SKKN NHỮNG bất cập TRONG GIẢNG dạy và VIỆC lựa CHỌN một số bài tập NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ lực môn cầu LÔNG CHO học SINH lớp 10 THPT

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây phong trào cầu lông phát triển mạnh mẽ không chỉ
ở thành phố mà còn phát triển ở các vùng nông thôn. Đặc biệt phát triển mạnh vào
những năm ngành GD-ĐT đưa môn cầu lông thành môn học bắt buộc. Đưa vào
thành môn học bắt buộc đối với các khối lớp không những tăng được hứng thú tập
luyện cho tiết học môn thể dục gây hưng phấn say mê học sinh không nhàm chán
tập luyện chuyên cần hơn, tích cực hơn kết quả học tập và rèn luyện tiến bộ rõ rệt.
Để đáp ứng với sự phát triển của xã hội - xã hội công nghệ đòi hỏi người
thầy phải thuật sự chuẩn mực về tư cách nhà giáo và phải chuẩn mực cả về kiến
thức kỹ năng. Đạt được những vấn đề này người giáo viên môn GDTC phải không
ngừng trao dồi kiến thức, thường xuyên rèn luyện thể lực, kỹ chiến thuật để đáp
ứng với những tiến bộ của người học và đạt được chuẩn mực như chỉ thị 36CT/TW
của ban bí thư trung ương đảng khóa VIII về “Công tác TDTT trong tình hình mới
ghi rõ: “phải phấn đấu đạt được các mục tiêu về GDTC trong nhà trường, đồng thời
cần kiện toàn hệ thống đào tạo cán bộ giáo viên, huấn luyện viên, vận động viên
trẻ…”.
Xét cho đúng mức phong trào cầu lông ở Thanh Hóa cũng như toàn quốc
cũng chỉ phát triển mang tính chất tự phát mặc dù phong trào Cầu lông đang phát
triển rộng khắp từ nông thôn đến thành thị, từ miền ngược đến miền xuôi, song
thực tế chỉ dừng lại mang tính chất phong trào. Đất nước có những địa phương có
đội tuyển mạnh nhưng không đồng đều ở các tỉnh như: Bắc Giang, Hà Nội, Thành
Phố Hồ Chí Minh vv…
Quan sát ở một số trận đấu trong khuôn khổ quốc gia, Hội khỏe phù đổng
cấp tỉnh, cấp hyện. Qua tiếp xúc với các HLV, các nhà chuyên môn thì tất cả đều
thừa nhận rằng: “Các VĐV, SV, HS của chúng ta thi đấu chưa đạt hiệu quả cao là
do thể lực còn yếu, kỹ chiến thuật còn chưa hợp lý, chưa đấp ứng được với những
trận đấu kéo dài, căng thẳng tầm cỡ khu vực”.
Mặt khác khi áp dụng những chương trình thay sách giáo khoa sau 3 năm
triển khai một số bất cập thể hiện rõ gây khó khăn cho người dạy và người học
(những vấn đề này tôi sẽ trình bày rõ ở phần nội dung). Yếu tố thể lực hay nói một

cách khác đưa các bài tập bổ trợ phát triển thể lực vào trong giờ học môn cầu lông
từ lớp 10 là một yếu tố cần thiết và rất quan trọng trong việc nâng cao thể lực
chuyên môn từ đó HS mới có thể đáp ứng được các yếu tố kỹ chiến thuật mà
chương trình SGK đã bắt buộc.
Là một GV thể chất 10 năm trong nghề rất có tâm huyết với nghề nghiệp, tôi
mạnh dạn khẳng định chương trình thay SGK cho 3 khối hiện tại chưa thật chuẩn
(tôi đã góp ý theo từng năm học). Song phân phối chương trình và SGK là pháp
lệnh. Vậy tìm được phương án tối ưu để mang lại hiệu quả tập luyện cho HS là một
vấn đề cần làm, một việc làm thiết thực, tìm ra được những nguyên nhân tồn tại,
yếu kiếm, bất hợp lý mạnh dạn nói ra để xem lại hiệu quả cũng là việc cần làm, cần
1


nguyên cứu. Do vậy tôi cần trao đổi với đồng nghiệp những tâm tư cá nhân vấn đề
để mọi người cùng nghiên cứu đó cũng là lý do tôi chọn viết SKKN: “Những bất
cập trong giảng dạy và việc lựa chọn một số bài tập nhằm phát triển thể lực môn
cầu lông cho học sinh lớp 10 THPT”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nêu được những bất cập, khó khăn trong khi giảng dạy học môn cầu lông
của chương trình thể dục THPT. Nâng cao được nghiệp vụ công tác của bản thân
góp phần vào việc nâng cao thể lực và năng lực làm việc của HS sau khi tốt nghiệp
THPT.
1.3. Đối tượng, phạm vi, thời gian, địa điểm và trang thiết bị nghiên cứu.
- Tìm hiểu phân phối chương trình, SGK và thực tiễn dạy học môn cầu lông
ở lớp 10 THPT (chương trình thay SGK).
- Vận dụng một số bài tập nhằm nâng cao thể lực chuyên môn môn cầu lông
cho HS khối 10 khóa 2017-2018 trường THPT Dân tộc nội trú Ngọc Lặc, Huyện
Ngọc Lặc, Tỉnh Thanh Hóa.
- Thời gian Từ tháng 11 năm 2017 đến tháng 4 năm 2018 của năm học 20172018.
- Địa điểm trường THPT Dân tộc nội trú Ngọc Lặc, Huyện Ngọc Lặc, Tỉnh

