Tuần 2 + 3

Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
Soạn: Tuần 2
Giảng: Tiết 5+6
cuộc chia tay của những con búp bê
< Khánh Hoài >
A. Mục tiêu:
- Giúp học sinh thấy đợc những tình cảm chân thành, sâu nặng của 2 anh em trong câu
chuyện. Cảm nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn
cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và sẻ chia với những bạn nhỏ ấy.
- Thấy đợc cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật, cảm động.
B. Chuẩn bị:
- SGK, SGV, bài soạn, TLTK.
- Tranh ảnh minh hoạ.
C. Hoạt động:
1) ổ n định tổ chức (1)
2) Kiểm tra bài cũ ( 5)
? Qua bức th của ngời bố gửi cho, em thấy mẹ Enricô là ngời ntn?
? Vì sao Emricô lại xúc động vô cùng khi đọc th bố ?
Em hiểu gì về ngời cha của Enricô qua cuộc trò chuyện bằng th của ông với
Enricô ?
3) Bài mới
* Giới thiệu bài: Hạnh phúc biết bao khi ta đợc sống yên vui dới mái ấm gia đình trong
tình thơng yêu bao la của bố mẹ. Đau khổ biết bao đối với những đứa con thơ đã sớm sống
trong cảnh chia li. Những đứa trẻ bất hạnh đó sẽ có tâm trạng ntn? C xử với nhau ra sao?
Văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê sẽ giúp ta phần nào hiểu đợc điều đó.
Hoạt động 1: (15)
?) Trình bày những hiểu biết của em về tác giả? tác
phẩm?
- 2 học sinh trình bày. GV chốt ý
+ GV giải thích 1 số từ khó -> chốt ghi bảng phụ
+ GV hớng dẫn phần đọc :

- Đọc tóm tắt 2 đoạn: Chia búp bê
Chia tay bạn bè,
cô giáo
Đoạn cuối
- GV tóm tắt phần đầu.
-Yêu cầu đọc to, rõ ràng để thể hiện tâm lí nhân
vật
- GV đọc mẫu một đoạn. Gọi học sinh đọc bài
nhận xét và sửa sai.
Hoạt động 2: (25)
?) Em chia văn bản làm mấy đoạn?
ý chính của từng đoạn?
I. Tác giả . Tác phẩm
1.Tác giả:
2.Tác phẩm: Viết 1992.
Đạt giải nhì trong cuộc
thi viết về quyền trẻ em tổ
chức tại Thuỵ Điển.
3. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
1. Bố cục : Chia làm 3 đoạn
- Đoạn 1 : Mẹ ra lệnh
1
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
- 3 đoạn : Đoạn 1 : Từ đầu -> giấc mơ thôi
Đoạn 2 : Tiếp theo -> tôi đi
Đoạn 3 : còn lại
?)Truyện viết về ai? về việc gì? ai là nhân vật chính?
- 2, 3 học sinh trình bày
+ Về 2 anh em Thành và Thuỷ phải chia tay nhau

theo cha và mẹ đã li hôn
+ Nhân vật chính: Thành và Thuỷ
?) Câu chuyện đợc kể theo ngôi thứ mấy ?
Việc lựa chọn ngôi kể đã có tích chất gì ?
- Ngôi thứ 1 : Xng tôi ( Thành )
- Cách lựa chọn ngôi kể này thể hiện đợc sâu
sắc những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân
vật -> Truyện có sức thuyết phục cao.
?) Nhắc lại nội dung của đoạn 1 ?
?) Hãy tìm chi tiết thể hiện 2 anh em rất mực gần gũi,
yêu thơng nhau ?
+Thuỷ đem kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho
anh
+Thành : Giúp em học, đi đón em, dắt tay nhau vừa
đi vừa trò chuyện
=> Động từ, thể hiện sự quan tâm, yêu thơng hết mực
?) Khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi, thái độ của 2 anh em
nh thế nào? Nhận xét gì?
+ Thuỷ: run lên bần bật
buồn thăm thẳm
mắt sng mọng =>Từ ngữ đặc tả,
nức nở, tức tởi từ láy => Diễn tả
tâm trạng đau đớn
đớn, xót xa,
buồn thảm
+Thành : - Cắn chặt môi
- Nớc mắt tuôn nh suối
?) Tâm trạng đau đớn của 2 đứa trẻ đợc tác giả đặt
cạnh 1 đoạn văn miêu tả cảnh thiên nhiên tơi đẹp,
sinh động. Việc miêu tả nh vậy theo em có tác dụng

