BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM
…..........................oOo..........................…
Khoa: Công nghệ thực phẩm
BÀI TIỂU LUẬN
Môn : Độc tố học thực phẩm
Đề tài:
Thực trạng vệ sinh an toàn thực phẩm ở
Việt Nam hiện nay
Giáo viên hướng dẫn :
Nhóm: 1.1
TP.HCM, ngày 15 tháng 3 năm 2017
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
An toàn thực phẩm là vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt, được tiếp cận
với thực phẩm an toàn đang trở thành quyền cơ bản với mỗi con người. thực
phẩm an toàn đóng góp to lớn trong việc cải thiện sức khỏe con người, chất
lượng cuộc sống và chất lượng giống nòi. Ngộ độc thực phẩm và các bệnh
do thực phẩm kém chất lượng gây ra không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới sức
khỏe và cuộc sống của mỗi người, mà còn gây thiệt hại lớn về kinh tế, là
gánh nặng chi phí cho chăm sóc sức khỏe. An toàn thực phẩm không chỉ ảnh
hưởng trực tiếp , thường xuyên đến sức khỏe mà còn liên quan chặt chẽ đến
năng suất, hiệu quả phát triển kinh tế, thương mại, du lịch và an toàn xã hội.
Đảm bảo an toàn thực phẩm góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát
triển khinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo và hội nhập quốc tế.
Vệ sinh an toàn thực phẩm trên thế giới nói chung và của nước ta nói
riêng đang tạo nhiều lo lắng cho người dân. Thực chất nhiều sự kiện như
việc tiếp tục sử dụng những hóa chất cấm dùng trong nuôi trồng, chế biến
nông thủy sản, thực phẩm. Việc sản xuất sản phẩm kém chất lượng hoặc
do quy trình chế biến hoặc do nhiễm độc từ môi trường,… đang gây ảnh
hưởng xấu đến xuất khẩu và tiêu dùng. Các vụ ngộ độc thực phẩm tại một
số bếp ăn tập thể, nhiều thông tin liên tục về tình hình an toàn vệ sinh thực
phẩm ở một số nước trên thế giới, cộng thêm dịch cúm gia cầm tái phát,
bệnh heo tai xanh ở một số địa phương trong nước càng làm bùng lên sự lo
âu của mỗi người chúng ta.
Thực trạng
vệ sinh an toàn thực phẩm ở Việt Nam hiện
nay
1.
CÁC KHÁI NIỆM :
1.1 Thực phẩm là gì ?
Thực phẩm là những loại thức ăn mà con người có thể ăn và uống được
để nuôi dưỡng cơ thể. Thực phẩm là những sản phẩm dùng cho việc ăn,
uống của con người ở dạng nguyên liệu tươi sống hoặc đã qua sơ chế, chế
biến được sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.
1.2 Phân loại
Thực phẩm gồm 3 loại chính :
nhóm cacbohydrat ( tinh bột )
lipit ( chất béo )
protein (chất đạm).
Đây là những dưỡng chất không thể thiếu để duy trì các hoạt động sống
của cơ thể.
Hình ảnh rau, củ, quả tươi sống Hình ảnh thịt tươi sống
1.3 Vệ sinh an toàn thực phẩm là gì ?
Vệ sinh an toàn thực phẩm là việc bảo đảm thực phẩm không gây hại
cho sức khoẻ, tính mạng người sử dụng, bảo đảm thực phẩm không bị
hỏng, không chứa các tác nhân vật lý, hoá học, sinh học, hoặc tạp chất quá
giới hạn cho phép, không phải là sản phẩm của động vật, thực vật bị bệnh
có thể gây hại cho sức khỏe con người.
1.4 các khâu trong chế biến thực phẩm.
Là mọi điều kiện và mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo sự an toàn và
phù hợp về mặt cảm quan của thực phẩm ở mọi khâu thuộc chu trình thực
phẩm.
2.
HIỆN TRẠNG VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY.
Tình hình chung:
Bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm luôn giữ vị trí vô cùng
quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ sức khỏe con người nhằm góp phần
giảm tỷ lệ mắc bệnh, duy trì và phát triển nòi giống, tăng cường sức lao
động, học tập, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, văn hóa xã hội và thể hiện
nếp sống văn minh. Mặc dù cho đến nay đã có khá nhiều tiến bộ khoa học
kỹ thuật và công nghệ trong công tác bảo vệ, bảo quản và an toàn vệ sinh
thực phẩm, cũng như biện pháp về quản lý, giáo dục như: ban hành luật,
điều lệ, thanh tra, giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm, truyền thông về vệ
sinh an toàn thực phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng,... nhưng
các bệnh do sử dụng phải thực phẩm kém chất lượng về vệ sinh thực phẩm
và thức ăn ở Việt Nam vẫn chiếm tỷ lệ khá cao.
2.1 Tích cực:
Trồng trọt :
Hiện nay mô hình nuôi trồng thực phẩm sạch đang ngày càng mở rộng
và phát triển.
