Báo cáo đồ án môn học kỹ thuật thực phẩm: Tính toán thiết kế kho lạnh 500 tấn dùng để trữ đông Bơ

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HCM

KHOA CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM
--------

1


LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu và tham khảo để hoàn thành đồ án ‘ tính toán thiết 
kế kho lạnh 500 tấn dùng để trữ đông bơ” em xin chân thành cảm ơn:
Trường ĐH Công Nghiệp Thực Phẩm Tp. Hồ  Chí Minh đã tạo mọi điều kiện 
tốt nhất về cơ sở vật chất kĩ thuật, trang thiết bị để chúng em có thể hoàn thành 
đồ án trong thời gian ngắn.
Thư  viện trường đã cung cấp những tư  liệu hết sức có giá trị, là tài liệu tham 
khảo tốt và quý báu.
Đặc biệt gửi lời cảm ơn đến thầy Đào Thanh Khê, người trực tiếp hướng dẫn 
tận tình để nhóm chúng em hoàn thành đồ án đúng thời hạn.
Mặc dù rất cố gắng nhưng do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế nên đồ án 
không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được những ý kiến nhận xét 
đóng góp từ  quý thầy cô để  đồ  án được hoàn thiện hơn. Chúng em xin chân  
thành cảm ơn!
TP. Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 07 năm 2016

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
2


.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
..............................................................................................................................
Chữ ký của GVHD

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

3


.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
............
Chữ ký của giáo viên nhận
xét

4


Mục Lục:

5


1.1.     TỔNG QUAN
1.2.                        Tổng quan về kho lạnh
1.1.1.

Khái niệm về kho lạnh bảo quản

Kho lạnh là các kho có cấu tạo kiến trúc đặc biệt dùng để bảo quản các sản 
phẩm và hàng hóa khác nhau ở nhiệt độ lạnh và điều kiện không khí thích hợp. 
Do không khí trong buồng lạnh có tính chất khác xa không khí ngoài trời nên kết 
cấu xây dựng, cách nhiệt, cách ẩm của kho lạnh và kho lạnh đông có những yêu 
cầu đặc biệt nhằm bảo vệ hàng hóa bảo quản và kết cấu công trình khỏi hư 
hỏng do các điều kiện không khí bên ngoài cũng vì các lý do đó, kho lạnh khác 
biệt hẳn với các công trình xây dựng khác.
Kho lạnh đầu tiên được xây dựng ở Mỹ năm 1890. Qua hơn 100 năm phát triển, 
ngày nay kho lạnh các chủng loại khác nhau đã được xây dựng khác nơi, đóng 
góp một phần không nhỏ vào việc bảo quản, dữ trữ và phân phối lương thực, 
thực phẩm một cách có hiệu quả trên phạm vi toàn thế giới, đồng thời hỗ trợ 
cho nhiều ngành kinh tế phát triển.[1]
1.1.2.

Phân loại kho lạnh

Dung tích và công dụng của các kho lạnh và kho đông rất khác nhau. Dung tích 
và mục đích sự dụng ảnh hưởng rất nhiều tới hình dáng cũng như thể tích mặt 
bằng cụ thể của kho.
1.3.     Theo kết cấu kho lạnh người ta phân ra:
Kho lạnh truyền thống: là các kho lạnh được xây dụng từ các vật liệu 
xây dựng như : bê tông cốt sắt, vôi vữa và các vật liệu cách nhiệt, cách ẩm 
phù hợp.
+

Kho lạnh lắp ghép: là các kho lạnh lắp ghép từ các panel chế tạo sẵn 
từ nhà máy. Ưu điểm vượt trội của nó là đơn giản, nhẹ gọn, thi công nhanh 
có thể di chuyển từ vị trí này đến vị trí khác, nhược điểm là giá thành cao 

không thể xây dựng kho lạnh lắp ghép nhiều tầng.
+

1.4.     Theo công dụng của kho lạnh người ta phân ra:
Kho lạnh chế biến: là một bộ phận của cơ sở chế biến lạnh các loại 
thực phẩm như: thịt, cá, sữa, rau, hoa quả…các sản phẩm được chế biến và 
bảo quản tậm thời ở xí nghiệp sau đó chuyển đến các kho lạnh phân phối, 
trung chuyển, thương nghiệp hoặc xuất khẩu. Chúng là mắt xích đầu tiên 
của dây chuyền kho lạnh, dung tích không lớn.
+

6


Kho lạnh phân phối: dùng để bảo quản các sản phẩm trong mùa thu 
hoạch, phân phối, điều hòa cho cả năm dùng cho các thành phố, trung tâm 
công nghiệp lớn.
+

