SKKN lựa CHỌN một số bài tập NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ lực môn cầu LÔNG CHO học SINH lớp 11 THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT YÊN ĐINH 2

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP
NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC MÔN CẦU LÔNG
CHO HỌC SINH LỚP 11 THPT

Người Thực hiện: Phạm Viết Hải
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THPT Yên Định 2
SKKN thuộc lĩnh vực môn: Thể dục


THANH HÓA NĂM 2018
MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU……………………………………………………………...trang 1
1.1. Lí do chọn đề tài.………………………………………………trang 1
1.2. Mục đích nghiên cứu.………………………………………… trang 2
1. 3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………trang 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu………………………………………trang 3
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm………………….trang 3
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM…………………………trang 4
2.1.Cơ sở lí luận……………………………………………………trang 4
2.2. Thực trạng vấn đề ……………………………………………..trang 5
2.3. Giải pháp giải quyết vấn đề …………………………………...trang 6
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm …………………….......trang 16
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ………………………………….. …trang 18
3.1. Kết luận……………………………………………………..trang 18

3.2. Kiến nghị………………………………………………….. trang19
Phê duyệt...…………………………………………………..trang 19
Tài liệu tham khảo.. …………………………………..……. trang 20


LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC
MÔN CẦU LÔNG CHO HỌC SINH LỚP 11 THPT

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.
- Giáo dục thể chất trong trường học nói chung và trong trường THPT nói
riêng giữ một vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe cho học
sinh. Mục đích của giáo dục thể chất cho học sinh là nhằm hoàn thiện cấu trúc
và các chức năng cơ thể, thông qua đó giáo dục đạo đức, trí tuệ, tinh thần, óc
thẩm mỹ ... Bồi dưỡng tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong có
khoa học, tạo cho các em sự ham thích và thói quen luyện tập TDTT .
- Ngày nay cùng với sự phát triển kinh tế xã hội và khoa học công nghệ thì thể
dục thể thao cũng được nâng lên một tầm cao mới, được nhiều người quan tâm
luyện tập.
- Giáo dục thể chất trong trường học hiện nay cũng đã và đang được Đảng,
Nhà Nước đặc biệt quan tâm. Bởi phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất là
một nhân tố quan trọng không thể thiếu được trong hệ thống giáo dục con người
mới phát triển toàn diện của đất nước ta hiện nay. Vấn đề giáo dục thể chất cho
học sinh cần được quan tâm, cần được xem như một vấn đề mang tính chiến
lược, đặc biệt trong công tác đào tạo thế hệ trẻ cho tương lai, cần phải làm cho
công tác giáo dục thể chất trong trường học có chất lượng ngày càng cao, hoàn
thiện chương trình giảng dạy nội khóa trong nhà trường ngày càng phù hợp,
đồng thời việc luyện tập TDTT, rèn luyện thể chất trở thành thói quen hàng ngày
của mỗi học sinh.

- Ngành giáo dục và đào tạo của chúng ta đã nhận thấy được tầm quan trọng
của các môn thể thao. Đặc biệt là đáp ứng với phong trào tập luyện và thi đấu
môn Cầu lông rộng khắp trên toàn quốc, vì vậy môn Cầu Lông đã được đưa vào
1


chương trình học bắt buộc cho học sinh THPT mà chương trình cũ chỉ ở nội
dung tự chọn.
- Xét về thực tế môn Cầu lông ở Việt Nam chúng ta nói chung và ở Thanh
hóa nói riêng mặc dù phong trào rộng khắp từ nông thôn cho đến thành thị , từ
miền ngược cho đến miền xuôi. Nhưng cũng chỉ dừng lại ở phong trào, còn
thành tích cao thì đang còn bị hạn chế , chưa đạt được thứ hạng cao. Quan sát
các trận đấu Cầu lông trong tỉnh, các giải Hội khoẻ phù đổng cấp tỉnh và cả cấp
toàn quốc, qua phỏng vấn các HLV, các nhà chuyên môn tất cả đều nhận thấy
rằng: Các vận động viên , học sinh , sinh viên của chúng ta thi đấu chưa đạt hiệu
quả cao là do thể lực chuyên môn còn yếu, chưa đáp ứng được với yêu cầu ở các
trận đấu kéo dài căng thẳng.
- Chính vì vậy mà trong dạy học môn Thể dục cho học sinh ở trường phổ
thông, việc đưa các bài tập bổ trợ thể lực là rất cần thiết và quan trọng trong việc
nâng cao thể lực chuyên môn cho từng môn học nói chung và môn Cầu lông nói
riêng từ đó các em mới có thể thực hiện đúng được các yêu cầu của môn học,
cũng như nâng cao được trình độ của người tập luyện.
- Nếu giáo viên giảng dạy mà không áp dụng các bài tập bổ trợ thể lực thì
hiệu quả sẽ không cao. Đặc biệt là môn Cầu Lông, vì thể lực của các em yếu
nên sẽ bị hạn chế trong việc di chuyển để thực hiện các kĩ thuật trong khi tập
luyện cũng như khi thi đấu.
1.2. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm:
- Giải quyết sự yếu kém về thể lực của học sinh nói chung và thể lực chuyên
môn cầu lông nói riêng .
- Mang kinh nghiệm trao đổi với các đồng nghiệp nhằm mục đích nâng cao công

