Ngư văn 7- 2 cột

Tuần 1: Tiết 1 : Ngày soạn: 7/8/2009
Cổng trờng mở ra
Theo Lý Lan
A) Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh
- Cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái.
- Thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng đối với cuộc đời mỗi con ngời.
B) Chuẩn bị:
Giáo viên: Nghiên cứu SGV + soạn giáo án
Học sinh : Soạn văn
C) Tiến trình dạy học:
ổn định tổ chức (1p)
1
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
(1p)
Giới thiệu bài
(dựa vào bài hát ng y đầu tiên đi
học)
HĐ2
(36p)
(9p)
Học sinh học bài mới
Yêu cầu: đọc tình cảm,
tha thiết, chậm
I) Đọc - tìm hiểu chú thích
1) Đọc văn bản:
? Giáo viên đọc mẫu
? Học sinh đọc tiếp? - 2 học sinh

GV Nhận xét?
2) Tìm hiểu chú thích
? Đọc cách chú ý 2,4,6,8,10? - Học sinh
3) Tác giả, tác phẩm:
a) Tác giả: Lý Lan - Nhà báo trẻ
b) Tác phẩm: Thể loại bút ký - Viết
cho báo "Yêu trẻ" (1/9/2000)
? Nêu tóm tắt về tác giả, tác phẩm?
(28p) II) Đọc - tìm hiểu văn bản
1) Đại ý
- Viết về lỗi lòng lo lắng, chuẩn bị của
ngời mẹ cũng nỗi niềm của mẹ trong 1
đêm trớc ngày khai trờng của con
? Tóm tắt đại ý của văn bản?
2) Bố cục
- HS
? Xác định bố cục của bài? - Chia làm 2 đoạn
Đoạn 1:( từ đầu-> bớc vào):
Nỗi lòng yêu thơng của ngời mẹ
Đoạn 2: còn lại => cảm nghĩ của mẹ
về vai trò của xã hội và môi trờng
trong giáo dục trẻ em
? Nhân vật chính trong truyện là ai? - Ngời mẹ
? Văn bản đợc viết theo phơng thức biểu
đạt chính nào?
III) Tìm hiểu văn bản
- Biểu cảm: là bộc lộ trực tiếp cảm
nghĩ của con ngời
1) Nỗi lòng của mẹ trong đêm trớc
ngày khai trờng của con

? Ngời mẹ nghĩ đến con trong thời điểm
nào?
- Đêm trớc ngày con vào lớp 1
? Tại sao tác giả lại chọn thời điểm đó? - Là lúc thích hợp nhất (vì không còn ai
thức) để mật bộc lộ đợc tình cảm, cảm
xúc, tâm trạng của mình.
? Tâm trạng của ngời mẹ và con có gì
khác nhau? Tìm những chi tiết thể hiện
điều đó?
Con: vui sớng "háo hức mơ"
Mẹ: Nỗi vui mừng, hy vọng: "Hôm
nay của mẹ"
? Liệt kê các từ ngữ chỉ tâm trạng của ng-
ời mẹ?
- Mẹ không ngủ đợc
- Bỗng không biết làm gì nữa
GV Đây chính là sự phân tâm của mẹ: Trí
óc thì muốn đi làm dọn dẹp, muốn đi
ngủ nh ng cảm xúc trái tim thì ngợc
- Không tập trung đợc vào việc gì cả
- Trằn trọc, nhắm mắt lại là bên tai
2
Tuần 1, Tiết 3:
Từ ghép
A. Mục tiêu cần đạt:
Giúp HS:
- Nắm đợc cấu tạo của hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập
- Hiểu đợc nghĩa của các loại từ ghép.
B. Chuẩn bị:
GV: Soạn giáo án + ra thêm bài học

HS: Soạn bài
C. Tiến trình dạy học:
* ổn định tổ chức( 1p)
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
7p
Kiểm tra bài cũ + Giới thiệu bài
mới
? Định nghĩa về từ ghép? Từ láy? Từ
đơn đã học ở lớp 6?
- HS
? Phân loại từ ghép, từ đơn, từ láy trong
dòng văn sau " Bố rất yêu con bội
bạc"?
- Hs
HĐ2
10p
I. Các loại từ ghép.
1. Ví dụ 1:
? Giải nghĩa tiếng " bà"," thơm"? - " bà"-> Chỉ ngời đẻ ra mẹ hoặc bố
-" Thơm" -> Có mùi nh hơng của hoa, dễ
chịu.
? Giải nghĩa từ "bà ngoại"và "thơm
phức"?
- Bà ngoại -> Ngời đẻ ra mẹ
- Bà nội -> Ngời đẻ ra bố.
- Thơm phức-> Mùi thơm bốc lên mạnh
hấp dẫn.

? Tiếng nào giúp em hiểu nghĩa nh thế? +Tiếng : Ngoại, Phức
? Xác định tiếng chính tiếng phụ? - Tiếng chính: Bà, thơm-> Chỉ tổng loại lớn.
- Tiếng phụ: Ngoại, phức-> Phân nghĩa
chỉ loại cụ thể.
3
? Vị trí của tiếng chính, tiếng phụ? - Trong Tiếng thuần Việt:
Tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau.
VD: Hoa hồng
TC TP
- Trong tiếng Hán - Việt:
Tiếng phụ đứng trớc, tiếng chính đứng sau.
VD: Bạch mã
TP TC
? Thế nào là từ ghép chính phụ? - HS
2. Ghi nhớ:
? Gọi HS đọc ghi nhớ? - HS
3. Ví dụ 3:
? Gọi Hs đọc bài tập 2? - HS
? Các từ ghép: Quần áo, trầm bổng có
phân thành tiếng chính tiếng phụ
không? Vì sao?
- Không, Vì hai tiếng ngang hàng, bình
đẳng với nhau.
GV. Ta gọi đó là từ ghép đẳng lập.
? Vậy em hiểu thế nào là từ ghép đẳng
lập?
- HS
?
4. Ghi nhớ 2:
Gọi HS đọc ghi nhớ 2?