Kho lạnh trung chuyển: thường đặt ở các hải cảng, những điểm nút 
đường sắt, bộ…dùng để bảo quản ngắn hạn tại những nơi trung chuyển.  
Kho lạnh trung chuyển có thể kết hợp làm một với kho lạnh phân phối hoặc 
thương nghiệp.
+

Kho lạnh thương nghiệp: dùng để bảo quản ngắn hạn thực phẩm sắp 
đưa ra thị trường. Nguồn hàng chủ yếu là từ kho lạnh phân phối. Kho lạnh 
thương nghiệp được chia làm 2 loại theo dung tích: cỡ lớn từ 10 đến 150t 
dùng cho các trung tâm công nghiệp, thị xã…;cỡ nhỏ đến 10t dùng cho các 
cửa hàng, quầy hàng, khách sản…Thời gian bảo quản khoảng 20 ngày.

+

Kho lạnh vận tải: thực tế là các ôtô, tàu hỏa và tàu thủy lạnh dùng để 
dùng để chuyên chở, vận tải các sản phẩm bảo quản lạnh.
+

Kho lạnh sinh hoạt: thực chất là các tủ lạnh, tủ đông các loại sử dụng 
tại gia đình. Chúng được coi là mắt xích cuối cùng của dây truyền lạnh, 
dùng để bảo quản thực phẩm trong một tuần lễ.
+

1.5.     Theo nhiệt độ người ta chia ra:
Kho bảo quản lạnh: nhiệt độ bảo quản thường trong khoảng ­20C đến 
50C. Đối với một số rau quả nhiệt đới cần bảo quản nhiệt độ cao hơn.
+

Kho bảo quản đông: kho được sử dụng để bảo quản các mặt hàng đã 
qua cấp đông. Nhiệt độ bảo quản tùy thuộc vào thời gian, loại thực phẩm 
bảo quản. Tuy nhiên nhiệt độ bảo quản tối thiệu phải đạt – 180C để cho vi 
sinh vật không thể phát triển làm hư hại thực phẩm trong quá trình bảo 
quản.
+

+

Kho đa năng: nhiệt độ bảo quản là – 120C.

Kho gia lạnh: nhiệt độ 00C, dùng để gia lạnh các loại sản phẩm trước 
khi chuyển sang khâu chế biến khác.
+

+

Kho bảo quản nước đá: nhiệt độ kho tối thiểu ­40C.

1.6.     Theo dung tích chứa: 
Kích thước kho lạnh phụ thuộc chủ yếu vào dung tích chứa hàng của 
nó. Do đặc điểm về khả năng chất tải cho mỗi loại thực phẩm có khác nhau 
nên thường quy dung tích ra tấn thịt (MT­Meat Tons)
+

7


1.7.     Theo đặc điểm cách nhiệt người ta chia ra:
Kho xây: là kho mà kết cấu kiến trúc xây dựng và bên trong người ta 
tiến hành bọc các lớp cách nhiệt. Kho xây dựng chiếm diện tích, khó lắp 
đặt, giá thành tương đối cao, khó tháo dỡ và di chuyển. Mặt khác về mặt 
thẩm mỹ và vệ sinh kho xây dụng không đảm bảo tốt. Vì vậy ở nước ta 
người ta ít sử dụng kho xây dựng để bảo quản thực phẩm.
+

Kho panel : được lắp ghép từ các tấm panel tiền chế polyurethan và 
được lắp ghép với nhau bằng các móc khóa cam locking. Kho panel có hình 
thức đẹp, gọn và giá thành tương đối rẻ, tiện lợi lắp đặt, tháo đỡ. Hiện nay 
ở nước ta đã sản xuất các tấm panel cách nhiệt đạt tiêu chuẩn cao. Vì thế 
hầu hết các xí nghiệp công nghiệp thực phẩm đều xử dụng kho panel để 
bảo quản hàng hóa.
+

1.1.3.

Các phương pháp xây dựng kho lạnh

1.1.3.1.

Phương pháp truyền thống:

Phương pháp này kho lạnh được xây dựng bằng vật liệu xây dựng và lớp cách 
nhiêt, cách ẩm vào phía trong kho. Quá trình xây dựng phức tạp qua nhiều công 
đoạn.
­

Ưu điểm:

+

Tận dụng được nguyên liệu sẵn có tại địa phương.

+

Có thể sự dụng công trình kiến trúc sẵn có để chuyển thành kho.

+

Chi phí xây dựng thấp.

­

Nhược điểm:

+

Khó khăn khi cần di chuyển kho lạnh, hầu như bị phá hỏng.

+

Cần nhiều thời gian và nhân công.

+

Chất lượng công trình có độ tin cậy không cao.

1.1.3.2.

