Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

ĐÀO THANH HẢI

QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH TRUNG CẤP THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9 14 01 14

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2019


2

Công trình được hoàn thành tại : Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Phan Văn Nhân
2. PGS.TS. Nguyễn Đức Trí

Phản biện 1: ....................................................................
...................................................................

Phản biện 2: ....................................................................
...................................................................

Phản biện 3: ....................................................................
...................................................................

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tại Viện Khoa học Giáo dục
Việt Nam, 101 Trần Hưng Đạo, Hà Nội
Vào hồi ..... giờ ..... ngày ..... tháng .... năm.....

Có thể tìm hiều luận án tại:
-

Thư viện Quốc gia
Thư viện Viện Khoa học giáo dục Việt Nam


3

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020 cũng khẳng định “Tập trung vào quản lý chất lượng
giáo dục. Bên cạnh đó phải đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất
lượng giáo dục: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo
hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học... Đổi
mới kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng theo hướng đảm bảo
thiết thực, hiệu quả, khách quan và công bằng; kết hợp kết quả kiểm tra đánh giá trong quá trình
giáo dục với kết quả thi.”
Theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo đã khẳng định: "Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra
và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan: “Việc thi, kiểm tra và đánh
giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã hội và cộng đồng
giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với

đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá
của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội. Đổi mới phương thức thi và công nhận tốt
nghiệp trung học phổ thông theo hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin
cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, làm cơ sở cho việc tuyển sinh giáo dục nghề
nghiệp và giáo dục đại học; Đổi mới phương thức đánh giá và công nhận tốt nghiệp giáo dục nghề
nghiệp trên cơ sở kiến thức, năng lực thực hành, ý thức kỷ luật và đạo đức nghề nghiệp. Có cơ chế
để tổ chức và cá nhân sử dụng lao động tham gia vào việc đánh giá chất lượng của cơ sở đào tạo.”
Hiện nay, hầu hết các trường đã chuyển đổi mục tiêu đào tạo trung cấp theo hướng thực hành.
Trong đó, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một khâu quan trọng và cần thiết trong quy trình
đào tạo học sinh đang học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Tuy nhiên công tác thi, kiểm tra, đánh giá trên thực tế chậm được đổi mới. Do nội dung chương
trình giảng dạy còn nặng về lý thuyết, phương pháp dạy học lạc hậu, chưa phù hợp với đặc thù của
giáo dục nghề nghiệp, mặt khác do chưa có khung trình độ quốc gia về giáo dục thống nhất trên
toàn quốc, nên hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh còn nhiều bất cập, các thang đo
(tiêu chí, chỉ số…).
Hiện nay, mạng lưới cơ sở giáo dục TC phân bổ rộng khắp các tỉnh thành của cả nước, đa
dạng hóa về loại hình trường, ngành nghề, phương thức đào tạo và về nguồn lực.... theo hướng hội
nhập với xu thế chung của thế giới. Quy mô đào tạo tăng nhanh, từng bước đáp ứng nhu cầu học
tập của người dân. Chất lượng đào tạo đã có những chuyển biến tốt về nhiều mặt. Các hoạt động
đánh giá, đảm bảo chất lượng bước đầu đã có những tác động tích cực trong công tác quản lí và đào
tạo của các trường trên cả nước. Nhưng hệ thống giáo dục TC của nước ta hiện nay vẫn chưa tiếp
cận nhiều với trình độ tiên tiến của các nước trong khu vực và trên thế giới, chưa theo kịp yêu cầu
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, chưa thực sự gắn với nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực có
trình độ TC của các ngành, địa phương trên cả nước. Chính vì vậy, vấn đề đảm bảo và nâng cao
chất lượng đào tạo TC đang được các cấp, các ngành và xã hội đặc biệt quan tâm. Để HSTC sau
khi tốt nghiệp ra trường có thể làm việc được ngay tại vị trí sản xuất của doanh nghiệp thì chương
trình đào tạo của nhà trường cần phải đáp ứng được các yêu cầu đối với các vị trí công việc ở DN.
Để có thể thực hiện được điều đó, nhà trường cần xác định mục tiêu, xây dựng chương trình, tổ
chức đào tạo đến kiểm tra đánh giá chất lượng đào tạo.
Chính vì lý do đã trình bày ở trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý đánh giá kết quả học

tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực”.
2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn quản lý đánh giá KQHT của học sinh
trung cấp theo tiếp cận năng lực và đề xuất các giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quản
lý đánh giá KQHT.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đánh giá KQHT của HS trường trung cấp theo tiếp cận năng lực.


4

3.2 Đối tượng nghiên cứu: Quản lý đánh giá KQHT của HS trường trung cấp theo tiếp cận năng lực.
4. Giả thuyết khoa học
Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp còn nhiều hạn chế trong
các khâu như: lập kế hoạch đánh giá KQHT, tổ chức chỉ đạo đánh giá KQHT, kiểm tra/giám sát
việc đánh giá KQHT, sao lưu và quản lý thông tin hậu đánh giá do các trường vẫn triển khai quản
lý theo phương thức truyền thống, chưa chi tiết kế hoạch đánh giá hàng năm và toàn khóa, chưa
thiết lập được một cơ cấu tổ chức đánh giá mang tính chuyên nghiệp, việc đánh giá được giao khoán
cho tổ môn và giáo viên, chưa chặt chẽ trong việc thanh tra, kiểm tra kết quả đánh giá… Nếu đề
xuất được các giải pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng
lực phù hợp và có tính khả thi thì sau khi kết thúc khóa học, học sinh sẽ dễ đạt được chuẩn đầu ra
của chuyên ngành đào tạo.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo
tiếp cận năng lực.
- Nghiên cứu thực tiễn về quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp
cận năng lực.
- Đề xuất các giải pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận
năng lực
- Tổ chức khảo nghiệm các giải pháp kiểm tra tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp
đã đề xuất.

- Tổ chức thử nghiệm giải pháp.
6. Phạm vi nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu, phân tích thực trạng về quản lý đánh giá
kết quả học tập của học sinh các trường trung cấp ở Hà Nội theo tiếp cận năng lực theo qui định
đánh giá về học chế tín chỉ để có cơ sở đề xuất các giải pháp cho phù hợp.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1 Phương pháp luận
- Phương pháp tiếp cận hệ thống: Hệ thống QL đánh giá KQHT của học sinh trung cấp theo
TCNL là một hệ thống có tính đồng bộ, giải quyết các vấn đề QL đánh giá KQHT dựa trên quan
điểm phát triển, mang tính khoa học, hiệu quả và thực tiễn. Do vậy, công tác QL đánh giá KQHT
phải được xây dựng theo quan điểm hệ thống, không chồng chéo và mâu thuẫn lẫn nhau.
- Phương pháp tiếp cận chức năng: Các công việc của QL đánh giá KQTH của học sinh trung
cấp theo TCNL được thực hiện trong một chỉnh thể thống nhất, đảm bảo thực hiện theo các chức
năng của quản lý đánh giá KQHT.
- Phương pháp tiếp cận lịch sử: Quá trình nghiên cứu đối tượng, tìm hiểu để phát triển QL
đánh giá KQHT qua thời gian, không gian cụ thể và với những điều kiện phù hợp nhưng vẫn đảm
bảo được các qui luật tất yếu và giữ được những giá trị truyền thống.
7.2 Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết, hồi cứu tư liệu: Nghiên cứu sách, tài liệu, các văn
bản pháp quy có liên quan đến luận án, trên cơ sở đó phân tích, tổng hợp, khái quát hóa.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp điều tra; Phương pháp điều tra
phỏng vấn; Phương pháp chuyên gia.
- Phương pháp thử nghiệm: Tiến hành thử nghiệm nhằm kiểm định tính khả thi và hiệu quả
của quản lý đánh giá KQHT của học sinh trung cấp để kiểm chứng một biện pháp quản lý cụ thể.
- Phương pháp thống kê và xử lý số liệu: Thu nhận thông tin và xử lý bằng các phần mềm
SPSS.
8. Luận điểm bảo vệ
- Đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực là một trong những nội dung quan trọng thúc đẩy sự
phát triển của hoạt động QL đánh giá KQHT.
- QL đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực là phương thức quản lý hiệu quả, giúp các nhà
QLGD đạt được hiệu quả mong muốn. Nó tác động tới nhà trường phải thực hiện để đạt được các

mục tiêu quản lý đánh giá và nâng cao chất lượng dạy và học.


5

9. Đóng góp mới của luận án
- Luận án đã tổng quan được một số vấn đề cơ bản về đối tượng nghiên cứu, góp phần phát
triển cơ sở lý luận về quản lý đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực.
- Hệ thống hóa cơ sở lí luận về quản lý đánh giá KQHT của học sinh trung cấp theo TCNL.
- Dựa trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng QL đánh giá KQHT của học sinh trung cấp
theo TCNL, góp phần đổi mới phương thức quản lý đánh giá KQHT vào công tác QLGD.
- Đề xuất các giải pháp và thử nghiệm giải pháp quản lý đánh giá KQHT để đổi mới phương
thức và tư duy quản lý đánh giá.
- Những kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách QLGD mang
tính thực tiễn trong việc quản lý đánh giá KQHT của ngành giáo dục.
10. Cấu trúc của luận án
- Mở đầu
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đánh giá kết quả học của học sinh trung cấp theo tiếp
cận năng lực
- Chương 2: Thực tiễn về quản lý đánh giá kết quả học của học sinh trung cấp theo tiếp cận
năng lực
- Chương 3: Giải pháp quản lý đánh giá kết quả học của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng
lực
- Kết luận và kiến nghị
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP THEO TIẾP
CẬN NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan nghiên cứu các vấn đề
Quá trình phân tích, hệ thống các tài liệu nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước
được sắp xếp nghiên cứu liên quan đến các nội dung sau:
- Hướng nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập.

