Bài giảng Miễn dịch - Bài: Khái niệm về Đáp ứng miễn dịch

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC THÁI NGUYÊN
Bộ môn Miễn dịch – Sinh lý bệnh

Khái niệm về
ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH


MỤC TIÊU
 Trình bày được hàng rào vật lý, hoá học 

và hàng rào tế bào trong đáp ứng miễn 
dịch tự nhiên

 Trình bày được những đặc điểm cơ bản 

của đáp ứng miễn dịch đặc hiệu và phân 
loại miễn dịch đặc hiệu 


 NỘI DUNG 
 Miễn dịch tự nhiên (miễn dịch không đặc 

hiệu)

+ Khái niệm
+ Các hàng rào của miễn dịch tự nhiên

 Miễn dịch thu được (miễn dịch đặc hiệu)
+ Khái niệm
+ Hệ thống đáp ứng miễn dịch đặc hiệu
+ Viêm đặc hiệu

+ Những đặc điểm cơ bản của đáp ứng miễn dịch đặc 
hiệu
+ Phân loại miễn dịch đặc hiệu


MIỄN DỊCH TỰ NHIÊN
1. Khái niệm.
Khả năng tự bảo vệ sẵn có và mang tính di truyền 
cùng một loài
2. Các hàng rào ĐƯMD tự nhiên
­

Hàng rào vật lý:  + Da
+ Niêm mạc

­

Hàng rào hoá học: các loại dịch tiết 
+ Dịch tiết ra ngoài cơ thể: dịch mồ hôi, nước mắt, 
nước tiểu, dịch tiêu hoá...... 
+ Dịch nội môi: protein phản ứng C, bổ thể, interferon


Hàng rào tế bào: Các tế bào thực bào 
(đại thực bào và tiểu thực bào)

 

đại thực bào 
(Monocye)

 
tiểu thực bào 

(bạch cầu múi trung tính)


MIỄN DỊCH TỰ NHIÊN
­  Hàng rào tế bào: chủ yếu là các tế bào thực bào.
+ Thực bào: 3 giai đoạn
+ Đại thực bào trình diện kháng nguyên cho các tế bào 
lympho qua MHC
+ Kết thúc miễn dịch không đặc hiệu mở màn cho miễn 
dịch đặc hiệu
­

Hàng rào thể chất

­

Viêm không đặc hiệu: sưng, nóng, đỏ, đau, biểu hiện 
p/ư TH và P/ư Tb


Hiện tượng 
thực bào


2. MIỄN DỊCH ĐẶC HIỆU
2.1.Khái niệm.

Xuất hiện khi có tiếp xúc với kháng nguyên. Có 
miễn dịch dịch thể và miễn dịch qua trung gian tế 
bào  

2.2. Hệ thống đáp ứng miễn dịch đặc hiệu
­ Bước nhận diện KN nhờ đại thực bào trình diện 
­ Bước hoạt hoá: Khi được tiếp xúc với KN thì lympho 
sẽ hoạt hoá, xuất hiện Lympho trí nhớ
­ Bước hiệu ứng: Tế bào B sẽ biệt hoá thành tương bào 
sản xuất KT. Tế bào T tiết IL2 để phát động 
ĐƯMD và tiêu diệt KN 
­ Sự điều hoà ĐƯMD : Th, Ts, cytokin


2. MIỄN DỊCH ĐẶC HIỆU
2.3.Những đặc điểm cơ bản của đáp ứng miễn 
dịch đặc hiệu:
1.

Tính đặc hiệu

2.

Tính đa dạng

3.

Trí nhớ miễn dịch

4.

Điều hoà miễn dịch (cytokin, Ig)

5.

Khả năng phân biệt bản chất KN

2.4.Viêm đặc hiệu


2.5.Phân loại miễn dịch đặc 

hiệu

­Miễn dịch chủ động
 +Miễn dịch chủ động tự nhiên

+Miễn dịch chủ động thu được 

­ Miễn dịch thụ động
+ Miễn dịch thụ động tự nhiên
+Miễn dịch thụ động thu được


CẢM ƠN 
SỰ QUAN TÂM THEO DÕI


Trình diện kháng nguyên

   TRÌNH DIỆN KHÁNG NGUYÊN 
    Tế bào đích trình diện kháng nguyên cho 
Tc

 Đại thực bào  trình diện kháng nguyên cho 
Th               


MHC LỚP I


MHC LỚP II


Kháng thể dịch thể


Một đơn vị Ig


BA NHÀ BÁC HỌC ĐƯỢC GIẢI THƯỞNG NOBEN 
VỀ Y HỌC NĂM 2009 


Cơ quan miễn dịch


Các
 tế 

bào
tham
gia

đáp 
ứng 

 miễn 
dịch