Tổng hợp Top 5 Thuyết minh về chùa Hương

Bài văn mẫu lớp 8: Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương

Dàn ý thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương
1. Mở bài:
*Giới thiệu chung:
- Chùa Hương là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam.
- Sau Tết Nguyên Đán là dịp chùa Hương mở hội. Hội chùa Hương kéo dài gần như suốt
mùa xuân.
2. Thân bài:
* Thuyết minh về chùa Hương.
+ Vị trí của chùa Hương:
- Thắng cảnh chùa Hương thuộc xã Hương Sơn, huyện Mĩ Đức, tỉnh Hà Tây cũ. Nay
thuộc Hà Nội, cách trung tâm thủ đô khoảng 70 km về phía Tây Nam.
- Từ Hà Nội đi qua Hà Đông, đến bến Đục thì dừng xe, xuống đi dọc theo dòng suối Yến
Vĩ chừng 3 km là đến đền Trinh.
+ Đặc điểm:
- Điều hấp dẫn của chùa Hương là sự kết hợp hài hòa giữa núi non, sông suối và đồng
ruộng, tạo nên khung cảnh thiên nhiên đa dạng, đẹp như một bức tranh sơn thuỳ.
- Khách hành hương đủ mọi thành phần, lứa tuổi, từ khắp mọi miền đất nước tấp nập đến
với chùa Hương.
- Các ngôi chùa nằm rải rác từ chân núi lên đỉnh núi.


- Động Hương Tích lớn nhất, đẹp nhất, được chúa Trịnh Sâm ban tặng 5 chữ: “Nam thiên
đệ nhất động" (động đẹp nhất trời Nam).
- Cảnh sắc kì diệu trong lòng động hiện ra trong ánh sáng huyền ảo. Chính giữa động có
pho tượng Quán Thế Âm Bồ Tát. Xung quanh là những nhũ đá hình cây vàng, cây bạc,
buồng tằm, nong kén, núi Cô, núi Cậu... và đặc biệt là hình chín con rồng trên vòm động.
3. Kết bài:
*Cảm nghĩ của bản thân.
- Du khách đi chùa Hương không chỉ để lễ Phật cầu phúc mà còn để hòa mình với thiên

nhiên tươi đẹp. Từ đó càng thêm yêu mến quê hương, đất nước.
Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương - Mẫu 1
Nói về văn hóa tâm linh của người Việt không thể không nhắc đến những đền chùa cổ
kính, linh thiêng mang nét đẹp đặc trưng, trầm lắng, nơi bày tỏ niềm thành kính, biết ơn
với người xưa, với tín ngưỡng tôn giáo. Một trong những ngôi chùa cổ, nổi tiếng của
nước ta phải kể đến chùa Hương _ danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa và tín
ngưỡng của Việt Nam.
Chùa Hương hay còn gọi là Hương Sơn là cả một quần thể văn hóa – tôn giáo Việt Nam,
gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần, các ngôi đình, thờ tín ngưỡng
nông nghiệp, nằm ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, được xây dựng
vào khoảng cuối thế kỷ 17 vào thời kỳ Đàng Trong – Đàng Ngoài, sau đó bị hủy hoại
trong kháng chiến chống Pháp năm 1947, sau đó được phục dựng lại năm 1988 do
Thượng Toạ Thích Viên Thành dưới sự chỉ dạy của cố Hòa thượng Thích Thanh Chân.
Nơi đây gắn liền với với tín ngưỡng dân gian thờ Bà Chúa Ba, theo phật thoại xưa kể lại
rằng người con gái thứ ba của vua Diệu Trang Vương nước Hương Lâm tên là Diệu
Thiện chính là chúa Ba hiện thân của Bồ Tát Quan Thế Âm, trải qua nhiều thử thách, gian
nan với chín năm tu hành bà đã đắc đạo thành Phật để cứu độ chúng sinh.