- Hướng nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực.
Các tác giả đã cung cấp nhiều thông tin về các khía cạnh của chất lượng giáo dục đặc biệt
là giáo dục phổ thông. Hầu hết các tác giả thường đi sâu vào một số khía cạnh nào đó chẳng hạn
như khâu xây dựng ngân hàng đề thi, xây dựng các tiêu chí đánh giá, đề xuất phương án thi, hình
thức thi cho một số môn học... chưa đi sâu vào việc đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp
theo hướng tiếp cận năng lực.
Các công trình nghiên cứu được đề cập trong phần này đã gián tiếp hoặc trực tiếp khẳng
định tầm quan trọng của việc đánh giá kết quả học tập của học sinh ở những mức độ nông sâu khác
nhau. Quan điểm về sự cần thiết của việc đánh giá kết quả học tập học sinh cũng tìm được tiếng nói
chung giữa tất cả các tác giả. Những nguyên nhân khách quan và chủ quan trong việc đánh giá cũng
bị hạn chế được các tác giả xem xét, phân tích, lí giải. Một số đề xuất được đưa ra nhằm khắc phục
những bất cập của thực trạng. Tuy nhiên, số lượng các công trình nghiên cứu sâu về quản lý đánh
giá kết quả học tập HS trung cấp theo TCNL chưa nhiều. Cho đến nay, vẫn chưa có một công trình
chuyên sâu, nổi bật nào về lĩnh vực này.
Các công trình nghiên cứu của các tác giả nước ngoài được thể hiện rõ và lí giải một cách
thuyết phục tầm quan trọng của việc đánh giá hoạt động học tập của học sinh và sinh viên. Ở phạm
vi hẹp hơn, khi nghiên cứu về tầm quan trọng trong công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh,
các tác giả đã cung cấp một lượng tri thức phong phú và mới mẻ, cùng cách tiếp cận đa chiều. Tổng
quan các công trình này đã giúp nghiên cứu sinh có thêm cơ sở để xây dựng những tiêu chí, nội
dung cơ bản của việc quản lý đánh giá kết quả học tập HS trung cấp theo TCNL.
1.2. Một số khái niệm liên quan
1.2.1. Quản lí
Quản lý là quá trình hình thành công việc thông qua con người, là việc tổ chức khai thác
nguồn lực con người để đạt được mục tiêu cao nhất của tổ chức, tác động đến cá nhân và nhóm


6

người trong tổ chức để đạt được mục tiêu của tổ chức. Các định nghĩa đều thể hiện được bản chất
của hoạt động quản lý, đó là một quá trình tác động, gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý (người

quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) nhằm đạt được mục tiêu chung.
Quản lý vừa là một khoa học, vừa là một nghệ thuật tác động đến hệ thống hoạt động xã hội,
nó cần phải hết sức sáng tạo, linh hoạt để chỉ đạo hoạt động của tổ chức đạt mục tiêu đề ra.
1.2.2. Đánh giá
ĐG là quá trình có hệ thống bao gồm việc thu thập chứng cứ, phân tích, giải thích thông tin
và đưa ra những ĐG về bản chất và phạm vi của KQHT hay thành tích đạt được của người học so
với các tiêu chí và tiêu chuẩn thực hiện đã đề ra, tức là xác định mức độ người học đạt được các
mục tiêu học tập. ĐG được thực hiện thông qua nhiều phương pháp khác nhau như: ĐG nhiều chiều;
ĐG theo hồ sơ; ĐG qua quan sát; ĐG theo hồ sơ; ĐG thông qua KT, trong đó ĐG thông qua KT là
phương pháp chủ yếu. Như vậy, qua KT ta thấy được việc ĐG như thế nào, KT là hình thức không
thể thiếu khi ĐG, trong một số trường hợp, đây là hình thức duy nhất. Do mối liên hệ không thể
tách rời giữa KT và ĐG nên trong luận án này, để chỉ hoạt động KT, ĐG tác giả có thể dùng từ KT,
ĐG nói chung hoặc dùng từ KT hay ĐG nói riêng tuỳ từng ngữ cảnh cụ thể nhưng với ý nghĩa như
nhau.
Đánh giá là hoạt động thường xuyên trong giáo dục và đào tạo. Thông qua việc đánh giá kết
quả học tập giúp cho giáo viên và học sinh thay đổi theo hướng tích cực và người quản lý có thể
điều chỉnh quá trình đào tạo tốt hơn.
1.2.3. Kết quả học tập
Những quan niệm khác nhau nhưng tất cả đều cho rằng kết quả học tập là gồm các kiến thức
(kiến thức lý thuyết, kiến thức thực tế), kỹ năng (kỹ năng nhận thức, kỹ năng thực hành nghề nghiệp,
kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng giải quyết vấn đề; kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm,
khả năng ngoại ngữ, tin học,…) và thái độ (phẩm chất đạo đức, ý thức và tác phong nghề nghiệp,
thái độ phục vụ, trách nhiệm công dân; thiên hướng phát triển nghề nghiệp) mà người học đạt được
trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường. Nội dung phải đảm bảo quy định về khối lượng kiến
thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp đối với trình độ trung
cấp theo từng ngành, nghề đào tạo...
1.2.4. Năng lực
Năng lực là sự thực hiện những nhiệm vụ, công việc theo một chuẩn nhất định trên cơ sở
những kiến thức, kỹ năng, thái độ, đáp ứng những yêu cầu của hoạt động và đảm bảo cho hoạt động
đạt được những kết quả tốt.

1.2.5. Trung cấp
Theo Luật GDNN 2014 thì Giáo dục nghề nghiệp là một bậc học của hệ thống giáo dục quốc
dân nhằm đào tạo trình độ sơ cấp, trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng và các chương trình đào tạo
nghề nghiệp khác cho người lao động, đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp trong sản xuất, kinh
doanh và dịch vụ, được thực hiện theo hai hình thức là đào tạo chính quy và đào tạo thường xuyên.
1.2.6. Đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
ĐG kết quả học tập theo TCNL là quá trình thu thập và xử lý thông tin về hiệu suất và kiến
thức từ hoạt động học tập của người học, so sánh với mục tiêu đề ra (đó là năng lực lao động theo
tiêu chuẩn nghề nghiệp) làm cơ sở xác nhận năng lực để nhằm xác nhận KQHT của người học sau
một giai đoạn học tập và cung cấp thông tin phản hồi giúp cải thiện việc học tập của người học cho
những giai đoạn tiếp theo. Ngoài ra còn giúp cải thiện chất lượng giảng dạy của GV và hoạt động
quản lý ĐG của các bộ phận quản lý.
1.2.7. Quản lí đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
Hiện nay khái niệm quản lí đánh giá KQHT có nhiều cách hiểu khác nhau. Trước tiên ta cần
phải hiểu hơn về các cách tiếp cận quản lí khác nhau. Để thấy rõ các điểm mạnh của nó thì cách
tiếp cận tối ưu đó là tiếp cận theo quá trình và chức năng quản lí:
- Tiếp cận theo chức năng thì quản lí đánh giá KQHT có 4 chức năng:
• Lập kế hoạch đánh giá KQHT
• Tổ chức thực hiện đánh giá KQHT


7

• Chỉ đạo đánh giá KQHT
• Kiểm tra/ Giám sát đánh giá KQHT
- Tiếp cận theo quá trình:
• QL xác định mục tiêu đánh giá KQHT
• QL lựa chọn ND, PP đánh giá KQHT
• QL xây dựng công cụ đánh giá KQHT
• QL thu thập, xử lí thông tin và KL

• Phản hồi thông tin
Quản lí đánh giá KQHT được xem xét một cách toàn diện ở các góc độ khác nhau, từ khâu
quản lí theo chức năng và khâu quản lí theo quá trình. Chính vì vậy, cách sự kết hợp hài hòa cả hai
cách tiếp cận trên sẽ giúp cho việc quản lý ĐG đạt được hiệu quả cao. Trong đó phải xét đến các
yếu tố liên quan đó là CBQL, GV, HS. Chính vì thế việc quản lí đánh giá KQHT HS sẽ được phân
tích ở góc độ các chức năng.
Quản lý đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực được xem xét một cách toàn diện ở 2 góc
độ quản lí theo quá trình và quản lí theo chức năng. Từ đó có thể xét đến các yếu tố liên quan, đặc
biệt là đội ngũ CBQL, GV, HS. Công tác quản lí đánh giá KQHT của HS sẽ được phân tích ở góc
độ các chức năng: lập kế hoạch đánh giá KQHT, chỉ đạo đánh giá KQHT, tổ chức thực hiện đánh
giá KQHT, kiểm tra/giám sát đánh giá KQHT ở từng khâu của quá trình đánh giá KQHT của HS.
1.3. Đánh giá kết quả học tập cấp theo tiếp cận năng lực
1.3.1. Vị trí, vai trò và nguyên tắc đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
1.3.1.1. Vị trí đánh giá kết quả học theo tiếp cận năng lực
Mục tiêu môn học
Nội dung môn học

Phương pháp dạy
(GV)

Đánh giá thường
xuyên/định kì

Phương ph áp học
(HS)

Đánh giá tổng kết

Hình 1.1. Vị trí hoạt động đánh giá KQHT trong quá trình dạy-học
1.3.1.2. Vai trò đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực

Việc đánh giá KQHT của HS không chỉ có vai trò nhận định thực trạng và định hướng điều
chỉnh hoạt động học của trò, nhận định thực trạng và định hướng điều chỉnh hoạt động dạy của
thầy. Mà nó còn xác định mức độ kết quả học tập của HS sau khi đã học xong một bài, một phần
học, một chương, một module hay cả một khóa học thì năng lực thực hiện công việc đó ở mức độ
như thế nào để làm cơ sở cho việc cấp chứng chỉ, văn bằng tốt nghiệp để người học có đủ tư cách
xin việc, hành nghề hoặc học tiếp lên trình độ cao hơn, đồng thời chuẩn bị đưa ra thị trường một
đội ngũ nhân lực mới đã đạt chuẩn mà xã hội yêu cầu.
1.3.1.3. Nguyên tắc đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
Để đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực cần dựa vào một số các nguyên tắc sau:
Người học phải biết được những nội dung và hình thức sẽ được ĐG trước khi học tập; Đánh giá
KQHT được tiếp cận theo mỗi cá nhân và nhu cầu của người học; Đánh giá KQHT phải được diễn
ra thường xuyên, dưới nhiều hình thức khác nhau nhằm tăng độ tin cậy và chính xác.


