BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA NÔNG HỌC
BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU BỌ TRĨ GÂY HẠI TRÊN CÂY ỚT CAY
(Capsicum frutescens L) VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ
CHÚNG TẠI CỦ CHI Tp. HỒ CHÍ MINH.
GVHD: PGS. TS Nguyễn Thị Chắt
SVTH: Tô Thị Thùy Trinh
Lớp: DH08NH
Ngành: Nông Học
1
NỘI DUNG
Phần I: MỞ ĐẦU
Phần II: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
Phần III: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Phần IV: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
2
Phần I. MỞ ĐẦU
1.1 Đặt vấn đề
Ớt cay (capsicum frutescens L) là một loại cây gia vị được
sử dụng rộng rãi trong các bữa ăn hàng ngày, vừa là mặt hàng xuất
khẩu đứng đầu trong họ cà ớt.
Có một số loài sâu hại làm giảm năng suất của cây ớt. Trong
đó, bọ trĩ là một trong những đối tượng gây hại nặng trên cây ớt cay
nên đề tài: “Nghiên cứu bọ trĩ gây hại trên cây ớt cay (Capsicum
frutescens L) và biện pháp phòng trừ chúng tại Tp. Hồ Chí Minh”
đã được thực hiện.
3
1.2 Mục đích và yêu cầu
Mục đích
Tìm hiểu thành phần loài và mức độ gây hại bọ trĩ trên cây
ớt cay và đánh giá khả năng phòng trừ bọ trĩ bằng bẫy màu vàng
tại huyện Củ Chi – Tp. Hồ Chí Minh.
Yêu cầu
Tìm hiểu hiện trạng canh tác và tập quán phòng trừ bọ trĩ
của nông dân trên cây ớt cay tại huyện Củ Chi – Tp. Hồ Chí Minh.
Xác định thành phần loài và mức độ gây hại của bọ trĩ trên
cây ớt cay.
Khảo sát hiệu quả phòng trừ bọ trĩ bằng bẫy màu vàng.
4
Phần II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
2.1 Nội dung
Điều tra hiện trạng canh tác và tập quán phòng trừ sâu hại
trên cây ớt cay của nông dân ở huyện Củ Chi – Tp. Hồ Chí
Minh.
Điều tra thành phần bọ trĩ và mức độ gây hại của chúng trên
cây ớt cay.
Khảo sát khả năng phòng trừ bọ trĩ bằng bẫy màu vàng trong
việc phòng trừ bọ trĩ trên cây ớt cay tại huyện Củ Chi – Tp. Hồ
Chí Minh.
5
2.2 Địa điểm và thời gian nghiên cứu
ü
Địa điểm:
Đề tài được tiến hành tại bộ môn Bảo Vệ Thực Vật – Khoa
Nông Học – Trường Đại học Nông Lâm Tp. Hồ Chí Minh.
Các nghiên cứu ngoài đồng được tiến hành tại huyện Củ Chi,
Tp. Hồ Chí Minh.
ü
Thời gian nghiên cứu
Thời gian thực hiện đề tài từ tháng 11/2011 đến 04/2012.
6
2.3 Phương pháp nghiên cứu
2.3.1 Vật liệu nghiên cứu
-
Dụng cụ thu mẫu
-
Dụng cụ xử lý mẫu
-
Dung dịch làm mẫu
-
Phương tiện ghi nhận và làm mẫu
-
Vật liệu bố trí thí nghiệm
-
Tài liệu phân loại
7
2.3.2 Phương pháp điều tra
2.3.2.1 Điều tra hiện trạng canh tác
Mục đích điều tra hiện trạng canh tác nhằm làm cơ
sở thực tiễn phục vụ cho việc tiến hành làm đề tài.
Ø Phương pháp điều tra:
Sử dụng 30 phiếu, điều tra theo phương pháp phỏng
vấn trực tiếp nông dân có nội dung soạn sẵn.
Ø Chỉ tiêu theo dõi:
Thông tin chung
Kỹ thuật canh tác
Chăm sóc và bảo vệ thực vật
8
2.3.2.2 Điều tra thành phần và mức độ gây hại của bọ
trĩ trên cây cay ớt tại huyện Củ Chi, Tp. Hồ Chí
Minh.
Ø
Phương pháp điều tra:
-
Điều tra theo phương pháp của TS. Lê Văn Trịnh, 2000.
Viện BVTV, tập 3: “Phương pháp điều tra, đánh giá sâu,
bệnh, cỏ dại, chuột hại cây trồng cạn”.
Chọn 3 ruộng cố định.Tiến hành điều tra 5 điểm phân bố
-
đều trên một hàng, tịnh tiến không lặp lại. Mỗi điểm điều
tra 3 cây.
9
Ø Chỉ tiêu theo dõi:
Ghi nhận tổng quát thành phần sâu hại và thiên địch.
Thành phần loài bọ trĩ gây hại trên đọt, hoa và trái của cây ớt.
Mật số bọ trĩ (con/đọt).
Tỷ lệ đọt bị hại
Tỷ lệ đọt bị hại = (số đọt bị hại/ tổng số đọt điều tra) x 100%
Ø
Lịch điều tra: 10 ngày theo dõi 1 lần.
