GA NV 8(3 cột)có ảnh minh họa từ tuần 1->6

GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
Ngày soạn : 16/9/2009 Ngày giảng :17/9/2009
Tuần : 1 Tiết : 1-2


thanh tịnh
a. mục tiêu cần đạt .
Học xong văn bản này,Hs : - cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật
''tôi'' ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời .
- Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi d vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm .
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tranh minh họa cảnh khai trờng
H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổ n định tổ chức .
2. k iểm tra bài cũ .
Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dới đây , văn bản nào là kiểu văn bản nhật dụng ?
(A). Cổng trờng mở ra .
B. Cuộc chia tay của những con búp bê .
C. Sống chết mặc bay .
D. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu .
3. Bài mới .
Giới thiệu bài .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
Dẫn dắt từ phần KTBC '' Tôi đi học '' là văn bản nhật dụng đầu tiên chúng ta học ở lớp
8 .Trong cuộc đời mỗi con ngời những kỉ niệm tuổi học trò thờng đợc lu giữ lâu bền trong trí
nhớ đặc biệt là những kỉ niệm về buổi đến trờng đầu tiên Ngày đầu tiên đi học văn bản
Tôi đi học đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của nhân vật '' tôi'' trong
ngày đầu tiên đến trờng . Chúng ta cùng tìm hiểu bài .
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội Dung

I/Tìm hiểu chung
GV gọi HS đọc chú thích * ở
SGK.
Trình bày những hiểu biết của
em về Thanh Tịnh?
GV bổ sung thêm
? Đặc điểm thơ, truyện?
-hs đọc sgk
- 1911-1988 , quê ở Huế . Từ
năm 1933 vào nghề dạy học
và bắt đầu viết văn , làm
thơ ....
- Thanh Tịnh (1911 - 1988) tên
khai sinh là Trần Văn Ninh, lên 6
tuổi đổi là Trần Thanh Tịnh. Quê:
Gia Lạc, ven sông Hơng (Huế).
1933 đi làm rồi vào nghề dạy học
và bắt đầu sáng tác văn chơng.
- Thanh Tịnh sáng tác nhiều thể
loại: Truyện ngắn, dài, thơ, cac
dao, bút ký, giáo khoa
- Đậm chất trữ tình, toát lên vẽ
đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong
trẻo.
1/Tác giả
( 1911-1988) quê ở
Huế
- Đậm chất trữ tình,
toát lên vẽ đằm
thắm, tình cảm êm

dịu, trong trẻo.
? Xuất xứ tác phẩm Tôi đi
học?
Hs nêu
2. Văn bản :
In trong tập ''Quê mẹ
'' 1941
G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm
, hơi buồn , lắng sâu ; chú ý
giọng nói của nhân vật '' tôi '' ,
ngời mẹ và ông đốc .G đọc
mẫu . Gọi h/s đọc tiếp ? Yêu
cầu h/s nhận xét cách đọc của
bạn ?
3-4 h/s đọc
Hs nhận xét cách đọc .
?Hãy nêu thể loại văn bản - Thể loại:BC
? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , l-
u ý chú thích 2, 6, 7 . ?
? Câu chuyện đợc kể theo trình
tự bố cục ntn ?
H/s tự hỏi đáp chú thích .
Câu chuyện đợc kể theo trình
tự thời gian của buổi tựu trờng
(theo dòng hồi tởng của nhân
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
vật '' tôi'')
? Truyện đợc kể theo ngôi thứ
mấy ? Tác dụng của ngôi kể ?
Truyện đợc kể theo ngôi thứ

I . Ngôi kể này giúp cho ngời
kể chuyện dễ dàng bộc lộ cảm
xúc , tình cảm của mình một
cách chân thực nhất
? Mạch truyện đợc kể theo dòng
hồi tởng của nvật tôi theo
trình tự thời gian của buổi tựu
trờng đầu tiên, vậy ta có thể tạm
ngắt bằng những đoạn nh thế
nào?
- Bố cục: Truyện có 5 đoạn cụ thể:
Đ1. Từ đầu rộn rã: Khơi nguồn
nổi nhớ
Đ2. Tiếp ngọn núi: Tâm trạng
hoặc cảm giác của nhân vật tôi trên
đờng cùng mẹ đến trờng
Đ3. Tiếp các lớp: Khi đứng giữa
sân trờng, khi nhìn mọi ngời, các
bạn
Đ4. Tiếp nào hết: Khi nghe
gọi tên và rời mẹ vào lớp.
- Bố cục: 5 đoạn
?Hãy kể tóm tắt nội dung vb? -1,2 hs tóm tắt:
Nhà văn kể lại buổi tựu trờng đầu
tiên qua dòng hồi tởng bộc lộ tâm
trạng,cảm giác trong sáng hồn
nhiên nảy nở trong lòng
?NV ông đốclà ai?chỉ DT
chung hay riêng?
- Trả lời.

Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn
bản .
II. Phân tích văn
bản
? Đọc thầm '' Từ đầu ... tng
bừng rộn rã ''
-hs đọc
1. Diễn biến tâm
trạng và cảm giác
nhân vật ''tôi'' trong
buổi tựu tr ờng .
. Nỗi nhớ về buổi tựu trờng của
tác giả đợc khơi nguồn từ thời
điểm nào ? Quang cảnh ra sao ?
- tìm kiếm, trả lời.
- Thời điểm gợi nhớ : cuối thu
(hàng năm ) - ngày khai tr-
ờng .
- Cảnh thiên nhiên : lá rụng
nhiều , mây bàng bạc
- Cảnh sinh hoạt : mấy em bé
rụt rè cùng mẹ đến trờng .
a, Khơi nguồn kỉ
niệm
? Kỉ niệm về buổi tựu trờng đợc
diễn tả theo trình tự nào ?
- Suy nghĩ, trả lời.
- Diễn tả theo trình tự thời
gian : từ hiện tại mà nhớ về
quá khứ .

Tìm những từ ngữ diễn tả tâm - Các từ láy diễn tả tâm trạng ,
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
trạng nhân vật '' tôi'' ? Phân tích
giá trị biểu cảm của những từ
ngữ ấy ?
cảm xúc : nao nức , mơn man ,
tng bừng , rộn rã Đó là những
cảm giác trong sáng nảy nở
trong lòng Góp phần rút
ngắn khoảng cách thời gian
giữa quá khứ và hiện tại .
Chuyện đã xảy ra từ bao năm
rồi mà dờng nh vừa mới xảy ra
hôm qua .
- Các từ láy diễn tả
tâm trạng , cảm xúc
Từ hiện tại quá
khứ . Đó là những
cảm giác trong sáng
nảy nở trong lòng .
? Hãy tìm những hình ảnh , chi
tiết chứng tỏ tâm trạng nhân vật
''tôi'' trên con đờng cùng mẹ tới
trờng có sự thay đổi ?ý nghĩa
của cảm giác quen mà lạ là gì ?
- Con đờng này tôi đã quen đi
lại lắm lần .... Cảnh vật chung
quanh tôi đều thay đổi ->tự
thấy mình lớn lên
b. Trên con đ ờng

