đồ dùng cá nhân gọn
gàng. Ngay từ đầu năm học tôi đã tập cho trẻ ý thức gọn gàng ngăn nắp và
thường xuyên kiểm tra xem trẻ nào chưa đạt tôi nhắc nhở trẻ nhẹ nhàng, khích lệ

động viên trẻ cố gắng, trẻ nào thực hiện tốt cuối ngày tôi sẽ đánh giá và nêu
gương, từ đó việc cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định không còn là “ hành
động” mà trở thành “ý thức”, trẻ tự thực hiện không cần phải đợi nhắc nhở hay
kiểm tra. Trong giờ đón, trả trẻ tôi cho trẻ xem tranh ảnh các tình huống giáo
dục kĩ năng xã hội, qua đó tạo cho trẻ một số tình huống giáo dục, khắc sâu tình
cảm và các kĩ năng xã hội cho trẻ.[5]

Hình ảnh trong giờ đón trẻ

10


Hình ảnh trẻ sắp xếp đồ dùng cá nhân vào nơi quy định trong giờ đón trẻ
Ví dụ: Cho trẻ quan sát tranh bé dắt bà qua đường, tôi trò chuyện với trẻ:
+ Con đã được ai giúp đỡ bao giờ chưa?
+ Con đã giúp đỡ ai chưa?
+ Khi giúp đõ ai làm một việc gì đó con thấy thế nào?
+ Nếu được người khác giúp đỡ con sẽ làm gì?
Qua đó tôi giáo dục trẻ biết nói lời cảm ơn khi được người khác giúp đỡ
và nhắc nhở trẻ biết giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn…
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát tranh một cậu bé đá bóng trong nhà, làm vỡ
chiếc ly thủy tinh của mẹ. Tôi hỏi trẻ đó là hành vi đúng hay sai? Với tình huống
trên con nên làm gì để nhận lỗi? Tôi tham khảo và lắng nghe ý kiến của trẻ sau
đó đưa ra ý kiến của mình để thảo luận cùng trẻ như: con có thể xin lỗi mẹ, hứa
với mẹ từ nay không đá bóng trong nhà nữa.
Bố mẹ là tấm gương đầu tiên cho trẻ học tập những thói quen tốt. Việc
phối hợp với phụ huynh trong giáo dục tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ là vô
cùng cần thiết. trong các buổi đón trẻ tôi thường trao đổi những nội dung ngắn
gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện và mamg tính thuyết phục, tôi thường xuyên trao đổi
những kĩ năng tự phục vụ trong tuần cho cha mẹ trẻ biết để cùng phối hợp rèn kĩ

năng cho trẻ đạt hiệu quả cao nhất, tôi luôn khuyến khích phụ huynh tạo điều
kiện để trẻ tự phục vụ bản thân như: rửa mặt, đánh răng, thay quần áo, tự chọn
quần áo, đồ dùng cá nhân chuẩn bị đi học… nhắc nhở phụ huynh cần dạy trẻ
những kĩ năng như ghi nhớ số điện thoại của bố, mẹ, địa chỉ gia đình để trẻ có
thề tự bảo vệ bản thân khi gặp nguy hiểm. Phụ huynh hãy cho trẻ được chơi, bày
đồ chơi, không cấm đoán trẻ nhưng khi trẻ chơi xong là dạy trẻ phải tự cất đồ
chơi hoặc ba mẹ cùng cất với trẻ, tuyệt đối không nên làm thay cho trẻ. Hãy cho
trẻ cùng tham gia công việc trong gia đình nêu lên hiểu biết và suy nghĩ của
mình, từ đó sẽ có hướng điều chỉnh kĩ năng xã hội phù hợp với trẻ. Bên cạnh đó
11