Mô hình trồng rau sạch treo tường
Nếu diện tích trồng rau của bạn khá hạn hẹp và chỉ trống các khoảng
trên tường, bạn nên tận dụng không gian này và thực hiện mô hình trồng rau
sạch treo tường.
Nguyên liệu: Bạn có thể chọn các lon sữa hoặc lon nước không dùng tới,
tận dụng để trồng rau xanh.
Cách thực hiện vô cùng đơn giản, bạn đổ đất sạch đóng túi chuyên phục
việc trồng rau trong nhà và gieo hạt giống như hướng dẫn trên bao bì sản
phẩm. Bạn cũng nên sử dụng phân hữu cơ với tỉ lệ từ 10 30% khi trồng rau
trong nhà là được. Với mô hình này, bạn xây thêm bệ đựng nước phía dưới
hàng rau để khi tưới nước, nước sẽ chảy xuống bệ và không tràn ra nhà
hoặc sân. Thông thường, mô hình này thường áp dụng ở lan can, sân thượng
hoặc khoảng sân trước nh
Dưới đây là một số hình ảnh về mô hình trồng rau từ chai nhựa, lon sữa:
Tận dụng vỏ lon sữa trồng rau cải
Mô hình trồng cây trên tường
Tận dụng chai nước ngọt trồng rau
muống
Trồng rau treo tường từ vỏ chai
Thậm chí có thể trồng hoa từ lon sữa và treo tường
Mô hình trồng rau trong nhà lưới
Diện tích đất trồng trong nhà bạn rộng hơn chút hoặc bạn có khu vườn nhỏ,
bạn có thể áp dụng mô hình trồng rau sạch trong nhà lưới. Đây là loại nhà
lưới kín được phủ bằng lưới từ trên mái, xung quanh và có cửa ra ngoài.
Mục đích nhà lưới kín để che chắn và ngăn ngừa côn trùng.
Có thể áp dụng trồng rau trong nhà lưới kín
Mô hình trồng rau mầm
Trồng rau mầm trong nhà
Rau mầm là loại rau dễ trồng và sinh trưởng, thu hoạch nhanh nhất. Thời
gian chăm sóc cũng không tốn nhiều, thích hợp với không gian hẹp và có thể
trồng ngay trong phòng khách, sân thượng, mảnh nhỏ trong sân.
Mô hình trồng rau bằng thùng xốp
Trồng rau bằng thùng xốp
Ưu điểm của mô hình này là thùng xốp nhẹ, dễ di chuyển, tính giữ nhiệt cao
và đạt hiệu quả cao khi trồng. Cách trồng rau bằng thùng xốp cũng khá đơn
giản.
Chăn nuôi
Hiện nay, người dân cả nước đang áp dung nhiều kỹ thuật tiên tiến để
đem lại thị sạch trong nhiều loại trang trại nuôi gia cầm gia xúc.Điển
hình trong việc nuôi lợn thị sạch:
Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật chăn nuôi lợn thịt sạch bằng men ủ vi sinh
trên nền đệm lót sinh học đem lại hiệu quả kinh tế cao, giảm thiểu ô nhiễm
môi trường, ngăn ngừa dịch bệnh có thể xảy ra cho người và vật nuôi.
Trước đây, “chợ thực phẩm tươi sống” là một cụm từ còn xa lạ đối với
cả tiểu thương lẫn người tiêu dùng. Tuy nhiên, sau khi Ban Quản lý Dự án
LIFSAP Nghệ An nâng cấp cải tạo, xây mới nhiều khu bán thực phẩm tươi
sống, thì đây là điểm đến an toàn khi người dân có nhu cầu sử dụng các loại
thực phẩm tươi sống. Đến với các chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh những
năm gần đây, điều khiến không ít người tiêu dùng bất ngờ bởi nhiều khu bán
thực phẩm tươi sống đã được xây dựng khang trang, hợp vệ sinh…
Mô hình chăn nuôi lợn thịt sạch bằng men ủ vi sinh trên nền đệm lót sinh
học
Đầu năm 2012, khu bán thực phẩm tươi sống tại chợ Phuống, xã Thanh
Giang (Thanh Chương) được Dự án LIFSAP xây mới theo mẫu chuẩn. Theo
chị Nguyễn Thị Mây, người bán thịt lợn ở chợ Phuống: “Sau khi dự án đầu
tư nâng cấp khu vực bán hàng thực phẩm tươi sống hoàn thành, chúng tôi có
vòi nước sạch được gắn ngay tại quầy bán thịt, có hệ thống thoát nước thải
dưới sàn, lối đi lại được lát gạch rất thuận tiện cho việc vệ sinh sau khi bán
hàng. Cũng nhờ có nơi bán khang trang, sạch sẽ, nên công việc buôn bán tốt
hơn, người tiêu dùng cảm thấy yên tâm hơn về chất lượng thực phẩm”.
Riêng trong năm 2014, có 304 hộ trong vùng GAHP lựa chọn đánh giá, có
283 hộ được cấp giấy chứng nhận VietGAHP, trong đó có 47 hộ chăn nuôi
gà và 236 hộ chăn nuôi lợn.
