GA tu chon hoa 8(2008-2009

Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
Gi¸o ¸n gi¶ng d¹y chđ ®Ị tù chän
Hãa häc 8
N¨m häc 2008-2009
Chđ ®Ị 1 : chÊt – nguyªn tư – ph©n tư
Lo¹i chđ ®Ị: B¸m s¸t
Thêi lỵng: 8 tiÕt
Néi dung:
TiÕt 1+2: ChÊt - Nguyªn tư
TiÕt 3+4: Nguyªn tè hãa häc- Lun tËp
TiÕt 5+6: Ph©n tư- Lun tËp
TiÕt 7+8: LËp c«ng thøc hãa häc- Lun tËp
Mơc tiªu:
- N¾m ch¾c vµ hiĨu s©u h¬n vỊ chÊt- nguyªn tư- ph©n tư
- LËp ®ỵc CTHH cđa chÊt khi biÕt hãa trÞ vµ x¸c ®Þnh ®ỵc hãa trÞ cđa nguyªn tè khi
biÕt CTHH cđa chÊt.
- BiÕt ®ỵc mét sè ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ĩ lµm bµi tËp hãa häc
- RÌn lun c¸c kü n¨ng lËp CTHH vµ lµm bµi tËp hãa häc.
§Þnh h íng ph ¬ng ph¸p d¹y häc:
- Díi sù híng dÉn cđa GV, HS tù häc vµ th¶o ln theo nhãm häc tËp
- GV gi¶i ®¸p c¸c th¾c m¾c vµ ch÷a bµi tËp
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 1
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
TiÕt 1+2 : chÊt – nguyªn tư.
D¹y ngµy: 09/10/ 2008
A. Tãm t¾t néi dung :
- Ph©n biƯt ®ỵc chÊt tinh khiÕt vµ hçn hỵp.
- §Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa nguyªn tư
B. Chn bÞ :
- HS nghiªn cøu tríc nh÷ng néi dung trªn ë nhµ
- GV x©y dùng néi dung tiÕt häc

C. Ho¹t ®éng d¹y häc:
Hoạt động dạy và học Nội dung
? So s¸nh vµ chØ ra nh÷ng ®iĨm
gièng vµ kh¸c nhau gi÷a chÊt tinh
khiÕt vµ hçn hỵp?
? Nguyªn tư cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm
cÊu t¹o nh thÕ nµo?
? H¹t nh©n nguyªn tư cã cÊu t¹o
nh thÕ nµo?
? H·y nªu c¸c ®Ỉc ®iĨm cđa 3 lo¹i
h¹t cÊu t¹o nªn nguyªn tư?
1) ChÊt tinh khiÕt- hçn hỵp:
ChÊt tinh khiÕt Hçn hỵp
Gièng CÊu t¹o nªn vËt thĨ CÊu t¹o nªn vËt thĨ
Kh¸c
- Cã nh÷ng t/c vËt lý
vµ t/c hãa häc nhÊt
®Þnh.
- ChØ do 1 chÊt t¹o
nªn
- Trén lÉn 2 hay
nhiỊu chÊt tinh khiÕt
th× t¹o thµnh hçn hỵp
- TÝnh chÊt thay ®ỉi
phơ thc vµo nh÷ng
chÊt cã trong hçn hỵp.
- Do 2 hay nhiỊu chÊt
t¹o nªn
- Dùa vµo sù kh¸c nhau
vỊ t/c vËt lý hc t/c

hãa häc cã thĨ t¸ch
riªng ®ỵc tõng chÊt tinh
khiÕt ra khái hçn hỵp
2) §Ỉc ®iĨm cÊu t¹o nguyªn tư:
- Nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o bëi h¹t nh©n mang ®iƯn
tÝch (+) vµ líp vá t¹o bëi 1 hay nhiỊu electron
mang ®iªn tÝch (-). Nguyªn tư trung hßa vỊ ®iƯn.
a) H¹t nh©n nguyªn tư:
Do 2 lo¹i h¹t cÊu t¹o nªn lµ:
• Proton: mang ®iƯn tÝch (+)
• N¬tron: kh«ng mang ®iƯn
CÊu t¹o NT
§Ỉc ®iĨm
H¹t nh©n Líp vá
Proton N¬tron Electron
KÝ hiƯu p n e
§iƯn tÝch (+) 0 (-)
Khèi lỵng
1 1 0,0005
⇒
Khèi lỵng h¹t nh©n ®ỵc coi lµ khèi lỵng cđa
nguyªn tư.
⇒
Trong mçi nguyªn tư:
b) Líp vá nguyªn tư:
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 2
Sè p = sè e
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
? Líp vá nguyªn tư cã ®Ỉc ®iĨm
cÊu t¹o nh thÕ nµo?

