Bài giảng Viêm gân chi dưới

BS. PHAN VÖÔNG HUY ÑOÅNG


VIÊM GÂN GẬP – DUỖI NGÓN CHÂN
Đònh nghóa
Là tình trạng viêm các gân có chức năng gập
hoặc duỗi các ngón chân, bắt đầu từ các cơ
cẳng chân, qua cổ chân và chạy dọc theo mu
bàn chân


VIÊM GÂN GẬP – DUỖI NGÓN CHÂN
Dấu hiệu


Khởi phát từ từ



Đau mu bàn chân, sưng.
Đau tăng khi gập và
duỗi các ngón, đặc biệt
khi chạy. Nhấn vào gân
bò viêm thấy đau



Trường hợp nặng nghe
tiếng cót két, lép bép



Đi khập khiễng


VIÊM GÂN GẬP – DUỖI NGÓN CHÂN
Nguyên nhân


Mang giày quá chật,
lưỡi giày đè ép lên gân
vùng mu chân

Môn thể thao liên quan


VĐV chạy nhảy nhiều,
buộc dây giày quá chật


VIÊM GÂN GẬP – DUỖI NGÓN CHÂN
Bạn nên làm gì


Ngưng chạy nhảy 1 tuần



Chườm lạnh 48-72 giờ, mỗi
lần 20 phút



Nới lỏng dây giày, cột
dây kiểu bậc thang thay
kiểu bắt chéo



Chêm miếng lót cao su có
khoét lỗ trên mu chân



Khám BS khi đau trên 2
tuần

Kiểu bắt chéo

Kiểu bậc thang


VIÊM GÂN GẬP – DUỖI NGÓN CHÂN
Điều trò chuyên khoa


Kết hợp thuốc kháng viêm
– giảm đau thông thường



Chích corticoid tại chỗ



Tập phục hồi


VIÊM BAO HOẠT DỊCH SAU GÓT
Đònh nghóa
Viêm bao hoạt dòch thường gặp nhất ở vò trí sau
gót, ngay trên chỗ gân gót bám vào xương gót


VIÊM BAO HOẠT DỊCH SAU GÓT
Dấu hiệu


Khởi phát từ từ 2-3 tháng



Đau, sưng đỏ ngay trên
nơi bám gân gót. Ấn
đau bao hoạt dòch



Trường hợp nặng chỗ
sưng cứng hơn, dễ bò
cấn đau

VIÊM BAO HOẠT DỊCH SAU GÓT
Nguyên nhân


Mép sau giày đè ép,
kích thích bao hoạt dòch



Hoạt động thể thao
nhiều trên nền các yếu
tố nguy cơ:

 Bên trong: hình dạng
xương gót bất thường,
bàn chân bẹt, vòm bàn
chân cao
 Bên ngoài: giày cao gót,
giày thể thao


VIÊM BAO HOẠT DỊCH SAU GÓT
Bạn nên làm gì


Ngưng hoạt động gây
đau 48-72 giờ, chườm
lạnh, tránh mang giày

cấn sau gót



Dùng miếng chêm hình
bánh rán



Miếng lót đế giày cho
bàn chân bẹt



Mang giày hơi lớn, viền
mềm



Tập lại sau 4-6 tuần


VIÊM BAO HOẠT DỊCH SAU GÓT
Điều trò chuyên khoa


Thuốc kháng viêm, chích
corticoid tại chỗ



Trường hợp nặng sẽ
phẫu thuật


VIÊM XƯƠNG VỪNG
Đònh nghóa
Là tình trạng viêm hoặc tổn thương các xương
vừng, hình bầu dục nằm bên trong gân bàn chân.
Thường gặp nhất ở dưới ngón chân cái


VIÊM XƯƠNG VỪNG
Dấu hiệu


Khởi phát từ từ



Đau lòng bàn chân phần
dưới ngón cái, có thể lan
ra vòm bàn chân



Đặc biệt đau trong pha
nhấc mũi bàn chân khi
chạy



Ngón cái thường cứng
và yếu


VIÊM XƯƠNG VỪNG
Nguyên nhân


Vi chấn thương xương
vừng lặp đi lặp lại trong
pha nhấc mũi bàn chân
khi chạy

Môn thể thao liên quan


VĐV chạy đường trường,
bóng chuyền (nhảy
phát bóng, đập bóng)


