PHÒNG GIÁO GDĐT KRÔNG ANA
TRƯỜNG MÂU GIAO HOA CUC
̃
́
́
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
MÔT SÔ KINH NGHI
̣
́
ỆM GIÚP TRẺ HỌC TỐT MÔN LÀM
QUEN VĂN HỌC
Họ và tên: Nguyễn Thị Kim Oanh
Đơn vị công tác: Trương Mâu giao Hoa Cuc
̀
̃
́
́
Trình độ đào tạo: Đại học sư pham mâm non
̣
̀
Môn đào tạo: Sư pham mâm non
̣
̀
1
MUC LUC
̣
̣
I. PHẦN MỞ ĐẦU :
I.1. Lý do chọn đề tài:................................................................................................. 3
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài :......................................................................... 3
I.3. Đối tượng nghiên cưu :
́ ....................................................................................... 4
I.4. Giới hạn pham vi nghiên c
̣
ưu
́ ..............................................................................4
I.5.Phương phap nghiên c
́
ưu :
́ ....................................................................................4
II. NỘI DUNG :......................................................................................................... 5
II.1. Cơ sở li lu
́ ận :.................................................................................................... 5
II.2.Thực trang:
̣ .......................................................................................................... 5
II.3.Giai phap, biên phap :
̉
́
̣
́ ...........................................................................................7
II.4.Kết quả thu được qua khảo nghiệm :...............................................................17
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ :................................................................................ 18
III.1.Kêt luân
́ ̣ .............................................................................................................18
III.2.Kiên nghi:
́
̣ ..........................................................................................................19
* Nhận xét của hội đồng sáng kiến.........................................................................21
*Tài liệu tham khảo ................................................................................................22
2
3
I. Phần mở đầu:
I.1. Lý do chọn đề tài:
Trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước . Giáo dục ở nước ta
nói chung và giáo dục mầm non nói riêng là nền giáo dục một cách toàn diện nhằm
hình thành nhân cách của một con người.
Trong quá trình hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ thì các tác phẩm văn
học đóng vai trò đáng kể trong việc giáo dục trẻ. Văn học là một loại hình nghệ
thuật mà trẻ được tiếp xúc từ rất sớm. Ngay từ buổi ấu thơ các em đã được làm
quen với những giai điệu nhẹ nhàng, êm ái, thiết tha những câu hát ru. Lớn hơn một
chút các em lại được biết tới những câu chuyện dân gian, các tác phẩm thơ,
truyện…
Đối với trẻ em được làm quen với tác phẩm văn học là phương tiện để giáo
dục trẻ một cách toàn diện và đó cũng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của người
giáo viên mầm non. Các tác phẩm văn học đã reo vào lòng trẻ lòng yêu thiên
nhiên,yêu tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn, tình cảm yêu mến thế giới
xung quanh và giúp trẻ có thêm kiến thức hiểu biết về truyền thống dân tộc, nảy
sinh ở trẻ lòng nhân ái, mở rộng nhận thức về thiên nhiên con người và xã hội.
Ngoài ra, văn học còn giúp trẻ yêu thích hào hứng và có nhu cầu tham gia vào
các hoạt động nghệ thuật góp phần phát triển ngôn ngữ của trẻ, dạy trẻ phát âm
chính xác các âm tiết của tiếng mẹ đẻ… ngoài ra các tác phẩm văn học góp phần
hình thành ở trẻ tâm hồn trong sáng, cởi mở, nó đem lại cho trẻ những hiểu biết
đầu tiên về cuộc sống xung quanh, văn học nuôi dưỡng và phát triển trí tưởng
tượng, sáng tạo củng cố kiến thức trẻ qua hoạt động vui chơi.
Do vậy cô giáo mầm non là nhân tố quyết định đến chất lượng cảm thụ văn
học của trẻ. Vì trẻ chưa biết đọc nên chưa thể tự mình tiếp xúc với tác phẩm văn học.
Tất cả đều được thực hiện thông qua hình thức tổ chức, sự lên lớp hướng dẫn của
giáo viên.
Bản thân tôi đã được phân công dạy lớp lá trong nhiều năm qua, trong thực
tế, các tiết học “LQVH” còn cứng nhắc, trẻ tiếp thu một cách thụ động. Vì vậy mà
tôi chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học
4
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
+ Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Trong công tác giáo dục trẻ thì việc cho trẻ làm quen văn học là rất quan
trọng. Vì khả năng cảm thụ là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực nhận
thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội, qua đó hạn chế những khó khăn để phát huy những
mặt tích cực
+ Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài:
Nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy để trẻ hiểu biết nội dung câu truyện, đánh giá
chính xác tính cách các nhân vật qua việc chuẩn bị chu đáo về nội dung,hình ảnh
câu chuyện mà mình trình chiếu để lôi cuốn trẻ hứng thú vào trong tiết học .