- HS
? Thi 4 tổ tìm nhanh ( trong 30 giây)đợc
nhiều từ ghép chính phụ và đẳng lập?
- HS
HĐ3:
10p
II. Nghĩa của từ ghép.
1. Ví dụ:
? Đọc và nêu yêu cầu ví dụ 1 SGK? -HS
? So sánh nghĩa của từ " Bà ngoại" với
nghĩa của từ "bà "?
- Bà, thơm: Nghĩa chung, nghãi khái quát.
- Bà ngoại, thơm phức: Nghĩa cụ thể
? Tiếng nào phân nghĩa? - Tiếng phụ.
-> Nghĩa của từ ghép hẹp hơn nghĩa của
tiếng chính
? Đọc và trả lời yêu cầu của ví dụ 2?
- Nghĩa của từ quần áo khái quát hơn
nghĩa của tiếng áo.
- Quần áo: Chỉ quần và áo => Trang
phục.
+ Quần: mặc ở phần dới cơ thể.
4
+ áo: mặc che phần trên của cơ thể.
- Trầm bổng: Nghĩa là âm thanh trầm và
bổng.
? Làm nhanh ra giấy: Tìm 1 từ ghép có
nghĩa phân loại và 1 từ ghép có nghĩa
tập hợp và đặt câu với từ vừa tìm đợc?
- HS

?
Bảng phụ: Con hãy nhớ rằng tình yêu
thơng kính trọng cha mẹ là tình cảm
thiêng liêng hơn cả.
Thống kê từ ghép : đẳng lập, chính phụ.
- Tình yêu thơng.
- Kính trọng
- Tình cảm.
- Cha mẹ
2. Ghi nhớ 3:
? Đọc ghi nhớ trong SGK? - HS
HĐ4
15p
III. Luyện tập
1. Bài 1:
? Gọi HS đọc yêu cầu?
? Gọi 2 HS lên bảng làm bài?
-HS
-HS
?
Từ ghép chính phụ Từ ghép đẳng lập
- Lâu đới, xanh ngắt, nhà máy, nhà
ăn, cây cỏ, cời nụ
- Chài lới, ẩm ớt, đầu đuôi, suy nghĩ
Vì sao những từ ghép trên là từ ghép
chính - phụ, ghép đẳng lập?
2. Bài 2:
- HS
? Đọc và nêu yêu cầu? - HS
? Cho HS thi giữa các tổ

3. Bài 4:
Núi : sông, đồi
Mặt : Mũi, mày.
Ham : muốn, học
Học : Hành, hỏi
Xinh : Tơi, đẹp
Tơi : cời, xinh

? Gọi HS đọc yêu cầu bài 4? - HS
HĐ5
2p
HD về nhà:
- Học lý thuyết, làm bài tập: 4,5,6.
- Đọc trớc: liên kết trong văn bản
Tuần 1, tiết 4:
Liên kết trong văn bản
5
A. Mục tiêu cần đạt:
Giúp HS:
- Muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy đợc
sử dụng ở cả 2 mặt: Hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa.
- Cần vận dụng các kiến thức đã học để xây dựng bớc đầu đợc những văn bản có tính
liên kết.
B. Chuẩn bị:
GV: Nghiên cứu Soạn giáo án + Bảng phụ
HS: Học bài cũ + Soạn bài mới.
C. Tiến trình dạy học.
ổn định tổ chức( 1p)
Thời
gian

Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
(5 )
Kiểm tra bài cũ + Gthiệu bài mới
? Văn bản là gì?
- HS
? Văn bản có tính chất nào? - Hs
HĐ2
(20 )
I. Liên kết và phơng tiện liên kết
trong văn bản.
1. Tính liên kết của văn bản.
GV: Treo bảng phụ có ghi ví dụ
? Gọi HS đọc? - HS
? Theo em nếu bố viết th nh vậy cho
Enrico thì Enrico có hiểu điều bố nói
không?
- Không
? Vì sao? - Vì các câu cha có sự liên kết.
GV: Liên hệ với câu chuyện "Cây tre
trăm đốt"
? Đối chiếu với nguyên bản em thấy
đoạn văn thiếu những ý gì?
- HS
? Muốn để hiểu rõ ý của đoạn văn thì nó
phải có tính chất gì?
-Tính chất liên kết
? Vậy liên kết là gì? - HS dựa vào ghi nhớ 1 trả lời.
2. Phơng tiện liên kết trong văn bản.
a. Ví dụ a.