Dưới đôi bàn tay khéo léo của người xưa cùng với những nét đẹp tạo hóa mà thiên nhiên
ban tặng, mà vẻ đẹp của chùa Hương mang một dấu ấn rất riêng, đưa ta đi từ bất ngờ này
đến bất ngờ khác. Quần thể chùa Hương có nhiều công trình kiến trúc rải rác trong thung
lũng suối Yến.
Khu vực chính là chùa Ngoài, còn gọi là chùa Trò, tên chữ là chùa Thiên Trù. Chùa nằm
không xa bến Trò nơi khách hành hương đi ngược suối Yến từ bến Đục vào chùa thì
xuống đò ở đấy mà lên bộ. Tam quan chùa được cất trên ba khoảng sân rộng lát gạch. Sân
thứ ba dựng tháp chuông với ba tầng mái.
Đây là một công trình cổ, dáng dấp độc đáo vì lộ hai đầu hồi tam giác trên tầng cao nhất.
Tháp chuông này nguyên thủy thuộc chùa làng Cao Mật, tỉnh Hà Đông, năm 1980 được
di chuyển về chùa Hương làm tháp chuông.Chùa Chính, tức chùa Trong không phải là

một công trình nhân tạo mà là một động đá thiên nhiên.
Ở lối xuống hang động có cổng lớn, trán cổng ghi bốn chữ “Hương Tích động môn”. Qua
cổng là con dốc dài, lối đi xây thành 120 bậc lát đá. Vách động có năm chữ Hán“Nam
thiên đệ nhất động” là bút tích của Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm. Ngoài ra động còn có một
số bia và thi văn tạc trên vách đá.
Lễ hội chùa Hương được tổ chức vào ngày mồng sáu tháng giêng, thường kéo dài đến hạ
tuần tháng ba âm lịch. Vào dịp lễ, hàng triệu phật tử cùng du khách tứ phương lại nô nức
trẩy hội chùa Hương.
Đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng giêng đến 18 tháng hai âm lịch.Đây là ngày lễ khai
sơn của địa phương nhưng ngày nay nghi lễ khai sơn được hiểu theo nghĩa mở- mở cửa
chùa. Lễ hội chùa Hương trong phần lễ thực hiện rất đơn giản.
Một ngày trước khi khai hội, tất cả các đền, chùa, đình, miếu đều được thắp hương nghi
ngút.Ở trong chùa Trong có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và thức
ăn chay. Lúc cúng có hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chay đàn rồi mới tiến dùng đồ
lễ lên bàn thờ.


Từ ngày mở hội cho đến hết hội, chỉ thỉnh thoảng mới có sư ở các chùa trên đến gõ mõ
tụng kinh chừng nửa giờ tại các chùa, miếu, đền. Còn hương khói thì không bao giờ dứt.
Về phần lễ có nghiêng về “thiền”. Nhưng ở chùa ngoài lại thờ các vị sơn thần thượng
đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo.
Đền Cửa Vòng là “chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngàn, người cai quản cả vùng
rừng núi xung quanh với cái tên là “tì nữ tuý Hồng” của sơn thần tối cao. Chùa Bắc Đài,
chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đình Quân thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần. Ta có thể thấy
phần lễ là tổng hợp toàn thể hệ thống tín ngưỡng, gần như là tổng thể những tín ngưỡng
tôn giáo của Việt Nam.
Trong lễ hội có rước lễ và rước văn. Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước
bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng đọc, điều khiển các bô lão của làng làm lễ tế rước các
vị thần làng. Lễ hội chùa Hương còn là nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa dân tộc độc đáo
như bơi thuyền, leo núi và các chiếu hát chèo, hát văn.

Không chỉ có vẻ đẹp độc đáo của kiến trúc, phong cảnh chùa cùng với nét đặc sắc của
ngày lễ mà chùa Hương còn chứa đựng những giá trị sâu sắc về văn hóa tâm linh, lịch sử
dân tộc và còn là giá trị sống của chuỗi phát triển con người từ xa xưa đến ngày nay, cần
được bảo tồn, duy trì và gìn giữ di sản mà ông cha ta để lại.
Như vậy, với những giá trị đó, chùa Hương chính là niềm tự hào của người Hà Nội nói
chung và người Việt Nam nói riêng, đến với chùa Hương là đến với không gian thanh
tịnh, sông chậm lại để cảm nhận sự nhẹ nhõm trong tâm hồn, buông bỏ mọi áp lực, căng
thẳng trong cuộc sống ngoài kia.
Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương - Mẫu 2
Chắc hẳn ai cũng biết đến chùa Hương một danh lam thắng cảnh của Việt Nam. Hằng
năm cứ đến mùng sáu tháng giêng sau tết Nguyên Đán nơi đây lại tổ chức lễ hội chùa
Hương. Khách hành hương từ khắp mọi miền đất nước, việt kiều, du khách nước ngoài