cùng mẹ tới tr ờng
-Cảm giác hồi hộp ,
ngỡ ngàng
?Chi tiết Tôi không lội có ý
nghĩa gì ?
- Suy nghĩ, trả lời.
Lần đầu tiên đợc đến trờng , đ-
ợc tiếp xúc với một thế giới
hoàn toàn khác lạ không chỉ
nô đùa , rong chơi, thả diều
ngoài đồng nữa , cho nên
->''tôi'' cảm thấy tất cả dờng
nh trang trọng và đứng đắn-
>báo hiệu sự thay đổi về nhận
thức
-Nhận thức nghiêm
túc về chuyện học
hành
? Em có nhận xét gì về nhân
vật ''tôi''qua chi tiết ghì thật chặt
2 quyển vở mới và muốn thử
sức mình ?
- Tìm kiếm, trả lời
- Cảm thấy trang trọng và
đứng đắn với bộ quần áo , với
mấy quyển vở mới trên tay .
- Cẩn thận nâng niu mấy
quyển vở muốn thử sức muốn
khẳng định mình khi xin mẹ
đợc cầm bút , thớc nh các bạn

khác .
-Cảm thấy trang
trọng , đứng đắn
Vừa muốn thử sức
và khẳng định mình
GV: Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong việc cầm bút , thớc và 2 quyển vở
Đó chính là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu tiên đợc đến
trờng . Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta hình dung t thế ngộ nghĩnh , đáng yêu của chú
bé .
?Hãy phát hiện và phân tích ý -hs thảo luận nhóm
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
nghĩa biện pháp nghệ thuật sử
dụng trong câu văn ((ý nghĩ ấy
thoáng qua núi )
+Dùng nghệ thuật so sánh
+Đề cao sự học của con ngời
?Hãy kể cho các bạn nghe cảm
giác của em lần đầu tiên đi
học ? -1,2 hs bộc lộ
Gọi hs đọc vb từ :Trớc sân tr-
ờng
c. Tâm trạng và cảm
giác của ''tôi''trên
sân tr ờng
?Cảnh trớc sân trờng làng Mĩ Lí
lu lại trong tâm trí t/g có những
cảnh gì ?
- Tìm kiếm, suy nghĩ, trả lời.
- Sân trờng hôm nay dày đặc
ngời . Ai cũng quần áo sạch sẽ

...
- Ngôi trờng vừa xinh xắn vừa
oai nghiêm khác thờng
?Cảnh tợng trên có ý nghĩa gì ?
GV gợi ý cho hs
?Em hãy miêu tả lại không khí
ngày khai trờng ở trờng em
-hs thảo luận-nhận xét :
p/a không khí ngày hội khai
trờng ở nớc ta
Thể hiện tinh thần hiếu học
của nd ta
Bộc lộ t/c sâu nặng của t/g với
mái trờng
-hs miêu tả
?Chỉ ra bpnt so sánh và phân
tích trong trong h/a so sánh lớp
học với đình làng ?
-Đình làng : là nơi ->có cảm xúc trang
nghiêm về mái trờng
?Khi tả những học trò nhỏ khác
trên sân t/g dùng h/a so sánh
nào ?
- Tìm kiếm, trả lời
Các bạn nh chim non
?Trong ngày đầu này h/a mái tr-
ờng còn gắn với h/a nào ?h/a ấy
đợc nhớ lại qua các chi tiết
nào ?
-hs phát hiện-nêu

-Đó là h/a thầy hiệu tr-
ởng(ngày nay)-Thầy nói,c-
ời,nhìn
? Hãy tìm những chi tiết Tả tâm
trạng và cảm giác của nhân vật
''tôi'' khi nghe ông đốc gọi tên ...
?
- Khi nghe ông đốc gọi đến
tên thì bất giác dúi đầu vào
lòng mẹ khóc nức nở tâm
trạng lúng túng , sợ sệt khi
phải rời xa bàn tay dịu dàng
của mẹ .
? Vì sao khi nghe ông đốc gọi
tên h/s nhân vật ''tôi'' lại bất giác
( Hs thảo luận theo nhóm )
. Cử đại diện trình bày .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
dúi đầu vào lòng mẹ nức nở
khóc ? Em có cảm thấy chú bé
này là ngời yếu đuối hay
không ?
- Thật ra thì chẳng có gì đáng
khóc cả . Chúng ta có thể
thông cảm vì đó chỉ là cảm
giác nhất thời của một đứa bé
nhút nhát ít khi đợc tiếp xúc
với đám đông mà thôi khi phải
rời tay mẹ , cậu bé cảm thấy
hụt hẫng lo sợ cho nên việc

dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức
nở là một tất yếu sẽ xảy ra
->hầu hết đều xảy ra các em
khác
?Qua lời nói,nét cời của ông đốc
,t/g đã nhìn ông đốc bằng t/c
nào ?
-sự biết ơn ,quí trọng tin tởng
?Đứng trên sân ,nhìn ngôi trờng
nhìn các bạn,tiếp xúc với thầy
HT,nv Tôi có tâm trạng ntn ?t/g
đã dùng nhiều từ loại nào để
miêu tả ?
-hs phát hiện trả lời
... lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ
.
-Cách dùng nhiều
động từ,từ láy diễn
tả tâm trạng bỡ ngỡ
hồi hộp lo lắng ,
lúng túng sợ sệt .
?Em có suy nghĩ gì về tiếng
khóc của các cậu bé khi xếp
hàng vào lớp ?Hãy kể lại cảm
xúc lúc ấy của em cho các bạn
nghe ?
-2,3 hs bộc lộ
G: Từ tâm trạng háo hức , hăm hở trên đờng tới trờng chuyển sang tâm trạng lo sợ
vẩn vơ , rồi bỡ ngỡ, ngập ngừng , đây là sự chuyển biến tâm lí rất phù hợp của một
đứa trẻ lần đầu tiên đợc đến trờng

? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối
cùng . Hãy phân tích tâm trạng
và cảm giác của ''tôi'' khi bớc
vào chỗ ngồi lạ lùng ntn ?
-hs đọc thầm
- Bớc vào lớp ->1 mùi h-
ơng ,cái gì cũng mới lạ và
hay hay . Nhìn chỗ ngồi của
mình thật kĩ rồi tự lạm nhận
đó là chỗ của riêng mình sau
đó nhìn ngời bạn mới cha
quen mà đã thấy quyến luyến
d. Tâm trạng và cảm
giác của nhân vật
''tôi'' khi ngồi vào
chỗ của mình và đón
nhận giờ học đầu
tiên .
?Đó là cảm giác ntn?
?Em có nhận xét gì về tác
động của môi tr ờng học đối với
ng ời học?
-hs nêu
-Dễ chịu vì ở trong
môi tr ờng sạch sẽ
-Có cảm giác gần
gũi thân thiện
->là t/c trong sáng
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
thiết tha