? Gọi HS đọc ví dụ? - HS
? Do thiếu gì mà đoạn văn khó hiểu nh
vậy?
- Thiếu thái độ buồn đau nghiêm khắc
của bố Enricô trớc việc làm của con.
? Hãy sửa lại đoạn văn đó để Enricô
hiểu đợc ý của bố?
- HS dựa văn bản tự sửa.
GV: Nhận xét
? Liên kết cần có thêm sự liên kết về
mặt nào nữa?
- Về mặt nội dung ý nghĩa.
GV: Liên kết trong văn bản trớc hết là
6
sự liên kết về mặt nội dung ý nghĩa.
- Liệu chỉ liên kết về mặt nội dung ý
nghĩa đã đủ cha? Các em xét tiếp ví
dụ sau.
b. Ví dụ b.
? Gọi HS đọc? - HS
? Hãy chỉ ra sự thiếu liên kết? - Thiếu một số từ: Bây giờ
- Từ dùng sai: Đứa trẻ = con
?
Tại sao chỉ thiếu sót còn bây giờ và
lầm chữ con bằng chữ trẻ mà những
câu văn đang liên kết bỗng trở nên rời
rạc?
-HS
? Em hãy sửa lại? - HS
? Ngoài sự liên kết về nội dung còn có

sự liên kết nào nữa?
- Liên kết hình thức
? Vậy 1 văn bản có tính liên kết trớc
hết phải có điều kiện gì?
- Nội dung các câu, các đoạn thống nhất
gắn bó chặt chẽ với nhau.
- Phải biết kết nối các câu các đoạn đó
bằng các phơng tiện ngôn ngữ ( từ, câu)
thích hợp.
* Ghi nhớ 2:
? Gọi HS đọc ghi nhớ 2? - HS
HĐ3
15p
II. Luyện tập
1. Bài 1:
? Ghi thứ thự các câu cần sắp xếp? - Các câu cần phải sắp xếp theo trình
tự: 1- 4-2-5-3
GV: Nhận xét và cho điểm.
?
2. Bài 2:
Gọi HS đọc yêu cầu của bài?
- HS
TLN
Đại diện các nhóm trình bày? - Các câu văn cha có tính liên kết vì chúng
không nói cùng nội dung.
?
3. Bài 3:
Gọi Hs lên bảng làm?
- Điền theo thứ tự: Bà, bà, cháu, bà, bà,
cháu, thế là.

HĐ4
2p
Hớng dẫn về nhà:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm bài tập 4,5.
- Soạn: Cuộc chia tay của những
con búp bê .
- Bài 4: Câu 3 kết nối với câu 1,2 tạo
thành sự liên kết chặt chẽ.
Tuần 2:
7
tiết 5 + 6:
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
Khánh Hoài
A. Mục tiêu cần đạt:
Giúp HS:
- Thấy đợc những tình cảm chân thành sâu nặng của 2 anh em Thành và Thủy. Cảm
nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất
hạnh. Biết thông cảm và chai sẻ với những bạn ấy.
- Thấy đợc cái hay của truyện là cách kể chuyện chân thật, cảm động.
B. Chuẩn bị:
- GV: Soạn giáo án + Tranh ảnh.
- HS: Học bài cũ + Soạn bài trớc.
C. Tiến trình dạy học.
ổn định tổ chức( 1p)
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
5p

Kiểm tra bài cũ + Giới thiệu bài mới.
? Lời nhắn nhủ nào của cha Enricô
khiến em xúc động nhất? Vì sao?
- HS
? Nêu một vài cảm nhận của em về
cha Enricô?
- Hs làm ra giấy - GV thu
* Giới thiệu bài mới:
HĐ2
(10p)
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Đọc văn bản.
GV: Các em cần phải phân biệt lời
kể, đối thoại, diễn biến tâm lý nhân
vật ngời anh.
- GV đọc mẫu.
? Gọi HS đọc tiếp? - HS
? Em hãy tóm tắt cốt truyện? - HS
2. Tìm hiểu chú thích.
? Đọc chú thích 1,3? - HS
HĐ3
(24P)
II. Tìm hiểu văn bản.
? Truyện viết về ai? Về việc gì? - Cuộc chia tay của 2 anh em Thành và
Thủy khi gia đình tan vỡ.
? Nhân vật chính là ai? - Thành và Thủy.
? Vì sao em lại xác định đợc nh vậy? - Vì câu chuyện xoay quanh 2 nhân vật
này để toát lên t tởng của truyện.
? Bố cục của văn bản có giống với bố
cục của tác phẩm dân gian không?

Hãy chỉ ra điều đó?
- Không.
- Vì: + Văn học DG:
- Kể xuôi: Từ sự việc bắt đầu đến sự việc
kết thúc.
8
- Kết thúc thờng có hậu
+ Văn bản này đợc mở bằng sự việc đang
diễn ra " Giọng mẹ khản đặc "
- Kết thúc không có hậu
?
1. Bố cục:
Em chia văn bản ra làm mấy phần?
- 4 phần:
P1: Từ đầu -> Giấc mơ thôi:
Thành nghĩ lại những ngày đã qua.
P2: Tiếp -> Hiếu thảo nh vậy:
Chia tay búp bê.
P3: Tiếp -> cảnh vật:
Chia tay lớp học.
P4: Còn lại: Chia tay anh em
2. Phân tích:
a. Thành nghĩ lại những điều đã qua
của 2 anh em.
? Mở đầu truyện tại sao lại có lệnh
đột ngột chia đồ chơi của mẹ ?
- Vì gia đình tan vỡ, bố mẹ ly hôn, hai anh
em Thành và Thủy phải xa nhau nên đồ
chơi cũng phải chia ra.
? Cách vào truyện nh thế có tác dụng

