QP10: Phòng tránh bom đạn thiên tai

BÀI GIẢNG
BÀI GIẢNG


“
“
THƯỜNG THỨC PHÒNG TRÁNH
THƯỜNG THỨC PHÒNG TRÁNH
MỘT SỐ LOẠI BOM ĐẠN
MỘT SỐ LOẠI BOM ĐẠN
VÀ THIÊN TAI
VÀ THIÊN TAI
”
”
T
T
æ b¸o c¸o viªn
æ b¸o c¸o viªn
Së GD&§T Thanh ho¸
Së GD&§T Thanh ho¸
Biªn so¹n vµ thùc hiÖn
Biªn so¹n vµ thùc hiÖn
MỤC ĐÍCH
MỤC ĐÍCH
►
Hiểu được tác hại của thiên tai, bom dan đối với
Hiểu được tác hại của thiên tai, bom dan đối với


mỗi quốc gia, cụ thể hóa thiên tai, địch họa
mỗi quốc gia, cụ thể hóa thiên tai, địch họa

►
Biết cách phòng tránh cho cá nhân và cộng đồng
Biết cách phòng tránh cho cá nhân và cộng đồng
►
Có ý thức tham gia tuyên truyền và thực hiện
Có ý thức tham gia tuyên truyền và thực hiện
chính sách phòng tránh thiên tai và chính sách
chính sách phòng tránh thiên tai và chính sách
quốc phòng cho từng điều kiện cụ thể
quốc phòng cho từng điều kiện cụ thể
MỞ ĐẦU
MỞ ĐẦU


Thiên tai địch họa là 2 vấn đề rất lớn đối với mỗi
Thiên tai địch họa là 2 vấn đề rất lớn đối với mỗi
quốc gia, mỗi khu vực và trên phạm vi toàn cầu. Tác
quốc gia, mỗi khu vực và trên phạm vi toàn cầu. Tác
hại của chúng là vô cùng lớn, gây nên thảm họa và
hại của chúng là vô cùng lớn, gây nên thảm họa và
tạo ra những hệ lụy khác trong thời gian dài. Nếu
tạo ra những hệ lụy khác trong thời gian dài. Nếu
mọi người từ nhà lãnh đạo đất nước đến người dân
mọi người từ nhà lãnh đạo đất nước đến người dân
hiểu được nguyên nhân gây ra thảm họa, chủ động
hiểu được nguyên nhân gây ra thảm họa, chủ động
phòng tránh sẽ hạn chế được tác hại của chúng đi
phòng tránh sẽ hạn chế được tác hại của chúng đi
rất nhiều.
rất nhiều.

THIÊN TAI
THIÊN TAI


LÀ NHỮNG TAI HỌA, THẢM HỌA
LÀ NHỮNG TAI HỌA, THẢM HỌA
DO THIÊN NHIÊN GÂY RA NGOÀI
DO THIÊN NHIÊN GÂY RA NGOÀI
Ý MUỐN CỦA CON NGƯỜI
Ý MUỐN CỦA CON NGƯỜI
CÁC LOẠI THIÊN TAI
CÁC LOẠI THIÊN TAI
THIÊN TAI
TRONG LÒNG ĐẤT
TRONG KHÔNG GIAN
ĐỘNG
ĐẤT
SÓNG
THẦN
NÚI
LỬA
NỨT
LỚN
VA CHẠM CỦA
THIÊN THẠCH
HIỆU ỨNG
NHÀ KÍNH
Phá sập nhà
cửa, công trình
xây dựng trên

mặt đất
Phá hủy
các công
trình trên
biển
Phun nham
thạch
Phá hủy
công
trình
Vụ nổ
-Tăng nhiệt độ trái đất;
- Biến đổi khí hậu toàn cầu
NGUYÊN NHÂN CÁC THẢM HỌA TRONG LÒNG ĐẤT
NGUYÊN NHÂN CÁC THẢM HỌA TRONG LÒNG ĐẤT