tôi tuyên truyền phụ huynh cần phối hợp với giáo viên một cách chặt chẽ và hợp
lý bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trường. Cha
mẹ nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp của
nhà trường và tham dự một số giờ học, dự các hoạt động trong ngày của trẻ, chỉ
bằng cách đó thôi cha mẹ đã giúp trẻ hiểu rằng việc học là học cả đời. Tôi tuyên
truyền để phụ huynh hiểu giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội cho trẻ hiện nay là
điều mà mỗi cá nhân, các bậc phụ huynh đều phải quan tâm, tuyên truyền để họ
hiểu điều quan trọng trong việc rèn luyện giáo dục tình cảm - kĩ năng xã hội
chính là việc “ không nên cấm đoán trẻ làm mà hãy dạy trẻ cách thực hiện
chúng”. Cô giáo, cha mẹ là tấm gương, bằng việc làm đơn giản, gần gũi hằng
ngày mà dạy kĩ năng xã hội cho trẻ. Cha mẹ cần giáo dục để trẻ cảm thấy thoải
mái, tự tin trong mọi tình huống của cuộc sống, nếu cha mẹ muốn giáo dục trẻ
biết tự giữ kĩ luật, trước hết cần đánh thức sự tự ý thức của trẻ, cố gắng khơi gợi
để trẻ luôn nghĩ về bản thân mình một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy
nghĩ tích cực về bản thân trẻ. Trong gia đình, việc dạy trẻ những nghi thức văn
hóa trong ăn uống rất cần thiết. Để trẻ có được những thói quen tốt, thói quen sữ
dụng đồ dùng một cách chính xác, thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ
phải thường xuyên luyện tập mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của trẻ,

đó là cung cấp cho trẻ những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, văn
minh của chính cha mẹ và những người xung quanh trẻ.
Chúng ta thường biết đến trẻ mầm non với khả năng bắt chước rất giỏi.
Chúng như những tờ giấy trắng mà người lớn sẽ vẽ lên đó những mầu sắc đầu
tiên. Những hành vi, hình ảnh, tình cảm, của người lớn là bài học trực tiếp ảnh
hưởng đến tâm hồn trẻ. Vì vậy để trẻ phát triển tốt về mặt tình cảm và kỹ năng
xã hội cho trẻ người lớn đặc biệt là cô giáo, phụ huynh, cộng đồng cần phải taọ
dựng những hình ảnh đẹp từ việc xưng hô, lễ giáo phép lịch sự tối thiểu của
người Việt Nam nói chung và nề nếp trong lớp nói riêng.[6]
Việc người lớn có những hình ảnh đẹp, hành vi đẹp luôn là cách giáo dục
tốt nhất để trẻ học tập.
Ví dụ: Với việc dạy trẻ thói quen chào hỏi khi có khách, biết cảm ơn khi
được giúp đỡ…. Thì trước hết cô phải là người gương mẫu trong các thói quen
hàng ngày. Đôi lúc thay bằng việc nhắc trẻ chào cô, cô chủ động chào trẻ. Hay
khi cô nhờ trẻ lấy giúp cô cái bút cô cũng cần cảm ơn trẻ… Chính những hành
vi rất đơn giản hàng ngày của cô sẽ là tấm gương cho trẻ học tập và noi theo rất
tốt.
Việc nêu gương các bạn trong lớp làm tốt một nội dung nào đó sẽ kích
thích trẻ có động lực để đựơc cô khen giống bạn:
Ví dụ: Hôm nay cô rất vui và tuyên dương bạn Tí. Trong giờ học bạn Tí
rất chăm chú, hiểu bài rất nhanh, trong giờ chơi ở góc bạn còn biết giúp cô lau
dọn giá góc sạch sẽ. Cô sẽ thưởng cho bạn Tí một lá cờ bạn cắm vào hoa bé
ngoan.
Đây là cách giáo viên khích lệ trẻ có những thói quen, hay cách ứng xử
khéo léo phù hợp với con người trong xã hội mới. Việc tạo một môi trường mà
12


trẻ nhìn vào đâu đâu cũng thấy đáng học tập đáng đựoc nêu gương sẽ là điều
kiện thuận lợi để trẻ phát triển về mặt nhân cách.