Câu hỏi thảo luận nhóm :
N1: Tại sao ở phần cuối truyện
tác giả đa hình ảnh '' con chim
liệng ... bay cao '' có ý nghĩa
gì ?
N2: Dòng chữ '' Tôi đi học '' kết
thúc truyện có ý nghĩa gì ?
gọi h/s các nhóm thảo luận và
trình bày .
G bổ sung , sửa chữa và chốt lại
vấn đề đã nêu
Hs tự do thảo lụân theo nhóm .
N1 : Hình ảnh '' một con chim non liệng đến ...'' có ý
nghĩa tợng trng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do
nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bớc vào giai đoạn
mới đó là làm học sinh , đợc đến trờng , đợc học hành
, đợc làm quen với thầy cô , bạn bè sống trong một
môi trờng có sự quản lí chặt chẽ hơn .
N2 : Cách kết thúc truyện rất tự nhiên và bất ngờ .
Dòng chữ '' Tôi đi học '' nh mở ra một thế giới , một
khoảng không gian mới , một giai đoạn mới trong
cuộc đời đứa trẻ . Dòng chữ chậm chạp , nguệch
ngoạc đầu tiên trên trang giấy trắng tinh là niềm tự
hào , khao khát trong tuổi thơ của con ngời và dòng
chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của truyện ngắn này .
? Em có cảm nhận gì về thái độ
cử chỉ của những ngời lớn ( ông
đốc, thầy giáo đón nhận học trò
mới , các bậc phụ huynh ) đối
với các em bé lần đầu đi học ?

- Các phụ huynh đều chuẩn bị
chu đáo cho con em trong
buổi tựu trờng đầu tiên , đều
trân trọng tham dự buổi lễ này
. Có lẽ các vị cũng đang lo
lắng hồi hộp cùng con em
mình .
- Ông đốc là hình ảnh ngời
thầy , ngời lãnh đạo nhà trờng
rất từ tốn , hiền hậu bao dung
đối với h/s.
- Thầy giáo trẻ với gơng mặt t-
ơi cời đón h/s vào lớp cũng là
một ngời vui tính thơng yêu
h/s
2. Thái độ , cử chỉ
của ng ời lớn đối với
các em .
-Tất cả đều dành sự
quan tâm lớn nhất
đến các em
G: Những h/ả về ngời lớn cho thấy trách nhiệm , tấm lòng của nhà trờng , gia đình đối
với các em h/s . Đây thực sự là những dấu ấn tốt đẹp , những kỉ niệm trong sáng , ấm
áp không thể phai nhoà trong kí ức tuổi thơ , giúp các em tự tin , vững vàng hơn . Đó
còn là môi trờng giáo dục ấm áp , nơi nuôi dỡng tâm hồn trí tuệ và tình cảm của
những thế hệ tơng lai của đất nớc .
? Hãy tìm và phân tích những
h/ả so sánh đợc nhà văn sử dụng
trong truyện ngắn này ?
'' Tôi quên thế nào đợc ........''

'' ý nghĩ ấy thoáng qua .........''
'' Họ nh con chim con ..........''
Đây là những so sánh
giàu h/ả , giàu sức gợi cảm dd-
ợc gắn với những cảnh sắc
III/Tổng kết
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
thiên nhiên tơi sáng ; trữ tình .
Những so sánh này góp phần
diễn tả cụ thể , rõ ràng những
cảm giác , ý nghĩ của nhân vật
''tôi'' trong buổi đầu tien đi học
, góp phần tạo nên chất thơ
mang mác và cảm giác nhẹ
nhàng êm dịu cho truyện ngắn
.
? Nhận xét về đặc sắc nghệ
thuật và sức cuốn hút của tác
phẩm ?
Đặc sắc nghệ thuật :+ Truyện
ngắn đợc bố cục theo dòng hồi
tởng , cảm nghĩ của nhân vật
''tôi'' theo trình tự thời gian của
buổi tựu trờng .
+ Sự kết hợp hài hoà giữa kể ,
miêu tả với bộc lộ cảm xúc ,
tâm trạng
* Các so sánh trên xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng, cảm xúc
của nhân vật tôi. Đây là cách so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm đợc gắn vơí
những cảnh sắc thiên nhiên tơi sáng giàu chất trữ tình. Nhờ các so sánh này mà ý

nghĩa và cảm giác của nhân vật đợc ngời đọc cảm nhận cụ thể, rõ ràng hơn .Đó chính
là chất trữ tình trong truyện.
?Nêu khái quát nội dung ý
nghĩa vb?
-hs nêu
Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 Ghi nhớ sgk T9
4/Củng cố:
? Yêu cầu h/s làm bài tập 1
( Nhóm 1 )
? Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tợng của em trong buổi khai giảng lần đầu tiên ? ( Nhóm 2 )
?Em hãy hát một bài hát về mái trờng?
5/Dặn dò:
-Tập hát bài Mái trờng Thanh Lơng
- Học bài theo nội dung phần ghi nhớ . - Soạn bài : '' Trong lòng mẹ ''
- Đọc trớc bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ .
Ngày soạn : 17/82009 Ngày giảng :19/8/2009
Tiết : 3
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
A.Mục tiêu cần đạt
Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của
nghĩa từ ngữ .
- Thông qua bài học , rèn luyện t duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái
riêng , về phạm vi nghĩa rộng và hẹp .
B. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ .
H: Đọc và xem phần tìm hiểu bài .
c . Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổ n định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ
đồng nghĩa , từ trái nghĩa ?
3. Bài mới .
1. Giới thiệu bài:
ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao
hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ . Nghĩa của từ có
tính chất khái quát nhng trong một ngôn ngữ , phạm vi khái quát nghĩa của từ không giống
nhau . Có những từ có phạm vi khái quát rộng , có những từ có phạm vi khái quát hẹp hơn .
Chúng ta sẽ tìm hoỷi bài học hôm nay để rõ hơn .
Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt
Hoạt động 1 : Hình thành
khái niệm từ ngữ nghĩa rộng ,
từ ngữ nghĩa hẹp .
G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ
trong SGK / 10 .
?Hãy giải nghĩa các từ?
? Nghĩa của từ động vật rộng
hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ
thú , chim , cá . Tại sao ?
? Nghĩa của từ thú rộng hay
hẹp hơn nghĩa của từ '' voi , h-
Hs quan sát sơ đồ .
Động vật
Thú Chim Cá

Voi, Hơu Tu Hú, Sáo Cá rô
- Từ Động vật có nghĩa rộng hơn cá từ thú,
chim, cá.
- Nghĩa của các từ: Thú, Chim, Cá rộng
hơn nghĩa của các từ: voi, Hơu, Tu hú, Sáo,

Cá rô.
I. Từ ngữ nghĩa
rộng , từ ngữ
nghĩa hẹp .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
ơu '' . Từ chim rộng hay hẹp
hơn nghĩa của từ '' tu hú , sáo
''. Từ cá rộng hay hẹp hơn
nghĩa của từ '' cá rô , cá thu '' .
Vì sao ?
? Các từ '' thú , chim , cá ''
rộng hơn nghĩa của những từ
nào ? Đồng thời hẹp hơn nghĩa
của những từ nào ?
Thú
Voi
Hơu
Cá rô
Cá thu
Tu hú
Sáo

Cá
Chim

Động vật
G : Nh vậy từ '' động vật '' là từ
có nghĩa rộng . Từ '' voi , hơu ,
tu hú , sáo '' là từ có nghĩa
hẹp .

