Luận án tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Đề tài: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNBÔH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG
TY
Học viên:

Email:

NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN
TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC
DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN
SỮA Ở VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2017
i


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN
TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC
DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN
SỮA Ở VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN
(KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN VÀ PHÂN TÍCH)
MÃ SỐ: 60.34.30.01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2017
ii


LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Người hướng dẫn

Nghiên cứu sinh

Hà Thị Việt Châu

GS.TS. Nguyễn Văn Công

i


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i
MỤC LỤC..............................................................................................................ii
DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ ......................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................ ix
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Lý do lựa chọn đề tài ......................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 3
4. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................ 4
5. Những đóng góp mới của đề tài ........................................................................ 4
6. Kết cấu đề tài ..................................................................................................... 5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VỀ HỆ
THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP ................................................................................................. 6
1.1 Các công trình nghiên cứu trong nước ........................................................... 6
1.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước ........................................................ 14
1.3. Xác lập vấn đề nghiên cứu............................................................................ 21
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................... 23
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH VÀ HỆ
THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ .................................................. 24
KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP ............................................ 24
2.1. Hiệu quả kinh doanh và ý nghĩa phân tích hiệu quả kinh doanh ............... 24
2.1.1. Hiệu quả kinh doanh .................................................................................... 24
2.1.2. Ý nghĩa phân tích hiệu quả kinh doanh ........................................................ 29
2.2 Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh trong các doanh nghiệp. 30

ii


2.2.1. Vai trò và nguyên tắc thiết lập hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh
doanh..................................................................................................................... 30
2.2.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh .......................................... 36
2.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của một số nước trên thế
giới và kinh nghiệm cho Việt Nam ...................................................................... 44
2.3.1. Tại Singapore .............................................................................................. 44
Mức tăng trưởng doanh thu ................................................................................ 45

2.3.2. Tại Anh........................................................................................................ 46
2.3.3. Tại Mỹ ......................................................................................................... 47
2.3.4. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ............................................................. 48
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................... 50
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 51
3.1. Khái quát chung ........................................................................................... 51
3.2. Phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu .................................................... 52
3.3 Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu........................................................... 56
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................... 62
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG ................................ 63
HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ ........................................... 63
KINH DOANH TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN SỮA
Ở VIỆT NAM ...................................................................................................... 63
4.1. Tổng quan về các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam ...... 63
4.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................... 63
4.1.2. Đặc điểm kinh doanh và tổ chức bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh....... 67
4.1.3. Tiềm năng và định hướng phát triển các doanh nghiệp sản xuất và chế biến
sữa ở Việt Nam...................................................................................................... 74
4.2. Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh
nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam ...................................................... 76
4.2.1. Hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh theo quy định của pháp luật
hiện hành ............................................................................................................... 76

iii


4.2.2. Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh
nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam .......................................................... 77
4.3. Đánh giá thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại
các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam .................................. 100

4.3.1. Về số lượng, nội dung và cách thức đánh giá ............................................. 100
4.3.2. Về vai trò đối với quản trị doanh nghiệp .................................................... 104
4.3.4. Nguyên nhân hạn chế ................................................................................. 106
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 .................................................................................. 110
CHƯƠNG 5: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ........................ 111
HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ ......................................... 111
KINH DOANH TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN SỮA
Ở VIỆT NAM .................................................................................................... 111
5.1. Quan điểm hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại
các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam .................................. 111
5.1.1. Quan điểm đầy đủ, toàn diện và chuẩn xác ................................................ 111
5.1.2. Quan điểm gắn với mục tiêu phát triển doanh nghiệp ................................. 113
5.1.3. Quan điểm thể hiện hiệu quả tài chính và phi tài chính .............................. 113
5.1.4. Quan điểm phản ánh rõ nét hiệu quả kinh doanh ........................................ 114
5.2. Giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tại
các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam .................................. 115
5.2.1. Hoàn thiện số lượng, nội dung, phương pháp tính các chỉ tiêu ................... 115
5.2.2. Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh bộ phận .......... 118
5.2.3. Hoàn thiện quy trình xây dựng các thước đo, chỉ tiêu phân tích ................. 124
5.2.4. Hoàn thiện phương pháp phân tích các chỉ tiêu .......................................... 124
5.3. Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu
quả kinh doanh tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ở Việt Nam .. 125
5.3.1. Về phía Nhà nước, bộ chủ quản và Hiệp hội Sữa Việt Nam ....................... 125
5.3.2. Về phía các doanh nghiệp sản xuất và chế biến sữa ................................... 127
KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 .................................................................................. 131

iv


KẾT LUẬN CHUNG......................................................................................... 132

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
CỦA TÁC GIẢ .................................................................................................. 134
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 135
PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ CHẾ
BIẾN SỮA Ở VIỆT NAM ĐƯỢC TÁC GIẢ KHẢO SÁT.............................. 140
PHỤ LỤC 2: PHIẾU KHẢO SÁT .................................................................... 142
PHỤ LỤC 3a: BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHẢO SÁT ........................... 154
PHỤ LỤC 3b: BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHẢO SÁT........................... 156

v