Giúp trẻ phát triển trí tuệ và hình thành những cơ sở ban đầu của kỹ năng nghe,
hiểu, đọc, nói…
Nhằm phát triển ngôn ngữ ní mạch lạc, sự mạnh dạn, tự tin…
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Trẻ khối lá – Trường MG Hoa Cúc
I.5. Phương pháp nghiên cứu: Qua 5 phương pháp nghiên cứu sau:
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Để đạt được kết quả cao trong giờ làm quen văn học tôi đã không ngừng
tìm tòi tài liệu học hỏi qua sách báo, ti vi, tranh ảnh và trên mạng Intanet… giúp tiết
học gây sự hứng thú, sự chú ý của trẻ.
* Phương pháp quan sát:
Trong các giờ học tôi luôn bao quát, chú ý đến lớp chú ý những trẻ chậm,
yếu kém để uốn nắn, củng cố, rèn luyện thêm các kỹ năng cho trẻ.
* Phương pháp trò chuyện:
Để nắm bắt được nhận thức của từng trẻ và nắm bắt được các nguyên
nhân trẻ không thích học môn làm quen văn học thì tôi luôn gần giũ với trẻ và
thường xuyên trao đổi với phụ huỳnh về tình hình học tập của trẻ qua đó tôi có
5
điều kiện theo dõi, uốn nắn trẻ để phối hợp giữa nhà trường với gia đình để tìm ra
hướng khắc phục cho trẻ nắm vững và học tốt môn học hơn.
* Phương pháp tham gia dự giờ:
Qua các buổi thao giảng, dự giờ, chuyên đề, thi giáo viên dạy giỏi các cấp tôi
luôn học hỏi, đúc rút kinh nghiệm để tìm ra các biện pháp áp dụng phù hợp với lớp
với đơn vị mà nơi mình công tác.
* Phương pháp thống kê, khảo sát:
Kết quảkhảo nghiệm đầu năm
Nội dung
Kết quả khảo nghiệm
Sự chú ý nghe kể truyện diễn cảm của trẻ
60%
Khả năng đàm thoại theo nội dung truyện của trẻ.
55%
Trẻ hiểu nội dung truyện, nắm được trình tự của
70%
truyện, kể diễn cảm được câu chuyện.
Trẻ phân biệt được sự đúng sai, thiện, ác, chăm chỉ,
60%
lười biếng và có tình cảm, thái độ phù hợp qua câu
truyện trẻ học.
II. Phần nội dung:
II.1. Cơ sở lý luận:
Bản thân tôi là một giáo viên qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận
thấy rằng môn làm quen văn học cho trẻ Mẫu giáo đòi hỏi người giáo viên phải có
kiến thức, hiểu biết, kiên trì, chịu khó và biết vận dụng tác phẩm linh hoạt, sáng
hoạt trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội được nội dung mà mỗi tác phẩm mang
lại cho trẻ để từ đó trẻ có sự tập trung chú ý, thực sự hứng thú, ghi nhớ có chủ định
trong học tập, để hình thành ở trẻ những thái độ đúng đắn, phân biệt được đúng sai,
tốt, xấu, thiện ác… có những hành vi phù hợp với cuộc sống xung quanh trẻ.
II.2. Thực trạng:
a. Thuận lợi, khó khăn:
* Thuận lợi: Được sự quan tâm của phòng GDĐT Huyện Krông Ana, Ban
giám hiệu Trường MG Hoa Cúc đã thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
6
vụ, dự giờ, thao giảng, chuyên đề, tham gia các lớp tập huấn do các cấp tổ chức.
Bản thân tôi luôn có tinh thần học hỏi, tham gia để đúc rút kinh nghiệm nhằm nâng
cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của mình.
* Khó khăn:
Số lượng trẻ quá đông, khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Nhiều
trẻ còn hạn chế về các kỹ năng đọc, hiểu, nghe, có trẻ còn nói ngọng, nói lắp, nói
kể câu chưa tròn, một số trẻ không học qua lớp mầm, chồi nên trẻ còn ngỡ ngàng
khi tiếp xúc với môn học. Bên cạnh đó nhận thức của một số phụ huynh về tầm
quan trọng của việc kể chuyện, đọc thơ cho trẻ chưa cao.
b. Thành công, hạn chế:
* Thành công:
Trong quá trình tham gia thực hiện đề tài tôi đã thực hành những giơ lên lớp
có hiệu quả đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp, trẻ rất hứng thú và tích
cực khi được học môn làm quen với văn học.
