Tóm tắt luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở cốt cán theo tiếp cận năng lực

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

HOÀNG SỸ HÙNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỐT CÁN
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9140114

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2019


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII về Phương hướng, nhiệm vụ kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 đã chỉ rõ, tiếp tục quan điểm giáo
dục là quốc sách hàng đầu và tạo sự chuyển biến cơ bản, toàn diện trong phát triển
giáo dục và đào tạo, củng cố và duy trì thành quả phát triển giáo dục; thực hiện phổ
cập THCS.
Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020 được phê duyệt tại Quyết định số
711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra mục tiêu phát triển
giáo dục là “Đến năm 2020, nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện
theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế;
chất lượng giáo dục toàn diện được nâng cao; giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, năng
lực sáng tạo, kỹ năng thực hành được chú trọng; đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là

nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và
xây dựng nền kinh tế tri thức; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục và cơ hội học
tập suốt đời cho mỗi người dân, dần từng bước hình thành xã hội học tập”,
Phát triển giáo dục đặt ra yêu cầu phát triển đội ngũ CBQL giáo dục:
Yêu cầu, nhiệm vụ phát triển giáo dục nói chung và phát triển giáo dục THCS
nói riêng đặt ra yêu cầu xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
Việc nghiên cứu, xác định một số giải pháp ưu tiên mang tính đột phá nhằm
phát triển toàn diện đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán từ đội ngũ CBQL các
trường THCS có ý nghĩa hết sức quan trọng và cấp thiết.
Xuất phát từ các lý do nêu trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài "Phát triển đội
ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học cơ sở cốt cán theo tiếp cận năng lực" với
mong muốn góp phần giải quyết một vấn đề bức thiết của giáo dục THCS hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận án đề xuất các giải pháp phát
triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
THCS, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
theo tiếp cận năng lực
4. Giả thuyết khoa học
Đổi mới GD phổ thông đang đặt ra những yêu cầu mới đối với CBQL và
CBQL trường THCS cốt cán. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp theo
tiếp cận năng lực, dựa trên đặc trưng lao động và mô hình nhân cách của đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán, tập trung vào công tác quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo,
bồi dưỡng; xây dựng môi trường, tạo động lực làm việc cho đội ngũ CBQL; xây dựng


2
và ban hành tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán thì có thể phát triển đội ngũ

CBQL trường THCS cốt cán đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo chất lượng
đáp ứng yêu cầu đổi mới GD phổ thông.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
5.2. Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo
tiếp cận năng lực
5.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo
tiếp cận năng lực
5.4. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất thực nghiệm
một giải pháp.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn khách thể điều tra
Điều tra CBQL trường THCS cốt cán, CBQL trường THCS, giáo viên và
CBQL nhà nước về giáo dục.
6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Khảo sát khách thể điều tra ở các tỉnh Bắc Trung Bộ, cụ thể: Thanh Hóa, Nghệ
An, Hà Tĩnh và thử nghiệm giải pháp tại tỉnh Thanh Hóa.
6.3. Giới hạn thời gian khảo sát
Khảo sát thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán và thực trạng phát
triển đội ngũ này từ năm 2015 đến năm 2019
7. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Cách tiếp cận
Đề tài sử dụng các quan điểm tiếp cận sau đây: Tiếp cận hệ thống; Tiếp cận
năng lực; Tiếp cập theo chuẩn; Tiếp cận quản lý nguồn nhân lực; Tiếp cận thực tiễn
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở
lý luận của đề tài
7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ
sở thực tiễn của đề tài.
7.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng thống kê toán học và phần mềm SPSS để xử lý các kết quả nghiên cứu
của luận án.
8. Những luận điểm cần bảo vệ
8.1. Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán có vai trò quan trọng trong việc đảm
bảo chất lượng GD THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và thực hiện thành công
chương trình GDPT mới. Tiếp cận năng lực là sự tích hợp, kế thừa các thành tựu về


3
khoa học quản lý nhân sự, khai thác tiềm năng con người, tối ưu hóa năng suất của
đội ngũ. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực sẽ
nâng cao được chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán, giúp họ thực hiện tốt
vai trò, chức trách, nhiệm vụ theo yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
8.2. Việc phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán trong thời gian qua đã
đạt được một số thành quả nhưng vẫn còn nhiều tồn tại bất cập chưa đáp ứng được
yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
8.3. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực sẽ có
hiệu quả khi các chủ thể quản lý thực hiện tốt các mối quan hệ giữa các chức năng và
thành phần chính của công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán. Để
thực hiện tốt các mối quan hệ này, điều tiên quyết là phải có bộ tiêu chuẩn năng lực
của CBQL trường THCS cốt cán và bộ tiêu chuẩn này phải được chuyển hóa vào
trong nội dung, quy trình hoạt động phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán,
làm căn cứ đề xuất các yêu cầu, tiêu chuẩn trong từng khâu: Quy hoạch, tuyển dụng,
bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá đến xây dựng môi trường cho đội ngũ
này phát triển.
9. Đóng góp mới của luận án
9.1. Luận án đã góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ

CBQL GD nói chung, đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán nói riêng trước yêu cầu
đổi mới căn bản, toàn diện GD phổ thông;
9.2 Làm rõ vai trò, đặc trưng lao động, mô hình nhân cách của người CBQL
trường THCS cốt cán trong bối cảnh hiện nay.
9.3. Đưa ra những tổng hợp toàn diện, xác thực về thực trạng đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán và thực trạng phát triển đội ngũ này ở các tỉnh Bắc Trung bộ.
9.4. Xây dựng được hệ thống giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán.
9.5. Xây dựng được Bộ tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán; Xây dựng
khung năng lực CBQL trường THCS cốt cán.
9.6. Đề xuất chương trình bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu của đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán.
10. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận án gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
theo tiếp cận năng lực.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp
cận năng lực ở các tỉnh Bắc Trung bộ.
Chương 3: Giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp
cận năng lực.


4
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỐT CÁN
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBQL trường học
1.1.1.1. Những nghiên cứu ở ngoài nước