nườm nượp đổ về đây vừa để cầu mong mọi điều tốt lành và để đắm mình trong khung
cảnh thần tiên của Hương Sơn.
Chùa Hương thuộc huyện Mĩ Đức, tỉnh Hà Tây, cách thủ đô Hà Nội khoảng 70 km về
phía tây nam. Từ đây đi ô tô qua thị xã Hà Đông, Vân Đình, thẳng đến bến đục thì dừng.
Du khách xuống đò, lướt theo dòng suối Yến Vĩ trong xanh giữa hai bên là cánh đồng
lúa. Trước mắt là những dãy núi trung điệp đẹp vô cùng!
Có thể nói cái đẹp của Hương Sơn được tạo nên từ bàn tay khéo léo kì công của con
người và sự ban tặng của mẹ thiên nhiên. Các ngôi chùa được xây rải rác trên triền núi đá
vôi, thấp thoáng bên dưới là những rừng cây xanh thẳm. Từ chân núi đi ngược lên hàng
ngàn bậc đá cheo leo,hành khách sẽ thắp nhang ở chùa ngoài rồi vào chùa trong, lên chùa
Giải Oan, chùa Thiên Mụ,với động hình bồng, động Hương Tích. Chùa nào cũng cổ kính
uy nghi ẩn hiện trong làn mờ mờ ảo ảo, tạo nên một bầu không khí huyền bí linh
thiêng.Mỗi người đến đây đều mang theo một riêng nhưng tất cả mọi người đều cảm thấy
trút bỏ được vướng bận hằng ngày, tất cả đều lâng thoải mái.
Trên con đường dốc quanh co, dòng người nối đuôi nhau, già trẻ, gái trai đủ mọi lứa tuổi,
miền quê. Tất cả mọi người đều có được sự thân quen như người trong nhà trước câu

“Nam mô A Di Đà Phật ”. Hương Sơn có rất nhiều động nhưng lớn nhất, kì thú nhất phải
nói đến động Hương Tích. Lên đến đây, mọi mệt nhọc đều tan biến hết, trong lòng lâng
lâng niềm hứng khởi. nơi đây hoa mơ nở trắng như tuyết điểm, hương thơm thoang
thoảng trong gió. Tiếng chim ríu rít, tiếng suối róc rách lúc gần lúc xa. Đứng tên cửa
động, du khách hít căng lồng ngực không khí thơm, trong lành.
Được chúa Trịnh Xâm ca ngợi là “Nam Thiên đệ nhất động”. Từ bên ngoài, cửa động như
miệng một con rồng khổng lồ ăn sâu vào trong lòng núi. Đáy rộng và phẳng có thể chứa
được mấy trăm người. Ánh đèn nến lung linh huyền ảo. Những nhũ đá, cột muôn hình
vạn trạng, lấp lánh bảy sắc cầu vồng.
Muốn tham quan được hết chùa Hương phải mất mấy ngày mới thăm hết được. Ngồi
trong động Hình Bồng, lắng tai nghe tiếng gió tạo thành tiếng nhạc du dương trầm bổng


ta sẽ được đắm mình vào trong cõi mộng. Trên đỉnh núi có một tảng đá lớn tương truyền
dó là bàn cờ tiên. Mỗi năm một lần nơi đây các vị tiên ông thương hay đánh cờ đọ tài cao
thấp ở đó. Còn có biết bao những sự tích, huyền thoại gắn liền với chùa Hương, tạo thêm
cho vẻ kì bí linh thiêng của chốn phong cảnh hữu tình này.
Khi đi về, trong tay ai cũng đều mang về một thứ gì đó làm kỉ niệm. Du khách lên xe mà
lòng bâng khuâng lưu luyến, không ai bảo ai mỗi người đều quay lại ngắm nhìn để in
đậm những kỉ niệm về chùa Hương càng thêm tự hào về giang sơn gấm vóc mong sớm
đến năm sau để lại có dịp tới thăm chùa Hương một lần nữa.
Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương - Mẫu 3
Việt Nam là một cư dân gốc nông nghiệp nên mang những nét đặc trưng của khu vực dân
cư này, một trong số đó chính là tín ngưỡng sùng bái thần linh. Bởi vì làm nông nghiệp
nên người nông dân luôn mong muốn cho thời tiết ôn hòa, mùa màng bội thu. Nhưng
trong thực tế thì mưa bão, lũ lụt vẫn thường xuyên xảy ra làm cho mùa màng thất bát,
thiệt hại không chỉ về tài sản mà còn về tính mạng con người. Vì vậy mà trong lịch sử lâu
đời của dân tộc Việt Nam, người dân luôn tín ngưỡng, sùng bái các thế lực tự nhiên, thế
lực thần tiên siêu nhiên để mong một cuộc sống tốt đẹp không còn khổ đau. Chùa chiền,
đền đài được lập nên ở khắp nơi trên đất nước. Nhắc đến những ngôi chùa nổi tiếng của