2.3.4. Biện pháp 4: Giáo dục tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ thông
qua hoạt động hoc:
Đối với trẻ mầm non hoạt động có chủ định là hoạt động cung cấp cho trẻ
lượng kiến thức cơ bản về mặt nhận thức, ngôn ngữ, thể chất, thẩm mỹ, tình cảm
và kỹ năng xã hội. Việc giáo viên lồng ghép các lĩnh vực vào trong tiết học là vô
cùng hợp lý. Với trẻ 5 - 6 tuổi hoạt động tiết học là nền móng để trẻ có được
những kỹ năng nghe, hiểu, phân tích, tư duy ,… giúp trẻ có đủ tâm thế vào lớp
1. Vì vậy để đạt đựoc kết quả cao việc xây dưng tiết học hợp lý gợi mở sẽ giúp
trẻ phát triển rất nhiều mặt. Từ các tiết học giáo viên xây dựng dưới hình thức
lấy trẻ làm trung tâm. Trẻ đựơc hoạt động tích cực, đựơc tư duy sáng tao,…bằng
các phương pháp: quan sát, đàm thoại, đóng kịch,… sẽ giúp trẻ trải nghiệm và
phát triển mạnh về mặt tình cảm. và cách giải quyết về các tình hướng giúp trẻ
hình thành và phát triển kỹ năng sống.[5]

Hình ảnh trẻ hoạt động theo nhóm trong giờ tạo hình
Ví dụ: Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. bằng những
bài thơ, câu chuyện giáo viên cung cấp, cũng cố cho trẻ về các khái niêm thiện –
ác, tốt – xấu, vui- buồn. Hướng trẻ đến giá trị nhân văn, yêu thích và bảo vệ cái
đẹp, cái tốt,từ đó trẻ có những hành vi phù hợp với đạo đức. Được nghe kể
huyện là điều trẻ rất ưa thích, do đó đối với mỗi chủ đề tôi lựa chọn những câu
chuyện phù hợp với mỗi chủ đề để lồng ghép giáo dục kĩ năng xã hội cho trẻ.
Chẳng hạn với câu chuyện “ Mỗi người một việc” ở chủ đề “bản thân”, nội dung
của truyện giáo dục cho trẻ là “ tất cả các bộ phận trên cơ thể bé đều rất quan
trọng”, khi đó tôi chuyển tải tới trẻ những thông điệp quý báu, “kĩ năng tự nhận
thức bản thân”, hãy biết giữ gìn và bảo vệ các bộ phận trên cơ thể mình.
Ví dụ: Qua hoạt động khám phá khoa học chủ đề “ gia đình’: khi cho trẻ
quan sát một số vật dụng nguy hiểm như: ổ cắm điện, bếp đang đun, phích nước,

13

nồi canh nóng… qua đó giáo dục trể biết tránh một số hành động có thể gây
nguy hiểm cho bản thân và người khác…
Ví dụ: Qua câu chuyện “chú vịt xám” sau khi cùng trẻ đàm thoại về nội
dung rồi rút ra bài học chính của truyện, sau đó tôi lồng ghép để giáo dục cho
trẻ kĩ năng xã hội như: khi được bố, mẹ cho đi chơi công viên, siêu thị hoặc đến
những nơi công cộng thì các con phải đi cùng bố mẹ, không được chạy lung
tung để không bị lạc, qua đó tôi đặt ra những câu hỏi tình huống để dạy trẻ, nếu
chẳng may con bị lạc thì con sẽ làm thế nào? Tôi đã cho trẻ suy nghĩ và mời trẻ
đưa ra cách giải quyết, tôi lắng nghe ý kiến của trẻ, có thể gợi mở cho trẻ bằng
các câu hỏi: theo con làm như vậy có được không? Tại sao? Sau đó tôi giúp trẻ
rút ra phương án tối ưu nhất như: chẳng may các con bị lạc bố mẹ… việc đầu
tiên mà các con làm là phải hết sức bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà
hãy đứng yên tại chỗ bị lạc chờ bố mẹ, vì chắc chắn bố mẹ sã quay lại vị trí gần
nhát khi để lạc trẻ để tìm, nếu muốn cần người lớn gần đó giúp đỡ bé phải tìm
công an hoặc những người mặc đồng phục ( bảo vệ, nhân viên) ở gần chỗ đó để
nhờ giúp đỡ tìm bố mẹ, tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có hứa sẽ
đưa về với bố mẹ vì có thể đó sẽ là kẽ xấu lợi dụng cơ hội đó để bắt cóc hoặc
làm hại bé…
Hoạt động âm nhạc và các hoạt động khác trong hoạt động học cũng góp
phần không nhỏ rèn sự mạnh dạn, tự tin và tình yêu gia đình, bạn bè, quê hượng
đất nước cho trẻ. Do đó tôi luôn chọn nội dung phù hợp với trẻ lớp mình, kết
hợp với phương pháp dùng lời, trực quan, trẻ được nghe, được xem hình ảnh
cùng với sự giảng giải của cô, trẻ sẽ thấm nhuần ý nghĩa của cuộc sống xung
quanh, từ đó trẻ tích lũy cho mình những bài học kinh nghiệm. hằng ngày tôi ghi
chép từng chi tiết về sự tiến bộ của trẻ, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi
chép những kĩ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày để đánh giá trẻ, đồng thời có cơ
sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng trẻ và giúp trẻ hình thành
phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội theo hướng chuẩn mực.
2.3.5. Biện pháp 5: Kết hợp hài hòa các hoạt động vui chơi nhằm tạo

