Tải bản đầy đủ (.pdf) (176 trang)

Luận án Tiến sĩ: Góp phần phát triển lý luận và thực tiễn tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.32 MB, 176 trang )

LICAMOAN

Tôi xin cam đoan đây là
công trình nghiên cứu của riêng
tôi. Các số liệu, trích dẫn
trong luận án là trung thực và
có xuất xứ rõ ràng, luận án cha
từng đợc công bố trong bất kỳ
công trình khoa học nào.

TCGILUNN

SaySovin


MỤC LỤC
 TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Chương  NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TĂNG CƯỜNG ĐOÀN 
1
KẾT  CĂMPUCHIA VỚI VIỆT NAM VÀ LÀO THEO TƯ 
TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
  1.1.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế  và thực chất tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng  
Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế
  1.2.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế  và thực chất tăng 


cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng  
Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế
Chương  THỰC   TRẠNG   VÀ   NHỮNG   BÀI   HỌC   KINH   NGHIỆM 
2
TĂNG   CƯỜNG   ĐOÀN   KẾT   CĂMPUCHIA   VỚI   VIỆT 
NAM VÀ LÀO   HIỆN NAY THEO TƯ  TƯỞNG HỒ  CHÍ 
MINH VỀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
  2.1.
Thực trạng tăng cường đoàn kết Cămphuchia với Việt Nam  
và Lào hiện nay theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết 
quốc tế
  2.2.
Những bài học kinh nghiệm và dự báo những biến đổi của tình 
hình liên quan đến tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam  
và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế
Chương  MỘT   SỐ   GIẢI   PHÁP   TĂNG   CƯỜNG   ĐOÀN   KẾT 
3
CĂMPUCHIA   VỚI   VIỆT   NAM   VÀ   LÀO   HIỆN   NAY 
THEO   TƯ   TƯỞNG   HỒ   CHÍ   MINH   VỀ   ĐOÀN   KẾT 
QUỐC TẾ
3.1.
Phát huy tính tích cực chủ động của Đảng cầm quyền và Nhà 
nước Cămpuchia trong củng cố đoàn kết giữa các Đảng, các tổ 
chức xã hội và nhân dân theo định hướng tư  tưởng Hồ  Chí 
Minh về đoàn kết quốc tế
3.2.
Kết hợp giữa phát huy nội lực và mở rộng hợp tác toàn diện  
với Việt Nam và Lào phát triển cơ sở vật chất, củng cố môi  
trường đầu tư cho tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt  
Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế 

3.3
Kết hợp với Việt Nam và Lào cùng tạo dựng môi trường  
hợp tác và thúc đẩy các hoạt động có tính thống nhất, đồng 
bộ  cho tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và 

3
8

21
21
37

62
62
88

103

103

113
129


Lào theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  phù 
hợp với xu hướng toàn cầu hóa hiện nay
KẾT LUẬN
142
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ  ĐàCÔNG BỐ 
CÓ  LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

145
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
146


3
MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu khái quát về công trình nghiên cứu
Tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  là nội dung quan trọng 
trong tư  tưởng của Người về  con đường cách mạng Việt Nam. Trong quá 
trình đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Cămpuchia, Việt 
Nam và Lào đã vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc  
tế  nhằm xây dựng tình hữu nghị, đoàn kết giữa ba nước. Trong điều kiện  
toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, tăng cường đoàn kết giữa ba dân 
tộc trên tinh thần hữu nghị  và hợp tác theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn 
kết quốc tế càng có ý nghĩa quan trọng. Do vậy, nghiên cứu và vận dụng tư 
tưởng   Hồ   Chí   Minh   về   đoàn   kết   quốc   tế   nhằm   tăng   cường   đoàn   kết 
Cămpuchia với Việt Nam và Lào là vấn đề  có ý nghĩa cấp thiết cả  về  lý 
luận và thực tiễn. 
  Để  góp phần vào việc tăng cường đoàn kết giữa Cămpuchia với 
Việt Nam và Lào theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  trong  
tình hình hiện nay, nghiên cứu sinh lựa chọn vấn đề: “Tăng cường đoàn kết 
Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ  Chí Minh về 
đoàn kết quốc tế” làm đề tài luận án tiến sĩ. Đây là vấn đề được tác giả ấp 
ủ  từ  lâu trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt từ  khi công tác 
tại Việt Nam. Kết cấu của đề tài gồm: Phần mở đầu, tổng quan về vấn đề 
nghiên cứu, 3 chương (6 tiết), kết luận, danh mục các công trình của tác  
giả  đã công bố  có liên quan đến đề  tài luận án, danh mục tài liệu tham  
khảo và phụ lục.    
Nội dung xuyên suốt của đề  tài luận án là nghiên cứu về  vấn đề  tăng 

cường đoàn kết giữa Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng  
Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế. Trong đó, chương 1 của đề  tài luận giải 
thực chất và những vấn đề  có tính quy luật tăng cường đoàn kết Cămpuchia  
với Việt Nam và Lào theo theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế. 
Chương 2, đánh giá thực trạng và rút ra những bài học kinh nghiệm trong tăng 


4
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ 
Chí Minh về  đoàn kết quốc tế. Chương 3, đề  xuất một số  giải pháp tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ 
Chí Minh về đoàn kết quốc tế.
 2. Lý do lựa chọn đề tài 
Tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  là một nội dung quan 
trọng trong hệ  thống tư  tưởng của Người, có ý nghĩa to lớn đối với cách 
mạng Việt Nam nói chung và tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt 
Nam và Lào nói riêng. Lịch sử  đã chứng minh, đoàn kết Cămpuchia với 
Việt Nam và Lào là vấn đề quan trọng, có ý nghĩa sống còn, đối với sự tồn 
tại, phát triển và thịnh vượng của cả ba dân tộc. Tình đoàn kết, hữu nghị đó 
đã được củng cố, phát triển qua các cuộc chống ngoại xâm giành và bảo vệ 
độc lập chủ  quyền dân tộc; đồng thời nó trở  thành truyền thống quý báu 
được cả ba dân tộc trân trọng, vun đắp không ngừng. Hiện nay, tăng cường  
đoàn kết giữa Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh 
về đoàn kết quốc tế vẫn là vấn đề cần được tiếp tục phát huy và nâng lên 
tầm cao mới. 
Thời gian qua, các dân tộc Cămpuchia, Việt Nam và Lào thường xuyên 
củng cố, tăng cường sự  đoàn kết theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết 
quốc tế, tạo sức mạnh tổng hợp đưa cả  ba dân tộc cùng tiến lên theo con 
đường độc lập tự  chủ, phát triển và thịnh vượng. Thành tựu đạt được của 
những năm gần đây đã củng cố  thêm tình đoàn kết gắn bó keo sơn cả  về 