Tỉnh Nghệ An đã tổ chức được 215 lớp tập huấn và hội nghị cho nông
dân trong các vùng GAHP, với 5.718 người tham gia. Hỗ trợ cung cấp trang,
thiết bị phục vụ cho hoạt động GAHP tại tuyến xã, huyện; trang bị hàng
hóa, thiết bị cho UBND các xã GAHP, trạm khuyến nông, trạm thú y. Đã lắp
đặt được 877 bể biogas và 90 hố ủ phân cho các hộ trong các vùng GAHP.
Trong quá trình triển khai dự án, công tác nâng cấp, cải tạo, xây mới chợ
buôn bán thực phẩm tươi sống cũng được quan tâm.
Tính đến cuối năm 2014, dự án đã thực hiện nâng cấp và bàn giao đưa
vào sử dụng 31 chợ thực phẩm, với 1.334 quầy bán thực phẩm tươi sống,
phục vụ cho khoảng gần 883.000 người trong các xã có chợ và ở các vùng
phụ cận: chợ Giăng, xã Thanh Liên (Thanh Chương), chợ Nam Nghĩa (Nam
Đàn), chợ Sy, xã Diễn Kỷ, chợ Diễn Trung (Diễn Châu) và chợ Thị trấn Hòa
Bình (Tương Dương). Đồng thời, hỗ trợ nâng cấp 4 lò mổ lớn, 8 lò mổ nhỏ;
hỗ trợ nâng cấp chuồng trại cho 512 hộ chăn nuôi...
Ðồng thời, đưa công nghệ sinh học vào chăn nuôi, thân thiện với môi
trường, tạo hướng đi bền vững. Đến nay, 100% số hộ tham gia dự án đã
hiểu được nội dung, ý nghĩa chăn nuôi “sạch”. Về hiệu quả kinh tế, 100%
số hộ đang duy trì, phát triển và có xu hướng tăng dần.
Năm 2015 kế hoạch dự án tiếp tục mở rộng thêm 1 huyện vùng GAHP, 3
xã điểm gồm 10 nhóm, với 200 hộ dân tham gia. Đồng thời, tiếp tục hoàn
thành các hoạt động hỗ trợ theo quy định của dự án và thiết lập liên kết thị
trường đầu vào, đầu ra cho các hộ GAHP.
2.2 Tiêu cực
Bảng số liệu thống kê số người bị nhiễm độc ở tp.HCM
Những năm về trước:
Theo thống kê của cục trong giai đoạn 20102014, toàn quốc ghi nhận
859 vụ ngộ độc thực phẩm với hơn 27 nghìn người bị ảnh hưởng, trong đó
có gần 22 nghìn trường hợp phải nhập viện và 186 người tử vong. Như vậy,
trung bình mỗi năm có khoảng 170 vụ với gần 7 nghìn người trúng độc và 37
người chết
Liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm tại trường học, cục cũng cho
biết, từ năm 20102015, cả nước đã có trên 38 vụ ngộ độc thực phẩm tại
bếp ăn tập thể trường học khiến trên 1.400 người phải nhập viện. Rất may
không có ca tử vong. Trung bình mỗi năm có trên 6 vụ ngộ độc thực phẩm
tại trường học.
Thực tế nhưng năm gân đây cho th
̃
̀
ấy, chúng ta đã và đang phai đôi măt
̉
́ ̣
với nhưng v
̃ ấn đề liên quan đên an toàn v
́
ệ sinh thực phẩm như dich tiêu
̣
chay câp, dich cum gia câm, dich heo tai xanh, san phâm n
̉
́ ̣
́
̀
̣
̉
̉
ước tương, dâu hao
̀ ̀
co ham l
́ ̀ ượng 3MCPD vượt qua m
́ ưc quy đinh, rôi đên vân đê melamin trong
́
̣
̀ ́ ́ ̀
sưa, n
̃ ươc uông đong chai nhiêm vi sinh vât, th
́ ́
́
̃
̣
ực phâm biên chât, th
̉
́
́ ực phẩm
nhiểm hoá chất độc như hàn the trong chả lụa, muối diêm trong pa tê, xúc
xích, phẩm màu công nghiệp trong chế biến để có màu sáng đẹp, chất tẩy
trắng trong bún, dư lượng kháng sinh, chất tăng trưởng, hoá chất bảo vệ
thực vật trong trái cây, rau quả… làm cho hàng trăm người chết và hàng ngàn
người phải vào bệnh viện do ngộ độc thực phẩm.
Có thể nói, thời gian qua tình hình vệ sinh an toàn thực phẩm ở nước ta
diễn biến rất phức tạp. Rất nhiều loại thực phẩm không bảo đảm vệ sinh,
không an toàn đã và vẫn đang được lưu hành trên thị trường, ảnh hưởng
không tốt đến sức khỏe người tiêu dùng như sữa nhiễm melamine, rượu
chứa nhiều methanol, ô mai, xí muội nhiễm chì (Pb), thịt đông lạnh nhập
khẩu không rõ nguồn gốc, nhiễm vi sinh vật và có nhiều tạp chất, hết hạn
sử dụng vẫn tiêu thụ trên thị trường; việc giết mổ và chế biến các loại gia
súc, gia cầm không bảo đảm điều kiện vệ sinh; việc sử dụng hóa chất
ngoài danh mục cho phép trong sản xuất chế biến thực phẩm, tình trạng sử
dụng hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc kháng sinh trong nông nghiệp không
đúng quy định còn khá phổ biến.