điều kiện để trẻ phát trển về mặt tình cảm và kỹ năng xã hội.
Vui chơi luôn là hoạt động mà trẻ mong đợi nhất. Đây là hoạt động chủ
đạo trong trường mầm non. Đối với trẻ 5 - 6 tuổi hoạt động chơi trẻ đã chơi
thành thục, với hình thức chơi nhóm trẻ đựơc thể hiện khả năng của mình, khi
trẻ tham gia chơi ở góc chơi trong lớp có nghĩa là trẻ đang sống trong cuộc sống
thực, trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng nhau, trao đổi, thõa thuận, thương
lượng cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi,
từ đó làm cho trí tuệ của trẻ phát triển mạnh mẽ chịu ảnh hưởng rất lớn đến sự
phát triển tinhfcamr và kĩ năng xã hội của trẻ hướng đến cái đẹp trong giao tiếp,
góp phần hình thành hành vi văn minh trong xã hội, hình thành thái độ tích cực
của trẻ với bản thân. Trong hoạt động vui chơi, trẻ biết cách tôn trọng, hợp tác,
chia sẻ và chấp nhận với các bạn cùng chơi.[2]
Ví dụ: Trẻ chơi góc phân vai có trò chơi “ bán hàng”, trẻ đóng vai người
bán hàng niềm nở, biết chào mời khách, biết giới thiệu các mặt hàng ở của hàng,
14


biết nói giá tiền, người mua hàng biết hỏi giá tiền hàng cần mua, trả giá, đưa
tiền, nhận hàng và cảm ơn người bán hàng. Tôi thường nhập vai chơi với trẻ
chẳng hạn như: cô bán hàng ơi, hôm nay tôi mua hàng mà quên không đem tiền
cô có cho tôi nợ tiền không? Tôi là khách hàng không quen sao cô vẫ cho nợ?...
Có thể nói trẻ đóng vai người bán hàng đã có kinh nghiệm sống rất tốt và trẻ đã
áp dụng ngay trong quá trình chơi, kĩ năng giao tiếp và ứng xử văn minh được
thể hiện.

Trẻ chơi bán hàng ở góc phân vai

Trẻ đang chơi tại góc nghệ thuật khi cùng nhau làm một bức tranh từ lá cây.

