bai3.thoat hoi nuoc.doc

Giáo án giảng dạy môn Sinh học 11
Trường THPT Tắc Vân Giáo viên: Ngô Duy Thanh
A - CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT
Bài 3. THOÁT HƠI NƯỚC
-------- o0o --------
I. Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
- Nêu được vai trò của quá trình thoát hơi nước đối với đời sống của thực vật.
- Mô tả được cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước.
- Trình bày được cơ chế điều tiết độ mở của khí khổng và các tác nhân ảnh hưởng đến quá
trình thoát hơi nước.
II. Kiến thức trọng tâm
Cấu tạo của lá thích nghi với sự thoát hơi nước và sự điều tiết hơi nước của cây qua điều
tiết độ mở khí khổng.
III. Phương pháp và phương tiện dạy học:
- Phương pháp:
o Phương pháp chính: giảng giải.
o Phương pháp xen kẽ: thảo luận nhóm và vấn đáp.
- Phương tiện dạy học:
o Hình 3.1/trang 15, hình 3.2 và 3.3/trang 17, hình 3.4/trang 18-SGK.
o Mô hình động cơ chế điều tiết độ mở khí khẩu, máy vi tính, màng hình.
IV. Nội dung và tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số, vệ sinh. <1 phút>
2. Kiểm tra bài cũ: <5 phút>
Sử dụng 2 trong các câu hỏi sau:
1/. Nêu con đường vận chuyển của dòng mạch gỗ, cấu tạo nào của dòng mạch gỗ phù
hợp với chức năng vận chuyến như thế?
* Động lực đẩy của dòng mạch gỗ?
2/. Nêu con đường vận chuyển của dòng mạch rây, cấu tạo nào của dòng mạch rây phù
hợp với chức năng vận chuyến như thế?
* Động lực đẩy của dòng mạch rây?

3/. Điểm khác nhau trong động lực đẩy của dòng mạch rây và dòng mạch gỗ? tại sao
có điểm khác nhau đó?
3. Vào bài: <1 phút>
Trong bài trước ta đã nói về sự thoát hơi nước ở lá là động lực đầu trên của dòng vận
chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá. Bài này chúng ta nghiên cứu sâu quá trình thoát hơi
nước ở lá.
Một nhà sinh lý thực vật Nga nói rằng: “Thoát hơi nước là tai hoạ tất yếu của cây”. Tại sao
thoát hơi nước lại là “tai hoạ” và lại là “tất yếu” của cây? – vào bài.
4. Tiến trình bài học: <35 phút>
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung bài mới
 Yếu cầu học sinh đọc mục
I/trang 15 rồi so sánh lượng
nước thoát ra môi trường và
lượng nuớc tích lũy trong cơ
thể thực vật?
Học sinh đọc SGK  trả lời
* Lượng nước thoát ra là quá
lớn so với lượng nước mà cây
tích lũy lại
I. VAI TRÒ CỦA QUÁ TRÌNH
THOÁT HƠI NƯỚC
- Tạo ra lực hút nước.
Tuần: 02 Tiết: 01 --- Trang 1 ---
Giáo án giảng dạy môn Sinh học 11
Trường THPT Tắc Vân Giáo viên: Ngô Duy Thanh
 Cây thoát hơi nước nhầm
mục đích gì?
 Vai trò nào của thoát hơi
nước đối với thực vật là quan
trọng nhất?

 Hai học sinh ngồi cạnh
nhau thảo luận rút ra vai trò
của thoát hơi nước  trả lời
câu hỏi
Tổng hợp kiến thức đã học 
trả lời.
- Điều hòa nhiệt độ bề mặt thoát
hơi nước
- Tạo điều kiện cho CO
2
từ không
khí vào lá thực hiện chức năng
quang hợp
 Chia nhóm: mổi nhóm 6 học
sinh cùng thảo luận nội dung:
- Mô tả cấu tạo của lá ?
- Cấu tạo nào của lá thích nghi
với chức năng thoát hơi nước?
- Mối tương quan giữa số
lượng khí khổng và cường độ
thóat hơi nước ở mặt trên và
mặt dưới của lá và ở các cây
sống ở các diều kiện môi
trường khác nhau?
 Bổ sung
Các nhóm học sinh dựa vào
hình 3.1 và bảng 3 làm rõ các
yêu cầu của giáo viên
mô tả cấu tạo của lá
- Lớp cutinbiểu bì lục