? Vậy em hiểu thế nào là một
từ ngữ có nghĩa rộng và nghĩa
hẹp ?
-hs nêu
- Một từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm
vi nnghĩa của nó bao hàm phạm vi
nghĩa của một từ ngữ khác .
- Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi
nghĩa đợc bao hàm trong phạm vi
nghĩa của một từ ngữ khác .
- Một từ ngữ có
nghĩa rộng
- Một từ có
nghĩa hẹp
? Một từ ngữ có thể vừa có
nghĩa rộng , vừa có nghĩa hẹp
đợc không ? Tại sao ?
- Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng ,
vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng ,
hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tơng đối.
? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10
?
Hs đọc ghi nhớ . *. Ghi nhớ ..
Gv hớng dẫn h/s tự làm bài 1
II. Luyện tập.
Bài 1:
Gọi 2 em lên bảng lập sơ đồ
cấp độ khái quát nghĩa từ ngữ
câu a ,b
-gv sửa chữa

a. Y phục
Quần áo
quần dài ,quần đùi áo dài , áo sơ mi
b. Vũ khí
Súng Bom
súng trờng,đại bác bom bi ,ba càng
? Đọc yêu cầu bài 2
Bài 2 :
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
GV chia lớp theo nhóm mỗi
nhóm làm 1 ý
Gọi đại diện nhóm trình bày-lí
giải
a. Chất đốt c. Thức ăn
e. Đánh .
b. Nghệ thuật d. Nhìn
Chia hai nhóm . Nhóm nào
nhanh , chính xác ( 3 từ trở lên
) nhóm đó thắng .
a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô .
b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc .
c, Hoa quả : cam ; chanh ; chuối ; mít
d, Họ hàng : chú ; dì ; cô ; bác .
e, Mang : xách ; khiêng ; gánh .
Bài tập 3
GV hớng dẫn làm bài
Loại bỏ những từ không thuộc
phạm vi nghĩa của mỗi nhóm
từ ngữ :
-hs làm bài cá nhân

a, thuốc lào . c, bút điện .
b, thủ quỹ . d, hoa tai .
Bài tập 4 :
GV hửụựng daón hs laứm baứi
taọp
khóc , nức nở , sụt sùi .
-khóc : nghĩa rộng
- nức nở , sụt sùi: nghĩa hẹp
Bài tập 5 : ba
động từ thuộc
một phạm vi
nghúa
4/Củng cố:
?Từ nào có nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa của các từ sau: Học sinh,giáo viên,bác sĩ,kĩ s,công
nhân ?
A.Con ngời B.Nghề nghiệp
C.Môn học D.Tính chất
5/Dặn dò:
-Học thuộc phần ghi nhớ
-Chuẩn bị bài : Trờng từ vựng

Ngày soạn : 17/8/2009 Ngày giảng :20/8/2009
Tiết : 4
tính thống nhất về chủ đề của văn
bản
A. mục tiêu.
Giúp h/s : - Nắm đợc chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản .
- Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chọn , sắp xếp
các phần trong văn bản nhằm nêu bật ý kiến , cảm xúc của mình .
B. chuẩn bị .

GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
G: Giáo án , bảng phụ .
H: Tìm hiểu trớc phần tìm hiểu bài .
-Ôn lại văn bản Tôi đi học
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1/ ổ n định tổ chức .
2 . k iểm tra bài cũ .:
GV đa ra một đoạn văn không có tính mạch lạc Hôm nay tôi đi học,hàng năm cứ vào
cuối thu,lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trờng. ->ĐV trên có phải
một vb không?vì sao?
3. b ài mới .
. Giới thiệu bài :
Chúng ta đã đợc tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong
văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho những câu hoỉ ấy chúng ta
cùng tìm hiểu bài học .
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s tìm
hiểu về chủ đề của văn bản
I. Chủ đề của
văn bản .
G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản
'' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh .
Hs đọc thầm văn bản .
? Trong văn bản tác giả nhớ lại
những kỉ niệm sâu sắc nào trong
thời thơ ấu của mình ? Sự hồi t-
ởng ấy gợi lên những ấn tợng gì
trong lòng tác giả ?
-hs suy nghĩ trả lời
Tác giả nhớ lại kỉ niệm về buổi

đầu tiên đi học . Sự hồi tởng ấy
gợi lên cảm giác bâng khuâng ,
xao xuyến không thể nào quên
về tâm trạng náo nức , bỡ ngỡ
của nhân vật '' tôi'' trong buổi tựu
trờng .
? Hãy nêu lên chủ đề của văn
bản ?
hs nêu
Chủ đề của văn bản : Những kỉ
niệm sâu sắc về buổi tựu trờng
đầu tiên
? Vậy em hiểu chủ đề của văn
bản là gì ?
-hs suy nghĩ trả lời -là những vấn đề
chủ chốt đợc tác
giả nêu lên , đặt
ra trong văn
bản .
Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ? Hs đọc ghi nhớ
Hoạt động 2 : Hớng dẫn h/s hình
thành khái niệm tính thống nhất
II. Tính thống
nhất về chủ đề
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
về chủ đề của văn bản .
của văn bản .
? Để tái hiện những kỉ niệm về
ngày đầu tiên đi học , tác giả đã
đặt nhan đề của văn bản và sử

dụng từ ngữ câu ntn ?
-hs cùng suy nghĩ-trả lời
- Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp
chúng ta hiểu ngay nội dung của
văn bản nói về chuyện đi học .
+ Các câu đều nhắc đến những
kỉ niệm của buổi tựu trờng đầu
tiên trong đời .
+Các từ ngữ: lặp lại nhiều lần
- Hôm nay tôi đi học .
- Hằng năm cứ vào cuối
thu .... lòng tôi lại nao nức
những kỉ niệm mơn man của
buổi tựu trờng .
- Hai quyển vở mới đang ở
trên tay tôi đã bắt đầu thấy
nặng
- Tôi bặm tay ghì thật chặt ,
nhng một quyển vở cũng xệch ra
và chênh đầu chúi xuống .
Vậy các ý các phần có đều tập
trung vào nhan đề không?
-hs trả lời
? Tìm các từ ngữ , các chi tiết
nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn
bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' khi
cùng mẹ đi đến trờng , khi cùng
các bạn vào lớp ?
G: Tất cả các chi tiết trên đều
tập trung khắc họa tâm trạng