Trái đất là một thiên thể trong hệ mặt trời
Trái đất là một thiên thể trong hệ mặt trời
được cấu tạo từ sự tích tụ của bụi vũ trụ hàng
được cấu tạo từ sự tích tụ của bụi vũ trụ hàng
tỷ năm. Trong lòng trái đất chứa một khối
tỷ năm. Trong lòng trái đất chứa một khối
nhiệt cực lớn và không ổn định. Sự vận động
nhiệt cực lớn và không ổn định. Sự vận động
của trái đất là không ngừng. Vì vậy, trong thời
của trái đất là không ngừng. Vì vậy, trong thời
gian tồn tại của trái đất không thể tránh khỏi
gian tồn tại của trái đất không thể tránh khỏi
những sự cố: những vụ nổ, phun trào nham

những sự cố: những vụ nổ, phun trào nham
thạch, …
thạch, …
NGUYÊN NHÂN CÁC THẢM HỌA
NGUYÊN NHÂN CÁC THẢM HỌA
TRONG KHÔNG GIAN
TRONG KHÔNG GIAN

Các thiên thạch trong quá trình chuyển động trong không gian
Các thiên thạch trong quá trình chuyển động trong không gian
có thể xảy ra va chạm vào nhau. Nếu có một thiên thạch nào
có thể xảy ra va chạm vào nhau. Nếu có một thiên thạch nào
đó va chạm vào trái đất thì vụ nổ cực lớn sẽ sảy ra.
đó va chạm vào trái đất thì vụ nổ cực lớn sẽ sảy ra.

Hiệu ứng nhà kính khí quyển: các bức xạ sóng ngắn của mặt
Hiệu ứng nhà kính khí quyển: các bức xạ sóng ngắn của mặt
trời xuyên qua khí quyển trái đất và một phần bị phản xạ trở
trời xuyên qua khí quyển trái đất và một phần bị phản xạ trở
lại thành các bức xạ nhiệt sóng dài. Một số phần tử trong bầu
lại thành các bức xạ nhiệt sóng dài. Một số phần tử trong bầu
khí quyển có thể hấp thụ bức xạ này qua đó giữ hơi ấm lại
khí quyển có thể hấp thụ bức xạ này qua đó giữ hơi ấm lại
trong bầu khí quyển làm tăng nhiệt độ trái đất.
trong bầu khí quyển làm tăng nhiệt độ trái đất.


Ngày nay, con người trong quá trình sản xuất công nghiệp đã
Ngày nay, con người trong quá trình sản xuất công nghiệp đã
thải một lượng lớn các khí như CO

thải một lượng lớn các khí như CO
2
2
, Mêtan (CH
, Mêtan (CH
4
4
) làm tăng hiệu
) làm tăng hiệu
ứng nhà kính.
ứng nhà kính.
Hậu quả: mưa bão, lũ lụt, hạn hán, khí quyển ô nhiễm, nước
Hậu quả: mưa bão, lũ lụt, hạn hán, khí quyển ô nhiễm, nước
biển dâng cao…
biển dâng cao…
ĐỐI VỚI NƯỚC TA
ĐỐI VỚI NƯỚC TA


Vị trí địa lý: nằm trong vùng nội chí tuyến,
Vị trí địa lý: nằm trong vùng nội chí tuyến,
giáp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Chịu
giáp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Chịu
tác động trực tiếp của hoàn lưu gió nên khí
tác động trực tiếp của hoàn lưu gió nên khí
hậu dạng nhiệt đới gió mùa.
hậu dạng nhiệt đới gió mùa.


Địa hình rừng núi nhiều, dải miền trung hẹp

Địa hình rừng núi nhiều, dải miền trung hẹp
và dốc dẫn tới khí hậu chia làm 5 vùng khác
và dốc dẫn tới khí hậu chia làm 5 vùng khác
nhau:
nhau:


Miền Bắc, Đông Trường Sơn, Tây Nguyên,
Miền Bắc, Đông Trường Sơn, Tây Nguyên,
Nam Bộ, Biển Đông
Nam Bộ, Biển Đông
CÁC LOẠI THIÊN TAI CHỦ YẾU CỦA NƯỚC TA
CÁC LOẠI THIÊN TAI CHỦ YẾU CỦA NƯỚC TA

Bão
Bão

Lũ lụt
Lũ lụt

Lũ quét
Lũ quét

Ngập úng
Ngập úng

Hạn hán và sa mạc hóa
Hạn hán và sa mạc hóa
BÃO
BÃO


Bão là một trong những loại hình thiên tai chủ yếu
và nguy hiểm ở Việt Nam, bão vào thường gặp lúc
triều cường nước biển dâng cao,kèm theo mưa lớn
kéo dài, gây lũ lụt.