8

Người GV phải biết rõ những hạn chế của từng công cụ đánh giá để sử dụng chúng một cách
có hiệu quả nhất; Đánh giá KQHT là để xác định mức độ đạt được của mục tiêu đề ra...
1.3.2. Sự khác nhau giữa đánh giá kết quả học tập theo truyền thống và theo tiếp cận năng lực
Bảng 1.1. So sánh đánh giá kết quả học tập (thực hành nghề) theo truyền thống và theo tiếp
cận năng lực
ĐG theo truyền thống

ĐG theo tiếp cận năng lực

Đánh giá “kín”, chủ yếu bằng hình thức Đánh giá “mở”, có sự tham gia của người học
viết, do người dạy thực hiện
Đánh giá có sự so sánh, cạnh tranh với Đánh giá từng cá nhân mà không so sánh giữa các cá
nhau
nhân với nhau, có sự hợp tác, chia sẻ, định hướng

Đánh giá theo kết quả cuối cùng, theo Đánh giá theo quá trình, theo mục tiêu dạy học
nội dung chương trình
Đánh giá kiến thức, tiêu chí đạt hay Đánh giá kỹ năng, năng lực, đánh giá chủ yếu trong
không đạt dựa trên thang điểm
tình huống làm việc thực tế. Đạt được theo các tiêu
chí, tiêu chuẩn của môn học, modul
Kiểm tra trí nhớ, mức độ nhớ thông tin, Kiểm tra mức độ thấu hiểu, khả năng phân tích, tổng
kiến thức
hợp, kiến giải và xử lí thông tin, kiến thức
Đánh giá cuối khóa học

Đánh giá từng phần, theo module

Điểm là quan trọng

Năng lực học tập là quan trọng

Chức năng kiểm tra, giám sát, “trừng
phạt”

Chức năng theo dõi, cải tiến, phát triển

Xem xét và xử lí kết quả đã được so với Đánh giá là cơ sở cho việc cấp chứng chỉ năng lực nghề
mục tiêu QL đặt ra để cấp bằng.
nghiệp cho người học
1.3.3. Các loại hình, phương pháp và công cụ đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
1.3.3.1. Các loại hình đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
* Tổ chức đánh giá thường xuyên
- Kiểm tra thường xuyên: Kiểm tra thường xuyên trong quá trình dạy học là kiểm tra đánh giá
từng bước một cách chính thức hoặc không chính thức cùng với sự hình thành kiến thức, kỹ năng

và thái độ ở người học, cung cấp những thông tin phản hồi nhanh để kịp thời bổ sung, thay đổi trong
cả quá trình học. Việc đánh giá này nhằm thúc đẩy người học nỗ lực học tập thường xuyên hơn
trong cả quá trình học tập, còn người dạy dựa vào đó làm cơ sở để điều chỉnh phương pháp dạy và
hỗ trợ người học nhiều hơn.
- Kiểm tra định kì: Kiểm tra định kỳ là thành phần hết sức quan trọng của hệ thống kiểm tra,
đánh giá trong đào tạo dựa trên năng lực thực hiện, nó được thực hiện định kỳ theo qui định riêng
đối với môn học và modul.
* Đánh giá tổng kết (kết thúc):
ĐG tổng kết được thực hiện vào cuối phần học lý thuyết hoặc phần học thực hành và cuối
khóa học. Nó dựa vào mục tiêu học tập của phần học lý thuyết, phần học thực hành và mục tiêu đào
tạo của toàn khóa học. Và nó phải kiểm định được toàn bộ mục tiêu đề ra, phản ánh đúng năng lực
thực sự của người học.


9

1.3.3.2. Các phương pháp đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
Đánh giá KQHT của HS không chỉ được thực hiện thông qua các bài kiểm tra với các hình
thức phong phú như đã trình bày ở trên mà còn ĐG bằng nhiều phương pháp khác: kiểm tra viết,
Phương pháp
đánh giá

Quan sát

Vấn đáp

Thường xuyên

Thuần túy

Sự trình diễn
của HS

Kết hợp

Viết

Tự luận

Quá trình

Sản phẩm

Khách quan

Bài viết

Nhiều lựa
chọn

Tiểu luận

Đúng/ sai

Luận văn

Ghép đôi

Điền khuyết

Trả lời ngắn

kiểm tra vấn đáp, kiểm tra bằng quan sát và tự đánh giá, đánh giá quá trình, đánh giá sản phẩm....
Hình 1.2. Phương pháp đánh giá kết quả học tập
1.3.3.3. Công cụ đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
Các công cụ ĐG phải đảm bảo được các nội dung quan trọng của ĐG; Có sự nhất quán trong
nội dung và phương pháp ĐG đối với người học; ĐG có giá trị, độ tin cậy và tính công bằng. Có rất
nhiều các loại công cụ để đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực. Những phương pháp ĐG cũng là
công cụ ĐG trực tiếp trong quá trình DH, có ý nghĩa quan trọng đến kết quả và chất lượng của việc
ĐG. Có nhiều phương pháp ĐG được sử dụng:
- Đánh giá kiến thức (môn học lý thuyết): nhằm đánh giá KQHT theo mục tiêu kiến thức.
Trong các môn học lý thuyết, từng bài cần phải đầy đủ, rõ ràng các công cụ ĐG ứng với mỗi mục
tiêu học tập và những nội dung cốt lõi, các số lượng câu hỏi, loại câu hỏi và hệ số điểm phải ghi
đầy đủ các công cụ ĐG hết chương, hết môn học: các câu hỏi mở, tự luận, viết hay vấn đáp, những
câu hỏi trắc nghiệm khách quan, bảng điểm và thang điểm cần phải được sử dụng.
- Đánh giá kỹ năng (modul thực hành): nhằm đánh giá KQHT theo các mục tiêu về kỹ năng,
gồm 2 loại: Kỹ năng trí tuệ; Kỹ năng tâm vận
- Đánh giá thái độ: Để ĐG theo năng lực thực hành nghề nghiệp của HS, người ta thường hay
quan tâm đến thái độ làm việc với các tiêu chí cụ thể: tinh thần trách nhiệm, tính kỷ luật, tính trung
thực, tác phong, tinh thần làm việc nhóm… tuy nhiên, thái độ là một lĩnh vực rất phức tạp và rất
khó đánh giá.
1.4. Quản lí đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực
Việc quản lý KQHT theo tiếp cận nặng lực được tiến hành triển khai thông qua các chức
năng quản lý (xem bảng 1.2); điều này giúp minh bạch hóa quá trình quản lý cũng như thường
xuyên cập nhập được thông tin đầy đủ về các khâu của quá trình đánh giá…


10

Bảng 1.2. Mô hình quản lí đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận năng lực

Quản lý đánh giá KQHT
Lập kế hoạch đánh giá

Tiếp cận năng lực
- Xác định mục tiêu
- Xây dựng chuẩn đầu ra và chuẩn môn học, modul
- Xây dựng bộ tiêu chí theo tiếp cận năng lực
- Xây dựng bộ công cụ đánh giá KQHT theo TCNL

Chỉ đạo đánh giá

- Sát với từng nội dung của quá trình quản lí ĐG;
- Chủ thể quản lí ĐG ở các cấp tác động đến các thành
viên, bộ phận thực hiện; - Sự phân cấp quản lý

Tổ chức đánh giá

- ĐG thường xuyên, ĐG tổng kết
- ĐG cá nhân (xem sự tiến bộ của cá nhân)
- ĐG theo nhu cầu người học

Kiểm tra/ giám sát đánh giá
(Quản lý kết quả đánh giá)

- Đảm bảo tính khách quan, công bằng
- So với sự tiến bộ của cá nhân

- So với mục tiêu, chuẩn đầu ra
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập theo tiếp cận
năng lực

-

Nhận thức của học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý.

-

Tinh thần trách nhiệm, chủ động đổi mới đánh giá.

-

Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và kinh phí phục vụ.

-

Mối quan hệ giữa mục tiêu, chương trình, chuẩn đàu ta với năng lực người học.

Kết luận chương 1
CHƯƠNG 2. THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC
SINH TRUNG CẤP THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
2.1. Định hướng và chủ trương, chính sách, văn bản qui định về việc tổ chức đánh giá kết
quả học tập của học sinh trung cấp
2.1.1. Định hướng phát triển đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp
- Đánh giá kết quả học tập phải gắn liền với động cơ học tập của học sinh.
- Đánh giá kết quả học tập phải dựa trên nhận định chuyên môn của giáo viên.
- Đánh giá kết quả học tập phải tương thích với các chuẩn đào tạo.
- Đánh giá kết quả học tập phải tạo điều kiện cho học sinh phát huy vai trò tích cực trong các
hoạt động đánh giá, nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của học sinh.
- Đánh giá kết quả học tập cần thể hiện một quan niệm đạo đức được những chủ thể tham gia
đánh giá chia sẻ.
- Đánh giá tổng kết học tập phải nêu rõ học sinh có đạt năng lực hay không, qua đó đảm bảo

tính giá trị về mặt xã hội của văn bằng.
2.1.2. Chủ trương, chính sách, văn bản qui định về việc tổ chức đánh giá kết quả học tập của
học sinh trung cấp
- Bộ GD&ĐT ban hành quyết định số 40/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 1/8/2007 về việc ban
hành “Qui chế đào tạo trung cấp chuyên nghiệp hệ chính quy”.


