SKKN một số kinh nghiệm tư vấn hướng nghiệp duy trì sĩ số học sinh học trung cấp nghề của lớp chủ nhiệm 10a2 trung tâm GDTX triệu sơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TRIỆU SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP
DUY TRÌ SĨ SỐ HỌC SINH HỌC TRUNG CẤP NGHỀ
CỦA LỚP CHỦ NHIỆM 10A2
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TRIỆU SƠN

Người thực hiện: Tống Thị Hương
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Hướng nghiệp

THANH HOÁ NĂM 2017
MỤC LỤC

1


Mục
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3

2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.3.8
2.3.9
2.4
3
3.1
3.2

Nội dung
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm
Các giải pháp để giải quyết vấn đề
Điều tra nhận thức và nguyện vọng về nghề nghiệp trong
tương lai của học sinh TT GDTX Triệu Sơn.
Nâng cao nhận thức của học sinh về nghề nghiệp và cách lựa
chọn nghề.
Phối hợp với phụ huynh trong việc tư vấn hướng nghiệp cho

học sinh.
Huy động các lực lượng tư vấn khác giúp học sinh tin tưởng
và học tập tốt hơn sau khi đã chọn nghề theo học.
Lựa chọn các đơn vị liên kết có uy tín trong và ngoài tỉnh.
Làm tốt nề nếp học nghề và công tác thi đua khen thưởng.
Liên hệ với các xưởng sản xuất trong và ngoài huyện để học
sinh có điều kiện thực hành thực tế tốt nhất.
Tổ chức các hoạt động ngoại khóa bổ ích cho các học sinh
học nghề.
Lồng ghép các câu chuyện đạo đức trong các tiết học giúp
học sinh trung tâm GDTX tự tin hơn về bản thân.
Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục của bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận.
Kiến nghị.

Trang
1
1
1
2
2
2
2
3
5
5
5
6

6
8
8
10
11
12
12
16
16
16

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. MỞ ĐẦU
2


1.1. Lí do chọn đề tài:
Hiện nay đất nước ta đang trong tình trạng “thừa thầy thiếu thợ”, mất cân đối
nhân lực giữa ngành này với ngành khác, học ngành này làm nghề nọ…Hàng năm,
tỉ lệ cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp ngày càng tăng cao. Chính vì thế, việc tư vấn
hướng nghiệp học nghề cho học sinh trung học là việc làm cần thiết và rất cấp bách
hiện nay. Tuy nhiên, vấn đề này cũng đang gặp rất nhiều khó khăn.
Học sinh ở các TTGDTX nói chung và TTGDTX Triệu Sơn nói riêng phần lớn
là những học sinh học có học lực trung bình, yếu và khó có khả năng đậu vào những
trường Đại học, điều kiện kinh tế gia đình rất khó khăn, hoặc có đậu đại học gia
đình cũng không có điều kiện cho ăn học, hoặc học xong có khi cũng không xin
được việc làm phù hợp với chuyên ngành đã được học trên đại học.
Vì vậy việc tư vấn hướng nghiệp, duy trì sĩ số học sinh học Trung Cấp nghề ở
Trung tâm GDTX Triệu Sơn nói chung và lớp chủ nhiệm 10A2 nói riêng không chỉ

xác định hướng đi cho cuộc đời mỗi học sinh mà còn có tác động đến sự phát triển
bền vững của trung tâm trong giai đoạn hiện nay. Tư vấn hướng nghiệp học Trung
cấp nghề phù hợp với năng lực, nguyện vọng, hứng thú của học sinh sẽ tạo một
động lực lớn thúc đẩy học sinh say sưa, miệt mài tích cực khám phá và sáng tạo để
hoạt động tốt trong nghề có thu nhập ổn định góp phần bình ổn, phát triển xã hội.
Nhưng để có sự lựa chọn nghề đúng cho mình thì quả là vấn đề rất khó đối với
những học sinh đang theo học cấp GDTX vì kinh nghiệm vốn có của học sinh chưa
đủ để các em quyết định ngành nghề lao động trong tương lai. Sự lựa chọn học
Trung cấp nghề của học sinh Trung tâm GDTX không chỉ phụ thuộc vào đặc điểm
tâm sinh lý mà còn phụ thuộc vào tác động của các thầy cô giáo, các nhà quản lý
giáo dục và các yếu tố xã hội.
Đứng trước thực trạng đó, tôi đã không ngừng suy nghĩ, học hỏi đúc rút kinh
nghiệm để làm tốt công tác tư vấn hướng nghiệp và duy trì sĩ số học sinh học trung
cấp nghề tại lớp chủ nhiệm 10A2- trung tâm GDTX Triệu Sơn. Vì vậy tôi xin mạnh
dạn trao đổi cùng đồng nghiệp thông qua đề tài: “ Một số kinh nghiệm tư vấn
hướng nghiệp, duy trì sĩ số học sinh học trung cấp nghề của lớp chủ nhiệm 10A2
trung tâm giáo dục thường xuyên Triệu Sơn”.
Rất mong nhận được sự đón nhận và góp ý của quý đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu là tìm ra các giải pháp phù hợp và hiệu quả nhằm tư vấn
hướng nghiệp và duy trì sĩ số học sinh học trung cấp nghề ở lớp 10A2, qua đó giúp
3