Việt Nam thì không thể không nhắc đến chùa Hương (hay còn gọi là Hương Tích).
Chùa Hương là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất ở Việt Nam, chùa Hương nằm
ở xã Hương Sơn, huyện Mĩ Đức, thành phố Hà Nội. Ngôi chùa này được xây dựng vào
khoảng thế kỉ mười bảy, nhưng trải qua cuộc chiến tranh ác liệt trong cuộc kháng chiến
chống Pháp thì chùa Hương đã bị tàn phá nặng nề năm 1947. Phải đến năm 1988 chùa
Hương mới được phục dựng, tu sửa bởi Thượng tọa Thích Viên Thành. Tuy phụng dựng
được những nét đặc trưng nhất, song diện mạo của Chùa Hương ngày nay vẫn không thể
giống hoàn toàn như ngôi chùa Hương linh thiêng, tiên cảnh như năm xưa.


Nói về cảnh sắc chùa Hương linh thiêng, lại mang không khí như trên tiên cảnh, nhà thơ
Chu Mạnh Chinh đã thể hiện niềm xúc động khôn xiết của mình khi được đặt chân đến
mảnh đất Hương Sơn:
"Bầu trời cảnh bụt
Thú Hương Sơn ao ước bấy lâu nay
Kìa non non, nước nước, mây mây
Đệ nhất động hỏi rằng đây có phải?
Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái
Lững lờ khe yến cá nghe kinh"
Chùa Hương thường được mở hội vào ngày mồng sáu tháng Giêng hàng năm và lễ hội
kết thúc vào khoảng hạ tuần tháng ba âm lịch. Vào mỗi dịp Hương Sơn mở hội thì phật tử
khắp bốn phương nô nức kéo về đây dâng hương lễ Phật tỏ lòng thành kính, cầu xin
những điều tốt đẹp cho gia đình, bản thân. Hương Sơn từ lâu đã được coi là mảnh đất
Phật, nơi quan thế âm Bồ Tát hiển linh tu hành, vì vậy mà chùa Hương vô cùng linh
thiêng, chỉ cần thành tâm tu hành, cầu nguyện thì những ước nguyện trong cuộc sống của
con người sẽ được thần linh giúp đỡ, tương trợ.
Lễ hội chùa Hương là một trong những lễ hội lớn nhất ở khu vực miền Bắc mỗi dịp sau
Tết Nguyên Đán, từ ngày mở hội, phật tử kéo về nơi đây nhiều như nước, khiến cho
không gian lễ hội vô cùng tấp nập, nhộn nhịp. Từ chân núi Hương Sơn lên đỉnh núi phải
đi bằng thuyền qua một con kênh nhỏ nhưng dài, uốn lượn vô cùng thi vị, cảnh sắc trên

đường đi cũng khiến cho người ta cảm thấy choáng ngợp, ngỡ ngàng và hiểu được lí do
vì sao mọi người lại gọi Hương Sơn là mảnh đất Tiên Phật, bởi nó quá đỗi đẹp đẽ, thoát
tục. Hai bên đường đi chính là những cánh đồng cỏ, những cánh đồng lúa chín vàng làm
cho bức tranh Hương Sơn thêm tươi đẹp, rực rỡ.
Ngày nay, bên cạnh phương tiện di chuyển chính là thuyền thì chính quyền huyện Hương
Sơn còn cho xây dựng hệ thống cáp treo hiện đại, nhằm phục vụ cho mục đích đi lại của
du khách thập phương và những du khách nước ngoài. Từ trên cáp treo nhìn xuống, du
khách có thể đón nhận trọn vẹn nhất vẻ đẹp linh thiêng, kì vĩ của chùa Hương. Nếu trên