- Những nghiên cứu ở nước ngoài về phát triển đội ngũ CBQL trường học tập
trung vào những nội dung sau: Vị trí, vai trò của CBQL trường học; Định hướng phát
triển đội ngũ CBQL trường học; Đó là công trình nghiên cứu của các tác giả như:
Henry Mintzbeg; Kast và Rosenzweig; Robert E. Quinn; Sue R. Facerman;
Mintzberg H, Michael P.Thompson; M.Losey, S.Meisinger và D.Ulrich ….
1.1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước
- Ở Việt Nam các nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBQL trường học được đề
cập ở nhiều Nghị quyết; Chỉ thị của Đảng; Luật Giáo dục; Điều lệ trường THCS,
trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học, các công trình nghiên cứu tập
trung vào những nội dung như: Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ CBQL trường
học; Định hướng phát triển đội ngũ CBQL trường học; Đào tạo, bồi dưỡng và yêu
cầu đối với đội ngũ CBQL trường học. Đó là các công trình nghiên cứu của các tác
giả: Phạm Minh Hạc; Trịnh Thị Hồng Hà; Bùi Minh Hiền; Nguyễn Đức Trí; Đặng
Thành Hưng; Trần Ngọc Giao; Nguyễn Văn Đệ; Vũ Ngọc Hải.
1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
Cho đến nay, vẫn còn rất ít công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS. Một số công trình mới chỉ nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS tại một địa phương. Đó là các công trình nghiên cứu của các tác giả:
Hà Thế Ngữ; Cao Viết Sơn; Đỗ Đức Hạnh; Nguyễn Huy Hoàng; Trần Thị Thu;
Trần Thu Hà.
1.1.3. Các nghiên cứu về năng lực CBQL giáo dục
1.1.3.1. Những nghiên cứu ở ngoài nước
Những nghiên cứu ở nước ngoài về năng lực CBQL giáo dục tập trung vào
những nội dung sau: Nhóm năng lực kĩ thuật; Nhóm kĩ năng phương pháp; Nhóm kĩ
năng xã hội; Nhóm kĩ năng cá nhân. Đó là công trình nghiên cứu của các tác giả như:
A.V.Petrovski coi năng lực là một thành tố cấu tạo nên nhân cách. Năng lực luôn gắn
liền với những yêu cầu đặt ra của một hoạt động nhất định. F.N.Gonobolin, trong
khoa học tâm lý, người ta coi năng lực là những thuộc tính tâm lý riêng lẻ của cá
nhân; Hecklau, Galeitzke, Flachs, Kohl.
1.1.3.2. Những nghiên cứu ở trong nước

Ở Việt Nam các nghiên cứu về năng lực CBQL giáo dục tập trung chủ yếu về
nghiên cứu năng lực sư phạm. Đó là các nghiên cứu của các tác giả như: Phạm Minh


5
Hạc, Đặng Thành Hưng...
1.1.4. Đánh giá chung
Trên cơ sở nghiên cứu tổng quan về vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán theo tiếp cận năng lực trên thế giới và ở Việt Nam, cho phép rút ra kết luận sau:
1.1.4.1. Những vấn đề đã được nghiên cứu
- Các nhà nghiên cứu đều khẳng định CBQL giáo dục nói chung, đội ngũ
CBQL cốt cán trường THCS nói riêng có vị trí, vai trò quan trọng, quyết định chất
lượng giáo dục.
- Đội ngũ CBQL giáo dục được nghiên cứu theo tiếp cận của nhiều lý thuyết
khác nhau trong khoa học quản lý giáo dục. Tuy nhiên, cần quan tâm đến tiếp cận
năng lực và tiếp cận quản lý nguồn nhân lực khi nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán
1.1.4.2. Những vấn đề chưa được nghiên cứu
- Chưa có công trình nghiên cứu cụ thể, độc lập nào về phát triển đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực. Làm rõ vai trò, đặc trưng lao
động, mô hình nhân cách, tiêu chuẩn, năng lực của CBQL trường THCS cốt cán
trước bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
- Chưa có công trình nào nghiên cứu về Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, đảm bảo chất lượng, với các hoạt động cụ
thể của chủ thể quản lý nhằm phát triển đội ngũ này.
1.1.4.3. Những vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu
- Tập trung nghiên cứu và vận dụng các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực một cách hiệu quả, đủ về số lượng, có cơ
cấu hợp lý, đảm bảo chất lượng theo tiếp cận năng lực.
- Để đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán phát huy vai trò và đáp ứng những

yêu cầu về năng lực quản lý, lãnh đạo trong bối cảnh mới, cần tập trung nghiên cứu
các giải pháp đổi mới công tác phát triển đội ngũ, chú trọng vào các khâu quy hoạch,
đào tạo bồi dưỡng, đánh giá và áp dụng chính sách đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán.
- Làm rõ vai trò, đặc trưng lao động, mô hình nhân cách, khung năng lực và
xây dựng tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán trước bối cảnh đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục, hội nhập quốc tế.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. CBQL trường THCS cốt cán
1.2.1.1. CBQL
- CBQL là khái niệm dùng để chỉ những người mà hoạt động nghề nghiệp của
họ hoàn toàn hay chủ yếu gắn với việc thực hiện chức năng quản lý trong một tổ
chức; nhằm điều hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện những quyết định của cán bộ
lãnh đạo tổ chức đó.
1.2.1.2. CBQL trường THCS cốt cán


6
i) CBQL trường THCS
CBQL Trường THCS là những người đứng đầu nhà trường, là chủ thể quản lý
nhà trường, là người chỉ huy, giữ vai trò lãnh đạo, dẫn dắt, tác động, ra lệnh, kiểm tra
đối tượng quản lý nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ đào tạo, giáo dục và rèn luyện học
sinh, hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục THCS.
ii) CBQL trường THCS cốt cán
Trong luận án này, khái niệm CBQL trường THCS cốt cán, được hiểu là những
CBQL giỏi về lãnh đạo, quản lý, về chuyên môn, nghiệp vụ, có uy tín trong đồng
nghiệp, trong ngành và được xem là những người nòng cốt trong hoạt động quản lý,
lãnh đạo nhà trường, đưa nhà trường đi đến thành công trong bối cảnh mới; Là người
đi đầu trong sự nghiệp đổi mới giáo dục, lôi cuốn, thúc đẩy, hỗ trợ CBQL khác lãnh
đạo, quản lý nhà trường hiệu quả, thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục phổ

thông.
iii) Phân biệt CBQL trường THCS và CBQL trường THCS cốt cán
Bảng 1.1. Sự khác biệt giữa CBQL trường THCS
và CBQL trường THCS cốt cán
Chức năng

CBQL trƣờng THCS cốt cán

CBQL trƣờng THCS

1. Chỉ đạo

Xây dựng tầm nhìn và chiến lược, Lập kế hoạch và ngân sách;
viễn cảnh. Tham vấn, hướng Thực hiện mục tiêu hiện tại.
dẫn/chỉ đạo, tạo ra sự thay đổi
Có tính ổn định; Quản lý công
việc

2. Sắp xếp
nhân sự

Xây dựng văn hóa và giá trị Tổ chức và bố trí nhân sự; Chỉ
chung; Giúp mọi người trưởng huy; Điều hành và kiểm tra;
thành; Giảm thiểu các giới hạn.
Tạo ra các giới hạn.

3. Quan hệ

Tập trung vào con người, khích lệ
và động viên cán bộ; Dựa vào uy

tín cá nhân; Tác nghiệp như người
thầy, trợ giúp, phục vụ. Chia sẻ
trách nhiệm

Tập trung vào các đối tượng
quản lý cấp dưới; Dựa vào
quyền lực chức vụ; Tác nghiệp
theo mệnh lệnh hành chính.
Chịu trách nhiệm

Gần gũi về tình cảm; Tinh thần cởi Yêu cầu, ra lệnh; Tuân thủ;
4. Phẩm chất mở; Lắng nghe; Nhiệt tình; Năng Quan tâm đến tổ chức.
nhân cách động; Không tuân thủ cứng nhắc;
Quan tâm đến con người.
5. Kết quả

Tạo ra sự thay đổi, thường là thay Duy trì ổn định; Con đường đã
đổi cơ bản; Tìm ra con đường mới có


7
1.2.2. Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
1.2.2.1. Đội ngũ
Đội ngũ là một tập thể gồm nhiều người, có cùng lý tưởng, mục đích, làm việc
theo sự chỉ huy thống nhất, có kế hoạch, gắn bó với nhau về quyền lợi vật chất cũng
như tinh thần.
1.2.2.2. Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán là một tập thể những CBQL được tổ chức
thành một lực lượng có cùng một chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà trường THCS và
tư vấn, hỗ trợ, bồi dưỡng CBQL trường THCS.