tác nghiệp vụ của bản thân góp phần vào việc nâng cao thể lực và năng lực làm
việc của học sinh.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Là giáo viên có trên 20 năm giảng dạy ở trường phổ thông, những năm trước khi
chưa có chương trình thay sách giáo khoa thì môn Cầu lông đã được tôi chọn
làm môn học tự chọn, và tôi đã vận dụng các bài tập bổ trợ thể lực để giảng dạy
2


nhằm giúp các em nâng cao thể lực chuyên môn của môn Cầu lông một cách có
hiệu quả. Trong năm học 2017 - 2018 tôi lựa chọn các bài tập thể lực này để đưa
vào nghiên cứu, áp dụng và hoàn chỉnh với đối tượng học sinh của khối 11
Trường THPT Yên Định2 - Huyện Yên Định - Tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu.
- Phương pháp quan sát và thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá các tố chất thể lực và kĩ thuật
- Phương pháp tính toán và xử lí số liệu.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm:
- Với chuyên môn của bản thân và điều kiện sân bãi, dụng cụ, trang thiết bị của
trường THPT Yên Định 2, tôi đã mạnh dạn đưa vào áp dụng các bài tập bổ trợ
thể lực chuyên môn đối với môn Cầu lông cho học sinh của trường. Bước đầu
cũng gặp không ít những khó khăn như: Khả năng chơi Cầu lông của các em còn
thấp, trình độ không đồng đều, đặc biệt là về mặt thể lực còn rất hạn chế. Nhưng
qua quá trình giảng dạy và nghiên cứu, bản thân đã đúc kết được những kinh
nghiệm để giảng dạy có hiệu quả đối với nội dung môn Cầu lông. Trong khi áp
dụng các bài tập bổ trợ thể lực chuyên môn Cầu lông thì tôi thấy nó đem lại hiệu
quả cao cho các em học sinh.
- Với thực tế giảng dạy đã áp dụng đạt hiệu quả, tôi mạnh dạn viết sáng kiến
kinh nghiệm “Lựa chọn một số bài tập nhằm phát triển thể lực môn Cầu

lông cho học sinh lớp 11 THPT”. Với kiến thức của bản thân về môn Cầu lông
vẫn còn có những hạn chế nhất định, sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong được các thầy cô và bạn bè đồng nghiệp đón đọc, góp ý động viên chân
thành để sáng kiến kinh nghiệm này ngày càng được hoàn chỉnh hơn, góp phần
hoàn thành tốt công tác giáo dục thể chất cho các em học sinh.

3


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ Sở Lý Luận:
- Môn cầu lông hiện đại có nguồn gốc tại nước Anh. Đây là môn thể thao
được biến đổi dần dần từ trò chơi “poona” của Ấn Độ. Từ những năm 60 của thế
kỷ 19 một số sĩ quan người Anh phục viên đã đem trò chơi “poona” từ Ấn Độ về
nước Anh, từ trò chơi này đã dần biến đổi trở thành môn thể thao thi đấu.
- Năm 1873 tại Anh quốc người ta đã bắt đầu tổ chức chơi “poona” và nhanh
chóng lan rộng khắp nước Anh; Từ đó đã trở thành tên gọi bằng tiếng anh của
môn Cầu lông.
- Ở Việt Nam năm 1960, môn cầu lông bắt đầu xuất hiện một số câu lạc bộ ở
thành phố lớn như: Hà Nội, Sài Gòn; Đến năm 1975 thì lan rộng ra các tỉnh
thành như: Hải Phòng, Huế, Cần Thơ, An Giang, Hà Bắc…đến năm 1980 phong
trào cầu lông cũng mới bắt đầu vào các nghành. Năm 1980 giải cầu lông vô địch
toàn quốc lần đầu tiên được tổ chức tại thủ đô Hà Nội.
- Năm 1990 Liên đoàn cầu lông Việt Nam được thành lập.
- Năm 1994 Liên đoàn cầu lông Việt Nam trở thành thành viên chính thức
của Liên đoàn cầu lông Thế giới.
- Đến nay, nhờ có sự định hướng lãnh đạo, phong trào cầu lông đang được
phát triển mạnh, lan ra khắp đất nước cả về chiều rộng lẫn chiều sâu và đi vào
các lứa tuổi của mọi miền tổ quốc.
- Trong các giải cầu lông khu vực và trên thế giới Việt Nam đã có những vận