11

- Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung Ương về việc
Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường
định hướng XHCN và hội nhập quốc tế. Trong nhiệm vụ, giải pháp thứ 3 đã nêu “Đổi mới căn bản
hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và ĐG KQGD, ĐT, bảo đảm trung thực khách quan”.
- Đến ngày 16 tháng 10 năm 2007 Bộ GD&ĐT ra Quyết định số 60/2007/QĐ-BGDĐT ban
hành Qui chế Đánh giá kết quả rèn luyện của học sinh, sinh viên các cơ sở giáo dục đại học và
trường trung cấp chuyên nghiệp hệ chính quy. Trong đó mục đích là đánh giá kết quả rèn luyện của
HS, SV và đưa ra những phân loại kết quả và qui trình ĐG kết quả rèn luyện.
- Thông tư 22/2014/TT-BGDĐT của Bộ GD & ĐT được ký ngày 9 tháng 7 năm 2014 ban
hành Qui chế Đào tạo trung cấp chuyên nghiệp, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/8/2014, thay thế
Quyết định số 40/2007/QĐ-BGDĐT ngày 1/8/2007 ban hành Quy chế đào tao TCCṆ hê ̣chinh ́ quy
và Thông tư số 46/2011/TT-BGDĐT ngày 17/10/2011 ban hành Quy chế đào tạo TCCN theo hình
thức vừa làm vừa học.
- Theo Quyết định 1981/QĐ-TTg ngày 18/10/2016 về việc phê duyệt Khung cơ cấu hệ thống
giáo dục quốc dân, từ năm 2017 các trường TC và CĐ sẽ chịu sự quản lý của Bộ LĐTB&XH. Bộ
LĐ-TB&XH đã đưa ra một số các văn bản qui định mới liên quan đến việc tổ chức đánh giá KQHT
của HS trung cấp.
- Thông tư 47/2016/TT-BLĐTBXH ngày 28/12/2016 Qui định về điều lệ trường trung cấp.
- Thông tư 09/2017/TT-BLĐTBXH ngày 13/3/2017 quy định việc tổ chức thực hiện chương
trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng theo niên chế hoặc theo phương thức tích lũy
mô-đun hoặc tín chỉ; quy chế kiểm tra, thi, xét công nhận tốt nghiệp.

2.2. Khái quát về qui hoạch mạng lưới và đào tạo trình độ trung cấp trong hệ thống giáo dục
nghề nghiệp
- Qui hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
- Qui mô tuyển sinh và đào tạo.
2.3. Khái quát về quá trình khảo sát
- Mục đích khảo sát
- Nội dung khảo sát
- Đối tượng, địa bàn kháo sát
- Phương pháp điều tra, khảo sát
2.4. Kết quả khảo sát
2.4.1. Thực trạng đội ngũ giáo viên của trường trung cấp
Trong những năm gần đây, số lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên trong các trường TC
tăng khá nhanh. Trong xu thế nhiều trường trung cấp có nguyện vọng nâng cấp lên thành trường
cao đẳng, yêu cầu nâng chuẩn đội ngũ giáo viên lại cần phải được đáp ứng nghiêm ngặt. Bộ Giáo
dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 693/2008/QĐ-BGDĐT ngày 07 tháng 02 năm 2007 quy
định về việc quy đổi từ số giảng viên, giáo viên sang chỉ tiêu tuyển sinh, do vậy, việc phát triển đội
ngũ giáo viên tương ứng quy mô đào tạo đã trở thành mục tiêu đặc biệt quan trọng trong chiến lược
phát triển của các trường.
2.4.2. Thực trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực
2.4.2.1. Vị trí, vai trò của đánh giá kết quả học tập
Hơn 50% số CBQL, GV xác định tương đối chính xác vị trí, vai trò trong đánh giá là rất quan
trọng, họ cho rằng đánh giá KQHT của HS trung cấp là đầu tàu. Việc đánh giá cung cấp các thông
tin về KQHT của HS.
2.4.2.2. Các loại hình, phương pháp và công cụ đánh giá kết quả học tập


12

7. ĐG quá
trình (ĐG

sự tuân
thủ theo
quy trình
thực hiện
cv

CBQL&GV

8. ĐG sản 5. ĐG trắc 2. ĐG quan 6. ĐG 4. ĐG 1. ĐG bằng 3. ĐG
phẩm (kết nghiệm
sát trình tự luận trắc
quan sát vấn đáp
quả cuối khách quan diễn của
nghiệm thường
cùng sau
HS
trên
xuyên
khi thực
giấy
hiện cv)

HS

Biểu đồ 2.1. Mức độ sử dụng thường xuyên các loại hình và phương pháp đánh giá KQHT
* Các loại hình đánh giá kết quả học tập
Loại hình đánh giá KQHT ở biểu đồ trên cho thấy sự khác nhau của mục đích đánh giá thường
xuyên và đánh giá kết thúc ở môn học/module vì thế các quá trình đánh giá cũng sử dụng nhiều
phương pháp khác nhau. GV muốn đánh giá được cả quá trình học của HS nên họ thường sử dụng
hình thức ĐG thường xuyên và ĐG định kì.

* Các phương pháp đánh giá kết quả học tập
Việc đánh giá KQHT tại trường không chỉ được thực hiện thông qua các bài kiểm tra với các
hình thức phong phú như đã trình bày ở biểu đồ 4,5 mà còn bằng nhiều phương pháp ĐG khác nhau.
Ngoài ra, dựa trên tình hình thực tế, GV còn kết hợp với các hoạt động khác như: hoạt động trên
lớp, tự học ở nhà, thực hành, đi thực tập và bài thi kêt thúc môn học. Việc ĐG quá trình và ĐG sản
phẩm chiếm tỉ lệ trung bình thấp nhất, mặc dù CBQL và GV thấy rằng việc ĐG quá trình và ĐG
sản phẩm là rất quan trọng đối với các môn học và module thực hiện nghề. Điều đó cho thấy họ
mới đang dần thích nghi và phát triển theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện.
Nhìn chung, thông qua việc khảo sát cho thấy nhiều giáo viên đã sử dụng các loại hình thức,
phương pháp vào việc ĐG và đã tạo nhiều hứng thú cho HS trong quá trình học tập và GV đã phần
nào quán triệt được quan điểm, chủ trương của Nhà nước và nhà trường về việc đánh giá tiếp cận
theo năng lực để thực hiện một công việc của người học. Nhưng nhà trường cũng như là GV phải
có sự thay đổi, điều chỉnh nhằm khơi dậy sự hứng thú, say mê học tập của HS để giúp HS có thể
phát triển được những năng lực của mình.
2.4.2.3. Công cụ đánh giá kết quả học tập
* Đánh giá kiến thức: Theo như khảo sát về các loại hình và phương pháp đánh giá cho thấy
hầu hết GV đánh giá theo mục tiêu đã đề ra và ở phần kiến thức GV thường hay ĐG ở 3 mức: biết,
hiểu và vận dụng.
* Đánh giá kỹ năng: Cũng theo khảo sát về loại hình và phương pháp ĐG KQHT thì ĐG kỹ
năng là để ĐG KQHT theo các mục tiêu về kỹ năng KQHT và nó được ĐG ở 2 loại: kỹ năng thể
chất và kỹ năng trí tuệ. Kỹ năng thể chất được đánh giá kỹ hơn thông qua các công đoạn: ĐG quy
trình thực hiện; ĐG sản phẩm
* Đánh giá thái độ: Trong việc ĐG năng lực để thực hiện công việc hay một sản phẩm thì
GV quan tâm đến thái độ lao động nghề nghiệp và có các tiêu chí ĐG. Để ĐG được thái độ của HS
thì GV phải dùng sổ theo dõi người học để ghi chép trong lúc quan sát HS thực hiện công việc và
có nhận xét ý kiến về từng HS, nhóm và cả lớp.


13

Tóm lại, trên thực tế thông qua việc khảo sát và phỏng vấn đã cho thấy việc ra đề thi/đề
kiểm tra chưa được chú trọng nhiều trong việc xây dựng cụ thể các nội dung ĐG theo tiếp cận năng
lực của HS. Ngoài ra, kỹ thuật xây dựng đề thi/đề kiểm tra như xây dựng ma trận đề; xây dựng đảm
bảo độ khó tương đương giữa các đề thi...của các giáo viên còn hạn chế do chưa được đào tạo, bồi
dưỡng chuyên sâu nhiều về nghiệp vụ, kỹ năng xây dựng đề kiểm tra và sự kết hợp giữa các phương
pháp ĐG.
2.4.3. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực
Việc quản lý nội dung đánh giá KQHT của HS trung cấp được thể hiện trên các phương
diện như: việc lập kế hoạch thực hiện, sự chỉ đạo của lãnh đạo nhà trường, tổ chức thực hiện và
kiểm tra/giám sát.
2.4.3.1. Lập kế hoạch đánh giá kết quả học tập
Nhìn chung việc lập kế hoạch đánh giá KQHT đã được lãnh đạo các trường quán triệt và
chỉ đạo cụ thể qua các quy định về đánh giá (một mặt bám sát các quy định chung về đào tạo trung
cấp, mặt khác triển khai cụ thể hóa một số quy định phù hợp với đặc điểm của từng ngành, từng
lĩnh vực của nhà trường.
• Xây dựng mục tiêu

Biểu đồ 2.2. Mức độ quan trọng của việc xây dựng mục tiêu trong lập kế hoạch ĐG KQHT
Thông qua việc khảo sát cho thấy các CBQL, GV, HS đều cho thấy được mức độ quan trong
trong việc xây dựng mục tiêu cho hoạt động ĐG KQHT của HS trong các khâu. Hầu hết CBQL &
GV đều cho rằng sự phối hợp giữa các bên là rất quan trọng và cần thiết.
• Chuẩn đầu ra – môn học

Biểu đồ 2.3. Mức độ quan trọng của chuẩn đầu ra-môn học trong lập kế hoạch ĐG KQHT


14

Trong các nội dung của chuẩn đầu ra thì hầu như CBQL&GV đều cho rằng việc cụ thể hóa
các điều kiện thực hiện là quan trọng nhất. Khi mà cụ thể hóa được các công việc các điều kiện thực

hiện như thế nào thì sẽ dễ dàng hơn đối với GV và khi dựa vào các tiêu chí sẽ có điểm dựa trên tiêu
chí đó thì GV sẽ chấm chính xác và minh bạch hơn.
• Xây dựng bộ tiêu chí: Trong lập kế hoạch thì việc xây dựng tiêu chí là bước quan trọng

