1.Trong hệ tọa độ Đề các, tìm Grad Z, biết:
Z arcsin x y
Giải
� arcsin x y r � arcsin x y r
Grad Z
ix
iy
�
x
�
y
1 r
1 r
ix
iy
2
2
1 x
1 y
2.Trong hệ tọa độ cầu, tìm Grad Z, biết:
Z sin .cos
Giải
� sin cos r � sin cos r � sin cos r
Grad Z
ir
i
i
�
r
�
�
r
r
cos .cos .i sin .sin .i
r
F
1
x y z
2
2
2
r
r
r
. x.ix y.iy z.iz
Giải
�
� �
� �
�
x
y
z
� ��
� ��
�
��
2
2
2
2
2
2
2
2
2
� x y z � � x y z � � x y z �
� �
� �
�
DivFr �
�
x
�
y
�
z
x.2 x
y.2 y
z.2 z
x2 y 2 z 2
x2 y2 z 2
x2 y 2 z 2
2 x2 y 2 z 2
2 x2 y 2 z 2
2 x2 y2 z 2
x2 y 2 z 2
2x2 2 y2 2z 2
( x y z ). x y z
2
2
2
2
2
2
2
x2 y2 z 2
r
r
r
r
F R cos .iR R sin .z.i 6.z.iz
Giải
2
�
�
�
R
cos
�
R
sin
.
z
�
6.
z
.
R
1
�
DivFr �
R� �
R
�
�
z �
�
�
1
2 R cos R.z.cos 6 R 2 cos z.cos 6
R
r
r
r
r
x
x
x
F e .sin yz.ix z.e .cos yz.iy y.e .cos yz.iz
Giải
�� y.e x .cos yz � z.e x .cos yz �r �� e x .sin yz � y.e x .cos yz �r
�
�
rot Fr �
.ix �
.iy
�
� �
�
�
y
�
z
�
z
�
x
�
� �
�
�� z.e x .cos yz � e x .sin yz �r
�
�
.iz
�
�
�
x
�
y
�
�
r
r
x
x
x
x
x
x
�
�
e
.cos
yz
y
.
e
.
z
.sin
yz
e
.cos
yz
z
.
e
.
y
.sin
yz
.ix e . y.cos yz y.e .cos yz .i y
�
�
r
x
x
z.e .cos yz e .z.cos yz .iz 0
r
r
r
r
2
F 8.ir r.i r .sin .i
Giải
3
2
3
�
�
�
�
�
r
.sin
.sin
�
r
�
r
.sin .sin � r
r
�
8
1
�
�
�
�
rot Fr 2
.ir �
.r.i
�
�
r .sin �
�
�
� ��
�
r
�
� �
�
�
r
r
1
3
3
2
�
2
r
.sin
.cos
.
i
3
r
.sin
.sin
.
i
2
r
.sin .i �
r
�
�
r .sin
r
r
r.sin .cos r
.ir 3r.sin .i 2.i
sin
�� r 2 � 8 �
r�
�
�
.r.sin .i �
��
r
�
�
�
�
�
�
7.Trong hệ tọa độ Đề các, tìm Laplace F, biết:
F cos x 4 y 6 z
Giải
��� cos x 4 y 6 z
f �
�
x�
�
x
�
� sin x 4 y 6 z
�
x
� ��� cos x 4 y 6 z � ��� cos x 4 y 6 z
� �
� �
��
�
��
�
y
�
y
z
�
z
� �
� �
� 4sin x 4 y 6 z � 6sin x 4 y 6 z
�
y
�
z
cos x 4 y 6 z 16 cos x 4 y 6 z 36 cos x 4 y 6 z
53cos x 4 y 6 z
�
�
�
�
8.Trong hệ tọa độ cầu, tìm Laplace F, biết:
6
a
F .sin 2 .cos 3
r
� �
�
�
�a 6
��
�a 6
��
�a 6
��
�
.sin
2
.cos
3
�
.sin
2
.cos
3
�
.sin
2
.cos
3
� �
�
�
�
��
�
��
�
��
r
r
r
1 ���2
�
�
1
��
��
��
�
�
f 2
r .sin . �
sin . �
. �
��
��
�
r .sin �
�
r�
�
r
�
�
�sin
�
� �
�
�
�
�
�
� �
�
�
�
�
�
�
�
�
� �1 a 6
�
a6
��
sin . .2.cos 2 .cos 3 � ��
. .sin 2 .3.sin 3 �
6
�
�
�
a
.sin
.sin
2
.cos
3
r
sin
r
1 �
� �
�
�
2
�
�
r .sin �
�
r
�
�
�
�
�
�
�
1 �
a6
a6
1 a6
2
cos . .2.cos 2 .cos 3 sin . .2.cos 3. 2 .sin 2
. .sin 2 .3.3.cos 3 �
�
r .sin �
r
r
sin r
�
2a 6 .cos .cos 2 .cos 3 4a 6 .cos 3.sin 2 9a 6 .sin 2 .cos 3
r 3 .sin
r3
r 3 .sin 2
9. Tính thể tích vật thể F giới hạn bởi các mặt sau:
2
2
x y 2 y, z y 2, y 2 z 2
�x r cos
Chuyển sang tọa độ trụ �
�y 1 r sin
zy 2
�z z
�
Xác định cận 0 � �2
Hình chiếu của vật thể trên mặt Oxy là hình
tròn có bán kính bằng 1 �0 r 1
y 2z 2
Vật thể bị giới hạn dưới bởi mặt y = 2z + 2
và bị giới hạn trên bởi mặt z + y = 2
r.sin 1
�
z 1 r.sin
2
zy 2
2
1
1 r .sin
0
0
r .sin 1
2
V �
dxdydz �
d �
dr
�
�
F
2
1
�r.dz
2
1
�3 r 3 r
�
�3 3 2
�
�
d �
� . . .sin �d
� r r .sin �dr �
2 2
2 2 2 3
�
�0
0
0�
0 �
2
y 2z 2
2
3
2
1
�3 1
�
�3
� 3
�
� .sin �d � cos �
4 2
2
2
�
�4
�0
0 �
Biết F giới hạn bởi z � x y
2
zdzdydz
10. Tính I �
�
�
F
x y z �2 z
2
4
z�
�
2z
z �
2
2
2
�x r.sin .cos
�
�y r.sin .sin
�z r.cos
�
Chuyển sang
hệ tọa độ cầu
1
1
2
z
2
1
x
2
y
2
Hình chiếu F lên (Oxy) là hình tròn
bán kính bằng 1
1
x �
y z 2 z
�0 r 2 cos
2
1
I
2
2
2
d �
d
�
4
0
4
1
2
r
2 cos
2cos
3
r
� .cos .sin dr
0
2
2cos
4
0
r4
2 .� .cos .sin
4
d
2
2
4
4
6
�
4.cos
�
5
2 .�
4.cos .sin .d 2 . �
�
� 6
�
1
2 .
12 6