* Hạn chế:
Muốn tiết dạy thành công ở môn học này đòi hỏi phải có thời gian đầu tư
về chuyên môn, đồ dùng…
c. Mặt mạnh, mặt yếu:
* Mặt mạnh:
Nhằm giúp trẻ phát triển tốt các mặt khác khi tiến hành các biện pháp. Trẻ
hứng thú hơn trong giờ học làm quen văn học đã giúp trẻ có khả năng phát triển
ngôn ngữ, tư duy một cách chính xác và đúng nhất, phát triển tốt về mặt ngôn ngữ
nói và viết.
* Mặt yếu:
Chưa chủ động linh hoạt trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt về việc tổ
chức các hoạt động làm quen văn học cho trẻ. Nhận thức của một số cha mẹ các
cháu còn cho rằng việc cho trẻ đến trường chỉ là vui chơi múa, hát.
d. Nguyên nhân:
+ Nguyên nhân của sự thành công:
Để giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học giáo viên cần:
7
Giáo viên nhiệt tình, chịu khó học hỏi kinh nghiệm để không ngừng nâng cao
nghệ thuật lên lớp và sáng tạo về đồ dùng, trò chơi được thay đổi để gây hứng thé
cho trẻ tham gia vào hoạt động thì kết quả tiết học sẽ đạt hiệu quả cao hơn.
Do nhận thực được tầm quan trọng của bộ môn làm quen văn học đối với trẻ
ở độ tuổi 5 – 6, qua việc cho trẻ tiếp cận với các biện pháp, giải pháp đưa ra sẽ góp
phần giúp trẻ phát triển về mọi mặt, nhất là phát triển về mặt ngôn ngữ.
+ Nguyên nhân của sự hạn chế, yếu kém.
Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không cuốn
hút trẻ trong tiết học.
Sử dụng đồ dùng dạy học chưa được khoa học dẫn đến giờ học trẻ ít tập
trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa được cao.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Để có được những kết quả như mong đợi thì người giáo viên phải trải qua
những cái thuận lợi và khó khăn.
+ Thuận lợi khi thực hiện đề tài này: Trường MG Hoa Cúc đã có những buổi
chuyên đề để mọi người cùng trao đổi, đưa ra các giải pháp tối ưu nhất nhằm giúp
trẻ phát triển toàn diện khi cho trẻ làm quen văn học.
Bản thân tôi thường xuyên học hỏi đồng nghiệp để nâng cao tay nghề
chuyên môn.
+ Khó khăn khi thực hiện đề tài này là nhận thức, tầm hiểu biết của phụ
huynh và học sinh không đồng đều.
II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã có những tiết cho trẻ làm quen với học văn,
tôi thấy trẻ còn thụ động và lúng túng khi trả lời các câu hỏi, giáo viên chưa gây
được sự hứng thú đối với trẻ. Đồ dùng đồ chơi còn nghèo nàn, sử dụng CNTT để
tìm kiếm tư liệu của giáo viên còn hạn chế, sự tiếp thu của trẻ không đồng đều, vì
vậy tôi luôn băn khăn suy nghĩ tìm nhiều biện pháp để tiết dạy “Làm quen văn học”
đạt hiệu quả cao hơn. Từ đó nâng dần khả năng cảm thụ văn học trong mỗi trẻ
giúp trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động, trẻ tiếp thu, củng cố
8
những tri thức và kỹ năng một cách nhẹ nhàng. Giúp trẻ phát triển trí nhơ, quan sát
có chủ định để ghi nhớ, tập trả lời câu hỏi lô gíc.
Bằng nhiều hình thức tổ chức các hoạt động phong phú, hấp dẫn khác nhau
càng gây hứng thú thu hút trẻ, trẻ càng dễ tiếp thu dễ nhớ lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh
hội kiến thức hơn.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp:
Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra
một số biện pháp sau:
+ Lựa chọn và thể hiện tác phẩm văn học.
Việc trang trí lớp học cho trẻ MG lớn là rất quan trọng, ở các góc chơi đều
có dán các nhân vật hoặc để các con rối, mô hình tạo môi trường cho trẻ làm quen
với tác phẩm văn học.
Việc lựa chọn tác phẩm văn học phù hợp với tâm lý, nhận thức, phù hợp với
mục đích giáo dục trở thành một nhiệm vụ quan trọng đặt ra trước mắt của người
giáo viên đứng lớp. Trên cơ sở đó lựa chọn được những tác phẩm phù hợp với từng
độ tuổi, nội dung, thể loại, tính vừa sức…khi cho trẻ làm quen.
Nên lựa chọn những tác phẩm kết cấu đơn giản, phải theo hai tuyến nhân
vật đối lập và có thể theo trục thời gian,…Giúp trẻ dễ ghi nhớ các tình tiết, dễ theo
dõi được sự phát triển của nội dung tác phẩm.