Thanh Hóa.
- Trang thiết bị vợt cầu lông, quả cầu lông, cột đa năng, lưới, sân cầu lông
hỗn hợp, đồng hồ bấm giây, dây nhảy.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu
- Phương pháp quan sát và thực nghiệm sư phạm
- Phương pháp kiểm tra đánh giá các tố chất thể lực và kỹ thuật
- Phương pháp tính toán và xử lý số liệu
1.5. Những điểm mới của SKKN
- Những bất cập trong giảng dạy môn cầu lông
- Một số bài tập nhằm phát triển thể lực môn cầu lông.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận khi giảng dạy môn cầu lông
- Khó khăn về trình độ HS không đồng đều, về giới tính cũng là một vấn đề
lớn trong việc học tập và tiếp thu kỹ chiến thuật.
- Thời lượng học trên lớp ít số lần học sinh được tiếp xúc, sửa sai kỹ thuật rất
ít.
- Kỹ thuật một số động tác quá khó trong khi đó HS là đối tượng mới tập,
mới học gây ra cho HS tiếp thu động tác một cách thị động không hứng thú tập
luyện động tác.
- Dụng cụ tập luyện còn thiếu, kém chất lượng, thời gian tập luyện ít do vậy
ít nhiều cũng ảnh hưởng tới kỹ thuật động tác.
2


- Trong phân phối cương trình thường 1 tiết thể dục ghép từ 2 nội dung trở
lên, phần khởi động giáo viên cho khởi động chung, khởi động chuyên môn cầu
lông thường bỏ qua không thể thực hiện trên giáo án.
- Trình độ kỹ thuật về môn cầu lông giữa các thầy với các thầy, các thầy với
các cô giảng dạy môn thể dục cũng chênh lệch gây ra sự khó khăn cho việc tiếp thu

kỹ thuật của học sinh.
2.2. Thực trạng giảng dạy môn cầu lông hiện nay
Trong chương trình giảng dạy môn cầu lông trường THPT lớp10 các em chỉ
được học các kỹ thuật của môn cầu lông chứ các em không được trang bị thể lực.
Nếu người giáo viên không đưa các bài tập bổ trợ vào để giảng dạy mà chỉ thực
hiện các bài tập trong yêu cầu của phân phối chương trình và các bài tập hướng dẫn
trong sách giáo khoa thì:
Thứ nhất: HS chỉ biết được kỹ thuật cơ bản chứ khi áp dụng kỹ thuật đó vào
thi đấu thì không thực hiện được vì thiếu thể lực di chuyển chậm lực cổ tay không
đủ để đánh đường cầu đúng yêu cầu.
Thứ hai: Yêu cầu của chương trình mới thay sách giáo khoa chủ yếu các em
phát triển thể lực là chính.
Thứ ba: Nếu không cũng cố thể lực chuyên môn cho các em nội dung học
lặp lại nhiều lần thể lực chuyên môn của người học yếu dẫn đến người học bị sớm
mệt mỏi nhàm chán thiếu hứng thú tập luyện.
Với phong trào cầu lông rộng khắp như bây giờ việc tiếp thu một vài kỹ
thuật động tác đánh cầu hay kỹ thuật di chuyển đối với các em HS lứa tuổi này là
không khó. Để các em phát triển thêm về thể lực, cũng như có điều kiện để phát
triển kỹ thuật động tác đánh cầu, kỹ thuật di chuyển từ kỹ năng đến kỹ xảo thì yêu
cầu người giáo viên phải nghiên cứu, tìm tòi, đầu tư vào giờ dạy.
Để phát triển kỹ thuật động tác đánh cầu, kỹ thuật di chuyển từ kỹ năng đến
kỹ xảo, thì yêu cầu người giáo viên phải nghiên cứu, tìm tòi, đầu tư vào giờ dạy
một cách công phu và đưa các bài tập mới cho các em tập luyện tránh tập đi tập lại
một vài động tác gây nhàm chán cho các em và gây mất hứng thú về học tập môn
cầu lông của các em. Khi đó giờ dạy của giáo viên mới có chất lượng cao, HS tích
cực tự giác hơn trong học tập cũng như trong tập luyện, từ đó chúng ta thực hiện
được mục đích cơ bản là giáo dục sức khỏe cho HS. Phát triển thể lực chuyên môn
là nền tảng cho phát triển môn thể thao được nhiều người ưu thích có thành tích cao
hơn.
Đối tượng tôi chọn có 6 lớp 10 với 180 em/1năm tỉ lệ Nam Nữ giữa các lớp

tương đương nhau. Thể lực giữa các lớp lúc chọn vào là ngẫu nhiên gần như bằng
nhau. Được chia làm 2 nhóm; Nhóm một làm thực nghiệm, nhóm còn lại để đối
chứng.
Nhóm thứ nhất: Tập luyện bình thường theo hướng dẫn của sách giáo viên
bao gồm các lớp:
3