10
v
Ngoài ra để bổ sung vào thành phần tiến hành điều tra
thêm các ruộng khác nhau của nông dân.
ü
Phương pháp:
Chọn 3 ruộng ngẫu nhiên của 3 có diện tích ≥ 1.000m2. Điều tra và
thu mẫu ngẫu nhiên không cố định trên 3 ruộng. Điều tra 5 điểm, theo
hai đường chéo góc.
ü
Chỉ tiêu theo dõi:
-
Ghi nhận thành phần sâu hại và thiên địch.
Ghi nhận các loại bọ trĩ gây hại trên đọt, hoa và trái của cây ớt.
Mức độ xuất hiện.
MĐXH(%) = (số lần xuất hiện/tổng số lần điều tra)*100.
+ : Ít xuất hiện trên lần điều tra ( 1 – 25%)
11
2.3.2.3 Khảo sát hiệu quả phòng trừ bọ trĩ bằng bẫy màu vàng.
Ø
Phương pháp bố trí thí nghiệm
‒
Chọn 2 ruộng có diện tích ≥ 1000m2. Trong đó 1 ruộng để bố
trí bẫy màu vàng và 1 ruộng không bố trí bẫy dùng làm đối chứng.
‒
Thí nghiệm sử dụng 16 bẫy dính màu vàng sơn hai mặt có
kích thước 25x25 cm, bố trí ngẫu nhiên, đặt bẫy cách bờ 2 m và
cao hơn tán cây ớt 20 cm.
Ø
‒
Thời gian bố trí thí nghiệm:
Thí nghiệm được bố trí 3 đợt vào các thời điểm bắt đầu ra
hoa, ra hoa rộ, hình thành trái rộ
12
Phương pháp điều tra
Ø
Mỗi điểm đặt bẫy ta điều tra mật số bọ trĩ của 3 cây, mỗi cây
‒
chọn 3 đọt ngẫu nhiên, mỗi đọt quan sát 5 lá.
Đếm số lượng bọ trĩ vào bẫy.
‒
Ø
Ø
Chỉ tiêu theo dõi:
‒
Tính mật độ bọ trĩ (con/bẫy).
‒
Mật độ bọ trĩ 3 cây xung quanh bẫy (con/đọt).
‒
So sánh mật độ bọ trĩ trên ruộng có bẫy và không đặt bẫy.
Lịch theo dõi:
‒
Theo dõi vào các thời điểm ngày thứ 1, ngày th13ứ 2, ngày thứ 3,
Phần III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
3.1 Hiện trạng canh tác cây ớt cay của nông dân tại
huyện Củ Chi, Tp. Hồ Chí Minh Năm 2012.
14
Bảng 3.1: Một số thông tin chung về hiện trạng canh tác cây ớt cay tại huyện Củ
Chi, Tp. Hồ Chí Minh, năm 2012.
Chỉ tiêu ghi nhận
(1) (2)
Số hộ điều tra
(3)
Mức độ (%)
(4)
6
20,0
11
36,7
> 0,5 – 1
9
30,0
>1 – 5
4
13,3
Giống ớt F1 207
19
63,3
Nông Trường (ớt Sừng Trâu)
16
53,3
Ớt Sừng Vàng
2
6,7
Tháng 11 – tháng 12
21
70
Tháng 1 – tháng 2
10
33
Tháng 4 – tháng 5
24
1. Diện tích trồng/hộ (ha)
0,1 – 0,2
> 0,2 – 0,5
2. Giống ớt
3. Thời vụ xuống giống trong năm
15
80
(1) (2)
(3)
(4)
8 – 10
5
26,3
> 10 – 15
11
57,9
> 15 – 20
3
15,8
20 – 25
7
43,8
> 25 – 30
9
56,3
18.000 – 25.000
10
33,3
> 25.000 – 35.000
20
66,7
80 – 120 tr
9
30,0
> 120 150 tr
16
53,3
> 150 180 tr
5
16,7
16
4. Năng suất (tấn/ha)
Giống ớt F1 207
Ớt Nông Trường (ớt Sừng Trâu)
5. Giá bán (đ/kg)
6. Lãi suất (đ/ha/vụ)
Bảng 3.2: Thông tin chung về kỹ thuật canh tác cây ớt tại
huyện Củ Chi, Tp. Hồ Chí Minh, năm 2012
(1)
1.
2.
3.
4.