Phương pháp hiện đại

Đó là phương án xây dựng các kho bằng cách lắp các tấm panel tiêu chuẩn 
trên nền, khung và mái của kho.
­

8

Ưu điểm:


Các chi tiết cấu trúc cách nhiệt, cách ẩm là các tấm tiêu chuẩn 
chế tạo sẵn, nên dễ dàng vận chuyển đến nơi lắp đặt và lắp ráp 
nhanh chóng.
+

+

Dễ dàng di chuyển kho khi cần, không bị hư hỏng.

Kho chỉ cần khung và mái che, nên không cần đến vật liệu xây 
dựng nhiều, nên xây dựng đơn giản.
+
­

Nhược điểm:

+

Giá thành cao.

1.8.   Tổng quan về nguyên liệu 
1.2.1.

Nguồn gốc, phân bố và phân loại

Đa số các giống bơ đều xuất xứ từ các vùng nhiệt đới Trung Mỹ như Mexico, 
Guatemala và quần đảo Antilles. Trong những xứ này, người ta thường phát 
hiện những cây bơ mọc hoang dại.
Bơ gồm rất nhiều giống thuộc họ Lauraceae. Phần lớn các giống có tính cách 
thương mại đều thuộc vào 3 chủng: chủng Mexico, chủng Guatemala và chủng 
Antilles hay West Indian.
Chủng Guatemala và West indian (Antilles) được xếp vào loài Persea americana 
Mill.
Chủng Mexico được xếp vào loài Persea drymyfolia.
Đặc tính của 3 chủng loại bơ quan trọng:

­ Chủng Mexico: Có lá thay đổi nhiều về kích thước, lá có màu xanh lục, mặt 
dưới nhạt hơn mặt trên, đặc biệt khi vò lá ngửi có mùi hôi anique. Trái thường 
dài dạng quả lê, dạng đu đủ. Chất lượng rất tốt do hàm lượng chất béo rất cao: 
15­30% (trên thị trường gọi là bơ sáp). vỏ trái mỏng, thường trơn tru, khi chín có 
màu xanh, vàng xanh, hay đỏ tím, đỏ sẫm tùy giống. hạt hơi lớn, vỏ hạt mỏng, 
mặt ngoài hạt trơn láng, khi chín hạt nằm lỏng trong lòng quả nhưng lắc không 
kêu. Thời gian từ khi ra hoa đến lúc trái chín thường từ 8­9 tháng. Đây là chủng 
bơ có chất lượng cao nhất và có đặc tính chịu rét tốt nhất.
­ Chủng Guatemala: có lá màu xanh sẫm hơn chủng mexico và chủng Antilles, 
khi vò lá không có mùi hôi. Đọt non màu đỏ tối. Thời gian từ lúc trổ hoa đến lúc 
trái chín thường từ 9­12 tháng. Trái nhiều cuống trái dài, vỏ hơi dày và có sớ gỗ. 
Da thường sần sùi như da cá sấu. Hạt nhỏ và nằm sát trong lòng quả. Thịt quả 
dày cơm, có hàm lượng dầu béo 10­15%. Mặt ngoài hạt láng hoặc trơn láng. 
Chủng này có sức chống chịu rét khá tốt.

9


­ Chủng Antilles hoặc West Indian: có lá to, lá thường có màu sắc gần như đồng 
đều ở hai mặt lá; khi vò nát lá, ngửi không thấy mùi vị gì cả. Thời gian từ lúc 
trổ hoa đến lúc trái chín thường từ 6­9 tháng. Trái thường to, có trái rất to. 
Cuống trái ngắn. Vỏ trái hơi ngắn và dai, dày trung bình 0,8­1,5 mm. Da trái có 
màu xanh và khi chín thì đổi sang màu xanh hơi vàng. Thịt quả có hàm lượng 
dầu 3­10%. Hạt khá lớn và nằm lỏng trong lòng quả, khi chín lắc qua nghe 
tiếng kêu. Mặt ngoài của hạt sần sùi, vỏ bao quanh hạt không dính liền với hạt. 
Chủng Antilles chịu rét yếu nhưng chịu nóng và chịu mặn (3% trong nước tưới).
ĐẶC ĐIỂM PHÂN BIỆT 3 LOẠI BƠ:
Chủng bơ
Mexico

Guatemal
a
Antilles

Cở 
trái

Vỏ trái

Dầ u  
trong 
cơm
Cao

Hạ t

Mùi hôi  Nhỏ
Anique

Mỏng 
0.8mm

Nhỏ  Dày từ  Trung 
lớn 
1.5­
bình
đều  1.8mm
có
Không  Rất  Trung  Thấp
hôi

lớn và  bình 
nhỏ
0.8­
1.5mm

Nhỏ

Màu lá

Không 
hôi

To

To

Khoản
g rỗng 
hạt
Lỏng 
không 
sát thịt

Chụi 
rét

Dính 
chặt 
vào 
cơm

Lỏng, 
khi 
chín 
lắc kêu

Khá 
tốt

Tốt

Yếu

Ưu 
điểm 
chung
Chịu 
rét 
chất 
lượng 
tốt
Chịu 
rét khá 
tốt
Chịu 
nóng 
chịu 
mặn