chiều sâu, phạm vi và tầm cao mới. Tuy nhiên, trước yêu cầu mới, tình đoàn 
kết giữa ba dân tộc vẫn chưa ngang tầm nhiệm vụ ở một số lĩnh vực cụ thể. 
Tình hình đó có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nhau, trong  
đó nổi lên vấn đề tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo 
tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế vẫn chưa nghiên cứu về mặt lý 


5
luận và triển khai trong thực tiễn tương xứng với vị trí vai trò, tiềm năng vốn  
có của nó trong điều kiện, hoàn cảnh mới.  Đặc biệt, trong bối cảnh hiện 
nay, các thế lực thù địch tìm mọi cách xuyên tạc, phủ nhận giá trị tư tưởng  
Hồ  Chí Minh, chia rẽ  mối quan hệ  đoàn kết chiến lược giữa ba dân tộc, 
làm suy yếu  sự phát triển của Cămpuchia, Việt Nam và Lào. Hơn nữa, một  
số quần chúng nhân dân nhận thức về âm mưu chống phá của kẻ thù chưa  
đầy đủ, đúng đắn, chưa nhận thức hết nội dung, giá trị  tư  tưởng Hồ  Chí  
Minh về đoàn kết quốc tế, đoàn kết chiến lược ba dân tộc. Do đó vẫn còn  
xuất hiện những thái độ, hành vi đi ngược lại lợi ích của ba dân tộc. Thậm 
chí có cả những hành vi tiếp tay cho các tổ chức phản động làm chia rẽ tình 
đoàn kết đã có truyền thống lâu đời, gây tổn hại cho sự  nghiệp xây dựng  
đất nước theo hướng tiến bộ, cách mạng, phồn vinh và thịnh vượng. Điều 
đó càng đặt ra một cách cấp thiết đối với nghiên cứu tăng cường đoàn kết  
Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ  Chí Minh về 
đoàn kết quốc tế.
   Hơn nữa, thực tiễn hoạt động trong nhiều năm qua, tác giả  đã có 
nhiều tư liệu, có những hiểu biết về lĩnh vực này khá toàn diện và sâu sắc. 
Ở  cương vị  của mình, tác giả  liên tục phải giải quyết các vấn đề  đối  
ngoại giữa ba dân tộc trên bán đảo Đông Dương, đặc biệt giữa Cămpuchia 
với Việt Nam, cho nên  cũng có những kinh nghiệm, những bài học từ thực  
tiễn sâu sắc. Với các căn cứ  và khả  năng của mình, tác giả  lựa chọn đề 
“Tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư 

tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế” làm dề tài luận án tiến sĩ. 
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu   
* Mục đích nghiên cứu:


6
Góp phần phát triển lý luận và thực tiễn tăng cường đoàn kết Cămpuchia  
với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc 
tế.
* Nhiệm vụ nghiên cứu: 
­ Khái quát tư tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế. Trên cơ  sở 
đó làm rõ khái niệm công cụ của đề tài, tập trung phân tích luận giải phạm 
trù trung tâm của đề tài là: Tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam 
và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế . Chỉ ra những vấn  
đề  có tính quy luật tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào 
theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế.
­ Nghiên cứu thực trạng và rút ra những bài học kinh nghiệm về tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư  tưởng  
Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế.  
­ Đề xuất một số giải pháp tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt  
Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế. 
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 
* Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu những vấn đề  thực chất, tính qui luật tăng cường đoàn 
kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh 
về đoàn kết quốc tế.
 * Phạm vi nghiên cứu:
  Luận án nghiên cứu những vấn đề  liên quan đến tăng cường đoàn kết 
Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn  
kết quốc tế trong từ năm 1979 đến nay (Chủ yếu tập trung Cămpuchia và Việt 

Nam).
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu


7
* Cơ sở lý luận:
Luận án dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng  
Hồ  Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, quan điểm của 
Đảng nhân dân cách mạng Cămpuchia về vấn đề  đoàn kết, đoàn kết quốc 
tế.
* Cơ sở thực tiễn:
Luận  án dựa vào thực trạng tăng cường  đoàn kết Cămpuchia với 
Việt Nam và Lào từ 1979 đến nay thông qua các Nghị  quyết, văn kiện, các 
hiệp định,… và thực tế tiến triển trên thực tiễn. 
* Phương pháp nghiên cứu: 
Luận án vận dụng phương pháp luận của chủ  nghĩa duy vật biện  
chứng và chủ  nghĩa duy vật lịch sử. Đồng thời, sử  dụng các phương pháp 
cụ  thể  như: Phân tích và tổng hợp; lô gích và lịch sử; so sánh và đánh giá; 
điều tra xã hội học; phân tích tài liệu; tổng kết thực tiễn; ý kiến các chuyên 
gia; khái quát hóa và trừu tượng hóa,v.v..
6. Những đóng góp mới về khoa học của luận án
­   Nội   dung   về   thực   chất   và   tính   quy   luật   tăng   cường   đoàn   kết 
Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết  
quốc tế.
­ Kết quả đánh giá thực trạng, rút ra bài học kinh nghiệm tăng cường 
đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư  tưởng Hồ  Chí 
Minh về đoàn kết quốc tế.
­ Nội dung các giải pháp được đề xuất tăng cường đoàn kết Cămpuchia 
với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc 
tế. 