các em học sinh chọn được nghề phù hợp và giúp trung tâm GDTX Triệu Sơn thực
hiện tốt hơn một trong 5 chức năng cơ bản của mình, đó là liên kết đào tạo nghề với
các trường trung cấp, cao đẳng trong và ngoài tỉnh và từ đó đa dạng hóa các loại
hình đào tạo phù hợp yêu cầu trong tình hình mới.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Đề tài nghiên cứu về các phương pháp tư vấn hướng nghiệp và các giải pháp duy
trì sĩ số các lớp trung cấp nghề tại lớp chủ nhiệm 10A2 trung tâm GDTX Triệu Sơn
thông qua khách thể là học sinh lớp 10A2 - trung tâm GDTX Triệu Sơn và các lớp
trung cấp nghề mà trung tâm liên kết đào tạo với các trường trung cấp và cao đẳng
trong và ngoài tỉnh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết:
Thu thập những thông tin về công tác hướng nghiệp học nghề trên các tập san và
internet.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin:
Trao đổi với học sinh, phụ huynh học sinh, các giáo viên chủ nhiệm ở trung tâm
và giáo viên dạy nghề các trường trung cấp, cao đẳng có liên kết đào tạo với trung
tâm GDTX Triệu Sơn.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu:
Lập và lưu danh sách các lớp trung cấp nghề hàng năm để làm số liệu đối chứng.
- Phương pháp quan sát:
Theo dõi các lớp học, ghi lại sĩ số, chụp các hình ảnh về các hoạt động của các
lớp trung cấp nghề để làm tư liệu nhằm động viên khuyến khích tư vấn một cách
hiệu quả cho học sinh lớp chủ nhiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Nghị quyết số 29-NQ/ TW ngày 4/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương Đảng
khóa XI về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”; chỉ thị số 10-CT/TW
ngày 5/12/2011 của Bộ chính trị về việc tăng cường phân luồng học sinh sau trung
học cơ sở. Bộ giáo dục đề nghị các Sở giáo dục và đạo tạo hướng dẫn các trường
trung học, các TTGDTX trên địa bàn phối hợp với các trường trung cấp chuyên
nghiệp (TCCN) và các trường cao đẳng có đào tạo TCCN để thực hiện giáo dục
hướng nghiệp, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh.
[1]
Thông tư liên tịch 39/2015/TTLĐ-BLĐTBXH,BGD và ĐT-Bộ nội vụ chỉ đạo

tăng cường năng lực đào tạo nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và hướng nghiệp,
4


sử dụng có hiệu quả nhân lực, đảm bảo việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục nghề
nghiệp được thuận lợi và phát triển bền vững. Đối với các trung tâm GDTX nói
chung và trung tâm GDTX Triệu Sơn nói riêng, thực hiện tốt nhiệm vụ này chính là
đang duy trì sự tồn tại và phát triển của mình.
[2]
Theo quy chế 01/2007/QD- Bộ GD&ĐT thì trung tâm giáo dục thường xuyên
cấp huyện có 5 chức năng cơ bản, trong đó có chức năng liên kết đào tạo nghề với
các trường trung cấp, cao đẳng và các cơ sở dạy nghề, các xưởng sản xuất trong và
ngoài tỉnh là một trong những chức năng quan trọng và đang được coi trọng vì hiện
nay các trung tâm cần phải chuyển đổi mô hình hoạt động để đáp ứng các nhiệm vụ
trong tình hình mới.
[3]
Trên cơ sở đó, cá nhân tôi đã mạnh dạn hơn trong việc tư vấn hướng nghiệp và
chọn nghề phù hợp với năng lực của học sinh và phù hợp với nhu cầu của xã hội ở
lớp chủ nhiệm 10A2-trung tâm GDTX Triệu Sơn; vì tư vấn hướng nghiệp hiệu quả
sẽ giúp học sinh và gia đình hiểu rõ học sinh nên học nghề gì, sẽ làm gì trong tương
lai? Việc học song song hai bằng văn hóa và trung cấp nghề của học sinh sẽ giúp
các em rút ngắn thời gian học tập và giảm kinh phí lên đến 75% so với học sinh đi
học nghề sau khi tốt nghiệp THPT vì hiện nay nhà nước có rất nhiều ưu đãi cho học
sinh học trung cấp nghề tại các trung tâm GDTX. Mặt khác, việc tư vấn hướng
nghiệp đúng đắn của giáo viên chủ nhiệm sẽ góp phần tạo ra một lực lượng lao
động trong tương lai có định hướng rõ ràng, có năng lực chuyên môn tốt, góp phần
làm tăng năng suất lao động, là tiền đề cho sự phát triển xã hội. Đặc biệt trong thời
kì đất nước ta đang chuyển mình hội nhập, tư vấn hướng nghiệp lại càng cần thiết
hơn.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

