Bài giảng Cách viết bài báo cáo khoa học - BS. Phạm Minh Tuấn

CÁCHàVIẾTàBÀIàBÁOàKHOáàHỌC
TS.BS. Phạm Minh Tuấn
Trường Đại học Y Hà Nội


Nguồ àt iàliệu
• 2005 Elsevier Presentation
• Journal Development – Authors’ workshop
material: INASP June 2005

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


On a 1000 mile journey,

the hardest thing is the first step

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


àl àdoà ạ àviếtà
khoaàhọ

ià

oà

+ Công ố kết uả công trình nghiên ứu
+ Bài báo trình nhà tài t ợ hay tổ hứ
giả g dạ
+ Bài báo đị h kì ủa nhóm hay tổ hứ

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Tổ gà ua
• Nhiệ

ụ có thể làm hụt chí hiều gười

• Thậ chí ới hữ g nghiên ứu mang tính đột
phá, t ừ khi iết đú g, ếu không:

– Nhẹ hất: delay
– Tệ hất: không bao giờ publish

 Mụ tiêu: Cách iết ột bài báo khoa họ
trúc tốt để đượ uất ả
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

ấu

QUáNàĐIỂMàTÁCàGIẢ
Độ gàlự àđểàPu lish
–C

gà ốàkếtà uảà

%

– Mộtà ướ à ủaà u àt
– Kêuàgọiàt iàt ợà

hàNCà

%

%

– Qua àđiể à à h

à 9%

– Bảoà ệà ả à u ề

%

– Các lý do khác (3%)
Bryan Coles (ed.) The STM Information System in the UK, BL Report 6123,
Royal Society, BL, ALPSP, 1993
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

Ưuàtiê àxuấtà ả à ủaàt àgiả
• Chất lượ g và nhanh
• Tố độ feedback ủa các chuyên gia (reviewers)
• Trình độ ủa các chuyên gia
• Danh tiế g ủa Tạp chí

• Chất lượ g ủa Biên tập (Editors) và các dị h
ụ uất ả

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Ưuàtiê à ủaàt àgiảàkhià họ à
Y u tố quy t định
– Impact Factor

o

Y u tố phụ
Kinh nghi m c a chuyên gia

– Danh tiếng c a báo

Ch t lượng và màu sắc c a
– Tiếp cận đến người đọc hình minh hoạ
Các d ch vụ
– Trình đ c a Biên tập

– T c đ xu t b n
– Ph sóng qu c tế

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


ƯUàTIÊNàCỦáàTÁCàGIẢàVÀàĐỘCàGIẢ
Độ àgiả

T àgiả
– Muố

uất ả

hiều

– Góp ý ủa đồ g ghiệp

– Phổ iế

ộ g rãi

– Muố hệ thố g hoá
– Lướt qua hữ g thông tin
ốt ếu
– Nhữ g
lượ g
– Muố đọ

thông

tin

gắ

Elsevier study of 36,000 authors (1999-2002) presented by Michael Mabe at
ALPSP Seminar on “Learning from users” 2003; www.alpsp.org
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

hất


Ưuàtiê à ủaàđộ àgiả
• B ià

oà à hấtàlượ g,à ă à ứà h hà

• Dễàt u à ập
• Chu ể àph tà ha h

• Đị hàdạ gàthuậ àtiệ
• X uà huỗiàth

gàti àđầ àđủà

• Gi àthấpàhoặ àf ee
• Th

gàti à ậpà hật
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Yếuàtốàthe à hốtàđểàxuấtà ả
• Vấ àđềàđạoàđứ
• Loạià

o,à g

• Cấuàt ú à
• Th

ià

à gữ

o

hàphầ à ủaà

• Nộpà
• Qu àt

ià

ià

o

o/Lựaà họ à

o

hà uấtà ả / e ie à ga gà ấpà
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Vấ àđềàđạoàđứ
• Bằ g hứ g không có xung đột ề lợi ích
• Nguồ tài liệu tham khảo
• Nộp bài online – các thông tin ổ sung dữ liệu
guồ , video)

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Loạià

oàv à g

à gữ

• Hướ g dẫ cho tác giả iết: (có thể tham khảo
Publishing Skills Web-Bibliography)
– Một số tác giả iết bài báo ủa họ theo 1 cách đặ
iệt trong đầu

– Một số khác iết ra và hỉ h theo loại báo họ
submit
• Mụ tiêu là thông báo các kết uả và kết luậ rõ ràng
gắ gọ
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Loạià

oàv à g

• Nếu Tiế g Anh không phải là tiế g

à gữ
ẹ đẻ, tìm 1 gười

nói tiế g Anh ả địa để review ội dung và ngôn gữ
ủa báo t ướ khi ộp

• Dựa trên bài báo gố , tìm

ột đồ g ghiệp/edito để

review lại ội dung và dị h thuật
Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals: Writing
and Editing for Biomedical Publication

/>
H I NGH H I S C C P C U VÀ

CH NG Đ C VI T NAM 2016


Cấuàt ú à ủaà

ià

o

 Viết báo cáo khoa họ tuân thủ ấu trúc khắt khe –
đị h dạ g đ phát t iể từ xa ưa.
 Thông thườ g, chúng ta đọ

