Trọng lượng của một vật có thể thay đổi.doc

Trọng lượng của một vật có thể thay đổi ?
Nếu như có ngời nói với bạn rằng trong lợng của một vật thể là không cố định, có
thể thay đổi tuỳ theo địa điểm thì bạn có tin không?
Thế nhng đó lại là sự thực, nếu đặt vật ở những địa điểm khác nhau thì đúng là
trọng lợng của nó có thay đổi.
Trớc đây đã từng xảy ra một sự việc nh sau: có một nhà buôn mua của những ng-
ời đánh cá ở Hà Lan 5000 tấn cá chép đen đem xếp lên tàu rồi chở từ Hà Lan tới
thủ đô Môgađisu của nớc Xômali gần xích đạo. Đến đó dùng cân lò xo cân lại thấy
thiếu mất 30 tấn cá. Lạ thật, cá chạy đi đâu? Không có khả năng mất trộm vì trên đ-
ờng đi tàu không đỗ ở đâu cả. H hao trong khi bốc xếp cũng không thể lớn đến nh
vậy. Mọi ngời bàn luận xôn xao nhng chẳng ai giải thích đợc điều bí mật đó.
Mãi đến sau này ngời ta mới hiểu rõ đợc vấn đề. Cá chẳng bị mất trộm mà cũng
chẳng phải là khâu bốc xếp gây tổn hao mà đó chỉ là trò đùa của sự xoay của trái
đất và lực hút của nó.
Ta biết trọng lợng của một vật là trọng lực tác dụng lên nó, tức là sức hút của trái
đất đối với vật đó. Nhng trái đất tự quay không ngừng sản sinh ra một loại lực ly
tâm do quay. Vì thế trọng lực tác dụng lên vật bằng hợp lực của lực hút của trái đất
và lực ly tâm đó. Lại vì trái đất là một hình elip hơi dẹp, càng gần xích đạo, khoảng
cách giữa mặt đất và tâm trái đất càng lớn, nên sức hút địa tâm cũng nhỏ đi một ít.
Vì thế trọng lực thực tế của vật thể phải là lực hút địa tâm trừ đi lực ly tâm do quay
theo phơng thẳng đứng. 5000 tấn cá chép đen, từ Hà Lan ở vĩ độ trung bình của
trái đất vận chuyển đến Xômali ở gần xích đạo tất nhiên là trọng lợng phải dần dần
giảm bớt, không lạ gì khi cân lại đã giảm mất hơn 30 tấn cá.
Nếu nh các vận động viên leo núi mang một hòn đá từ đỉnh núi Chumumglay về
đến Bắc Kinh thì lúc đó nó sẽ trở nên nặng hơn một chút, còn nếu nhờ nhà du hành
vũ trụ mang nó lên không trung nơi lực hút trái đất không còn nữa thì nó trở thành
không trọng lợng. ở đây nguyên tắc đều giống nhau. Thế nhng bất kể trọng lợng
của vật thay đổi nh thế nào thì khối lợng của chúng vẫn không thay đổi. Chúng ta
nên chú ý rằng sự thay đổi trọng lợng của vật thể chỉ có thể dùng cân lò xo mới
thấy đợc, nếu dùng cân thiên bình hoặc cân đòn gánh thì sẽ không thấy đợc điều
đó.