gì?
- Đa ra mâu thuẫn giữa tâm trạng nhân vật với ngoại
cảnh để làm tăng nỗi buồn đau của 2 đứa trẻ
?) Hãy đọc 4 câu cuối của đoạn văn : Vậy mà
giấc mơ thôi cho biết: Em cảm nhận đợc
chia đồ chơi và những suy
nghĩ về những ngày đã qua
của 2 anh em
- Đoạn 2 : Cảnh chia búp
bê và cuộc chia tay của Thuỷ
với bạn bè, cô giáo
- Đoạn 3 : Cuộc chia tay
cuối cùng
2. Phân tích.
a) Nỗi đau khổ của những đứa
con thơ.
2
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
điều gì?
+ Nỗi đau phải chia tay ngời em gái nhỏ của Thành
nh xoáy sâu vào trái tim ngời đọc gợi lên bao nỗi xót
xa
GV: Cha mẹ bỏ nhau, anh em li tán, đứa xa bố dứa xa
mẹ. Thuỷ phải bỏ học giữa trong đời tuổi thơ đã làm
xót xa lòng ngời đọc.
GV chuyển ý : Tiết 6
?) Trớc bi kịch gia đình tình cảnh của 2 anh em
Thành và Thuỷ nh thế nào ? Thể hiện qua chi tiết
nào ?
-Thiết tha, gần gũi, thơng yêu chia sẻ và quan tâm

đến nhau.
+ Cảnh :-Vừa tỉnh giấc
-Chia tay lớp học
-Chia đồ chơi
-Chia tay cuối cùng
+ Chi tiết
* Thuỷ : - Suốt đêm khóc
- Lặng lẽ đặt tay lên vai anh
- Nhớ và mong gặp bố
- Bảo anh đa đến trờng
* Thành: - Cũng đau khổ
- Kéo em ngồi xuống, vuốt tóc
- Xót xa nhìn em
- Lấy khăn mặt ớt đa em
?) Thuỷ dã quan tâm chăm sóc anh trai ntn ? Chứng
tỏ Thuỷ là ngời nh thế nào?
- Mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh
- Cho con Vệ Sĩcanh giấc ngủ cho anh
- Nhờng búp bê cho anh
=> Là cô bé nhân hậu, giàu tình thơng, quan tâm đến
anh
?) Từ những việc làm của Thuỷ, Thành đã c xử nh thế
nào? Nhận xét của em ?
- Giúp em học tập, đón em đi học về
- Nhờng đồ chơi cho em
- Đa em đến trờng để chia tay cô giáo
=>Thành là ngời anh tốt, biết sống vì em
?) Giữa Thành và Thuỷ đã xảy ra 1 việc rất cảm động
đó là việc nào? Nhận xét ?
- Việc chia đồ chơi, chia búp bê -> Diễn ra 1 cuộc

đấu tranh t tởng của 2 anh em, nhất là Thuỷ
-Những đứa con cô đơn, bơ vơ,
đau khổ trớc cảnh gia đình tan
vỡ
b)Tình cảnh của 2 anh em
3
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
?) Tại sao những suy nghĩ, việc làm của Thuỷ khi
chia tay lại mâu thuẫn với nhau?
+Lúc đầu: Tru tréo lên giận dữ ->hỏi Sao anh ác
thế ->Tức giận
+Sau đó: Thành cho em tất cả đồ chơi -> Cặo mắt
Thuỷ dịu lại -> chợt nghĩ nhng lấy ai gác đêm ->
thơng anh
GV: ở đây có những điều éo le, trái ngợc đối lập nhau
giữa sự thật: Búp bê phải chia tay, 2 anh em phải chia
tay, niềm vui trẻ thơ bị chia cắt - với tình anh em gắn
bó, tấm lòng vị tha
->Sự thật cuộc đời thật cay đắng >< tình ngời ngọt
ngào, êm dịu
?) Đa ra tình huống này, tác giả muốn nói điều gì?
- Gia đình phải đoàn tụ, anh em không phải rời xa
nhau
?) Việc Thuỷ đặt con em nhỏ bên cạnh con Vệ sĩ
có ý nghĩa nh thế nào?
- Nhắc nhở các bậc làm cha, làm mẹ
- Khẳng định nỗi khát khao cháy bỏng của tuổi thơ
chúng ta: Phải đợc hạnh phúc, không muốn chia tay.
?) Qua những cảnh thấy trên, em có nhận xét gì về
tình cảm của 2 anh em Thành và Thuỷ ?