của nhân vật '' tôi '' trong buổi
tựu trờng đầu tiên .
?Em có nx gì về trình tự sắp xếp
các ý
hs phát hiện chi tiết
*. Khi cùng mẹ tới trờng :
Con đờng quen đi lại lắm lần nay thấy lạ , cảnh vật
xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và
đứng dắn trong bộ quần áo mới , cố làm ra vẻ nh
một học trò thực sự '' tay bặm ghì hai quyển sách ,
đòi mẹ cầm bút thớc ''.
* Khi quan sát ngôi trờng : cao ráo sạch sẽ hơn các
nhà trong làng , xinh xắn , oai nghiêm , sân rộng...
đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nghe trống thúc thấy chơ vơ ,
toàn thân run run , đợc mọi ngời nhìn thì tỏ ra lúng
túng , nghe gọi tên mình thì giật mình, lúng túng .
* Khi xếp hàng vào lớp ; thấy nặng nề , dúi đầu vào
lòng mẹ khóc nức nở .
* Trong lớp học : cảm thấy xa mẹ nhớ nhà .
->sắp xếp theo trình tự (t)
?Từ phân tích trên em rút ra nx
thế nào là tính thống nhất về chủ Hs rút ra nhận xét
-Văn bản có tính
thống nhất về
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
đề của vb? chủ đề là sự nhất
quán về chủ đề
đã xác định ,
không xa rời hay
lạc sang chủ đề

khác .
? Vậy tính thống nhất về chủ đề
thể hiện ở những phơng diện nào
trong văn bản ?
-hs nhận xét
+ND:Các ý ,phần,chi tiết
+HT :Nhan đề,từ ngữ,câu,trình tự
sắp xếp
-Thể hiện ở 2
phơng diện
:ND+HT
? Làm thế nào để có thể viết một
văn bản đảm bảo tính thống nhất
về chủ đề ?
GV gợi ý-kết luận
-hs thảo luận nhóm nêu ý kiến
Để viết đợc một văn ... cần xác
định rõ chủ đề của văn bản . Chủ
đề của văn bản đợc thể hiện
trong đề bài , đề mục , trong
quan hệ giữa các phần của văn
bản và ở các từ ngữ then chốt lặp
đi lặp lại .
Gọi h/s đọc phần ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ .
*. Ghi nhớ .T12
Hoạt động 3 : Hớng dẫn học
sinh luyện tập .
IV. Luyện tập .
Bài 1 .
Đọc yêu cầu bài tập 1. -hs đọc bài tập

? Văn bản trên viết về vấn đề gì ?
Các đoạn văn đã trình bày vấn đề
theo thứ tự nào ? Theo em có thể
thay đổi trật tự sắp xếp này đợc
không ? Vì sao ?
Văn bản nói về cây cọ ở vùng
sông Thao quê hơng của tác giả.
- Thứ tự trình bày : miêu tả hình
dáng cây cọ , sự gắn bó của cây
cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng
của cây cọ , tình cảm gắn bó của
cây cọ với ngời dân sông Thao.
- Khó thay đổi đợc trật tự sắp xếp
vì các ý này đã rành mạch , liên
tục .
? Nêu chủ đề của văn bản trên ? Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của
rừng cọ quê tôi .
? chủ đề ấy đợc thể hiện trong
toàn văn bản . Hãy chứng minh ?
Chủ đề đợc thể hiện qua nhan đề
của văn bản , các ý miêu tả hình
dáng , sự gắn bó của cây cọ với
tuổi thơ tác giả , tác dụng của
cây cọ và tình cảm giữa cây với
ngời .
Các từ ngữ lặp lại nhiều lần :
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
rừng cọ , lá cọ và các chi tiết
miêu tả về :
+ hình dáng của cây cọ .

+ sự gắn bó của cây cọ với tác
giả .
+ công dụng của cây cọ đối với
đời sống .
? Tìm các từ ngữ , các câu tiêu
biểu thể hiện chủ đề của đề của
vb
-hs tìm theo bàn
-Dù ai .sông Thao
Hớng dẫn hs làm bài theo nhóm
-Hs thảo luận nhóm và cử đại
diện trình bày .
Căn cứ vào chủ đề của văn bản
thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì
nó không phục vụ cho việc
chứng minh luận điểm '' Văn ch-
ơng làm cho tình yêu quê h-
ơng .... ''
Bài 2 .
4/Củng cố:
?Chủ đề của vb là gì?
A.Là một luận điểm lớn đợc triển khai trong vb.
B.Là câu chủ đề của một đoạn văn trong vb.
C.Là đối tợng mà vb nói tới,là t tởng ,t/c thể hiện trong vb.
D.Là sự lặp lại một số từ ngữ trong vb.
5/Dặn dò:
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Chuẩn bị bài : '' Bố cục của văn bản ''.
**********************************************************

Ngày soạn : 22/8/2009 Ngày giảng :24/8/2009
Tuần 2 Tiết : 5 - 6
Trong lòng mẹ
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
a. mục tiêu :
Học xong văn bản, h/s :
- Hiểu đợc tình cảnh đắng thơng và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận đ-
ợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ .
- Hiểu đợc những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lối tự
truyện chân thành , truyền cảm , thấm đợm chất trữ tình.
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , phân tích cách kể chuyện .
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tập truyện '' Những ngày thơ ấu '' và chân dung nhà văn Nguyên Hồng , bảng
phụ .
H: Soạn bài .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổ n định tổ chức .
2. k iểm tra bài cũ .
? Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trờng đầu tiên.
? Nhận xét nào nói không đúng những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phẩm Tôi đi
học?
A. Truyện đợc bố cục theo dòng hồi tởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian
của buổi tựu trờng .
B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phơng thức tạo lập văn bản nh tự sự , miêu tả , biểu cảm .
C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so sánh giàu
chất trữ tình .
(D). Khả năng quan sát thiên nhiên tinh tế của t/g
3. Bài mới
1. g iới thiệu bài :
Gv cho hs quan sát chân dung nhà văn Nguyên Hồng và cuốn hồi kí tự truyện '' Những

ngày thơ ấu '' . Nguyên Hồng là một trong những nhà văn có tuổi thơ thật cay đắng , khốn
khổ . Những kỉ niệm ấy đã đợc nhà văn viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật '' Những ngày
thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về ngời mẹ đáng thơng qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ
bất ngờ là một trong những chơng truyện cảm động nhất . Trong tâm hồn mỗi chúng ta,
tình mẫu tử luôn là nhu cầu chính đáng, trong sáng và thiêng liêng nhất. Một lần nữa
chúng ta sẽ đợc sống lại tình cảm ấy khi đọc hồi ký của nhà văn Nguyên Hồng, ở đó, trong
tâm hồn của một em bé cô đơn luôn bị hắt hủi vẫn luôn tha thiết và ấm áp tình yêu quý dành
cho ngời mẹ khốn khổ của mình. Một đoạn của hồi ký mang tên Trong lòng mẹ và đó
cũng là tên của bài học hôm nay.
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung
I. Tìm hiểu chung
GV giới thiệu chân dung t/g
- GV cho 1 HS đọc mục chú
thích về tác giả.
? Nêu những hiểu biết của em về
tác giả Nguyên Hồng?
- Đọc chú thích.
- Trình bày những hiểu
biết của mình về tác giả.
HS nêu những đặc điểm
nổi bật trong các tác
phẩm của nhà văn
Nguyên Hồng
1. Tác giả.
- Tên thật: Nguyễn
Nguyên Hồng.- Quê ở
thành phố Nam Định.
- Trớc Cách Mạng: Sống ở
thành phố Hải Phòng,