10A1 có 30 HS
10A2 có 30 HS
10A3 có 30 HS
Tổng số HS của nhóm thứ nhất là: 90 HS.
Nhóm thứ hai: Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm áp dụng các bài tập
Bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn cầu lông vào giảng dạy.
10A4 có 30 HS
10A5 có 30 HS
10A6 có 30 HS
Tổng số HS nhóm thứ hai là: 90 HS
2.3. Biện pháp thực hiện các bài tập bổ trợ vào giờ học cầu lông để phát triển thể
lực chuyên môn môn cầu lông.
Để góp phần nâng cao hiệu quả của tiết học cầu lông tôi đã nghiên cứu và
vận dụng đem vào giảng dạy các bài tập bổ trợ phát triển thể lực liên tục từ tiết thứ
nhất cho tới tiết cuối cùng của chương trình cầu lông.
2.3.1. Nhóm các bài tập phát triển sức mạnh
Đặc điểm thi đấu cầu lông và tập luyện cầu lông là người chơi cầu lông luôn
phải di chuyển liên tục với tốc độ cao trong phạm vi diện tích sân của mình bằng
bước chạy, bật nhảy, cùng với đó là việc kết hợp các động tác đánh cầu hợp lý,
nhanh, mạnh để thực hiện được ý đồ chiến thuật , vv…Vì vậy sức mạnh trong cầu
lông được thể hiện ở các động tác xuất phát, các động tác bật nhảy, khả năng di
chuyển nhanh và các động tác đánh cầu, vv….Từ đó cho ta thấy sức mạnh trong

môn cầu lông là sức mạnh tốc độ.
Năng lực làm việc biểu hiện lớn nhất trong một thời gian ngắn nhất mang
tính bột phát cho nên trong giảng dạy sức mạnh tốc độ phải sử dụng các phương
pháp đúng để phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao, vì vậy phải sử dụng các
phương pháp đúng để phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao của các nhóm cơ
tham gia vào hoạt động mà không tập luyện sức mạnh cầu lông một cách tùy tiện.
Từ cơ sở lý luận cũng như quan điểm vận động tập luyện và thi đấu cầu
lông. Các bài tập để phát triển sức mạnh tốc độ chuyên môn cầu lông được tôi đưa
vào cho học sinh tập luyện các bài tập sau.
Bài tập 1: Ném cầu xa
- Mục đích: Phát triển sức mạnh của cánh tay và phối hợp động tác vươn
hông đánh tay trong khi đánh cầu.
- Chuẩn bị: Mỗi em một quả cầu lông Hải Yến đứng đối diện nhau cách nhau
5 m.
- Cách tập luyện: Đứng thành 4 hàng ngang cộng 2 hàng dọc, quay mặt vào
nhau cách nhau 5 m, giản cách một sải tay, giáo viên ra lệnh bằng còi 2 hàng có cầu
thực hiện ném cầu ra xa phía hàng đối diện.

4


- Thực hiện: Đứng chân trước chân sau (không được lấy đà, không được
nhảy lên) đưa cầu ra sau vươn hông và ném, hàng đối diện nhạt cầu và ném lại
tương tự.
+ Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m
GV
5m

Bài tập 2: Lắc cổ tay
- Mục đích: Phát triển sức mạnh của cổ tay và độ dẻo của cổ tay trong khi
thực hiện kỹ thuật đánh cầu.
- Chuẩn bị: Vợt cầu lông mỗi học sinh một chiếc
- Cách tập luyện: Tập đồng loạt hàng cách hàng 2m
- Động tác 1: Đưa tay cầm về trước lắc cổ tay qua trái rồi qua phải liên tục
trong thời gian 1 phút.
- Động tác 2: Đưa tay cầm vợt lên đầu xoay mạnh cổ tay hết biên độ theo
vòng tròn thời gian 30s rồi đổi chiều tiếp tục 30s.
+ Đội hình tập luyện
x
x

x x x x x x x x
x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x
x x x x x x x x

x x x x x
x x x x x
x x x x
x x x x

GV
Bài tập 3: Bậc cóc 4 bước
- Mục đích: Phát triển sức mạnh tốc độ của cơ chân
- Cách tập: Hai tay chống hông ngồi nhổm trên gót chân, kiễng gót khi có
hiệu lệnh của giáo viên người tập bật liên tục 4 bước về phía trước với độ dài tối
đa. Nam tập 5 tổ, Nữ tập 3 tổ, thời gian nghỉ giữa các tổ là 30s.
- Đội hình tập luyện: Tập đồng loạt ở đội hình khởi động, hàng trước bật 4
bước, tiếp đến hàng sau cho đén hết và quay lại.
2.3.2. Các bài tập phát triển sức nhanh
Trong tập luyện và thi đấu cầu lông, yếu tố sức nhanh là một tố chất cơ bản
nó thể hiện ở những đường cầu với tốc độ nhanh biến hóa điểm rơi. Đòi hỏi khi vận
5