-2 học sinh trả lời . GV chốt và ghi
GV chuyển ý:
?) Sau những tình huống biểu hiện tấm lòng và hành
động cao đẹp của 2 anh em, còn tình huống truyện
nào cũng rất cảm động ?
- Cảnh chia tay trờng - lớp - cô giáo - bạn bè.
?) Cảnh chia tay đó diễn ra nh thế nào ? Nhận xét ?
- Cô giáo: ôm chặt lấy em, tặng quà, khóc
- Bạn bè: Khóc mỗi lúc một to hơn
=> Xót thơng cảnh ngộ éo le của Thuỷ
?) Trong khi 2 anh em Thành và Thuỷ đau khổ nh thế
thì cảnh vật xung quanh lại nh thế nào? Cuộc sống ra
sao?
- Lũ chim nhảy nhót trên cành những bông hoa
- Ngời đi chợ vẫn ríu ran
- Mọi ngời đi lại bình thờng, nắng vẫn vàng ơm trùm
lên cảnh vật
?) Tại sao Thành lại kinh ngạc trớc những cảnh đó?
Vì : Trong tâm hồn mình đang nổi giông bão, nhng
mọi ngời, cuộc sống vẫn không có gì thay đổi.
->Hai anh em thơng yêu, quan
tâm, chăm sóc giúp đỡ nhau
hết lòng.
c) Cảnh vật và cuộc sống trong
cảnh chia li
=>Con ngời phải sống trong bi
kịch gia đình nhng cảnh vật và
4
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
GV: Đây là những chi tiết nghệ thuật đặc sắc và giàu

ý nghĩa sâu sắc
Nỗi khổ của Thành và Thuỷ là bi kịch riêng của 1 gia
đình còn dòng chảy thời gian, màu sắc, cảnh vật là
nhịp điệu cuộc sống vẫn diễn ra tự nhiên, bình thản
trớc cảnh ngộ bất hạnh của con ngời, làm tăng thêm
nỗi buồn sâu thẳm, thất vọng, bơ vơ của 2 anh em
?) Qua câu chuyện tác giả muốn nhắn gửi chúng ta
điều gì ?
-2 học sinh phát biểu -> GV chốt -> học sinh ghi
nhớ
Hoạt động 4 (7)
?) Tại sao tên truyện là Cuộc chia tay của những
con búp bê? Liên quan thế nào đến ý nghĩa của
truyện ?
- Búp bê vốn là đồ chơi của trẻ -> gợi sự ngộ nghĩnh
trong sáng, ngây thơ vô tội nhng cũng phải chia tay
cũng nh 2 anh em Thành và Thuỷ
cuộc sống vẫn không thay đổi
III. Tổng kết < SGK27 >
IV. Luyện tập
1. Đọc thêm < SGK 27 >
2. Bài 2
D. Củng cố và HDVN (5)
- Học thuộc ghi nhớ. Tập tóm tắt ( 6-8 dòng )
- Chuẩn bị: - Câu hát về tình cảm gia đình
- Tìm thêm những câu ca dao co nội dung tơng tự
- Bố cục văn bản
E. Rút kinh nghiệm
Soạn: Tuần 2
Giảng: Tiết 7

5
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
Bố cục trong văn bản
A. Mục tiêu:
Giúp học sinh hiểu rõ:
- Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi
tạo lập văn bản.
- Xây dựng bố cục của văn bản rành mạch, hợp lý cho các bài làm.
- Tính phổ biến và sự hợp lý của dnạg bố cục 3 phần, nhiệm vụ của mỗi phần, bố cục để từ
đó có thể làm mở bài, thân bài, kết bài đúng và kết quả.
B. Chuẩn bị:
- SGK, SGV, bài soạn, TLTK.
- Bảng phụ, phấn màu.
C. Hoạt động:
1) ổ n định tổ chức (1)
2) Kiểm tra bài cũ ( 5)
?) Thế nào là liên kết và nêu các phơng tiện liên kết trong VB? Ví dụ?
3) Bài mới : GV giới thiệu bài mới
Hoạt động 1( 9) A. Lý thuyết
GV treo bảng phụ với các mục của lá đơn xin gia
nhập đội
a) Lý do
b) Lời hứa
c) Tên đơn
d) Họ tên, ở đâu