15

Một môi trường mà trẻ đựơc trải nghiệm, được thể hiện mình, … quả là
một thành công lớn trong quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
2.3.6. Biện pháp 6: Thông qua hoạt động lao động ăn, ngủ, vệ sinh,
nêu gương bé ngoan trong tuần để giáo dục tình cảm – kỹ năng xã hội cho
trẻ.
Lao động là hoạt động rất yêu thích của trẻ. Là điều kiện cần thiết để
trang bị cho trẻ có đủ kỹ năng, điều kiện vào lớp 1. Trong đó lao động tự phục
vụ luôn là vấn đề mà phụ huynh quan tâm. Xa hơn nữa là các kỹ năng tự bảo vệ
mình của trẻ khi bước vào lớp 1 cũng gây nhiều lo lắng đối vơí trẻ và gia đình.
Việc giáo viên lên kế hoạch và hướng dẫn trẻ các kỹ năng lao động tư
phục vụ như: tự xúc cơm ăn, tự thay quần áo phù hợp với thời tiết, biết tự rữa
tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Điều này có ảnh hưởng và
nâng cao chất lượng cuộc sống cũng như quá trình học suốt đời của trẻ.
Trẻ từ việc có ý thức đến việc biết cách giữ vệ sinh cá nhân giúp trẻ tự tin
hơn trong cuộc sông. Đồng thời giáo viên tạo cơ hội cho trẻ đựoc lao động tập
thể giũ gìn vệ sinh chung như: Hoạt động lao động vệ sinh giá góc, sắp xếp đồ
chơi ở góc. Hoạt động lao động nhặt lá sân trường… Các hoạt động này ngoài
việc taọ dựng môi trường hoạt động tập thể còn là cách giáo dục trẻ ý thức bảo
vệ môi trường chung.
Lao động còn là phương tiện giáo dục trẻ đến với những kỹ năng vận
động cơ bản, vì vậy xây dựng một môi trường lao động lấy trẻ làm trung tâm là
một hoạt động ý nghĩa và có giá trị cao trong quá trình phát triển tình cảm và kỹ
năng xã hội.[6]
Ngày nay khi xã hội phát triển cùng với đó tri thức của trẻ cũng tiến bộ rõ
rệt nhưng bên cạnh đó kĩ năng xã hội của trẻ dường như bị tụt lùi. Điều này càng
thể hiện rõ với trẻ ở thành thị, những vùng kinh té phát triển. Chúng ta dễ dàng
bắt gặp trẻ 5 - 6 tuổi vẫn còn được bố mẹ chăm bẵm từng ly từng tí từ việc vệ
sinh cá nhân, mặc quân áo đến việc xúc cơm cho ăn. Những việc này vô tình sẽ

làm mất dần kĩ năng tự phục vụ ở trẻ. Đới với đứa trẻ kĩ năng tự phục vụ là rất
cần thiết, nếu không có kĩ năng đó thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động
sinh hoạt hằng ngày cho đứa trẻ sau này.
Thông qua hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh, kĩ năng tự phục vụ của trẻ được rèn
luyện, giáo dục thường xuyên nhất.

16


Hình ảnh trẻ tự rửa tay trước khi ăn
Ngay từ đầu năm học tôi đã dạy trẻ biết giữ gìn quần áo chân tay sạch sẽ,
trước khi ăn là phải rửa tay, lau mặt. dạy trẻ có những hành vi văn hóa trong ăn
uống, qua đó dạy trẻ kĩ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: biết tự rửa
tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết mời trước khi ăn, khi ăn
ngồi ngay ngắn, biết cách sữ dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống gọn
gàng, không làm rơi vãi thức ăn, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn. Ăn xong cất
bát thìa vào nơi quy định, đi vệ sinh rồi phụ giúp cô lau bàn, cất ghế.

Hình ảnh trẻ tự xúc cơm ăn trong giờ ăn
Trong giờ ngủ rèn cho trẻ nề nếp khi ngủ không nói chuyện, không nằm
sấp, không cầm đồ chơi trong tay, khi ngủ dậy giúp cô gấp chiếu, cất gối… Cứ
như thế ngày này qua ngày khác, lâu dần trẻ thực hiện thành nề nếp mà không
cần gióa viên phải nhắc nhở. Những kĩ năng ấy không chỉ được trẻ thực hiện ở
17


trường mà còn phối hợp, trao đổi với phụ huynh để trẻ thực hiện ở nhà hay ở bất
kì đâu khi trẻ đi đến.
Bên cạnh đó nêu gương là cách tôi giúp trẻ nhút nhát, thụ động thành trẻ
mạnh dạn, tự tin hơn với mọi hoạt động trong ngày. Bản thân trẻ rất quan tâm tới