gì?
- Có tính nêu vấn đề, hấp dẫn gây tò mò
cho ngời đọc.
? Hình ảnh Thành và Thủy hiện lên
nh thế nào khi mẹ ra lệnh chia đồ
chơi?
- Thủy: Run lên bần bật, đa cặp mắt kinh
hoàng cặp mắt đen buồn, s ng mọng lên vì
khóc quá nhiều.
- Thành: Cắn chặt môi để bật ra tiếng
khóc nhng nớc mắt cứa tuôn ra nh suối
? Hãy cảm nhận tâm trạng của 2 anh em? - Buồn khổ, đau xót, bất lực
? Tâm trạng của em khi đọc đoạn đầu?
Vì sao có tâm trạng đó?
- Học sinh bộc lộ
? Đoạn văn nào gây cho em xúc động nhất? "Sáng nay mái tóc"
? Miêu tả cảnh buổi sáng: trời, những
bông hoa khoe sắc, lũ chim sâu nhảy
nhót có ý nghĩa gì?
- Cảnh vật thật vô tình trớc sự đau buồn
của 2 anh em. Cách miêu tả nh vậy càng
làm tăng thêm sự nặng nề, buồn khổ
khắc họa nội tâm nhân vật hoàn cảnh bất
thờng, trớ trêu, đáng thơng của 2 đứa trẻ
?
GV
Vì sao trong lúc đó Thành lại nghĩ
vê chuyện em vá áo cho mình?
Đó là những tình cảm của 2 anh em
Thành - Thủy cứ ập về

- Tình cảm rất giản dị của em những thể
hiện sự quan tâm, chăm sóc anh. Ngời
anh nghĩ lại thấy ân hận vì em chăm sóc
mình nh vậy mà mình thì đôi lúc còn mải
chơi mà hờ hững với con.
b) Cuộc chia búp bê
? Búp bê có ý nghĩa nh thế nào trong
cuộc sống của 2 anh em?
b) Cuộc chia búp bê
- Là đồ chơi, gắn với tuổi thơ của 2 anh em
? Vì sao phải chia búp bê? - Bố mẹ li hôn, anh em xa nhau
- Búp bê cũng phải chia đôi theo lệnh của
9
mẹ
? Hình ảnh của Thành và Thủy hiện
lên nh thế nào khi mẹ ra lệnh chia đồ
chơi? Điều đó giúp em hiểu gì về tâm
trạng 2 anh em?
=> Thành: cắn môi, nớc mắt tuôn rơi nh
suối
Thủy: run, tuyệt vọng
?
?
Điều đó giúp em hiểu gì về tâm
trạng 2 anh em?
Cuộc chia búp bê diễn ra nh thế nào?
- Buồn khổ, đau xót, bất lực
- Thành: đặt 2 con búp bê trong tủ đặt 2 phía
- Thủy: tru tréo
- Thành: đặt vệ sĩ cạnh em nhỏ

Thủy bỗng vui vẻ
? Vì sao Thủy "giận dữ" rồi lại "vui vẻ"? - Học sinh trả lời
? Hình ảnh 2 con búp bê đứng cạnh nhau
có ý nghĩa gì? Vì sao Thành và Thủy
không thể chia búp bê?
- Học sinh nh 2 anh em Thành và Thủy
luôn ở cạnh nhau.
- Hai anh em không thể chia rời
HĐ4
(3p)
III) Luyện tập
? Đọc đoạn văn mà em thích nhất?
- Học sinh đọc
? Vì sao em thích? - Học sinh
HĐ5
(2p)
Hớng dẫn về nhà
- Xem lại bài đã học

- Chuẩn bị xem trớc phần còn lại
Tiết 6: Cuộc chia tat của những con búp bê
ổn định tổ chức
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
(5p)
Kiểm tra bài cũ
? Văn bản đợc viết theo phơng thức
biểu đạt nào? Vì sao em biết?

- Tự sự
- Dựa vào nhân vật và sự việc
HĐ2
(32p)
Tìm hiểu văn bản (tiếp)
(15p)
c) Cuộc chia tay vào lớp học
? Tại sao khi đến trờng Thủy lại bật
khóc thút thít?
- Trờng học là nơi ghi khắc nhiều niềm vui
- Thủy sắp chia xa nơi này
- Thủy không còn đợc đi học
? Chi tiết cô giáo ôm Thủy, các bạn
"sững sờ" có ý nghĩa gì?
- Niềm đồng cảm xót thơng
- Diễn tả tình thày trò, bè bạn
10
? Em có suy nghĩ gì trớc cuộc chia tay
đầy nớc mắt này?
- Tình cảm thày trò đằm thắm
? Tại sao khi dắt em ra khỏi trờng,
Thành lại "kinh ngạc cảnh vật"?
- Thành cảm nhận thấy nỗi đau quá lớn.
Thấy khi 2 anh em phải chịu sự đổ vỡ,
mất mát không gì có thể so sánh đợc ấy
vậy mà cảnh vật vẫn bình thờng, thậm chí
vẫn tơi đẹp.
- Trong tâm hồn em nh nổi dông bão, cả
đất trời nh sụp đổ vậy mà mọi ngời và
cảnh vật nh không có gì diễn ra Cảm

thấy cô đơn, đau đớn, tuyệt vọng.
? Miêu tả cảnh vật xung quanh để thể
hiện diễn biến tâm lý nhân vật. Chi
tiết này có ý nghĩa gì?
- Làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm,
trạng thái thất vọng bỏ vỏ của nhân vật
trong truyện
? Em sẽ làm gì nếu chứng kiến cuộc
chia tay giữa Thủy và lớp học?
- Học sinh bộc lộ
d) Cuộc chia tay của 2 anh em
? Hãy tìm những chi tiết trong truyện
cho thấy tình cảm của 2 anh em
Thành - Thủy?
- Thủy vá áo cho anh
- Thành giúp em học, đi đón em, dắt tay
nhau vừa đi vừa trò chuyện
- Thành nhờng hết đồ chơi cho em nhng
Thủy sợ không ai khác gác cho anh
ngủ nh ờng cho anh con vệ sỹ
? Cảm nhận của em về tình cảm anh
em của Thanh - Thủy?
- Yêu thơng, gắn bó, sẻ chia, nhờng nhịn
nhau
? Hình ảnh Thủy hiện lên nh thế nào
khi đồ đạc đợc chất lên xe tải chuẩn
bị cho cuộc ra đi?
- Mặt xanh, chạy vào nhà ghì chặt lấy con
búp bê
- Khóc nấc lên nắm lấy tay anh dặn dò.