Khi giáo viên đã chuẩn bị kĩ về việc lựa chọn tác phẩm thì việc thể hiện nó
cũng rất quan trọng. Qua sự thể hiện nếu giáo viên gây được sự chú ý đối với trẻ
thì đòi hỏi người giáo viên phải có nghệ thuật. Cô giáo là cầu nối trẻ đến với tác
phẩm. Vì thế, cách trình bày câu kể nhập vai nhân vật phải thật diễn cảm và xúc
động, cách thể hiện có nghệ thuật của cô giúp trẻ hiểu được nội dung, dễ đi vào
nhập vai tác phẩm. Trẻ có thể tưởng tượng, biết đánh giá chúng một cách đúng đắn
giữa cái thiện, cái ác, cái tốt, cái xấu, gan dạ, dũng cảm và nhút nhát.... Có như vậy
trẻ mới cảm nhận được tác phẩm văn học một cách tốt nhất.
VD: Khi cho trẻ đọc bài thơ “ Vì con” Cô thể hiện tác phẩm trên trẻ đồng
thời trẻ là trung tâm của hoạt động. Tôi đã giáo dục trẻ rằng mẹ cũng như cô giáo,
như bà và như người bạn của mình đã chăm sóc và dạy các con nên người. Để đền
9
đáp công lao to lớn đó các con phải biết vâng lời, chăm ngoan, học giỏi,...Đồng thời
tôi còn giáo dục trẻ một số kỹ năng sống như: Đoàn kết, tự tin, mạnh dạn, giao tiếp
với mọi người,.
* Tạo môi trường cho trẻ hoạt động:
Trang trí lớp học cho trẻ là trên mỗi bức tranh, góc đồ chơi đều có hình
ảnh để trẻ có thể tri giác tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học .
Ở góc Thư viện với những cuốn truyện tranh, sách tranh để trẻ tự xem,
trẻ nhớ và hình dung ra các tác phẩm
Luôn thay đổi các hình thức cho trẻ hoạt động như tham quan, dạo chơi
nhằm tạo môi trường để mở rộng thêm hiểu biết cho trẻ,
Tạo môi trường hoạt động vui chơi cho trẻ thông qua học mà chơi chơi
mà học đặc biệt là trò chơi học tập đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo
dục trí tuệ và dạy học cho trẻ đối với việc học đọc, học tập tô sử dụng trò chơi
học tập là một hình thức tổ chức dạy học cho trẻ làm quen kĩ năng học tập, thông
qua các trò chơi giúp trẻ tiếp thu, củng cố những tri thức và kỹ năng một cách nhẹ
nhàng
* Tổ chức cho trẻ làm quen văn học thông qua các trò chơi, đồ dùng đồ vật
và các góc chơi…
Chuẩn bị nhiều đồ dùng, đồ chơi đầy đủ phong phú ở các góc chơi.
Tổ chức các hoạt động trải nghiệm hàng ngày
Tổ chức môi trường làm quen văn học phong phú giúp trẻ dần dần nhận
thức được các tác phẩm văn học tốt hơn
* Tạo điều kiện giúp trẻ mạnh dạn tự tin
Qua thực tế của lớp, tôi đã nắm được tâm lý và đặc điểm của từng trẻ luôn
gần gũi quan tâm hơn đối với những trẻ cá biệt, trò chuyện với trẻ mọi lúc mọi nơi
thông qua các đồ dùng đồ chơi …, để tạo tự tin cho trẻ khi có cô cùng tham gia với
mình.
Trong khi trẻ hoạt động cô phải tạo cho trẻ tâm thế tự tin thoải mái để trẻ
hứng thú tham gia và hoạt động tích cực, giúp cho trẻ khắc sâu kiến thức hơn.
10
Một số trẻ phát triển chưa tốt trong khi đọc, kể tôi luôn động viên khuyến
khích trẻ để trẻ thực hiện tự tin, rõ ràng, mạch lạc hơn.
* Sử dụng công nghệ thông tin vào việc làm quen văn học cho trẻ:
Nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, trẻ tiếp
thu kiến thức một cách chủ động giúp trẻ được phát triển toàn diện cả về thể lực
và trí tuệ và để trẻ có nền móng vững chắc ngay từ nhỏ tôi đã tích cực tìm tòi, học
hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới cách tổ chức các hoạt động cho trẻ. Với những hình
thức cho trẻ hoạt động như: Cho trẻ quan sát tranh vẽ, hình ảnh sinh động hấp dẫn
trẻ sẽ tập trung chú ý, giờ hoạt động làm quen văn học sẽ cho kết quả tốt.
Bằng nhiều hình thức tổ chức các hoạt động phong phú, hấp dẫn khác nhau
càng gây hứng thú thu hút trẻ, trẻ càng dễ tiếp thu dễ nhớ lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh
hội kiến thức hơn. Chính vì vậy mà tôi đã mạnh dạn đưa một số kiến thức của
mình về tin học vào việc giảng dạy trên máy vi tính, sử dụng một số ứng dụng
phần mềm vào việc tổ chức các hoạt động làm quen văn học cho trẻ.