Biểu đồ 2.4. Mức độ quan trọng của việc xây dựng tiêu chí trong lập kế hoạch ĐG KQHT
Nhà trường cũng đã có những điều chỉnh tốt hơn cho công tác xây dựng hay lập kế hoạch hoạt
động ĐG nhưng vẫn còn nhiều điểm hạn chế, bất cập. Những kế hoạch quản lí tổng thể các yếu tố
tham gia vào quá trình đánh giá KQHT của HS như định hướng về chất lượng đánh giá KQHT trong
xu hướng đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục nghề nghiệp.
2.4.3.2. Chỉ đạo đánh giá kết quả học tập

Biểu đồ 2.5. Mức độ chỉ đạo thực hiện đánh giá KQHT
Hầu hết các CBQL & GV nhận thấy đều có sự phân cấp quản lý trong việc đánh giá KQHT
với giá trị 3.55; chủ thể QLĐG ở các cấp tác động đến các thành viên, bộ phận thực hiện với giá trị
3.29 còn việc quản lý đó sát với nội dung quản lý là 3.23. Để có thể nhận định đánh giá về công tác
lãnh đạo, chỉ đạo quản lí đánh giá KQHT của HS ở trường trung cấp qua điều tra thể hiện một số
nội dung sau:
• Quy trình quản lý: Quản lý việc xác định mục đích ĐG:; Quản lý nội dung, phương pháp
ĐG phù hợp với mục đích; Quản lý xây dựng công cụ phù hợp với mục đích và nội dung ĐG; Quản
lý thu thập, xử lý thông tin.
• Cách thức quản lý
Quản lý đánh giá KQHT của HS tại trường TC đã có sự phân cấp rõ ràng giữa GV, khoa/bộ
môn, với các phòng ban của trường.


15

- Cấp GV, HS là người trực tiếp thực hiện đánh giá KQHT
- Cấp khoa/phòng/bộ môn
- Cấp Trường

Nhìn chung, việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lí đánh giá KQHT của HS trung cấp là công tác
được tiến hành trong suốt quá trình đánh giá KQHT và thực tế cho thấy dù ở đâu hay lúc nào cũng
được đều lãnh đạo và chỉ đạo tốt thì các quyết định quản lí cũng được thực hiện tốt.
2.4.3.3. Tổ chức thực hiện đánh giá kết quả học tập
Tổ chức quản lý việc thực hiện đánh giá KQHT của HS trung cấp bao gồm những khâu sau:

Biểu đồ 2.6. Mức độ tổ chức thực hiện đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL
Các CQBL và GV đều đánh giá việc tổ chức ĐG thường xuyên và ĐG tổng kết thường hay
được sử dụng hơn với giá trị 4.19; đánh giá cá nhân là 3.06 và đánh giá theo nhu cầu người học
chưa được chú trọng nhiều chỉ với giá trị trung bình là 2.93.
* Đánh giá thường xuyên và đánh giá tổng kết - Khâu quản lí ra đề thi
Nhìn chung, công tác ra đề thi của GV đã được thực hiện nghiêm túc vì theo quy định tại
trường thì việc ra đề thi do GV và tổ bộ môn chịu trách nhiệm về mặt chuyên môn. Trên thực tế,
ngân hàng đề thi của trường vẫn chưa có và chưa được xây dựng. Chính điều này thể hiện một hạn
chế của nhà trường trong triển khai đánh giá theo năng lực.
Tóm lại, nhằm nâng cao chất lượng ĐG KQHT của HS thì việc trao đổi thông tin giữa GV
và HS cần phải được thực hiện tốt, nó sẽ tác động đến việc ĐG đúng về việc ra đề thi của GV.
- Tổ chức thi/kiểm tra và trông thi/kiểm tra
Khảo sát cho thấy, tổ chức thi và trông thi ở trường được thực hiện bài bản, nghiêm túc ở cả
những môn thi chung, môn thi chuyên ngành và môn thi lấy điểm bộ phận hay thi có thực hành thì
mức độ nghiêm túc trong công tác coi thi được CBQL, GV đánh giá rất cao. - Khâu chấm thi
Hiện nay, công tác chấm thi đảm bảo các yếu tố tính chính xác, tính công bằng và tính khách
quan. Nhưng để thực hiện được tính chính xác, công bằng, và khách quan của chấm thi phụ thuộc
nhiều vào đề thi. GV phải là người có kinh nghiệm, kĩ năng biên soạn đề kiểm tra, đề thi thì sẽ đảm
bảo sẽ đo được chính xác năng lực của HS, cũng như đảm bảo tính khách quan, chính xác, công
bằng hay không thì là điều chưa thể chắc chắn.
- Khâu phản hồi sau thi/kiểm tra
Trong quản lí đánh giá KQHT của HS thì việc phản hồi của GV sau khi thi/kiểm tra là một
yêu cầu tất yếu trong quá trình đào tạo vì đây là hoạt động giúp cho HS nhận thức được những kết
quả của họ đã làm tốt hay chưa, để từ đó rút kinh nghiệm cho những lần thi/kiểm tra sau để cho chất

lượng bài kiểm tra được nâng cao.


16

- Khâu quản lý điểm
Việc quản lý các bài kiểm tra, bài thi của HS đã có hệ thống phần mềm quản lý trên máy.
Nhờ có hệ thống phần mềm thì việc quản lý chặt chẽ bài thi, phiếu chấm, sổ điểm, học bạ; quản lý
việc phúc tra bài thi; Tổng hợp, thống kê kết quả đánh giá, xếp loại đầy đủ, chính xác. Đây thực sự
là cách làm khoa học, và chứng tỏ sự đầu tư về vật chất cũng như nhân lực để thực hiện việc ĐT
theo hướng hiện đại của trường.
Nhìn chung các nội dung quản lý ở trên đã phân tích thì các khâu được thực hiện khá tốt.
Nhưng khâu ra đề thi còn là vấn đề khá lớn, đó là đề thi làm sao phải đánh giá được năng lực của
từng HS, điều đó liên quan đến kĩ năng, năng lực biên soạn đề kiểm tra của đội ngũ GV.
* Đánh giá cá nhân
Đánh giá cá nhận là bước rất quan trọng đối với HS. Đánh giá cá nhân không phải là so sánh
giữa các cá nhân với nhau. ĐG cả quá trình học bao gồm từ lý thuyết và thực hiện một công việc
và kết quả cuối cùng hoàn thành một sản phẩm đúng theo tiêu chí của môn học/ module đó. GV
dựa vào các tiêu chí và ĐG chủ yếu trong tình huống thực hiện công việc để xem HS đó đã thành
thạo hay chưa thành thạo.
* Đánh giá theo nhu cầu người học
Nhu cầu nói chung rất đa dạng và tùy thuộc vào từng nhóm đối tượng hoặc cá nhân. Vì vậy
việc đầu tiên là xác định rõ nhóm đối tượng hay cá nhân cần đánh giá KQHT theo nhu cầu người
học. Nhu cầu của nhóm đối tượng hay cá nhân là sự mong đợi của người học được đánh lại KQHT
lại khi lần ĐG đầu chưa đạt được kết quả như mong muốn.
2.4.3.4. Thực trạng việc kiểm tra/giám sát đánh giá kết quả học tập

Biểu đồ 2.7. Mức độ kiểm tra/ giám sát đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL
Trong những năm qua công tác kiểm tra/giám sát trong quản lí đánh giá KQHT ở trường TC
vẫn được duy trì nghiêm túc. Các hoạt động kiểm tra đã xác định tốt các trọng tâm và phát hiện

được xác sai lệch từ đó và đã giúp GV & HS điều chỉnh thực hiện tốt mục tiêu đánh giá. Tuy nhiên
thông qua việc khảo sát ta thấy nhà trường đã thực hiện việc kiểm tra/ giám sát hoạt động đánh giá
KQHT của HS ở các khâu: ra đề, in sao đề thi, chấm thi, quản lý điểm. Tuy nhiên, việc thanh tra,
kiểm tra này không được thực hiện thường xuyên (theo ĐG của cán bộ quản lý phòng ĐT), và mức
độ là khác nhau. Nhưng công tác kiểm tra/giám sát cũng cần phải được cải thiện hơn và chất lượng
hơn nữa.
2.4.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý đánh giá kết quả học tập theo
tiếp cận năng lực
2.4.4.1. Nhận thức và tinh thần trách nhiệm của học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý
Việc nâng cao nhận thức về đánh giá KQHT cho HS, GV & CBQL bằng: hình thức phổ
biến, thời gian phổ biến và mức độ phù hợp của các quy chế. Việc phổ biến các quy chế, quy định


17

ĐG, QLĐG. Việc phổ biến các thông tin về ĐG trong quy trình đánh giá KQHT nhằm nâng cao
nhận thức về ĐG, QLĐG là một việc rất quan trọng. Những CBQL của nhà trường TC sẽ phổ biến
các quy chế, quy định cho GV và HS trong trường biết trước các nội dung và các bước thực hiện
như thế nào để GV và HS nắm vững được quy trình để có thời gian chuẩn bị chu đáo và cẩn thận
trong công tác ĐG KQHT của HS trung cấp.