động viên thi đấu đạt thứ hạng cao, tiêu biểu như vận động viên Nguyễn Tiến
Minh, Vũ Thị Trang…
- Cầu lông là một môn thể thao có tác dụng nâng cao các tố chất của cơ
thể như: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự dẻo dai và tính khéo léo, đặc biệt là
phát triển tích cực tính linh hoạt và trí thông minh.
4


- Luyện tập môn cầu lông sẽ nâng cao tinh thần, ý chí quyết tâm, cũng như
khắc phục mọi khó khăn.
- Cùng với xu hướng phát triển cầu lông hiện đại nhanh, mạnh, bền, khéo
léo và chính xác nên nó đòi hỏi ý chí kiên trì luyện tập rất cao.
- Trong thi đấu cầu lông, sự phối hợp giữa các vận động viên rất chặt chẽ
thành một hệ thống và chính điều này có tác dụng lớn cho việc giáo dục đạo
đức, nhân cách con người cũng như tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau trong luyện
tập và thi đấu.
- Luyện tập môn cầu lông sẽ giúp cho các giác quan phát triển ở mức cao,
giúp người tập mở rộng tầm quan sát, xử lý nhanh và đúng lúc.
Tóm lại: Những động tác trong môn cầu lông đều mang tính bột phát, giàu sáng
tạo. Vì vậy luyện tập môn cầu lông là cơ sở để phát triển và hoàn thiện nhân
cách con người mới phát triển toàn diện.
- Trong chương trình giáo dục thể chất cho học sinh THPT. Môn Cầu lông
cũng đóng một vai trò hết sức quan trọng, giúp cho học sinh say mê vận động và
phát triển toàn diện. Vì vậy, để nâng cao thể chất của học sinh là một vấn đề đặc
biệt quan tâm. Những bài tập bổ trợ thể lực môn Cầu lông thể hiện rõ nét ở vấn
đề này.
2.2. Thực trạng vấn đề:
Trong chương trình giảng dạy môn Cầu Lông ở trường THPT từ lớp 10 đến
lớp 12 các em chỉ được học các kỹ thuật của môn cầu lông chứ các em không
được trang bị thể lực . Nếu người giáo viên không đưa các bài tập bổ trợ vào để

giảng dạy mà chỉ thực hiện các bài tập trong yêu cầu của PPCT và các bài tập
hướng dẫn trong SGK thì :
-Thứ nhất: Học sinh chỉ nắm được kĩ thuật cơ bản nhưng khi áp dụng kĩ thuật
đó vào thi đấu thì không thực hiện được vì thiếu thể lực dẫn đến di chuyển
chậm, lực cổ tay không đủ để đánh đường cầu đúng yêu cầu.

5


- Thứ hai: Yêu cầu của chương trình chủ yếu các em phát triển thể lực là chính
.
- Thứ ba : Nếu không cũng cố thể lực chuyên môn cho các em, nội dung học
lặp lại nhiều lần thể lực chuyên môn của người học yếu dẫn đến người học bị
sớm mệt mỏi nhàm chán thiếu hứng thú tập luyện.
Với phong trào Cầu Lông rộng khắp như bây giờ việc tiếp thu một vài kĩ
thuật động tác đánh cầu hay kĩ thuật di chuyển đối với các em học sinh lứa tuổi
này là không khó. Để các em phát triển thêm về thể lực, cũng như có điều kiện
để phát triển kĩ thuật động tác đánh cầu, kĩ thuật di chuyển từ kỹ năng đến kỹ
xảo thì yêu cầu người giáo viên phải nghiên cứu, tìm tòi, đầu tư vào giờ dạy một
cách công phu và đưa các bài tập mới cho các em tập luyện, tránh tập đi tập lại
một vài động tác gây nhàm chán cho các em và gây mất hứng thú về học môn
Cầu lông của các em. Khi đó giờ dạy của giáo viên mới có chất lượng cao, học
sinh tích cực tự giác hơn trong học tập cũng như trong tập luyện. Từ đó chúng ta
thực hiện được mục đích cơ bản là giáo dục sức khoẻ cho học sinh, phát triển thể
lực chuyên môn là nền tảng cho phát triển môn thể thao được nhiều người ưa
thích và có thành tích cao hơn.
2.3. Giải pháp giải quyết vấn đề:
Đối tượng nghiên cứu gồm 6 lớp khối 11 với 254 học sinh, tỷ lệ nam nữ giữa
các lớp tương đương với nhau. Thể lực giữa các lớp lúc chọn vào là ngẫu nhiên
gần như bằng nhau. Được chia thành 2 nhóm ( nhóm thực nghiệm và nhóm đối