7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
* Ý nghĩa lý luận của luận án:


8
  Kết quả  nghiên cứu của đề  tài góp phần bổ  sung một phần quan 
trọng vào phát triển, hoàn thiện cơ  sở  lý luận khoa học cho các chủ  thể 
Cămpuchia trong thực hiện đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo 
tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế. 
* Ý nghĩa thực tiễn của luận án:
Kết quả nghiên cứu của luận án có thể sử dụng làm tài liệu trong việc 
hoàn thiện các quan điểm, chủ  trương đối ngoại của Cămpuchia trong tình 
hình hiện nay. Đồng thời, đề tài còn là cơ sở quan trọng định hướng cho thực  
hiện tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào hiện nay có chất  
lượng, hiệu quả trên thực tiễn hoạt động xây dựng đất nước trong tình hình 
mới.
8. Kết cấu của luận án
Kết cấu của luận án gồm: Mở  đầu, tổng quan tình hình nghiên cứu 
có liên quan đến đề  tài, 3 chương (7 tiết), kết luận, danh mục các công 
trình khoa học đã công bố của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo.


9
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH
 NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.   Những   công   trình   khoa   học   tiêu   biểu   nghiên   cứu   về   tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào  
Cuốn sách “Quan hệ  đối ngoại của các nước A SEAN” của tác giả 
Nguyễn Xuân Sơn và Thái Văn Long [105]. Công trình này, hai tác giả  đã 
luận giải đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào trong bối cảnh chung  

của đoàn kết giữa các nước ASEAN trong xu thế  phát triển mới. Mặc dù 
công trình tiếp cận có tính chuyên ngành  ở  phương diện đối ngoại, những  
cũng thể hiện tinh thần đoàn kết của ba dân tộc trong quan hệ với các nước  
trong cộng đồng A SEAN hiện nay. 
Tác giả Đặng Quốc Tuấn với công trình: “Hợp tác giữa Việt Nam và  
Cămpuchia về  Biên giới, lãnh thổ” [118]. Trong công trình này, tác giả  đã 
nghiên   cứu   những   nét   đặc   thù   của   quan   hệ   hợp   tác   giữa   Việt   Nam   và 
Cămpuchia trên Biên giới, lãnh thổ. Cùng với nó là những đánh giá, tổng kết 
tiến trình bước đầu của triển vọng phát triển khi giải quyết vấn đề  có tính 
cấp bách về  cắm mốc Biên giới trên bộ. Mặc dù công trình này chỉ  bàn về 
vấn đề quan hệ, hợp tác về Biên giới, lãnh thổ, nhưng cũng có thể khai thác 
được những nội dung, giá trị của tăng cường đoàn kết Camphuchia với Việt  
Nam và Lào. 
Tác giả  Phạm Thị Hồng Xuân với công trình: “Một vài suy nghĩ về 
quan hệ Việt Nam ­ Cămpuchia và vấn đề an ninh khu vực đến năm 2020” 
[129]. Công trình này tác giả  đã nghiên cứu những tiềm năng to lớn của 
quan hệ Việt Nam ­ Cămpuchia trong giữ gìn an ninh khu vực với tầm nhìn  
đến năm 2020. Tác giả đã tập trung và tiềm năng cả về truyền thống đoàn 
kết và những tiềm năng về  kinh tế, chính trị  xã hội thể  hiện vai trò, vị  trí  
quan trọng đối với giữ vững an ninh khu vực. 


10
So với nghiên cứu, tìm hiểu chung thì số lượng và chất lượng nghiên 
cứu này phong phú và có chiều sâu hơn. Đặc biệt, nhân kỷ  niệm 45 năm 
ngày thiết lập quan hệ Cămpuchia ­ Việt Nam (24 .7.1967 ­ 24.7.2012) càng  
có nhiều công trình, bài viết về hợp tác, quan hệ, đoàn kết giữa các dân tộc  
trên bán đảo Đông Dương. Đặc san của Báo Thế  giới và Việt Nam dành 
riêng một số  đăng tổng hợp các bài viết của  các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà 
nước và các vị ở các cương vị cấp bộ, đại sứ,….Các bài viết này được tiếp  

cận  ở  các góc độ  khác nhau và cùng có những đề  cập đến tư  tưởng đoàn  
kết quốc tế của Hồ Chí Minh với các cấp độ khác nhau. 
Cùng với các công trình trên, Đặc san của Hội hữu nghị  Việt Nam ­ 
Cămpuchia cho xuất bản tuyển tập những bài viết về đoàn kết giữa hai dân  
tộc. Trong tuyển tập này có cả những hiệp định, các văn bản được ký kết  
hợp tác, hữu nghị giữa hai dân tộc ở các lĩnh vực khác nhau như về Đảng,  
Nhà nước, các lĩnh vực, các ngành…cụ thể.
Những   công   trình   trong   nước   nghiên   cứu   tăng   cường   đoàn   kết  
Cămpuchia với Việt Nam và Lào so với ở Việt Nam cũng không có nhiều.  
Tuy nhiên, trong những năm gần đây cũng thể  hiện xu hướng ngày càng 
tăng lên. Bộ ngoại giao và hợp tác Cămpuchia có công trình: “Thông tin cơ 
bản về Vương quốc Cămpuchia” [10]. Trong công trình này, Bộ ngoại giao 
và hợp tác đã khái quát những thông tin cơ bản về Cămpuchia suốt thời gian  
từ 2000 đến 2008 với những tiền đề  và thành tựu, hạn chế ở từng mặt cụ 
thể. Các thông tin này như một bản thông điệp cho các nước thể hiện lập 
trường quan điểm của Cămpuchia trong công tác đối ngoại và hợp tác đầu 
tư.  Ở đó cũng chỉ  ra những nét cơ  bản về  đoàn kết với Việt Nam và Lào. 
Mặc dù những nội dung này mới ở góc độ của Bộ ngoại giao, nhưng cũng 


11
thể hiện những tinh thần cơ bản về đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và 
Lào.
Tác giả On Phnomonirith với: “Chiến lược của Cămpuchia khi tham  
gia vào khu vực mậu dịch tự do A SEAN ( AFTA) và thực hiện CEPT” [99]. 
Trong công trình của mình, tác giả  đã luận giải những khó khăn và thách 
thức của Cămpuchia khi tham gia các hiệp hội này. Trong đó, tác giả  cũng  
đặt ra  yêu cầu và nhiệm vụ  trong quan hệ  với Việt Nam và lào với tính 
cách là những nước có truyền thống đoàn kết với nhau từ lâu đời. 
Tác   giả   Kao   Kim   Huorn   với   công   trình:   “Xây   dựng   lòng   tin   ở 