CBQL&GV

HS

Biểu đồ 2.8 Mức độ nhận thức về việc đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL
Hiện nay việc nhận thức trong công tác đánh giá KQHT theo tiếp cận năng lực đã được
CBQL, GV và HS nhận thức được và đã nắm bắt tinh thần và thực hiện nhưng chưa triệt để và
chuyên tâm. Để có thể thay đổi và năng cao KQHT của HS thì người GV phải đầu tư công sức và
thời gian để nghiên cứu đưa các nội dung hướng tới việc tiếp cận theo năng lực để thực hiện một

công việc của HS theo chủ trương, chính sách của nhà nước và các yêu cầu của nhà trường thì mới
thúc đẩy HS, GV và nhà trường phát triển được.
2.4.4.2. Điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị và kinh phí phục vụ
Trong những năm qua, các trường đã chủ động tăng cường đầu tư, đẩy mạnh công tác xây
dựng cơ sở vật chất, thiết bị kỹ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế cần thiết để phục vụ cho việc
giảng dạy và học tập. Kinh phí đầu tư phát triển trong khối trường chuyên nghiệp gần đây có sự
chuyển biến khá tích cực. Tuy vậy, so với yêu cầu chất lượng, hầu hết các trường (chủ yếu là trường
ngoài công lập) đều trong tình trạng chắp vá, thiếu thốn các phương tiện máy móc, kỹ thuật cho
việc tổ chức thực hành nghề nghiệp cho học sinh.
2.4.4.3. Mối quan hệ giữa mục tiêu, chương trình, chuẩn đầu ra với năng lực người học
Giữa mục tiêu, chương trình và chuẩn đầu ra, chuẩn môn học, module có mối liên hệ trực
tiếp. Từ chuẩn đầu ra thì xây dựng các chuẩn của môn học, module để ĐG cụ thể hơn. Căn cứ cứ
vào chuẩn đầu ra để KT mục tiêu đã xác định ở đầu vào. ĐG theo tiếp cận năng lực thì giữa mục
tiêu dạy học và kết quả đầu ra có quá trình điều khiển. Việc ĐG của HS có thể tiến hành ở bất cứ
nơi nào vào các thời điểm khác nhau. Chỉ khi nào hoàn thành về nội dung và đạt kết quả theo chuẩn
qui định thì sẽ được cấp văn bằng.
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp
theo tiếp cận năng lực
2.5.1. Điểm mạnh
- Quản lý đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL bước đầu thực hiện đầy đủ và khá
hiệu quả các nội dung, quy trình, cách thức quản lý KT, ĐG của trường trung cấp.
- Công tác lãnh đạo đánh giá KQHT của HS tại trường đã hoàn thành khá tốt các công việc
như: Xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn; Nâng cao nhận thức của các CBQL, GV, HS
và các đơn vị hỗ trợ ĐT về công tác đánh giá KQHT...


18

- Việc QL đánh giá KQHT của HS theo TCNL đã giúp cho việc quản lí đạt được một số mục
tiêu: mục tiêu về phát triển năng lực của HS (cả năng lực tự học, tự nghiên cứu lẫn năng lực làm

việc theo nhóm, năng lực thực hành); mục tiêu về việc đổi mới phương pháp dạy và học của GV và
HS; mục tiêu về việc quản lý chất lượng ĐT của nhà trường.
2.5.2. Điểm yếu
- Công tác quản lý đánh giá kết quả học tập thực hiện theo quy định của cơ quan quản lý,
nhưng việc đa dạng hóa các hình thức đánh giá chưa được quan tâm nhiều, chưa quan tâm thực hiện
đảm bảo công tác kiểm tra đánh giá.
- Các đánh giá KQHT hiện nay vẫn chưa xác định được yêu cầu về nhận thức của người học,
còn ĐG chung chung, cách đánh giá chưa chính xác được năng lực thực hiện của người học.
- Công tác đánh giá cũng chưa đáp ứng với yêu cầu thực tiễn, hầu như vẫn còn đánh giá theo
phương pháp truyền thống.
- Các điều kiện đảm bảo cho công tác đánh giá còn chưa hiệu quả, chưa chú trọng bồi dưỡng
nâng cao nhận thức công tác kiểm tra đánh giá.
2.5.3. Thời cơ và thách thức
- Các cấp, các ngành và nhà trường đã thấy được vai trò của công tác kiểm tra đánh giá
KQHT nói chung và của học sinh trung cấp nói riêng. Từ đó các CB, GV & CBQL đã dần nâng cao
chất lượng dạy và học.
- Các nước trên thế giới cũng đã có những nghiên cứu sâu về công tác đánh giá sinh viên và
đưa ra những phương pháp đánh giá tích cực trong học tập, đó là cơ hội để có thể tiếp cận với
phương pháp đánh giá mới theo hướng tiếp cận năng lực.
- Công nghệ thông tin cũng góp phần đổi mới và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho CB, GV,
CBQL có thể thực hiện và quản lý đánh giá KQHT của học sinh.
- Hiện nay nhu cầu việc làm trong xã hội vẫn cần rất nhiều, đặc biệt cần các nhân lực đã được
đào tạo qua thực tiễn để đảm bảo được chất lượng đào tạo
2.5.4. Nguyên nhân
• Nâng cao nhận thức về ĐG và quản lý ĐG cho các đối tượng có liên quan bằng việc phổ
biến quy chế, quy định về ĐG và quản lý ĐG còn tồn tại điểm chưa hợp lý về thời điểm và hình
thức phổ biến quy chế quy định cho GV, HS. Bên cạnh đó thiếu sự tham gia tích cực của các thành
viên trong nhà trường, sự phối hợp giữa các đơn vị trong nhà trường và chưa nhận thức đầy đủ về
ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đánh giá KQHT của HS.
• Hình thức, phương pháp đánh giá: Nhà trường đã tạo điều kiện hết sức cho hoạt động đánh

giá KQHT, nhưng có thể thấy với đội ngũ GV, CBQL chưa được ĐT chuyên sâu về đánh giá KQHT,
việc ra đề thi/kiểm tra, phương pháp đánh giá vẫn còn có những bất cập.
• Nghiệp vụ quản lí và đánh giá: Trình độ, năng lực của đội ngũ chuyên môn ĐG còn thấp
về hiểu biết chuyên môn kĩ thuật, chưa đồng đều và chưa chuyên nghiệp. CBQL & GV đều cho
rằng công tác quản lý của nhà trường chưa khoa học.
• Về chế độ/chính sách cho đội ngũ GV, CBQL chuyên trách đánh giá: Nhà trường đã xây
dựng các hình thức khen thưởng, kỷ luật hợp lý nhằm khuyến khích GV và cán bộ tự học tập và tự
tích lũy, trau dồi nghiệp vụ ĐG. Tuy nhiên chính sách khen thưởng chưa thỏa đáng với CBQL, GV
có thành tích; Bên cạnh đó, kinh phí đầu tư cho công tác quản lý còn hạn chế.
• Kinh phí và cơ sở vật chất: Hầu hết các trường đều đã cố gắng đầu tư trang thiết bị cho công
tác đánh giá KQHT nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ theo yêu cầu của công tác đánh giá, CBQL&GV.
Kết luận chương 2


19

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRUNG CẤP THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
3.1. Nguyên tắc căn bản để xây dựng các giải pháp
Có thể xác định một số định hướng hoặc nguyên tắc để làm cơ sở cho việc triển khai việc
quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh. Các định hướng này thường xuyên trình bày trong
một tài liệu thể hiện quan điểm của về đánh giá trong học tập, các giá trị làm nền tảng cho việc đánh
giá và khuôn khổ chung quy định việc triển khai và thực hiện đánh giá.
- Đảm bảo tính khoa học
- Đảm bảo tính hệ thống
- Đảm bảo tính cần thiết và khả thi
- Đảm bảo tính đồng bộ
- Đảm bảo tính hiệu quả
3.2. Các giải pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực
3.2.1. Bồi dưỡng nâng cao trình độ kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo

tiếp cận năng lực
3.2.1.1.
Mục tiêu của biện pháp
Việc nâng cao năng lực công tác đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL, nhằm làm
cho CBQL, GV, HS nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, tác dụng, lợi ích, sự cần thiết của việc ĐG
vào trong hoạt động ĐG nói chung, QLĐG nói riêng. Qua đó nhằm nâng cao tinh thần, trách nhiệm,
ý thức tự giác, tích cực, chủ động của cá nhân, tập thể trong việc ĐG KQHT để hướng đến nâng
cao chất lượng quản lý đánh giá, góp phần phát triển nhà trường.
Bên cạnh việc nâng cao nhận thức thì phải bồi dưỡng năng lực nghiệp vụ về ĐG cho CBQL,
GV của trường là hết sức quan trọng và cần thiết. Năng lực của mỗi con người là khác nhau, vì thế
năng lực được hiểu là những thuộc tính tâm lý riêng lẻ của cá nhân, nó xuất hiện và phát triển trong
quá trình hoạt động và bồi dưỡng.
3.2.1.2.

Nội dung của biện pháp

* Tổ chức tuyên truyền nâng cao năng lực đánh giá:
Để nâng cao nhận thức về ĐG và đạt được sự đồng thuận từ các đối tượng liên quan trực
tiếp hay gián tiếp, các trường trung cấp cần có kế hoạch phổ biến, tuyên truyền bằng nhiều hình
thức phù hợp. Ở nhà trường, các cán bộ lãnh đạo, quản lý phải là những người tiên phong trong
việc nhận thức đúng đắn về vai trò, tầm quan trọng thì mới phát huy tốt được công tác đánh giá
KQHT của HS trung cấp theo TCNL.
- Phải có sự đồng thuận từ người lãnh đạo nhà trường, người đề ra chủ trương và ban hành
chính sách Mặt khác, các bộ phận, cá nhân liên quan (cán bộ phòng ĐT; cán bộ quản lý các Khoa/Bộ
môn...) phải thường xuyên tác động đến nhận thức của người lãnh đạo thông qua tư vấn và thuyết
phục để họ thật sự có tư duy đổi mới.
- Tuyên truyền, phổ biến các tri thức, qui chế về công tác đánh giá KQHT của HS trung cấp
theo TCNL trong các khâu của quá trình đánh giá.
- Thông qua từng nội dung của công việc của hoạt động đánh giá, việc sử dụng nhiều biện
pháp tác động đến nhận thức của giáo viên.

- Tăng cường quán triệt các chủ trương, đường lối, chính sách về các hoạt động ĐG KQHT
trong các hoạt động nghiệp vụ; Cụ thể hóa các văn bản hướng dẫn của các cấp.
- Tổ chức nhiều các hội thảo, các chuyên đề về đánh giá KQHT trong hoạt động quản lý giáo
dục và đào tạo mang tính cụ thể, thiết thực.