trong một xóm lao động
nghèo.
- Ngòi bút của ông thờng
hớng vào những con ngời
cùng khổ.
GV : Nguyờn Hng vit vn sm, ngay t nhng tỏc phm u tiờn, ụng ó hng v nhng con ngi
cựng kh trong xó hi thnh th Vit Nam trc Cỏch mng thỏng Tỏm, tiờu biu nh: B v (1936),
Nhng ngy th u (1938), Qua nhng mn ti (1942) c bit, b tiu thuyt Ca bin ca Nguyờn
Hng vi quy mụ khỏ s, cha ng mt ni dung xó hi lch s rng ln, l s tng hp, c b
rng v b sõu nhng hiu bit, suy ngh, cm xỳc, tõm huyt ca nh vn v con ngi, cuc sng v
cỏch mng, ng thi biu l y phong cỏch ngh thut ca ụng. B tiu thuyt cú nhng mng,
nhng chng c sc, cú nhng chng d di, chan cha cht th, ó gúp phn ỏng k vo s phỏt
trin ca loi tiu thuyt di trong vn xuụi Vit Nam hin i.
Vi gn nm chc nm lao ng ngh thut, nh vn Nguyờn Hng cú mt v trớ quan trng trong vn
hc Vit Nam hin i. Ton b sỏng tỏc ca nh vn thm m mt tỡnh cm nhõn o thit tha i
vi qun chỳng lao ng nghốo. ễng xng ỏng c coi l nh vn chõn chớnh ca "nhng ngi
khn kh". Nm 1996, ụng vinh d c Nh nc truy tng Gii thng H Chớ Minh v vn hc
ngh thut t I.
- Nguyên Hồng là một trong những nhà văn lớn của nền văn học VN hiện đại . Ông là
tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết nổi tiếng : '' Cửa biển '', Bỉ vỏ , tập thơ trời xanh ,
Sông núi quê hơng ......- Thời thơ ấu trải nhiều cay đắng đẫ trở thành nguồn cảm hứng
cho tác giả viết cuốn hồi kí tự truyện cảm động '' Những ngày thơ ấu '' 1938-1940
2. Tác phẩm.
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
G nêu yêu cầu đọc : giọng
chậm , tình cảm , chú ý các từ
ngữ hình ảnh thể hiện cảm xúc
của nhân vật '' tôi '' .
- Các từ ngữ , h/ả , lời nói của bà
cô đọc với giọng đay đả , bộc lộ

sắc thái châm biếm , cay nghiệt .
? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc
tiếp ?
Hs nối nhau đọc truyện . -
- Đọc văn bản theo giọng
điệu vừa tìm.
Nhận xét cách đọc của
bạn
- GV cho 2 học sinh tìm hiểu từ
khó theo hình thức hỏi - đáp.
- 2 em tìm hiểu chú thích.
?Nêu những hiểu biết về tp ?
?Nhắc lại thế nào là thể hồi kí ?
(Thể văn dùng để ghi lại những
chuyện có thật đã xảy ra trong
cuộc đời 1 con ngời cụ thể thờng
đó là t/g)
- Dựa vào phần đọc văn
bản để trả lời.
- Tác phẩm gồm 9 ch-
ơng , mỗi chơng kể về
một kỉ niệm sâu sắc .
-'' Những ngày thơ ấu ''
1938-1940
-Thể loại: Hồi kí tự truyện
-Đoạn trích thuộc chơng 4
của tác phẩm .
? Chuyện gì đợc kể trong đoạn
trích Trong lòng mẹ?
Trong đoạn trích này, Quan hệ

giữa bé Hồng và tác giả cần đợc
hiểu nh thế nào?
- Trả lời, nhận xét, bổ
sung.
*Chuyện về bé Hồng là
đứa trẻ mồ côi cha,bị hắt
hủi nhng vẫn một lòng
yêu thơng mẹ
-Bé Hồng chính là t/g
? Đoạn văn sử dụng phơng thức
biểu đạt nào?
-hs nêu -PTBĐ:BC+TS+MT
? Chuyện của bé Hồng đợc kể
theo hai sự việc chính, Đó là
những sự việc nào? Tơng ứng với
phần văn bản nào?
- Trao đổi và trả lời.
- Gồm 2 đoạn:
+ Từ đầu đến : Ngời ta
hỏi đến chứ => Bé Hồng
bị hắt hủi.
+ phần còn lại: Bé Hồng
trong lòng mẹ
- Bố cục : 2 đoạn
II. Phân tích văn bản.
1. Bé Hồng bị hắt hủi.
GV lệnh: Em hãy đọc đoạn văn
từ đầu-> sống bằng cách đó..
-hs đọc văn bản theo yêu
cầu.

GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
?Em hãy giải thích ngày giỗ đầu? (1 phong tục của ngời VN
thể hiện t/c tiếc thơng với
ngời đã chết)
? Cảnh ngộ của bé Hồng có gì
đặc biệt? Cảnh ngộ ấy tạo nên
thân phận ntn?
- Sau khi học sinh trả lời, GV kết
luận nhanh
?
- Tìm kiếm, trả lời.
- Cảnh ngộ của Hồng:
Mồ côi cha, mẹ đi tha h-
ơng cầu thực, anh em
Hồng phải sống với ngời
cô
-Cô độc,đau khổ,khát
khao tình mẹ
? Theo dõi cuộc hội thoại của bé
Hồng với ngời cô, hãy cho biết
nhân vật cô tôi có quan hệ nh thế
nào với nhân vật bé Hồng?
Gv:Vậy ngời thân ấy đã đối xử
ntn với cháu ,chúng ta dõi theo
cuộc đối thoại
-Là t/c ruột thịt(cô ruột-
em bố)
GV :y/c hs quan sát đv Một
hôm...hỏi thăm đến chứ-chia
đôi bảng nháp

Bà cô Bé Hồng
? Nhân vật ngời cô hiện
lên qua lời nói điển hình
nào đối với cháu? Nhận
xét?P/Ư của bé Hồng ở lần
này là ntn?
-Lời nói:chứa đựng sự giả
dối
-Cúi đầu không đáp->cời đáp
lại
?Nhận xét về giọng điệu
của bà cô?? trong cuộc đối
thoại này, bé Hồng có
những nhận xét, xúc cảm
nào? Hãy tìm những chi
tiết nói lên điều đó?
- giọng ngọt: mỉa mai
-Lòng thắt lại,khoé mắt cay
cay ->n ớc mắt chan hoà
?Về cử chỉ,thái độ của bà -Cời,hỏi,cời rất kịch,tơi
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
cô?Em hiểu thế nào là cời
rất kịch?
? Theo em, trong những lời
nói của ngời cô, lời nói nào
là cay độc nhất? Vì sao?
- GV bình về một lời nói
của ngời cô để chứng
minh.
cời ,vỗ vai->châm chọc,