Trong một cuộc khảo sát giữa năm 2010 tại một làng nghề chuyên sản
xuất miến, bún khô, phở khô ở Hà Nội cho thấy: 15% các cơ sở sản xuất
đều có chuồng heo nằm kế bên; 100% sản phẩm được phơi bằng phên tre
bên lề đường
bụi bặm và gần cống rãnh thoát nước thải không có nắp đậy; 60% nguyên
liệu sản xuất được nhập khẩu từ Trung Quốc với mùi khó chịu đều được
chứa trong các bao tải và chất đống mất vệ sinh; hơn 50% hộ dùng chất tẩy
trắng bột bằng Natri hydro sulphat, axit Clohydrit (HCl), thuốc tím và 50% số
hộ dùng phèn chua để làm dai bột; tất cả người sản xuất trong làng nghề
này đều chưa được tập huấn qua lớp vệ sinh an toàn thực phẩm; rất ít người
đi khám sức khoẻ định kỳ theo quy định... trong khi đó sự hiểu biết của
người dân còn hạn chế, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm (cấp
tính lẫn mãn tính).
(Nguồn: Bác sỹ Trần Thanh Thảo Sở Y tế Tiền Giang "Vệ sinh an toàn
thực phẩm vấn đề cần được quan tâm trong dịp Tết Tân Mão năm 2011"
Tại hội thảo về an toàn thực phẩm được tổ chức vào ngày 23/10/2010, Tổ
chức Y tế thế giới (WHO) đã công bố thống kê mới nhất: hàng năm
Việt Nam có hơn 3 triệu trường hợp nhiễm độc từ thực phẩm, gây thiệt hại
hơn 200 triệu USD. Còn khảo sát của Hội Ung thư TP HCM cho thấy: Vào
những năm cuối thập niên 1990, số ca mắc bệnh ung thư mới được chẩn
đoán là 4.500 ca/năm và tới năm 2005 đã là 5.500 ca. Xu thế đó không bị
khống chế mà ngược lại đang gia tăng nhanh hơn trong 3 năm trở lại đây với
con số cực kỳ đáng
150 ngàn bệnh nhân ung thư mới trong một năm.
Năm 2013 là một năm chứng kiến nhiều vụ ngộ độc thực phẩm nghiêm
trọng, diên biên ph
̃
́ ức tap
̣ ở cac bêp ăn tâp thê, b
́ ́
̣
̉ ữa ăn đông người, thức ăn
đường phô, bêp ăn gia đinh trên pham vi ca n
́ ́
̀
̣
̉ ươc. Ch
́
ất lượng Việt Nam
(VietQ.vn) thống kê 10 vụ ngộ độc thực phẩm gây rúng động dư luận trong
năm qua, gồm:
(1) Gần 1.200 công nhân Công ty TNHH Một thành viên Wondo Vina
(trụ sở tại xã Long Bình Điền, huyện Chợ Gạo tỉnh Tiền Giang) nhập viện
vì ngộ độc thịt viên nhồi trứng cút. Sau đó, thủ phạm của vụ ngộ độc tập
thể được xác định chính là vi khuẩn Salmonella có trong món thịt viên nhồi
trứng cút.
(2) Ngay 16/10/2013, trên đ
̀
ịa bàn thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng
Hóa, Quảng Trị đã xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm làm khoảng 382 người
phải nhập viện, do đã ăn bánh mỳ tại tiệm Quang Trung (139 Lê Duẩn, thị
trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa) vào chiều 16/10. Kết quả kiểm tra cho
thấy cơ sở sản xuất không đạt tiêu chuẩn vi sinh; các vi khuẩn monella hiện
diện trong thực phẩm bày bán tại cơ sở sản xuất bánh mỳ cũng như trên tay
của những người
trực tiếp chế biến.
Salmonella typhimurium (Salmonella enterica ssp. I)
(3) Trong ngày 10/7/2013, hơn 100 công nhân làm việc tại Cty may
Foremart nhập viện trong tình trạng sốt, đau bụng và tiêu chảy, vì trước đó,
trưa 9/7, khoảng 1.000 công nhân ăn bữa trưa tại bếp ăn đặt trong công ty với
các món giò, ngao nấu rau mùng tơi, giá xào mướp, đậu sốt cà chua. Đến
sáng 10/7, có hơn 100 người bị đau bụng, buồn nôn. Công ty may Foremart đã
đưa số công nhân này đi cấp cứu tại Bệnh viện Ân Thi.
(4) Tối 17/10/2013 Hơn 100 công nhân của Công ty Liên Phát ở Bình
Dương ngộ độc do ăn thịt bò nhiễm khuẩn, sáng ngày 18.10 hàng loạt công
nhân đều trong tình trạng đau bụng dữ dội, một số đã ngất xỉu tại chỗ làm
và đã được chuyển đến cấp cứu tại BV Quận Thủ Đức. Lý do bị ngộ độc
được xác định là bị nhiễm vi khuẩn lostridium perfringens.