động phải có phản ứng nhanh. Cầu lông là một môn thể thao không có chu kỳ nên
quá trình phản ứng của nó là phụ thuộc sức nhanh động tác. Quan trọng nhất là sức
nhanh di chuyển để thực hiện kỹ thuật động tác. Vì vậy các bài tập được đưa vào để
phát triển sức nhanh cho học sinh được tôi lựa chọn đưa vào đó là:
Bài tập1: Nhảy dây

- Mục đích: Phát triển sức nhanh của cổ chân và sự phối hợp vận động của
tay và chân. Tạo điều kiện thuận lợi cho các bước di chuyển để thực hiện kỹ thuật
đánh cầu.
- Chuẩn bị: 12 đến 13 dây nhảy đơn (giáo viên mua hoặc học sinh tự tạo)
- Cách tập:
+ Đo dây: 2 tay cầm dây sao cho khi gấp đôi dây để ở vùng “chấn thủy”
(giữa xương ức và bụng) thì dây vừa chạm vào đầu bàn chân.
+ Thực hiện: Khi có hiệu lệnh của giáo viên, từng hàng ngang tập đồng loạt,
chú ý khi nhảy dây đầu gối không được co chỉ dùng sức cổ chân và nhảy liên tục
không có bước đệm.
- Thời gian: Mỗi tổ 1 phút: Nam thực hiện 3 tổ, Nữ thực hiện 2 tổ, từng hàng
ngang luân phiên nhau để tập luyện.
+ Đội hình tập luyện:
x

x
x

x

x
x

x
x

x
x
x

x

x
x
x

x

x
x
x

x

x
x
x

x

x x x x x x x
x
x

x

x

x x x x x x

x x x x
x

x

x

x x x

x x x x

x

GV
Bài tập 2: Di chuyển ngang nhặt cầu 5,18m
- Mục đích: Phát chuyển sức nhanh di chuyển ngang
- Chuẩn bị:
+ Qủa cầu lông: 10 đến 15 quả/hs (có thể dùng cả quả cầu hỏng)
+ Sân cầu lông đơn
- Cách tập: Thực hiện từng hàng đứng dọc giữa sân cầu lông đơn có hiệu
lệnh còi tất cả di chuyển sang phải nhặt từng quả cầu ở đường dọc biên phải di
chuyển sang trái bỏ vào giỏ ngoài đường dọc bên trái.
- Thời gian: Nam thực hiện 3 tổ, Nữ 2 tổ, mỗi tổ 1 phút, nghĩ giữa các tổ là 1
phút.
+ Đội hình tập luyện:
x x x x x x x x x x x x x x
x
x x x x x x x x x x x x x
6

GV
.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Giỏ đựng cầu

*
x

x

x

x

x

x

x

Đường Di chuyển
x x x
x x x x
Người tập

x

*

* *
* *

* *
Qủa

*
*
* *
* * *
cầu
Bài tập 3: Di
chuyển lên xuống

6,7m
- Mục đích: Nhằm phát triển sức nhanh di chuyển tiến và lùi cho người tập.
- Chuẩn bị: Sân cầu lông, lưới cầu lông
- Cách tập: Tập từng hàng ½ hàng ngang đứng ngang ở cuối sân phải
½ hàng ngang còn lại đứng ngang ở cuối sân trái
Nghe lệnh còi của giáo viên: Người tập lập tức chạy lên chạm tay vào lưới và
chạy lùi về phía cuối sân, mỗi người chạy lên xuống 10 lần thì dừng tập.
+ Đội hình tập luyyện:
xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx
GV
Lưới
X
X
X
X
X
X
X

X
X
X
X
Người tập
X
X
X
X
X
2.3.3. Nhóm các bài tập phát triển sức bền
Trong môn cầu lông sức bền có những đặc trưng riêng, hoạt động tập luyện
và thi đấu cầu lông đòi hỏi người tập phải thường xuyên di chuyển nhanh, phán
đoán nhanh và họ phải thường xuyên bật nhảy đập cầu. Ngoài ra hoạt động thi đấu
cầu lông được đánh theo hiệp không bị khống chế về thời gian. Do đó thời gian cho
mỗi trận là không cố định. Vì vậy sức bền trong cầu lông được thể hiện ở sức bền
7


mạnh và sức bền nhanh. Để phát triển hai loại sức bền này chúng ta cần tập cho học
sinh tập những bài tập sau:
Bài tập 1: Bật cóc tiến, bật cóc lùi
- Mục đích: Phát triển sức bền mạnh của cơ chân nhằm tăng khả năng sức
bền bật nhảy đập cầu.
- Cách thực hiện: Tập đồng loạt ở đội hình 4 hàng ngang giản cách một sãi
tay, học sinh hai tay chống hông ngồi xồm lên hai gót chân. Có hiệu lệnh học sinh
bắt đầu bật lên xuống liên tục (chú ý bật độ dài tối đa 40 cm) trong thời gian 1
phút/1 tổ. Nam 3 tổ, Nữ 2 tổ, thời gian nghĩ giữa các tổ là 1 phút.
+ Đội hình tập luyện
x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
GV
Bài tập 2: Di chuyển 4 góc sân
- Mục đích: Phát triển sức bền nhanh, sức bền di chuyển phối hợp.
- Cách tập: Học sinh đứng ở góc sân phải khi có lệnh thực hiện chạy tiến đến
góc sân trên thì di chuyển ngang đến góc sân trên bên trái sau di chuyển lùi đến góc
sân trái thì di chuyển ngang đến góc sân phải và ngược lại. Tập mỗi sân 2 học sinh,
mỗi học sinh chạy 1 vòng thuận, 1 vòng nghịch, tổ chức thực hiện trên hai sân
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
GV
X