*Công tác tuyên truyền với phụ huynh
Trẻ đến trường được cô giáo dạy dỗ với nhiều nội dung làm quen văn học
thông qua các hoạt động với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên các kiến thức, kĩ
năng về văn học mà giáo viên cung cấp cho trẻ phải được ôn luyện thường
xuyên.Vì vậy, để giúp trẻ học tốt thì cần có sự cộng tác giữa giáo viên và phụ
huynh học sinh. Vậy làm thế nào để tuyên truyền với phụ huynh một cách thuyết
phục, đạt kết quả, phối hợp với phụ huynh thật tốt. Bởi vậy tôi đã thực hiện các
biện pháp sau:
Hàng ngày, giáo viên thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học
tập của trẻ để phụ huynh nắm được tình hình học tập của trẻ trên lớp.
Trong nhưng luc đon tra tre tôi tich c
̃
́ ́
̉ ̉
́ ực trao đôi v
̉ ới phu huynh vê tâm quan
̣
̀ ̀
trong cua bô môn lam quen văn h
̣
̉
̣
̀
ọc đăc biêt la day tre theo h
̣
̣ ̀ ̣
̉
ương đôi m
́
̉ ơi vân con
́ ̃ ̀
môt sô phu huynh xem nhe vân đê nay tôi đa trao đôi v
̣
́
̣
̣ ́ ̀ ̀
̃
̉ ới phu huynh. T
̣
ừ đo, phu
́
̣
huynh đa nhân th
̃ ̣
ưc đ
́ ược tâm quan trong cua viêc cho con em minh đi hoc th
̀
̣
̉
̣
̀
̣
ương
̀
11
xuyên va con phôi h
̀ ̀
́ ợp cung cô trong viêc s
̀
̣ ưu tâm nguyên vât liêu co săn
̀
̣
̣
́ ̃ ở điạ
phương tao điêu kiên cho cô va chau trong viêc lam đô dung đô ch
̣
̀
̣
̀ ́
̣ ̀
̀ ̀
̀ ơi, qua đo viêc day
́ ̣
̣
va hoc co hiêu qua va thông nhât h
̀ ̣
́ ̣
̉ ̀ ́
́ ơn.
Lên kế hoạch, thông báo chương trình dạy trẻ ghi rõ nội dung dạy vào bảng
treo ngoài cửa lớp để phụ huynh theo dõi, đọc kể thêm cho trẻ ở nhà.
Đánh vi tính với các nội dung bài thơ, câu chuyện trẻ đã được học ở lớp đưa
cho phụ huynh về nhà cùng tham khảo và dạy trẻ .
Giới thiệu các loại sách chuyện có tính giáo dục cho phụ huynh.
Sau khi sử dụng các biện pháp tuyên truyền tới phụ huynh, phụ huynh đã
hiểu bản chất, tác dụng của vấn đề dạy trẻ, nắm bắt được phương pháp dạy trẻ.
Từ đó phụ huynh luôn luôn kết hợp chặt chẽ với giáo viên để dạy trẻ học tốt môn
học này..
12
13
+
14
Sử dụng hệ thống câu hỏi phù hợp.
Cô cần chuẩn bị hệ thống câu hỏi từ dễ đến khó để tích cực hóa trẻ. Các câu
hỏi ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, kích thích tư duy của trẻ, phù hợp với từng đối
tượng trẻ để trẻ thể hiện kết quả mà mình đã làm quen tác phẩm văn học. Qua đó
củng cố kiến thức, vốn hiểu biết của trẻ, đồng thời phát triển các kĩ năng của trẻ
và hướng tới kết luận cuối cùng.
Không nên đặt câu hỏi có sẵn câu trả lời, những câu hỏi quá chi tiết, vụn vặt
sẽ phá vỡ hệ thống logic của bài học và việc tiếp thu lĩnh hội tri thức của trẻ.
Không phải cứ đặt câu hỏi là trẻ có thể trả lời được mà nó phải tuân thủ theo một
hệ thống như:
+ Câu hỏi đóng: Giúp giáo viên kiểm tra xem trẻ hiểu những gì (Dạng câu
hỏi chỉ có 1 sự lựa chọn: đúng/sai,
+ Câu hỏi mở: giúp khuyến khích trẻ sử dụng ngôn ngữ một cách sáng tạo và
có mục đích: tại sao? Như thế nào? Vì sao?...
Khi sử dụng câu hỏi đóng ta nên kết hợp với câu hỏi mở để trẻ bày tỏ suy
nghĩ của mình.
Câu chuyện có tên là gì? Của tác giả nào?
Trong câu chuyện có những nhân vật nào?
Tại sao bò, hươu và dê lại cãi nhau.
