giao trinh latin cao đẳng đại hoc

BÀI 1. NGUYÊN TẮC VIẾT VÀ ĐỌC CÁC NGUYÊN ÂM - PHỤ ÂM
TRONG TIẾNG LATIN
MỤC TIÊU
1. Trình bày được nguyên tắc viết và đọc các nguyên âm - phụ âm trong tiếng
Latin.
2. Viết và đọc đúng tên các nguyên tố, hoá chất, tên thuốc thông dụng bằng
tiếng Latin.
3. Thuộc 50 tên thuốc có trong nội dung bài học.
NỘI DUNG
Tiếng Latin hiện nay vẫn được coi là Quốc tế ngữ trong ngành Y học,
Dược học, Thực vật học. Trong ngành y, cần phải học tiếng latin để viết, đọc
tên thuốc theo " thuật ngữ Quốc tế tiếng Latin", để kiểm tra đơn thuốc, nhẵn
thuốc, đọc tên thuốc, tên dược liệu dùng làm thuốc bằng tiếng Latin.
1. BẢNG CHỮ CÁI LATIN
Tiếng latin có 24 chữ cái, xếp theo thứ tự sau:
số TT
Chữ in
Chữ viết
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

14
15
16
17
18
19
20
21

Hoa
A
B
C
D
E
F
G
H
I
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U

V

Thường
a
b
c
d
E
F
g
h
i
k
l
m
n
o
p
q
R
S
t
u
v

Hoa
A
B
C
D

E
F
G
H
I
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
1

Tên chữ cái
Thường
a
b
c
d
e
f
g
h
i

k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v

A
bê
xê
đê
Ê
ép-phờ
ghê
hát
I
ca
e-lờ
em-mờ
en-nờ
ô
pê
cu
e-rờ

ét- sờ
Tê
U
vê


X
22
X
x
x
ích-xờ
Y
23
Y
y
y
íp-xi-lon
Z
24
Z
z
z
dê-ta
24 chữ cái Latin được chia làm 2 loại:
6 nguyên âm là: a, e, i, o, u, y
18 phụ âm là: b, c, d, f, g, h, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x, z.
Ngoài ra còn có 2 chữ:
Bán nguyên âm j (J), đọc như i
Phụ âm đôi w (W), đọc như u hoặc v

2. CÁCH VIẾT VÀ ĐỌC CÁC NGUYÊN ÂM, PHỤ ÂM
2.1. Cách viết và đọc các nguyên âm và bán nguyên âm:
- Chữ a, i, u đọc như trong tiếng Việt
Ví dụ:
Kalium (ka-li-um)
kali
Acidum (a-xi-đum)
acid
- Chữ e đọc như chữ ê trong tiếng Việt
Ví dụ:
Dividere (đi-vi-đê-rê)
chia
Bene (bê-nê)
tốt
- Chữ o đọc như chữ ô trong tiếng Việt
Ví dụ:
Cito (xi-tô)
nhanh
Bibo (bi-bô)
tôi uống
- Chữ y đọc như uy trong tiếng Việt
Ví dụ:
Amynum (A-muy-num)
tinh bột
Pyramidonum (puy-ra-mi-đô-num)
Pyramidon
- Chữ j đọc như chữ i trong tiếng Việt
Ví dụ:
Injectio(in-i-ếch-xi-ô)
thuốc tiêm

Jucundus(i-u-cun-đu-xờ)
dễ chịu
2.2. Cách viết và đọc các phụ âm:
- Các phụ âm cách viết và đọc giống như tiếng Việt là:
b, h, k, l, m, n, p, v
Ví dụ:
Bibo (bi-bô)
tôi uống
Bonus (bô-nu-xờ)
tốt
Hora (hô-ra)
giờ
Heri (Hê-ri)
hôm qua
Kalium (ka-li-um)
kali
Kola (cô-la)
cola
Lanolinum (la-nô-ni-num)
lanolin
liquor (li-cu-ô-rờ)
dung dịch
Misce (mi-sờ-xê)
trộn
2


Mel (mê-lờ) mật
ong
Nasus (na-du-xờ)

mũi
Neriolinum (nê-ri-ô-li-num)
neriolin
Pilula (pi-lu-la)
viên tròn
Purus (pu-ru-xờ)
tinh khiết
Vitaminum (vi-ta-mi-num)
vitamin
Vaccinum (vac-xi-num)
Vaccin
- Chữ c đứng trước a, o, u đọc như chữ k và trước e, i, y, ae, oe thì đọc
như chữ x trong tiếng Việt.
Ví dụ:
Calor (ca-lô-rờ)
calo, nhiệt lượng.
Color (cô-lô-rờ)
màu
Cutis (cu-ti-xờ)
da
Cera (xê-ra)
sáp
cito (ci-tô)
nhanh
Cyaneus (xuy-a-nê-u-xờ)
màu lam
Caecus (xe-cu-xờ)
mù
Coelia (xơ-li-a)
phần bụng

- Chữ d đọc như chữ đ trong tiếng Việt
Ví dụ:
Da (đa)
cho, cấp
Decem (đê-xêm)
mười
- Chữ f đọc như ph trong tiếng Việt
Ví dụ:
Folium (phô-li-um)
Lá
Flos (phờ-lô-xờ)
hoa
- Chữ g đọc như gh trong tiếng Việt
Ví dụ:
Gutta(ghút-ta)
giọt
Gelatinum (ghê-la-ti-num)
gelatin
- Chữ q bao giờ cũng đi kèm chữ u và đọc như qu trong tiếng Việt.
Ví dụ:
Aqua (a-qua)
nước
Quantum satis (quan-tum-xa-ti-xờ)
lượng vừa đủ
- Chữ r đọc như r trong tiếng Việt (rung lưỡi)
Ví dụ:
Rutinum (ru-ti-num)
rutin
Recipe (rê-xi-pê)
hãy lấy

- Chữ s đọc như x, trừ khi đứng giữa 2 nguyên âm hoặc đứng giữa 1
nguyên âm và chữ m hay n thì đọc như chữ d trong tiếng Việt.
Ví dụ:
Serum (xê-rum)
huyết thanh
Rosa (rô-da)
hoa hồng
Dosis (đô-di-xờ)
liều
Gargarisma (ga-rờ-ga-ri-dờ-ma)
thuốc súc miệng
3


Mensura (mên-du-ra)
sự đo
- Chữ t đọc như chữ t trong tiếng Việt, trừ khi chữ t đứng trước i và kèm
theo 1 nguyên âm nữa thì đọc là x. Nhưng nếu trước t, i và nguyên âm lại có
một trong ba chữ s, t, x thì vẫn đọc là t.
Ví dụ:
Stibium (xờ-ti-bi-um)
stibi
Potio (pô-xi-ô)
thuốc nước ngọt
Mistio (mic-xờ-ti-ô)
hỗn hợp sự trộn lẫn
Ustio (u-xờ-ti-ô)
sự đốt cháy
- Chữ x ở đầu từ, đọc như chữ x trong tiếng Việt, nếu x đứng sau nguyên
âm đọc như kx, x đứng giữa 2 nguyên âm thì đọc như kd.