(5) Tinh t
́ ư 23 đ
̀
ến 285, tai Bên Tre đa co 163 ng
̣
́
̃ ́
ươi nhâp viên do cac
̀
̣
̣
́
triêu ch
̣
ưng ngô đôc nh
́
̣ ̣
ư oi m
́ ửa, tiêu chay keo dai, sôt cao, đau bung. Cac
̉
́ ̀ ́
̣
́
bênh nhân đ
̣
ược hoi đêu cho biêt đa ăn banh mi mua tai tiêm Minh Tuyên vao
̉ ̀
́ ̃
́
̀
̣
̣
́ ̀
chiêu tôi 225. Viên Pasteur TP HCM công bô kêt qua kiêm nghiêm cho thây
̀ ́
̣
́ ́
̉ ̉
̣
́
cac loai th
́
̣ ực phâm bên trong banh mi nay nh
̉
́
̀ ̀ ư thit, đô chua, patê, b
̣
̀
ơ… đêu
̀
nhiêm cac loai khuân E. Coli, Coliform va Shigella
̃
́
̣
̉
̀
ở mưc cao.
́
(6) Chiều ngày 53, hơn 1.500 công nhân Công ty Terratex Việt Nam
(hoạt động trong lĩnh vực dệt may đóng tại khu Công nghiệp Tân Thới Hiệp,
quận 12, TPHCM) đã được công ty cho ăn món hủ tiếu giò heo dùng kèm
với giá đỗ, lá hẹ và cơm sườn ram rau cải xào trước giờ tăng ca. Sau khi ăn
chừng 1 tiếng, nhiều công nhân bắt đầu xuất hiện các triệu chứng nôn ói,
đau bụng, tiêu chảy, đau đầu chóng mặt… Bệnh viện Quận 12 TPHCM cho
biết đã tiếp nhận cấp cứu 146 công bị ngộ độc thực phẩm.
(7) Sau khi ăn đám giỗ vào trưa 16/11 tại gia đình bà Lê Thị Thêm
(ngụ ở xóm Đông Châu, xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh), có hơn
58 người dân đa phần ở xã Thạch Văn bị ngộ độc thực phẩm, trong đó 43
người phải chuyển vào Trạm Y tế xã nằm lại để thăm khám, trong đó có
đến 15 người ở thể nặng phải chuyển tiếp lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà
Tĩnh cấp cứu, chăm sóc. Kết quả điều tra cho thấy nguyên nhân ngộ độc là
do nhiễm khuẩn.
(8) Ngày 20/9, 47 học sinh bán trú thuộc hai trường Tiểu học Cốc Pài
và THCS xã Tả Nhìu, huyện Xín Mần, Hà Giang đã nhập viện sau bữa ăn
trưa ở trường. Kết quả xét nghiệm cho thấy, học sinh đã ăn phải thực phẩm
có nhiễm vi khuẩn tụ cầu S.Aureus nên đã bị ngộ độc.
(9) Sáng 157, tại khu nghỉ mát biển Hải Hòa, huyện Tĩnh Gia, tỉnh
Thanh Hóa, khoảng 40 du khách đều làm việc cho Công ty TNHH FCC
Việt Nam (trụ sở tại KCN Thăng Long Hà Nội) phải nhập viện điều trị do
ngộ độc thực phẩm. Các du khách đã ăn bữa tối gồm: Mực tươi xào, cá thu
sốt, măng, thịt bò xào, rau cải, canh ngao nấu chua… Sau đó, nhiều người có
biểu hiện lâm sàng như đau bụng, đi ngoài.
(10) Từ ngày 27/12 trên địa bàn thành phố Cẩm Phả và Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh xảy ra 5 vụ, làm 15 người bị ngộ độc, trong đó 6 người tử vong
do sử dụng sản phẩm “Rượu nếp 29 Hà Nội”, loại chai nhựa 2 lít, ngày sản
xuất 12/10/2013 của Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu 29 Hà Nội, có hàm
lượng Methanol và Ethanol trong rượu chiếm 80% đến trên 98% (vượt 1.600
đến trên 1.900 lần giới hạn cho phép).
Thống kê của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), năm 2013 cả nước
xảy ra 163 vụ ngộ độc thực phẩm với hơn 5.000 nạn nhân, trong đó 28
người tử vong. (Vnexpress.net ngày 31/12/2013)
Những năm gần đây:
Cụ thể trong năm 2015, toàn quốc ghi nhận 179 vụ ngộ độc thực phẩm
với 5.552 người mắc, 23 trường hợp tử vong; Trong 6 tháng đầu năm, toàn
quốc có 68 vụ ngộ độc thực phẩm với 2.080 người mắc. Tính trung bình
mỗi năm Việt Nam có khoảng 150200 vụ ngộ độc thực phẩm với 5.000
7.000 người là nạn nhân.
trong quý I/2016, toàn quốc ghi nhận 25 vụ ngộ độc thực phẩm (NĐTP)
với 969 người mắc, 669 người đi viện và 2 trường hợp tử vong. So với năm
2015, số vụ giảm 6 vụ (19,4%), số mắc giảm 106 người (9,9%), số đi viện
giảm 303 người (31,2%) và số tử vong giảm 7 người (77,8%).