­ Hiện nay trên thị trường đẵ xuất hiện1 giống bơ có tên Booth mới , nguồn gốc 
từ Mỹ được nghiện cứu và tiến hành khảo nghiệm từ Cty TNHH Tư vấn đầu 

tư phát triển nông lâm nghiệp EaKmát (Viện KHKTNLN Tây Nguyên).
Ưu điểm nổi trội của bơ Booth là hàm lượng chất béo cao, đạt 15% so với 5% 
ở giống bơ nước và dưới 10% ở giống bơ địa phương, có hương vị thơm ngon. 
Ngoài ra, trái bơ có vỏ dày, thời gian bảo quản có thể kéo dài trên 10 ngày, đáp 
ứng yêu cầu cho xuất khẩu. Đặc biệt thời vụ thu hoạch bơ Booth vào tháng 10 
– tháng 11, muộn hơn so với các giống bơ địa phương trên 2 tháng.
Căn cứ vào các đặc điểm trên, có thể nghi nhận các vùng phân bố của các 
chủng bơ ở Việt Nam cụ thể Đà Lạt­Lâm Đồng như sau:
­ Vùng Đà Lạt: hiện diện chủ yếu các giống thuộc chủng Mexico do đặc điểm 
chịu rét rất giỏi của nó, bên cạnh đó còn phát hiện các giống thuộc chủng 
Guatemala, nhưng chủng này chiếm tỷ lệ rất ít.

10


­ Vùng Đức Trọng, Đơn Dương, Bảo Lộc: trong các huyện này, chủng Antilles 
chiếm tỷ lệ cao nhất so với các chủng khác.
­ Vùng Di Linh: được xem là vùng phân bố chủng Guatemala.
­ Vùng chuyên canh bơ Tây Nguyên: tại tỉnh ĐăkLăk có khoảng 80.000 người 
trồng bơ với diện tích đạt gần 2.700ha, sản lượng hàng năm bán ra thị trường 
hơn 40.000 tấn.
1.2.2.

Thành phần hóa học

Thành phần hoá học chính của phần nạc có các số liệu sau:
Bảng 1.1: Bảng thành phần hoá học chính của phần nạc trái bơ:
Nước(% theo trọng lượng mẫu 
tươi)

77  81

Protêin thô(N*6.25)(%theo chất 
khô)

6 . 47

Lipid thô (% theo chẩt khô)

42.652.7

Tinh bột(% theo chất khô)

12.513.8

Đường Saccharose(% theo chất 
khô)

19.121.5

Đường khử(tính theo glucose)
(nt)

12.514.3

Từ các số liệu trên ta thấy thành phần hoá học chính trong chất khô của phần 
ăn được là Lipid và Glucid. Do đó có thể xem trái bơ là loại thức ăn sinh năng 
lượng cao.
­ Môt số đãc điểm của nhóm Lipid trong phần nạc trái bơ:
Lipid là thành phần hoá học chỉnh của phần nạc trái bơ. Các đặc điểm của lipid 

trong trái bơ vỏ màu xanh và trong trái bơ vỏ màu tím không khác nhau và chúng 
có các chỉ số hoá lý, thành phần các acid béo khá gần với dầu cọ nhóm 
olein(olein palm oil) và như sau:
Bảng 1.2: Một số chỉ tiêu hoá lý và thành phần các acid béo của chất béo 
trong phẩn ăn được của trái bơ xanh, bơ tím và dầu cọ olein:

11

Chỉ số hoá lý và thành 
phần acid béo

Bơ  
xanh

Bơ tím

Dầu cọ 
nhóm olein

1.Lipid không xà phòng 
hoá(%/dầu)

1.67

1.78

­


2.Chi số Iode(g iode/100g 

dầu)

77.4

77.4

58

3.Chỉ số khúc xạ (n20)

1.4643

1.4652

­

­ Acid myristic (C14:0)

­

­

1.0

­Acid Palmitic (C16:0)

31.13

30.98

39.8

­Acid Palmitoleic (C16:1)

9.23

8.47

­

­Acid Stearic (C18:0)

0.44

0.53

4.4

­Acid Oleic (C18:1)

47.35

48.04

42.5

­Acid Linoleic (C18:2)

9.66

10.98

11.2

­Acid Linolenic (C18:3)

0.71

0.56

­

­Acid Arachidic (C20:0)

1.48

0.44

­

4.Thành phần acid béo(% 
tổng acid béo)

Chất béo của trái bơ chứa các acid béo không no (các acid Palmitioleic, 
Olein,linoleic ) nhiều hơn một ít so với dầu cọ nhóm olein, do đó có chỉ số iode 
lớn hơn tương ứng.
Giá trị sinh học của một chất béo thực phẩm được đánh giá qua hàm lượng acid 
Linoleic (C18:2) và Linolenic (C18:3). Hàm lượng của acid béo Linolenic, trong 
chất béo của trái bơ (­10%) thấp hơn nhiều so với trong dầu đậu phông (20%), 
bẳp (55%) và dầu đậu nành (53%).