X

Người
phát.
X

tập

xuất
X

2.3.4. Nhóm các bài tập phát triển khéo léo(năng lực phối hợp vận động)
- Năng lực phối hợp vận động trong cầu lông đòi hỏi phải kết hợp nhiều năng
lực khác nhau. Song tùy theo mục đích hành động với từng trường hợp cụ thể mà
một năng lực nào đó sẽ cần được thể hiện trội hơn năng lực khác. Đặt biệt là các

8


năng lực liên kết, định hướng, phân biệt, phản ứng và thích ứng. Ngoài ra còn có
năng lực nhịp điệu và thăng bằng.
- Năng lực liên kết được thể hiện sự phối hợp các bộ phận của cơ thể như
chân, thân mình và tay vào thực hiện một nhiệm vụ cụ thể của cầu lông. Nó bắt đầu
khâu quan sát, phán đoán, di chuyển và thực hiện kỹ thuật đánh cầu ngang. Trong
mỗi kỹ thuật đơn lẻ khi ta giảng dạy kỹ thuật cho học sinh việc kết hợp các động
tác đặt chân chuyển trọng tâm cơ thể đến hoạt động của tay đòi hỏi người học sinh
phải liên kết các yếu tố không gian, thời gian và mức độ dùng sức một cách chính
xác mới đảm bảo đánh cầu đúng yêu cầu, cầu ít bị rơi.
- Năng lực định hướng được thể hiện ở khả năng xác định hướng đánh cầu
chính xác và đỡ cầu chính xác.
- Năng lực phân biệt vận động được thể hiện khả năng dùng sức cùng với
cảm giác về lưới, sân bãi chính xác, về cảm giác với vợt, với cầu. Học sinh khi mới
tập do khả năng này còn hạn chế nên tỷ lệ đánh cầu chưa qua lưới hoặc ra ngoài sân
còn cao.
- Năng lực phản ứng nhanh thể hiện khả năng phản ứng nhanh với cầu trong
mọi tình huống.
- Năng lực thích ứng, điều này thể hiện ở những học sinh chơi cầu lông nhiều
và có trình đọ cao hơn. Các em có thể thay đổi mức độ dùng sức hoặc thay đổi các
động tác, đặc biệt cổ tay có thể điều chỉnh đường cầu.
- Năng lực nhịp điệu và thăng bằng. Năng lực này đặc biệt cần thiết cho học
sinh chúng ta, nó thể hiện việc tiếp thu hoặc hành động một kỹ thuật cầu lông theo
đặc tính nhịp điệu kỹ thuật hoặc khả năng giữ thăng bằng trong hoặc sau khi thực
hiện kỹ thuật.
- Qua các quan điểm trên tôi đã đưa vào những bài tập sau để phát triển các
năng lực trên cho các học sinh giúp các học sinh tiếp thu bài học được tốt hơn và
phát triển năng lực vận động tốt hơn.

Bài tập 1: Di chuyển nhặt cầu.
- Mục đích: phối hợp các loại di chuyển, phát triển các năng lực vận động.
- Cách tập: Mỗi sân 4 học sinh chia theo đường giữa sân và lưới, 4 học sinh
phục vụ cầm mỗi học sinh 10 quả cầu đứng ở 4 góc sân trên lưới. thực hiện ném
cầu qua sân cho học sinh tập di chuyển nhặt và ném lên lưới (học sinh phục vụ ném
cầu ở các vị trí khác nhau trên sân).
- Thực hiện 4 học sinh song, đổi 4 học sinh khác luân phiên dòng chảy.
+ Đội hình thực hiện.
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
GV
9


X

X

X

X

X

X
X
X

Người tập

Bài tập 2: Di chuyển đánh cầu thấp thuận tay và nghịch tay qua lưới vào ô 1,98m.
- Mục đích: Phát riển phối hợp vận động kết hợp đánh cầu nhẹ tay ở 2 KT đã
học, KT thấp tay và ngược tay.
- Cách thực hiện: 2 HS ở 2 góc lưới phục vụ tung cầu cho HS thực hiện di
chuyển bỏ nhỏ qua lưới vào ô 1,98m. Mỗi sân thực hiện 1 HS, mỗi HS 5 quả cho
mỗi bên.
- Yêu cầu: Di chuyển nhanh, đánh cầu đúng vào ô.
+ Đội hình tập luyện
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
GV
X
Người tập