Cămpuchia ­ Trao đổi kinh nghiệm và rút ra bài học cho tương lai” [36]. Tác  
giả của công trình này đã khái quát những nội dung từ thực tiễn có tính chất 
của tổng kết và rút ra những bài học quý báu giúp cho người đọc hiểu được 
tiềm năng cũng như củng cố  cho tương lai phát triển về  đoàn kết với các  
nước trên thế và khu vực. Trong quá trình luận giải, tác giả của công trình  
cũng để dành một phần quan trọng và đánh giá, tổng kết và khái quát những 
bài học cho tăng cường đoàn kết Cămpuchia với hai nước trên bán đảo 
Đông Dương. 
Tác giả  Chheav Vanndeth với công trình: “Vai trò Cămpuchia trong  
cộng   đồng   quốc   tế”   [119].   Công   trình   này   đã   xác   định   vị   trí,   vai   trò 
Cămpuchia trong cồng đồng quốc tế  với những tiềm năng, và thực tiễn  
phát triển. Trong quá trình luận giải, tác giả  của công trình cũng xác định 
trách nhiệm và tầm quan trọng của Cămpuchia đối với tăng cường đoàn kết  
Cămpuchia với Việt Nam và Lào trên con đường cùng phát triển. 
Tác giả Soc Hoch với công trình: “Phát triển kinh tế và chính sách cải  
cách ở Cămpuchia ­ thách thức và triển vọng trong quá trình hội nhập kinh  
tế  quốc tế” [31] đã luận giải những tiềm năng về  nguồn nhân lực trong 
phát triển kinh tế và cải cách ở Cămpuchia hiện nay. Theo đó, tác giả cũng 


12
đặt vấn đề với các nước, trong đó có Việt Nam về giúp Cămpuchia về giáo 
dục và đào tạo trong quan hệ hợp tác quốc tế. 
Tác giả Kao Kim Huorn và Sẩmng Komsan với công trình: “Cămpuchia 
trong thiên niên kỷ  mới, học hỏi kinh nghiệm quá khứ  và xây dựng tương 
lai” [38]. Các tác giả  của công trình này đã tiếp nối công trình “Xây dựng  
lòng tin ở Cămpuchia ­ Trao đổi kinh nghiệm và rút ra bài học cho tương lai”,  
Nhà xuất bản CICP, Phnôm pênh, 1999 lên một trình độ mới. Nội dung của 
công trình thể  hiện sự  nghiên cứu tầm khái quát cao hơn và cũng đặt ra 
những vấn đề, biện pháp cụ  thể  cho quan hệ  hợp tác và đoàn kết với các 

nước có tính chiến lược lâu dài. Mặc dù là công trình của cá nhân, nhưng 
cũng phản ánh xu thế  chung và cũng có giá trị  như  những luận điểm, quan  
điểm cơ  bản cho chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Cămpuchia 
hiện nay. Quá trình luận giải, tác giả  cũng đề  cập đến những đánh giá,  
những kết quả học hỏi các nước, đặc biệt của Việt Nam trong quan hệ hợp  
tác quốc tế. 
Công trình khoa học của tác giả  Kong Sokea: “Chính sách đối ngoại 
của Cămpuchia với A SEAN từ  1967 đến nay” đã có nhiều công phu hệ 
thống hóa chính sách đối ngoại của Cămpuchia với các nước A SEAN từ 
1967 đến 2005. Tác giả cũng đề cập đến quan hệ giữa Cămpuchia với Việt  
Nam và Lào một cách thỏa đáng. Điểm đặc biệt là, tác giả  đã có những 
nhận định về  những bước thăng trầm của lịch sử  và chỉ  ra những nguyên 
nhân khách quan và chủ  quan cụ  thể. Trong công trình của mình, tác giả 
cũng xác định những vấn đề  đặt ra cho tương lai phát triển quan hệ  giữa  
Cămpuchia với các nước trong cộng đồng ASEAN và với Việt Nam và Lào.
Tác giả  Hun Xen với cuốn: “Chiến lược của Chính phủ  Cămpuchia 
trong thiên niên kỷ  mới” [34]. Với tư  cách là người đứng đầu Chính phủ 
Cămpuchia ­ Thủ  tướng Chính phủ  Hun Xen đã khẳng định lập trường, 
quan điểm của Nhà nước Campuhcia trong thiên niên kỷ mới. Nội dung của 


13
công trình này không chỉ là những tư tưởng, quan điểm chính trị, mà có tính 
pháp quy cao, đồng thời như  một thông điệp quan trọng đối với các nước  
vầ  thái độ  Cămpuchia trong quan hệ  với các nước trên thế  giới nói chung  
và các nước bán đảo Đông Dương nói riêng.
2. Những công trình khoa học tiêu biểu nghiên cứu tư tưởng Hồ 
Chí Minh về đoàn kết quốc tế 
Đoàn kết quốc tế  là một nội dung lớn trong hệ  thống tư  tưởng Hồ 
Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam nói riêng và ba nước trên bán  

đảo Đông Dương nói chung. Nó là tài sản vô cùng quý báu không chỉ  của  
dân tộc Việt Nam, mà còn có giá trị to lớn đối với giai cấp công nhân, nhân  
dân lao động trên thế  giới, đặc biệt đối với Cămpuchia và Lào. Lịch sử 
càng phát triển thì tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  càng được  
khẳng định giá trị  về  khoa học và ý nghĩa thực tiễn to lớn. Đặc biệt trong 
bối cảnh quốc tế hóa đời sống kinh tế, hợp tác, giao lưu, hội nhập càng sâu  
rộng, cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc càng có nhiều diễn biến 
phức tạp thì tư  tưởng Hồ Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  càng nổi lên cho  
mọi thắng lợi của các nước chậm phát triển trong lựa chọn phương thức  
quan hệ, hợp tác để  thực hiện mục tiêu hòa bình, độc lập, tự  chủ  và tiến  
bộ xã hội. 
Với ý nghĩa, tầm vóc lớn lao của tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết 
quốc tế, nên đã có nhiều công trình, nhiều đề  tài, bài viết bàn về  vấn đề 
này. Trong phạm vi luận án, tác giả tuyển chọn một số công trình tiêu biểu,  
liên quan trực tiếp.
Trên thế giới, có nhiều tác giả nghiên cứu, đánh giá về tư tưởng đoàn 
kết quốc tế  Hồ  Chí Minh, như: “Một buổi sáng mùa xuân năm 1924” của  