chứng).
Nhóm thực nghiệm(NTN):
Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm áp dụng các bài tập bổ trợ phát triển
thể lực chuyên môn của môn Cầu lông gồm các lớp:(11B1 có 44 học sinh; 11B3
có 42 học sinh; 11B5 có 41 học sinh). Tổng số học sinh của NTN là: 127 em.
Nhóm đối chứng(NĐC): Tập luyện bình thường theo theo phương pháp cũ và
theo hướng dẫn của Sách giáo viên bao gồm các lớp: (11B2 có 42 học sinh;
11B4 có 44 học sinh; 11B6 có 40 học sinh). Tổng số học sinh của NĐC là : 126
em.

6


Bảng kết quả kiểm tra trước thực nghiệm:
Xếp loại
So sánh
Nhóm thực

Giỏi
SL

Khá
%

SL

Trung bình

Yếu

%

SL

%

SL

%

26

20,5

57

44,9

36

28,3

8

6,3

27

21,4

58

46,0

35

27,8

6

4,8

nghiệm (NTN)
Nhóm đối
chứng (NĐC)
Sau khi kiểm tra có kết quả và phân nhóm. Bản thân tôi đó tiến hành áp dụng
một số các bài tập bổ trợ vào giờ học để phát triển thể lực chuyên môn của môn
Cầu lông.
Để góp phần nâng cao hiệu quả của tiết học Cầu lông tôi đã nghiên cứu và
vận dụng đem vào giảng dạy các bài tập bổ trợ phát triển thể lực với thời gian từ
5 - 6 phút/tiết (vào phần thể lực của mỗi tiết học) liên tục từ tiết thứ nhất cho đến
tiết cuối cùng của chương trình Cầu lông (tiết 50 đến tiết 62) bằng các bài tập cụ
thể sau đây:
2.3.1. Nhóm các bài tập phát triển sức mạnh:
Đặc điểm thi đấu và tập luyện Cầu lông là người chơi luôn phải di chuyển
liên tục với tốc độ cao trong phạm vi diện tích sân của mình bằng bước chạy, bật
nhảy, cùng với đó là việc kết hợp các động tác đánh cầu hợp lý, nhanh, mạnh để
thực hiện được ý đồ chiến thuật v.v…Vì vậy sức mạnh trong cầu lông được thể
hiện ở các động tác xuất phát, các động tác bật nhảy, khả năng di chuyển nhanh,
và các động tác đánh cầu v.v…Từ đó cho ta thấy sức mạnh trong môn Cầu lông

là sức mạnh tốc độ.
Năng lực làm việc biểu hiện lớn nhất trong một thời gian ngắn nhất mang
tính bột phát cho nên trong giảng dạy sức mạnh tốc độ phải sử dụng các phương
pháp đúng để phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao vì vậy phải sử dụng
các phương pháp đúng để phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao của các
nhóm cơ tham gia vào hoạt động mà không tập luyện sức mạnh Cầu lông một
cách tuỳ tiện.

7


Từ cơ sở lý luận cũng như quan điểm vận động tập luyện và thi đấu cầu lông.
Các bài tập để phát triển sức mạnh tốc độ chuyên môn cầu lông được tôi đưa vào
cho học sinh tập luyện các bài tập sau:
Bài tập 1: Ném cầu xa.
- Mục đích: Phát triển sức mạnh của cánh tay và phối hợp động tác vươn
hông đánh tay trong khi đánh cầu.
- Chuẩn bị: Mỗi em một quả cầu lông Hải Yến đứng đối diện nhau cách nhau
5 m.
- Cách tập luyện: Chia thành 2 nhóm, mỗi nhóm 2 hàng ngang quay mặt vào
nhau cách nhau 5 m, giản cách 1 sải tay. Giáo viên ra lệnh bằng còi, 2 hàng
thực hiện ném cầu ra xa phía hàng đối diện.
- Thực hiện: Đứng chân trước chân sau (không được lấy đà, không được nhảy
lên) đưa cầu ra sau vươn hông và ném. Hàng đối diện nhặt cầu và ném lại tương
tự.
- Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m
x

x

x

x

GV

x

x

x

x

x

x

x

5m
x

x

x

x

x

x

x

Bài tập 2 : Lắc cổ tay.
- Mục đích : Phát triển sức mạnh của cổ tay và độ dẻo của cổ tay trong khi
thực hiện kĩ thuật đánh cầu .
- Chuẩn bị : Vợt cầu lông mỗi HS một chiếc .