X
X Người phục vụ
Trên đây là toàn bộ hệ thống cácbài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn
cầu lông mà tôi đưa vào giảng dạy cho HS trong thời gian các em học nội dung cầu
lông.
2.4. Hiệu quả.
Để đánh giá năng lực phát triển về thể lực chuyên môn cũng như kỹ thuật mà
các HS đã được học, tôi đã đưa 3 nội dung đặc trưng để kiểm tra cho cả 2 nhóm.
2.4.1. Nội dung kiểm tra, đánh giá
10


- Di chuyển đánh cầu bỏ nhỏ 2 ô trên lưới
- Đánh cầu qua lại 10 quả

- Phát cầu cao xa
2.4.2. Cách tiến hành kiểm tra và thang điểm.
Nội dung 1: Di chuyển đánh cầu bỏ nhỏ 2 ô trên lưới (1,98m)
- Cách thực hiện: Mỗi HS thực hiện 10 quả, mỗi bên 5 quả tính số quả vào ô.
- Dụng cụ:
+ Sân cầu lông hỗn hợp
+ Qủa cầu lông hải yến.
- Cách tiến hành: Học sinh thực hiện kiểm tra phát cầu cho HS phục vụ hất
bỗng cầu lên cao về phía sân HS kiểm tra. HS kiểm tra di chuyển và thực hiện kỹ
thuật đánh cầu bỏ nhỏ vào 2 ô trên lưới. Mỗi ô thực hiện 5 quả liên tiếp, giáo viên
đánh giá kỹ thuật di chuyển và kỹ thuật đánh cầu theo 3 mức A,B,C.
+ Loại A: Di chuyển nhanh, đánh cầu thấp tay đúng, cảm giác với cầu tốt.
+ Loại B: Còn di chuyển chậm, kỹ thuật còn sai sót.
+ Loại C: Sai sót nhiều trong di chuyển, di chuyển chậm, kỹ thuật thực hành
còn yếu, chưa có cảm giác với cầu.
Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
Số qủa
vào ô
Mức kỹ
thuật
A
B
C

9-10 7-8
qủa
qủa
Điểm Điểm

5-6

4 qủa 3 qủa
qủa
Điểm Điểm Điểm

2 qủa

10
9
8

8
7
6

5
4
3

9
8
7

7
6
5

6
5
4

1 qủa

0 qủa

Điểm Điểm Điểm
4
3
2

3
2
1

Nội dung 2: Đánh cầu qua lại 10 quả
- Cách tiến hành: Hai HS cùng kiểm tra vào sân, mỗi học sinh đứng một bên
sân cầu lông sử dụng các kỹ thuật di chuyển đã học kết hợp đánh cầu thấp thuật tay
và trái tay. Đánh cầu qua lại cho nhau trong phạm vi sân đơn, đánh liên tục 10 quả
thì dừng kiểm tra.
Kết quả: Tính số lần liên tục nhiều nhất kết hợp với đánh giá về kỹ thuật và
di chuyển theo 3 mức A,B,C.
+ Loại A: HS thực hiện đúng cả kỹ thuật di chuyển và kỹ thuật đánh cầu thấp
tay.
+ Loai B: Còn sai sót trong các bước di chuyển hoặc ở kỹ thuật đánh cầu
thấp tay.
+ Loai C: Sai sót nhiều cả trong hai kỹ thuật di chuyển và đánh cầu
Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
11


Số qủa đánh

được
Chất lượng
kỹ thuật
A
B
C

9-10 7-8
5-6
4 qủa
qủa
qủa
qủa
Điểm Điểm Điểm Điểm
10
9
8

9
8
7

8
7
6

7
6
5

3 qủa 2 qủa 1 qủa 0 qủa
Điểm Điể
m
6
5
5
4
4
3

Điể
m
4
3
2

Điểm
3
2
1

Nội dung 3: Phát cầu cao xa 10 quả
- Cách thực hiện: HS kiểm tra đứng vào ô phát cầu, phát vào ô chéo bên sân
còn lại 10 quả rơi đúng ô cao sâu về sau.
Kết quả: Tính số quả rơi vào ô, kỹ thuật được đánh giá theo mức độ cao và
điểm rơi của quả cầu theo mức độ A,B,C.
+ Loại A: Cầu bay cao và rơi xa về phía sân, kỹ thuật phát tốt
+ Loại B: Cầu bay cao nhưng chưa xa hoặc xa nhưng chưa cao, KT phát
đúng.
+ Loại C: Cầu bay điểm rơi gần, không cao, kỹ thuật phát chưa tốt.

Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
Số qủa vào ô
Chất lượng kỹ
thuật (điểm)
A
B
C

9-10
qủa

7-8
qủa

5-6
qủa

4
3
qủa qủa

2
qủa

1
qủa

0
qủa

10
9
8

9
8
7

8
7
6

7
6
5

5
4
3

4
3
2

3
2
1

6
5

4

2.4.3.Kết quả thu được.
Sau khi kiểm tra 3 nội dung trên cho 6 lớp cả ở hai nhóm tính bình quân
điểm kiểm tra của cả 3 nội dung có kết quả như sau:
- Nhóm không đưa các bài tập bổ trợ, tập các bài tập đơn thuần:

T
T

Lớp

Số
hs

1

10A
1
10A
2

31

Loại
giỏi Loại
khá Loại
đạt Không
đạt
(Điểm 9-10) (Điểm 7-8)

