Bài giảng Rối loạn chuyển hóa protid - TS. Trần Ngọc Dung

RỐI LOẠN 
CHUYỂN HÓA PROTID
Ts. Trần Ngọc Dung
BM. Sinh lý bệnh – Miễn dịch

 

1


MỤC TIÊU BÀI GIẢNG:
  1.  Trình bày nguyên nhân và hậu quả của 
sự thay đổi protid huyết tương.
  2. Giải thích những cơ chế bệnh lý do rối 
loạn tổng hợp protid.

 

2


1.ĐẠI CƯƠNG VỀ CHUYỂN HÓA PROTID:
Protid thức ăn → Tiêu hóa tại ruột (Protease)
↓
                        
 Acid amin (Polypeptid)
↓
                                     Máu         
↓
    Tổng hợp protid tổ chức
                                     Gan           Tân tạo đường

                                                       Tổng hợp protid h/tương
                                            (Mô hình Monod và Jacob­1961)
                                Thoái hóa →  tạo năng lượng
↓khử NH3, chuyển NH3, khử 
CO2 
                               Sản phẩm chuyển hóa trung gian
↓
 
3
                                      NH3 →  Glutamin và urée


∙ Sự cân bằng protid:
          ­ Cân bằng ni tơ dương tính: Cơ thể đang 
trưởng thành, phụ nữ có thai, giai đoạn hồi 
phục bệnh, đang dùng những thuốc dạng 
hocmon làm tăng tổng hợp protid (testosteron)
          ­ Cân bằng ni tơ âm tính: Ðói, suy dinh 
dưỡng, sốt kéo dài, RL tiêu hóa, tiểu ra protein, 
dùng những hocmon làm tăng phân hủy protid 
(glucocorticoid)

 

4


  2.RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA PROTID:

2.1.Rối loạn protid huyết tương: 

­Thành phần Protid huyết tương: 
Albumin, Globulin, Fibrinogen
­  Vai trò của protid huyết tương:
+ Tạo áp lực keo.
+ Bảo vệ cơ thể
+ Độ nhớt huyết tương
+ Vận chuyển các chất
+ Đông máu
+ Cung cấp acid amin cho cơ thể 
 

5


­ Giảm protid huyết tương:
+ Thiếu cung cấp: Đói, rối loạn hấp thu nặng ở 
ống tiêu hóa.
+ Giảm tổng hợp: trong suy gan, xơ gan
+ Tăng xử dụng: trong hàn gắn vết thương, sốt 
kéo dài, tiểu đường, ung thư, cường giáp...
+ Do mất ra ngoài: Tiêu chảy, tiểu ra protein, lổ 
dò, phỏng...
Hậu quả : ­ Tỷ lệ A/G đảo ngược, 
        ­ Các dấu hiệu lâm sàng: sụt cân, teo cơ, 
thiếu máu, lâu lành vết thương, phù toàn thân.
 

6

 

7


­ Thay đổi thành phần protid huyết 
tương:
  5 thành phần protid huyết tương :
+Albumin: 56,9

4,2%

+

1

globulin : 5,1

0,9%

+

2

globulin : 7,6

1,7%

+ globulin : 10,1

1,3%

+ globulin : 20,2

3,3%

 

8


Các biểu hiện lâm sàng 
của thay đổi thành 
phần protid huyết 
tương thường gặp:
1. Giảm albumin:
2.Tăng

globulin

3.Tăng

globulin

4.Tăng

globulin
 

9

• Cần phân biệt tình trạng tăng, giảm tương đối 
và tuyệt đối 
• Hậu quả của thay đổi thành phần protid huyết 
tương: 
1. Protid huyết tương dễ bị tủa, nhất là khi 
thêm vào những muối kim loại nặng. 
 Ứng dụng: Phản ứng Takata Ara (dùng HgCo2), 
                    Phản ứng weltmann (dùng CaCl2),
                    Phản ứng Maclagan (dùng thymol),
                       Phản ứng Kunkel (dùng ZnSo4)...
    2. Tăng tốc độ máu lắng.
 

10


2.2. Rối loạn tổng hợp protid tổ chức:
         Gen R        Gen P       Gen O    Gen   S1  S2  S3  
ĐOẠN OPERON

Pr1  Pr2  Pr3

(Mô hình Monod và Jacob­1961)
Gen R: Regulator
Gen P: Promotor
Gen O: Operator
Gen S: Structure

 

11


­ Do rối loạn gien cấu trúc: Làm sai lạc quá 
trình chuyễn mã và giải mã → thay đổi cấu trúc và 
chức năng của protein. 
+ Thường gặp trong các bệnh rối loạn chuyển 
hóa bẩm sinh:
          ∙ Các bệnh rối loạn cấu trúc Hemoglobin: 
Hemoglobin S, Hemoglobin C......
           ∙  Bệnh do thiếu men chuyễn hóa, không 
tổng hợp một protein nào đó: ví dụ: Ứ đọng 
glycogen do thiếu G6 phosphatase hoặc thiếu 
globulin, thiếu các yếu tố đông máu...
 

12


­Do rối loạn gien điều hòa:
Thường gặp trong bệnh lý Hb như bệnh 
thalassemie: Hb F ( 2 2), Hb Bart ( 4) , Hb H 
( 4)...

 

13