Cả ba đã nhờ ai phân xử?
Ngựa đã làm gì để phân xử?
Làm thế nào mà hươu và dê tự nhận ra sự nhầm lẫn của mình?
Khi nhận ra mình đã sai hươu và dê đã làm gì?
Nếu lá các cháu các cháu sẽ làm gì khi mình mắc lỗi.
Cô giáo dục: Nếu chúng ta nhầm lẫn hoặc làm gì có lỗi thì phải biết xin lỗi
và cố gắng sửa chữa lỗi lầm.
Cô khuyến khích các cháu đặt tên mới cho câu chuyện.
Khi hỏi trẻ sẽ chủ động trong tư duy và diễn đạt điều mình muốn nói. Sự hóm hỉnh
qua những câu hỏi và cô là người gợi mở để trẻ tìm ra câu trả lời.
15
Như vậy, trao đổi với trẻ bằng hệ thống câu hỏi gợi mở sẽ không áp đặt mà
còn làm sâu sắc hơn việc cảm thụ tác phẩm văn học cho trẻ, tạo hứng thú của trẻ
đối với việc tiếp xúc với tác phẩm, làm thức dậy những suy nghĩ của trẻ, giải
quyết các nhiệm vụ mà môn “Làm quen văn học” đặt ra.
+ Tổ chức cho trẻ làm quen văn học bằng nhiều hình thức
Văn học là một bộ môn nghệ thuật không thể thiếu đối với trẻ, nó đem lại
và mở ra cho trẻ thế giới tình cảm của con người, kích thích và nuôi dưỡng để phát
triển trí tưởng tượng sáng tạo nghệ thuật làm cho vốn từ của trẻ được nhiều hơn.
Do đó, ta cần phải tổ chức bằng nhiều hình thức khác nhau vì ở lứa tuổi này trẻ
“Học mà chơi, chơi mà học”.
Dạy trẻ kể và đọc thơ: Khi cho trẻ kể đó là một cách để rèn ngôn ngữ giao
tiếp, giúp trẻ diễn đạt được bằng lời, kích thích tư duy, truyền đạt nội dung một
cách tự do thoải mái nhưng phải đảm bảo nội dung tác phẩm văn học.
Dạy trẻ đóng kịch: Trẻ 45 tuổi đã nắm được các nhân vật. Vì thế cần tổ chức
cho trẻ đóng kịch để phát triển ngôn ngữ đối thoại. Nội dung kịch được chuyển thể
từ tác phẩm văn học mà trẻ đã làm quen. Khi đóng vai nhân vật trẻ cố thể hiện
đúng ngữ điệu, tính cách nhân vật mà trẻ đóng. Đôi khi cô giáo có thể nhập vai chơi
hoặc là người dẫn truyện. Qua đó giúp cho ngôn ngữ của trẻ mang sắc thái biểu
cảm rõ rệt.
16
17
Dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi: Trẻ rất dễ nhớ và cũng rất mau quên. Vì vậy tôi cho
trẻ làm quen tác phẩm văn học không những trong giờ học mà còn ở ngoài giờ học
như: Trước khi ăn cơm, hoạt động chiều,…
Như vậy, tổ chức cho trẻ làm quen văn học là rất cần thiết. Cô giáo là người
hướng dẫn, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động.
+ Tự làm một số đồ dùng phục vụ giảng dạy
Ngoài những đồ dùng có sẵn, tôi còn làm một số đồ dùng để phục vụ công
tác giảng dạy. Các đồ dùng, đồ chơi phải gây được sự hứng thú cho trẻ. Vì vậy đồ
dùng, đồ chơi phải đẹp, lạ mắt, dễ sử dụng, đồng thời tiết kiệm chi phí, đảm bảo
tính thẩm mỹ, an toàn.
Khi sử dụng con rối trong tiết học sẽ gây cho trẻ sự mới lạ, tò mò, tạo điều
kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Với những con rối đơn giản làm
bằng bao tay, lấy những vật liệu khác để làm mắt, mũi, tóc và có thể sử dụng nó
để đọc thơ, kể chuyện tùy theo các nhân vật trong câu chuyện mà ta có thể làm để
ta sử dụng cho hợp lí.
c. Điêu kiên đê th
̀
̣
̉ ực hiên cac giai phap, biên phap :
̣
́
̉
́
̣
́
18
Để dạy trẻ học tốt môn học làm quen văn học thì giáo viên phải có thời gian
nghiên cứu tài liệu, đọc sách chuyện nhiều, tra cứu trên mạng, tham gia dự giờ, học
hỏi đúc rút kinh nghiệm từ bạn bè, đồng nghiệp...để có kế hoạch soạn giảng cho
phù hợp
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Cac giai phap, biên phap khi th
́
̉
́
̣
́
ực hiên đê tai co môi quan hê ch
̣
̀ ̀ ́ ́
̣ ặt chẽ, mât thiêt
̣
́
vơi nhau, đ
́
ể hô tr
̃ ợ, bổ sung cho nhau nhằm đi đên môt thê thông nhât la tim ra cac
́
̣
̉
́
́ ̀ ̀
́
giai phap tôi
̉
́ ́ ưu nhât nh
́ ưng vân đam bao đ
̃ ̉
̉ ược tinh chinh xac, khoa hoc va lô gic gi
́
́
́
̀
́ ữa
cac giai phap va biên phap.