* Thuận lợi:
- Hiện nay công việc hướng nghiệp và học trung cấp nghề đang được Đảng, nhà
nước và nhân dân rất quan tâm đầu tư.
- Ban giám đốc TTGDTX Triệu Sơn xem công tác đào tạo nghề, liên kết với các
trường Trung cấp, cao đẳng chuyên nghiệp là một trong những nhiệm vụ quan trọng
để phát triển trung tâm.
- Trung tâm GDTX Triệu Sơn đã và đang phối hợp với các trường Trung cấp, Cao
đẳng trong và ngoài tỉnh để đào tạo các ngành nghề mà nhu cầu xã hội đang rất cần
như: Hàn, Công nghệ ô tô, May, Điện, Mộc…Đội ngũ giáo viên giảng dạy các
ngành nghề này rất nhiệt tình, có kinh nghiệm và trách nhiệm cao.
[4]
*Khó khăn:
5


+ Đối với học sinh:
Học sinh lớp chủ nhiệm 10A2 khi mới bước vào TTGDTX Triệu Sơn học lực
phần lớn là trung bình, hoặc yếu, nhận thức về việc lựa chọn nghề nghiệp còn rất
mơ hồ, chưa coi trọng.
Việc hướng nghiệp, chọn nghề còn theo cảm tính, thiếu khoa học, không thực
tiễn…Nhiều học sinh lại có hoàn cảnh gia đình khó khăn, thậm chí một số học sinh
còn thiệt thòi tình cảm (bố hoặc mẹ mất, hoặc đi làm ăn xa...)
+ Đối với phụ huynh:
Nhận thức của nhiều phụ huynh học sinh lớp tôi chủ nhiệm về việc chọn nghề
cho con em mình còn rất phiến diện, thiếu thông tin, áp đặt, lựa chọn trường theo
thời thượng, theo “nhãn”, “mác”…mà quên mất một điều không biết nghề đó có
phù hợp với năng lực, sở trường, sở thích của con mình hay không. Một số phụ
huynh hiện nay thường đặt mục tiêu cho con là phải thi đỗ vào Đại học mà quên
mất rằng Đại học không phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công. Thực tế đã
cho thấy rằng, tỉ lệ học sinh học Đại học ra trường nhiều sinh viên không tìm được

việc làm, thậm chí phải quay trở lại học các trường Trung cấp để học nghề rồi mới
có cơ hội xin vào công ty, xí nghiệp để đi làm nuôi sống bản thân và gia đình.
[5]
+ Đối với công tác hướng nghiệp ở TTGDTX Triệu Sơn:
Công việc này thực tế là một hoạt động giáo dục rất quan trọng. Tuy nhiên, công
việc này ở trung tâm GDTX Triệu Sơn hầu hết là kiêm nhiệm, chưa có giáo viên
chuyên trách, GVCN phải lồng ghép công việc tư vấn hướng nghiệp học trung cấp
nghề trong các tiết sinh hoạt, các buổi ngoại khóa. Chính vì vậy, thời lượng dành
cho việc tư vấn hướng nghiệp quá ít, nên giáo viên chủ nhiệm không có điều kiện
tiếp cận đến từng đối tượng học sinh để hiểu thêm tâm tư, nguyện vọng, năng lực
nghề nghiệp trong tương lai của các em.
Mặt khác, khi lựa chọn nghề không phù hợp sẽ làm giảm hứng thú trong công
việc, giảm sự sáng tạo. Đây lại là vấn nạn cho xã hội, làm mất cân đối lao động
trong các ngành nghề. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, khi nước ta đang hội nhập
và phát triển, nhiều cơ hội mở ra cho học sinh, sinh viên. Không phải chỉ làm các
ngành bác sỹ, luật sư, công an, quân sự… mới là thành đạt, mà các lĩnh vực như kỹ
thuật, thủ công, nông nghiệp, công nghiệp…lại là những cánh cổng mở ra nhiều hứa
hẹn.
[5]
Từ những thực trạng trên đã làm tôi trăn trở suy nghĩ phải làm tốt công tác tư
vấn hướng nghiệp, duy trì sĩ số học sinh học Trung cấp nghề ở lớp chủ nhiệm 10A2
trung tâm GDTX Triệu Sơn.
6


2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Điều tra nhận thức về nghề nghiệp của học sinh lớp 10A2 trong tương lai
Ngay từ đầu khóa học, khi vừa mới nhận lớp, trong buổi đầu tiên gặp mặt các
em để nắm bắt nhanh về lí lịch, sở thích, sở trường… tôi đã yêu cầu các em học
sinh hoàn thiện bản thông tin cá nhân như sau:

Họ và tên
Giới tính
Chiều cao, cân nặng, tình trạng sức
khỏe.
Năng khiếu, sở trường của bản thân
Kể tên các ngành nghề trong xã hội
mà em đã biết.
Em yêu thích nghề nào nhất? Vì
sao?
Hãy khoanh tròn vào các ngành A. Gia công thiết kế sản phẩm mộc,
nghề em yêu thích đang được đào B. Điêu khắc gỗ
tạo tại TTGDTX Triệu Sơn.
C. Khảm trai
D. Điện dân dụng
E. Điện lạnh
F. Hàn
G. Công nghệ ô tô
H. May và thiết kế thời trang
Khi tôi áp dụng giải pháp này, học sinh đã rất hào hứng tham gia khai báo trung
thực các thông tin về bản thân. Nhiều em đã cho thấy sự am hiểu của bản thân về
các ngành nghề trong xã hội và cho biết ước mơ cao đẹp của mình trong tương lai;
nhưng cũng có rất nhiều em còn thiếu hiểu biết và rất mơ hồ về các loại ngành nghề
trong xã hội. Cá biệt có những em còn không biết mình phù hợp với nghề gì, không
biết định hướng được mình sẽ thích và làm nghề gì trong tương lai.
2.3.2. Nâng cao nhận thức của học sinh về nghề nghiệp và cách lựa chọn nghề.
Sau khi có phiếu điều tra của học sinh đầu khóa, tôi xin phép Ban giám đốc tổ
chức buổi sinh hoạt ngoại khóa với nội dung chính sau đây:
- Giới thiệu về các loại ngành nghề hiện có trong xã hội, ưu nhược điểm của mỗi
ngành nghề, những phẩm chất và năng lực phù hợp với những ngành nghề đó.
- Xu hướng chọn nghề của xã hội hiện nay.

- Nhu cầu của xã hội về nhân lực trong mỗi ngành nghề.
- Phân tích và so sánh giữa sở thích và năng lực, giữa cung và cầu trong vấn đề lao
động hiện nay.
- Giải đáp trực tiếp các thắc mắc của các em về vấn đề chọn nghề cho tương lai.
7


Sau khi áp dụng giải pháp này, tôi thấy các em học sinh đã rất chăm chú lắng
nghe và đặt các câu hỏi thắc mắc để từ đó có thêm nhiều thông tin về các ngành
nghề trong xã hội. Kết quả cuối cùng các em học sinh lớp tôi đã nhanh chóng đưa
ra được quyết định chọn cho mình một nghề phù hợp với bản thân và với nhu cầu
của xã hội.
2.3.3. Phối hợp với phụ huynh trong việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh.
Tôi nhận thức rõ để làm tốt công tác hướng nghiệp, duy trì sĩ số học sinh học
trung cấp nghề thì phụ huynh đóng vai trò rất quan trọng. Vì thế, ngay trong phiên
họp phụ huynh học sinh lần thứ nhất (đầu năm học lớp 10) tôi đã thông báo tới các
phụ huynh học sinh kết quả điều tra bước đầu nhận thức. Thông qua buổi họp phụ
huynh đầu khóa, tôi lồng ghép nội dung tư vấn hướng nghiệp để cung cấp cho phụ
huynh các thông tin về các ngành nghề được đào tạo tại TTGDTX Triệu Sơn và các
ưu đãi mà các em nhận được khi theo học. Ví dụ như: Không phải nạp học phí,
được thực hành tại các xưởng sản xuất trong huyện, được giới thiệu việc làm sau
khi tốt nghiệp…Đây là những thông tin rất quan trọng đối với các phụ huynh, nhất
là phụ huynh làm nghề nông thuần túy, nhận thức về nghề nghiệp còn nhiều hạn
chế. Vì vậy, thông qua buổi họp phụ huynh tôi tranh thủ sự đồng thuận của phụ
huynh học sinh về vấn đề tư vấn hướng nghiệp và cũng ngầm giao “ nhiệm vụ” cho
các phụ huynh theo dõi, định hướng, tìm hiểu và động viên các em, để các em có đủ
kiến thức, tự tin quyết định lựa chọn cho mình một nghề phù hợp để theo học tại
trung tâm.
Khi áp dụng giải pháp này tôi đã nhận được sự tin tưởng của phụ huynh, các bác
phụ huynh đã hợp tác rất tốt trong việc định hướng chọn nghề học cho con tại trung

tâm.
2.3.4. Lồng ghép tư vấn hướng nghiệp trong các tiết sinh hoạt ngoại khóa, sinh
hoạt cuối tuần và trong các bài học chính khóa.
Là một giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn tôi nhận thấy mình có những lợi thế
nhất định trong việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh học Trung cấp nghề tại trung
tâm. Vì thế, tôi luôn coi trọng tư vấn hướng nghiệp lồng ghép trong các tiết dạy
ngoại khóa, các tiết sinh hoạt cuối tuần theo các bước sau đây:
Bước 1: Cung cấp cho học sinh các nhóm ngành nghề trung cấp mà trung tâm
GDTX Triệu Sơn đã và đang liên kết với các trường trung cấp trong và ngoài tỉnh.
Đây là “ bước đệm” rất cần thiết để một lần nữa học sinh sơ bộ nắm bắt các ngành
nghề trong xã hội và nhu cầu xã hội về một số ngành nghề.