ột bài báo theo

vài cách sau đ :
– Một số gười hỉ quan tâm đế tên bài

– Một số quan tâm đế tên và abstract
– “ố còn lại sẽ đọ để hiểu sâu ề bài báo
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

ột


Th

hàphầ à ủaà

CÁC MỤC
Tiêu đề
Tác giả
Abstract

ià

o

MỤC TIÊU
Miêu tả nội dung rõ ràng
Thông tin cơ bản về các tác giả
Mô tả những gì đã làm
Có thể tìm được bài báo và các thông tin liên
Từ khoá
quan qua đó
Tổng quan
Giải thích vấn đề nghiên cứu
Phương pháp
Mô tả phương pháp thu thập số liệu
Kết quả
Mô tả những thông tin thu thập được
Bàn về mối liên quan giữa các kết quả nghiên
Bàn luận
cứu
Những người đóng góp trong quá trình làm
Lời cảm ơn
nghiên cứu
Tài liệu tham khảo Những nghiên cứu trước đã làm
Cung cấp các số liệu bổ sung cho các chuyên gia

Phụ lục
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Tiêuàđề
• Mô tả ội dung ải báo gắ gọ rõ ràng gồ
ả từ khoá
• Chính là uả g cáo cho bài báo
• Không iết tắt hay dùng từ khó hiểu
• Tìm kiế tài liệu guồ tuỳ thuộ và sự chính
xác ủa tiêu đề - khi sử dụ g từ khoá tìm các
bài báo liên quan
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Tê à
• Chỉ gồ
ứu

àt àgiả

hữ g gười có đ

g góp trí tuệ cho nghiên

• Hoặ hữ g gười ủ g hộ dữ liệu và kết luậ , và
hữ g gười phê huẩ ả iết uối cùng
• Thứ tự các tên tác giả tuỳ yêu ầu ủa báo,

báo yêu ầu tên tác giả chính đứ g đầu

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

ột số


Abstract
• Tổ g kết gắ gọ thườ g 150 từ – ấ đề NC,
PPNC, kết uả, kết luậ
 Độ giả có thể u ết đị h đọ tiếp toàn ộ bài
báo hay không
• Tiêu đề và Abstract nên đứ g riêng iệt
• Một số tác giả iết Abstract uối cùng, có thể phả
ánh đầ đủ ội dung bài báo
The
Structured
Abstract:
An
Essential
/>H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016

Tool

for

Research

Tổ gà ua
• Nêu rõ: - Vấ đề nghiên ứu
- Cơ sở giải thích ấ đề
- Lí do dẫ đế tiế hành nghiên ứu
• Tổ g kết các NC liên quan đưa đế hoàn ả h NC

• Nêu điể

khác giữa NC ủa ạ với các NC t ướ đ

• Chỉ ra câu hỏi ạ đa g t ả lời
• Giải thích các dữ kiệ khác, ếu có, ạ đa g ố giải u ết
hay ở ộ g NC
• Mô tả gắ gọ thí ghiệ , giả thu ết, câu hỏi NC, thiết kế
NC hay phươ g pháp NC
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Phươ gàph pà
• Cung ấp cho độ giả chi tiết để hiểu và có thể sao chép
lại NC
• Giải thích cách phân tích ấ đề, các thủ tụ phải tuân
thủ, và thứ tự theo thời gian
• Giải thích phươ g pháp luậ
ới chi tiết (nêu rõ phươ g
pháp và trích dẫ các NC đ có)

• Bổ sung các thông tin, loại số liệu thu đượ

• Mô tả rõ ràng các số liệu thu đượ kể ả các số liệu ị
hiễu hay các giới hạ ủa thiết kế NC
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


Kếtà uả
• Mô tả và giải thích khách quan kết uả thu đượ
• Nêu lên đ

g góp ủa kết uả thế nào cho khoa họ

• Đưa ra kết uả NC theo ột trình tự logic để t ả lời
câu hỏi NC hay giả thu ết
• Các hình minh hoạ nên có giải thích gắ gọ , cung
ấp đủ thông tin cho độ giả ề các số liệu thu đượ

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


B

àluậ /Kếtàluậ

• Nêu lên ý ghĩa ủa các kết uả
• Chỉ ra ối liên quan giữa các kết uả thu đượ
ọ g NC và lí luậ đ nêu ở trên

• Nêu lên sự đ

g góp ủa NC cho tiế

ới kì

ộ khoa họ

• Không nên ở ộ g kết luậ quá so ới hữ g kết
uả ạ thu đượ – tránh suy đo
• Tóm lượ lại ướ tiếp theo trong NC sau này
H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016


T iàliệuàtha àkhảo
• Khi ghi chép gì phía trên, ạ phải trích dẫ
thông tin

guồ

• Bất kì thông tin nào từ NC mà không ằ trong hiểu
iết thông thườ g đều ầ đượ chú thích
• Tránh dùng hữ g TLTK khó tìm
• Tránh dùng hữ g TLTK không liên qua đế NC

H I NGH H I S C C P C U VÀ
CH NG Đ C VI T NAM 2016