Số liệu thống kê của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho thấy: Trong
ba tháng đầu năm 2016, cả nước ghi nhận 25 vụ ngộ độc thực phẩm
(NĐTP), với 969 trường hợp mắc, trong đó có 669 trường hợp nhập viện và
hai trường hợp tử vong. So với năm 2015, số vụ NĐTP giảm sáu vụ (19,4%),
số mắc giảm 106 trường hợp (9,9%), số người nhập viện giảm 303 trường
hợp (31,2%) và số tử vong giảm bảy trường hợp (77,8%). Nguyên nhân dẫn
đến các vụ NĐTP chủ yếu do vi sinh vật (36%), do độc tố tự nhiên (12%),
do hóa chất (4%) và còn lại chưa xác định được nguyên nhân (48%). Đối với
hai trường hợp tử vong, nguyên nhân được xác định do độc tố tự nhiên trong
cóc và ốc biển lạ.
Trưa 8/3/2017, tại nhà ăn của Công ty TNHH May mặc Ecotank (đóng tại
xã Nhị Quý, Thị xã Cai Lậy, Tiền Giang) đã xảy ra một vụ ngộ độc tập thể
khiến 61 công nhân phải nhập viện cấp cứu, 51 công nhân may mặc phải
nằm viện điều trị ngộ độc thực phẩm.
Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, ông Trịnh Phong Danh, Phó chi cục
trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Sở Y tế Tiền Giang) cho biết,
vụ ngộ độc đã làm 61 người nhập viện cấp cứu với các triệu chứng lâm
sàng nhức đầu, khó thở, đau gối, sau khi khám số người có triệu chứng ngộ
độc phải nhập viện điều trị là 51 người.
Cũng theo ông Danh, chiều nay Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã lấy
các mẫu thức ăn trong bữa cơm trưa của công nhân như đậu đũa xào, gà xào
xả, cơm, canh… gửi sang trung tâm y tế dự phòng để tìm nguyên nhân vụ
ngộ độc. Dự tính khoảng 1 tuần sẽ có kết quả.
Hiện sức khỏe của 51 công nhân đã ổn định, không có trường hợp nguy hiểm
đe dọa đến tính mạng.
3.
NGUYÊN NHÂN GÂY MẤT AN TOÀN VỆ SINH THỰC
PHẨM, NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM.
3.1 Ngộ độc thực phẩm do vi sinh vật ( nguyên nhân chủ yếu)
Salmonella typhimurium
Tay mang nhiều vi khuẩn
Vi sinh vật hiện diện ở khắp nơi xung quanh chúng ta, chúng tác động
rất nhiều đến cuộc sống của con người nhưng đa phần chúng ta không thể
nhìn thấy bằng mắt thường. Sự hiện diện của vi sinh vật trong thực phẩm
có ảnh hưởng theo hai hướng: tích cực và tiêu cực. Trong lĩnh vực thực
phẩm vi sinh vật làm biến đổi tính chất hóa lý của thực phẩm làm gia tăng
hương vị, tính đa dạng cho sản phẩm,… Tuy nhiên nhiều vi sinh vật gây
bênh có thể nhiễm vào thực phẩm nếu không được kiểm soát chặc chẻ, khi
đó chúng sẽ gây ra những tình trạng ngộ độc mãn tính hay cấp tính cho con
người
Các ví dụ điển hình:
3.1.1 Coliform phân
nhiễm nước hoặc thực phẩm nhiễm phân
nhiễm vào cá,rau,thịt,nước.
Tạo độc tố,gây tiêu chảy,ức chế hấp thu đường,acid amin ở ruột non.
gây sốt cao có thể gây tử vong (bệnh lị trực khuẩn)
3.1.2 Yersinia
nhiễm vào thực phẳm: thịt,cá,sữa,phomat
khi mới nhiễm: nôn mửa,tiêu chảy. khi để lâu: đông máu, nổi hạch,hạ
huyết áp,người trở
nên đừ đừ,suy thận,suy
tim.
3.1.3 Vibrio cholerae
thường có mặt ở hải sản
Có khả năng gây bệnh tả lị, nhiễm trùng máu.
3.2 Ngộ độc thực phẩm do nguyên liệu và sản phẩm thực phẩm
chứa độc tố.
Nguyên liệu chủ yếu cho chế biến thực phẩm là thực vật và động vật.
Nhiều trường hợp thực vật và động vật được sử dụng trực tiếp không cần
qua chế biến. Môt số trong đó chứa chất độ. Các chất độc đó có thể bị phá
hủy trong quá trình chế biến, có thể tồn tại sau quá trình chế biến. Khi đó
chúng sẽ gây ngộ độc cho người tiêu dùng.