­ Các thành phần thuôc nhóm Glucid:
Trong 150g thịt trái bơ, các thành phần thuộc nhóm glucid được tìm thấy như 
sau:
Bảng 1.3: Các thành phần thuộc nhóm glucid trong 150 g thịt trái bơ:
Tổng các chất Glucid

12.8

g

4%

Chất xơ (xenluloza)

10.1

g

40%

Tinh bột

0.2

g

Đường

1.0

8

Sucrose

90.0

mg

12


Glucose

555

mg

fructose

180

mg

Lactose

0.0

mg

Maltose

0.0

mg

Galactose

150

mg

­ Thành phần protein và các amino Acid: 
Trong 150g thịt trái bơ, các thành phần thuộc nhóm protein và amino acid được 
tìm thấy như sau: 
Bảng 1.4: Protein và các amino Acid
Các thành 
phần
%DV
Protein

3.0

tryptophan

37.5 mg

threonine

109

mg

Isoleucine

126

mg

Leucine

214

mg

Lysine

198

mg

Methionine

57.0 mg

cystine

40.5 mg

phenylalanine

348

tyrosine

73.5 mg

Valine

160

mg

arginine

132

mg

Histidine

73.5 mg

Alanine

163

mg

Aspartic acid

354

mg

Glutamic acid

431

mg

Glycine

156

mg

13

g

mg

6%


Proline

147

mg

Serine
Hydroxyproline

171
~

mg

­ Các Vitamin và nguyên tố khoáng:
Trong 150g thịt trái bơ, các thành phần thuộc nhóm Vitamin và khoáng chất được tìm 
thấy như sau:
    Bảng 1.5: Các vitamin
Các 
Các 
STT
Vitamin %DV STT
Vitamin %DV
1

Vitamin A

219

IU 4% 12

2

Retinol

0.0

meg

13

3

Retinol Activity 10.5 meg

4

Alpha Carotene

5
6
7
8
9
10
11

meg

39%

mg

7%

14

Vitamin K
31.5
Thiamin(sinh tổ  0.1
B)
Riboflavin(B2) 0.2

mg

11%

36.0 meg

15

Niacin(B3)

2.6

mg

13%

Beta Carotene
Beta 
Cryptoxanthin
Lycopene
Lutein + 
Zeaxanthin

Vitamin C

93.0 meg

16

Vitamin B6

0.4

mg

19%

42.0 meg

17

Folic

122

meg

30%

meg

18

Food Folate

122

meg

406 meg

19

Folic Acid

0.0

meg

15.0 mg 25% 20

Dietary Folate

122

meg

Vitamin D

~

Vitamin B12

Vitamin E

3.1

0.0
2.1

0.0

21
mg 16% 22

Bảng 1.6: Các ngụyên tố khoáng.
Các 
nguyên 
tố 
khoáng %DV
Canxi

18.0

mg

2%

Sắt

0.8

mg

5%

14

Vitamin B5

25%
0%

mg

21%


Magiê

43.5

mg

11%

Photpho

78.0

mg

8%

Kali

727

mg

21%

Natri

10.5

mg

0%

Kẽm

1.0

mg

6%

Đồng

0.3

mg

14%

Mangan

0.2

mg

11%

Lưu huỳnh 0.6

mcg

1%

Flo

mcg

10.5

1.9.   Nội dung và yêu cầu thiết kế:
1.3.5.1. Bảo quản lạnh:
­

Sản phẩm bảo quản: cơm bơ.

­

Dung tích: 500 tấn

­

Nhiệt độ kho lạnh bản quản: ­18oC

­

Độ ẩm tương đối: 90%.

1.3.5.2.
­

Thông số môi trường:

Địa điểm xây dựng: kho lạnh đặt tại Hồ Chí Minh.

1.3.5.3.

 Môi chất lạnh 

Môi chất lạnh sử dụng trong kho lạnh bảo quản là R22
Môi chất lạnh R22 có công thức hóa học CHClF2 là một chất khí không màu, có  
mùi thơm rất nhẹ.
Nếu làm mát bằng nước  ở  nhiệt độ  ngưng tụ  30oC áp suất ngưng tụ  là 1,19 
MPa, làm mát bằng không khí  ở  nhiệt độ  ngưng tụ  42oC, áp suất ngưng tụ  sẽ  là 1,6 
MPa.

