Bài 4. Đột biến gen


Kiểm tra bài cũ.
BÀI 4. ĐỘT BIẾN GEN

Gen có cấu tạo như thế nào. Những biến đổi nào có thể xảy ra trong gen.
Gen có cấu tạo đa phân, đơn phân là các nu. Những biến đổi xảy ra reong gen
phải liên quan đến các nu, có thể là mất, thêm hặc thay cặp nu trong gen.
I. Khái niệm và các dạng đột biến gen.
1. Khái niệm (SGK).

Thế nào là đột biến điểm.
 ĐB điểm là những biến đổi chỉ liên quan đến 1 cặp nu trong gen

Alen là gì. Nguyên nhân phát sinh alen.
 Alen là các trạng thái khác nhau của cùng 1 gen. Mỗi ĐBG tạo ra 1 alen mới
GEN B
Đ
B

1
alen B
1
Đ
B

3
alen B
3
…

alen B
2
ĐB 2

Thế nào là tác nhân ĐB. Có những loại tác nhân nào. Tác nhân ĐB là những nhân tố gây ra ĐB. Bao gồm: tác nhân vật lý, hóa
học, sinh học thuộc môi trường trong hoặc ngoài cơ thể.

Tần số ĐBG phụ thuộc vào những yếu tố nào.
 Tần số ĐBG phụ thuộc loại, liều lượng, cường độ tác nhân và cấu trúc gen.

ĐBG có thể xảy ra khi nào, ở loại TB nào trong cơ thể.
 ĐBG xảy ra trong mọi quá trình sinh học (NP-GP…), ở bất kì bào quan
hay loại TB nào có chứa gen (ti thể, lục lạp, TB sinh dục TB xoma).

ĐBG biểu hiện ra bên ngoài thành KH của cơ thể gọi là gì. Cá thể mang ĐB biểu hiện thành KH gọi là thể ĐB.

Cơ sở gây ĐB nhân tạo là gì. Ý nghĩa .
 Sử dụng tác nhân ĐB, tác động lên VCDT để làm xuất hiện ĐB. Do chủ
động nên tần số ĐB cao hơn và có thể định hướng điểm xảy ra ĐB.
2. Các dạng đột biến gen.
Axit amin
Gen
 Thay thế 1 cặp nu:
Đổi mới 1 bộ 3
Đổi mới 1 axit amin

axit amin
Gen
 Thêm 1 cặp nu:
Dịch khung

đọc mã
Có thể đổi mới nhiều
axit amin từ điểm có ĐB
Gen
Axit amin
 Mất 1 cặp nu:
Dịch khung
đọc mã
Có thể đổi mới nhiều
axit amin từ điểm có ĐB

A T
A
T
X
G
X
G
X G
A T
G
X
GA
X
G
G
G
X
X
X

T
A
A
T
T
X
G
ĐB thay thế 1 cặp
nucleotit
A T
A
T
X
G
X
G
X G
A T
G
X
GA
X
G
G
G
X
X
X
T
A

A
T
T
G
X
ĐB thêm 1 cặp nucleotit
A T
A
T
X
G
X
G
X G
A T
G
X
GA
X
G
G
G
X
X
X
T
A
A
T
T

ĐB mất 1 cặp nucleotit
Tác nhân gây ĐB (lý – hóa - sinh) trong hoặc ngoài cơ thể
Gen (trong tế bào sinh dục, sinh dưỡng hoặc trong bào quan)
Tạo ra các alen (mỗi ĐB gen tạo được 1 alen mới)
II. Nguyên nhân và cơ chế phát sinh ĐBG.
1. Nguyên nhân.

Các bazơ nitric (A, T, G, X)
Dạng thường (phổ biến)
Dạng hiếm (ít gặp)*
G* X
G* T G X
A T
A T
A 5BU
T A
G 5BU G X
2. Cơ chế phát sinh ĐBG.
Sự kết cặp không đúng trong nhân đôi ADN.
Tác động của tác nhân gây ĐB.

Các ĐB trên thuộc dạng nào
ĐBG dạng thay thế 1 cặp nu