3.2.1 Một số loại thực phẩm chứa độc tố.
Chất độc từ nấm
Trên thực tế, có rất nhiều loại nấm: có loại nấm lành và có loại độc,
ai không may ăn phải nấm độc sẽ phải học bài học cuối cùng. Nấm độc
thường có ở rừng bắt đầu vào mùa mưa hoặc nấm dại mọc ở ven đường.
Nấm độc được chia làm 2 nhóm: nấm xuất hiện triệu chứng ngộ độc
sớm trước 6h sau khi ăn, điển hình là nấm amanita muscaria,
anipantherina, nấm đỏ hay nấm mặt trời.
Người bị ngộ độc có triệu chứng buồn nôn, nôn, tiêu chảy, co giật cơ,
đau cơ, ảo giác… thường không gây tử vong. Nhóm nấm độc lực cao, gây
tử vong cao, điển hình là nấm amanita phalloides, A. ocreata, A. verna…
Người bị ngộ độc có các triệu chứng xuất hiện muộn sau khi ăn nấm từ
624h hoặc 48h sau với các biều hiện buồn nôn, nôn, cơn đau quặn bụng,
tiêu chảy, tiểu ít, nước tiểu vàng thẫm, vàng mắt, suy gan và suy thận
cấp.
nấm anipantherina
nấm amanita muscaria
Nguy cơ tử vong rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.Vì
vậy, bạn chỉ nên mua và ăn những loại nấm mà bạn biết chắc chắn là ăn
được. Không bao giờ bạn mua hay ăn nấm lạ để đảm bảo an toàn cho
mình và gia đình.
Sữa tươi chưa tiệt trùng
Sữa tươi chưa tiệt trùng hay còn gọi là sữa nguyên liệu (raw milk) là
loại sữa chưa được tiệt trùng từ những động vật họ móng có vú như bò,
cừu hoặc dê. FDA cho biết sữa nguyên liệu chưa tiệt trùng có thể chứa
rất nhiều mầm bệnh khác nhau, bao gồm các vi khuẩn Salmonella, E.coli,
Listeria, Campylobacter và Brucella, chúng là nguyên nhân gây bệnh thậm
chí có thể gây chết người.
Những triệu chứng bệnh gây ra bởi những loại vi khuẩn khác nhau
thường có ở trong sữa nguyên liệu chưa tiệt trùng bao gồm nôn mửa, tiêu
chảy, đau bụng, sốt, đau đầu và đau nhức toàn thân.
Độc tố từ mật cá
Mật cá trắm với lời đồn truyền miệng rằng uống sống sẽ tăng cường
sức khỏe, thế là có người uống. Khỏe đâu chưa thấy nhưng người uống
có thể phải đưa đi cấp cứu. Trong mật cá có chất alcol steroid là 5 a
cyprinol, chất này sau khi vào dạ dày, được hấp thu vào máu đi tới gan,
thận gây ra suy gan và suy thận cấp.
Triệu chứng xuất hiện 12h sau khi uống mật cá: người bệnh thấy
khó chịu, đau bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy, 1 ngày sau thấy đái ít dần
rồi vô niệu, có thể phù hai chân, đau đầu, tăng huyết áp, vàng da nhẹ, dần
tới suy thận, suy gan và có thể tử vong nếu không đi cấp cứu kịp thời tại
bệnh viện để lọc máu. Tuyệt đối không uống mật cá trắm tránh gây ra
những hậu quả khôn lường.
Mộc nhĩ tươi chứa độc
Mộc nhĩ tươi chứa chất nhạy cảm với ánh sáng chất Porphyrin. Sau
khi ăn, với sự chiếu rọi của ánh nắng mặt trời, chúng ta rất dễ bị viêm da,
xuất hiện trạng thái ngứa, chứng phù thủng, đau nhức; có người bị phù nề
thanh quản sẽ dễ gây nên tình trạng khó thở. Vì vậy, chỉ nên ăn mộc nhĩ
khô, ngâm trong nước nấu lên thì mới an toàn.
Độc tố trong củ cải.
Vỏ củ cải chứa chất độc. Củ cải trắng chứa độc tố furocoumarins. Chất
độc này thường cao nhất trong lớp vỏ, có thể gây đau dạ dày hoặc phản
ứng rát bỏng trên da khi tiếp xúc. Do đó, khi chế biến món ăn, bạn cần
gọt bỏ sạch vỏ và phần hư hỏng trên củ để tránh độc. Khi được nấu chín,
nướng, gia nhiệt trong lò vi sóng, củ cải cũng hết độc.
Các loại hạt
Hạt táo, lê, mơ và đào có chứa chất gọi là amygdalin. Chất này có thể
chuyển thành chất cyanide trong dạ dày gây khó chịu, gây bệnh và đôi khi
có thể gây tử vong. Cơ quan Tiêu chuẩn thực phẩm vương quốc Anh
khuyến cáo người dân không ăn nhiều hơn hai hạt mơ mỗi ngày. Với trẻ
em, chỉ nuốt một vài hạt có thể gây bệnh và trong một vài trường hợp có
thể gây tử vong.