8


- Cách tập luyện : Tập đồng loạt hàng cách hàng 2m
Động tác 1: đưa tay cầm vợt về trước lắc cổ tay qua trái rồi qua phải liên tục
trong thời gian 1phút .
Động tác 2 : Tay cầm vợt đưa lên đầu xoay mạnh cổ tay hết biên độ theo
vòng tròn thời gian 40s rồi đổi chiều tiếp tục 40s
- Đội hình tập luyện:
x

x x x x x x x x x x x x

x

x x x x x x x x x x x x

x

x x x x x x x x x x x x

x

x x x x x x x x x x x x

GV
Bài tập 3: Bật cóc 4 bước:
- Mục đích: Phát triển sức mạnh tốc độ của cơ chân.
- Cách tập: Hai tay chống hông ngồi nhổm trên gót chân, kiểng gót khi có hiệu
lệnh của giáo viên người tập bật liên tục 4 bước về phía trước với độ dài tối đa.

Nam tập 5 lần; nữ tập 3 lần, thời gian nghỉ giữa các lần là 30 giây.
- Đội hình tập luyện: Tập đồng loạt ở đội hình khởi động. Hàng trước bật 4
bước, tiếp đến hàng sau cho đến hết và quay lại.
- Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

G
9


2.3.2. Các bài tập phát triển sức nhanh:
Trong tập luyện và thi đấu cầu lông, yếu tố sức nhanh là một tố chất cơ bản.
Nó thể hiện ở những đường cầu với tốc độ nhanh biến hoá điểm rơi. Đòi hỏi khi
vận động phải có phản ứng nhanh. Cầu lông là một môn thể thao không có chu
kỳ nên quá trình phản ứng của nó là phụ thuộc vào sức nhanh động tác. Quan
trọng nhất đó là sức nhanh di chuyển để thực hiện kĩ thuật động tác. Vì vậy các
bài tập được đưa vào để phát triển sức nhanh cho học sinh được tôi chọn đưa
vào đó là:
Bài tập 1: Nhảy dây.
- Mục đích: Phát triển sức nhanh của cổ chân và sự phối hợp vận động của tay
và chân. Tạo điều kiện thuận lợi cho các bước di chuyển để thực hiện kĩ thuật
đánh cầu.
- Chuẩn bị: 12 đến 13 dây nhảy đơn ( Giáo viên mua hoặc học sinh tự tạo).
- Cách tập: + Đo dây: 2 tay cầm dây sao cho khi gấp đôi dây để ở vùng “ chấn
thuỷ” ( giữa xương ức và bụng) thì dây vừa chạm vào đầu bàn chân.
+ Thực hiện: Khi có hiệu lệnh của giáo viên, từng hàng ngang tập
đồng loạt, chú ý khi nhảy dây đầu gối không được co chỉ dùng sức cổ chân và
nhảy liên tục không có bước đệm.

- Thời gian: Mỗi lần 1 phút: Nam thực hiện 3 lần, nữ thực hiện 2 lần. Từng
hàng ngang luân phiên nhau để tập luyện.
- Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

GV

10


Bài tập 2: Di chuyển ngang nhặt cầu 5 m.
- Mục đích: Phát triển sức nhanh di chuyển ngang.
- Chuẩn bị:
+ Quả cầu lông: 10 đến 15 quả/ em ( có thể dùng cả quả cầu hỏng).
+ Sân cầu lông đơn.
- Cách tập: Thực hiện từng hàng đứng dọc giữa sân cầu lông đơn. Có hiệu lệnh
còi tất cả di chuyển sang phải nhặt từng quả cầu ở đường dọc bên phải di chuyển
sang trái bỏ vào giỏ ngoài đường dọc bên trái.
- Thời gian: Nam thực hiện 3 lần, nữ 2 lần. Mỗi lần 1 phút, nghỉ giữa các lần là
1 phút.
- Đội hình tập luyện:
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
      

       Giỏ đựng cầu

x x x x x x x

x x x x x x x

* * * * * **

* * * * * * *

Người tập
Quả cầu

GV

Bài tập 3: Di chuyển lên xuống 6 m.
- Mục đích: Nhằm phát triển sức nhanh di chuyển tiến và lùi cho người tập.
- Chuẩn bị: Sân cầu lông, lưới cầu lông.
- Cách tập: Tập từng hàng: 1/2 hàng đứng ngang ở cuối sân phải.
1/2 hàng còn lại đứng ngang ở cuối sân trái.
11