14
tác giả Gécmanéttô, trong cuốn “Bác Hồ ­ Hồi ký” [28], “Hồ, Niu Oóc”, của 
tác   giả   Đavít   Hambớtxtam   [29],   “Đồng   chí   Hồ   Chí   Minh”   của   tác   giả 
Épghênhi Cabêlép [25]. Mỗi công trình có cách tiếp cận và luận giải khác 
nhau nhưng đã khái quát những nét đặc sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn  
kết quốc tế  khá sâu sắc. Tác giả  Đavít Hambớtxtam người Mỹ  trong bài 
viết: “Hồ, Niu Oóc”, đã đánh giá cao những nội dung nghiên cứu chủ nghĩa 
thực dân của Hồ  Chí Minh và những vấn đề  về  đoàn kết quốc tế. Trong 
cuốn “Đồng chí Hồ Chí Minh”, Épghênhi Cabêlép đã đánh giá công lao Hồ 
Chí Minh đối với phát triển phong trào cộng sản thế  giới và thể  hiện  
trong đó nội dung khá sâu sắc về tư tưởng đoàn kết quốc tế. 

Ở Việt Nam có nhiều công trình, đề  tài nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí 
Minh về đoàn kết quốc tế và khai thác giá trị của nó để hiện thực hóa trên 
thực tế. Có thể thấy một số công trình, đề tài tiêu biểu liên quan đến đề tài 
luận án như sau:
Đề tài: “Quốc tế Cộng sản với cách mạng Việt Nam” của tác giả Hồ 
Tố Lương [54] đã thể hiện một sự nghiên cứu công phu, nghiêm túc về vai  
trò của Quốc tế Cộng sản đối với cách mạng thế giới nói chung và đối với 
cách mạng Việt Nam nói riêng. Công trình này đã tổng hợp được những sự 
kiện lịch sử có giá trị để luận giải, đánh giá được vai trò của Quốc tế Cộng 
sản đối với cách mạng thế  giới và cách mạng Việt Nam, đặc biệt đối với 
hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc để  thể  hiện sự  kiểm nghiệm, 
kiểm chứng những tư  tưởng của Người. Trong đó, thành công nhất là đã 
làm rõ những ý kiến của Nguyễn Ái Quốc đối với hoàn thiện lý luận cách  
mạng của Quốc tế  Cộng sản. Điều đó, cho thấy phát triển, hoàn thiện 
những tư tưởng cách mạng nói chung và tư tưởng về đoàn kết quốc tế của  


15
Nguyễn Ái Quốc nói riêng phải trải qua những thử  thách, khó khăn, phức 
tạp mới chứng minh được tính khoa học, cách mạng. 
Tuy nhiên, những cống hiến đó của công trình cũng  chưa thật sự  làm 
nổi bật tính hệ  thống tư  tưởng  Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế. Điều 
này cũng do mục đích nhiệm cụ của công trình không đặt ra vấn đề đó. 
Cuốn sách “Tư  tưởng Ngoại giao Hồ  Chí Minh” của tác giả  Nguyễn  
Duy Niên [93] đã tiếp cận và luận giải tư  tưởng Hồ  Chí Minh  ở  phương  
diện Ngoại giao có tính hệ thống khá cao. Với kết cấu gồm phần mở đầu, 4 
chương và kết luận cho thấy một sự nghiên cứu nghiêm túc có tích hệ thống 
và lịch sử ­ lô gích. Nghiên cứu công trình này cho thấy, tư tưởng ngoại giao  
Hồ Chí Minh thể hiện một sự thống nhất cao giữa nguyên tắc bất biến với  
tinh linh hoạt trong vận dụng .  Ở mỗi nội dung của các công trình đều thể 

hiện một tư tưởng chỉ đạo “dĩ bất biến, ứng vạn  biến” sâu sắc. Bằng các  
sự kiện lịch sử và xử lý, phân tích các sự kiện khá tốt, tạo cho người đọc, dễ 
nghiên cứu dễ tiếp thu tư tưởng Hồ Chí Minh về ngoại giao. Tư tưởng đoàn  
kết quốc tế này được thể hiện bằng các quyết sách chính trị khá sắc bén của 
Hồ Chí Minh từ phạm vi thế giới đến khu vực; đối với từng lực lượng đến 
từng tầng lớp và đặc biệt đối với ba nước trên bán đảo Đông Dương. 
Tuy nhiên, công trình này được trình bày có tính giáo trình, thể  hiện 
tính hệ thống đi từ lịch sử hình thành đến nội dung cơ bản, đến nghệ thuật,  
phương pháp và sự  vận dụng. Với tính hệ  thống đó thì tiếp cận, khai thác 
và vận dụng vào giảng dạy Bộ  môn Tư  tưởng Hồ  Chí Minh có giá trị  rất  
lớn.
Cuốn sách “Bí quyết thành công Hồ  Chí Minh” của tác giả  Phùng  
Hữu Phú [101]. Trong cuốn sách, tác giả hình thành 3 chương đi từ cái  bao  
trùm cơ  bản là: “Tư  tưởng cách mạng và khoa học” đến nội dung quan 


16
trọng có tính chất   then chốt là “Giai cấp công nhân” và đến “Bí quyết  
thành công”. Với cách tiếp cận và luận giải này, tác giả  đã làm rõ được 
những vấn đề  then chốt nhất bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt 
Nam. Nội dung này cũng có giá trị  đối với thành công của các cuộc cách  
mạng giải phóng dân tộc trên thế  giới. Nội dung có tính nổi bật nhất bảo 
đảm cho sự thành công của Hồ  Chí Minh cũng như  của cách mạng là vấn 
đề  đoàn kết, đại đoàn kết toàn dân tộc. Nội dung này được tác giả  luận  
giải trong chương 3. Bằng các dữ  liệu lịch sử, những luận điểm, quyết 
sách cụ thể thực hiện đại đoàn kết của Hồ Chí Minh, tác giả đã cho người  
đọc, người nghiên cứu thấy rõ tầm vóc lớn lao của tư  tưởng đoàn kết Hồ 
Chí Minh. Tư tưởng ấy vừa thống nhất với tư tưởng các nhà kinh điển chủ 
nghĩa Mác ­ Lênin, vừa có sắc thái độc đáo của Người về  cách mạng Việt  
Nam.