(Điểm 5-6)
(Điểm dưới
5)
3 hs = 0,1% 8 hs = 0,3%
18 hs = 0,54% 2 hs = 0,06%

29

3 hs = 0,1%

2

9 hs = 0,3%

14 hs = 0,5%

3 hs = 0,1%
12


3

10A 30 4 hs = 0,1% 7 hs = 0,2%
16 hs = 0,6% 3 hs = 0,1%
3
4 Tổng 90 10hs = 0,1% 24hs = 0,34% 48hs = 0,5%
8hs = 0,06%
- Nhóm đưa các bài tập bổ trợ vào áp dụng tập luyện hàng ngày theo phương
pháp thực nghiệm.
T Lớp Số Loại

giỏi Loại
khá
Loại đạt
Không đạt
T
hs (Điểm 9-10)
(Điểm 7-8)
(Điểm 5-6)
(Điểm dưới 5)
1 10A 30 10 hs = 0,33% 15 hs = 0,5% 5 hs = 0,17% 0 hs = 0 %
4
2 10A 30 12 hs = 0,4% 14 hs = 0,5% 4 hs = 0,1%
0 hs = 0 %
5
3 10A 30 11 hs = 0,4% 15 hs = 0,5% 4 hs = 0,1%
0 hs = 0 %
6
4 Tổng 90 33 hs = 0,4% 44 hs = 0,5% 13 hs = 0,1%
1 hs = 0
%
2.4.4.Nhận xét, đánh giá
Qua so sánh 2 bảng thành tích kiểm tra trên của hai nhóm đối chứng và thực
nghiệm tôi thấy kết quả học tập của các học sinh được nâng lên rõ rệt.
Thứ nhất: Các học sinh được áp dụng các bài tập bổ trợ mới có tinh thần
thoải mái hơn, yêu thích tập luyện hơn, mặc dù tập luyện mệt hơn khi học cầu lông.
Kết quả kiểm tra đánh giá về kỹ thuật cũng như tố chất thể lực của nhóm thực
nghiệm tăng lên rõ rệt.
Thứ hai: Từ cơ sở các bài tập thể lực đó ở trường, ở lớp các học sinh đã tích
cực hơn trong việc luyện tập ở nhà và ở các câu lạc bộ cầu lông ở địa phương. Từ
đó các học sinh phát triển tốt hơn về mặt thể chất cũng như trình độ, thể lực và kỹ

thuật của môn cầu lông, chuẩn bị cho việc tiếp thu nhanh các môn học khác . Đặc
biệt là các học sinh Nữ, nhiều học sinh cũng đã rất thích thú tập luyện và đạt kết
quả khá cao.
So sánh thành tích kiểm tra của 2 nhóm nghiên cứu:
+ Loai giỏi: Quân bình tăng 0,3% (Do loại trung bình và chưa đạt giảm)
+ Loại khá: Quân bình tăng 0,16% (Do loại trung bình và chưa đạt giảm)
+ Loại đạt: Quân bình giảm 0,4% (Do loại khá giỏi tăng lên)
+ Loại chưa đạt: Quân bình giảm xuống 0% (Do loại khá giỏi tăng lên).
3. Kết luận và kiến nghị
3.1.Kết luận
Thực tế giảng dạy cho thấy vấn đề chương trình còn là vấn đề phải bàn, phải
chỉnh sửa. Những bất cập trên sẽ được hóa giải bằng sự nhiệt tình giảng dạy của
các thầy cô giáo, giải quyết được những bất cập khó khăn đòi hỏi sự quan tâm của
BCH, ban chuyên môn vào quan điểm, đường lối, chính sách tùy thuộc vào quản lý
nhà nước và hệ thống giáo dục về quan điểm của cá nhân tôi những bất cập khó
13


khăn chỉ mang tính chất liệt kê. Nếu thay đổi được thì chắc chắn chúng ta là những
người làm chuyên môn cần phải thay đổi và suy nghĩ ngầm. Đội ngũ giáo viên có
tâm huyết sẽ mong chờ vào cơ chế, mong chờ vào sự đột biến trong quản ý nhà
nước để những bất cập khó khăn giảm bớt, thuận lợi cho giáo viên và học sinh.
Thời gian nghiên cứu và đem áp dụng các bài tập vào môn học cầu lông cho
các học sinh, tôi thấy thể lực và thành tích được nâng lên rõ rệt. Từ đó các học sinh
nắm bắt kỹ thuật được tốt hơn, các học sinh tập luyện tích cực hơn không bị nhàm
chán, gò bó khi tập luyện và thi đấu thể thao (chơi cầu lông), ở ngoài giờ học, ở
nhà, ở các câu lạc bộ ở địa phương cũng tốt hơn. Nhất là các buổi đấu tập các học
sinh đã nhanh nhẹ hơn, bền bỉ hơn trong từng xéc đấu.
3.2. Kiến nghị
Với con số là 90 học sinh được thực nghiệm và 90 học sinh không được áp