Ví dụ:
Xylenum (xuy-lê-num)
xylen
Radix (ra-đích-xờ)
rễ
Excipiens (ếch-xờ-xi-pi-ên-xờ)
tá dược
Exemplum (ếch-dêm-pờ-lum)
ví dụ
Oxydum (ôc-duy-đum)
Oxyd
- Chữ z đọc như chữ d trong tiếng Việt
Ví dụ:
Zingiberaceae (din-gi-bê-ra-cê-e)
họ Gừng
Ozone (ô-dô-nê)
ozon
3. BÀI TẬP ĐỌC (theo nhóm nhỏ)
3.1. Tập đọc một số vần Latin
ba
be
bi
Bo
bu
by
pa
pe
pi
po
pu

py
da
de
di
do
du
dy
ta
te
ti
to
tu
ty
ca
ce
ci
co
cu
cy
ka
ke
ki
ko
ku
ky
ga
ge
gi
go
gu

gy
fa
fe
fi
fo
fu
fy
va
ve
vi
vo
vu
vy
sa
se
si
so
su
sy
za
ze
zi
zo
zu
zy
la
le
li
lo
lu

ly
ra
re
ri
ro
ru
ry
ma
me
mi
mo
mu
my
na
ne
ni
no
nu
ny
ha
he
hi
ho
hu
hy
xa
xe
xi
xo
xu

xy
ab
ac
ad
af
ag
al
am
an
ap
ar
as
ax az
eb
ec
ed
ef
eg
el
em
en
ep
er
es
ex ez
4


ib
ic

id
If
ig
il
im
in
ip
Ir
is
ix iz
ob
oc
od
of
og
ol
om
on
op
or
os
ox oz
ub
uc
ud
uf
ug
ul
um
un

up
ur
us
ux uz
3.2. Tập đọc một số nguyên tố hoá học
Latin
Việt nam
Latin
Việt nam
Aluminium
Nhôm
Kalium
Kali
Argentum
Bạc
Magnesium
Magnesi
Aurum
Vàng
Manganum
Mangan
Barium
Bari
Natrium
Natri
Bismuthum
Bismuth
Nitrogenium
Nitơ
Bromum

Brom
Oxygenium
Oxy
Calcium
Calci
Phosphorus
Phosphor
Carboneum
Carbon
Plumbum
Chì
Chlorum
Clor
Radium
Radi
Cuprum
Đồng
Stannum
Thiếc
Ferum
Sắt
Titanium
Titan
Hydrargyrum
Thuỷ ngân Uranium
Urani
Hydrogenium
Hydro
Zincum
Kẽm

Iodum
Iod
3.3. Tập đọc tên một số hoá chất
Latin
Việt nam
Latin
Việt nam
Acidum
Acid
Acidum salicylicum
Acid salicylic
Acidum aceticum
Acid acetic
Acidum sulfuricum
Acid sulfuric
Acidum ascorbicum
Acid ascorbic
Acidum tartricum
Acid tartric
Acidum benzoicum
Acid benzoic
Acidum hypochrosum
Acid hypocloro
Acidum boricum
Acid boric
Nitrognium
Nitrogen
Acidum citricum
Acid citric
peroxydatum

pentoxyd
Acidum arsenicum
Acid arsenic
Arsenicum
Arsenic
Acidum glutamicum
Acid glutamic
pentoxydum
pentoxyd
Acidum
Acid
chromium oxydatum
Cromo xyd
hydrochloricum
hydrochloric
Manganum
Mangan
Acidum
Acid
peroxydatum
dioxyd
hydrobromicum
hydrobromic
Natrii bromidum
Natri bromid
Acidum lacticum
Acid lactic
Natrii chlordum
Natri clorid
Acidum nitricum

Acid nitric
Hydargyrum
Thuỷ ngân I
Acidum nicotinicum
Acid nicotinic
chloratum
clorid
Acidum oxalicum
Acid oxalic
Aethylis chlordum
Ethyl clorid
Acidum
Acid
Natrii sulfis
Natri sulfit
phosphoricum
phosphoric
Argentum nitrosum
Bạc nitrit
Acidum picricum
Acid picric
Natrium sulfuricum
Natri sulfat
Kalii et aluminii sulfas Kali nhôm sulfat
5


3.4. Tập đọc tên một số tên thuốc
Latin
Việt nam

Latin
Adrenalinum
Adrenalin
Digitalinum
Aluminii sulfas
Nhôm sulfat
Ephedrini
Aminazinum
Aminazin
hydrochloridum
Amonii bromidum
Amoni bromid
Emetini
Amonii chloridum
Amoni clorid
hydrochloridum
Antipyrinum
Antipyrin
Euquininum
Argenti nitras
Bạc nitrat
Hydrocortisonum
Arsenici trioxydum
Arsenictrioxyd
Iodoformium
Aspirinum
Aspirin
Isoniazidum
Atropini sulfas
Atropin sulfat

Kalii bromidum
Barii sulfas
Bari sulfat
Kalii iodidum
Berberinum
Berberin
Mentholum
Bismuthi
Bismuth
Morphini
subcarbonas
carbonat base
hydrochloridum
Bismuthi
Bismuth
Natrii benzoas
subnitras
nitrat base
Natrii
Calcii bromidum
Calci bromid
glycerophosphas
Calcii carbonas
Calci carbonat
Neriolinum
Calcii chloridum
Calci chlorid
Palmatinichloridum
Calcii gluconas
Calci gluconat

Phenacetinum
Calcii
Calci
Pyramidonum
glycerophosphas
Glycerophosphat Quinini
Camphora
Camphor,longnão
hydrochloridum
Carbo ligni
Than thảo mộc
Reserpinum
Chloramphenicolum
Cloramphenicol Saccharum album
Chloroformium
Cloroform
Salicylamidum
Codeinum
Codein
Santoninum
Coffeinum
Cafein
Streptomycini
Cupri sulfas
Đồng sulfat
sulfas
Deltacortisonum
Deltacortison
Sulfaguanidinum
Dicainum

Dicain
Sulfa
Diethyl
Diethyl
metoxypyridazinum
stilboestrolum
stilbestrol
Theophyllinum
Zinci sulfas
Kẽm sulfat
Vanillinum
Zinci oxydum
Kẽm oxyd
Vitaminum

6

Việt nam
Digitalin
Ephedrin
hydrochlorid
Emetin
hydrochlorid
Euquinin
Hydrocortison
Iodoform
Isoniazid
Kali bromid
Kali iodid
Menthol

Morphin
hydroclorid
Natri benzoat
Natri
glycerophosphat
Neriolin
Palmatin clorid
Phenacetin
Pyramidon
Quinin
hydroclorid
Reserpin
đường trắng
Salicylamid
Santonin
Streptomycin
sulfat
Sulfaguanidin
Sulfa
metoxypyridazin
Theophyllin
Vanilin
Vitamin