Tuy nhiên, tư tưởng này chỉ là một nội dung cụ thể của toàn bộ công  
trình. Hơn nữa, sự vận dụng vào thực hiện ở Việt Nam là chủ yếu, còn nội 
dung tăng cường đoàn kết Cămpuchia ­ Việt Nam và Lào chưa thật nổi bật. 
Đề  tài: “Hồ  Chí Minh với chiến lược đoàn kết quốc tế  trong cách 
mạng giải phóng dân tộc” do tác giả  Lê Văn Yên làm chủ  biên [132]. Qua 
nghiên cứu, đây là một công trình có nhiều giá trị  khoa học. Nhóm tác giả 
đã có cách tiếp cận có tính lô gích và lịch sử. Trong giải quyết nội dung thể 
hiện sự hệ thống hóa, khái quát hóa khá cao tạo cho người đọc dễ tiếp thu,  
đánh giá giá trị  tư  tưởng. Nhóm tác giả  hình thành kết cấu của công trình 
thành ba chương (6 tiết), phần phụ lục và tài liệu tham khảo. Về nội dung,  
đề tài đã tập trung giải quyết  4 vấn đề lớn.
 Phần một, các tác giả  đã khái lược có tính hệ  thống quá trình hoạt 
động của Hồ  Chí Minh thống nhất với quá trình hành thành tư  tưởng về 
đoàn kết quốc tế. Thông qua các tư  liệu lịch sử  và phương pháp xử  lý tư 


17
liệu có tính khoa học, hợp lô gích, cho thấy nội dung này được giải quyết 
có sức thuyết phục về khoa học.
Phần hai,  các tác giả  đã khái quát những quan điểm cơ  bản của tư 
tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  trong cách mạng giải phóng dân  
tộc, đồng thời đã có những đánh giá giá trị nội dung này trong lịch sử, không 
chỉ   đối  với  cách  mạng  Việt Nam,  mà  còn  đối với  cách  mạng  thế  giới. 
Phương pháp khái quát, hệ  thống hóa có tính khoa học và đánh giá có tính 
khách quan, thể hiện sự nghiên cứu nghiêm túc, độc lập sáng tạo.
Phần ba, các tác giả đã luận giải trong cách mạng dân tộc nhân chủ 
nhân dân của Việt Nam, tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế là một  
bộ phận thuộc hệ tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động trong thực tế. 
Phần bốn, các tác giả đã làm rõ mối quan hệ chặt chẽ giữa Chủ tịch  
Hồ  Chí Minh với Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng thời đã luận giải tầm  

vóc lớn lao tư  tưởng của Người trong đường lối cách mạng. Với những 
thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong sự  nghiệp giải phóng dân tộc là  
bằng chứng chứng minh tư tưởng này của Hồ Chí Minh đã góp phần to lớn  
vào lý luận chủ  nghĩa Mác ­ Lênin  ở  các nước thuộc địa làm cách mạng  
giải phóng dân tộc. 
Một nội dung nổi bật của đề tài này là trong mỗi phần đều có sự chú 
ý hướng đến các sự  kiện, nội dung tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết 
quốc tế trong tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào. Đây là 
nội dung quan trọng liên quan nhiều đến luận án của nghiên cứu sinh. Tuy  
nhiên, sự  đề cập này có tính sự  kiện lịch sử  để  bổ  trợ  cho nội dung chính  
của đề  tài. Do mục đích của đề  tài, cho nên vấn đề  không được luận giải  
có tính hệ thống.


18
Hội thảo quốc tế  về  Chủ  tịch Hồ  Chí Minh ­ Anh hùng giải phóng 
dân tộc, nhà văn hóa lớn, tổ chức năm 1990 tại Hà Nội, nhân kỷ  niệm 100  
năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ  Chí Minh [115]. Những bài viết trong Hội 
thảo này đã làm rõ những cống hiến lớn lao của Hồ  Chí Minh đối với 
phong trào giải phóng dân tộc, phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ xã  
hội. Đồng thời đánh giá cao thân thế  sự  nghiệp Hồ Chí Minh đối với phát  
triển văn hóa. Trong đó, nhiều bài viết về  tư tưởng đoàn kết quốc tế  của 
Người  ở  các góc nhìn khác nhau, nhưng thống nhất với nhau  ở  sự  cống 
hiến, giá trị  đối với tương lai nhận loại. Tuy nhiên, công trình này mới là 
những bài viết khoa học trong hội thảo cho nên còn có những góc độ  khác 
nhau.
Ở trong nước, tác giả đã cố gắng sưu tầm, tìm hiểu các công trình về 
tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế   ở  Cămpuchia và cho thấy 
không được nhiều như   ở  các nước khác và chiều sâu cũng còn hạn chế. 
Đáng chú ý là công trình của Cheap So Phan về: “Vấn đề  An ninh khu vực  

Đông Nam Á” [95]. Công trình này được tác giả  nghiên cứu, khái quát có 
tính hệ  thống tư tưởng Hồ Chí Minh về  đoàn kết quốc tế. Biểu hiện của  
tính hệ thống hóa trong công trình này là tác giả đã chỉ ra mục đích, các nội  
dung, nguyên tắc của đoàn kết quốc tế theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Điểm 
đáng chú ý là tác giả đã khái quát được những nguyên tắc cơ bản của đoàn 
kết quốc tế  mang sắc thái Hồ  Chí Minh. Toàn bộ  những nội dung đó, tác 
giả  còn vượt lên chỉ  ra cho người đọc thấy được những giá trị  bền vững 
của tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế. 
Tác giả Deap So Phan với bài viết: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn 
kết quốc tế, một trong những di sản vô giá hiện nay” [97]. Trong bài viết, 
tác giả  tập trung vào làm sâu sắc tiến trình phát triển, hoàn thiện và đặc 