?H·y vÏ s¬ ®å c¸c NT:
Nh«m(13+); Kali(19+); Nit¬(7+)
vµ cho biÕt sè e, sè líp e, sè e ë
líp ngoµi cïng cđa mçi NT?
- C¸c e lu«n chun ®éng rÊt nhanh quay quanh h¹t
nh©n vµ s¾p xÕp thµnh tõng líp, trªn mçi líp cã
mét sè e nhÊt ®Þnh:
* Líp 1: chøa tèi ®a 2e
* Líp 2: chøa tèi ®a 8e
* Líp 3: chøa tèi ®a 8e ……
VÝ dơ:
D. Cđng cè- lun tËp :
- Lµm thÕ nµo ®Ĩ t¸ch chÊt ra khái hçn hỵp?
- GV híng dÉn HS lµm c¸c BT (SGK tr 11, 15 vµ 16)
TiÕt 3+4: Nguyªn tè hãa häc- Lun tËp
Ngµy d¹y: 16/ 10/ 2008
A. Tãm t¾t néi dung:
- Kh¸i niƯm ®¬n vÞ Cacbon (®vC), chun ®ỉi ®vC thµnh ®¬n vÞ gam (g) vµ ngỵc l¹i.
- N¾m ®ỵc tªn, kÝ hiƯu, nguyªn tư khèi cđa c¸c nguyªn tè hãa häc thêng gỈp
- Ch÷a mét sè bµi tËp trong SGK.
B. Chn bÞ:
- HS nghiªn cøu tríc nh÷ng néi dung trªn ë nhµ
- GV x©y dùng néi dung tiÕt häc
C. Ho¹t ®éng d¹y häc:
Hoạt động dạy và học Nội dung
? ThÕ nµo lµ ®¬n vÞ cacbon? ThÕ
nµo lµ nguyªn tư khèi?
1) §¬n vÞ cacbon (®vC):
Do khèi lỵng nguyªn tư lµ v« cïng nhá nªn kh«ng
thĨ tÝnh b»ng ®¬n vÞ th«ng thêng lµ gam hay

kilogam ®ỵc
⇒
Ngêi ta quy íc lÊy 1/12 khèi lỵng
cđa 1 nguyªn tư Cacbon ®Ĩ lµm ®¬n vÞ tÝnh khèi l-
ỵng cđa c¸c NT gäi lµ ®vC:
m
1C
= 0,000 000 000 000 000 000 000 019 926(g)
= 1,9926.10
-23
(g)
⇒
1®vC =1,9926.10
-23
/12
;
0,166.10
-23
(g) 1g =
1/0,166.10
-23

;
6.10
23
®vC
(Sè 6.10
23
kÝ hiƯu lµ N-gäi lµ sè Avoga®ro)
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 3

Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
GV yªu cÇu HS ®äc tham kh¶o
mét sè nguyªn tè thêng gỈp
(SGK- tr 42):
? H·y cho biÕt tªn, kÝ hiƯu vµ
nguyªn tư khèi cđa c¸c NTHH th-
êng gỈp?
⇒
Nguyªn tư khèi lµ khèi lỵng cđa nguyªn tư tÝnh
b»ng ®vC.
2) C¸c NTHH th êng gỈp:
Tªn
KHHH
NTK Tªn
KHHH
NTK
Hi®ro H 1 §ång Cu 64
Clo Cl 35,5 Natri Na 23
Cacbon C 12 Magie Mg 24
Nit¬ N 14 Nh«m Al 27
Oxi O 16 Kali K 39
Silic Si 28 Canxi Ca 40
Photpho P 31 S¾t Fe 56
Lu
hnh
S 32 Thđy
ng©n
Hg 201
Heli He 4 Liti Li 7
Brom Br 80 Mangan Mn 55