1.2.3. Tiếp cận năng lực
Trong phạm vi đề tài, khái niệm năng lực được hiểu: Năng lực là tổ hợp hữu cơ
các thành tố kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện các hoạt động trong nghề nghiệp
theo các tiêu chuẩn đặt ra đối với từng nhiệm vụ, công việc đó. Tiếp cận năng lực là ở
gần, ở liền kề với yêu cầu năng lực đề ra.
1.2.4. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
1.2.4.1. Khái niệm phát triển
Thuật ngữ phát triển có nhiều cách định nghĩa, xuất phát từ những cấp độ xem
xét khác nhau. Phát triển hiểu theo nghĩa triết học là sự biến đổi từ ít đến nhiều, từ
hẹp đến rộng, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
1.2.4.2. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực là hoạt
động quản lý nhằm làm cho đội ngũ này biến đổi theo hướng tiến bộ về số lượng, cơ
cấu và đặc biệt là chất lượng (phẩm chất và năng lực) để đáp ứng được các nhiệm vụ
mới theo yêu cầu phát triển giáo dục.
1.3. CBQL trường THCS cốt cán trước yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông
1.3.1. Đổi mới giáo dục phổ thông
Đổi mới GD là làm cho hệ thống GD tốt hơn, tiến bộ hơn đáp ứng yêu cầu phát
triển đất nước.
1.3.2. Vai trò, nhiệm vụ và tiêu chuẩn của CBQL trường THCS cốt cán theo
tiếp cận năng lực
1.3.2.1. Vai trò của CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
Trong trường THCS, đội ngũ CBQL cốt cán là chủ thể quản lý, tác động đến
giáo viên, nhân viên và học sinh, đồng thời tác động đến các tổ chức, lực lượng trong
xã hội.
1.3.2.2. Nhiệm vụ của CBQL trường THCS cốt cán
CBQL trường THCS cốt cán có mục tiêu và nhiệm vụ kép. Vì vậy, ngoài các
nhiệm vụ của hiệu trưởng/phó hiệu trưởng theo quy định của Điều lệ trường phổ
thông của cấp học, CBQL trường THCS cốt cán còn có nhiệm vụ:
- Hỗ trợ CBQL trường THCS trên địa bàn phát triển năng lực lãnh đạo và quản

trị nhà trường theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông;


8
- Hỗ trợ, tư vấn cho CBQL trường THCS trên địa bàn xây dựng kể hoạch tự
học, tự phát triển năng lực lãnh đạo, quản trị nhà trường theo chuẩn hiệu trưởng cơ sở
giáo dục phổ thông;
- Hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên và CBQL trường THCS trong quá trình tham
gia, thực hiện các khóa đào tạo, bồi dưỡng giáo viên qua mạng Internet.
1.3.2.3. Tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán
- Có ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng trường
THCS;
- Là hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường THCS được người có thẩm quyền
đánh giá đạt mức khá trở lên theo chuẩn hiệu trưởng.
- Được cơ quan quản lý cấp trên lựa chọn phù hợp với yêu cầu hỗ trợ, tư vấn về
tổ chức và thực hiện các hoạt động bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường THCS ở địa
phương, có nguyện vọng trở thành CBQL THCS cốt cán.
1.3.3. Đặc trưng lao động của CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận
năng lực
- Kết hợp chặt chẽ giữa tính khoa học và tính nghệ thuật
- Kết hợp giữa hoạt động giao tiếp và liên nhân cách
- Ra quyết định đúng và kịp thời phù hợp thực tiễn nhà trường, cụm trường
- Định hướng giá trị, xây dựng văn hóa nhà trường
- Triển khai thực hiện chủ trương, chính sách giáo dục của các cấp quản lý một
cách sáng tạo vào thực tiễn nhà trường, cụm trường
1.3.4. Khung năng lực của CBQL trường THCS cốt cán
Trên cơ sở nghiên cứu mô hình nhân cách người CBQL trường THCS cốt cán
trước bối cảnh đổi mới giáo dục, cho phép rút ra kết luận, khung năng lực của người
CBQL trường THCS cốt cán gồm: Phẩm chất nghề nghiệp; Năng lực Quản trị nhà
trường; Năng lực Quản trị nhà trường; Năng lực hoạt động xã hội; Năng lực tổ chức

và tham mưu tổ chức hoạt động bồi dưỡng CBQL.
1.4. Vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THCS cốt cán theo tiếp cận
năng lực
1.4.1. Sự cần thiết phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp
cận năng lực
-Yêu cầu của đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo
- Yêu cầu đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông
- Đáp ứng sự thay đổi vai trò của người CBQL lý trường phổ thông
1.4.2. Nội dung phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận
năng lực
- Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
- Tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL cốt cán
-.Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
- Thực hiện đánh giá đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán


9
- Tạo môi trường, động lực cho sự phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán
1.4.3. Chủ thể phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
- Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo; Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện/quận;
Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển đội ngũ CBQL lý trƣờng THCS
cốt cán theo tiếp cận năng lực
1.5.1. Yếu tố khách quan
Các yếu tố khách bao gồm: Chính sách phát triển giáo dục THCS; Chính sách
phân cấp quản lý giáo dục; Chính sách phát triển giáo dục vùng miền núi, vùng sâu,
vùng xa; Chính sách phát triển đội ngũ CBQL và giáo viên; Chế độ đãi ngộ, cơ chế
tuyển dụng, đề bạt CBQLGD; Chính sách luân chuyển CBQL và giáo viên; Yếu tố
dân số; Yếu tố truyền thống văn hóa, phong tục tập quán.

1.5.2. Yếu tố chủ quan
Các yếu tố chủ bao gồm: Nhận thức của CBQL cấp trên; Hoàn cảnh gia đình,
sức khỏe của CBQL; Yếu tố kinh tế; Nhu cầu khẳng định bản thân; Sức ép của cơ chế
tự chủ và tự chịu trách nhiệm; Đòi hỏi của tập thể cán bộ, giáo viên nhà trường
Kết luận chƣơng 1
Trong trường THCS, đội ngũ CBQL cốt cán là chủ thể quản lý, tác động đến
giáo viên, nhân viên và học sinh, đồng thời tác động đến các tổ chức, lực lượng trong
xã hội. Chính vì có vai trò quan trọng đó nên đã có nhiều công trình khoa học trong
và ngoài nước nghiên cứu tập trung vào kỹ năng lãnh đạo và quản lý, đề xuất các giải
pháp nâng cao năng lực của đội ngũ CBQL cốt cán.
Sự nghiệp đổi mới giáo dục hiện nay đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ
CBQL giáo dục nói chung và đối với đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán nói riêng.
Các thách thức đó thể hiện qua mô hình nhân cách và các nhiệm vụ của CBQL
trường THCS cốt cán và để thực hiện tốt các nhiệm vụ này phải tăng cường phát triển
đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán cả về số lượng, cơ cấu và chất lượng.
Việc phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán chịu sự tác động của nhiều
yếu tố bao gồm cả yếu tố chủ quan và cả yếu tố khách quan.