đường đi không gian cảnh vật tuyệt vĩ vô thường thì khi đặt chân vào chùa Hương, ta sẽ
có một cảm giác khác hẳn, đó chính là không gian linh thiêng của chùa chiền, là những
nén nhang khói nghi ngút trong không gian, những mâm lễ đầy được dâng lên lễ phật.
Phật tử bốn phương thành tâm bái lạy khiến cho không gian linh thiêng, cổ kính. Dù có
tín ngưỡng hay không nhưng một khi đã đặt chân vào chùa Hương thì mọi người đều có
một cảm giác chung nhất đó chính là sự nhẹ nhõm trong tâm hồn. Lúc ấy con người trở
về với những cảm xúc tự nhiên nhất, những gánh nặng, áp lực của cuộc sống cũng vô
thức được buông bỏ. Mọi người đều thành tâm cầu xin những thứ tốt đẹp, may mắn cho
mình và gia đình bằng sự thành tâm, chân thành nhất. Chính những điều kì diệu đó đã
khiến cho chùa Hương là một địa điểm thu hút đông đảo du khách thập phương về đây
mỗi năm.
Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương - Mẫu 4
Lễ hội chùa Hương đã có tự lâu đời. Hằng năm, cứ sau Tết Nguyên Đán là lễ hội bắt đầu
và kéo dài gần như suốt mùa xuân. Khách hành hương từ khắp mọi miền đất nước, Việt
kiều và du khách nước ngoài nườm nượp đổ về đây vừa để cầu mong một năm mới tốt
lành, vừa để được đắm mình trong khung cảnh thần tiên của Hương Sơn.
Thắng cảnh Hương Sơn thuộc huyện Mĩ Đức, tỉnh Hà Tây cũ, nay là Hà Nội, cách trung
tâm Thủ đô khoảng 70 km về phía Tây Nam. Đi ô tô qua thị xã Hà Đông, Vân Đình,
thẳng đến bến Đục thì dừng. Bắt đầu từ đây đã là địa phận Hương Sơn. Du khách xuống
đò dọc, lướt theo dòng suối Yến trong xanh chảy giữa hai bên là cánh đồng lúa mơn mởn.

Trước mắt là dãy núi trập trùng tím biếc, ẩn hiện trong mây trắng, đẹp vô cùng!
Có thể nói quần thể Hương Sơn là sự kết hợp tuyệt vời giữa kì công của tạo hoá với bàn
tay khéo léo, tài hoa của con người. Các ngôi chùa được xây dựng rải rác trên triền núi đá
vôi, thấp thoáng dưới rừng cây xanh thẳm. Từ chân núi trèo ngược lên hàng ngàn bậc đá
cheo leo, gập ghềnh, khách hành hương sẽ lần lượt thắp nhang ở chùa Ngoài, rồi vào
chùa Trong, lên chùa Giải Oan, chùa Thiên Trù với động Hình Bổng. Chùa nào cũng cổ
kính, uy nghi, đèn nến chập chờn giữa làn khói hương mờ mờ, ảo ảo, tạo nên không khí


huyền bí, linh thiêng. Mỗi người đến chùa Hương với một tâm trạng, một ước nguyện
riêng tư, nhưng điều chung nhất là cảm giác trút bỏ được những vướng bận hằng ngày
của đời thường, cả thể xác lẫn tâm hồn đều lâng lâng, thoát tục.
Trốn con đường dốc quanh co, dòng người nối theo nhau lên xuống. Già, trẻ, gái, trai đủ
mọi lứa tuổi, đủ mọi miền quê. Lạ hóa thành quen qua câu chào: "Nam mô A Di Đà
Phật". Nhiều cụ bà chít khăn mỏ quạ, áo tứ thân bằng the nâu thắt vạt, tràng hạt đeo trên
cổ, tay chống cây gậy trúc, chân bước thoăn thoắt chẳng kém thanh niên. Tiếng "Nam
mô" râm ran suốt mọi nẻo đường.
Hương Sơn có rất nhiều hang động nhưng lớn nhất, kì thú nhất vẫn là động Hương Tích.
Lên đến đây, du khách phóng tầm mắt nhìn bốn phía, mọi mệt nhọc sẽ tan biến hết, trong
lòng lâng lâng niềm hứng khởi lạ thường. Trập trùng núi, trập trùng mây. Trốn triền núi,
dưới thung sâu, hoa mơ nở trắng như tuyết điểm, hương thơm thoang thoảng trong gió
xuân. Tiếng chim ríu rít, tiếng suối róc rách văng vẳng lúc gần, lúc xa. Quả là một bức
tranh thiên nhiên sơn thuỷ hữu tinh. Du khách khoan khoái hít căng lồng ngực không khí
thơm tho, trong lành trước khi xuống động.
Động Hương Tích được chúa Trịnh Sâm ca ngợi là "Nam thiên đệ nhất động". Nhìn từ
bên ngoài, cửa động giống như miệng một Con rồng khổng lồ đang há rộng. Động ăn sâu
vào lòng núi. Đáy động bằng phẳng, có thể chứa được mấy trăm người. Ánh đèn, ánh nến
lung linh. Những nhũ đá, cột đá muôn hình vạn trạng, lấp lánh bảy sắc cầu vồng. Nào hòn
Cậu, hòn Cô, nào nong tằm, né kén, nào cây bạc, cây vàng, cót thóc... Khách hành hương
muốn cầu phúc, cầu lộc, cầu duyên... cứ việc thắp nhang rồi thành tâm khấn vái, biết đâu