15

Nhiệt độ sôi ở áp suất khí quyển là ­40,80C nên áp suất bay hơi thường lớn hơn 
áp suất hí quyển.
R22 có áp suất trung bình giống như  ammoniac nhưng có ưu điểm là tỷ  số nén  
thấp hơn bởi vậy với máy nén 2 cấp có thể  đạt nhiệt độ  đến ­60   ­70oC. Nhiệt độ 
hóa rắn của R22 cũng thấp hơn.
Năng suất lạnh riêng khối lượng lớn hơn của R12.
Năng suất lạnh riêng thể  tích lớn hơn của R12 khoảng 1,6 lần nên có thể  nạp 
R22 cho máy nén R12 để nâng cao năng suất lạnh nếu độ bền máy nén cũng như công 
suất động cơ cho phép. Máy nén gọn nhẹ hơn.
Khả năng trao đổi nhiệt lớn hơn của R12 khoảng 1,3 lần. Trong các thiết bị trao  
đổi nhiệt với nước, có bố trí cánh tản nhiệt về phía môi chất R22. Các thiết bị tao đổi  
nhiệt gọn hơn.
Khả năng lưu động của môi chất lớn hơn trong các đường ống nhỏ hơn.
R22 hòa tan hạn chế  dầu gây khó khan phức tạp cho việc bôi trơn,  ở  khoảng 
môi chất không hòa tan dầu (­40oC   ­20oC) dầu có nguy cơ bám lại dàn bay hơi làm 
cho máy nén thiếu dầu. Thường người ta tránh không cho máy lạnh làm việc ở chế độ 
này.
R22 không hòa tan nước nhưng mức độ hòa tan lớn gấp 5 lần của R12 nên nguy 
cơ tắc ẩm củng giảm đi.
R22 cũng có tính rửa sạch bẩn, cát trên thành máy nén và thiết bị ngưng  ở mức  
độ ít hơn R12.
R22 không dẫn điện ở thể hơi nhưng có thể dẫn điện ở thể lỏng nên tuyệt đối 
không được để lỏng lọt về động cơ máy rửa kín và kín. Tất cả các tính chất về điện  
của R22 đều kém hơn của  R12. Đặc biệt khi có ẩm, bẩn, các chỉ số này giảm xuống 

16

nhanh chóng,  ẩm tuy rất ít nhưng vẫn có thể  gây ra các vùng đọng sương gây chập 
vòng dây hoặc phóng điện  ở  các cọc tiếp điện. Sự  cố  về  động cơ  điện và sự  cố  về 
điện nói chung ở máy nén kín R22 nhiều hơn rõ rệt so với R12.
R22 bền vững ở phạm vi nhiệt độ và áp suất làm việc. Có chất xúc tác là thép,  
R22 phân hủy ở nhiệt độ 550oC có thành phần clo và phosgen rất độc giống như R12.
R22 không tác dụng với kim loại và phi kim loại chế tạo máy nhưng hòa tan và 
làm trương phồng một số chất hữu cơ như R12.
R22 không cháy và không nổ, tuy độ an toàn cháy nổ thấp hơn của R12.
R22 không độc đối với cơ thể sống, khi hàm lượng cao trong không khí chỉ gây 
ngạt thở vì thiếu oxi.
R22 không làm biến chất thực phẩm bảo quản.
R22 đắt nhưng dễ kiếm, dễ vận chuyển, dễ bảo quản.
R22 được sử dụng cho máy lạnh có năng suất trung bình, lớn và rất lớn, được  
ứng dụng cho nhiều mục đích khác nhau, đặc biệt trong kỹ thuật điều tiết không khí.
Mức độ  phá hủy tầng ozon của R22 nhỏ nhưng nó lại gây hiệu  ứng nhà kính 
làm nhiệt độ trái đất tăng lên. Tuy nhiên do chưa tìm được môi chất thay thế hiệu quả, 
R22 còn được sử dụng đến năm 2045 ở Việt Nam.

17


1.10.  TÍNH TOÁN KHO LẠNH
2.1

 Xác định số lượng và kích thước các buồng lạnh

Kho lạnh có dung tích nguyên liệu yêu cầu ENL= 500 tấn
Công suất : 5 tấn/ ngày đêm
Định mức chất tải thể tích của sản phẩm cơm bơ đóng trong bao PE : gv= 
0,9892 tấn/m3

Chọn chiều cao kho lạnh H= 4800 mm;
Chiều cao chất tải h= 3500 mm
Diện tích phòng lạnh quy chuẩn f= 72 m2 mạng lưới cột 6 x 12 m
2.1.1

Thể tích kho lạnh

Thể tích kho lạnh được xác định bởi biểu thức: V=  
Trong đó: 
+ E ­ dung tích kho lạnh,t;
+ V ­ thể tích kho lạnh, m3;
+ gv ­ tiêu chuẩn chất tải theo thể tích, t/m3;
+ với E = 500 tấn;
+ gv = 0,9892 tấn/m3 ( thực nghiệm).