10
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỐT CÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
CÁC TỈNH BẮC TRUNG BỘ
2.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội và giáo dục ở các tỉnh Bắc Trung bộ
- Vị trí địa lý: Bắc Trung Bộ gồm có 6 tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh,
Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế.
- Diện tích: 51.524,6 km2.
- Địa hình: đa dạng, có cả trung du, miền núi và hải đảo dọc suốt lãnh thổ.
- Dân số: 10.612.400 người (năm 2017)

2.1.2. Tình hình chung về giáo dục của các tỉnh Bắc Trung Bộ
Bảng 2.2. Quy mô mạng lưới giáo dục của các tỉnh Bắc Trung Bộ
TT

Tỉnh

SL trƣờng/
trung tâm

SL HS/HV

SL CBQL,
GV, NV

1

Thanh Hóa

2.159

749.009

55.617

2

Nghệ An

1.609

675.146

48.994

3

Hà Tĩnh

756

301.819

22.279

4

Quảng Bình

613

209.107

19.390

5

Quảng Trị

508

159.809

14.833

6

Thừa Thiên Huế

647

250.006

21.811

6.292

2.344.895

182.924



(Nguồn: Báo cáo tình hình triển khai thực hiện nhiệm vụ năm học 2016-2017
Vùng thi đua 6 tỉnh Bắc Trung Bộ).
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng
2.2.1. Mục đích khảo sát
Mục đích khảo sát là đánh giá chính xác, khách quan thực trạng đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán và công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán ở
các tỉnh Bắc Trung bộ; chỉ ra những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại,
để từ đó đề xuất các giải pháp khắc phục.

2.2.2. Khách thể khảo sát
Tổng số người gửi phiếu xin ý kiến là 660 người thuộc 3 tỉnh: Thanh Hóa;
Nghệ An; Hà Tĩnh. Trong đó:
- Phòng GD&ĐT của các tỉnh gồm 60 người (3 tỉnh x 10 huyện x 2 người).
- Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng các trường THCS của các tỉnh 240 người (3
tỉnh x 10 huyện x 4 trường THCS x 2 người).


11
Trong đó tách ra: CBQL trường THCS cốt cán và CBQL trường THCS
- Tổ trưởng chuyên môn và một số giáo viên dạy giỏi thuộc các trường THCS
của các tỉnh là 360 người (3 tỉnh x 10 huyện x 4 trường x 3 GV).
Kết quả thu thập và xử lý số liệu khảo sát về thực trạng đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán và về thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán của
các tỉnh Bắc Trung Bộ được trình bày tại các mục tiếp theo dưới đây của luận án.
2.2.3. Nội dung khảo sát
+ Khảo sát thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán ở các tỉnh Bắc
Trung Bộ.
+ Khảo sát thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
ở các tỉnh Bắc Trung Bộ.
+ Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán ở các tỉnh Bắc Trung Bộ.
2.2.4. Phương pháp và công cụ khảo sát
- Ngoài phương pháp thu thập và xử lý số liệu trong các văn bản, để nhận biết
thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán các tỉnh Bắc Trung Bộ, tác giả luận
án sử dụng phương pháp trưng cầu ý kiến bằng phiếu hỏi với việc soạn thảo phiếu
trưng cầu ý kiến.
-Phương pháp trao đổi, phỏng vấn: Trao đổi, phỏng vấn với chuyên gia giáo
dục, CBQL Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT, CBQL trường THCS.
- Phương pháp nghiên cứu điển hình

Chọn một số trường THCS đại diện cho vùng thuận lợi, vùng khó khăn và đồng
bằng, miền núi để trao đổi trực tiếp với GV, CBQL, hồi cứu các tư liệu để nắm thông
tin phục vụ cho việc nghiên cứu.
- Phương pháp xử lý số liệu:
Từ các kết quả thu được, đề tài sử dụng phần mềm xửa lý thống kê IBM
SPSS Statistic 20 để làm sạch và xử lý dữ liệu bằng công cụ phân tích thống kê mô
tả, so sánh.
- Thu thập và xử lý số liệu: tổng hợp các số liệu trong 660 số phiếu thu được
(300 phiếu CBQL, 360 phiếu GV) và sắp xếp riêng từng loại Tốt (4 điểm), Khá (3
điểm), Trung bình (2 điểm) và Yếu (1 điểm) vào một phiếu tổng hợp cho mỗi bảng
câu hỏi. Sau đó tiến hành tính giá trị trung bình cộng có trọng số bằng phép toán
đã có.
2.2.5. Mẫu khảo sát
Mẫu khảo sát được lựa chọn đảm bảo tính đại diện cho các vùng khác nhau của
các tỉnh Bắc Trung bộ như: thành thị, nông thôn, vùng thuận lợi, vùng khó khăn và
đồng bằng, miền núi.
Sử dụng phần mềm IBM SPSS Statistic 20 để đánh giá độ tin cậy của bộ công
cụ trong nghiên cứu này


12
2.3. Thực trạng đội ngũ CBQL trƣờng THCS cốt cán các tỉnh Bắc Trung
Bộ
Để đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán các tỉnh Bắc
Trung Bộ tác giả đã tổ chức đi khảo sát thu thập từ các phiếu điều tra với các tiêu chí
đánh giá. Trong quá trình tổng hợp kết quả điều tra tác giả đã sử dụng phần mềm spss
nhằm đánh giá định lượng có cơ sở khoa học các nhận định đánh giá của các đối
tượng được khảo sát từ đó rút ra những kết luận minh xác cho những nhận định làm
cơ sở đề xuất các giải pháp
việc đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán dựa

trên các tiêu chí chính như:
1. Thực trạng về phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị
- Đa số có PC chính trị và đạo đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu ;
- Bên cạnh đó phần đa cbql chưa được đào tạo, bồi dưỡng một cách hệ thống,
đầy đủ về lý luận chính trị;
- Số CBQL trường THCS cốt cán chưa qua đào tạo lý luận chính trị còn nhiều.
- Một bộ phận được đánh giá thấp về phẩm chất chính trị và đạo đức nghề
nghiệp.
2. Thực trạng năng lực chuyên môn của đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
- Đa số có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm đáp ứng yêu cầu quy định.
- Một bộ phận đáng kể có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm khá.
- Nhìn chung yếu về ngoại ngữ và sử dụng công nghệ thông tin.
3. Thực trạng năng lực lãnh đạo
- Năng lực lãnh đạo của đội ngũ CBQL cốt cán về cơ bản mới đáp ứng yêu
cầu. Cụ thể như sau:
- Hiểu biết chính trị, kinh tế, xã hội, chủ trương, chính sách và quy định của
ngành giáo dục mới đạt mức khá;
- Thiết kế và định hướng triển khai ở mức khá
- Quyết đoán mới đạt ở mức độ khá
- Phân tích tình hình và dự báo được xu thế phát triển của nhà trường đạt mức
«Trung bình»
- Xây dựng được tầm nhìn, sứ mạng, các giá trị của nhà trường được đánh giá
ở mức trung bình
4.Thực trạng năng lực quản lý
- Cơ bản đạt yêu cầu, có kinh nghiệm và hiểu biết nhất định về QL nhà trường.
- Yếu kém về kiến thức và năng lực QL nhà trường:
- QL theo kinh nghiệm cá nhân và học hỏi đồng nghiệp.
- Chưa được đào tạo bồi dưỡng một cách chuẩn mực về kiến thức, kỹ năng QL
nhà trường.
- Không cập nhật được nghiệp vụ QL hiện đại, thiếu kiến thức pháp luật, QL

nhân sự và tài chính.