LƯỢNG GIÁ
1/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin chữ d đọc như (...1), chữ f đọc như
(...2), chữ g đọc như (...3) trong tiếng Việt.
a 1-đ; 2-ph; 3-gh
b 1-đ; 2-ph; 3-ghi

c 1-d; 2-p; 3-gh
d 1-d; 2-p; 3-ghi
2/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin Gutta đọc là (...1), Quantum satis đọc
là (...2), folium đọc là (...3)
a 1-ghút-ta; 2-quan-tum-xa-xi-xờ; 3-pô-li-um
b 1-ghút-ta; 2-quan-tum-xa-ti-xờ; 3-phô-li-um
c 1-gút-ta; 2-quan-tum-xa-ti-xờ; 3-pô-li-um
d 1-gút-ta; 2-quan-tum-xa-xi-xờ; 3-phô-li-um
3/ Tiếng Latin gồm (...1) chữ cái, trong đó có (...2) nguyên âm và (...3) phụ âm.
a 1-hai tư; 2-sáu; 3-mười tám
b 1-hai tư; 2-bảy; 3-mười năm
c 1-hai sáu; 2-bảy; 3-mười chín
d 1-hai mươi hai; 2-sáu; 3-mười sáu
4/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin Isoniazidum đọc là:
a I-dô-ni-a-di-đum
b I-dô-ni-a-đi-đum
c I-sô-ni-a-zi-đum
d I-đô-ni-a-di-đum
5/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin chữ j đọc là (...1) trong tiếng Việt, ví
dụ Jucundus đọc là (...2), Injectio đọc là (...3).
a 1-i; 2-i-u-cun-đu-xờ; 3-in-i-ếch-xi-ô
b 1-z; 2-i-u-cun-đu-xờ; 3-in-i-ếch-xi-ô
c 1-z; 2-zu-cun-đu-xờ; 3-in-i-ếch-xi-ô
d 1-i; 2-i-u-cun-đu-xờ; 3-in-zếch-xi-ô
6/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin Reserpinum, Euquininum đọc là:
a Rê-sê-rờ-pi-num; Ê-u-qui-ni-num
b Rê-rê-rờ-pi-num; Eu-qui-ni-num
c Rê-dê-rờ-pi-num; Êu-qui-ni-num
d Rê-sê-rờ-pi-num; ơ-qui-ni-num

7


Bài 2. NGUYÊN TẮC VIẾT VÀ ĐỌC CÁC NGUYÊN ÂM, PHỤ ÂM
ĐẶC BIỆT TRONG TIẾNG LATIN
MỤC TIÊU
1.Trình bày được cách viết và đọc các nguyên âm, phô âm đặc biệt trong
tiếng Latin.
2. Viết và đọc đúng tên các từ thực vật, tên cây thuốc thôngdụng bằng tiếng
Latin.
3. Đọc và thuộc được nghĩa tiếng Việt các từ Latin đã học.
NỘI DUNG
1. CÁCH VIẾT VÀ ĐỌC CÁC NGUYÊN ÂM KÉP - NGUYÊN ÂM GHÉP
1.1. Nguyên âm kép là 2 nguyên âm đứng liền nhau và đọc thành 1 âm.
Ví dụ:
- Ae đọc là e như tiếng Việt
Aequalis (e-qu-a-li-xờ)
bằng nhau
Aether (e- thê-rờ)
ether
- Oe đọc như chữ ơ trong tiếng Việt
Foetidus (phơ-ti-đu-xờ)
có mùi hôi thối
Oedema (ơ-đê-ma)
bệnh phù
- Au đọc như chữ au trong tiếng Việt
Aurum (au- rum)
vàng
Lauraceae (lau-ra-xê-e)
họ Long não

- Eu đọc như êu trong tiếng Việt
Neuter (nêu-tê-rờ)
trung tính
Seu (xêu)
hoặc
1.2. Những nguyên âm kép: ae, oe, có 2 dấu chấm trên chữ e (ë), phải đọc
tách riêng từng nguyên âm.
Ví dụ:
Aër (a-ê-rờ)
không khí
Aloë (a-lô-ê)
Lô hội
1.3. Nguyên âm ghép là nguyên âm đứng liền nhau, đọc thành 2 âm,
nguyên âm đầu đọc ngắn, nguyên âm sau đọc dài
Ví dụ:
Opium (ô-pi-um)
thuốc phiện
Unguentum (un-gu-ên-tum)
thuốc mỡ
2. CÁCH VIẾT VÀ ĐỌC CÁC PHỤ ÂM KÉP, PHỤ ÂM GHÉP, PHỤ
ÂM ĐÔI
2.1. Phụ âm kép là 2 phụ âm đi liền nhau, phụ âm sau là h, đọc như một
phụ âm tương đương.
Ví dụ:
- Ch đọc như kh tiếng Việt
Ochrea (ô-khờ-rê- a)
bẹ chìa
8

Cholera (khô-lê-ra)
bệnh tả
- Ph đọc như ph tiếng Việt
Camphora (cam-phô-ra)
camphor, long não
Phiala (phi-a-la)
chai
- Rh đọc như r tiếng Việt (rung lưỡi)
Rheum (rê-um)
đại hoàng
Rhizoma (ri-dô-ma)
thân dễ
- Th đọc như th tiếng Việt
Anthera (an-thê-ra)
bao phấn
Aetheroleum (e-thê-rô-lê-um)
có tinh dầu
2.2. Phụ âm ghép là 2 phụ âm đi liền nhau, đọc thành hai âm: phụ âm
đầu đọc nhẹ và lướt nhanh sang phụ âm sau.
Ví dụ:
Bromum (bờ-rô-mum)
bằng nhau
Natrium (na-tờ-ri-um)
natri
Drupa (đờ-ru-pa)
quả hạch
Chlorophyllum (khờ-lô-rô-phuy-lờ-lum)
chất diệp lục
Riboflavinum (ri-bô-phờ-la-vi-num)
riboflavin (vitamin B12)

2.3. Phụ âm đôi là 2 phụ âm giống nhau đi liền nhau, đọc một phụ âm
cho âm tiết trước, một phụ âm cho âm tiết sau.
Ví dụ: Gramma (gờ-ram-ma)
gam
Gutta (ghut-ta)
giọt
Ferrum (phê-rờ-rum)
sắt
Chú ý:
Chữ w (vê đôi), không có trong bảng chữ cái Latin, thường đọc là v khi chữ w
đứng trước nguyên âm, đọc là u khi w đứng trước phụ âm. Nếu từ đó có nguồn gốc
từ tiếng Đức thì chữ w đọc là v. Nếu từ có nguồn gốc từ tiếng Anh thì đọc là u.
Ví dụ: Fowler (phô-u-lê-rờ)
Fowler
Rauwolfia (rau-vô-lờ-phi-a)
cây Ba gạc
3. BÀI TẬP ĐỌC (theo nhóm nhỏ)
3.1. Tập đọc một số vần Latin
ae
boe
bau
Beu
bra
pae
poe
pau
peu
pra
tae
toe

tau
teu
tra
cae
coe
cau
ceu
cra
gae
goe
gau
geu
gra
gaë
goë
daë
doë
coë
Psa
pse
psi
pso
psu
spa
spe
spi
spo
spu
sta
ste

sti
sto
stu
stra
stre
stri
stro
stru
scr
scr
scri
scro
scru
a
e
9

Bre
pre
tre
cre
gre
foë

bri
pri
tri
cri
gri
toë

bro
pro
tro
cro
gro
voë

Bru
pru
tru
cru
gru


3.2.Tập đọc một số từ thực vật:
Apex
ngọn cây, búp
Albumen
nội nhũ
Anthera
bao phấn
Arillus
áo hạt
Amylum
tinh bột
Cortex
vỏ cây
Calyx
đài hoa

Corolla
tràng hoa
Calyculus
tiểu đài
Folium
lá cây
Flos
hoa
Fructus
quả
Herba
toàn cây
Ochrea
vỏ cây
Pericarpium
vỏ quả
Perispermium
ngoại nhũ
Petalum
cánh hoa
Stylus
vòi
Stamen
nhị
Species
loài
Radix
rễ
Rhizoma
thân rễ

Tuber
củ
Semen
hạt
Apiaceae
họ Hoa tán
Araliaceae
họ Ngũ gia bì
Apocynaceae
họ Trúc đào
Alismataceae
họ Trạch tả

Araceae
họ Ráy
Asteraceae
họ Cúc
Arecaceae
họ Cau
Brassicaceae
họ Cải
Caesalpiniaceae
họ Vang
Combretaceae
họ Bàng
Chenopodiaceae
họ Rau muối
Colvolvulaceae
họ Bìm bìm
Campanulaceae họ Hoa chuông