8


Ví dụ: Có các nhóm nghề như: Hàn, công nghệ ôtô, may và thiết kế thời
trang, nấu ăn, điêu khắc gỗ, gia công thiết kế sản phẩm mộc, điện lạnh, điện dân
dụng…Tôi cũng phân tích và chứng minh cho các em học sinh thấy hiện nay nhu
cầu xã hội về các nghề này là rất lớn.
Bước 2: Cho học sinh viết bài thu hoạch dưới sự định hướng của giáo viên chủ
nhiệm như sau:
1. Em thích làm nghề gì trong tương lai?
2. Tại sao em lại chọn nghề đó?
3. Những yêu cầu đối với người làm nghề đó (Sức khỏe, khéo tay, thông minh,
nhẫn nại, năng khiếu...) ?
4. Nếu em làm nghề đó em thấy có những thuận lợi và khó khăn gì?
- Trước mắt:
- Lâu dài:
Bước 3: Thống kê kết quả điều tra theo mẫu sau:
Stt

Họ và tên

Nghề lựa
chọn

Lí do lựa
chọn

Thuận lợi

Khó khăn

1
2
3
4
...
Từ việc điều tra tôi đã thu được kết quả sau:
- Thứ nhất: Hầu hết học sinh lớp tôi đã định hướng rõ ràng hơn về nghề mà mình
yêu thích.
- Thứ hai: Việc chọn nghề của các em đã có cơ sở như dựa vào năng lực, sở thích
bản thân, thu nhập mong muốn, điều kiện gia đình, cơ hội việc làm...
- Thứ ba: Hầu hết học sinh cũng nhận rõ những thuận lợi, những khó khăn mà các
em sẽ phải đối mặt trước mắt cũng như lâu dài khi theo đuổi nghề mình thích.
Trên cơ sở này tôi từng bước nhận định về từng học sinh, từng nhóm học sinh, từ
đó phối hợp với phụ huynh theo dõi, giúp đỡ, động viên, khích lệ để các em vững
tin theo đuổi nghề mà mình đã chọn, cũng như đưa ra lời khuyên hữu ích cho các
em học sinh.
Ví dụ: Em Mai Văn Anh ở xã Minh Châu của huyện Triệu Sơn, em muốn theo

học nghề Hàn. Tôi đưa ra lời khuyên: Nghề này rất vất vả và không phù hợp với
em vì sức khỏe của em rất yếu (Em Mai Văn Anh bị bệnh tim), em nên theo học
nghề Điêu khắc gỗ mỹ nghệ vì nghề này không phải đi lại nhiều, vốn đầu tư ít, phù
hợp với sức khỏe của em. Lời khuyên của tôi có tác dụng rõ rệt, những suy nghĩ ban
9


đầu của em đã thay đổi em ấy đã chọn theo học nghề Điêu khắc để phù hợp với tình
trạng sức khỏe của mình và hiện nay em Anh tỏ ra rất có năng khiếu với nghề này,
em đã tự tay đục được những bức tượng như: Thần tài, bộ “Tam đa”, “ bộ tứ
bình”...Các sản phẩm này của em được giáo viên dạy nghề chỉnh sửa thêm và nhập
vào các đại lí đồ gỗ trong huyện bán giúp gia đình em để có thêm thu nhập.
2.3.5. Huy động các lực lượng tư vấn khác.
Ngoài việc tư vấn trực tiếp cho học sinh và phụ huynh, để khách quan trong tư
vấn chúng tôi còn huy động các lực lượng tư vấn khác như: Các tổ chức đoàn thể
như công đoàn, đoàn thanh niên, các giáo viên dạy nghề, giáo viên bộ môn, các học
sinh cũ đã đi làm với nghề mình đã học tại Trung tâm,…Trong đó, học sinh đặc biệt
hứng thú khi nghe các anh chị khóa trước đã đi làm về nói chuyện giao lưu chia sẻ
kinh nghiệm học tập, trong đó có việc chọn và học nghề. Đã có một số học sinh cũ
rất nhiệt tình tham gia buổi nói chuyện chuyên đề như:
1- Lê Bá Căn- Lớp Hàn K4- đi làm tại nhà máy Nghi Sơn với lương trên 15 triệu/
tháng.
2- Lê Đình Quý –Lớp Hàn K4- đi làm ở nhà máy thủy điện Sông Đà với mức
lương gần 15 triệu/ tháng.
3-Thiều Đình Hùng- Lớp Ô tô K5- đã mở xưởng ô tô ở địa phương - xã Thái Hòa
Triệu Sơn với mức lương trên 10 triệu/tháng.
4- Trần Ngọc Quang –Lớp Ô tô K5 – đang làm ở xưởng ô tô Bình Dương với thu
nhập khoảng 8 triệu/ tháng.
5- Vũ Ngọc Linh- Lớp Mộc K39 – đang làm ở xưởng gỗ tỉnh Hà Nam với mức
lương 7,5 triệu/ tháng.

6- Lê Thị Quỳnh- Lớp Điêu khắc K40- đang làm ở làng nghề điêu khắc Nam Định
với thu nhập trên 8 triệu đồng/ tháng.
2.3.6. Làm tốt nề nếp lớp học nghề và công tác thi đua khen thưởng.
Sau khi làm công tác tư vấn hướng nghiệp thành công, lớp 10A2 do tôi làm chủ
nhiệm có 48 học thì cả 48 em tham gia học trung cấp nghề tại trung tâm ngay từ lớp
10; trong đó có 9 em học nghề hàn, 9 em học nghề may, 8 em học nghề công nghệ
ôtô, 5 em học nghề điêu khắc gỗ, 6 em học nghề mộc, 5 em học nghề điện lạnh và 6
em học nghề điện dân dụng.
Tuy 100% học sinh tham gia học nghề nhưng tôi thấy khó khăn bây giờ mới thật
sự bắt đầu, đó là làm sao để duy trì được sĩ số của các lớp học nghề ? Vì các em học
sinh của trung tâm nói chung và của lớp 10A2 nói riêng rất thiếu tính kiên nhẫn,
lười học, ham chơi nên rất dễ bỏ học nghề bất cứ lúc nào.
10