VIÊM XƯƠNG VỪNG
Bạn nên làm gì


Ngưng hoạt động gây
đau một tuần



Lót miếng đệm nhỏ



Kéo dãn ngón chân
trước khi chơi thể thao


VIÊM XƯƠNG VỪNG
Điều trò chuyên khoa


Thuốc kháng viêm, chích
corticoid tại chỗ



Nẹp không cho ngón cái
bật lên



Hiếm khi phẫu thuật


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Đònh nghóa
Là tình trạng viêm mô sợi cân dày dưới lòng bàn

chân từ gót đến mũi. Viêm gân kéo dài có thể hình
thành chồi xương nơi bám vào xương gót


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Dấu hiệu


Khởi phát từ từ vài tuần
hoặc vài tháng



Đau phía trong mặt dưới
gót chân. Đau nhất khi
bước xuống giường buổi
sáng, giảm dần trong
ngày. Đau tăng khi
khiêng nặng



Có thể sờ được chồi
xương


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Nguyên nhân


Động tác nhón gót, bật
chân khi chạy hoặc nhảy
kéo căng cân gan chân
ở vò trí tiếp xúc xương gót



Các yếu tố nguy cơ:

 Bên trong: VĐV chạy với bàn chân xoay trong,
bàn chân bẹt, gối quẹo trong, vòm bàn chân
cao, cứng cơ bắp chân, gân gót
 Bên ngoài: giày mòn, giày không nâng đỡ vòm
bàn chân, đế cứng


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Môn thể thao liên quan


VĐV chạy đường trường, bất thường giải
phẫu học, kém mềm dẻo

Bạn nên làm gì


Ngưng sớm các hoạt động gây đau



Chườm lạnh 48-72 giờ khi mới đau. Có thể dùng
nạng



Lót đệm dưới gót



Tránh đi chân trần


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Bạn nên làm gì


Tiếp tục tập các môn không chòu sức nặng như
bơi, đạp xe tại chỗ



Khi bớt đau, tập kéo dãn gân gót và cân gan
chân



Khi hết đau, không đi khập khiễng, không đau
buổi sáng (khoảng 6 tuần) từ từ trở lại tập chạy,
nên tập trên mặt sân mềm như cỏ, đường đất



Khám BS nếu có bất thường giải phẫu học


VIÊM CÂN GAN CHÂN
Điều trò chuyên khoa


BS khám tìm nguyên
nhân chính xác để
cho bài tập hoặc
miếng lót giày thích
hợp



Thuốc kháng viêm,
chích corticoid tại chỗ



Không đáp ứng sau 46 tháng có thể phẫu
thuật


VIÊM GÂN CƠ CHÀY SAU
Đònh nghóa
Là tình trạng viêm gân chạy xuống phía sau xương
chày từ cơ chày sau đến mặt trong lòng bàn chân.

Bao gân hẹp, tình trạng viêm có thể gây co thắt.
VĐV không thể chạy đúng kỹ thuật và khó bật
nhảy mạnh


VIÊM GÂN CƠ CHÀY SAU
Dấu hiệu


Khởi phát từ từ



Đau mặt trong cổ chân
khi chạy



Ấn đau nơi bám gân vào
xương ghe và nơi vòng
phía sau cổ chân



Có thể nghe tiếng cót
két, lép bép


VIÊM GÂN CƠ CHÀY SAU
Nguyên nhân



Luyện tập quá mức (over use): tăng đột ngột về
số lượng, cường độ, thời gian



Yếu tố nguy cơ:

 Bên trong: bàn chân xoay trong, bàn chân quá
dẻo, bàn chân bẹt, gân cơ chày sau yếu, kém
mềm dẻo

 Bên ngoài: mặt sân cứng, giày mòn