Ta có: V = = 502,459 (m3)
2.1.2

Diện tích chất tải  trong kho lạnh

Diện tích chất tải hữu ích của buồng lạnh F, m2 được xác định qua thể tích 
buồng lạnh và chiều cao chất tải h, m.
Diện tích chất tải: F= 
Trong đó:

18

+

F ­ diện tích chất tải, m2;

+

h ­ chiều cao chất tải.

+

h=3,5 m


Ta có: F =  = 143,56m2
Diện tích cần xây dựng

2.1.3

Diện tích lạnh cần thiết được xác định bởi biểu thức:
Fl= 
Trong đó:
+

F1 ­ diện tích tổng thể cần thiết kế, m2;

+

F

+

Với diện tích phòng 72m2 lấy F = 0,7

 ­ hệ số sử dụng diện tích của các phòng lạnh;

Ta có: F1= = 205,085 (m2)
Diện tích phòng lạnh, m2

F

Đến 20

0,500,60

Từ 20 đến 100

0,700,75

Từ 100 đến 400

0,750,80

Từ 400 trở lên

0,800,85

2.1.4

Tải trọng của nền

Tải trọng của nền xác định theo tiêu chuẩn chất tải và chiều cao tải: 
gF = gvh
Trong đó: 

+

gF ­ định mức chất tải theo diện tích;

+

gv – tiêu chuẩn chất tải, tấn/m3;

+

h ­ chiều cao chất tải, h = 3,5 m.

vậy gF= 0,9892  3,5 = 3,4622 (t/m2)
2.1.5

Số lượng buồng lạnh

Số lượng buồng lạnh : Z=  
Trong đó:
+
19

Z ­ số buồng lạnh ( lấy giá trị số nguyên);


+

F1 ­ diện tích tổng thể cần thiết kế, m2;

+

f ­ diện tích phòng lạnh quy chuẩn, m2;

+

chọn f = 72 m2

Ta có: Z == 2,848
Chọn Z = 3 cỡ kho lạnh sẽ là 12x18m
2.1.6

Dung tích thực tế

Ett= 500 = 526,685 (tấn)
Trong đó Ett dung tích thực tế của buồng


20

Chọn kích thước kho lạnh:

+

Chọn F1 = 252 (m2)

+

Kích thước kho lạnh 12 21  3,5 (m)

1.11.  TÍNH TOÁN CÁCH NHIỆT CÁCH ẨM
3. 1

Tính toán cho vách kho lạnh

Hệ số truyền nhiệt ở ­ 200C là: k = 0,21
 (W/m2K) : hệ số cấp nhiệt của không khí bên ngoài (tường có chắn gió).
 (W/m2K) : hệ số cấp nhiệt của không khí trong phòng (đối lưu cưỡng bức).
Các lớp tường bao

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 

Lớp vữa ximăng

0,01

0,88

Lớp gạch đỏ

0,36

0,93

Lớp bitum chống ẩm

0,003

0,18

Lớp vữa có lưới thép

0,01

0,86

Lớp cách nhiệt stiropo

3.1.1.

(W/mK)

0,047

Xác định chiều dày cách nhiệt:

Ta có hệ số truyền nhiệt k cho bởi biểu thức: 
k =  
Trong đó:
+

α1 = 23.3 W/m2 .K : hệ số cấp nhiệt của không khí bên ngoài (tường có chắn 
gió).

+
21

α2 = 8 W/m2.K : hệ số tỏa nhiệt của vách.

+

δi ­ bề dày của vật liệu làm tường (bảng 3.1).

+

λi ­ hệ số truyền nhiệt của vật liệu làm vách (bảng 3.1).

Ta có bề dày cách nhiệt của vách là:

= 0,047[ – ( +  + ) ]
=  0,195 (m) = 195 (mm)
Để đảm bảo tốt cho cách nhiệt chọn chiều dày cách nhiệt là  230 (mm).
Ta có hệ số truyền nhiệt thực: 
Kt = 
= 0,18 (W/m2K)
Các lớp tường bao

ST
T
1
2
3
4
5

2 Lớp vữa ximăng
Lớp gạch đỏ

Lớp bitum chống ẩm
Lớp vữa có lưới thép
Lớp cách nhiệt stiropo

6

Tổng cộng

3.1.2.