Nước ta nằm ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương là
một trong những vùng bão với số lượng lớn và
cường độ mạnh với xu thế ngày càng gia tăng.


LŨ LỤT
LŨ LỤT

Lũ các sông Bắc Bộ thường xuất hiện sớm so với vùng khác hàng
Lũ các sông Bắc Bộ thường xuất hiện sớm so với vùng khác hàng
năm trung bình có đến 3-5 trận lũ, thời gian kéo dài từ 8-15 ngày.
năm trung bình có đến 3-5 trận lũ, thời gian kéo dài từ 8-15 ngày.

Lũ các sông miền Trung các sông từ Thanh Hoá đến Hà Tĩnh xuất
Lũ các sông miền Trung các sông từ Thanh Hoá đến Hà Tĩnh xuất
hiện từ tháng 6 đến tháng 10 các sông từ Quảng Bình đến Bình
hiện từ tháng 6 đến tháng 10 các sông từ Quảng Bình đến Bình
Thuận xuất hiện từ tháng 9 đến tháng 12, đây là khu vực có hệ
Thuận xuất hiện từ tháng 9 đến tháng 12, đây là khu vực có hệ
thống sông ngắn, dốc, lũ lên nhanh, xuống nhanh, các sông ở khu
thống sông ngắn, dốc, lũ lên nhanh, xuống nhanh, các sông ở khu
vực này có hệ thống ngăn lũ thấp hoặc không có đê. Nước lũ
vực này có hệ thống ngăn lũ thấp hoặc không có đê. Nước lũ
không chỉ chảy trong dòng chính mà còn chảy tràn qua đồng

không chỉ chảy trong dòng chính mà còn chảy tràn qua đồng
bằng.
bằng.

Lũ các sông khu vực Tây Nguyên thường mang đặc điểm lũ núi, lũ
Lũ các sông khu vực Tây Nguyên thường mang đặc điểm lũ núi, lũ
quét.
quét.

Lũ các sông miền Đông Nam Bộ do cường độ mưa lớn, có lớp phủ
Lũ các sông miền Đông Nam Bộ do cường độ mưa lớn, có lớp phủ
thực vật và rừng nguyên sinh phong phú nên lũ không lớn nhưng
thực vật và rừng nguyên sinh phong phú nên lũ không lớn nhưng
kéo dài.
kéo dài.

Lũ các sông đồng bằng sông Cửu Long: thường diễn biến chậm,
Lũ các sông đồng bằng sông Cửu Long: thường diễn biến chậm,
nhưng kéo dài suốt thời gian từ 4-5 tháng làm ngập hầu hết toàn
nhưng kéo dài suốt thời gian từ 4-5 tháng làm ngập hầu hết toàn
bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long
bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long
LŨ QUÉT VÀ BÙN ĐÁ
LŨ QUÉT VÀ BÙN ĐÁ

Thường xảy ra ở vùng đồi núi, nơi có độ dốc lớn,
Thường xảy ra ở vùng đồi núi, nơi có độ dốc lớn,
cường độ mưa lớn mà đường thoát nước bất lợi.
cường độ mưa lớn mà đường thoát nước bất lợi.


Lũ quét cũng có thể xảy ra do vỡ hồ chứa nhỏ,
Lũ quét cũng có thể xảy ra do vỡ hồ chứa nhỏ,
sạt lở đất lấp dòng chảy.
sạt lở đất lấp dòng chảy.