13
- Một bộ phận năng lực quản lý yếu, lúng túng trong chỉ đạo, điều hành.
- Chưa nhận thức đầy đủ về "nghề quản lý" và vai trò kép quản lý và lãnh đạo
của hiệu trưởng.
2.4 Thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THCS cốt cán
các tỉnh Bắc Trung Bộ
Trong nội dung đánh giá thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán tại các tỉnh Bắc Trung Bộ tác giả đã đánh giá dựa trên khảo sát các tiêu
chí sau:
1. Công tác quy hoạch
Quy hoạch CBQL trường THCS cốt cán chưa được triển khai đồng bộ cấp sở
cấp phòng và cấp trường, đặc biệt là theo tiếp cận năng lực.
2. Công tác bổ nhiệm
- Việc tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán được đánh giá ở mức khá.
- Ít chú ý đến việc nắm bắt tính hình chất lượng CBQL trường THCS cốt cán
đương chức, chưa làm tốt công tác chuẩn bị nguồn CBQL cốt cán kế cận.
- Chưa có tầm nhìn dài hạn trong công tác cán bộ.
3. Công tác đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng
3.1. Về đào tạo, bồi dưỡng
- Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán chưa
thực sự được quan tâm đúng mức.
- Việc đào tạo và bồi dưỡng theo chuẩn nghề nghiệp chưa được quan tâm.
- Chưa có kế hoạch cụ thể để bồi dưỡng nghiệp vụ QL hiện đại, tin học, ngoại
ngữ cho CBQL trường THCS cốt cán.
- Còn một bộ phận không nhỏ CBQL trường THCS chưa được bồi dưỡng về
nghiệp vụ quản lý.

- Hầu hết các nội dung của công tác đào tạo, bồi dưỡng đều được CBQL đánh
giá đạt ở mức trung bình,
3.2. Công tác đánh giá đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán của các tỉnh
BắcTrung Bộ
- Tuy các tỉnh Bắc Trung bộ đều đã xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả hoạt
động của đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo định kỳ; xác định được các nội
dung đánh giá để nhận biết các mặt mạnh, mặt yếu của đội ngũ này, nhưng chưa có
công cụ đánh giá sát thực, hiệu quả, khách quan nên tính chính xác trong đánh giá
chưa cao.
4. Tạo môi trường và động lực thúc đẩy PT đội ngũ CBQL cốt cán
- Hầu hết các nội dung tạo môi trường phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán được đánh giá đạt ở mức trung bình.
- Điều kiện làm việc của CBQL trường THCS cốt cán còn nhiều khó khăn.
- Chưa có chế độ, chính sách đủ mạnh để tạo môi trường và động lực thúc đẩy


14
PT đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
- Công tác xây dựng các điển hình tiên tiến về quản lý trường THCS chưa
được quan tâm thực hiện
- Tổ chức các hoạt động tham quan học hỏi kinh nghiệm quản lý cho CBQL
cốt cán ở trong và ngoài nước chưa được quan tâm đúng mức
2.5. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THCS
cốt cán các tỉnh Bắc Trung Bộ
Từ thực trạng chất lượng và thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán tác giả rút ra đánh giá chung như sau:
Những mặt đạt được:
- Các cấp quản lý đã có sự quan tâm đến việc xây dựng đội CBQL trường
THCS.
- Đội ngũ CBQL trường THCS có sự phát triển về số lượng và chất lượng, cơ

bản đạt chuẩn.
- Nhiều địa phương đã chủ động xây dựng quy hoạch đội ngũ CBQL cốt cán.
- Hầu hết CBQL trường THCS cốt cán đều đạt được các yêu cầu quy định,
mặc dù chưa đạt ở mức độ cao, cơ bản có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; có trình
độ đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm đáp ứng yêu cầu quy định; đa số tích
cực trong công tác quản lý và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Những hạn chế cần khắc phục:
- Đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán một số còn bộc lộ yếu kém về đạo
đức nghề nghiệp, chưa hoàn toàn công tâm trong ứng xử và đánh giá giáo viên và
học sinh, chưa thực sự là tấm gương cho giáo viên, cán bộ nhân viên nhà trường
noi theo.
- Trình độ, năng lực quản lý nhà trường của một bộ phận không nhỏ đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán còn rất hạn chế.
- Phần lớn CBQL trường THCS cốt cán thể hiện khả năng sử dụng công nghệ
thông tin, ngoại ngữ yếu.
- Trong hoạt động quy hoạch, tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán chưa bám sát chuẩn CBQL của cấp học này.
- Chưa ban hành được các cơ chế, chính sách riêng, đặc thù nhằm khuyến
khích, đẩy mạnh phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
Nguyên nhân của những hạn chế
- Chưa được các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm.
- Công tác kiểm tra, đánh giá và tổ chức bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán theo chuẩn chưa được quan tâm đúng mức.
- Nguồn lực đầu tư hạn chế, công tác xã hội hóa rất khó khăn.
- Phân cấp quản lý chưa rõ ràng giữa các chủ thể quản lý trong phát triển đội
ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
- Chế độ, chính sách chậm đổi mới, chưa tạo động lực thúc đẩy phát triển đội


15

ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
Kết luận chƣơng 2
Trên cơ sở khảo sát và phân tích thức trạng có thể thấy rằng đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán của các tỉnh Bắc Trung Bộ còn bộc lộ nhiều hạn chế như sau:
- Một bộ phận CBQL cốt cán thể hiện tư tưởng và phẩm chất đạo đức chưa
thực sự được đảm bảo, lối sống sinh hoạt chưa gương mẫu, chưa thực sự có quyết
tâm cao để khắc phục khó khăn vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ.
- Chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ quản lý còn nhiều mặt hạn chế. Công
tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán của các cấp quản lý các tỉnh Bắc
Trung Bộ cũng còn bộc lộ những hạn chế nhất định, chưa có chủ trương, giải pháp cụ
thể, đồng bộ để áp dụng chuẩn CBQL trên thực thế nhằm xây dựng, phát triển đội
ngũ CBQL trường THCS cốt cán; công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ này theo chuẩn
chưa được tiến hành thường xuyên và có hiệu quả.
Vì vậy, để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán của các tỉnh Bắc
Trung Bộ một cách toàn diện và đồng bộ, đáp ứng được các yêu cầu đổi mới giáo dục
hiện nay đòi hỏi phải đưa ra các giải pháp thiết thực và có cơ sở khoa học.