Nghe lệnh còi của giáo viên: Người tập lập tức chạy lên chạm tay vào lưới và
chạy lùi về phía cuối sân.
Mỗi người chạy lên xuống 10 lần thì dừng tập.
- Đội hình tập luyện:
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Người tập

x

x

x

x

x

x
x

x

GV
2.3.3. Nhóm các bài tập phát triển sức bền:
Trong môn cầu lông sức bền có những đặc trưng riêng. Hoạt động tập luyện và
thi đấu cầu lông đòi hỏi người tập phải thường xuyên di chuyển nhanh, phán
đoán nhanh và họ phải thường xuyên bật nhảy đập cầu. Ngoài ra hoạt động thi
đấu cầu lông được đánh theo hiệp không bị khống chế về thời gian. Do đó thời
gian cho mỗi trận là không cố định. Vì vậy, sức bền trong cầu lông được thể hiện
ở sức bền mạnh và sức bền nhanh. Để phát triển 2 loại sức bền này chúng ta cần
tập cho học sinh tập những bài tập sau:
Bài tập 1: Bật cóc tiến, bật cóc lùi.
- Mục đích: Phát triển sức bền mạnh của cơ chân nhằm tăng khả năng sức bền
bật nhảy đập cầu.
- Cách thực hiện: Tập đồng loạt ở đội hình 4 hàng ngang giản cách 1 sải tay.
Học sinh 2 tay chống hông, ngồi nhổm lên 2 gót chân. Có hiệu lệnh học sinh bắt
đầu bật lên xuống liên tục ( chú ý bật độ dài tối đa 50 cm) trong thời gian 1
phút/1lần. Nam 3 lần, nữ 2 lần. Thời gian nghỉ giữa các lần là 1 phút.

12


- Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

GV
Bài tập 2: Di chuyển 4 góc sân.
- Mục đích: Phát triển sức bền nhanh. Sức bền di chuyển phối hợp.
- Cách tập: Học sinh đứng ở góc sân phải khi có lệnh, thực hiện chạy tiến đến
góc sân trên thì di chuyển ngang đến góc sân trên bên trái sau đó di chuyển lùi
đến góc sân trái thì di chuyển ngang đến góc sân phải và ngược lại. Tập mỗi sân
2 học sinh, mỗi em chạy 1 vòng thuận, 1 vòng nghịch. Tổ chức thực hiện trên 2
sân.
- Đội hình tập luyện:
x

x x x x x x

x x x x x

x x

x x x x x x x x x x x x x x

Người tập xuất phát

GV
13


2.3.4. Nhóm các bài tập phát triển khéo léo ( năng lực phối hợp vận động).
Năng lực phối hợp vận động trong Cầu lông đòi hỏi phải kết hợp nhiều năng
lực khác nhau. Song tuỳ theo mục đích hành động với từng trường hợp cụ thể
mà một năng lực nào đó sẽ cần được thể hiện trội hơn năng lực khác. Đặc biệt là
các năng lực liên kết, định hướng, phân biệt, phản ứng và thích ứng, ngoài ra
còn có năng lực nhịp điệu và thăng bằng.
- Năng lực liên kết được thể hiện sự phối hợp các bộ phận của cơ thể như chân,
thân mình và tay vào thực hiện một nhiệm vụ cụ thể của Cầu lông. Nó bắt đầu
khâu quan sát, phán đoán, di chuyển và thực hiện kĩ thuật đánh cầu ngang.
Trong mỗi kĩ thuật đơn lẻ khi ta giảng dạy kĩ thuật cho học sinh việc kết hợp các
động tác đặt chân chuyển trọng tâm cơ thể đến hoạt động của tay đòi hỏi người
học sinh phải liên kết các yếu tố không gian, thời gian và mức độ dùng sức một
cách chính xác mới đảm bảo đánh cầu đúng yêu cầu, cầu ít bị rơi.
- Năng lực định hướng được thể hiện ở khả năng xác định hướng đánh cầu và
đỡ cầu chính xác.
- Năng lực phân biệt vận động được thể hiện khả năng dùng sức cùng với cảm
giác về lưới, về sân bãi chính xác, về cảm giác với vợt, với cầu. Học sinh khi
mới tập do khả năng này còn hạn chế nên tỷ lệ đánh cầu chưa qua lưới hoặc ra

ngoài sân còn cao.
- Năng lực phản ứng nhanh thể hiện khả năng phản ứng nhanh với cầu trong
mọi tình huống.
- Năng lực thích ứng, điều này thể hiện ở những học sinh chơi Cầu lông nhiều
và có trình độ cao hơn. Các em có thể thay đổi mức độ dùng sức hoặc thay đổi
các động tác - đặc biệt cổ tay để có thể điều chỉnh đường cầu.
- Năng lực nhịp điệu và thăng bằng. Năng lực này đặc biệt cần thiết cho học
sinh chúng ta. Nó thể hiện ở việc tiếp thu hoặc hành động một kĩ thuật Cầu lông
theo đặc tính nhịp điệu kĩ thuật hoặc khả năng giữ thăng bằng trong hoặc sau khi
thực hiện kĩ thuật.
Qua các quan điểm trên tôi đã đưa vào những bài tập sau để phát triển các
năng lực trên cho các em giúp các em tiếp thu bài học được tốt hơn và phát triển
năng lực vận động tốt hơn.