mô giậumô xốp(có gân
lá)biểu bì, khí khổng…..
 Báo cáo kết quả
 hoàn chỉnh nội dung.
II. THOÁT HƠI NƯỚC QUA
LÁ:
1.Cấu tạo của lá thích nghi với
chức năng thoát hơi nước:
Hình3.1/SGK
- Biểu bì lá có nhiều khí khổng,
có lớp cutin bao phủ (trừ khí
khổng)
- Thường mặt dưới nhiều khí
khổng hơn mặt trên.
-Số lượng khí khổng tỉ lệ thuận
với cường độ thoát hơi nước.
-Sự thoát hơi nước qua lá còn
thực hiện qua lớp cutin.
-Những loài thực vật sống ở môi
trường càng khô thì số lượng khí
khổng càng ít và ngược lại.
 Có mấy con đường thoát
hơi nước ở lá? Đó là những
con đường nào?
 Quan sát hình trong sgk 
cơ chế thoát hơi nước qua khí
khổng?
 Thoát hơi nước qua lớp
cutin được thực hiện như thể
nào?

Quá trình thoát hơi nước
chịu ảnh hưởng của các tác
nhân nào?
Học sinh dựa vào sgk  trả
lời
Học sinh quan sát hình, suy
nghĩ  trả lời
Tổng hợp kiến thức đã học 
trả lời.
Dựa vào SGK  trả lời
2. Hai con đương thoát hơi
nước:
a. Qua khí khổng:(Chủ yếu)
Cấu tạo khí khổng: gồm hai tế
bào hình hạt đậu có thành dày và
thành mỏng.
- Khi no nước:
- Khi mất nước:
b. Qua lớp cutin: theo cơ chế
khuyết tán, lớp cutin càng dày
thoát hơi nước càng giảm và
ngược lại
III. CÁC TÁC NHÂN ẢNH
HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH
THOÁT HƠI NƯỚC:
-Nước: ảnh hưởng thông qua sự
điều tiết độ đống mở khí khổng.
-Ánh sáng: Độ mở khí khổng
càng tăng khi cường đọ ánh sáng
tăng và ngược lại.

- Nhiệt độ, gió, một số ion
khoáng.
 Lượng nước hút vào: A
 Lượng nước thoát qua lá:B
IV. CÂN BẰNG VÀ TƯỚI
TIÊU HỢP LÍ CHO CÂY
TRỒNG:
-Lượng nước hút vào: A
Tuần: 02 Tiết: 01 --- Trang 2 ---
Giáo án giảng dạy môn Sinh học 11
Trường THPT Tắc Vân Giáo viên: Ngô Duy Thanh
 Điều gì xảy ra khi A=B?
 Điều gì xảy ra khi A>B?

 Điều gì xảy ra khi A<B?
 Làm thế nào để biết được
nhu cầu nước của cây?
Tổng hợp kiến thức đã học 
trả lời
Học sinh suy nghĩ  trả lời
Học sinh suy nghĩ  trả lời
Học sinh suy nghĩ  trả lời
2 học sinh ngồi gần thảo luận
ý kiến  trả lời
-Lượng nước thoát qua lá:B
* khi A=B:mô đủ nước cây
phát triển bình thường
* khi A>B:mô thừa nước cây
phát triển bình thường
* khi A<B:mô thiếu nước cây

mất nước héochết
-Cần chẩn đoán nhu cầu nước của
cây để tưới nước hợp lí cho cây.
5. Củng cố và dặn dò: <2 phút>
- Hỏi: Có điều gì khác nhau khi ta đứng dưới bóng cây xanh và khi ta đứng dưới mái che làm bằng
các loại vật liệu nhân tạo? Tại sao có điều khác nhau đó?  Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường và
tích cực hưởng ứng phong trào “Môi trường xanh - sạch - đẹp”.
- Học sinh ghi nhớ nội dung tóm tắt trong khung ở cuối bài.
6. Bài tập về nhà: <1 phút>
Trả lời các câu hỏi ở cuối bài và vẽ hình 3.1 vào vở.
Ngày soạn: 31/08/2008
Tổ trưởng ký duyệt Giáo viên soạn
NGÔ DUY THANH
Tuần: 02 Tiết: 01 --- Trang 3 ---