Bản thân tôi xác định: Làm tốt nề nếp học tập các lớp nghề là nền tảng và làm tốt
công tác thi đua khen thưởng là đòn bẩy để nâng cao chất lượng dạy học nói chung
và dạy nghề nói riêng ở lớp chủ nhiệm 10A2.
Vì vậy tôi đã tiến hành thực hiện như sau:
- Phân công, giao nhiệm vụ cho cán bộ lớp, cán bộ tổ theo dõi sĩ số, vắng chậm
của học sinh học nghề trong mỗi buổi học. Nếu học sinh vắng học không lý do thì
báo ngay cho giáo viên chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm sẽ gọi điện về cho phụ
huynh tìm hiểu lý do và đưa ra cách giải quyết hợp lý nhất.
- Xây dựng nội quy xếp loại thi đua khen thưởng kỷ luật cho các học sinh học
nghề bằng cách thi đua theo nhóm nghề. Cụ thể lớp 10A2 có 48 em theo học trung
cấp nghề với 7 nhóm nghề sau: Hàn, May, Công nghệ ô tô, điêu khắc, mộc, điện
lạnh, điện dân dụng. Tôi chia lớp thành 7 nhóm với 7 ngành nghề tương ứng để tiện
theo dõi.
- Làm tốt công tác thống kê đánh giá xếp loại và nhận xét trong các buổi sinh
hoạt đầu tuần và cuối tuần theo mẫu sau:

THEO DÕI NỀ NẾP HỌC SINH HỌC TC NGHỀ LỚP 10A2
TUẦN:…………(Từ ngày…………………đến ngày………………)
Nhóm

Sĩ số Chậm
Vắng
học (-1đ/HS) -Có phép: P
sinh
-Không
phép:K
(-2đ/HS)

Bỏ giờ
Hút thuốc
(-2đ/HS)

Vô lễ,
đánh
nhau,..
(-10đ/HS)

Tổng Xếp Ghi
trừ loại chú

Hàn
9
Ôtô
8
May
9

Điêu khắc 5
Mộc
6
Điện lạnh 5
Điện dân 6
dụng
- Phối hợp tốt với các đoàn thể trong trường như Đoàn thanh niên, Ban nề nếp, Đội
tự quản để cùng làm tốt công tác nề nếp học nghề trong trung tâm GDTX Triệu Sơn
nói chung và tập thể lớp 10A2 nói riêng.
- Đồng thời tôi xin phép ban chấp hành phụ huynh học sinh của lớp được trích tiền
quỹ lớp mua quà để thưởng cho các nhóm nghề đã có nhiều cố gắng, nỗ lực.
Tôi cũng kiến nghị với nhà trường, đoàn thanh niên tuyên dương khen thưởng
kịp thời các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác học TC nghề
vào các dịp lễ như 26/3, 20/11, cuối kì, cuối năm học.
11


Cách làm này đã tạo tạo ra sự hứng khởi thi đua học nghề trong tập thể lớp 10A2
nói riêng và trong toàn trung tâm GDTX Triệu Sơn nói chung.
2.3.7. Liên hệ với các xưởng sản xuất trong và ngoài huyện để học sinh có điều
kiện thực hành thực tế tốt nhất.
Được sự đồng ý của ban giám đốc trung tâm GDTX Triệu Sơn tôi cùng với
một số thầy cô trong tổ nghề đã đi liên hệ với các xưởng sản xuất cơ khí, tiệm may,
chế biến gỗ… ở gần trường để tạo điều kiện cho học sinh được thực hành thực tế
nhiều hơn. Ví dụ như, chúng tôi đã liên hệ với công ty Nam Hưng, cơ khí Quang
Khoa ở Thị trấn Triệu Sơn để học sinh đến thực hành và còn nhận sản phẩm về làm
phần thô. Ngoài ra chúng tôi còn liên hệ với tiệm may Hương Dân, nhà may Xuân,
xưởng gỗ Hà Thuấn ở Thị trấn Triệu Sơn để các em đến thực hành thực tế. Qua đó,
giúp học sinh vừa rèn luyện thêm tay nghề vừa học hỏi thêm kinh nghiệm lại có
thêm thu nhập ban đầu; điều này đã giúp các em phấn khởi và phụ huynh tin tưởng

hơn.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HỌC SINH LỚP TRUNG CẤP NGHỀ THỰC HÀNH
TẠI CÁC XƯỞNG SẢN SUẤT Ở TRIỆU SƠN
1-Học sinh học lớp Mộc thực hành tại xưởng mộc Hà Thuấn-phố Tân Sơn-TT Triệu
Sơn