14


Bài tập 1: Di chuyển nhặt cầu.
- Mục đích: Phối hợp các loại di chuyển, phát triển các năng lực vận động.
- Cách tập: Mỗi sân 4 người chia theo đường giữa sân và lưới. 4 người phục
vụ cầm mỗi người 10 quả cầu đứng ở 4 góc sân trên lưới. Thực hiện ném cầu
qua sân cho người tập di chuyển nhặt và ném lên lưới ( người phục vụ ném cầu
ở các vị trí khác nhau trên sân).
Thực hiện 4 người xong đổi 4 người khác luân phiên dòng chảy.
- Đội hình thực hiện:
x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x
x x
x

x

x

x

x
x x

GV

Bài tập 2: Di chuyển đánh cầu thấp thuận tay và trái tay qua lưới vào ô.
- Mục đích: Phát triển phối hợp vận động kết hợp đánh cầu nhẹ tay ở 2 kĩ
thuật đã học, kĩ thuật thấp thuận và trái tay.
- Cách thực hiện: 2 người ở 2 góc lưới phục vụ tung cầu cho người thực hiện
di chuyển bỏ nhỏ qua lưới vào bờ ô 1,98m. Mỗi sân thực hiện 2 người. Mỗi
người 5 quả cho mỗi bên.
- Yêu cầu: Di chuyển nhanh, đánh cầu đúng vào ô.

15


- Đội hìnhtập luyện:
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x

x

x

x

x

GV
Trên đây là toàn bộ hệ thống các bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn
Cầu lông mà tôi đưa vào giảng dạy cho học sinh trong thời gian các em học nội
dung môn Cầu lông.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Qua thực tế giảng dạy môn thể dục tại trường THPT Yên Định 2, với sự cố
gắng nghiên cứu, trau dồi, học hỏi kinh nghiệm qua đồng nghiệp, bản thân tôi đã
giảng dạy môn cầu lông có áp dụng các bài tập bổ trợ thể lực và đã đạt được kết
quả nhất định.
2.4.1. Hiệu quả chung của giờ học:
- Tiết học thể dục với cầu lông sinh động hơn.
- Học sinh hăng say tích cực luyện tập hơn.
- Ý thức tự giác luyện tập của học sinh được nâng lên.
- Khắc phục được tình trạng lười luyện tập.
- Lượng vận động trong tiết học được nâng lên.
16


- Thể lực của học sinh được cải thiện đáng kể.
- Ý thức tổ chức kỷ luật của học sinh tốt hơn.
2.4.2. Kết quả đánh giá xếp loại cụ thể của nội dung cầu lông thông qua áp dụng
các bài tập bổ trợ thể lực chuyên môn trong năm học 2017 - 2018 giữa hai
nhóm:
Nhóm 1: ( Nhóm thực nghiệm ) có áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

Nhóm 2 : ( Nhóm đối chứng ) Không áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Bảng kết quả kiểm tra sau thực nghiệm:
Xếp loại

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

Nhóm
Thực nghiệm

43

33,9

72

56,7

12

9,4

0

0

Nhóm Đối

29

23,0

59

46,8

38

30,2

0

0

So sánh

chứng
Tóm lại: Qua thực tiễn giảng dạy nội dung Cầu lông, nhóm được giảng dạy có
áp dụng các bài tập bổ trợ thể lực vào tiết học thì kết quả học tập tốt hơn rất
nhiều so với nhóm không áp dụng các bài tập bổ trợ thế lực.
Qua so sánh 2 bảng thành tích kiểm tra trên của 2 nhóm đối tượng thực
nghiệm và đối chứng tôi thấy. Kết quả học tập của các em học sinh được nâng
lên rõ rệt.
Thứ nhất: Các em được áp dụng các bài tập bổ trợ mới có tinh thần thoải mái
hơn, yêu thích tập luyện hơn mặc dù tập luyện mệt hơn so với trước. Kết quả
kiểm tra đánh giá về kĩ thuật cũng như tố chất thể lực của nhóm được thực
nghiệm tăng lên rõ rệt.