16
Chƣơng 3
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ CỐT CÁN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
3.1. Các nguyên tắc để xuất giải pháp
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
Nguyên tắc này đòi hỏi các giải pháp được đề xuất phải hướng vào việc phát
triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán về số lượng, cơ cấu, chất lượng, gắn chất
lượng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán với đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT.
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
Các giải pháp được đề xuất phải được đảm bảo tính phù hợp và tính khả thi, có
cái nhìn toàn cục.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
Đảm bảo tính hiệu quả đòi hỏi các giải pháp được đề xuất phải khả thi khi triển
khai thực hiện, phù hợp với trình độ và năng lực triển khai giải pháp của các cấp quản
lý, của lãnh đạo các trường THCS, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và tài chính
có thể huy động được cho việc thực hiện các giải pháp đó.
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
Nguyên tắc này đòi hỏi các giải pháp được đề xuất phải phù hợp với điều kiện
chính trị - kinh tế - xã hội nước ta trong thời kỳ đổi mới nói chung và điều kiện cụ thể
của từng địa phương nói riêng để đảm bảo thực hiện hiệu quả.
3.2. Các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THCS cốt cán theo
tiếp cận năng lực
Giải pháp 1: Tổ chức quán triệt vai trò và sự cần thiết phải phát triển đội
ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực cho CBQL các cấp
1. Mục tiêu của gải pháp:
- Nhằm tạo ra sự thống nhất trong nhận thức của CBQL về vai trò quan trọng
của CBQL trường THCS cốt cán trong sự nghiệp đổi mới, phát triển GD của địa
phương.
- Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán trước bối
cảnh đổi mới căn bản, toàn diện GDPT, từ đó có những hành động đúng và quan tâm
đúng mức đến việc phát triển đội ngũ này.
2. Nội dung của giải pháp:
- Tổ chức nghiên cứu, thảo luận trong CBQL trường THCS cốt cán, CBQL
Phòng GD&ĐT, CBQL Sở GD&ĐT, UBND quận/huyện về việc phát huy vai trò của
CBQL trường THCS cốt cán
- Xác định trách nhiệm của CBQL các cấp đối với việc phát triển đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán
- Khắc phục những nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về vai trò của CBQL
trường THCS cốt cán

17
3. Điều kiện thực hiện giải pháp:
- Chủ thể quản lý thực hiện giải pháp này là Chủ tịch UBND quận/huyện và
Phòng GD & ĐT
- Để giải pháp này đạt hiệu quả cao, các tỉnh Bắc Trung Bộ cần sớm ban hành
quy định nhiệm vụ cụ thể, trách nhiệm của CBQL trường THCS cốt cán; UBND
quận/huyện sớm đổi mới cơ chế quản lý, lãnh đạo trường THCS và đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán
Giải pháp 2: Xây dựng công tác quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán
1. Mục tiêu của gải pháp:
- Nhằm giúp chủ động phát hiện, lựa chọn những giáo viên có năng lực
chuyên môn và quản lý để xây dựng đội ngũ kế cận CBQL trường THCS cốt cán
chuẩn bị đào tạo, bồi dưỡng, bổ sung, thay thế CBQL cốt cán hiện có khi cần thiết
2. Nội dung của giải pháp:
- Xác lập các cơ sở xây dựng quy hoạch đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
một cách khoa học
- Tổ chức xây dựng quy hoạch theo một quy trình nhất định
- Nâng cao hiệu quả và tính khả thi của công tác quy hoạch
3. Điều kiện thực hiện giải pháp:
- Chủ thể QL thực hiện giải pháp này là Trưởng phòng GD & ĐT và Giám đốc
Sở GD & ĐT.
- Để thực hiện giải pháp này có hiệu quả, đòi hỏi các cấp ủy phải tăng cường
sự chỉ đạo xây dựng quy hoạch CBQL cốt cán đảm bảo khoa học, khả thi, đúng với
hướng dẫn của Trung ương, tỉnh/thành, gắn với chiến lược phát triển GD
Giải pháp 3: Hoàn thiện cơ chế tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng
CBQL trường THCS cốt cán
1. Mục tiêu của giải pháp:
- Hoàn thiện cơ chế tuyển chọn, bổ nhiệm và sử dụng CBQL trường THCS cốt
cán dựa vào chuẩn năng lực nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS

cốt cán.
2. Nội dung của giải pháp:
- Xây dựng Đề án tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng CBQL trường THCS cốt cán
trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển và sử dụng CBQL trường
THCS cốt cán
- Thực hiện dân chủ trong tuyển chọn, bổ nhiệm và luân chuyển, sử dụng
CBQL trường THCS cốt cán
3. Điều kiện thực hiện giải pháp:
- Chủ thể QL thực hiện giải pháp là Giám đốc Sở GD & ĐT và Chủ tịch
UBND huyện.


18
- Để thực hiện giải pháp này có hiệu quả, đòi hỏi Đảng bộ huyện phải tăng
cường sự chỉ đạo, UBND huyện xây dựng quy hoạch CBQL trường THCS cốt cán
đảm bảo khách quan, dân chủ và khả thi, đúng với hướng dẫn của Trung ương,
tỉnh/thành, gắn với chiến lược phát triển KT-XH của địa phương.
- Sở GD & ĐT chỉ đạo các phòng tham mưu xây dựng và ban hành quy chế
tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển, sử dụng CBQL trường THCS cốt cán.
Giải pháp 4:Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho CBQL trường THCS cốt cán
theo tiếp cận năng lực
1. Mục tiêu của giải pháp
- Nhằm trang bị kiến thức, truyền thụ kinh nghiệm, hình thành kỹ năng trong
hoạt động, hình thành nên phẩm chất đạo đức và tâm lý, tạo nên những mẫu hình cơ
bản của CBQL trường THCS cốt cán
- Nhằm khắc phục mặt hạn chế, phát huy mặt tích cực, bù đắp những thiếu hụt
của CBQL trong quá trình hoạt động
2. Nội dung của giải pháp
- Xác định nhu cầu bồi dưỡng của đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán

- Xây dựng nội dung bồi dưỡng
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng CBQL trường THCS cốt cán
- Đổi mới công tác tổ chức bồi dưỡng CBQL trường THCS cốt cán
- Đổi mới đánh giá kết quả bồi dưỡng CBQL trường THCS cốt cán
3. Điều kiện thực hiện giải pháp
- Sở GD&ĐT, UBND quận/huyện phải quan tâm, tạo điều kiện về thời gian,
kinh phí cho CBQL trường THCS cốt cán tham gia BD
- BD phải căn cứ vào nhu cầu thực sự của CBQL trường THCS cốt cán và yêu
cầu của địa phương,
- CBQL trường THCS cốt cán phải tích cực tham gia BD, xem nhiệm vụ BD
không chỉ là quyền lợi mà còn là nghĩa vụ thường xuyên của mình.
Giải pháp 5: Xây dựng bộ tiêu chuẩn làm căn cứ để đánh giá CBQL trường
THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
1. Mục tiêu của giải pháp:
- Mục tiêu của giải pháp là xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá CBQL trường
THCS cốt cán, phản ánh những yêu cầu cơ bản về phẩm chất, năng lực của họ, đáp
ứng yêu cầu đổi mới GDPT.
- Đồng thời bộ tiêu chuẩn là căn cứ để các cấp quản lý quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, đánh giá; là căn cứ để CBQL trường THCS cốt cán tự đánh giá và nỗ lực
phấn đấu vươn lên nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới trong bối cảnh đổi mới căn
bản, toàn diện GD&ĐT.
2. Nội dung của giải pháp:
- Xây dựng tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán.
- Xây dựng tiêu chí đánh giá CBQL trường THCS cốt cán