KÏm Zn 65 Bari Ba 137
D- Còng cè- Lun tËp:
- GV híng dÉn HS lµm c¸c bµi tËp (SGK- tr 20)
- Yªu cÇu HS ®äc tham kh¶o bµi ®äc thªm (SGK- tr 21)
TiÕt 5+6: Ph©n tư- Lun tËp
D¹y ngµy: 23/ 10/2008
A- Tãm t¾t néi dung:
- Ph©n biƯt ®ỵc kh¸i niƯm ®¬n chÊt vµ hỵp chÊt, tõ ®ã hiĨu ®ỵc kh¸i niƯm ph©n tư.
- BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh ph©n tư khèi cđa chÊt.
- Ch÷a mét sè bµi tËp trong SGK.
B- Chn bÞ:
- HS nghiªn cøu tríc nh÷ng néi dung trªn ë nhµ
- GV x©y dùng néi dung tiÕt häc
C- Ho¹t ®éng d¹y häc:
Hoạt động dạy và học Nội dung
? H·y so s¸nh vµ chØ ra ®iĨm
gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ®¬n
chÊt vµ hỵp chÊt?
1) §¬n chÊt vµ hỵp chÊt:
§¬n chÊt Hỵp chÊt
Gièng
nhau
- §Ịu lµ chÊt tinh khiÕt
- §Ịu do NTHH cÊu t¹o nªn
- §Ịu cã ®Çy ®đ nh÷ng t/c vËt lÝ vµ t/c
hãa häc nhÊt ®Þnh cđa chÊt.
Kh¸c
nhau
- Do 1 NTHH t¹o
nªn

- Sè lỵng ®¬n chÊt
cã kh«ng nhiỊu
- Do tõ 2 NTHH
trë lªn cÊu t¹o
nªn
- Sè lỵng hỵp
chÊt cã rÊt
nhiỊu.
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 4
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
? H·y so s¸nh vµ cho biÕt gi÷a
nguyªn tư khèi vµ ph©n tư khèi
cã ®iĨm g× gièng vµ kh¸c nhau?
- Cã nh÷ng ®¬n chÊt
lµ nguyªn tư (kim
lo¹i ...), cã nh÷ng
®¬n chÊt lµ ph©n tư
(O
2
, H
2
, …)
- Mäi hỵp chÊt
®Ịu lµ ph©n tư.
2) Ph©n tư khèi:
Nguyªn tư Khèi Ph©n tư khèi
Gièng
nhau
- §Ịu lµ khèi lỵng
- §Ịu ®ỵc tÝnh b»ng ®vC

Kh¸c
nhau
- lµ khèi lỵng cđa
nguyªn tư
- CÇn häc thc
NTK cđa c¸c
nguyªn tè thêng
gỈp(sgk-tr 42)
- lµ khèi lỵng
cđa ph©n tư
- §ỵc tÝnh b»ng
tỉng NTK cđa
tÊt c¶ c¸c
nguyªn tư t¹o
nªn ph©n tư ®ã
D- Còng cè- Lun tËp:
- GV híng dÉn HS lµm c¸c bµi tËp (SGK- tr 25, 26, 30, 31)
- HS th¶o ln nhãm vµ cư
®¹i diƯn 1 nhãm lªn b¶ng
ch÷a bµi.
- HS th¶o ln nhãm vµ cư
®¹i diƯn 1 nhãm lªn b¶ng
ch÷a bµi.

- HS th¶o ln nhãm vµ cư
®¹i diƯn 1 nhãm lªn b¶ng
ch÷a bµi.
Bµi 3(sgk- tr 26):
ChÊt Gi¶i thÝch
§¬n chÊt

b) photpho
f) KL magie
§Ịu chØ do 1 NTHH
t¹o nªn
Hỵp chÊt
a) KhÝ amoniac
c) Axit clohi®ic
d) Canxi cacbonat
e) Glucoz¬
§Ịu do tõ 2 NTHH
trë lªn t¹o nªn
Bµi 6(sgk- tr 26):
CÊu t¹o ph©n tư Ph©n tư khèi
a) Cacbon ®ioxit 1 C vµ 2 O 44
b) KhÝ Metan 1 C vµ 4 H 16
c) Axit nitric 1H, 1N vµ 3O 63
d) Thc tÝm 1K, 1Mn vµ 4O 158
Bµi 3(sgk- tr 31):
a) Ph©n tư khèi cđa H
2
lµ: 1.2 = 2 ®vC
Do hỵp chÊt nỈng h¬n ph©n tư H
2
31 lÇn. VËy ph©n tư khèi
cđa hỵp chÊt lµ: M
hc
= 31.2 = 62 ®vC
b) X¸c ®Þnh NTK cđa nguyªn tè X:
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 5
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm

Ta cã M
hc
= 62 = 2.M
X
+ M
O
= 2.M
X
+ 16
62 16
23
2
X
M
−
⇒ = =
®vC
VËy X lµ kim lo¹i Natri, kÝ hiƯu lµ Na.
TiÕt 7+8: lËp c«ng thøc hãa häc - Lun tËp
D¹y ngµy: 30 / 10/2008
A- Tãm t¾t néi dung:
- BiÕt c¸ch lËp CTHH cđa hỵp chÊt 2 nguyªn tè khi biÕt hãa trÞ dùa vµo quy t¾c hãa trÞ.
- BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh hãa trÞ cđa nguyªn tè khi biÕt CTHH cđa chÊt dùa vµo quy t¾c hãa trÞ.
- Ch÷a mét sè bµi tËp trong SGK.
B- Chn bÞ:
- HS nghiªn cøu tríc nh÷ng néi dung trªn ë nhµ
- GV x©y dùng néi dung tiÕt häc
C- Ho¹t ®éng d¹y häc:
Hoạt động dạy và học Nội dung
? Lµm thÕ nµo ®Ĩ lËp ®ỵc

CTHH cđa hỵp chÊt khi biÕt
hãa trÞ?
? H·y lËp CTHH cđa hỵp chÊt
t¹o bëi nguyªn tè O(II) víi
c¸c nguyªn tè sau:
K(I); Mg(II); Al (III); S(IV);
P(V)?
? Lµm thÕ nµo cã thĨ x¸c ®Þnh
®ỵc hãa trÞ cđa nguyªn tè khi
1) LËp CTHH cđa hỵp chÊt khi biÕt hãa trÞ
* Quy t¾c hãa trÞ:
a b
x y
A B
a.x = b.y
Trong ®ã: - a, b lÇn lỵt lµ hãa trÞ cđa A, B - x, y lÇn
lỵt lµ chØ sè Ntư cđa mçi Ntè trong Ptư
* C¸c bíc tiÕn hµnh:
- ViÕt CTHH d¹ng chung:
a b
x y
A B
- Rót ra tû lƯ
,
,
x b b
y a a
= =
(ph©n sè tèi gi¶n)
- X¸c ®Þnh chØ sè: x = b (b

,
); y = a (a
,
).
- Thay c¸c chØ sè võa x¸c ®Þnh ®ỵc vµo CTHH d¹ng
chung
* VÝ dơ: CTHH cđa c¸c hỵp chÊt t¹o bëi:
Na(I) Mg(II) Al(III) S(IV) P(V)
O(II) Na
2
O MgO Al
2
O
3
SO
2
P
2
O
5
2) X¸c ®Þnh hãa trÞ cđa nguyªn tè khi biÕt CTHH
cđa hỵp chÊt:
* C¸ch x¸c ®Þnh:
- Dùa vµo quy t¾c hãa trÞ.
- Th«ng qua hãa trÞ cđa nguyªn tè O (II); nguyªn tè H
(I) hc hãa trÞ cđa mét sè nhãm nguyªn tư:
Hãa trÞ I Hãa trÞ II Hãa trÞ III
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 6
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
biÕt CTHH cđa hỵp chÊt?