́
̉
́ ̀ ̣
́
e. Kêt qua khao nghiêm, gia tri khoa hoc cua vân đê nghiên c
́
̉
̉
̣
́ ̣
̣
̉
́ ̀
ứu :
Với những biện pháp tôi đã thực hiện cho lớp tôi trên đây đã đem lại cho lớp
tôi một số kết quả sau:
* Đôi v
́ ơi giao viên:
́ ́
Giao viên năm chăc ph
́
́
́ ương phap, linh hoat, sáng t
́
̣
ạo trong cac tiêt day, h
́ ́ ̣
ọc
hỏi, đuc rut đ
́ ́ ược nhiêu kinh nghiêm cho ban thân.
̀
̣
̉
* Đôi v
́ ơi tre: Hâu hêt tre đêu h
́ ̉
̀ ́ ̉ ̀ ứng thu hoc, đa s
́ ̣
ố trẻ nay đa manh dan h
̃ ̣
̣ ơn
trong các hoạt động..
Tre luôn co thai đô yêu mên cac con vât, đ
̉
́ ́ ̣
́ ́
̣ ồ vật xung quanh, trẻ đoàn kết,
giúp đỡ nhau, hứng thú trong khi học và chơi.
Tre manh dan, t
̉ ̣
̣ ự tin trong phat âm, phát âm chính xác h
́
ơn
Tre năm đ
̉ ́ ược một số chữ cái đã học.
Tre năm đ
̉ ́ ược măt ch
̣ ữ qua tranh anh, đô dung, cac tro ch
̉
̀ ̀
́ ̀ ơi
Tre đoc, t
̉ ̣ ập tô biêt cach ngôi câm but, m
́ ́
̀ ̀
́ ở sach
́
Tre nhân biêt cac măt ch
̉
̣
́ ́
̣ ữ(in hoa,in thương,viêt hoa,viêt th
̀
́
́ ường)
Tre nhân biêt cac măt ch
̉
̣
́ ́
̣ ữ gân giông nhau ( b, d, r, s, ...)
̀
́
* Đôi v
́ ơi phu huynh:
́
̣
19
Phu huynh và giáo viên đa co s
̣
̃ ́ ự hợp tac tich c
́ ́ ực, phụ huynh ngày càng tin
tưởng, chăm lo hơn đến phương pháp giáo dục trẻ, có ý thức đóng góp đồ dùng, đồ
chơi, sách truyện cho hoạt động l àm quen văn h ọc
II.4 Kết qu ả :
Để có được những kết quả đó, giáo viên không chỉ yêu nghề mến trẻ mà
còn phải tích lũy kinh nghiệm, học hỏi đồng nghiệp, tham khảo tài liệu
Giáo viên cần lắng nghe và tự rút ra những bài học kinh nghiệm cho bản
thân về lĩnh vực của mình đang làm để từ đó cố gắng nâng cao khả năng sử dụng
công nghệ thông tin cho mình, chịu khó tham khảo tài liệu sách báo, thông tin đại
chúng...
Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động mọi lúc, mọi nơi đồng thời cô giáo là người mẹ
thứ 2 của trẻ luôn luôn lắng nghe ý kiến của trẻ, động viên khuyến khích trẻ để
trẻ phát huy hết khả năng của mình.
Sau khi tiến hành các biện pháp trên, qua khảo nghiệm thì đã thu được kết
quả như mong muốn
Kết quả khảo nghiệm
Nội dung
Kết quả khảo nghiệm
Sự chú ý nghe cô kể chuyện diễn cảm của trẻ
97 %
Khả năng đàm thoại theo nội dung truyện của trẻ.
75 %
Trẻ hiểu nội dung truyện, nắm được trình tự của
75 %
chuyện, kể diễn cảm câu chuyện
Trẻ phân biệt được sự đúng sai, thiện, ác, chăm chỉ, 95 %
lười biếng và có tình cảm, thái độ phù hợp qua câu
truyện trẻ học.
Trẻ gần gũi, biết được cái đúng sai, phải trái, trẻ hứng thú hơn, trong tiết học
trẻ thoái mái, tự tin, mạnh dạn trả lời những câu hỏi của cô đặt ra. Đặc biệt hơn là
chuẩn bị tri thức cho trẻ để bước vào lớp 1.