2-Học sinh học lớp Hàn thực hành tại xưởng cơ khí Quang Khoa-phố Lê Lợi-TT
Triệu Sơn
3-Học sinh học lớp May thực hành tại nhà may Hương Dân –xã Dân LựcTriệu Sơn
2.3.8. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa bổ ích cho các học sinh học nghề.
Bên cạnh các giải pháp về chuyên môn và nề nếp, tôi cũng nhiệt tình cùng với
các đồng chí trong ban chấp hành Đoàn trung tâm tổ chức các hoạt động ngoại khóa
như tổ chức giải kéo co, bóng chuyền, cầu lông, trình diễn thời trang vào các dịp lễ
8/3; 26/3; 20/10 để học sinh tham gia học nghề có dịp giao lưu thư giãn và thể hiện
tài năng của mình; từ đó các em phấn khởi hơn, tích cực hơn trong học tập.
Hình ảnh: Giải bóng chuyền giữa lớp 10A2 và 12B7

12


2.3.9. Lồng ghép các câu chuyện đạo đức trong các tiết học giúp học sinh trung
tâm GDTX tự tin hơn về bản thân.
Học sinh học trung tâm giáo dục thường xuyên nói chung và học sinh lớp 10A2
nói riêng thường mang trong người mặc cảm tự ti, luôn cho mình là bất tài vô dụng,
học hành kém cỏi…nên đôi khi các em buông xuôi, bất cần, bỏ bê học hành, quậy
phá…Hiểu được nỗi lòng của các em nên tôi thường xuyên phải động viên khích lệ,
giảng giải để các em nhận ra giá trị tốt đẹp tiềm ẩn trong các em.
Tôi thường kể cho các em nghe các câu chuyện quà tặng cuộc sống như: “Tiếng
vọng cuộc đời”, “Rùa và Thỏ”, các câu chuyện của Andecxen… để các em nhận ra
rằng: Trên đời này không có ai là vô dụng; thành công của con người đều do ý trí và

nghị lực mà nên; không có ngành nghề chính đáng nào là thấp kém. Tôi cũng
thường kể cho các em nghe về các danh nhân vĩ đại trên thế giới họ đã xuất thân và
xuất phát như thế nào. Ví dụ: Picaso là một họa sĩ vô danh, nghèo túng ở Pa-Ri. Đến
lúc chỉ còn 15 đồng bạc, ông quyết định thuê sinh viên dạo quanh cửa hàng bán
tranh và hỏi: “ Ở đây có bán tranh của Picaso không?” Chưa đầy một tháng tên tuổi
của Picaso đã nổi tiếng khắp Pa-Ri, tranh của ông bán rất chạy và ông trở nên nổi
tiếng từ đó. Hay Walt Disney là con thứ 4 trong một gia đình nông dân nghèo, cha
nghiện rượu, bài bạc. Sáu tuổi đã phải ra đồng làm việc, đam mê vẽ nhưng vì không
có tiền nên ông dùng than để vẽ trên giấy vệ sinh. Sau này cái tên WaltDisney đã
nổi tiếng trên thế giới với những bộ phim hoạt hình đỉnh cao…v.v.
[6]
Sau khi nghe những câu chuyện này, các em đã nhận ra những chân lý hết sức
đơn giản nhưng sâu sắc, ý nghĩa. Từ đó, các em học sinh đã tin tưởng vào bản thân
mình, biết suy nghĩ về những giá trị mà mình muốn có trong cuộc sống, dám ước
mơ về những điều có thể đến, can đảm biến ước mơ thành hiện thực dựa trên niền
tin vào bản thân những giá trị của chính mình.
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục của bản thân, đồng nghiệp
và nhà trường.
Sau khi áp dụng các giải pháp trong các năm học 2015-2016 và 2016-2017 tôi đã
đạt được những thành công nhất định và được ban giám đốc trung tâm ghi nhận. Tỉ
lệ học sinh học trung cấp nghề của lớp tôi cao nhất trong trung tâm GDTX Triệu
Sơn, nề nếp học nghề của lớp tôi chủ nhiệm ngày càng tốt hơn, kết quả học tập ngày
càng cao, nhiều em đã được thầy cô dạy nghề và ban giám hiệu các trường liên kết
đào tạo nghề tuyên dương và trao học bổng.
[4]
Lớp tôi chủ nhiệm đã có một số học sinh được các xưởng sản xuất trên địa bàn
huyện triệu Sơn gọi đi làm phụ khi các em còn chưa tốt nghiệp như em Lê Văn
13