“bảng bé ngoan” ở lớp, khi trẻ được lên cắm cờ hằng ngày trẻ sẽ rát phấn khởi,
tự hào với các bạn, mong chờ được khoe với bố mẹ vào mỗi buổi chiều, khoe
với bố mẹ vì sao hôm nay trẻ được cắm cờ cho bố mẹ biết. Từ đó tôi đã dần tạo
cho những trẻ nhút nhát, thụ động thành trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp với
bạn bè và mọi người xung quanh bằng những việc làm cụ thể của trẻ như: biết
giúp đỡ cô, biết làm việc tốt cho bản thân và người khác để được công nhận. tôi
sẽ đưa ra ác tiêu chí được lên cắm cờ, chăm giơ tay phát biểu, biết giúp đỡ cô và
bạn bè, mạnh ạn tự tin mọi hoạt động trong lớp học… Và tùy thuộc vào đối
tượng mà tiêu chí đó có được cô và các bạn công nhận hay không. Với cách làm
này trẻ sẽ luôn vui vẻ, tự tin, phấn đấu để đến cuối ngày được lên cắm cờ từ đó
luôn diễn ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các trẻ. Kết quả giúp trẻ có nhu cầu
hoàn thiện bản thân cao, dần dần thói quen tốt nảy sinh trở thành một nhu cầu, kĩ
năng sống tốt của trể, góp phần không nhỏ vào quá trình hình thành nhân cách
tốt cho trẻ.
2.3.7. Biện pháp 7: Kêu gọi phụ huynh phối hợp với nhà trường xây
dưng môi trường lấy trẻ làm trung tâm phục vụ cho sự phát triển về tình
cảm và kỹ năng xã hội của trẻ.
Cha mẹ phụ huynh học sinh có tầm quan trọng đặc biệt, là một trong các
giải pháp phát huy vai trò của gia đình trong sự nghiệp giáo dục. Qua cha mẹ
phụ huynh học sinh, gia đình tham gia công tác giáo dục một cách có tổ chức,
có kế hoạch. Cha mẹ phụ huynh của trẻ là tổ chức huy động các thành viên
tham gia tích cực vào công tác chăm sóc giáo dục trẻ và thực hiện các nhiệm vụ
của gia đình mà luật pháp quy định. [3]. Bởi thế, gia đình, phụ huynh học sinh
là một yếu tố không thể thiếu cùng với nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ
chăm sóc và giáo dục trẻ. Thống nhất với các bậc phụ huynh của nhóm lớp về
nội quy, nề nếp những yêu cầu về đồ dùng, đồ chơi, đồ dùng phục vụ ở các
chuyên đề để phụ huynh có thể sưu tầm hỗ trợ hoặc phụ huynh có thể tham gia
đóng góp bằng công lao động.
Ngoài việc chung tay tạo môi trường trong lớp, ngoài lớp phụ huynh cần
thống nhất nội dung với giáo viên nhằm giúp trẻ phát triển liên hồi, liên lục.

Ví dụ: Phụ huynh ủng hộ môi trường bên ngoài như: chậu hoa, cây, tạo
môi trường không chỉ đẹp mà còn kích thích trẻ tham gia hoạt động. Điều này
có ý nghĩa rất lớn với trẻ. Khi trẻ đựơc cùng mẹ mang cây đến trưng bày. Hàng
ngàytrẻ đựơc chăm sóc cho chính cái cây của mình trẻ sẽ biết yêu yêu thuơng,
bảo vê, chăm sóc và quan sát sự đổi thay hàng ngày của cây, sự lớn lên của
những bông hoa mà mình chăm sóc. Từ đó giúp trẻ yêu quý thiên nhiên, biết
chăm sóc và bảo vệ vẻ đẹp của cỏ cây hoa lá.

18


Trẻ đang chăm sóc hoa của lớp mình, những chậu hoa do phụ huynh lớp tặng.
Đốivới môi trường bên trong lớp học, giáo viên càn tạo nhiều góc mở cho
trẻ hoạt động. tuyên truyền chia sẻ tới phụ huynh học sinh về hình thức, phương
tiện nhằm thu hút đựơc nhiều nguyên vật liệu của phụ huynh tạo môi trường
hoạt động phong phú cho trẻ như: hộp nhựa, len, dạ, vải vụn,…
Sự phối hợp trên cho thấy trẻ học và phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội
qua kinh nghiệm tự nhiên, qua chơi, qua tương tác với xung quanh và khi được
người lớn giúp đỡ, giáo dục trẻ phù hợp. Khi người lớn hỗ trợ hành vi của trẻ
theo cách tôn trọng tích cực, trẻ sẽ cảm thấy tự tin và tự kiểm soát tốt hơn. Như
vậy giáo viên và phu huynh cần luôn nhạy cảm và sẵn sàng hỗ trợ trẻ khi cần
thiết ở mọi lúc mọi nơi.
2.4. Hiệu quả sáng kiến.
Qua những nội dung biện pháp mà tôi đưa ra đối với việc xây dưng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm nhằm giúp trẻ phát triển tốt về cảm xúc, kỹ năng
xã hội. tôi thấy được tình cảm và kỹ năng xã hội của trẻ trong lớp tôi có nhiều
chuyển biến tích cực.
- Kết quả khảo sát cuối năm: Sau gần một năm học áp dụng một số biện
pháp trên đối với trẻ ỏ lớp tôi tiến hành khảo sát vào ngày 25/3/2019 để đánh
giá và thu được kết quả như sau.