Euphorbiaceae
họ Thầu dầu
Fabaceae
họ Đậu
Lamiaceae
họ Hoa môi
Lauraceae
họ Long não
Liliaceae
họ Hành
Loganiaceae
họ Mã tiền
Menispermaceae
họ Phòng kỷ
Mimosaceae
họ Trinh nữ
Moraceae
họ Dâu tằm
Ponigonaceae
họ Rau răm
Pumicaceae
họ Lựu
Papaveraceae
họ A phiến
Passifloraceae
họ Lạc tiên
Ranunculaceae
họ Mao lương
Rosaceae
họ Hoa hồng

Rhamnaceae
họ Táo ta
Rubiaceae
họ Cà phê
Scrophulariaceae họ Hoa mâm chó
Stemonaceae
họ Bách bộ
Zingiberaceae
họ Gừng

3.3. Tập đọc một số tên cây thuốc:
Tên khoa học
Aconitum fortunei H.
Achyranthes aspera L.
Achyranthes bidentata Blum.
Aetheroleum ecalypti.
Aetheroleum menthae.
Alisma plantago L.
Allium sativum L
Amomum xanthioides Wall.
Areca catechu L.
Armeniaca vulgaris Lamk.
Artemisia annua L.
Artemisia vulgaris L.

Tên Việt Nam
Cây Ô đầu -phụ tử Việt Nam
Cây Cỏ xước
Cây Ngưu tất
Tinh dầu khuynh diệp

Tinh dầu bạc hà
Cây Trạch tả
Cây Tỏi
Cây Sa nhân
Cây Cau
Cây Mơ
Cây Thanh hao hoa vàng
Cây Ngải cứu
10


Brunella vulgaris L
Caesalpinia sappan L.
Carthamus tinctorius L.
Chenopodium ambrosioides L.
Chrysanthemun indicum L.
Cinamomum obtusifolium Nees.
Coptis teeta Wall.
Curcuma longa L.
Datura metel Lour.
Dioscorea persimilis P. và B.
Erythrina indica Lamk.
Fibraurea tinctoria Lour.
Gardenia florida L.
Glycyrrhiza uralensis F.
Holarrhena antidysenterica Wall.
Illicium verum Hook.
Kaepferia galanga L.
Leucaena glauca Benth.
Lonicera japonica Thunb.

Mentha arvensis L.
Momordica cochinchinensis Spreng.
Morinda officinalis How.
Morus alba L.
Ophiopogon japonicus Wall.
Papaver somniferum L.
Passiflora foetida L.
Ponigonum multiflorum Thumb.
Pumica granatum L.
Rauwolfia verticillata Baill.
Rehmannia gluticosa steud.
Rosa laevigata Michx.
Siegesbeckia orientalis L.
Sophora japonica L.
Stephania rotunda Lour.
Stemona tuberosa Lour.
Thevetia neriifolia Juss.
Typhonium divaricatum Dene.
Uncaria tonkinensis Havil.
Verbena officinalis L.
Vitex heterophylla Roxb.
Wedelia calendulacea Less.
Xanthium strumarium L.
Zingiber officinale Rosc.
Zizyphus jujube Lamk.
11

Cây Hạ khô thảo.
Cây Tô mộc
Cây Hồng hoa

Cây Dầu giun
Cây Cúc hoa vàng
Cây Quế
Cây Hoàng liên
Cây Nghệ
Cây Cà độc dược
Cây Hoài sơn
Cây Vông nem
Cây Hoàng đằng
Cây Dành dành
Cây Cam thảo bắc
Cây Mộc hoa trắng
Cây Hồi
Cây Địa liền
Cây Keo dậu
Cây Kim ngân
Cây Bạc hà nam
Cây Gấc
Cây Ba kích
Cây Dâu tằm
Cây Mạch môn
Cây Thuốc phiện
Cây Lạc tiên
Cây Hà thủ ô đỏ
Cây Lựu
Cây Ba gạc
Cây Địa hoàng
Cây Kim anh
Cây Hy thiêm
Cây Hòe

Cây Bình vôi
Cây Bách bộ
Cây Thông thiên
Cây Bán hạ
Cây Câu đằng
Cây cỏ Roi ngựa
Cây Chân chim
Cây Sài đất
Cây Ké đầu ngựa
Cây Gừng.
Cây Táo ta


LƯỢNG GIÁ
1/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin phụ âm đôi là (...1) phụ âm đi (...2)
nhau, phụ âm sau là h, đọc như (...3) phụ âm (...4)
a 1-ba; 2-cách; 3-một; 4-tương đương
b 1-hai; 2-liền; 3-một; 4-tương đương
c 1-ba; 2-liền; 3-một; 4-khác nhau
d 1-hai; 2-cách; 3-hai; 4-khác nhau
2/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin ch đọc là (...1), ph đọc là (...2), th đọc là (...3)
a 1-ch; 2-p; 3-t
b 1-ch; 2-ph; 3-t
c 1-kh; 2-p; 3-th
d 1-kh; 2-ph; 3-th
3/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin Cholera đọc là (...1), Camphora đọc
là (...2), Aetheroleum đọc là (...3)
a 1-khô-lê-ra; 2-cam-pô-ra; 3-e-tê-rô-lê-um
b 1-cô-lê-ra; 2-cam-phô-ra; 3-e-tê-rô-lê-um
c 1-cô-lê-ra; 2-cam-pô-ra; 3-e-thê-rô-lê-um

d 1-khô-lê-ra; 2-cam-phô-ra; 3-e-thê-rô-lê-um
4/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin phụ âm ghép là hai phụ âm đi liền
nhau, đọc thành (...1) âm, phụ âm đầu đọc (...2) và lướt (...3) sang phụ âm sau.
a 1-một; 2-nhẹ; 3-dài
b 1-một; 2-ngắn; 3-dài
c 1-hai; 2-ngắn; 3-nhanh
d 1-hai; 2-nhẹ; 3-nhanh
5/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin Aër đọc là (...1), Aloë đọc là (...2).
a 1-e-rờ; 2-a-lô-ê
b 1-a-ê-rờ; 2-a-le
c 1-e-rờ; 2-a-e
d 1-a-ê-rờ; 2-a-lô-ê
6/ Theo thuật ngữ quốc tế tiếng Latin ae đọc là (...1), oe đọc là (...2), eu đọc là (...3)
a 1-e; 2-ơ; 3-êu
b 1-ê; 2-ơ; 3-ê-u
c 1-e; 2-ô; 3-êu
d 1-ê; 2-ô; 3-ê-u

12


Bài 4. NGUYÊN TẮC VIẾT TÊN THUỐC BẰNG TIẾNG VIỆT THEO
THUẬT NGỮ QUỐC TẾ TIẾNG LATIN
MỤC TIÊU
1. Trình bày được cách viết tên thuốc, hoá chất bằng tiếng Việt theo thuật
ngữ Quốc tế tiếng Latin.
2. Nêu được cách viết thuật ngữ tiếng Việt quen dùng, theo quy tắc phiên
âm thuật ngữ của Tổng côc Tiêu chuẩn Đo lường CLNN.
3. Viết đúng tên quy định của các nguyên tố hoá học, hoá chất, tên thuốc
thường dùng theo chương trình dược sĩ trung học.