Trời sẽ thương, Phật sẽ độ trì cho được như ý.
Đi hội chùa Hương ít nhất phải hai ngày mới thăm hết được các chùa. Ngồi trong động
Hình Bồng, lắng tai nghe tiếng gió thổi tạo thành điệu nhạc du dương trầm bổng, ta sẽ
đắm mình trong không khí mơ màng của cõi mộng. Trốn đỉnh núi có tảng đá lớn và
phẳng, tương truyền rằng đó là bàn cờ tiên. Mỗi năm một lần, các vị Tiên ông lại xuống
trần, đọ tài cao thấp ở đó. Còn biết bao huyền thoại khác gắn liền với chùa Hương, tô
đậm thêm vẻ kì bí và linh thiêng của danh lam thắng cảnh này.


Tạm biệt chùa Hương, trong tay mỗi du khách đều có vài thứ mang về làm kỉ niệm. Chiếc
khánh xà cừ buộc bằng chỉ đỏ đeo vào cổ lấy may, cây gậy trúc đã theo chân suốt cuộc
hành trình chuỗi hạt bồ đề, gói trà lão mai hay bó rau sắn xanh mướt mà nhà thơ Tản Đà
đã nhắc đến trong thơ ông từ những năm ba mươi, bốn mươi của thế kỉ trước: Muốn ăn
rau sắn Chùa Hương. Tiền đò ngại tốn, con đường ngại xa... Du khách lên xe ra về mà
lòng bâng khuâng, lưu luyến, mong cho chóng đến mùa lễ hội năm sau. Chẳng ai bảo ai,
mọi người cùng ngoái lại nhìn để in đậm thêm trong tâm tưởng bức tranh tuyệt mĩ của
phong cảnh Hương Sơn, để càng thêm yêu mến, tự hào về giang sơn gấm vóc.
Thuyết minh danh lam thắng cảnh Chùa Hương - Mẫu 5
Nước ta có rất nhiều những danh lam thắng cảnh đẹp chứa đựng những tinh hoa văn hóa
của ông cha ta để lại như: Văn Miếu – Quốc Tử Giám, cung đình Huế,….Tiêu biểu trong
số đó phải kể đến chùa Hương với nét đẹp đặc sắc, độc đáo để lại ấn tượng khó quên
trong lòng du khách tứ phương.
Chùa Hương mang một nét đẹp rất riêng mà không ngôi chùa nào có được bởi nơi đây
được tạo nên bởi hàng chục ngôi chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần, các ngôi đình, thờ
tín ngưỡng nông nghiệp, tọa lạc ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội,
được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ 17 bị hủy hoại trong kháng chiến chống Pháp năm
1947, sau đó được phục dựng lại vào năm 1988.
Tuy được biết đến nhiều nhất nhưng chùa Hương ở Hà Nội lại chỉ là “phiên bản” của
chùa Hương Tích ở Hà Tĩnh, sử cũ kể lại rằng chúa Trịnh Sâm vì không muốn những vị
phi tần, mỹ nữ của mình phải đi cúng bái xa như vậy nên đã cho người xây dựng quần thể

chùa Hương ở Hà Nội.
Nơi đây thờ bà chúa Ba theo tín ngưỡng dân gian, truyền thuyết kể lại rằng Diệu Thiên_
công chúa thứ ba của nước Hương Lâm chính là bà chúa Ba hiện thân của Quan Thế Âm
Bồ Tát ,trải qua những thử thách, gian khổ sau chín năm tu hành bà đã đắc đạo thành Phật
đi phổ độ chúng sinh.