? X¸c ®Þnh hãa trÞ cđa c¸c
NTHH cßn l¹i trong c¸c hỵp
chÊt sau:
K
2
O, FeO, SO
2
, NO, Al
2
O
3
,
NaOH, Fe
2
(SO
4
)
2
, MgCl
2
Nguyªn
tư hc
Nhãm
nguyªn tư
H
OH
NO
3
Cl
Br

O
SO
4
SO
3
CO
3
SiO
3
PO
4
* VÝ dơ:
CTHH Hãa trÞ CTHH Hãa trÞ
K
2
O
K I
Al
2
O
3
Al  III
FeO
Fe  II
NaOH
Na  I
SO
2
S  IV
Fe

2
(SO
4
)
2
Fe  III
NO
N  II
MgCl
2
Mg  II
D- Còng cè- Lun tËp:
- GV híng dÉn HS lµm c¸c bµi tËp (SGK- tr 38, 41)
- HS th¶o ln nhãm lµm c¸c bµi tËp 5, 6 (sgk tr 38); 3, 4 (sgk tr 41)
- GV gäi mét sè HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp trªn.
Chđ ®Ị 2 :
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 7
Trường THCS Nguyễn Du GV: Thái Văn Năm
TÝNH THEO C¤NG THøC HO¸ HäC Vµ PH¦¥NG TR×NH HO¸ HäC
Lo¹i chđ ®Ị: B¸m s¸t
Thêi lỵng: 6 tiÕt
D¹y ngµy: 11-18 / 12/2008
Néi dung:
Bµi 1: TÝNH THEO C¤NG THøC HãA HäC ( 3 tiÕt)
TiÕt 1: Tãm t¾c lý thut mơc I, II + bµi tËp vËn dơng(1,2)
TiÕt 2,3 : Tãm t¾c lý thut mơc III + bµi tËp (3,4,5)
Bµi 2: tÝnh theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc ( 3 tiÕt)
TiÕt 1: Tãm t¾c lý thut mơc I + bµi tËp vËn dơng(1,2)
TiÕt 2,3 : Tãm t¾c lý thut mơc II + bµi tËp (3,4,5,6)
I/ Mơc tiªu:

- Cđng cè c¸c kh¸i niƯm, c¸c c«ng thøc chun ®ỉi gi÷a m,n,V. RÌn lun thµnh th¹o
c¸c bµi tËp tÝnh theo c«ng thøc ho¸ häc.
- Tõ PTHH vµ c¸c d÷ liƯu ®Çu bµi cho HS biÕt c¸ch x¸c ®Þnh khèi lỵng ( thĨ tÝch, l-
ỵng chÊt) cđa nh÷ng chÊt tham gia vµ s¶n phÈm.
- TiÕp tơc rÌn lun kü n¨ng lËp PTHH vµ kü n¨ng sư dơng c¸c c«ng thøc chun ®ỉi
m, n, V vµ lỵng chÊt.
II/ §Þnh h íng ph ¬ng ph¸p d¹y häc:
- Díi sù híng dÉn cđa GV, HS tù häc vµ th¶o ln theo nhãm häc tËp
- GV gi¶i ®¸p c¸c th¾c m¾c vµ ch÷a bµi tËp
III/ Chn bÞ cđa gv vµ hs:
1) GV: PhiÕu häc tËp, b¶ng phơ.
2) HS: ¤n l¹i c¸c c«ng thøc chun ®ỉi gi÷a m, n, V ®· häc vµ c¸c bíc lËp PTHH.
IV/ TiÕn tr×nh lªn líp.
1) ỉ n ®Þnh: GV kiĨm tra ss häc sinh.
2) Bµi míi:
Bµi 1: TÝNH THEO C¤NG THøC HãA HäC
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung
H§ 1:
GV: gäi HS nh¾c l¹i c«ng thøc x¸c ®Þnh
phÇn tr¨m c¸c nguyªn tè trong hỵp chÊt.
HS: nh¨c l¹i
GV: tãm t¾c nhanh lªn b¶ng vµ yªu cÇu HS
lµm bµi tËp:
VD1: X§ thµnh phÇn phÇn tr¨m vỊ khèi l-
ỵng cđa mçi nguyªn tè cã trong hỵp chÊt
FeS
2
.
HS: Suy nghÜ th¶o ln .
I. X¸c ®Þnh phÇn tr¨m c¸c nguyªn tè

trong hỵp chÊt
A
x
B
y
% A =
y
BA
A
M
Mx
·
%100..
%B =
y
BA
B
M
My
·
%100..
Gi¶i:
¸p dơng c«ng thøc trªn:
Giáo án tự chọn môn hoá học lớp 8 8