NỘI DUNG
1. QUY TẮC CHUNG
1.1. “Việt hoá” thuật ngữ các tên thuốc theo Thuật ngữ Quốc tế tiếng Latin,
với mức độ hợp lý, không làm biến dạng các mặt chữ quá nhiều.
1.2. “Việt hoá” thuật ngữ các hoá chất hứu cơ viết theo quy ước của Hiệp hội
Quốc tế Hoá học thuần tuý ứng dụng.
1.3. Một số thuật ngữ tiếng Việt đã quen dùng như tên một số nguyên tố hoá
học, hoá chất, dược liệu, dạng bào chế thì viết theo quy tắc phiên âm thuật ngữ
của Tổng côc Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng nhà nước.
2. CÁCH VIẾT
2.1. Viết tên thuốc
Tên các thuốc (dược phẩm) viết theo mặt chữ của thuật ngữ Quốc tế tiếng
Latin đã “Việt hoá”:
2.1.1. Bỏ các âm cuối của tiếng Latin như: um, ium, is, us, (as thay bằng at):
Ví dụ: Acidum aceticum
viết là: acid acetic
Aluminii sulfas
nhôm sulfat
2.1.2. Khi phô âm nhắc lại 2 lần như: ll, mm, nn… thì có thể bỏ một phô
âm nhưng không gây nhầm lẫn:
Ví dụ: Penicillinum
Viết là: penicilin
Ammoniacum
amoniac
2.1.3. Chữ h trong từ vẫn đọc được theo phát âm tiếng Việt thì để nguyên
(trừ h trong từ chlorum):
Ví dụ: Theophyllinum
Viết là: theophylin
Chlorum
clor

2.1.4. Các nguyên âm kép như ae, oe thì đổi thành e:
Ví dụ: Aetherum
viết là: ether
Oestronum
estron
2.15. Tên các đường có âm cuối là osum thì đổi thành ose:
Ví dụ: Glucosum
viết là: glucose
Lactosum
lactose
13


2.1.6. Vẫn giữ nguyên các vần trong tiếng Latin như: ci, cy, ce, y, ol, al,
ul, yl, ar, er, or, ur, id, od, ig, ph, au, eu, …:
Ví dụ: Aethylis chloridum
viết là: ethyl clorid
Alchol amylicus
alcol amylic
2.1.7. Các đơn vị khối lượng viết kèm theo tên thuốc thường dùng là: g,
mg, mcg (không viết là gamma), đơn vị quốc tế (UI) viết tắt đv:
Ví dụ: Vitamin B12 100 gamma
Viết là: Vitamin B12 100mcg
Penicilin 500000UI
Penicilin 500 000 đv
2.2. Viết tên dược liệu
2.2.1. Viết tên chính của cây, con và họ cây, con bằng tiếng Việt có kèm
tiếng Latin:
Ví dụ:
Viết là:

- Cây Thuốc phiện
- Cây Thuốc phiện
(Papaver somniferum L),
(Papaver somniferum L),
họ thuốc phiện (Papaveraceae).
họ thuốc phiện (Papaveraceae).
- Con Tắc kè (Gekko gekko L.),
- Con Tắc kè (Gekko gekko L.),
họ Tắc kè (Gekkonidae).
họ Tắc kè (Gekkonidae).
2.2.2. Khi viết tên bộ phận dùng của cây, con cũng kèm theo tên Latin:
Ví dụ:
Viết là::
Sài đất (herba wedeliae)
Sài đất (herba wedeliae)
Sinh địa (radix Rhemanniae)
Sinh địa (radix Rhemanniae)
Thảo quyếtminh (semen Cassiae
Thảo quyếtminh (semen Cassiae
torae)
torae)
Xuyên sơn giáp (squama Manitis)
Xuyên sơn giáp (squama Manitis)
2.3. Viết tên các dạng bào chế.
2.3.1. Được tiếp tôc dùng tên các dạng bào chế đã quen dùng:
Ví dụ: Sirop
viết là: siro
Capsulae
nang.
2.3.2. Các tên khác khi dùng phải Việt hoá:

Ví dụ: Collutorium
viết là collutori.
Emulsio
emulsio.
2.4. Viết tên riêng.
Các tên riêng (người, địa danh …) kèm theo tên thuốc, cây thuốc, phải
viết nguyên chữ, không được phiên âm:
Ví dụ: Dung dịch Lugol
Viết là: Dung dịch Lugol
Thuốc thử Dragendorff
Thuốc thử Dragendorff
Thuốc bột Dover.
Thuốc bột Dover.
2.5. Viết tên hoá chất
2.5.1. Tên các nguyên tố hoá học quen dùng thì vẫn giữ nguyên như đồng,
sắt, kẽm…, các nguyên tố khác thì bỏ đuôi um của tiếng Latin:
Ví dụ: Zincum
viết là: kẽm
Ferrum
sắt
Kalium
kali
Barium
bari
14


2.5.2. Hợp chất vô cơ:
-Viết tên các nguyên tố đã Việt hoá quen dùng với gốc muối của chúng:
Ví dụ: CuSO4

viết là: đồng sulfat.
AgNO3
bạc nitrat.
- Các nguyên tố oxy, hydro, nitơ, nếu viết riêng lẻ thì vẫn dùng, nếu là hợp
chất thì viết oxygen, hydrogen, nitrogen:
Ví dụ: NO
viết là: nitrogen oxyd.
NO2
nitrogen dioxyd
- Các gốc hanogenid, trước viết là clorua, bromua, iodua... nay viết là
clorid, bromid, iodid...:
Ví dụ: Kalii bromidum
viết là: kali bromid
Calcii chloridum
calci clorid
- Các oxyd trong cùng một loại thì lấy số oxy để phân biệt:
Ví dụ: CO
viết là: carbon oxyd.
CO2
carbon dioxyd.
- Các acid có tên tận cùng là osum viết là o, icum viết là ic:
Ví dụ: Acidum hypochlorosum
viết là: acid hypocloro
Acidum phosphoricum
acid phosphoric.
- Các muối của acid có tận cùng là osum viết là it, icum viết là at:
Ví dụ: Natrium sulfosum
viết là: natri sulfit.
Natrium sulficum
natri sulfat.

- Các acid không có oxy trước viết là acid clohydric, bromhydric,
iodhydric... nay viết acid hydrocloric, hydrobromic, hydroiodic...
- Các muối acid có hydro, nếu có 1 hydro thì không viết ion, nếu có 2
hydro trở lên thì viết số ion của chúng và trong cùng một loại thì dùng số hydro
để phân biệt:
Ví dụ: NaHCO3
viết là: natri hydrocarbonat.
NaH2PO4
natri dihydrophosphat.
Na2HPO4
dinatri hydrophosphat.
- Các anhydrid viết là oxyd và căn cứ vào số oxy để phân biệt:
Ví dụ: SO2
viết là: sulfur dioxyd.
As2O3
arsenic trioxyd.
2.5.3. Hợp chất hữu cơ viết theo quy ước chung của hiệp hội Quốc tế Hoá
học thuần tuý ứng dụng:
Ví dụ:
viết là:
Barbital
acid 5, 5-diethyl barbituric.
Acid citric
acid 2-oxypropan 1, 2- tricarboxylic.
2.6 Viết các chỉ thị màu:
Ví dụ: Xanh thymol.
Viết là: Xanh thymol.
Đỏ methyl.
Đỏ methyl.
Đen eriocrom T.

Đen eriocrom T.

