Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MỘC HÓA
TRƯỜNG THCS BÌNH HÒA ĐÔNG
Người thực hiện : NGUYỄN QUỐC VIỆT

Ki m tra bài cể ũ
Câu 1: Em có nhận xét gì về từ ngữ xưng hô trong
tiếng Việt và khi sử dụng chúng ta cần chú ý điều gì ?
Trả lời :
-Tiếng Việt có một hệ thống từ ngữ xưng hô rất phong
phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm .
-Khi sử dụng từ xưng hô thì người nói cần căn cứ vào
đối tượng và các đặc điểm khác của tình huống giao tiếp để
xưng hô cho thích hợp.
Câu 2 : Tìm và phân tích từ xưng hô mà cậu bé dùng để nói
với mẹ mình và với sứ giả trong đoạn văn sau :
Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói : “Mẹ
ra mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào, đứa bé bảo : “ Ông về
tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và
một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này.”
(Thánh Gióng)
Trả lời
-
Đứa bé gọi người đẻ ra mình là mẹ, đây là cách gọi thông
thường.
-
Khi xưng hô với sứ giả thì gọi là ông xưng ta. Gọi như vậy
cho thấy Gióng là một đứa trẻ khác thường.

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
Trong vd (b), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ nhân vật ?

II/ Cách dẫn gián tiếp
1. Ví dụ : sgk / 53
a)Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng,
bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy
thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói
Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì ? .
b) Họa sĩ nghĩ thầm Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu
chưa kịp quét tước dọn dẹp , chưa kịp gấp chăn chẳng hạn
.
Trong vd (a), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ của nhân vật ?Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì ?
I/ Cách dẫn trực tiếp
Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì ?
Trong cả 2 vd (a), (b) có thể thay đổi vị trí giữa các bộ phận in
đậm với bộ phận đứng trước nó được không ?
Nếu được thì hai bộ phận ấy ngăn cách với nhau bằng những
dấu gì ?
 Bộ phận in đậm là lời nói của nhân vật .
:
:
“
”
“ ”
 Bộ phận in đậm là ý nghĩ của nhân vật.
Được ngăn cách với nhau bằng dấu ngoặc kép và dấu gạch ngang.

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
1. Ví dụ : sgk / 53
I/ Cách dẫn trực tiếp
a) “ Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì ?” - Cháu ở
liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi

toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là
một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu.
b) “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước
dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn.” - Họa sĩ nghĩ
thầm .
a) Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần
dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không
xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm
cháu. Cháu nói : “ Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là
gì ?” .
b) Họa sĩ nghĩ thầm : “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa
kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn.”
 Bộ phận in đậm là lời nói của nhân vật .
 Bộ phận in đậm là ý nghĩ của nhân vật.

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
II/ Cách dẫn gián tiếp
1. Ví dụ : sgk / 53, 54
I/ Cách dẫn trực tiếp
a) Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu. Lão khuyên nó hãy
dần lòng bỏ đám này, để dùi giắng lại ít lâu, xem có đám
nào khá mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy
đứa khác; làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ.

b) Nhưng chớ hiểu lầm Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu
hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật.
Trong vd (a), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ ?
Nó có được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu
gì không ?
Trong vd (b), bộ phận in đậm là lời nói hay ý nghĩ ? Giữa bộ phận in đậm và bộ phận đứng trước có từ gì ? Có thể thay từ rằng bằng từ gì ?

(Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa
và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại)
(Nam cao, Lão Hạc)
 Bộ phận in đậm là lời nói.
 Bộ phận in đậm là ý nghĩ.
rằng
là

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
II/ Cách dẫn gián tiếp
1. Ví dụ : sgk / 53, 54
I/ Cách dẫn trực tiếp
2. Ghi nhớ : sgk / 54
Có hai cách dẫn lời nói hay ý nghĩ (lời nói bên trong) của
một người, một nhân vật :
, tức là nhắc lại nguyên văn lời nói hay
ý nghĩ của người hoặc nhân vật; lời dẫn trực tiếp được đặt
trong dấu ngoặc kép.
, tức là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của
người hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho thích hợp; lời dẫn
gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép.
- Dẫn trực tiếp
- Dẫn gián tiếp
Từ sự phân tích ở phần I và II, em hãy cho biết có mấy cách để
dẫn lời nói hay ý nghĩ của một người, một nhân vật ?
Đó là những cách nào ?Dẫn trực tiếp là cách dẫn như thế nào ?
Dẫn gián tiếp là cách dẫn như thế nào ?