19
3. Điều kiện thực hiện giải pháp.
- Chủ thể quản lý thực hiện giải pháp là Giám đốc Sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT.
Vì vậy, để thực hiện giải pháp này có hiệu quả, đòi hỏi các tỉnh Bắc Trung Bộ tăng

cường chỉ đạo các Sở GD&ĐT xây dựng tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt cán
Giải pháp 6: Đề xuất các chính sách tạo động lực làm việc cho đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán
1. Mục tiêu của giải pháp:
- Mục tiêu của giải pháp là tạo động lực làm việc cho đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán trên cơ sở khuyến khích vật chất, động viên tinh thần phù hợp với khả
năng phát triển kinh tế của các tỉnh, Thành phố khuyến khích những người làm việc
có năng suất, chất lượng và hiệu quả, phát huy tài năng của đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán trong bối cảnh đổi mới GDPT.
2. Nội dung của giải pháp:
- Giải quyết đầy đủ, kịp thời, đúng quy định các chế độ, chính sách đối với
CBQL trường THCS cốt cán.
- Tổ chức phong trào thi đua tự bồi dưỡng để đạt và vượt chuẩn CBQL cốt cán
trong đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
- Tạo áp lực công việc kết hợp với sự động viên, khích lệ kịp thời đối với
CBQL cốt cán khi thực hiện nhiệm vụ.
- Xây dựng môi trường làm việc hiệu quả.
- Xây dựng chính sách ưu đãi riêng của các tỉnh, Thành phố đối với CBQL
trường THCS cốt cán
3. Điều kiện thực hiện giải pháp:
- Chủ thể quản lý thực hiện giải pháp là Chủ tịch UBND tỉnh, Giám đốc Sở
GD&ĐT.
- Để thực hiện giải pháp này có hiệu quả, các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo Sở
GD&ĐT tham mưu xây dựng chính sách đặc thù của địa phương nhằm tạo động lực
làm việc và cống hiến cho đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán; bố trí ngân sách cho
việc xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện các chính sách địa phương đối với
đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
3.3. Khảo sát và thử nghiệm một giải pháp
3.1. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp
3.1.1. Nội dung khảo sát

Nội dung khảo sát gồm:
- Các giải pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với việc phát triển đội
ngũ CBQL trường THCS cốt cán các tỉnh, Thành phố không ?
- Các giải pháp được đề xuất có thực sự khả thi đối với việc phát triển đội ngũ
CBQL trường THCS cốt cán các tỉnh, Thành phố không ?
3.1.2. Phương pháp khảo sát
Tác giả xin ý kiến bằng bảng hỏi với 3 mức độ đánh giá: rất cấp thiết/rất khả thi
(3 điểm), cấp thiết/ Khả thi (2 điểm), không cấp thiết/ Không khả thi (1 điểm).


20
3.1.3. Đối tượng khảo sát
CBQL trường THCS, Lãnh đạo Phòng GD&ĐT; Sở GD&ĐT; Lãnh đạo UBND
huyện: 240 người; CBQL trường THCS cốt cán: 60 người; Tổng cộng: 300 người
- Qua tổng hợp Ý kiến đánh giá về tính cấp thiết của 6 giải pháp, các giải pháp
đều được đánh cấp thiết, trong đó giải pháp 4 được đánh giá là cấp thiết nhất.
- Kết quả khảo nghiệm cho thấy tất cả 6 giải pháp đưa ra đều được đánh giá rất
khả thi và khả thi. Giải pháp 1được đánh giá là khá thi nhất, sau đó đến giải pháp 4.
Bảng 3.2. Kết quả thăm dò ý kiến đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp
Sự cấp thiết (CT)
Điểm
Các giải pháp
Rất CT,
CT,
Không
Xếp
trung
%
%
CT, %

thứ bậc
bình
Giải pháp 1
76,7
20,2
3,1
2,736
2
Giải pháp 2
58,4
35,5
6,1
2,523
5
Giải pháp 3
68,8
24,7
6,5
2,623
4
Giải pháp 4
80,3
18,1
1,6
2,787
1
Giải pháp 5
44,9
37,6
17,5

2,274
6
Giải pháp 6
70,3
21,9
7,8
2,625
3
Bảng 3.3. Kết quả thăm dò ý kiến đánh giá tính khả thi của các giải pháp
Tính khả thi (KT)
Các giải pháp
Điểm
Xếp
Rất KT,
Khả thi,
Không
trung
thứ bậc
%
%
KT, %
bình
Giải pháp 1
68,6
30,1
1,3
2,673
1
Giải pháp 2
53,7

33,9
12,4
2,413
4
Giải pháp 3
42,5
46,8
10,7
2,318
6
Giải pháp 4
56,4
42,1
1,5
2,549
2
Giải pháp 5
47,7
45,0
7,3
2,404
5
Giải pháp 6
55,1
32,3
12,6
2,425
3
3.4. Thực nghiệm giải pháp “Bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho CBQL
trƣờng THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực”

- Tác giả đã Tổ chức thực nghiệm Giải pháp 4: Bồi dưỡng nâng cao năng lực
cho CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực
- Mẫu khách thể TN được lựa chọn đảm bảo tính đại diện cho các vùng khác
nhau của tỉnh Thanh Hóa: Gồm 45 CBQL.
- Qua các tác động của hoạt động BD, kiến thức và kỹ năng lãnh đạo, QL của
các CBQL trường THCS cốt cán đã có sự thay đổi tích cực:
- Trước khi bồi dưỡng: Tỷ lệ CBQL cốt cán nắm được kiến thức và kĩ năng


21
LĐ, QL khá thấp: Loại yếu nhóm đối chứng chiếm 20,66%; Nhóm thực nghiệm
chiếm 23,92%.
- Sau khi bồi dưỡng: Tỷ lệ nhóm đối chứng nắm được kiến thức và kĩ năng QL
tăng lên không đáng kể, nhưng nhóm thực nghiệm tăng lên rất nhiều: Tỷ lệ khá đạt
49,33%, trung bình đạt 49,00%, và tỷ lệ yếu chỉ còn 1,67%.
Kết quả khảo sát trình độ ban đầu và sau bồi dưỡng về KN QT, LĐ của nhóm
TN và ĐC
Tỉ lệ kiểm tra đầu Tỉ lệ kiểm tra đầu
Nhóm
Mức độ
vào (%)
ra (%)
Khá
24,66
31,77
Đối chứng
Trung bình
54,66
53,11
Yếu

20.66
15,11
Khá
24,22
49,33
Thực nghiệm
Trung bình
51,98
49,00
Yếu
23,92
1,67
Kết luận chƣơng 3
Để khắc phục những bất cập trong phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt
cán các tỉnh, thành phố trong thời gian vừa qua, nhằm xây dựng đội ngũ CBQL cốt
cán đủ sức thực hiện các nhiệm vụ đặt ra trong đổi mới giáo dục hiện nay, luận án đã
đưa ra 6 giải pháp
Các giải pháp có mối quan hệ mật thiết với nhau và hỗ trợ cho nhau để đạt tới
mục tiêu của từng giải pháp, đồng thời cùng góp phần đạt mục tiêu phát triển đội ngũ
trường THCS cốt cán.
Qua thăm dò ý kiến, các giải pháp được đánh giá là rất cấp thiết và có tính khả
thi cao; có thể triển khai để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán các tỉnh,
Thành phố.
Luận án tiến hành TN Giải pháp 4 “Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho CBQL
trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực”. Kết quả TN đã khẳng định hiệu quả
của giải pháp trong việc nâng cao năng lực quản trị, LĐ cho đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán, đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT.