- Đặt con em Nhỏ quàng vào tay con vệ sỹ
? Qua chi tiết này em hiểu Thủy nh
thế nào?
- Tâm hồn trong sáng nhạy cảm
- Yêu anh trai tha thiết
- Đau đớn đến cùng cực
? Lời nhắn của Thủy với anh trai
không để 2 con búp bê xa nhau có ý
nghĩa gì?
- Đừng đẩy trẻ em vào tình cảnh bất hạnh
- Ngời lớn và xã hội hãy chăm lo và bảo
vệ hớng tuổi thơ tổ ấm gia đình.
? Theo em có cách nào để tránh đợc
nỗi đau không đáng nh 2 anh em
Thành và Thủy không?
- Học sinh bộc lộ
? Câu chuyện chia tay buồn bã, đẫm
nớc mắt xong vẫn ấm áp tình anh em
ruột thịt. Điều đó gợi cho em nghĩ gì
về tình cảm ruột thịt của con ngời?
- Tình cảm ruột thịt sẽ không bao giờ mất
đi ngay cả khi phải xa nhau
- Tình cảm anh em mãi mãi trong sáng,
thắm thiết
? Tìm một số câu thơ, truyện cảm
động nói về tình cảm anh em?
- Học sinh
11
? Em học tập đợc gì qua cách kể
chuyện của tác giả?

- Cách kể bằng sự miêu tả cảnh vật xung
quanh và miêu tả tâm lý nhân vật
? Gọi học sinh đọc ghi nhớ? - Miêu tả
HĐ3
(7p)
III) Củng cố - Luyện tập
? Tên truyện có liên quan nh thế nào
đến ý nghĩa của truyện?
- Học sinh bộc lộ
? Thông điệp nào về quyền trẻ em đợc
gửi đến bạn đọc?
- Học sinh
HĐ4
(2p)
Hớng dẫn về nhà
- Soạn bài "Bố cục trong văn bản"
của tác phẩm
Tiết 7:
Bố cục trong văn bản
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó, có ý thức xây dựng bố cục
khi tạo lập văn bản.
- Thế nào là bố cục rành mạch hợp lý cho các bài làm
- Tính phổ biến và sự hợp lý của dạng bố cục 3 phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố
cục, để từ đó có thể làm MB, TB, KB đúng hớng hơn, đạt kết quả tốt.
B. Chuẩn bị
- Giáo viên: Đọc SGV + soạn giáo án + 1 văn bản
- Học sinh: Đọc và soạn bài trớc
C. Tiến trình dạy học:

ổn định dạy học (1')
12
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
(5p)
Kiểm tra bài cũ + Giới thiệu bài mới
? Nếu đảo phần Thành và Thủy đến
chào cô giáo trớc phần chia búp bê thì
câu chuyện diễn ra có hợp lý không?
Mạch lạc của văn bản còn hay không?
- Học sinh
GV
Nhận xét cho điểm
HĐ2
(20p)
Tìm hiểu bài mới
(11p) I) Bố cục và những yêu cầu về bố
cục trong văn bản
GV Viết lên bảng phụ
1) Bố cục của 1 văn bản
Đơn xin vào đội TNTPHCM
Em xin hứa sẽ thực hiện các quy định
của đội
Tên em là Nguyễn Văn A
Học sinh lớp: 7A3
Qua tìm hiểu em đợc biết đội
TNTPHCM là 1 T/c' của Thanh thiếu
niên, luôn giúp đỡ chúng em học tập,

rèn luyện để phấn đấu lên Đoàn. Nay
em muốn xin gia nhập đội
TNTPHCM. Vậy kính mong ban đội
và BGH cho phép.
Em xin chân thành cảm ơn!
Ngời viết đơn
Nguyễn Văn A
? Gọi học sinh đọc lại lá đơn gia nhập
đội TNTP?
- Học sinh
? Lá đơn trên có đạt yêu cầu không? Vì
sao?
- Bố cục không hợp lý (Thiếu phần:
QHiệu nơi gửi)
? Việc bố cục không hợp lý có trở ngại gì? - Phần hứa phải đa xuống cuối lá đơn
- Không trình bày đợc rõ ý muốn nói
? Nội dung của lá đơn trên cần sắp xếp
lại nh thế nào?
1) Quốc hiệu
2) Kính gửi
3) Tên em học sinh lớp .
4) Lý do, nguyện vọng
5) Lời cảm ơm, lời hứa, ký tên
? Vì sao khi xây dựng văn bản cần phải
quan tâm đến bố cục?
- Đạt hiệu quả giao tiếp
13
? Vậy em hiểu nh thế nào về bố cục
trong văn bản?
- Xây dựng văn bản phải có bố cục