Chỉ tiêu ghi nhận
(2)
Làm đất
Lên luống
Sản xuất cây giống
Gieo vô bầu
Mật độ trồng
25 000 27 000 cây/ha
Bón Lót
Vôi
Tro
Phân NPK 20:20:15
Số hộ ghi nhận
(3)
Mức độ %
(4)
30
100
30
100
30
100
25
12
83,3
40,0
100 – 150 kg/ha
16
53,3
> 150 – 200 kg/ha
Phân Super Phosphat
Phân hữu cơ
14
20
46,7
66,7
Phân gà
11
17
36,7
(1) (2)
(3)
(4)
100 – 200 kg/ha
12
40
> 200 – 300 kg/ha
18
60
Phân Kaliclorua
25
83,3
Phân DAP
20
66,7
Phân NPK 20:20:15
21
70
Phủ bạt
29
96,7
Làm bằng tay
1
3,3
Phun thuốc trừ cỏ
25
83,3
Kết hợp 3 biện pháp trên
20
66,7
22
1873,3
5. Bón thúc
Phân Ure
6. Làm cỏ
7. Tưới nước
Tưới tràn
(1) (2)
(3)
(4)
Tưới nhỏ giọt
8
26,7
Tưới phun
10
33,3
Hàng ngày vào mùa nắng
15
50,0
2 ngày/lần
10
33,3
5 7 ngày/lần
8
26,7
75 85 ngày sau trồng
8
26,7
> 85 90 ngày sau trồng
22
73,3
8. Khoảng cách tưới
9. Thời gian cho bắt đầu thu hoạch
19
Bảng 3.3: Hiện trạng bảo vệ thực vật trên cây ớt của
nông dân huyện Củ Chỉ, Tp. Hồ Chí Minh, năm 2012
Chỉ tiêu ghi nhận
(1) (2)
Số hộ điều tra
(3)
Mức độ đánh giá (%)
(4)
Nặng
T.B
Nhẹ
1. Sâu hại chính
Bọ trĩ
30
83,3
13,3
3,3
Bọ phấn
30
16,7
6,7
76,7
Sâu xanh da láng
30
73,3
20,0
6,7
Nhện đỏ
30
30,0
50,0
20,0
Thán thư
30
86,7
10,0
0,0
Héo xanh
30
70,0
23,3
6,7
Đốm lá
30
33,3
43,3
23,3
2. Bệnh hại chính
20
(1)
(2)
(3)
(4)
Confidol 100 SL
25
83,3
Mopride 20WP
21
70,0
Lanat
17
56,7
Amico 10 EC
19
63,3
Cymerin 10 EC
22
73,3
Comite
9
30,0
Mosphilan
15
50,0
Applaud
18
60,0
Admire
7
23,3
Ringo_ L 20 SC
28
93,3
Kasugamycin
26
86,7
Avalion 8WP
21
70,0
Takumin 20 WG
23
76,7
Antracol 70 WP
20
3. Thuốc sử dụng trừ sâu
4. Thuốc sử dụng trừ bệnh
21
66,7
(1) (2)
(3)
(4)
Nativo 75 WG
16
53,3
Daconil 75 WP
19
63,3
Bordeaux
15
50,0
Ridomil
25
83,3
Sicore
12
40,0
Theo khuyến cáo
21
70,0
Lớn hơn khyến cáo
9
30,0
Sáng sớm
18
60,0
Chiều mát
5
16,7
7
23,3
3 – < 5
6
20,0
5 – 7
19
63,3
Phun khi phát hiện sâu bệnh hại
5
5. Liều lượng phun thuốc BVTV
6. Thời điểm phun thuốc
Sáng sớm hoặc chiều mát
7. Khoảng cách 2 lần phun (ngày/lần)
22
16,7
3.2 Một số loài bọ trĩ trên cây ớt cay tại huyện Củ
Chi, Tp. Hồ Chí Minh, năm 2012.
v
Qua quá trình điều tra một số loài bọ trĩ gây hại trên
cây ớt cay chúng tôi cũng ghi nhận tổng quát một số
loài sâu hại và thiên địch (bảng 3.4, 3.5).
23
Bảng 3.4 Một số sâu hại chính trên cây ớt cay tại huyện Củ
Chi, Tp. Hồ Chí Minh, năm 2012.
STT
1
Tên khoa học
Frankliniella occidentalis
Tên thường gọi
Bọ trĩ hoa
Mức độ xuất hiện
+++
Bọ trĩ ớt
++
Bọ trĩ dưa
+
Sâu xanh da láng
++
Sâu xanh
++
Sâu khoang
+
Bọ phấn
+
Rầy mềm
+
(Thysanoptera: Thripidae )
2
Scirtothrips dorsalis Hood
(Thysanoptera: Thripidae )
3
Thrips palmi Karny
(Thysanoptera: Thripidae)
4
Spodoptera exigua Hubner
(Lepidoptera: Noctuidae)
5
Heliothis armigera Hub
(Lepidoptera : Noctuidae)
6
Spodoptera litura Fab
(Lepidoptera : Noctuidae)
7
Bemisia tabaci Gennadius
(Homoptera: Aleyrodidae)
8
Aphis gossypii Glover
(Homoptera: Aphididae )
24
Hình 3.1: Một số loài
sâu hại trên cây ớt cay
1.
Bọ trĩ ớt (Scirtothrips
dorsalis Hood)
2.
Sâu khoang (Spodoptera
litura Fab)
3.
Sâu xanh da láng
(Spodoptera exigua Hub)
4.
Sâu xanh (Heliothis
armigera Hub)
5.
Rầy mềm (Aphis gossypii
Glover)
6.
Bọ phấn trắng (Bemisia
tabaci Gen)
25