độc ác
->nghẹn ứ
?Cổ tục là gì?t/g dùng
nhiều từ thuộc từ loại gì để
diễn tả p/ của bé Hồng?
? Vì sao bé Hồng cảm
nhận đợc những lời nói đó
của ngời cô là những ý
nghĩ cay độc, những rắp
tâm tanh bẩn?
-Đổi giọng :ngậm ngùi
giả tạo
=> Lời nói của ngời cô
chứa đựng sự giả dối, mỉa
mai, hắt hủi, thậm chí là
độc ác giành cho ngời mẹ
đáng thơng của Hồng.
-Muốn vồ lấy cắn,nhai
?Em có nx gì về trình tự
diễn biến rắp tâm của ngời
cô?t/d gì trong bộc lộ tính
cách nv?NV này đại diện
cho tầng lớp nào trong xh
lúc đó?
? Qua phân tích, em hiểu
gì về bé Hồng?
->BP tăng tiến làm nổi bật
t/c độc ác thâm hiểm giả
tạo của bà cô->là sản
phẩm của những định kiến

với phụ nữ trong xh cũ
->Có sự tăng tiến bộc lộ tình
yêu mẹ sâu sắc,căm hờn cái
xấu,cái ác
? Trong đoạn văn này, phơng
thức biểu đạt nào đợc tác giả vận
dụng? Tác dụng của phơng thức
biẻu đạt ấy?
- Trao đổi, suy nghĩ, trả
lời, nhận xét, bổ xung.
- Phơng thức biểu cảm.
=> Thể hiện trực tiếp và
gợi cảm trạng thái tâm
hồn của bé hồng.
? những suy nghĩ của em về nhân
vật bé Hồng?
- Nêu những suy nghĩ của
mình.
? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì
khi kể về cuộc đối thoại giữa ng-
ời cô và bé Hồng?ý nghĩa của
nó?
- Suy nghĩ và trả lời. - Nghệ thuật: Đối lập.
Giữa tính cách của ngời
cô với Bé Hồng. => Làm
nổi bật đặc điểm chính
của mỗi nhân vật.
- Lệnh: hãy đọc diễn cảm đoạn
văn còn lại.
- HS đọc đoạn văn.

2. Bé Hồng trong lòng
mẹ
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
? Hình ảnh ngời mẹ hiện lên qua
những chi tiết nào?so sánh với
lời kể của bà cô?
-Tìm kiếm và trả lời.
- Cách gọi mẹ tôi liên tục trong những chi tiết ấy cho thấy ngời mẹ là trung tâm của mọi
cảm nhận cảu bé Hồng.Đó là ngời mẹ của riêng bé Hồng, thân thiết, gắn bó, không có
rắp tâm tanh bẩn nào chia cắt đợc.
? ở đây nhân vật ngời mẹ đợc kể
qua cái nhìn và cảm xúc tràn
ngập yêu thơng của ngời con.
Theo em, điều đó có tác dụng gì?
- Trao đổi, thảo luận và
trả lời.
=> tình yêu quý mẹ của
ngời con đợc bộc lộ.
Đọc đv Tiếng gọi sa mạc
?Nêu ý kiến của em về tâm trạng
bé và bp so sánh?
-hs nêu
-NT so sánh->tâm trạng
thất vọng đến cùng cực
?ND chính của đv Gơng mặt
lạ thờng là gì?
A.Mẹ bé Hồng là ngời phụ nữ đẹp,thơng con
B.Những việc làm của bé khi gặp lại mẹ
C.Niềm sung sớng vô biên khi gặp mẹ
D.Sự khát khao tình mẹ của bé trong những ngày xa

cách
? Qua đó, em thấy bé Hồng có
một ngời mẹ nh thế nào?
- Một ngời mẹ vô cùng
yêu con, đẹp đẽ và cao
quý.
? Tình yêu thơng mẹ của bé
Hồng đợc biểu hiện trực tiếp qua
những chi tiết nào?
- tình yêu thơng mẹ:
+ Tiếng gọi:Mẹ ơi!Mẹ
ơi! Mẹ ơi!
+ Hành động: Tôi thở
hồng hộc ... Khắp da thịt
+ Cảm nghĩ: phải bé
lại ... êm dịu vô cùng.
-.Niềm sung sớng vô biên
khi gặp mẹ
->Hạnh phúc tràn đầy
? Từ những biểu hiện tình cảm,
em nhận thấy bé Hồng là một
ngời nh thế nào?
- Suy nghĩ và trả lời.
+ Hồng là ngời con phải
chịu nhiều nỗi đau mất
mát
+ Có nội tâm sâu sắc.
+ Có tình yêu mẹ mãnh
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
liệt.

Quan sát tranh-đặt tiêu đề cho
tranh?
-hs làm theo y/c
Câu hỏi thảo luận : Có ý kiến
cho rằng đoạn văn cuối bài tả lại
cảm giác trong lòng mẹ của bé
Hồng là một đoạn văn hay , một
bài ca chân thành , cảm động về
tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt
? ý kiến của em ra sao ?
III/Tổng kết
? Qua đoạn trích , hãy chứng
minh rằng văn Nguyên Hồng
giàu chất trữ tình ?
?KháI quát ND,NT của đoạn
trích
- Các hình ảnh thể hiện
tâm trạng , các so sánh
gây sinh động và ấn t-
ợng .
- Kết hợp nhuần nhuyễn
giữa kể với bộc lộ cảm
xúc .
- Lời văn ( nhất là phần
cuối chơng ) đợc viết
trong dòng cảm xúc dạt
dào .
*GV gọi một học sinh đọc phần
ghi nhớ.
một học sinh đọc phần

ghi nhớ.
* Ghi nhớ.
4/Củng cố:
* GV phát phiếu học tập có ghi câu hỏi thảo luận:
? Em học đợc những gì sau khi học xong đoạn trích Trong lòng mẹ?
- Nhận phiếu học tập và thảo luận theo nhóm.
- Đại diện nhóm 3 trả lời, các nhóm khác nhận xét và bổ sung.( - Ta có thể nhận thấy đoạn
trích là một bài ca về tình mẫu tử thiêng liêng.)
5/Dặn dò:
- Đọc thuộc lòng đoạn văn mà em yêu thích nhất.
- phân tích diễn biến tâm trạng bé Hồng trong đoạn trích .
- Chuẩn bị bài Tức nớc vỡ bờ.
***********************************************************
Ngày soạn : 24/8/2009 Ngày giảng :26/8/2009
Tiết 7 Trờng từ vựng
a. mục tiêu.
Giúp h/s :- Hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng , biết cách xác lập các trờng từ vựng đơn giản .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
- Bớc đầu hiểu đợc mối liên quan giữa trờng từ vựng với các hiện tợng nngôn ngữ đã học nh
đồng nghĩa , trái nghĩa ,ẩn dụ , hoán dụ nhân hoá .
- Rèn luyện kĩ năng lập trờng từ vựng và sử dụng trong nói , viết .
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ .
H: Trả lời câu hỏi phần tìm hiểu bài .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổ n định tổ chức .
2. k iểm tra bài cũ .
1. Khi nào một từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng ? Khi nào một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp ?
Lấy ví dụ minh họa ?
2. từ nào có nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa của các từ sau đây : h/s , sinh viên , giáo viên, bác