15


3. BÀI TẬP VIẾT (theo nhóm nhỏ)
3.1. Viết tên một số nguyên tố hóa học
Tên Latin
Tên đang dùng
Arsenicum
Asen
Argentum
Bạc
Barium
Bari
Bismuthum
Bismut
Borum
Bo
Carboneum
Cacbon
Cadmium
Cadimi
Calcium
Calci
Plumbum
Chì
Chlorum
Clo
Cobaltum

Coban
Chromium
Crom
Cuprum
Đồng
Fluorum
Flo
Helium
Heli
Hydrogenium
Hydro
Iodum
Iod
Kalium
Kali
Zincum
Kẽm
Lithium
Liti
Sulfur
Lưu huỳnh
Magnesium
Magie
Manganum
Mangan
Molybdenum
Molipden
Natrium
Natri
Aluminium

Nhôm
Niccolum
Nicken
Nitrogenium
Nitơ
Oxygenium
Oxy
Phosphorus
Photpho
Platinum
Bạch kim
Radium
Radi
Ferrum
Sắt
Selenium
Selen
Silicium
Silic
Strontium
Stronti
Stannum
Thiếc
Hydrargyrum
Thuỷ ngân
Titanium
Titan
Uranium
Uran
Vanadium

Vanadi
Aurum
Vàng
16

Tên quy định
Arsenic
Bạc
Bari
Bismuth
Bor
Carbon
Cadmi
Calci
Chì
Clor
Cobalt
Crom
đồng
Fluor
Heli
Hydro
Iod
Kali
Kẽm
Lithi
Sulfur, lưu huỳnh
Magnesi
Mangan
Molybden

Natri
Nhôm
Nikel
Nitơ
Oxy
Phosphor
Platin
Radi
Sắt
Selen
Silic
Stronti
Thiếc
Thuỷ ngân
Titan
Urani
Vanadi
Vàng


Wolframium
Vonfram
Cerium
Ceri
3.2. Viết tên một số hoá chất
Công thức
Tên Latin
Clor:
HCl
Acidum hydrochloricum

HClO
Acidum hypochlorosum
NaClO
Natrium hypochlorosum
NaClO2
Natrium chloricum
HClO3
Acidum chloricum
HClO4
Acidum perchloricum
Brom:
HBr
Acidum hydrobromicum
NaBr
Natrium bromidum
Iod:
HI
Acidum hydroiodicum
ICl
Iodum monochloratum
ICl3
Iodum trichloratum
NaIO3
Natrium iodicum
NaIO4
Natrium periodicum
Oxy:
O2
oxygenium
O3

ozone
Sulfur:
Na2SO3
natrii sulfis
Na2S2O3
natrium thiosulfuricum
NaHSO3
natrium hydrosulfurosum
Na2S2O4
natrium bisulfurosum
Na2S2O5
natrium pyrosulfurosum
Na2S2O7
K2S2O8
natrium pyrosulfuricum
KCNS
kalium persulfuricum
Nitơ:
kalium sulfocyanatum
NH3
NO
ammonia
NO2
nitrogenium oxydatum
N2O
nitrogenium peroxydatum
N2O3
dinitrogenii oxydum
N2O5
nitrogenium trioxydum

Phosphor:
nitrogenium pentoxyduni
H3PO2
H3PO3
acidum hypophosphorosum
H3PO4
acidum phosphorosum
NaH2PO2
acidum phosphoricum
H4P2O6
natrium hypophosphorosum
17

Wolfram
Ceri
Tên quy định
Acid hydrocloric
Acid hypocloro
natri hypoclorit
natri clorat
Acid cloric
Acid perchloric
Acid hydrobromic
Natri bromid
Acid hydroiodic
Iod monoclorid
Iod triclorid
Natri iodat
Natri periodat
oxy

ozon
natri sulfit
natri thiosulfat
natri hydrosulfit
natri bisulfit
natri pyrosulfit
natri pyrosulfat
kali persulfat
kali sulfocyanat
amoniac
nitrogen oxyd
nitrogen peroxyd
dinitrogen oxyd
nitrogen trioxyd
nitrogen pentoxyd
acid hypophosphoro
acid phosphoro
acid phosphoric
natri hypophosphoro


H4P2O7
NaH2PO4
Na2HPO4
Arsenic:
As2O3
As2O5
AsO4H3
AsO3H3
Na3AsO3

Na3AsO4
Stibi:
SbCl3
SbCl5
Bismuth:
Bi2O3
(BiO)2CO3
6Bi2O3, 5N2O
Bor:
B2O3
HBO
Na2B4O7
Carbon:
CCl4
CS2
Silic:
H2SiO3
H2SiF6
Na2SiF6
Titan:
TiO2
Thiếc:
SnCl2
SnCl4
Magnesi:
MgO
MgO2+MgO
MgSO4
MgS2O3
Kẽm:

ZnS
ZnO
ZnSO4
Zn3(PO4)2
Lithi:
LiCl

acidum hypophosphoricum
acidum pyrophosphoricum
natrii dihydrophosphas
dinatrii hydrophosphas

acid hypophosphoric
acid pyrophosphoric
natri dihydrophosphat
dinatri hydrophosphat

arseni trioxydum
arseni pentoxydum
acidum arsenicum
acidum arsenicosum
natrii arsenitis
natrium arsenicum

arsenic trioxyd
arsenic pentoxyd
acid arsenic
acid arsenio
natri arsenit
natri arseniat

stibium trichloridum
stibium pentachloridum

stibi trichlorid
stibi pentaclorid

bismuthi trioxydum
bismuthi subcarbonas
bismuthi subnitrat

bismuth trioxyd
bismuth carbonatbase
bismuth nitrat base

acidum boricum anhydricum
acidum metaboricum
natrii tetraborat

acid boric anhydric
acid metaboric
natri tetraborat

carbonei tetrachloridum
carbonei sulfuratum

carbon tetraclorid
carbon disulfur

acidum metasilicium

acidum hydrosiliciofluoricum
natrium silicofluoricum

acid metasilic
acid hydrofluorsilicic
natri fluorsilicat

titanum oxydatum

titan dioxyd

stanum chloratum
stanum tetrachloratum

thiếc II clorid
thiếc IV clorid

magnesii oxydum
magnesii peroxydum
magnesii sulfas
magnesii thiosulfas

magnesi oxyd
magnesi peroxyd
magnesi sulfat
magnesi thiosulfat

zincum sulfuratum
zinci oxydum
zici sulfas

zincum phosphoricum

kẽm sulfur
kẽm oxyd
kẽm sulfat
kẽm phosphat

18


Cadmi:
CdO
Nhôm:
Al2O3
Al(OH)3
Al2(SO4)3.K2SO4
Crom:
Cr2O3
AgCrO4
Ag2Cr2O7
Sắt:
FeCl2
FeCl3
FeSO4
Fe2 (SO4)3
C2O4Fe
Fe2(SO4)3,NH4SO4
Nikel:
NiCl2
NiSO4