20

- Bên cạnh đó xây dựng các phong trào thi đua về đánh giá KQHT.
* Tổ chức bồi dưỡng năng lực đánh giá:
- Quá trình tổ chức các chương trình, nội dung đào tạo bồi dưỡng phải phù hợp ở nhiều loại
hình, đối tượng cho CBQL, GV, theo hướng cập nhật thường xuyên các kiến thức mới.
- Đội ngũ cán bộ chuyên trách về ĐG cần phải được trang bị kiến thức toàn diện về ĐG.
- Thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề để trao đổi kinh nghiệm
trong công tác đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL.
- Ngoài công tác đào tạo bồi dưỡng, thì hoạt động tự bồi dưỡng, tự nghiên.
3.2.1.3. Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp
* Tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức:
- Lập kế hoạch tuyên truyền, phổ biến tầm quan trọng của công tác đánh giá.
- Tổ chức các lớp học quán triệt về các chủ trương, chính sách, đường lối.
- Tổ chức các hội thảo, seminar và những buổi thuyết trình, thảo luận.
- Việc tăng cường, phổ biến các văn bản là cần thiết, liên quan.
- Tự chủ động đổi mới tư duy, nhận thức được vai trò của mình trong nhà trường.
- Triển khai ứng dụng việc QLĐG trong công nghệ thông tin và quá trình quản lí một cách
hiệu quả và chất lượng.
- Tổ chức kiểm tra đánh giá để rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện.
* Tổ chức bồi dưỡng năng lực đánh giá:
- Lập kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ đánh giá KQHT cho CBQL, GV.
- Công tác chuẩn bị bồi dưỡng, cần phải kiểm tra chi tiết trình độ, năng lực.
- Đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên trách qua các khóa đào tạo dài hạn hay ngắn hạn.

- Việc chuẩn hóa năng lực ĐG cho đội ngũ GV là điều cần thiết.
- Bên cạnh đó, tập huấn, hướng dẫn kĩ năng nghiệp vụ cho các chuyên gia biên soạn ngân
hàng câu hỏi.
- Tập huấn kĩ năng, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác coi thi, chấm thi.
3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Ban hành và phổ biến các văn bản quy định, hướng dẫn đến từng GV và CBQL;
- Thống kê, tổng kết hàng năm để ĐG chất lượng, hiệu quả của công tác đánh giá, đánh giá
chất lượng ĐT, đánh giá chương trình ĐT và thông báo tới cán bộ, GV.
- Kinh phí cho hoạt động đào tạo, bồi dưỡng phải đảm bảo đầy đủ, chống lãng phí, không
mang lại hiệu quả.
- Tăng cường cơ sở vật chất cho công tác đào tạo, bồi dưỡng.
3.2.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp
cận năng lực
3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp
Xây dựng mục tiêu kế hoạch đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL nhằm để thực
hiện tốt trách nhiệm của người quản lí, giáo viên, để đảm bảo quyền lợi cho người đánh giá và được
đánh giá và để triển khai hoạt động quản lý đánh giá KQHT được hiệu quả, chất lượng. Bên cạnh
đó cần có sự thống nhất từ lãnh đạo xuống các thành viên liên quan đến hoạt động đánh giá.


21

3.2.2.2. Nội dung của biện pháp
- Lên kế hoạch các hoạt động cụ thể, phân công trách nhiệm, tổ chức và điều phối việc thực
hiện các nhiệm vụ của các GV.
- Trước khi lên kế hoạch cần tham khảo ý kiến của các CBQL, GV, những người tham gia
công việc có liên quan đến hoạt động ĐG.
- Quản lý theo dõi và nhắc nhở để các thành viên chấp hành qui định và qui trình ĐG, khuyến
khích sự hợp tác giữa CBQL, GV và HS trong khi thực hiện hoạt động ĐG này.
- Phân công công việc phải đúng người, đúng việc và đúng chức năng nhiệm vụ căn cứ vào

năng lực, trình độ và chuyên môn.
- Các khâu đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL được quản lý thông qua hệ thống
phần mềm.
- Xây dựng các tiêu chí cụ thể tương ứng với từng mức điểm.
- Việc lên kế hoạch đánh giá cần phải đưa ra phương án mở đối với những HS đánh giá năng
lực chưa đạt lần đầu, tạo điều kiện cho những HS có nhu cầu đăng ký đánh giá lại.
3.2.2.3. Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp
- Xác định một cấu trúc, bộ máy QL phù hợp với hoạt động ĐG
- Lựa chọn, phân bổ CB vào đúng các chức vụ, vị trí phù hợp với năng lực chuyên môn trong
hoạt động đánh giá KQHT.
- Xác định cơ chế QL để đảm bảo hoạt động có hiệu quả.
- Theo dõi và chỉ đạo việc thực hiện nghiêm chỉnh các qui định trong qui chế đánh giá. - Xây
dựng hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác đánh giá KQHT.
- Tăng cường cơ sở vật chất cho việc quản lý và thực hiện tổ chức công tác đánh giá.
3.2.2.4.
Điều kiện thực hiện biện pháp
- Đảm bảo tạo điều điều kiện về chi phí, thời gian, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động ĐG.
- Các văn bản qui định trách nhiệm của CBQL, GV & HS đối với hoạt động đánh giá KQHT.
- Qui định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của bộ phận chuyên trách.
- Xây dựng các cơ chế tài chính, đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động. - Trên cơ sở kế
hoạch đã xây dựng, dự trù nguồn kinh phí dài hạn và hàng năm.
3.2.3. Tăng cường chỉ đạo đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực
3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp
Người lãnh đạo điều hành những hoạt động đánh giá KQHT, tạo điều kiện giúp đỡ những cán
bộ thực hiện các nhiệm vụ được phân công trong hoạt động ĐG để làm sao cho hoạt động này được
vận hành đúng kế hoạch và đạt được các mục tiêu đã đề ra trong việc chỉ đạo đánh giá KQHT của
HS trung cấp theo TCNL.
3.2.3.2. Nội dung của biện pháp
- Lãnh đạo nhà trường cùng với phòng ĐT và chủ nhiệm các khoa/bộ môn chịu trách nhiệm
ra quyết định thành lập hội đồng thẩm định qui trình xây dựng nội dung đề thi KT, và chấm thi.

- Phòng ĐT phải xây dựng một hệ thống chương trình QLĐG.
- Nhà trường đầu tư xây dựng website, mạng nội bộ của trường.
- Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng phần mềm QLĐG được nhà trường giao
cho phòng ĐT chịu trách nhiệm tham gia QL, triển khai và điều hành.
- Về tổ chức xây dựng nội dung cho website của trường do phòng thông tin phối hơp với CB,
HS trường.
- Các phòng chức năng khác như phòng kế hoạch kết hợp với phòng ĐT lo chuẩn bị các
phương tiện phục vụ hoạt động quản lý đánh giá KQHT...


22

- Ban Giám hiệu chỉ đạo chung.
3.2.3.3. Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp
- Thống nhất chung các đầu mối quản lý đánh giá và việc xây dựng chế độ và qui trình quản
lý các hoạt động đánh giá KQHT.
- Nâng cao nhận thức lý luận và năng lực ra đề thi của GV.
- Sử dụng trang thiết bị một cách hiệu quả, hạn chế lãng phí, tốn kém.
- Chỉ đạo, phân cấp quản lí, khai thác, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị. - Tăng cường
ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý đánh giá KQHT.
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Phải có sự tham gia của CBQL, GV & HS và một số nhân sự khác.
- Hỗ trợ mọi điều kiện cần thiết và có chính sách, chế độ đối với người tham gia.
- CBQL, GV phải có kiến thức và hoạt động ĐG và được tham gia vào các lớp tập huấn. Nhận thức của CQBL, GV & HS trong công tác đánh giá.
3.2.4. Tổ chức triển khai đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp cận năng lực
3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp
Tổ chức hoạt động đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL một cách khoa học để tìm
ra những phương pháp QL hiệu quả và chất lượng hơn thông qua việc quản lí các kì thi và đợt kiểm
tra đánh giá KQHT của HS.
3.2.4.2. Nội dung của biện pháp

- Quản lý hoạt động tổ chức đánh giá KQHT học phần trên lớp của HS
- Quản lý việc tổ chức kì thi kết thúc môn học và tốt nghiệp
- Quản lý việc ĐG tổ chức thực tập cuối khóa, làm khóa luận tốt nghiệp hoặc thi tốt nghiệp
của HS
- Quản lý việc tổ chức ra đề thi và kiểm tra
- Quản lý việc chấm khóa luận tốt nghiệp và chấm thi tốt nghiệp
- Quản lý các hoạt động phục vụ thi và đánh giá
3.2.4.3. Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp
Đánh giá KQHT của HS trung cấp thông qua các kì thi và các đợt kiểm tra với nhiều mức độ,
hình thức và mục đích khác nhau. Những kết quả ĐG đó đều đảm bảo sự công bằng, khách quan và
chất lượng để nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Lãnh đạo nhà trường chính là người trực tiếp chỉ đạo
các bộ phận chuyên môn trong trường thực hiện và hoàn thành các đánh giá KQHT của HS theo
những qui định và qui chế về hoạt động đánh giá KQHT của HS.
3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Xây dựng được cơ cấu, sắp xếp các bộ phận thành hệ thống, thiết lập cấu trúc của việc tổ
chức trong từng bộ phận cho hợp lí, khoa học.
- Các CBQL, GV, HS phải có trách nhiệm theo dõi, giám sát và thực hiện một cách chặt chẽ,
minh bạch và khách quan.
- Hệ thống thông tin phần mềm phải hoạt động tốt
- Cung cấp đầy đủ cơ sở vật chất như máy tính, máy in, các vật liệu thực hành nghề…