sĩ , kĩ s , luật s , nông dân , công nhân, nội trợ .
A. Con ngời . C. Nghề nghiệp .
B. Môn học . D. Tính cách .
3. Bài mới .
g iới thiệu bài .
Dẫn dắt từ phần KTBC : tất cả những từ h/s , sinh viên , bác sĩ .... đều bị bao hàm trong từ
nghề nghiệp . Những từ đó đều có điểm chung về nghĩa , nằm trong một trờng từ vựng . Vậy
trờng từ vựng là gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.

Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt
I. Thế nào là tr ờng
từ vựng
G chép đoạn văn bảng phụ . Yêu
cầu h/s đọc kĩ đoạn văn trên .
Hs đọc kĩ đoạn văn và chú ý
các từ in đậm .
1/Khái niệm
? Các từ in đậm trong đoạn văn
trên dùng để chỉ đối tợng nào ?
- Ngời mẹ của bé Hồng .
? Các từ in đậm có nét chung nào
về nghĩa ?
-hs phát biểu
- Chỉ bộ phận cơ thể của con
ngời .
? Nếu tập hợp các từ in đậm ấy
thành một nhóm từ thì chúng ta
có một trờng từ vựng . Vậy theo
em trờng từ vựng là gì ?
-hs nêu

- Trờng từ vựng là
tập hợp các từ có ít
nhất một nét chung
về nghĩa
? Gọi h/s đọc ghi nhớ / sgk ? h/s đọc ghi nhớ
Ghi nhớ .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
Bài tập nhanh : Hãy đặt tên tr-
ờng từ vựng cho dãy từ dới đây :
nồi, chảo, bếp , đũa nấu .
-hs làm cá nhân
=>Dụng cụ nấu nớng .
2. L u ý .
Cho h/s chơi điền nối dãy từ phù
hợp với trờng từ vựng .
?Rút ra nx ntn?
Trờng từ vựng '' mắt '' có
những trờng nhỏ sau :
- Bộ phận của mắt :DT
- Đặc điểm của mắt :TT
- Cảm giác của mắt :
- Bệnh về mắt .
- Hoạt động của mắt :ĐTừ
- Một trờng từ vựng
có thể gồm nhiều tr-
ờng từ vựng nhỏ
hơn .
? Các từ thuộc trờng từ vựng trên
thuộc từ loại gì ? ? Trong một tr-
ờng từ vựng có thể tập hợp những

từ có từ loại khác nhau đợc
không ?

hs trình bày
Từ loại DT chỉ sự vật , ĐT chỉ
hoạt động , TT chỉ tính chất .
-1 TTV có thể có
nhiều từ loại khác
nhau
?Trong vb Trong lòng mẹbà cô
có điệu cời ngọt
Ngọt âm thanh
thời tiết : rét ngọt
mùi vị
? Qua VD em rút ra nhận xét gì Hs quan sát ví dụ-nx
-Một từ nhiều nghĩa
có thể thuộc nhiều
trờng từ vựng khac
nhau .
G cho quan sát VD sgk trên bảng
phụ -1 em đọc
? Hãy cho biết đoạn văn trên tác
giả dùng phép nghệ thuật gì ?
-hs đọc đoạn văn
->Nhân hoá con chó Vàng
của lão Hạc có suy nghĩ ,
hànhđộng nh con ngời .
? Hãy tìm những từ chỉ suy nghĩ ,
hành động , cách xng hô của con
ngời ?

G: Trong đoạn văn tác giả đã
chuyển các từ trờng từ vựng về
ngời sang trờng từ vựng về động
vật .
? Cách chuyển trờng từ vựng nh
vậy có tác dụng gì ?
-hs nêu
- Suy nghĩ của con ngời : t-
ởng, ngỡ,
- Hành động của con ngời :
mừng , chực .
- Cách xng hô : cậu .

- Làm tăng thêm tính nghệ
thuật của ngôn từ và khả năng
diễn đạt cho bài văn .
- Trong thơ văn ,
trong cuộc sống ng-
ời ta thờng dùng
cách chuyển trờng
từ vựng làm tăng
sức gợi cảm .
GA Ngữ văn 8 NH:2009-2010 Lê Duy Thanh TH.THCS Thanh Lơng Văn Chấn-Yên Bái
* Ghi nhớ .
G chốt : - Thờng có hai bậc trờng từ vựng : là lớn và nhỏ .
- Các trờng từ vựng khác nhau về từ loại .
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trờng từ vựng khác nhau .
- Cách chuyển trờng từ vựng làm tăng sức gợi cảm .
Hoạt động 3 : Hớng dẫn
luyện tập

III. Luyện tập .
? Cho h/s làm bài tập : hình
thức cá nhân Trờng từ vựng '' ngời ruột thịt'' :
thầy , mẹ , cô .
*Bài 1 :
? Cho h/s làm bài 2 theo nhóm
: chia 2 nhóm đặt tên sau đó
đọc đáp án , nhóm nào đủ
đúng thì thởng ? a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản.
b. Dụng cụ để đựng .
c. Hoạt động của chân .
d. Trạng thái tâm lí .
e. Tính cách .
g. Dụng cụ để viết ( đồ dùng học
tập )
*Bài 2 : Đặt tên tr-
ờng từ vựng
?Các nhóm hãy lập 1 TTV về
môi tr ờng
-hs làm theo nhóm trình bày
* Baứi taọp 3
? Chia nhóm làm bài tập 5 .
Mỗi nhóm làm 1 từ ?
*Bài 5 :
a. Lới ( N1)
- Trờng dụng cụ đánh bắt
thuỷ sản : lới , nơm , vó , câu
- Trờng các hoạt động săn bắt của con ngời : lới , bẫy,
bắn , đâm .
b. Lạnh ( N2 ) .

- Trờng thời tiết và nhiệt độ: lạnh , nóng , hanh ,ẩm ,
mát .
- Trờng tính chất của thực phẩm : lạnh ( đồ lạnh , nóng
)
- Trờng tính chất tâm lí hoạch tình cảm của con ngời:
lạnh , ấm .
c. Tấn công : ( N3 ) .
- Trờng tự bảo vệ bằng sức mạnh của chính mình : tấn
công , phòng thủ , cố thủ .
- Trờng các chiến lợc , chiến thuật hoặc phơng án tác
chiến : phản công , tấn công , tổng tấn công .