20
III. Phần kết luận, kiến nghị:
III.1 Kết luận:
Từ những thực tế trên cũng như kết quả đã đạt được, cá nhân tôi xoay quanh
nội dung là làm sao cho trẻ lĩnh hội được những kiến thức khi làm quen văn học. Tôi
luôn chuẩn bị xây dựng kế hoạch giảng dạy, đọc sách truyện nhiều, lên mạng tham
khảo các tiết dạy, nắm chắc kiến thức, làm đồ dùng, đồ chơi đẹp mắt để phục vụ
cho các tiết dạy được tốt hơn.
Tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được học, được chơi một cách hứng thú, thoải
mái và thỏa mãn nhu cầu của trẻ
Giáo viên lên lớp cần có nhiều hình thức đặc biệt là việc ứng dụng công
nghệ thông tin vào trong giáo dục mầm non để dạy trẻ có tác dụng và ảnh hưởng
rất lớn đến trẻ, cụ thể: Góp phần phát triển cá nhân cho trẻ , hình thành và rèn cho
trẻ một số đức tính tốt như: Ham hiểu biết, luôn thích khám phá tìm tòi những điều
mới lạ
Rèn các kỹ năng: Ghi nhớ, chú ý, quan sát, lắng nghe và phát triển tư duy lô
gic, phát triển ngôn ngữ, óc quan sát phán đoán cho trẻ
Từ bài học trẻ biết học tập những nhân vật hiền lành, chăm chỉ, biết tránh xa nhân
vật tham lam, độc ác.
Qua công nghệ thông tin cô truyền thụ được đến trẻ tất cả những nội dung
giáo dục không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hình ảnh minh họa, âm thanh, tiếng
động một cách sống động và trung thực. Trẻ được làm quen và biết cách thao tác
trên máy cũng góp phần giúp trẻ nhớ lâu.
Trên đây là một số kinh nghiệm giúp trẻ làm quen văn học mà tôi đã đúc rút
được trong quá trình giảng dạy. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp
để đề tài sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn.
III.2 Kiến nghị:
Từ những kết luận trên tôi xin để xuất một số ý kiến sau:
21
* Đối với giáo viên:
Mỗi giáo viên phải thực sự nổ lực, yêu nghề mến trẻ
Giáo viên cần nghiên cứu tài liệu trược khi đến lớp, sử dụng phương pháp
dạy học hợp lý để cung cấp kiến thức chính xác và phát huy tính chủ động, sáng tạo
ở trẻ khi lĩnh hội tri thức
Giáo viên phải có kiến thức, nhận thức đúng đắn về cái đẹp, cái đúng, cái
chuẩn mực đạo đức để giáo dục trong mỗi tiết học cho trẻ
* Đối với nhà trường và cấp trên
Thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề cho giáo viên học hỏi và đúc rút
kinh nghiệm, đề ra phương pháp phù hợp với đặc điểm của lớp
Lớp học nên bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng cho môn làm quen văn học để
phục vụ cho môn học
* Đối với phụ huynh:
Cần tham gia đầy đủ các buổi họp phụ huynh và thường xuyên trao đổi với
giáo viên để nắm được tình hình chung của nhà trường, của lớp và tình hình học
tập, sức khỏe của trẻ.
Phối hợp với nhà trường để tạo môi trường giáo dục: Nhà trường – Gia
đình – Xã hội giúp trẻ có điều kiện phát triển tốt nhất về mọi mặt.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm về đề tài “ Một số kinh nghiêm giup tr
̣
́ ẻ
hoc tôt môn làm quen văn h
̣
́
ọc” của cá nhân tôi được đúc kết từ những trải nghiệm
và kinh nghiệm trong công tác giảng dạy của mình và với một số gợi ý đề xuất trên
đây có thể nhận được sự góp ý, giúp đỡ đồng nghiệp cũng như lãnh đạo trường,
cấp trên tạo điều kiện để cùng nhau xây dựng góp phần nâng cao chất lượng giảng
dạy cho trẻ ở lứa tuổi mầm non.
22
NHÂN XET CUA HÔI ĐÔNG SANG KIÊN
̣
́
̉
̣
̀
́
́
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
CHU TICH HÔI ĐÔNG SANG KIÊN
̉ ̣
̣
̀
́
́
23
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tai liêu
̀ ̣
Tac gia
́
̉
1
Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình
2
giáo dục mầm non
Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non( Từ 0
Bộ GD và ĐT
3
đến 6 tuổi)
Một số tài liệu sưu tầm tay
Nguyễn Ánh Tuyết
Nhóm giáo viên
trường TC SP Đak lak
4
Tài liệu làm quen văn học
5
Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen
Nhóm giáo viên
với tác phẩm văn học
trường CĐSP TP
HCM
24
25