Trong măng tươi có chất độc phải chú ý đề phòng
Măng là một thức ăn được nhân dân ta dùng rất phổ biến. Tuy vậy khi ăn
măng tươi chúng ta cần chú ý đề phòng ngộ độc vì trong măng có một chất
độc gọi là glucozit sinh acid xyanhydric.
Khi gặp men tiêu hoá trong dạ dày, gặp chất chua, glucozit bị thuỷ phân và
giải phóng acid xyanhydric (HCN). Chính
acid này gây ra ngộ độc, nôn mửa, giống như khi bị ngộ độc sắn. Một người
lớn ăn phải 20mg acid xyanhydric có thể bị ngộ độc. Trẻ em, người già yếu
nhạy cảm hơn.Nhưng các bạn cũng không nên vì thế mà sợ ăn măng. Acid
xyanhydric hoà tan
trong nước và dễ bị bay hơi khi đun nóng, cho nên từ xưa nhân dân ta dã
có kinh nghiệm luộc măng tươi bao giờ cũng phải đổ nước luộc đi, rửa
măng lại, có khi luộc tới hai lần, lần nào cũng đổ nước luộc đi như vậy rồi
mới nấu ăn, và thường hầm măng. Acid xyanhydric hoà tan trong nước luộc,
nước rửa và bay hơi theo hơi nước sôi, măng còn lại ăn vừa ngon vừa không
còn chất độc.
Cũng vì vậy ngộ độc măng chỉ xảy ra khi ta ăn măng tươi chế biến không
đúng cách chưa loại bỏ được acid xyanhydric, còn ăn măng ngâm nước,
măng chua hoặc măng đã phơi khô không xảy ra ngộ độc có trong măng của
nhân dân ta.
Trong cuộc sống chúng ta có những thực phẩm có độc mà bạn ít hề
biết đến, vậy nên hãy cẩn thận…
Cẩn trọng với thực phẩm chứa độc chất chết người.
Cá nóc, khoai mì, sứa… nếu chế biến không cẩn trọng có thể trở
thành thực phẩm gây chết người, theo Express.
Cá nóc là món ăn được ưa chuộng song rất độc nếu không biết cách
chế biến. Phần gan và nội tạng cá nóc chứa chất độc tetrodotoxin gây
chết người nếu không được chế biến cẩn trọng. Rất nhiều người đã
thiệt mạng vì ăn trúng độc cá nóc.
Trong củ sắn (khoai mì) có nhiều độc tố dễ gây ngộ độc nếu không
chế biến đúng cách. Sắn phải được lột bỏ vỏ, cắt bỏ phần đầu và đuôi
vì chứa nhiều độc chất. Sắn cần ngâm trong nước qua đêm, luộc với
nhiều nước và mở nắp nồi khi luộc. Mục đích là để độc tố tan theo
nước và bốc hơi theo hơi nước. Tuyệt đối không ăn đọt sắn, sắn cao
sản, sắn lâu năm, sắn có vị đắng vì chứa nhiều độc tố. Không cho trẻ
em ăn nhiều sắn và không nên ăn sắn nguyên củ nướng hoặc chiên vì
độc chất còn nguyênchưa bị khử. Ngộ độc sắn có thể dẫn đến chết
người.
Không bao giờ ăn hạt điều thô, chưa qua chế biến. Hạt điều ở các
siêu thị đều qua quá trình rang sấy để đảm bảo loại bỏ hóa chất
urushiol có thể gây tử vong nếu ăn nhiều.
Óc khỉ là món ăn tươi sống xuất phát từ các nước Châu Á với quan
niệm đây là món ăn bổ dưỡng, tăng cường sinh lực. Tuy nhiên, các
nghiên cứu chỉ ra ăn óc khỉ là nguyên nhân gây bệnh hoại não (Variant
CreutzfeldtJakob).
Nếu thận yếu, chỉ cần 100ml nước ép khế cũng có thể gây độc làm
suy yếu thận bởi nó chứa độc tố thần kinh ảnh hưởng đến não và thần
kinh.
Quả cây cơm cháy phổ biến ở Châu Âu, có tính kháng sinh, kháng
khuẩn và kháng viêm rất hiệu quả. Quả cơm cháy còn chứa nhiều chất
xơ, canxi, sắt, kali và các loại vitamin A, B6, C. Tuy nhiên, nếu ăn quả
cây cơm cháy chưa chín, bạn sẽ bị ngộ độc. Hãy chắc rằng bạn chỉ ăn
phần quả chín của cây để tránh ngộ độc đáng tiếc.
Gỏi sứa là món ăn được khá nhiều người ưa chuộng dù loại thực
phẩm này ẩn chứa nguy cơ nhiễm độc. Không phải tất cả loài sứa đều
gây ra các vết chích đau đớn và có độc chất nguy hiểm. Tuy nhiên nọc
sứa hộp được coi là nguy hiểm nhất thế giới. Độc tố của nó tấn công
tim, hệ thần kinh và các tế bào da.
Sò huyết chứa nhiều virus và vi khuẩn dễ gây các bệnh viêm gan A,
E, thương hàn và bệnh kiết lỵ. Trên thực tế khoảng 15% người hay ăn
sò huyết có nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm trên.