dụng bài tập ở 6 lớp 10 trong một năm ở trường THPT DTNT Ngọc Lặc, huyện
Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa. Tôi thấy kết quả rất tốt với các học sinh thực nghiệm.
Vì vậy tôi mạnh dạn đem một phần sáng kiến nhỏ của mình trong nhiều năm làm
công tác giảng dạy ở trường phổ thông để góp phần chung vào việc nâng cao thể
lực và đào tạo thế hệ trẻ.
Mặc dù vậy trên đây là những ý kiến chủ quan của cá nhân tôi không thể
tránh được những sai sót, những bất cập, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến
bổ sung của các thầy cô, các đồng nghiệp, các cấp quản lý, các chuyên gia đầu
ngành để SKKN của tôi được hoàn thiện hơn, có thể áp dụng rộng rãi hơn. Tất cả vì
thế hệ trẻ, vì tương lai con em chúng ta, góp phần vào việc giáo dục toàn diện và
phát triển toàn diện cho học sinh trong thời kỳ hội nhập.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, ngày 20 tháng 05năm 2018
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan SKKN là không coppy
do tôi viết, nếu sai tôi chịu hoàn toàn trách
nhiệm.
Người thực hiện

Nguyễn Văn Anh

14


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT DÂN TỘC NỘI TRÚ NGỌC LẶC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NHỮNG BẤT CẬP TRONG GIẢNG DẠY VÀ VIỆC LỰA
CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC
MÔN CẦU LÔNG CHO HỌC SINH LỚP 10 THPT

Người thực hiện: Nguyễn Văn Anh
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Thể dục

15

THANH HÓA, NĂM 2018


MỤC LỤC
1. Mở đầu……………………………………………………………………… .1
1.1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………………...1
1.2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………………… 2
1.3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………….... 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………..2
1.5. Những điểm mới của SKKN ……………………………………………….2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm……….……………………………………..2
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm ……………………..………….....2
2.2. Thực trạng giảng dạy môn cầu lông hiện nay……………………………...3
2.3. Biện pháp thực hiện các bài tập bổ trợ vào giờ học cầu lông……………...4
2.3.1. Nhóm các bài tập phát triển sức mạnh…………………………………....4
2.3.2. Nhóm Các bài tập phát triển sức nhanh…………………………………..5
2.3.3. Nhóm các bài tập phát triển sức bền……………………………………...7
2.3.4. Nhóm các bài tập phát triển khéo léo(năng lực phối hợp vận động)…….9

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm……………………………………… 11
2.4.1. Nội dung kiểm tra, đánh giá………………………………………………11
2.4.2. Cách tiến hành kiểm tra và thang điểm……………………………………..11
2.4.3. Kết quả thu được……………………………………………………………12
2.4.4. Nhận xét, đánh giá…………………………………………………………..13
3. Kết luận và kiến nghị……………………………………………………… …..13
3.1. Kết luận……………………………………………………………………… 13
3.2. Kiến nghị…………………………………………………………………….. 14
Tài liệu tham khảo

TÀI LIỆU THAM KHẢO
16


1. Hướng dẫn giảng dạy TDTT trường phổ thông cấp 3, NXB TDTT 1977
2. LÊ VĂN LÂM - TRẦN VĂN ĐỒNG - PHẠM TRỌNG THANH - PHẠM
QUANG Thể dục 10, NXBGD 1992
3. Sách giáo viên thể dục 10, Bộ GD-ĐT, NXBGD 2006
4. Sách giáo viên thể dục 11, Bộ GD-ĐT, NXBGD 2007
5. Sách giáo viên thể dục 12, Bộ GD-ĐT, NXBGD 2008
6. Thông tư cử bộ GD&ĐT số 29-TT ngày 6/10 năm 1990, hướng dẫn đánh giá
xếp loại học sinh PTTH.
7. NGUYỄN MẬU HOAN, lí luận và phương pháp giảng dạy TDTT, NXBGD
1998
8. Bộ GD&ĐT, Một số vấn đề đổi mới PPDH ở trường THPT
9. TRẦN ĐỒNG LÂM – ĐINH MẠNH CƯỜNG, Trò chơi vận động, NXBĐHSP
10. VŨ ĐỨC THU, Vận dụng phương pháp trắc nghiệm khách quan trong đánh
giá chất lượng GDTC trường học.

DANH MỤC

17


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Nguyễn Văn Anh
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường THPT DTNT Ngọc Lặc

TT Tên đề tài SKKN

1.

2.

Lựa chọn và áp dụng một số bài
tập nhằm phát triển sức mạnh để nâng
cao thành tích chạy 100m cho nữ học
sinh trường THPT Lê Lai, huyện
Ngọc Lặc
Lựa chọn và áp dụng một số bài
tập nhằm phát triển sức mạnh để nâng
cao thành tích chạy 100m cho nam
học sinh trường THPT Lê Lai.

Cấp đánh
giá xếp loại
(Ngành GD
cấp

huyện/tỉnh;
Tỉnh...)
Sở giáo dục
tỉnh thanh
hóa
Sở giáo dục
tỉnh thanh
hóa

Kết
quả
đánh
giá Năm học
xếp loại
đánh giá
(A, B, hoặc xếp loại
C)

C

20092010

B

20102011

18