23

3.2.5. Thường xuyên giám sát hỗ trợ, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp
theo tiếp cận năng lực
3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp
Tăng cường công tác kiểm tra hoạt động QLĐG trong nhà trường nhằm đánh giá KQHT của
học sinh. Qua đó phát hiện những thiếu sót trong quá trình tổ chức thực hiện, để kịp thời đưa ra
những biện pháp xử lí, khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong quá trình quản lí để nâng cao chất

lượng đào tạo.
3.2.5.2. Nội dung của biện pháp
- Xây dựng các tiêu chí đánh giá KQHT. Công tác thanh tra không chỉ đánh giá ở thời điểm
mà cần tiến hành định kỳ, thường xuyên ở tất cả các khâu dựa.
- Công tác kiểm tra/giám sát phải thực hiện liên tục và sâu sát hơn công tác thanh tra. Công
tác kiểm tra/giám sát còn phải chú trọng đến vấn đề chuyên môn còn hình thức kiểm tra/giám sát
có thể là kiểm tra/giám sát kết quả, kiểm tra/giám sát thái độ, kiểm tra/giám sát thường xuyên. Bên
cạnh đó cũng cần có cơ chế kiểm tra/giám sát lẫn nhau trong từng bộ phận.
- Việc kiểm tra/ giám sát ĐG KQHT của HS trung cấp theo TCNL giúp cho người CBQL &
GV có thể xem họ đã được được mục tiêu ban đầu và chuẩn đầu ra của HS đó có đạt được không,
GV so sánh được sự tiến bộ của từng cá nhân.
- Một vấn đề quan trọng đó là trong công tác kiểm tra/giám sát thì cần tránh kiểm tra/giám
sát hình thức và phải xử lý kỷ luật hay khen thưởng thỏa đáng và kịp thời.
- Sau khi kiểm tra/ giám cần có phản hồi thông tin.
3.2.5.3. Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp
- Lập kế hoạch kiểm tra, đánh giá định kì, thường xuyên.
- Phân định trách nhiệm cụ thể từng đơn vị để kiểm tra, đôn đốc các đơn vị.
- Đưa ra những tiêu chí để đánh giá.
- Thường xuyên ĐG sẽ giúp cho các nhà CBQL, GV có thể tim ra các lỗi trong quá trình thực
hiện hoạt động ĐG để kịp thời điều chỉnh khắc phục.
- Thành lập tổ KT hoặc các bộ phận chuyên trách, có kế hoạch cụ thể cho các hoạt động ĐG.
3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Phải có sự tham gia của CBQL, GV & HS và một số nhân sự khác.
- Hỗ trợ mọi điều kiện cần thiết và có chính sách, chế độ đối với người tham gia.
- Cung cấp đầy đủ cơ sở vật chất như máy tính, máy in... cho công tác thanh kiểm tra.
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp đánh giá kết quả học tập của học sinh trung cấp theo tiếp
cận năng lực
Những giải pháp được đề xuất đều có chức năng và nhiệm vụ cụ thể, các giải pháp cũng có
mối quan hệ biện chứng, bổ sung hỗ trợ cho nhau, thúc đẩy phát triển, tạo nên một chỉnh thể thống
nhất để hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực QL đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL.

Giải pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao trình độ kiểm tra đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL.
Đây là giải pháp mang tính tiền đề cho việc triển khai các giải pháp khác.
Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL. Đây là
giải pháp định hướng cho hoạt động đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL.
Giải pháp 3: Tăng cường chỉ đạo đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL. Đây là giải pháp
thực hiện các nhiệm vụ quản lí của hoạt động đánh giá KQHT đã đề ra.


24

Giải pháp 4: Tổ chức triển khai đánh giá kết KQHT của HS TC theo TCNL. Đây là giải pháp
cơ sở cho việc đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL.
Giải pháp 5: Thường xuyên giám sát hỗ trợ, kiểm tra đánh giá KQHT của HS TC theo TCNL.
Đây là giải pháp thực hiện giám sát các hoạt động đánh giá KQHT vào các khâu của quá trình ĐG,
nhằm đảm bảo các chức năng quản lí.
Nếu phối hợp triển khai thực hiện tốt và đồng bộ các giải pháp trên sẽ tạo ra những bước
chuyển biến, thay đổi rõ rệ, có thể sẽ có tính đột phá góp phần nâng cao chất lượng trong quản lý
đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL.
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm
3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm
3.4.4. Công cụ và tiêu chí đánh giá
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm
Kết quả khảo nghiệm cho thấy các đối tượng đều đánh giá cao về tính cầp thiết và tính khả
thi của các giải pháp đã đề xuất. Các ý kiến được hỏi về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải
pháp ở mức tương đối đồng cao. Trong đó sự cần thiết của giải pháp 5 được đánh giá cao và nhóm
đối tượng khảo sát đều thống nhất các giải pháp đều có tính khả thi.
Các giải pháp
4

3.8
3.6
3.4
3.2

3.7

3.84

3.75 3.77

3.69 3.73

3.83

3.97

3.57 3.61

1. Bồi dưỡng nâng 2. Xây dựng kế 3. Tăng cường chỉ 4. Tổ chức triển 5. Thường xuyên
cao trình độ ĐG hoạch thực hiện đạo ĐG KQHT khai ĐG KQHT giám sát, hỗ trợ
KQHT của HSTC ĐG KQHT của của HSTC theo của HSTC theo KTĐG KQHT của
theo TCNL
HSTC theo TCNL
TCNL
TCNL
HSTC theo TCNL
Giá trị trung bình Mức độ cần thiết

Giá trị trung bình Mức độ khả thi

Biểu đồ 3.1. Giá trị trung bình của mức độ cần thiết và mức độ khả thi của giải pháp
3.4.6. Tương quan giữa tính cấn thiết và tính khả thi của giải pháp Bảng 3.
Bảng 3.1. Tính tương quan của mức độ cần thiết và mức độ khả thi


25

Với kết quả tính hệ số tương quan cho phép thì tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp
đề xuất có tương quan thuận và chặt chẽ, tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất không
trùng lặp tuyệt đối về mức độ, trị số điểm nhưng vẫn đảm bảo sự phù hợp và độ tin cậy.
3.5. Thử nghiệm giải pháp
Qua nghiên cứu cơ sở lý luận, khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý đánh giá KQHT của HS
trung cấp theo TCNL và đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy việc đánh giá KQHT vào các khâu
của hoạt động QLĐG, để nâng cao chất lượng đánh giá KQHT của các nhà trường. Dựa vào mục
đích, nội dung, tính chất của 5 giải pháp đề tài đã đề xuất, căn cứ vào tầm quan trọng trong hệ thống
quản lý, chúng tôi chọn một phần của giải pháp 1 “Bồi dưỡng nâng cao trình độ đánh giá KQHT
của HS trung cấp theo TCNL” để tiến hành thử nghiệm. Giải pháp tiến hành thử nghiệm minh chứng
cho tính cần thiết, tính khả thi của giả thuyết khoa học của luận án.
3.5.1. Mục đích, đối tượng và phạm vi khảo nghiệm
3.5.2. Nội dung thử nghiệm
3.5.3. Qui trình và kết quả tổ chức thử nghiệm
Kết quả của quá trình thử nghiệm bước đầu đã đạt được theo yêu cầu của công tác quản lý
đánh giá đề ra và cho thấy tính khả thi và hiệu quả của giải pháp “Bồi dưỡng nâng cao trình độ
đánh giá KQHT của HS trung cấp theo TCNL”. Để giải pháp có hướng phát triển rộng và quy mô
hơn, luận án sẽ có những đề xuất tiếp theo, khuyến nghị đối với các cấp quản lý.
Kết luận chương 3
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết luận
Đánh giá KQHT của HS trong quá trình đào tạo là nhiệm vụ hết sức cần thiết giúp cho GV thấy

được phương pháp dạy và HS biết được kết quả học tập có hiệu quả và chất lượng không. Bên cạnh
đó, nhà trường cũng thấy được chất lượng đào tạo cả khoá học nói chung và trong từng môn học nói
riêng, của từng giai đoạn. Vì vậy việc nghiên cứu quản lý đánh giá KQHT của HS trung cấp theo
TCNL là cần thiết trong giai đoạn hiện nay, thực hiện đổi mới căn bản toàn diện trong giáo dục. Đánh
giá KQHT là một trong những vấn đề trọng tâm mà Đảng và Nhà nước rất quan tâm. Đây cũng là
những giải pháp đem lại lợi ích cho nhà trường nói chung và các nhà quản lí nói riêng, giúp cho hoạt
động dạy - học của giáo viên và HS được cải thiện và nâng cao chất lượng.
1.

Đánh giá kết quả học tập của HS trong quá trình đào tạo có ý nghĩa giáo dục to lớn, nhằm
mục đích góp phần thúc đẩy sự hình thành và phát triển nhân cách HS theo mục tiêu đào tạo. Đây
là một khâu của quá trình đào tạo là công cụ quan trọng, giải pháp hữu hiệu giúp cho các nhà quản
lý nâng cao chất lượng đào tạo và đạt được hiệu quả quản lí theo mong muốn.
Qua quá trình khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đánh giá KQHT của HS trung
cấp theo TCNL, luận án đã phân tích những thuận lợi, khó khăn và các yếu tố ảnh hưởng của hoạt
động đánh giá KQTH và việc quản lý đánh giá KQHT. Để giải quyết được cơ bản thực trạng đó đòi
hỏi phải có nhiều giải pháp quản lý đồng bộ liên quan đến chức năng, quyền hạn giải quyết của
nhiều cấp nhiều chính sách có liên quan. Các giải pháp phải có mối quan hệ chặt chẽ và hỗ trợ lẫn
nhau, để đạt được mục tiêu của hệ thống quản lý đánh giáKQHT của HS trung cấp theo TCNL. Một
vấn đề nữa là trách nhiệm chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp của các lực lượng tham gia vào quá
trình đánh giá kết quả học tập của HS mà quan trọng nhất là đội ngũ giáo viên.
Luận án đã đưa ra 5 giải pháp cơ bản góp phần vào việc giải quyết tình hình nói trên và các
nhà quản lí sẽ thực hiện một cách đồng bộ, phù hợp với điều kiện của nhà trường. Các giải pháp
của luận án đã được khảo nghiệm và được các CBQL và GV đánh giá cao tính cấp thiết và tính khả