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 

0,02
0,36
  0,003
0,01
0,23

0,88
0,93
0,18
0,86
  0,047

(W/mK)

      0,623

Kiểm tra đọng sương

Để vách không đọng sương thì hệ số truyền nhiệt phải thỏa mãn điều kiện 
sau:
Kt < Ks. Để an toàn thì Kt < 0,95 x Ks.
Với Ks = 
Trong đó : 

22

+

t1 ­ nhiệt độ không khí ngoài môi trường. t1 = 400C

+

t2 ­ nhiệt độ không khí trong kho lạnh. t2 = ­180C


ts ­ nhiệt độ điểm đọng sương của không khí ngoài môi trường, 0C.

+

Từ đồ thị Molier h­x tra t1 = 400C;  74 => tS = 31,875
Vậy ta có: 
Ks =  = 3,05
Xét Kt < 0,95 x Ks  0,182< 0,95 x 3,05  0,182 < 2,8975 
Kết luận: với cấu trúc bề dày lớp cách nhiệt của lớp cách nhiệt là 0,23 m là 
đảm bảo nhất.
3. 2

Cách nhiệt, cách ẩm cho nền

Nền lửng được kết cấu: 
ST
T
1
2
3
4
5
6

Các lớp nền

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 
(W/mK)

Bê tông tấm
Cách ẩm nhựa đường
Lớp bitum chống ẩm
Bê tông cốt thép
Lớp vữa có lưới thép

0,1
0,002
0,005
0,15

0,02

1
0,86
0,18
1,5
0,88

Lớp cách nhiệt 
polyurethane cứng

0,041

3.2.1. Xác định bề dày lớp cách nhiệt

Ta có hệ số truyền nhiệt k cho bởi biểu thức: 
k =  
Trong đó:
+

α1 = 23.3 W/m2 .K : hệ số cấp nhiệt của không khí bên ngoài (tường có chắn 
gió).

23

+

α2 = 7 W/m2.K : hệ số cấp nhiệt của nền .

+

δi ­ bề dày của vật liệu làm nền (bảng 3.3).

+

λi ­ hệ số truyền nhiệt của vật liệu làm nền (bảng 3.3).


+

Hệ số truyền nhiệt ở ­ 200C là: k = 0,21

Ta có bề dày cách nhiệt của nền là:

= 0,041[ – ( +  + ) ]
=  0,173 (m)= 173 (mm)
Để đảm bảo tốt cho cách nhiệt chọn chiều dày cách nhiệt là  230 mm.
Ta có hệ số truyền nhiệt thực: 
Kt = 
= 0,163(W/m2K)

ST
T
1
2
3
4
5

Các lớp nền

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 
(W/mK)

Bê tông tấm
Cách ẩm nhựa đường
Lớp bitum chống ẩm
2 lớp bê tông cốt thép
Lớp vữa có lưới thép

0,1
0,002
0,005
0,3
0,02

1
0,86
0,18
1,5
0,88

6

Lớp cách nhiệt 
polyurethane cứng

0,23

0,041

7

Tổng cộng

0,657

Giống như trên, kiểm tra độ đọng sương, độ ẩm thì không bị đọng sương, đọng 
ẩm trên bề mặt kết cấu của nền.
3. 3

Cách nhiệt, cách ẩm cho trần

Trần bằng bê tông cách nhiệt phía dưới có kết cấu
ST
T
1

24

Các lớp trần

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 
(W/mK)

Lớp gạch chống nóng

0,22

0,93


Lớp bê tông cốt thép
Lớp bitum
Lớp cách nhiệt bằng 
stiropo
Lớp vữa trát lưới thép

2
3
4
5

0,15
0,005

1,5
0,18
0,047

0,02

0,88

Ta có hệ số truyền nhiệt k cho bởi biểu thức: 
k =  

Trong đó:
+

α1 = 23.3 W/m2 .K : hệ số cấp nhiệt của không khí bên ngoài (tường có chắn 
gió).

+

α2 = 7 W/m2.K : hệ số cấp nhiệt của trần.

+

δi ­ bề dày của vật liệu làm trần (bảng 3.5).

+

λi ­ hệ số truyền nhiệt của vật liệu làm trần (bảng 3.5).

+

Hệ số truyền nhiệt ở ­ 200C là: k = 0,21

Ta có bề dày cách nhiệt của trần là:

= 0,047[ – ( +  + ) ]
=  0,197 (m)= 197 (mm)
Để đảm bảo tốt cho cách nhiệt chọn chiều dày cách nhiệt là  230 mm.
Ta có hệ số truyền nhiệt thực: 
Kt = 
= 0,183 (W/m2K)

STT

Các lớp trần

Chiều dày (m)

Hệ số dẫn nhiệt  λ 
(W/mK)

1
25

Lớp gạch chống nóng

0,22

0,93