Lũ quét xảy ra thường bất ngờ trong phạm vi
Lũ quét xảy ra thường bất ngờ trong phạm vi
hẹp nhưng khốc liệt gây những thiệt hại nghiêm
hẹp nhưng khốc liệt gây những thiệt hại nghiêm
trọng về người và của.
trọng về người và của.
NGẬP ÚNG
NGẬP ÚNG
Ngập úng do mưa lớn gây ra, tuy ít gây
tổn thất về người, nhưng ảnh hưởng lớn
đến sản xuất nông nghiệp và môi trường
sinh thái

.
HẠN HÁN VÀ SA MẠC HÓA
HẠN HÁN VÀ SA MẠC HÓA


Là loại thiên tai đứng thứ 3 về mức độ
Là loại thiên tai đứng thứ 3 về mức độ
thiệt hại sau bão lũ. Hạn hán kéo dài sẽ dẫn
thiệt hại sau bão lũ. Hạn hán kéo dài sẽ dẫn
đến nguy cơ sa mạc hoá ở một số vùng đặc
đến nguy cơ sa mạc hoá ở một số vùng đặc
biệt là vùng Nam Trung Bộ, vùng cát ven

biệt là vùng Nam Trung Bộ, vùng cát ven
biển và vùng đất dốc thuộc trung du, miền
biển và vùng đất dốc thuộc trung du, miền
núi.
núi.
TÁC HẠI CỦA THIÊN TAI

Thiên tai là tác nhân trực tiếp cản trở sự phát triển kinh tế xã
Thiên tai là tác nhân trực tiếp cản trở sự phát triển kinh tế xã
hội, là trở lực lớn của quá trình phấn đấu đạt các mục tiêu
hội, là trở lực lớn của quá trình phấn đấu đạt các mục tiêu
kinh tế xã hội, xoá đói giảm nghèo. Hiện nay nước ta có
kinh tế xã hội, xoá đói giảm nghèo. Hiện nay nước ta có
khoảng trên 80% dân số chịu ảnh hưởng của thiên tai, chỉ
khoảng trên 80% dân số chịu ảnh hưởng của thiên tai, chỉ
tính trong 5 năm (2002 – 2006) thiên tai đã làm khoảng
tính trong 5 năm (2002 – 2006) thiên tai đã làm khoảng
1.700 người thiệt mạng, thiệt hại tài sản nhà nước ước tính
1.700 người thiệt mạng, thiệt hại tài sản nhà nước ước tính
75.000 tỷ đồng.
75.000 tỷ đồng.

Thiên tai gây hậu quả về môi trường: tàn phá gây ô nhiễm
Thiên tai gây hậu quả về môi trường: tàn phá gây ô nhiễm
môi trường, phát sinh dịch bệnh, tác động xấu đến sản xuất
môi trường, phát sinh dịch bệnh, tác động xấu đến sản xuất
và đời sống cộng đồng.
và đời sống cộng đồng.

Thiên tai còn gây ra hậu quả đối với quốc phòng – an ninh

Thiên tai còn gây ra hậu quả đối với quốc phòng – an ninh
như: phá huỷ các công trình quốc phòng – an ninh, làm suy
như: phá huỷ các công trình quốc phòng – an ninh, làm suy
giảm nguồn dự trữ quốc gia, là tác nhân gây ra sự mất ổn
giảm nguồn dự trữ quốc gia, là tác nhân gây ra sự mất ổn
định đời sống nhân dân và trật tự xã hội.
định đời sống nhân dân và trật tự xã hội.
MỘT SỐ BiỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG VÀ GiẢM
MỘT SỐ BiỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG VÀ GiẢM
NHẸ THIÊN TAI
NHẸ THIÊN TAI
a. Chấp hành nghiêm các văn bản pháp luật về công
a. Chấp hành nghiêm các văn bản pháp luật về công
tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.
tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.
b. Tích cực tham gia các chương trình phát triển kinh
b. Tích cực tham gia các chương trình phát triển kinh
tế xã hội có liên quan đến phòng chống lụt bão,
tế xã hội có liên quan đến phòng chống lụt bão,
giảm nhẹ thiên tai: Như chương trình trồng rừng
giảm nhẹ thiên tai: Như chương trình trồng rừng
đầu nguồn. Rừng phòng hộ, rừng ngập mặn, ch-
đầu nguồn. Rừng phòng hộ, rừng ngập mặn, ch-
ương trình hố chứa nước cắt lũ, chống hạn, chương
ương trình hố chứa nước cắt lũ, chống hạn, chương
trình sống chung với lũ, chương trình an toàn cho
trình sống chung với lũ, chương trình an toàn cho
tàu đánh bắt hải sản, chương trình củng cố và nâng
tàu đánh bắt hải sản, chương trình củng cố và nâng
cấp hệ thống đê điều.