19
biệt hơn là đánh giá những giá trị  bền vững tư  tưởng Hồ  Chí Minh về 
đoàn kết quốc tế. Trong các nội dung đánh giá, tác giả  còn cho rằng tư 
tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  đã thức tỉnh nhiều dân tộc trên 
thế  giới có cơ  sở  lý luận cho xác định mục tiêu, con đường, biện pháp  
thực hiện đoàn kết với các lực lượng, các quốc gia một cách khoa học. 
Hơn nữa qua tư  tưởng này, tác giả  còn cho rằng nó đã củng cố  niềm tin 
cho các dân tộc chậm phát triển vào tương lai của mình. Điểm đặc biệt là, 
công trình đã dành nhiều nội dung bàn về  đoàn kết Cămpuchia với Việt  
Nam và Lào. Tác giả chỉ ra lời Hồ Chí Minh: “Sự nghiệp đấu tranh chung  
của nhân dân ba nước Việt Nam, Cămpuchia và Lào đoàn kết chặt chẽ 
nhất  định sẽ giành thắng lợi cuối cùng”; “Ý chí thống nhất của nhân dân 
ba nước chúng ta là kiên quyết đấu tranh chống sự xâm lược của đế quốc 
Mỹ và ra sức bảo vệ hòa bình, độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ”.
Từ những hiểu biết về tư tưởng Hồ Chí Minh về  đoàn kết quốc tế, 
tác giả đã đánh giá tầm vóc quốc tế nói chung, các dân tộc chậm phát triển  
nói riêng và đặc biệt là giữa Cămpuchia với Việt Nam và Lào một cách có 

sức thuyết phục. Mặc dù, các công trình còn ít, nhưng cho thấy những  
nghiên cứu của các tác giả Cămpuchia về tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung 
và về  đoàn kết quốc tế  nói tiêng cũng có những cống hiến nhất định. Tuy  
nhiên, các công trình ở Cămpuchia còn khiêm tốn về số lượng, hạn chế về 
tính toàn diện và chiều sâu khoa học. 
3.   Những   công   trình   khoa   học   tiêu   biểu   nghiên   cứu   về   tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư  tưởng Hồ 
Chí Minh về đoàn kết quốc tế 
Nghiên  cứu   tư   tưởng   Hồ   Chí   Minh  về   đoàn  kết  quốc   tế   và  tăng  
cường   đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư  tưởng Hồ  Chí  


20
Minh về  đoàn kết quốc tế  là một vấn đề  lớn, có ý nghĩa to lớn cả  về  lý 
luận và thực tiễn. Vấn đề  này cũng có nhiều công trình, đề  tài, bài viết và 
có những bước phát triển cả  bề  rộng, chiều sâu, tầm vóc. Trước mắt, tác 
giả cũng tổng quan một số  công trình có tính điển hình và liên quan nhiều  
đến đề tài luận án.
Quá trình triển khai, mỗi tác giả cũng dựa vào những luận điểm của 
Hồ Chí Minh là cơ sở và xác định những yêu cầu, nội dung về văn hóa cho  
phát triển ba dân tộc. Mặc dù có những khai thác khác nhau, nhưng tinh 
thần chung vẫn thể  hiện nội dung đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và 
Lào. 
Nội dung các công trình này có nhiều cống hiến về  khoa học, nhưng 
ở  góc độ  tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam   và Lào theo tư 
tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế vẫn chưa có tính chuyên sâu, điển  
hình. 
Cuốn sách “Tư  tưởng Hồ Chí Minh về  hợp tác quốc tế và vận dụng 
trong sự  nghiệp đổi mới  ở  nước ta hiện nay” của tác giả  Đặng Văn Thái  
[109] đã tiếp cận và luận giải khá rõ hai phần khác nhau. Phần 1, làm sâu 

sắc các vấn đề  lý luận; phần 2, tập trung vào nội dung vận dụng vào tình 
hình mới. Điểm đáng chú ý là, những nội dung, nguyên tắc, xác định đối tác 
hợp tác…được nhóm tác giải nghiên cứu có chiều sâu. Các luận điểm trong 
đó đã hàm chứa tinh thần đoàn kết quốc tế  khá sâu sắc. Phần vận dụng,  
nhóm tác giả đã có nhiều cống hiến trong luận giải nội dung vận dụng vào  
đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào. 
Tuy nhiên, sự vận dụng này có tính chất chung cho toàn bộ hợp tác, trong 
đó đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào chỉ là một nội dung cụ thể. Hơn 
nữa,   công   trình   này   chưa   phải   là   chuyên   sâu   vào   nghiên   cứu   đoàn   kết 
Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc  
tế. 


21
Tác giả  Keo Sam Nas với công trình: “Đỉnh cao của các người lãnh  
đạo trên thế giới” [89]. Trong công trình này, tác giả dành một phần viết về 
Hồ Chí Minh với các nội dung khác nhau, trong đó nổi lên tinh thần cốt lõi 
về  đoàn kết quốc tế   nói chung và đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và 
Lào nói riêng. Tác giả  đã khá công phu lược thảo lịch sử  hình thành tư 
tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  gắn với tiến trình hình thành tư 
tưởng về con đường cách mang Việt Nam trên đường tìm đường cứu nước.
Khi về nước, Hồ Chí Minh đã thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và 
huấn luyện cho những học trò của mình thấu hiểu tinh thần của chủ  nghĩa 
Mác ­ Lênin, đồng thời tích cực thực hiện tư tưởng về đoàn kết quốc tế vào  
thực tiễn cách mạng ở các nước trên bán đảo Đông Dương. Những thắng lợi  
của cách mạng Việt Nam cũng như của các nước Cămpuchia và Lào cùng có 
nguyên nhân của vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế ở các  
dân tộc này. 
Công trình khoa học: “Thế  giới thế  kỷ  XX Châu Á và Trung Đông  
chính trị  ­ kinh tế  ­ xã hội và quan hệ  đối ngoại” của Deap So Phan [96]. 