Sai
1) Tên đơn
2) Họ tên
3) Lý do

4) Lời hứa
Đúng
?) Vì sao sắp xếp nh cột 1 lại sai?
- Không theo 1 trật tự hợp lý
?) VB sẽ ntn nếu các ý không đợc sắp xếp theo trật
tự thành 1 hệ thống?
- Ngời đọc sẽ không hiểu đợc nội dung của văn bản.
GV: Việc sắp đặt nội dung trong VB theo một trình
tự hợp lý gọi là bố cục( Bố cục là sắp xếp, trình bày)
?) Vì sao khi xây dựng văn bản cần phải quan tâm
tới bố cục?
- 2 HS phát biểu ->GV chốt = Ghi nhớ1 Gọi HS đọc
I. Bố cục và những yêu cầu về
bố cục trong văn bản
1) Bố cục của văn bản
* Ghi nhớ 1 < SGK 30>
Hoạt động 2( 10)
- Gọi HS đọc 2 ví dụ trong SGK( 29)
?) Hai câu chuyện trên đã có bố cục cha? Cách kể
nh vậy bất hợp lý ở chỗ nào? Vì sao?
- Các câu trong văn bản lộn xộn, khó tiếp nhận vì ch-
a có bố cục.
?) ý các câu trong mỗi đoạn và nội dung của các
2. Những yêu cầu về bố cục
trong văn bản
6
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
đoạn văn có thống nhất với nhau không ?
-VB1: ý các câu cha liên kết chặt chẽ
-VB2: Cách sắp xếp các đoạn văn nh thế sẽ làm mất

đi yếu tố bất ngờ, không gây cời và phê phán nhân
vật chính.
?) Em hãy sắp xếp lại cho hợp lí ?
- Học sinh xếp -> Đọc lại văn bản ở sách Ngữ văn 6
?) Muốn văn bản dễ tiếp nhận, gây hứng thú với ngời
đọc thì các nội dung văn bản phảỉ nh thế nào ?
- Nội dung phải thống nhất chặt chẽ.
- Ngời đọc, ngời nghe phải hiểu đợc điều ngời viết
muốn nói.
=> Đó những yêu cầu về bố cục trong văn bản.
Hoạt động 3(5)
?) Em hãy nêu nhiệm vụ 3phần Mở bài ? Thân bài ?
Kết bài ? của văn bản tự sự ?
- Mở bài: Giới thiệu khái quát sự việc ( nhân vật )
-Thân bài: Trình bày diễn biến các sự việc
- Kết bài: Kết quả sự việc
?) Có cần phân biệt rõ nhiệm vụ của từng phần
không? Vì sao?
- Cần phân biệt =>Tạo sự rõ ràng, hợp lý
?) Có bạn nói rằng Mở bài chỉ là tóm tắt, rút gọn
Thân bài. Còn kết bài lặp lại một lần nữa của Mở bài.
Nói thế có đúng không? Vì sao?
- Không đúng vì mỗi phần đều có nhiệm vụ khác
nhau.
?) Có bạn cho rằng nội dung chính của văn bản nằm
cả trong phần Thân bài nên Mở bài và Kết bài không
cần thiết lắm. ý kiến của em ?
- Không đúng vì : Mở bài - giới thiệu đề tài gây
hứng thú
Kết bài - Nêu cảm nghĩ và để lại

ấn tợng tốt đẹp cho ngời đọc, ngời nghe.
GV: Nh vậy bố cục của văn bản cần : Cân đối, liền
mạch, hoàn chỉnh và hợp lí. Không phải văn bản nào
cũng bắt buộc có 3 phần.
- HS đọc ghi nhớ.
* ghi nhớ 2 < SGK 30 >
3)Các phần của bố cục
*Ghi nhớ 3 (sgk 30)
Hoạt động 4 (15)
- Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu của đề
-Yêu cầu học sinh trả lời miệng
-Yêu cầu học sinh trình bày miệng
B.Luyện tập
Bài 2(sgk 30)
-Bố cục 3 phần -> Hợp lí
-Có thể kể lại theo bố cục khác
Bài 3(sgk 30)
-Bố cục trên cha hợp lí vì:
7
Giáo án Ngữ Văn Lớp 7
+ Điểm 2, 3 mới chỉ kể lại việc
học tốt, cha phải là kinh nghiệm
học tốt
+ Điểm 4 không nói về học tập
- Sắp xếp lại :
a) Mở bài : -Chào mừng
-Giới thiệu họ tên
-Giới thiệu đề tài:
Báo cáo kinh nghiệm
b) Thân bài: -Nêu từng kinh

nghiệm học tập
-Kết quả học tập
c) Kết bài: - Tóm tắt điều dã
trình bày và nêu
nhiệm vụ trao đổi
Chúc hội nghị thành công
D.Củng cố và HDVN (3)
-Học thuộc ghi nhớ
-Chuẩn bị: Mạch lạc trong văn bản
E.Rút kinh nghiệm
Soạn: Tuần 2
Giảng: Tiết 8
Tập làm văn:
8