Cobalt:
CoCl2
Co(NO3)2
Mangan:
MnO
MnO2
Đồng:
CuBr
CuBr2
CuSO4
Bạc:
Ag2O
AgNO2
AgNO3
AgCN
Vàng:
AuCl3
Thuỷ ngân:
Hg2O
HgO
Hg2Cl2
HgCl2
HgS
Hg(CN)2
Chì:

lithium chloratum

lithi clorid

cadmium oxydatum

cadmi oxyd

aluminium oxydatum
aluminium hydroxydum
kalii et aluminii sulfas

nhôm oxyd
nhôm hydroxyd
kali nhôm sulfat

chromium oxydatum
argentum chromicum
argentum dichromicum

crom oxyd
bạc cromat
bạc dicromat

ferrosi II chloridum
ferri chloridi
ferrosi II sulfas
ferrum sulfuricum oxydatum
ferrosi oxalas
ferri ammonium sulfuricum

sắt II clorid
sắt III clorid
sắt II sulfat

sắt III sulfat
sắt oxalat
sắt amoni sulfat

niccolum chloratum
niccolum sulfuricum

nikel clorid
nikel sulfat

cobaltum chloratum
cobaltum nitricum

cobalt clorid
cobalt nitrat

manganum oxydulatum
manganum peroxydatum

mangan oxyd
mangan diroxyd

cuprum monobromatum
cuprum dibromatum
cupri sulfas

đồng I bromit
đồng II bromat
đồng II sulfat

argentum oxydatum
argentum nitrosum
argenti nitras
argentum cyanatum

Bạc oxyd
Bạc nitrit
Bạc nitrat
Bạc cyanid

aurum chloridum

Vàng clorid

hydrargyrum oxydulatum
hydrargyrum oxydatum
hydrargyrum chloratum
hydrargyrum bichloratum
hydrargyrum sulfuratum
hydrargyrum cyanatum
19

Thuỷ ngân I oxyd
Thuỷ ngân II oxyd
Thuỷ ngân I clorid
thuỷ ngân II clorid
Thuỷ ngân sulfur
Thuỷ ngân cyanid

PbO
PbO2
Molybden:
MoO3
Na2MoO4
Urani:
UO3
UO2(CH3COO)2
Ceri:
CeO2
Ce2(SO4)3
Ce(SO4)2
Alcol:
CH3OH
C2H5OH
Đường:
C6H12O6
C12H22O11
Các chất khác:
C2H5Cl
C2H11O2N

plumbum oxydatum
plumbum peroxydatum

Chì oxyd
Chì dixyd

acidum molybdenicum
anhydricum

natrium molybdenicum

Molybden trioxyd
Natri molybdat

uranium oxydatum
uranium aceticum

Urani trioxyd
uranyl acetat

cerrium oxydatum
cerium sulfuricum
oxydulatum
cerium sulfuricum oxydatum

ceri dioxyd
ceri III sulfat

alcohol maethylicus
alcohol aethylicus

methanol
ethanol

glucosum
lactosum

glucose
lactose

aethylis chloridum
amylis nitris
3.3. Viết tên một số nguyên liệu độc
Tên Latin
Tên đang dùng
Nguyên liệu độc a:
Aconitinum
Aconitin
Adrenalinum
Adrenalin
Apomorphinum
Apomocphin
Arecolinum
Arecolin
Arsenias
Aseniat
Arseni trioxydum
Asen trioxit
Atropinum
Atropin
Belladonnum
Beladon
Busulfanum
Busulfan
Carbacholium
Cacbacon
Dicainum
Dicain
Digitalis

Digitan
Digitalinum
Digitalin
Dioninum
Dionin
Ergotaminum
Ecgotamin
Galanthaminum
Galantamin
Homatropium
Homatropin
Mercaptopurinum
Mecaptopyrin
20

ceri IV sulfat

ethyl clorid
amyl nitrit
Tên quy định
Aconitin
Adrenalin
Apomorphin
Arecolin
Arseniat
Arsen trioxyd
Atropin
Belladon
Busulfan
Carbacol

Dicain
Digital
Digitalin
Dionin
Ergotamin
Galanthamin
Homatropin
Mercaptopyrin


Neriolinum
Nitroglycerinum
Nor-adrenalinum
Papaverinum
Pilocarpinum
Proserinum
Sarcolysinum
Scopolaminum
Strophantinum
Strychninum
Thevetinum
Hydrargyrum
Trapidinum
Vinblastnum
Nguyên liệu độc A
nghiện:
Cocainum
Dihydroxycodeinonum
Dihydromocphinonum
Fentanylum

Heroinum
Methadonum
Morphinum
Opium
Pentazocinum
Pethidinum
Trimeperidinum
nguyên liệu độc B
Acidum hydrocloricum
Acidum chrysophanicum
Acidum nicotinicum
Acidum nitricum
Acidum phosphoricum
Acidum trichloraceticum
Amphetaminum
Amonia officinalis
Arrhenalum
Argenti nitras
Barbitalum
Bromoformium
Butobarbitalum
Carbasonum
Carbonei tetrachloridum
Codeinum
Chlopromazinum

Neriolin
Nitroglycerin
No-adrenalin
Papaverin

Pilocacpin
Proserin
Sacolisin
Scopolamin
Strophantin
Stricnin
Tevetin
Thuỷ ngân
Trapidin
Vinblatin

Neriolin
Nitroglycerin
Nor-adrenalin
Papaverin
Pilocarpin
Proserin
Sarcolysin
Scopolamin
Strophantin
Strichnin
Thevetin
Thuỷ ngân
Trapidin
Vinblastin

Cocain
Dihydroxycodeinon
Dihydromocphinon
Fentanil

Heroin
Metadon
Mocphin
Opi
Pentazocin
Petidin
Trimeperidin

Cocain
Dihydroxycodeinon
Dihydromorphinon
Fentanyl
Heroin
Methadon
Marphin
Opi
Pentazocin
Pethidin
Trimeperidin

Acid clohydric
Acid crysofanic
Acid nicotinic
Acid nitric
Acid fotforic
Acid tricloracetic
Amfetamin
Amoni hidroxit
Arenan
Bạc nitrat

Bacbitan
Bromofoc
Butobacbitan
Cacbason
Cacbon tetraclorua
Codein
Clopromazin

Acid hydrocloric
Acid crysophanic
Acid nicotinic
Acid nitric
Acid phosphoric
Acid tricloracetic
Amphetamin
Amoni hydroxyd
Arenal
Bạc nitrat
Barbital
Bromoform
Butobarbital
Carbason
Carbon tetraclorid
Codein
Clopromazin

21


Chloralum hydratum

Cloran hydrat
Cloral hydrat
Chloroformium
Clorofoc
Cloroform
Chlorothiazidum
Clorotiazit
Clorothiazid
Dibazolum
Dibazon
Dibazol
Dicoumarinum
Dicumarin
Dicoumarin
Emetinum
Emetin
Emetin
Ephedrinum
Ephedrin
Ephedrin
Formalium
Focmon
Formol
Gaiacolum
Gaiacon
Gaiacol
Heparinum
Heparin
Heparin
Indomethacinum

Indometaxin
Indomethacin
Iodum
Iod
Iod
Kalii chloras
Kali clorat
Kali clorat
Lidocainum
Lidocain
Lidocain
Lobelinum
Lobelin
Lobelin
Lobelia
Lobeli
Lobeli
Mesocainum
Mesocain
Mesocain
Meprobamatum
Meprobamat
Meprobamat
Narcotina
Nacotin
Narcotin
Natrii cacodylas
Natri cacodylat
Natri cacodylat
Niketamidum

Niketamit
Niketamit
Phenobarbitalum
fenobacbitan
phenobarbital
Pelletierinum
Peletierin
Pelletierin
Phenolum
Phenol
Phenol
Plasmocinum
Plasmokin
Plasmoquin
Plasmocidum
Plasmoxit
Plasmocid
Procainum
Procain
Procain
Reserpinum
Resecpin
Reserpin
Santoninum
Santonin
Santonin
Sparteinum
Spactein
Spartein
Streptomycinum