Có thể nói chùa Hương là sự kết hợp hài hòa giữa nét đẹp tự nhiên của tạo hóa và nét đẹp
kiến trúc nhân tạo qua hình ảnh đền chùa nơi đây. Quần thể chùa Hương có nhiều công
trình kiến trúc rải rác trong thung lũng suối Yến. Khu vực chính là chùa Ngoài, còn gọi là
chùa Trò, tên chữ là chùa Thiên Trù.
Chùa nằm không xa bến Trò nơi khách hành hương đi ngược suối Yến từ bến Đục vào
chùa thì xuống đò ở đấy mà lên bộ. Tam quan chùa được cất trên ba khoảng sân rộng lát
gạch. Sân thứ ba dựng tháp chuông với ba tầng mái. Đây là một công trình cổ, dáng dấp
độc đáo vì lộ hai đầu hồi tam giác trên tầng cao nhất.
Tháp chuông này nguyên thủy thuộc chùa làng Cao Mật, tỉnh Hà Đông, năm 1980 được
di chuyển về chùa Hương làm tháp chuông.Chùa Chính, tức chùa Trong không phải là
một công trình nhân tạo mà là một động đá thiên nhiên. Ở lối xuống hang có cổng lớn,
trán cổng ghi bốn chữ “Hương Tích động môn”. Qua cổng là con dốc dài, lối đi xây thành
120 bậc lát đá.
Vách động có năm chữ Hán“Nam thiên đệ nhất động” là bút tích của Tĩnh Đô Vương
Trịnh Sâm. Ngoài ra động còn có một số bia và thi văn tạc trên vách đá.
Lễ hội chùa Hương được tổ chức vào ngày mồng sáu tháng giêng, thường kéo dài đến hạ
tuần tháng ba âm lịch. Vào dịp lễ, hàng triệu phật tử cùng du khách tứ phương lại nô nức
trẩy hội chùa Hương. Đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng giêng đến 18 tháng hai âm lịch.
Đây là ngày lễ khai sơn của địa phương nhưng ngày nay nghi lễ khai sơn được hiểu theo
nghĩa mở- mở cửa chùa. Lễ hội chùa Hương trong phần lễ thực hiện rất đơn giản.
Một ngày trước khi khai hội, tất cả các đền, chùa, đình, miếu đều được thắp hương nghi
ngút.Ở trong chùa Trong có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và thức
ăn chay. Lúc cúng có hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chay đàn rồi mới tiến dùng đồ

lễ lên bàn thờ.
Từ ngày mở hội cho đến hết hội, chỉ thỉnh thoảng mới có sư ở các chùa trên đến gõ mõ
tụng kinh chừng nửa giờ tại các chùa, miếu, đền. Còn hương khói thì không bao giờ dứt.


Về phần lễ có nghiêng về “thiền”. Nhưng ở chùa ngoài lại thờ các vị sơn thần thượng
đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo.
Đền Cửa Vòng là “chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngàn, người cai quản cả vùng
rừng núi xung quanh với cái tên là “tì nữ tuý Hồng” của sơn thần tối cao. Chùa Bắc Đài,
chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đình Quân thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần. Ta có thể thấy
phần lễ là tổng hợp toàn thể hệ thống tín ngưỡng, gần như là tổng thể những tín ngưỡng
tôn giáo của Việt Nam. Trong lễ hội có rước lễ và rước văn.
Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng
đọc, điều khiển các bô lão của làng làm lễ tế rước các vị thần làng. Lễ hội chùa Hương
còn là nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa dân tộc độc đáo như bơi thuyền, leo núi và các
chiếu hát chèo, hát văn.
Có thể thấy nét đẹp của chùa Hương còn nằm ở những giá trị văn hóa tâm linh, lịch sử
dân tộc cùng với giá trị sống của con người từ xưa đến nay và giá trị du lịch đang ngày
càng phát triển ở nơi đây. Chùa Hương chính là niềm tự hào của bao người con đất Việt,
quảng bá đời sống văn hóa tâm linh của người dân ra ngoài thế giới.