- Bố cục là sắp xếp, bố trí các phần, các
nội dung theo trình tự, hình thức rành
mạch hợp lý.
? Đọc ghi nhớ 1 - Ghi nhớ 1: học sinh đọc
? Đọc truyện trong SGK T29? - Học sinh
? So với văn bản "ếch ngồi " văn bản
này giống và khác nhau nh thế nào?
- Giống: các ý đều đầy đủ
- Khác:
+ Bố cục nguyên bản có 3 phần, còn ở
truyện này có 2 phần
+ Các ý trong nguyên bản mạch lạc rõ
ràng, còn ở truyện này lộn xộn.
+ ếch đi lại trên cạn NN ếch sống
dới giếng kết quả
? Sự sắp xếp bất hợp lý nh vậy có ảnh
hởng đến việc thể hiện nội dung t tởng
của văn bản không? ảnh hởng nh thế
nào?
- ếch đi lại
- Làm cho văn bản tối nghĩa, trở nên vô
lý
- Nhất là câu: từ đây, trâu nông, chẳng
nd gì ăn nhập với nghĩa chung của cả
truyện là bài học đắt giá cho kẻ ngu dốt,
mù quáng và ngạo mạn.
? Cần phải sắp xếp lại bố cục nh thế nào? - Giống nh bố cục văn bản "ENĐG" nhân
vật trong truyện
? Đọc truyện (2) - Học sinh
? Nhận xét gì về bố cục của văn bản (2) - Lộn xộn, bất hợp lý

? Em hãy chỉ ra? - Khoe của trớc rồi mới gặp ngời để khoe
của
? Sự bất hợp lý của truyện dẫn đến tâm
trạng gì?
- Văn bản là truyện cời do bố cục nh vậy
nên mất đi yếu tố bất ngờ khiến cho tiếng
cời không bật ra tự nhiên đợc
- ý nghĩa phê phán hớng vào nhân vật
chính cũng giảm đi
? Nh vậy ta thấy trong văn bản bố cục
phải nh thế nào?
- Rành mạch, hợp lý
? Đọc ghi nhớ 2 (ý 1) * Ghi nhớ 2 (ý 1): nội dung các phần,
đoạn trong văn bản
+ Thống nhất chặt chẽ
+ Phải có sự phân biệt rạch ròi
? Nêu văn bản có bố cục rành mạch thì
giúp chúng ta điều gì?
- Đạt đợc mục đích giao tiếp
? Khi trình bày 1 vấn đề gì trớc lớp có
cần tuân theo các trình tự không?
- học sinh
?
ở lớp 6 đã học văn bản miêu tả và kể
14
chuyện em cho biết trong văn bản
miêu tả và tự sự có bố cục nh thế nào?
(8p)
3) Các phần của bố cục
- Bố cục 3 phần: MB, TB, KB

Miêu tả Tự sự
MB GT sự việc GT tình huống sự
việc
TB Tả sự việc theo
trình tự
Diễn biến sự việc
KB Cảm xúc về
sự việc
Kết quả sự việc
? Đọc ghi nhớ 3
HĐ3
(8p)
II) Luyện tập
? Đọc yêu cầu đề bài?
1) Bài tập 1: học sinh tự làm
Giáo viên hớng dẫn
? Hãy ghi lại bố cục của văn bản
"CCTCNCBB"?
2) Bài tập 2:
- Từ đầu -> giấc mơ: Thành nghĩ lại nghĩ
những ngày đã qua
- Tiếp -> ứa ra: chia búp bê
- Tiếp cảnh vật: chia tay lớp học.
Còn lại: Chia tay anh em.
? Bố cục nh vậy, theo em đã rành mạch
và hợp lí cha?
- Đã rành mạch và hợp lí.
? Có thể kể bằng bố cục khác không?
Có thể kể bằng bố cục khác:
+ Chia tay anh - em

+ Chia tay búp bê.
+ Chia tay lớp học
+ Thành nghĩ lại những ngày đã qua.
? Những cách chia bố cục nào hợp lí hơn? - Bố cục nh nguyên bản.
? Đọc và nêu yêu cầu của bài? 3. Bài tập 3:
? Em có nhận xét gì về bài báo cáo của bạn? - Cha rành mạch hợp lí
+ Trong phần thân bài (1, 2, 3) mới chỉ kể
việc học tốt cha trình bày khái niệm.
+ ý 4 không phải nói về học tập.
? Có thể bổ sung nh thế nào? - Chúc mừng Đại hội
- Giới thiệu về mình.
- Nêu lần lợt kinh nghiệm học tập: ghi
chép tự học bài ở lớp, ở nhà, tham khảo thêm.
- Nguyện vọng nghe ý kiến trao đổi của
bạn bè.
HĐ4
(2p)
Hớng dẫn về nhà
- Học thuộc ghi nhớ.
- Đọc và soạn trớc "Mạch lạc trong
15
văn bản"
Tiết 8:
Mạch lạc trong văn bản
A. Mục tiêu cần đạt:
Giúp HS:
- Có những hiểu biết bớc đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho
văn bản có tính mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh.
- Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn.
B. Chuẩn bị:

GV: Soạn Giâo án.
HS: Đọc trớc và soạn bài.
C. Tiến trình dạy học
ổn định tổ chức( 1p)
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
(5p)
KTBC+ gtbm
? Nêu những yêu cầu về bố cục
trong văn bản?
- HS
HĐ2 Tìm hiểu bài mới
I.Mạch lạc và những yc về mạch
lạc trong văn bản
1.Mạch lạc trong văn bản
? Giải nghĩa từ mạch lạc Hsgt
? Mạch lạc trong vb có hiểu theo
nghĩa đen không?
- Mạch lạc trong vb:làm cho các phần ,các đoạn
thống nhất gắn bó chặt chẽ với nhau
- Cả 3 t/c
Đồng ý.Vì đó là sự tiếp nối của nd chủ đạo
xuyên suốt các phần trong vb
Các phần các đoạn sắp xếp theo 1 trình tự
hợp lí
GN (sgk)
Cuộc chia tay
- Vai trò chủ đạo->thể hiện chủ đề của truyện