cấp hệ thống đê điều.
c. Nghiên cưú và ứng dụng khoa học công nghệ trong
c. Nghiên cưú và ứng dụng khoa học công nghệ trong
công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai :
công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai :
- nghiên cứu về sạt lở sông biển, phòng chống lũ lụt
- nghiên cứu về sạt lở sông biển, phòng chống lũ lụt
hạn hán cho đồng bằng sông Hồng;
hạn hán cho đồng bằng sông Hồng;
- mô hình nhà an toàn trong thiên tai,
- mô hình nhà an toàn trong thiên tai,
- các phương pháp đánh giá thiệt hại và cứu trợ thiên
- các phương pháp đánh giá thiệt hại và cứu trợ thiên
tai, phân vùng ngập lụt các tỉnh miền Trung, qui
tai, phân vùng ngập lụt các tỉnh miền Trung, qui
hoạch phòng tránh lũ quét,
hoạch phòng tránh lũ quét,
- ứng dụng công nghệ mới trong công tác dự báo, cảnh
- ứng dụng công nghệ mới trong công tác dự báo, cảnh
báo và quản lý thiên tai, ứng dụng vật liệu mới, công
báo và quản lý thiên tai, ứng dụng vật liệu mới, công
nghệ mới trong xây dựng công trình phòng tránh
nghệ mới trong xây dựng công trình phòng tránh
giảm nhẹ thiên tai.
giảm nhẹ thiên tai.


d. Hợp tác quốc tế về cảnh báo, dự báo thiên tai, tìm
d. Hợp tác quốc tế về cảnh báo, dự báo thiên tai, tìm
kiếm cứu hộ, cứu nạn, tạo điều kiện cho tầu thuyền

kiếm cứu hộ, cứu nạn, tạo điều kiện cho tầu thuyền
tránh trú bão, khai thác hợp lý an toàn các nguồn
tránh trú bão, khai thác hợp lý an toàn các nguồn
lợi trên biển với các nước có chung biên giới trên
lợi trên biển với các nước có chung biên giới trên
đất liền, trên biển
đất liền, trên biển


e. Công tác cứu hộ cứu nạn
e. Công tác cứu hộ cứu nạn


Từng ng-ười và gia đình cần chuẩn bị các phương
Từng ng-ười và gia đình cần chuẩn bị các phương
tiện cứu hộ cứu nạn theo sự hướng dẫn của chính
tiện cứu hộ cứu nạn theo sự hướng dẫn của chính
quyền địa phương, sẵn sàng sơ tán đến nơi an toàn
quyền địa phương, sẵn sàng sơ tán đến nơi an toàn
nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.
nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.
g. Công tác cứu trợ khắc phục hậu quả.
g. Công tác cứu trợ khắc phục hậu quả.


- Cấp cứu người bị nạn.
- Cấp cứu người bị nạn.


- Làm vệ sinh môi trường.

- Làm vệ sinh môi trường.


- Giúp đỡ các gia đình bị nạn ổn định đời sống.
- Giúp đỡ các gia đình bị nạn ổn định đời sống.


- Khôi phục sản xuất và sinh hoạt.
- Khôi phục sản xuất và sinh hoạt.
h. Công tác tuyên truyên giáo dục nâng cao nhận thức
h. Công tác tuyên truyên giáo dục nâng cao nhận thức
cộng đồng về công tác phòng chống và giảm nhẹ
cộng đồng về công tác phòng chống và giảm nhẹ
thiên tai làm cho mọi người thấy rõ nguyên nhân tác
thiên tai làm cho mọi người thấy rõ nguyên nhân tác
hại của thiên tai, nâng cao ý thức trách nhiệm đối
hại của thiên tai, nâng cao ý thức trách nhiệm đối
với cộng đồng trong phòng chống giảm nhẹ thiên
với cộng đồng trong phòng chống giảm nhẹ thiên
tai.
tai.