17


Thứ hai: Từ cơ sở các bài tập thể lực đó ở trường, ở lớp, các em đã tích cực
hơn trong việc luyện tập ở nhà và ở các câu lạc bộ Cầu lông ở địa phương. Từ
đó các em phát triển tốt hơn về mặt thể chất cũng như trìnhđộ, thể lực và kĩ
chiến thuật của môn Cầu lông chuẩn bị cho việc tiếp thu nhanh các môn học
khác.Đặc biệt các em học sinh nữ, nhiều em cũng đã rất thích thú tập luyện và
đạt kết quả khá cao.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

3.1. Kết luận:
Qua thời gian nghiên cứu và đem vào áp dụng các bài tập bổ trợ nêu trên vào
môn học Cầu lông cho các em học sinh, tôi thấy thể lực chuyên môn của các em
được nâng lên rõ rệt. Từ đó các em nắm bắt kĩ thuật được tốt hơn. Giờ học của
các em sinh động hơn, không bị nhàm chán, gò bó. Khi các em vui chơi thể thao
(chơi Cầu lông) ở ngoài giờ học, ở nhà , ở các câu lạc bộ tại địa phương cũng tốt
hơn. Và nhất là các buổi đấu tập, các em đã nhanh nhẹn hơn, bền bỉ hơn trong
từng xéc đấu.
Từ việc xác định môn thể dục trong trường THPT là môn học quan trọng,
một môn học chính khóa góp phần giáo dục thế hệ trẻ phát triển toàn diện. Vì
vậy việc nghiên cứu để tìm ra những giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu
quả tiết học là điều hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng to lớn. Không riêng
bản thân tôi mà còn rất nhiều thầy cô bộ môn đang từng giờ, từng ngày tìm tòi
nghiên cứu để tìm ra những giải pháp, biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tiết
dạy thể dục. Với sự lựa chọn cùng một số các bài tập bổ trợ mà bản thân tôi nêu
trong phạm vi sáng kiến kinh nghiệm đã được vận dụng vào thực tế giảng dạy
đạt kết quả tốt. Nhưng đây cũng mới chỉ là một kết quả nhất định đóng góp
chung vào sự nghiệp giáo dục. Rất mong được sự đóng góp ý kiến xây dựng của
các thầy cô để tôi có thêm kinh nghiệm cùng các thầy cô hoàn thành tốt nhiệm
vụ giảng dạy của mình, cùng nhau giáo dục thế hệ trẻ trở thành con người phát
18


triển toàn diện, có sức khỏe, có tri thức và có tinh thần trách nhiệm với công
cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa.
3.2. Kiến nghị:
- Sở Giáo dục đào tạo Thanh Hóa nên tổ chức các lớp tập huấn để nâng
cao trình độ môn Cầu lông cho giáo viên Giáo Dục Thể Chất trong trường học.
Và đặc biệt là duy trì tổ chức thi để công nhận học sinh giỏi đối với môn Thể
Dục theo hàng năm giống như các môn học khác, bởi lẽ Thể Dục trong trường

học cũng là môn học chính khóa theo quy định của Đảng và Nhà Nước.
- Trường THPT Yên Định 2 tạo điều kiện để đưa vào tổ chức thi đấu đối
với môn Cầu lông cho học sinh được tham gia thi đấu trong các dịp kỷ niệm của
trường cũng như tham gia thi cấp Tỉnh đối với môn Cầu lông nếu có. Đồng thời
đầu tư hơn nữa về sân bãi, dụng cụ, trang thiết bị cần thiết cho việc dạy và học
của bộ môn.

Xác nhận của Hiệu Trưởng

Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm
này là do tôi viết, không sao chép của ai.
Yên Định ngày 20 Tháng 5 Năm 2018
Người viết

Phạm viết Hải

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phân phối chương trình môn thể dục lớp 10, 11, 12
2. Thể dục 10 SGV (Vũ Đức Thu) - NXB Giáo Dục 2006
3. Thể dục 11 SGV (Vũ Đức Thu - Trương Anh Tuấn) NXB Giáo Dục 2007
4. Thể dục 12 SGV (Vũ Đức Thu – Trương Anh Tuấn) NXB Giáo Dục 2008
5. Phương pháp tổ chức thi đấu và trọng tài cầu lông (Trần Văn Vinh)
NXB TDTT 1997
6. Đo lường thể thao (Dương Nghiệp Chí) NXB TDTT 1991
7. Lý luận và phương pháp GDTC (Vũ Đức Thu - Nguyễn Chương Tuấn)
NXB TDTT 1995
8. Huấn luyện thi đấu cầu lông( Đào Chí Thành)- NXB Thể Dục Thể Thao

9. Mạng internet.

20