- Thành và Thuỷ là nv chính
Đó chính là chủ đề->các từ ngữ đó có tác
dụng lk thống nhất các sự việc các phần
của vb->đó chính là mạch lạc của vb
- Liên hệ t.gian
----------k.gian
-----------tâm lí
16
-----------ý nghĩa
-Tình yêu thơng kính trọng cha mẹ là một
tình cảm thiêng liêng hơn cả ..
+ Bố viết th cho con
+ Chỉ ra sự hỗn láo của con
+ Gợi lại những kỉ niệm về mẹ
+ Thái độ chân thành nghiêm khắc trớc
hành động của con
Lao động là vàng
- Chủ đề đợc t/h:
+ Ông bố sắp chết gọi con lại dặn dò.
+ Các con làm theo lời dặn dò của bố.
+ Kết quả bất ngờ.
- Sắc vàng trù phú,đầm ám của làng quê
vào ngày mùa
+ Câu đầu gt bao quát về sắc vàng
trongk.gian,t.gian
+Nêu những biểu hiện của sắc vàng
+2 câu cuối nhận xét về sắc vàng
Mạch lạc trong vb có tr/c gì trong
những t/c nêủ ở phần (a) sgk t31
? Em có đồng ý với ý kiến (b) trong

sgk ko? Vì sao?
Từ đó em hiểu thế nào là mạch lạc
trong vb
2.Các điều kiện để vb có tính
mạch lạc
? Đọc thầm bt (a) sgk t31
? Toàn bộ các sự việc xoay quanh sự
việc chính nào?
? Sự chia tay và những con bb
đóng vai trò gì trong truyện
GV: giảng
? Đọc ý kiến (b)sgk t32 cho biết ý
kiến của em
Đọc yk (c) cho biết yk của em
GV:Một vb mạch lạc không chỉ có
mối liên hệ t.gian, k.gian mà còn có
mối liên hệ khác
?Đọc lại GN
HĐ3: III.Luyện tập
Bài tập 1:ý a
17
? Cho biết chủ đề của vb Mẹ tôi
? Chủ đề đợc dẫn dắt qua các phần
nào của vb
? Đọc yc (b)
GV:yc thảo luận nhóm
N1:Tìm hiểu bài Lão nông và các
con
?Chủ đề của vb?
?Chủ đề đợc thể hiện ntn?

N2:Đoạn văn của Tô Hoài
?Chủ đề
?Chủ đề đợc thể hiện ntn qua các
phần của vb?
18
19
20
Tuần 3:
Tiết 9: Ca dao - dân ca
Những câu hát về tình cảm gia đình
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Hiểu đợc khái niệm ca dao - dân ca
- Nắm đợc nội dung ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao -
dân ca qua những bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình.
- Thuộc những bài ca dao trong văn bản và biết thêm 1 số bài ca thuộc chủ đề
B. Chuẩn bị
Giáo viên: Đọc SGV T36-37 + soạn giáo án
Học sinh: soạn bài
C. Tiến trình dạy học
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1
ổn định tổ chức + Kiểm tra bài cũ
? Văn bản "cuộc chia tay của những con
búp bê" giúp em hiểu gì (cảm nhận) đợc
điều gì về cuộc sống xã hội và tình cảm
con ngời Học sinh
Giới thiệu bài mới: tình cảm gia đình

thật quan trọng, thiêng liêng với mỗi một
con ngời.
HĐ2 Hớng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích
I) Đọc và tìm hiểu chú thích
1) Giải thích về khái niệm ca dao - dân ca
- Chỉ các loại thể trữ tình dân gian,
kết hợp lời với nhạc, diễn tả đời
sống nội tâm con ngời
- Dân ca là những sáng tác kết hợp
lời với nhạc
- Ca dao: lời thơ của dân ca
2) Đọc văn bản
? Cần phải đọc với giọng nh thế nào - Thơ lục bát: nhẹ nhàng, tha thiết,
lắng sâu
? GV đọc - H/s đọc Học sinh
HĐ3 II) Đọc hiểu văn bản
? Theo em vì sao 4 bài ca dao lại hợp
thành 1 văn bản
- Đều có nội dung nói về tình cảm
gia đình
? 4 bài viết về tình cảm gì trong gia đình - Bài 1: ơn nghĩa công lao cha mẹ
- Bài 2: Nỗi nhớ quê nhà của ngời
con gái
- Bài 3: Nỗi nhớ và lòng kính yêu
của ông bà
- Bài 4: Tình cảm anh em
? 4 bài viết theo phơng thức nào - Biểu cảm vì thể hiện 1 cảm xúc
1) Bài 1:
? Đọc bài 1 Học sinh
? Lời bài ca dao là lời của ai - Bậc cha Mủ

? Nói với ai - Những đứa con của mình
? Nói bằng hình thức nào - Hát ru + so sánh ví von
21
22
Tiết 10: Ca dao về tình yêu quê hơng, đất nớc con ngời
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Tình yêu, niềm tự hào chân thành, tinh tế, sâu sắc của nhân dân ta trớc vẻ đẹp quê h-
ơng đất nớc, con ngời
- Hình thức đối đáp, hỏi mời, nhắn gửi và các phơng thức diễn hành trong ca dao về
tình yêu quê hơng đất nớc, con ngời
B. Chuẩn bị
Giáo viên: biểu đồ Việt Nam và một số tranh ảnh về địa danh đợc nhắc đến
Học sinh: Soạn bài
C. Tiến trình dạy học
* ổn định tổ chức (1')
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1 Kiểm tra bài cũ và giới thiệu bài mới
? Đọc thuộc 4 bài ca dao về tình cảm gia đình - Học sinh trả lời
? Nêu cảm nhận về một bài ca dao mà em thích
HĐ2 I) Đọc và tìm hiểu văn bản
1) Đọc văn bản
GV Đọc mẫu
? Văn bản cần đọc với giọng điệu nh thế nào - Tha thiết, tình cảm, tự tin
2) Tìm hiểu văn bản
? Giáo viên đọc? Gọi học sinh đọc
? Đọc bài ca dao Bài 1:
? Bài ca dao đa ta đến miền quê nào - Đồng bằng bắc bộ