Streptomycin
Streptomycin
Stovarsolum
Stovacson
Stovarsol
Thiopentalum
Tiopentan
Thiopental
3.4. Viết tên thuốc thiết yếu
3.4.1. Thuốc tê, mê:
3.4.12. Thuốc ngoài da:
Ether mê
Mỡ crysophanic
Oxygen
A.S.A
Thiopental
Cồn hắc lào (BSI)
Diazepam
Acid benzoic + acid salicylic
Nitrogen oxyd
Nystatin
Ketamin hydroclorid
Clotrimazol
Fentanyl
Mỡ neomycin sulfat +bacitracin
Procain
Methybrosanilin clorid (dd tim
Kelen
gentian )
Lidocain hydroclorid

Mercurocrom (thuốc đỏt)
22


Atropin sulfat
Morphin hydroclorid
Promethazin hydroclorid
3.4.2.Thuốc giảm đau hạ sốt
chống viêm phi stersoid và thuốc
chữa bệnh Gutte:
Acid axetyl salicylic (aspirin)
Ibuprofen
Indomethacin
Allopurinol
Paracetamol
Piroxicam
Codein phosphat
Morphin hydroclorid
Pethidin hydroclorid
3.4.3. Thuốc chống dị ứng và
dùng trong các trường hợp mẫn
cảm:
Chloramphenamin maleat
Epinephrin hydroclorid
Promethazin hydroclorid
Hydrocortison
Prednisolon
3.4.4. Thuốc giải độc:
Than hoạt
Dimercaprol

Atropin sulfat
Natri thiosulfat
Methionin
Naloxon
Protamin sulfat
Penicillamin
Calcium edetat
3.4.5. Thuốc chống động kinh:
Phenobarbital
Diazepam
Carbamazepin
Phenytoin
3.4.6. Thuốc chống nhiễm trùng:
Mebendazol
Niclosamid
Albendazol
Dietylcarbamazin
Metrifonat
Ampicilin

Mỡ hydrocortison acetat
Lindan
Diethylphtalat (DEP)
kẽm oxyd
3.4.13. Thuốc dùng chẩn đoán:
Fluorescein
Bari sulfat
Natri amidotrizoat +
Methylglucamin amidotrizoat
3.4.15. Thuốc lợi tiểu:

Furosemid
Hydroclorothiazid
Mannitol
3.4.16. Thuốc dường tiêu hoá:
Cimetidin
Magnesi hydroxyd
Nhôm hydroxyd
Promethazin hydroclorid
Atropin sulfat
Papaverin hydroclorid
Magnesi sulfat
Dầu parafin
Oresol (ORS)
Opizoic
Berberin
3.4.17. Hormon (nội tiết tố) thuốc
chống thô thai:
Mỡ betamethason valerat
Mỡ fluocinolon acetonid
Acid salicylic
Ethinyl estradiol + levonogestrel
Ethinyl estradiol + norethisteron
Ethinyl estradiol
Norethisteron
Progesteron
Insulin
Glibenclamid
Methylthiouracil (M.T.U)
Propylthiouracil (P.T.U)
3.4.18. Các thuốc miễn dịch:

Gamma globulin
Huyết thanh kháng dại
Huyết thanh kháng uốn ván
Huyết thanh kháng nọc độc
Vaccin B.C.G
23


Benzyl penicilin
Benzathin benzyl penicilin
Cloxacilin
Phenoxymethyl penicilin
Amoxicilin
Cloramphenicol
Sulfadimidin
Erythromycin
Azythromycin
Gentamycin
Metronidazol
Trimethoprim
Sulfamethoxazol + trimethoprim
Tetracyclin
Doxycyclin
Ciprofloxacin hydroclorid
Acid nalidixic
Nitrofurantoin
Cefalexin
Cefotaxim
Dapson
Ethambutol

Isoniazid
Pyrazinamid
Rifampicin
Streptomycin
Griseofulvin
Ketoconazol
Tioconazol
Nystatin
Clotrimazol
Diloxanid
Metronidazol
Dehydroemetin
Levamisol hydroclorid
Mefloquin
Primaquin
Quinin hydroclorid
Quinoserum
Sulfadoxin + pyrimethamin
Artemisinin
3.4.7. Thuốc chống đau nửa đầu:
Acid axetyl salicylic
Ergotamin tartrat
Paracetamol

Giải độc tố uốn ván
Vaccin bạch hầu -uốn ván - ho gà
Vaccin sởi
Vaccin bại liệt
Vaccin phòng viêm gan B
Vaccin phòng viêm màng não

Vaccin phòng dại
Vaccin phòng thương hàn
3.4.19.Thuốc dãn cơ và
ức chế cholinesterasa:
gallamin triethiodid
Neostigmin bromid
Suramethonium (myorelaxin)
3.4.20. Thuốc dùng cho mắt, tai mũi
họng:
Argyrol
Cloramphenicol
Sulfaxylum
Tetracyclin
Dexamethason
Hydrocortison
Prednisolon
Pilocarpin hydroclorid
Homatropin hydrobromid
Atropin sulfat
Nước oxy giá
Sulfarin
3.4.21. Thuốc có tác dụng thúc đẻ:
Ergometrin
Oxytocin
3.4.22. Dung dịch thẩm phân màng
bông:
Dung dịch thẩm phân màng bông
3.4.23. Thuốc tâm thần:
Amtriptilin
Chlopromazin

Diazepam
Haloperidol
3.4.24. Thuốc tác dụng trên đường
hô hấp:
Aminophyllin
Ephedrin hydroclorid
Epinephrin hydroclorid
Salbutamol
Theophylin
24


Propranolol
Beclomethason dipropionat
3.4.8. Thuốc chống ung thư và
Codein phosphat
giảm miễn dịch:
Tetracyclin
Azathiopin
Bạc nitrat
Cyclophosphamid
Hydrocortison
Doxorubicin hydroclorid
Tetracain
Etoposid
Acetazolamid
Fluorouracil
3.4.25. Dung dịch điều chỉnh nước,
Mercaptopurin
điện giải và cân bằng acid, base:

Methotrexat
Oresol
Vinblastin sulfat
DD kali clorid
Vincristin sulfat
DD glucose
Tamoxifen citrat
DD natri bicarbonat
Cisplastin
DD natri clorid
Bleomycin sulfat
DD ringer lactat
3.4.9. Thuốc chống Parkiqone
DD calci clorid
Levadopa
Nước cất pha tiêm
Trihexyphenidyl hydroclorid
3.4.26. Vitamin và các chất khoáng:
3.4.11. Thuốc tim mạch:
Retinol palmitat
Glycerin trinitrat
Vitamin A-D
Isosorbid dinitrat
Cốm calci
Nitroglycerin
Natri fluorid
Diltiazem
Ergo calciferol (vitamin D)
Lidocain
Nicotinamid (vitamin PP)

Procainamid
Dầu iod (iodized oil)
Propranolol
Pyridoxin hydroclorid
Quinidin sulfat
Riboflavin (vitamin B2)
Amiodaron hydroclorid
Thiamin hydroclorid
Spartein sulfat
Acid ascorbic (vitamin C)
Hydroclorothiazid
3.4.27. Các chất khác:
Amlodipin
Cao xoa, dầu xoa
Nifedipin
Thuốc điều kinh
Furosemid
Dentoxit
Methyldopa
3.4.10. Thuốc tác dụng tới máu:
Enalapril
Sắt sulfat
Digoxon
Hydroxocobalamin
Strophantin G
Heparin
Dopamin hydroclorid
Phytomenadion
Epinephrin hydroclorid
Dehydroemetin

Acid axetyl salicylic
Cloroquin
3.4.14. thuốc khử trùng:
Gelatin
Clohexidin
Albumin
Iodin
Dextran
0
Ethanol 70
25