22

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Trong bối cảnh đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo thì phát triển
đội ngũ CBQL giáo dục nói chung và đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán nói riêng
giữ vai trò hết sức quan trọng. Do đó, đã có nhiều công trình khoa học trong và ngoài
nước nghiên cứu tập trung vào kỹ năng lãnh đạo và quản lý, đề xuất các giải pháp nâng
cao năng lực của đội ngũ CBQL nói chung và CBQL trường THCS nói riêng. Trên cơ
sở tổng quan nghiên cứu các vấn đề, luận án đã xây dựng được mô hình nhân cách của
CBQL trường THCS cốt cán, xây dựng được Bộ tiêu chuẩn CBQL trường THCS cốt
cán, xác định được các yêu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực.
1.2. Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận
năng lực trên địa bàn 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh đã được khảo sát bằng
các phương pháp khác nhau. Số liệu khảo sát đã được xử lý bằng phương pháp thống
kê toán học và phần mềm SPSS. Kết quả nghiên cứu cho thấy đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán ở các địa phương trên có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có trình độ
đào tạo đáp ứng yêu cầu quy định; đa số tích cực trong công tác quản lý và tổ chức
thực hiện các nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán
còn bộc lộ một số hạn chế về đạo đức nghề nghiệp, trình độ và năng lực quản trị nhà
trường của một bộ phận không nhỏ đội ngũ CBQL cốt cán trường THCS chưa đáp
ứng yêu cầu; Việc quy hoạch, tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL
trường THCS cốt cán chưa bám sát chuẩn CBQL của cấp học này; Nhiều địa phương
chưa có kế hoạch, quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL này; Công tác kiểm tra, đánh
giá việc thực hiện nhiệm vụ phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán chưa
được thực hiện một cách thường xuyên ở nhiều địa phương, hiệu quả kiểm tra, đánh
giá kết quả phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán thấp.
1.3. Trên cơ sở kết quả khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS cốt cán ở trên, luận án đã đưa ra 6 giải pháp, bao gồm: Tổ chức quán triệt vai
trò và sự cần thiết phải phát triển đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận
năng lực cho CBQL các cấp; Xây dựng công tác quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL

trường THCS cốt cán; Hoàn thiện cơ chế tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng
CBQL trường THCS cốt cán; Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho CBQL trường THCS
cốt cán theo tiếp cận năng lực; Xây dựng bộ tiêu chuẩn làm căn cứ để đánh giá
CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực; Đề xuất các chính sách tạo động
lực làm việc cho đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán. Kết quả thăm dò ý kiến và
thực nghiệm đã chứng tỏ các giải pháp được luận án đề xuất có tính cấp thiết, khả thi
và mang lại hiệu quả tích cực trong công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
cốt cán.
1.4.Tiến hành thực nghiệm giải pháp “Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho CBQL


23
trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực” Luận án đã xây dựng thang đánh giá kỹ
năng về quản trị, lãnh đạo của CBQL trường THCS cốt cán, xây dựng được khung
chương trình bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán theo tiếp cận năng lực.
Quá trình thực nghiệm bước đầu mang lại kết quả hết sức khả quan về nâng cao năng
lực lãnh đạo, quản trị cho đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
- Tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng tới các ngành,
các địa phương, các trường phổ thông và xã hội về chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục
phổ thông đã được ban hành theo Thông tư số 14/2018/TT-BGDĐT ngày 20 tháng 7
năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Xây dựng và ban hành Bộ tiêu chuẩn về CBQL cốt cán các cấp học, trong đó
có CBQL trường THCS cốt cán.
- Xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ CBQL cốt cán trường THCS và
Chương trình bồi dưỡng CBQL giáo dục cốt cán trường THCS để các địa phương có
căn cứ xây dựng kế hoạch nâng cao năng lực cho đội ngũ CBQL cốt cán trường
THCS cho địa phương mình.
- Chỉ đạo, kiểm tra thường xuyên việc đánh giá năng lực đội ngũ CBQL cốt cán

trường THCS theo Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông và theo Bộ tiêu
chuẩn CBQL cốt cán của các địa phương, các cấp quản lý giáo dục.
- Ban hành chế độ, chính sách đối với đội ngũ CBQL trường THCS cốt cán để
động viên đội ngũ này hoàn thành tốt nhiệm vụ.
2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo của các tỉnh,Thành phố
- Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL cốt cán các cấp học, trong đó có
cấp THCS cho giai đoạn 2020-2025 và định hướng đến năm 2030. Chỉ đạo các Phòng
GD và ĐT của các địa phương triển khai thực hiện quy hoạch theo lộ trình.
- Chỉ đạo Phòng GD và ĐT của các quận/huyện triển khai lựa chọn và xây
dựng đội ngũ CBQL cốt cán trường THCS và báo cáo về Sở GD và ĐT.
2.3. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo
- Xây dựng và tham mưu với UBND Quận/huyện Đề án rà soát và đánh giá
thực trạng đội ngũ CBQL cốt cán trường THCS theo Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo
dục phổ thông và theo Bộ tiêu chuẩn CBQL cốt cán trường THCS.
- Tham mưu cho UBND quận/huyện ban hành các cơ chế, đề xuất lên cấp trên
các chính sách khuyến khích và tạo động lực phát triển đội ngũ CBQL cốt cán trường
THCS trên địa bàn quận/huyện, đặc biệt là các cơ chế, chính sách mang đặc thù, phù
hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của các địa phương.
- Xây dựng chiến lược đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ và năng lực quản lý cho đội ngũ CBQL cốt cán trường THCS trên địa
bàn.
- Nghiên cứu triển khai các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL cốt cán trường
THCS do luận án đề xuất.


24
2.4. Đối với các trường THCS
- Chú trọng công tác quy hoạch CBQL cốt cán, từ đó giới thiệu lên cấp trên
những cán bộ có phẩm chất năng lực đảm bảo điều kiện tham gia nguồn CBQL cốt
cán.

- Tạo mọi điều kiện cho CBQL cốt cán hiện có của nhà trường tham gia các
hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, các hoạt động hỗ trợ CBQL đại trà trong cụm trường.
2.5. Đối với CBQL trường THCS cốt cán
- Luôn nêu cao vai trò, trách nhiệm của người CBQL cốt cán từ đó tu dưỡng
rèn luyện, học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu của
người CBQL cốt cán.
- Luôn gương mẫu, tiên phong, dẫn dắt, thúc đẩy các hoạt động của nhà trường,
cụm trường được giao phụ trách.