? Nhận xét về bài 1 con đồng ý với ý kiến nào
A. Bài ca là lời của một ngời và chỉ có một phần
B. Bài ca có 2 phần: phần đầu là câu hỏi của
chàng trai, phần sau là lời đáp của cô gái
C. Hình thức đối - đáp này có rất nhiều trong ca
dao, dân ca
D. Hình thức đối - đáp này không phổ biến trong
ca dao, dân ca
? Cho ví dụ về hát đối - đáp - Học sinh cho ví dụ
? Có nhận xét gì về lời hát đối đáp của chàng trai
và cô gái
- Tỏ ra am hiểu địa lý, văn hóa,
lịch sử của đất nớc
? Bức tranh phong cảnh đồng bằng bắc bộ hiện lên
trớc mắt ta nh thế nào
- Trù phú, yên bình
? Em hiểu gì về đời sống tâm hồn ngời lao động
qua lời hát đối đáp
- Tự hào sâu sắc về vẻ đẹp văn
hóa lịch sử của dân tộc
- Yêu cuộc sống, yêu quê hơng
đất nớc
- Thể hiện tình cảm trai gái rất
tế nhị, lịch lãm
? Đọc bài ca dao Bài 2
? Hiểu gì về các địa danh: năm cửa Học sinh
Núi đức thánh tản, sông Lục đầu từ chú thích
SGK
? Từ những danh từ riêng đợc nhắc đến, hãy xác
định địa danh đến

Hà Nội
? Vì sao em xác định đợc - Hồ Gơm, cầu Thê Húc, danh
23
Tiết 11: Từ láy
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Nắm đợc cấu tạo của 2 loại từ láy
- Cơ chế tạo nghĩa của từ láy Tiếng Việt
- Biết vận dụng những hiểu biết về cấu tạo và cơ chế tạo nghĩa của từ láy để sử dụng
cho tốt.
B. Chuẩn bị
* ổn định tổ chức <1'>
Giáo viên: Soạn giáo án + Cho bài tập và ví dụ
Học sinh: đọc trớc bài + Soạn
C. Tổ chức dạy học
24
Thời
gian
Hoạt động của thày Hoạt động của trò
HĐ1 Kiểm tra bài cũ và giới thiệu bài mới
? Bằng kiến thức đã học ở lớp 6 bài "Từ và cấu tạo
từ Tiếng Việt cho biết 2 từ : "thong thả" "xinh
xinh" thuộc loại từ gì
- Từ láy
- Là từ phức có sự hòa phối về
âm thanh giữa các tiếng (có
quan hệ với danh từ về mặt âm
thanh)
? Thế nào là từ láy Học sinh
GV Do đó từ láy có rất nhiều loại, rất phong phú và

thú vị về ngôn ngữ
HĐ2 I) Các loại từ láy
1) Bài tập
GV Treo bảng phụ có ghi VD
? Những từ: đăm đăm, mếu máo, liêu xiêu có đặc
điểm gì giống và khác nhau về mặt âm thanh
- Đều là từ láy: đều có sự lặp
lại âm thanh
+ Đăm đăm: lặp lại hoàn toàn
+ 2 từ còn lại: lặp lại phụ âm
đầu
? Có mấy loại từ láy - Hai loại:
+ Láy toàn bộ
+ Láy bộ phận:
- Vần
- Phụ âm đầu
? Vì sao không nói "bật bật" "thẳm thẳm" mà nói
là bần bật, thăm thẳm
- Tạo sự hài hòa về âm thanh
GV Thực ra đây là các từ láy toàn bộ nhng để dễ
nghe, dễ đọc ngời ta biến đổi 2 bộ phận của
tiếng đó là thanh điệu và phụ âm cuối
- Lặp lại tiếng hoàn toàn: xinh
xinh
? Láy toàn bộ có mấy loại - Biến đổi thanh điệu: đo đỏ
- Biến đổi phụ âm cuối (nt,
ngc, mp)
? Em nào có thể tìm một số VD để chứng minh - H/s
2) Ghi nhớ 1
? Đọc ghi nhớ? Học sinh kẻ bảng hệ thống hóa - Hs

II) Nghĩa của từ láy
1) Bài tập:
a) Bài 1
? Nghĩa của các từ láy: ha hả, oa oa, tích tắc, gâu
gâu tạo thành do đặc điểm gì về âm thanh
- Mô phỏng âm thanh của
tiếng cời, tiếng kêu của đồng
hồ, tiếng chó sủa
b) Bài 2
? Nghĩa của từ láy đợc tạo bởi cái gì - Sự mô phỏng âm thanh
? Các từ láy ở mục (a) thuộc loại từ láy nào - Bộ phận (vần giống nhau)
vần "i"
GV Vần đợc tạo bởi nguyên âm "i", âm "i" có độ mở
và âm lợng nh thế nào
- Nhỏ nhất
? Âm "i" độ mở to nhất, âm lợng lớn nhất. Nên
25