Nội dung công trình đã bàn về  vị  trí của Hồ  Chí Minh trong hàng loạt các  
lãnh tụ chính trị trên thế giới đối với tình hình thế giới. Tác giả đã khái quát 
những cống hiến của Hồ Chí Minh đối với thực hiện đại đoàn kết toàn dân 
tộc trong lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Trong quá trình luận giải, tác giả 
đã so sánh với các nhân vật chính trị khác trên thế giới ở lĩnh vực tiếp cận  
của   mình để  thấy tầm vóc của Hồ  Chí Minh  ảnh hưởng đến các nước  
chậm phát triển trên con đường đấu tranh giành quyền độc lập dân tộc và 
tiến bộ, hòa bình. 
Trong quá trình luận giải đó, tác giả  của công trình cũng dành một 
phần quan trọng bàn đến vai trò của Hồ  Chí Minh trong tiến trình đoàn 
kết giữa Cămpuchia với Việt Nam và Lào. Mặc dù nọi dung này không 


22
được tập trung lớn, nh ưng cũng đề cập ảnh hưởng tư tưởng của Hồ Chí 
Minh đến lĩnh vực này.
4. Khái quát kết quả  nghiên cứu của các công trình khoa học đã  
công bố và những vấn đề luận án tập trung giải quyết
4.1. Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học đã  
công bố
Qua tổng quan tình hình nghiên cứu các công trình khoa học có liên 
quan đến luận án, tác giả  nhận thấy, tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết 
quốc tế nói chung và vận dụng vào tăng cường đoàn kết giữa Camphuchia 
với Việt Nam và Lào là một nội dung có ý nghĩa to lớn cả  về  lý luận và 
thực tiễn. Vì vậy, vấn đề  này đã được nhiều nhà khoa học trên thế  giới  
nghiên cứu dưới nhiều góc độ  khác nhau. Tuy nhiên, quá trình nghiên cứu,  
tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và về đoàn kết quốc tế nói riêng 
cho nhận thấy, tư  tưởng của Người còn rất nhiều nội dung, giá trị  chưa 
được đề cập mọt cách sâu sắc như: Tăng cường đoàn kết giữa ba quân đội  
Hoàng gia Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về 

đoàn kết quốc tế; tăng cường sức mạnh quân sự  Quốc gia của Cămpuchia 
với Việt Nam và Lào hiện nay theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết  
quốc tế; tăng cường đoàn kết giữa Cămpuchia với Việt Nam và  Lào với  
các nước trong cộng đồng ASEAN theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết  
quốc tế, v.v.. Đăc biệt, vấn đề  đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào 
theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đoàn kết quốc tế  càng có nhiều nội dung,  
giá trị cần tìm hiểu và vận dụng, nhưng chưa được nhiên cứu một cách cơ 
bản, hệ thống.  
4.2. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết
Quá trình khảo cứu các công trình khoa học nghiên cứu đã công bố 
liên quan đến đề  tài, nhìn tổng thể  về  hướng nghiên cứu, nội dung triển  


23
khai thì phần lớn các công trình nghiên cứu chưa đi sâu làm rõ có tính chất  
cơ  bản, hệ  thống dưới góc độ  triết học vấn đề  lý luận và thực tiễn cũng  
như  đề  xuất hệ  thống giải pháp tăng cường đoàn kết Cămpuchia với Việt 
Nam và Lào hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế. Do đó, 
những vấn đề luận án tập trung giải quyết:
Một là, vấn đề  tiếp cận góc độ  triết học đối với tăng cường đoàn 
kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn 
kết quốc tế.
Hai là, các nội dung cụ thể thuộc bản thể lu ận tăng cường đoàn kết  
Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết  
quốc tế.
Ba là, nội dung thuộc nhận thức luận và thái độ, hành động của các 
chủ  thể đối với hiện thực hóa lý luận về  tăng cường đoàn kết Cămpuchia 
với Việt Nam và Lào theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế hiện  
nay.



24
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TĂNG CƯỜNG ĐOÀN KẾT 
CĂMPUCHIA VỚI VIỆT NAM VÀ LÀO THEO TƯ TƯỞNG
HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế  và thực chất tăng 
cường đoàn kết Cămpuchia với Việt Nam và Lào theo tư  tưởng Hồ Chí 
Minh về đoàn kết quốc tế
1.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại hệ thống tư tưởng sâu sắc về những 
vấn đề  cơ  bản của cách mạng Việt Nam. Trong hệ  thống tư  tưởng đó, tư 
tưởng về đoàn kết quốc tế của Hồ Chí Minh đã thể hiện những quan điểm 
độc đáo, tính nhân văn sâu sắc trong quá trình hoạt động cách mạng của 
người. 
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế là sản phẩm kết hợp, kế  
thừa, phát triển tinh hoa tư tưởng tiến bộ trên thế giới với truyền thống dân  
tộc về đại đoàn kết toàn dân tộc trong lịch sử đấu tranh bảo vệ độc lập chủ  
quyền dân tộc Việt Nam, cốt lõi là tinh thần đoàn kết giai cấp vô sản và các  
dân tộc bị áp bức tạo dựng sức mạnh tổng hợp thực hiện mục tiêu giải phóng  
giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng nhân loại khỏi áp bức bóc lột của  
chủ  nghĩa tư  bản, đưa các dân tộc phát triển  phồn vinh, thịnh vượng, bình  
đẳng, tiến bộ.
Với lòng yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm sắt đá giải phóng dân 
tộc, truyền thống đoàn kết toàn dân tộc trong lịch sử  dựng nước gắn liền 
với giữ nước của dân tộc Việt Nam, người thanh niên Nguyễn Tất Thành ­ 
Hồ  Chí Minh đã ra đi tìm đường cứu nước. Trên đường đi tìm đường cứu 
nước, Hồ  Chí Minh đã có nhiều ý tưởng về  tinh thần đoàn kết quốc tế   ở 



×