Dũng và Ngọ Đình Sơn làm cho công ty Việt Hưng, em Hồ Sỹ Hoàng làm cho gara
ôtô Hào Hương, em Mai Văn Anh và em Đỗ Ngọc Long làm cho xưởng gỗ Hà
Thuấn, em Dương Thị Nga và em Thiều Thị Dung đi làm ở nhà may Hương Dân.
Thực tế trong những năm học gần đây, hầu hết các trung tâm GDTX chỉ dạy
chương trình GDTX cấp THPT là chính, sĩ số học sinh giảm nhiều, có những trung
tâm chỉ tuyển được 10 học sinh hoặc vài chục học sinh. Nhưng trung tâm GDTX
Triệu Sơn vẫn duy trì được hơn 600 học sinh học chương trình THPT, trong đó có
hơn 511 học sinh học song song 2 bằng THPT và bằng trung cấp nghề.
[4]
Việc tư vấn nghề và chọn nghề, duy trì sĩ số học sinh học trung cấp nghề song
song với việc học văn hóa đã giúp cho hơn 80% học sinh trung tâm GDTX Triệu
Sơn chọn được nghề phù hợp với năng lực của học sinh và phù hợp với nhu cầu của
xã hội, rút ngắn thời gian và giảm kinh phí lên tới 75% so với học sinh đi học nghề
sau khi tốt nghiệp THPT. Công việc này đã và đang gây dựng được thương hiệu của
trung tâm GDTX Triệu Sơn trên địa bàn toàn tỉnh và đã được nhiều trung tâm đến
thăm quan học hỏi mô hình hoạt động như: Trung tâm GDTX Nông Cống, Sầm
Sơn, Thọ Xuân, Yên Định và đoàn công tác của Trung tâm GDTX tỉnh Quảng Ngãi.
[4]
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÁC LỚP NGHỀ TẠI TRUNG TÂM
GDTX TRIỆU SƠN – NĂM HỌC 2015-2016 VÀ 2016-2017
1. Hình ảnh lớp May-K8 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của cô
Nguyễn Thị An- GV trường TC nghề Bỉm Sơn.
2. Hình ảnh lớp Hàn K7 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của thầy
Nguyễn Văn Tuyên-GV trường TC Nghề Bỉm Sơn

3. Hình ảnh lớp Ôtô-K8 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của thầy
Nguyễn Văn Luyện-GV trường TC Nghề Bỉm Sơn

4. Hình ảnh lớp Mộc-K43 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của thầy
Lê Hoài Như - GV trường CĐ nghề Hà Nam

5. Hình ảnh lớp Điêu Khắc-K42 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của cô
14


Nguyễn thị Thứ -GV trường CĐ nghề Hà Nam
6. Hình ảnh Điện dân dụng-K42 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của cô
Lê Thị Băng -GV trường CĐ nghề Hà Nam
7. Hình ảnh Điện lạnh-K1 đang thực hành dưới sự hướng dẫn của thầy
Trần Văn Tuấn -GV trường CĐCN Thanh Hóa
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
Hiện nay các trung tâm GDTX nói chung và TT GDTX Triệu Sơn nói riêng bắt
buộc phải chuyển đổi mô hình hoạt động để đáp ứng nhiệm vụ giáo dục trong tình
hình mới. Để thực hiện tốt 5 chức năng cơ bản của trung tâm GDTX cấp huyện,
trong đó có chức năng liên kết đào tạo thì công tác tư vấn hướng nghiệp và duy trì sĩ
số các lớp trung cấp nghề tại trung tâm phải được xem như là giải pháp trọng tâm
trong việc phát triển trung tâm. Khi vận dụng các giải pháp trong đề tài này tại lớp
chủ nhiệm tôi đã gặt hái được những kết quả khả quan và chứng minh được các giải
pháp của mình là rất hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng của trung tâm và phù
hợp với mục đích hướng nghiệp mà Bộ GD&ĐT đã đề ra, khắc phục tình trạng thừa
thầy thiếu thợ hiện nay ở nước ta.
3.2. Kiến nghị:
Hàng năm trung tâm GDTX Triệu Sơn cần bồi dưỡng thường xuyên về công tác
hướng nghiệp cho cán bộ giáo viên.
Trung tâm cần tổ chức các buổi tư vấn hướng nghiệp cho học sinh dưới nhiều
hình thức như: Nghe thầy cô tư vấn, nghe chuyên gia và các cựu học sinh thành đạt
nói chuyện, đi tham quan thực tế các nhà máy, xí nghiệp…để học sinh yêu thích
ngành nghề mà mình đang theo học.
Trung tâm tiếp tục liên hệ thêm các cơ sở đào tạo nghề uy tín và các cơ sở sản
xuất để giới thiệu việc làm cho học sinh sau khi tốt nghiệp.

15


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2017
Tôi cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của
người khác.

Tống Thị Hương

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]- Nghị quyết số 29-NQ/ TW ngày 4/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa XI về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”; chỉ thị số 10CT/TW ngày 5/12/2011 của Bộ chính trị về việc tăng cường phân luồng học sinh
sau trung học cơ sở.
[2]- Thông tư liên tịch 39/2015/TTLĐ-BLĐTBXH,BGD và ĐT-Bộ nội vụ chỉ
đạo tăng cường năng lực đào tạo nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và
hướng
nghiệp, sử dụng có hiệu quả nhân lực, đảm bảo việc thực hiện các
nhiệm vụ
giáo dục nghề nghiệp được thuận lợi và phát triển bền vững.
[3]- Quy chế 01/2007/QĐ- Bộ GD&ĐT.
[4]- Báo cáo tổng kết năm học: 2015-2016 và 2016-2017 của Giám đốc TT
GDTX Triệu Sơn.
[5]- Tài liệu hướng nghiệp & học nghề - Nhà xuất bản Kim Đồng.

[6]- Câu chuyện nhỏ bài học lớn ( Việt Thư biên dịch- Nhà xuất bản Thanh Hóa)
và Chương trình quà tặng cuộc sống (trên VTV3)

17