Bài giảng Nhập môn công nghệ phần mềm: Chương 7 - Nguyễn Minh Huy

Thiết kế phần mềm
GV. Nguyễn Minh Huy

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
1


Nội dung
Thiết kế giao diện
diện..
Thiết kế lớp đối tượng
tượng..
Thiết kế dữ liệu
liệu..
Thiết kế xử lý.
lý.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
2


Nội dung
Thiết kế giao diện.

diện.
Thiết kế lớp đối tượng
tượng..
Thiết kế dữ liệu
liệu..
Thiết kế xử lý.
lý.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
3


Thiết kế giao diện
Giao diện phần mềm
mềm::
Data Layer

Phần mềm giao tiếp với
với::
Người sử dụng
dụng..
Các hệ thống liên quan
quan..

Phần chuyên trách giao tiếp
tiếp..

Phân loại giao diện
diện::

Business Layer

Giao diện người dùng (user interface).
Giao diện lập trình (API).

Thư viện
xử lý

Client
Màn
hình

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
4


Thiết kế giao diện
Các bước thiết kế giao diện
diện::
Lập danh sách màn hình
hình..
Dựa vào các Use Case.

Vẽ sơ đồ màn hình
hình..
Mối quan hệ giữa các màn hình
hình..

Thiết kế màn hình
hình..
Bố trí các thành phần giao diện
diện..

Đặc tả màn hình
hình..
Giải thích các thành phần giao diện
diện..
Mô tả cách hoạt động
động..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
5


Thiết kế giao diện
Các thành phần giao diện
diện::
Thành phần tiếp nhận thông tin:
Ra lệnh

lệnh::
Button.
Link.

Nhập liệu
liệu::
TextBox..
TextBox

Lựa chọn
chọn::
ListBox.
ListBox.
ComboBox..
ComboBox
CheckBox..
CheckBox
RadioButton..
RadioButton

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
6


Thiết kế giao diện
Các thành phần giao diện

diện::
Thành phần phản hồi thông tin:
Thông tin đơn:
đơn:
Label.
TextBox..
TextBox
MessageBox..
MessageBox

Thông tin phức:
phức:
ListView.
ListView.
GridView..
GridView
Report.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
7


Thiết kế giao diện
Quy tắc thiết kế giao diện
diện::
Quy tắc về màu sắc

sắc::
Dùng màu nhất quán
quán..
Giới hạn số lượng màu (4/6).
Không dùng màu quá sặc sỡ
sỡ..
Cẩn trọng các màu tương phản
phản..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
8


Thiết kế giao diện
Quy tắc thiết kế giao diện
diện::
Quy tắc về thông báo
báo::
Thông báo nhất quán
quán..
Thông báo lịch sự.
sự.
Cô đọng nhưng dễ hiểu
hiểu..
Có phần diễn giải
giải,, gợi ý.

Dùng ngôn ngữ phù hợp người dùng
dùng::
Đại chúng
chúng..
Chuyên dụng
dụng..
Kỹ thuật.
thuật.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
9


Thiết kế giao diện
Quy tắc thiết kế giao diện
diện::
Quy tác về thông báo
báo::

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
10

Thiết kế giao diện
Quy tắc thiết kế giao diện
diện::
Quy tắc về kiểm tra nhập liệu
liệu::
Đừng tin tưởng tuyệt đối người dùng
dùng!!
!!
Kiểm tra tất cả dữ liệu nhập
nhập..
Kiểm tra dựa trên
trên::
Ràng buộc tự nhiên
nhiên..
Ràng buộc nghiệp vụ.
vụ.

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh
bệnh”.
”.
Các loại kiểm tra
tra::
Kiểm tra sớm
sớm..
Kiểm tra muộn
muộn..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy

CuuDuongThanCong.com

/>
11


Nội dung
Thiết kế giao diện
diện..
Thiết kế lớp đối tượng.
tượng.
Thiết kế dữ liệu
liệu..
Thiết kế xử lý.
lý.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
12


Thiết kế lớp đối tượng
Sơ đồ lớp:
lớp:
Hình vẽ thể hiện
hiện::

Data Layer

Các lớp đối tượng
tượng..
Mối quan hệ giữa các lớp.
lớp.

Bức tranh tĩnh của tầng xử lý.
lý.
Business Layer
Thư viện
xử lý

Client
Màn
hình

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
13


Thiết kế lớp đối tượng
Ký hiệu sơ đồ lớp:
lớp:
Ký hiệu

Ý nghĩa
Lớp đối tượng

+/-

Mô tả
-Đại diện cho đối tượng.
-Các thành phần của lớp gồm: thuộc tính,
phương thức.

Tầm vực

-Phạm vi truy xuất của thuộc tính và
phương thức.