Stt
Nội dung khảo sát
Số trẻ
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
%
%
1 Trẻ nhận biết và hiểu cảm xúc
30
30/30 100%
0
của bản thân.
2 Kỹ năng giao tiếp, ứng xử phù
30
30/30 100%
0
hợp với những người gần gũi
xung quanh
3 Trẻ biết thể hiện và kiểm soát
30
30/30 100%
0
đựơc cảm xúc của mình.
4 Kỹ năng hợp tác, kỹ năng tuân
30
30/30 100%
0
19

thủ các quy tắc xã hội
5 Kỹ năng tự phục vụ
30
30/30 100%
6 Bộc lộ nhiều cảm xúc và có thể
30
29/30 96,7% 1/30 3,3%
sử dụng sắc thái khác nhau để
thể hiện cảm xúc của mình.
7 Thích chơi đóng vai cùng nhóm
30
30/30 100%
0
bạn, chơi cộng tác chơi có luật,
đã có tình bạn ổn định
8 Hiểu các quy tắc trò chơi, biết
30
29/30 96,7% 1/30 3,3%
chấp nhận các các quy tắc chờ
đến lượt, chia sẻ, hợp tác với
ban.
9 Có phản ứng phù hợp với môi
30
30/30 100%
0
trường tự nhiên (giữ vệ sinh
chung, bảo vệ môi trường…)
Nhìn vào bảng khảo sát cho thấy rất rõ kết qủa rất đáng mừng. Ở hầu hét
các tiêu chí 100% trẻ đạt, chỉ còn 2 tiêu chí trong đó mỗi tiêu chí có 1 trẻ chưa

đạt chiếm tỉ lệ 3,3%. Đây là kết quả rất khả quan đối với trẻ 5-6 tuổi. là hành
trang, là tâm thế vững chắc cho trẻ bước vào lớp 1 vững vàng, tự tin.
Với kết quả như trên tôi thấy rất phấn khởi vì đã góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục của lớp mình trong lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã
hội.
Với đồng nghiệp tôi mạnh dạn trao đổi và đựơc đồng nghiệp hưởng ứng
rất nhiêt tình. Được chuyên môn khích lệ và tuyên truyền tới các nhóm lớp khác
cùng nhau học tập.

20


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Qua nghiên cứu đề tài tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau:
Muốn nâng cao chất lượng về lĩnh vực phát triển tình cảm và kỹ năng xã
hội dựa trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm chúng ta phải tiến hành:
+ Khảo sát trẻ để nắm chắc về tình hình, đặc điểm khả năng phát triển tình
cảmvà kỹ năng xã hội của trẻ tại lớp.
+ Giáo viên cần nghiên cứu các biện pháp dựa vào chuyên đề lấy trẻ làm
trung tâm.
+ Tích cực học tập, tự học hỏi, tự bồi dưỡng kiến thức qua sách báo, các
phương tiện thông tin đại chúng, Intenet, qua bạn bè đồng nghiệp để nâng cao
trình độ và năng lực sư phạm.
+ Kết hợp với phụ huynh để cùng nhau hình thành và duy trì những thói
quen cũng như tận dụng sự đóng góp và hổ trợ của phụ huynh.
+ Bản thân giáo viên là người luôn sát sao trẻ quan tâm đến sự phát triển
của trẻ về mặt tâm lý ,tình cảm, hướng dẫn dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi trong tất
cả các hoạt động . Giúp đỡ trẻ còn hạn chế trong giao tiếp, khen ngợi và động
viên kịp thời với những trẻ có những hành vi, kỹ năng tốt.

+ Kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc tạo dưng môi
trường cho trẻ hoạt động.
Để đạt được kết quả như trên là có cả sự đóng góp của bạn bè đồng
nghiệp ban giám hiệu nhà trường đã tạo điều kiện về mọi mặt ( tinh thần-vật
chất) giúp tôi học hỏi đựoc nhiều kinh nghiệm, suy nghĩ và tìm ra những sáng
kiến mới để giúp cho bản thân tôi đạt đựoc hiệu quả trong quá trình truyền thụ
những hiểu biết về kỹ năng xã hội đến với trẻ.
3.2. Kiến nghị
a. Đối với nghành giáo dục
+ Thường xuyên tổ chức các chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy
trẻ làm trung tâm” để giáo viên nắm bắt và tiếp cận những nội dung và phương
pháp mới phù hợp với điều kiện của trường lớp.
+ Tổ chức các tiết day, hoạt động mẫu để giáo viên đựơc trao đổi và học
hỏi kinh nghiệm.
+ Bổ sung tài liệu mới thiết thực để giáo viên được học hỏi, và tiếp cận
với các kiến thức mới , hay, bổ ích.
b. Đối với nhà trường.
+ Tạo điều kiện cho tất cả giáo viên tham gia các buổi học chuyên đề do
phòng giáo dục tổ chức, 100% giáo viên trong trường được thao giảng, dự giờ
bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để không bị mai một kiến thức.
+ Phối hợp với hội cha mẹ học sinh, các cấp, ban ngành, bổ sung trang bị
thêm về cơ sở vật chất tốt nhất để giáo viên có được môi trường dạy học tốt
nhất.
c. Đối với địa phương.

21


Mong muốn đựơc các cấp chính quyền trực thuộc quan tâm tạo điều kiện
về cơ sở vật chất cũng như trang thiết bị dạy và học giúp giáo viên có đựoc điều

kiện tốt nhất để vận dụng vào công tác giảng dạy lấy trẻ làm trung tâm.
d. Đối với phụ huynh.
Mong các bậc phụ huynh hiểu và quan tâm hơn nữa tới các hoạt động của
con em mình ở trường.
Trên đây là “ Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát triển tốt lĩnh vực
tình cảm và kỹ năng xã hội theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tại trường
mầm non Thị Trấn Triệu Sơn”. Vì thời gian và trình độ năng lực có hạn nên
chắc chắn bản sáng kiến này không tránh khỏi thiếu sót, rất mong được sự góp ý
bổ sung của hội đồng khoa học để bản sáng kiến này hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Triệu Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2019
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Tôi xin cam đoan bản sáng kiến này
ĐƠN VỊ
là do bản thân tự làm không copy của ai.
Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm.
NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN

Khương Thị Hà

22


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

TÀI LIỆU THAM KHẢO.
Tạp chí giáo dục mầm non
Tài liêu bồi dưỡng thường xuyên – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
Cơ sở lý luận và khoa học của module – 1 D
Phương pháp tổ chức lấy trẻ làm trung tâm.
Kế hoạch giáo dục và tổ chức thực hiện hoạt động giá dục – Nhà xuất bản
giáo dục Việt Nam.
Chương trình giáo dục mầm non – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 1

23


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI.
Họ và tên tác giả: Khương Thị Hà
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
Tên đề tài SKKN
1.

2

Một số biện pháp nâng
cao hiệu quả giáo dục
tính tự lập cho trẻ mẫu
giáo 4-5 tuổi trong
trường mầm non Thị
Trấn Triệu Sơn

Một số biện pháp nâng
cao hiệu quả giáo dục
tính tự lập cho trẻ mẫu
giáo 4-5 tuổi trong
trường mầm non Thị
Trấn Triệu Sơn

Cấp đánh giá Kết quả đánh
xếp loại
giá xếp loại
Phòng giáo
dục & Đào tạo
Triệu Sơn

XL: A

Năm học
đánh giá xếp
loại
2015-2016

Sở giáo dục
& Đào tạo
Thanh Hóa

XL: C

2015-2016

24