Mối quan hệ

-Mối quan hệ giữa các lớp.
-Mỗi quan hệ gồm: tên, vai trò, bậc.

Quan hệ IS-A
Quan hệ HAS-A

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
14

Thiết kế lớp đối tượng
Sơ đồ lớp “Hệ thống bán hàng
hàng”:
”:

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
15


Thiết kế lớp đối tượng
Phân loại đối tượng
tượng::
Đối tượng nghiệp vụ (domain object):
Tồn tại trong thế giới thực
thực..
Tham gia quá trình xử lý nghiệp vụ.
vụ.
Có lưu trữ dữ liệu
liệu..

Đối tượng hệ thống (system object):
Phát sinh do nhu cầu xử lý.
lý.
Phụ trách xử lý tính toán.
toán.

Hỗ trợ đối tượng nghiệp vụ.
vụ.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
16


Thiết kế lớp đối tượng
Các bước vẽ sơ đồ lớp:
lớp:
Bước 1: xác định domain objects.
Chuyển đổi từ sơ đồ thực thể kết hợp.
hợp.
Mỗi thực thể ~ một lớp đối tượng
tượng..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
17


Thiết kế lớp đối tượng
Ví dụ:

dụ: Phần mềm Quản lý tàu biển
Chuyển đổi sơ đồ thực thể kết hợp:
hợp:

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

Đối tượng

Loại

Vessel

Domain

VesselType

Domain

Region

Domain

Crew

Domain

Captain

Domain

/>
18


Thiết kế lớp đối tượng
Các bước vẽ sơ đồ lớp:
lớp:
Bước 2: phát sinh system objects.
Dựa vào kịch bản Use Case.
Mỗi bước kịch bản phải có một đối tượng đảm trách
trách..
Nếu domain object không đủ đảm nhận
nhận..
Phát sinh system object.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
19


Thiết kế lớp đối tượng
Ví dụ:
dụ: Phần mềm Quản lý học sinh
sinh..
Chức năng

năng:: Đăng nhập
nhập..
Tình huống:
huống: Đăng nhập thất bại.
bại.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

Bước Đối tượng

Loại

4

Encryptor

System

5

LoginAccount

System

/>
20

Thiết kế lớp đối tượng
Các bước vẽ sơ đồ lớp:
lớp:
Bước 3: tinh chế lớp đối tượng
tượng..
Tuân thủ ba tính chất HĐT.
Quy tắc hộp đen
đen..
Có trùng lắp dữ liệu hoặc xử lý
dùng kế thừa
thừa..
Có phân loại đối tượng
dùng kế thừa
thừa..
Xử lý khác nhau theo loại
dùng đa hình
hình..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
21


Nội dung
Thiết kế giao diện
diện..
Thiết kế lớp đối tượng

tượng..
Thiết kế dữ liệu
liệu..
Thiết kế xử lý.
lý.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
22


Thiết kế dữ liệu
Sơ đồ dữ liệu
liệu::
Hình vẽ thể hiện
hiện::

Data Layer

Các đơn vị lưu trữ.
trữ.
Mối quan hệ giữa chúng
chúng..

Bức tranh tĩnh của tầng dữ liệu
liệu..
Business Layer

Thư viện
xử lý

Client
Màn
hình

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
23


Thiết kế dữ liệu
Phân loại hệ thống lưu trữ dữ liệu
liệu::
Hệ thống tập tin:
Lưu trữ dữ liệu bằng tập tin.
Tự tổ chức và quy định cấu trúc tập tin.
Ưu điểm
điểm:: gọn nhẹ
nhẹ,, đơn giản
giản..
Khuyết điểm
điểm:: khó quản lý dữ liệu lớn.
lớn.

Tập tin

Cơ sở dữ liệu
liệu::
Lưu trữ dữ liệu theo dạng quan hệ.
hệ.
Hệ quản trị CSDL quản lý.
lý.
Ưu điểm
điểm:: quản lý hiệu quả dữ liệu lớn.
lớn.
Khuyết điểm
điểm:: nặng nề,
nề, phức tạp.
tạp.

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
CSDL

24


Thiết kế dữ liệu
Các bước vẽ sơ đồ dữ liệu
liệu::
Bước 1: chuyển đổi sơ đồ thực thể kết hợp.
hợp.

Ánh xạ thực thể quan niệm sang đơn vị dữ liệu
liệu..
Thực thể cần lưu trữ ~ đơn vị dữ liệu
liệu..
Hệ thống tập tin: tập tin.
CSDL: bảng
bảng..

Nhập môn Công Nghệ
Phần Mềm - Nguyễn Minh Huy
CuuDuongThanCong.com

/>
25