Thí nghiệm vui vơi Natri

C. MỘT SỐ THÍ NGHIỆM VỚI NATRI

1. Điệu vũ Natri

Đổ 30ml nước cùng vài giọt dung dòch phenoltalein vào một cốc dung tích 100ml
và rót 50ml dầu hỏa sạch lên trên mặt nước. Lấy một miếng natri cạo sạch, nhỏ bằng
hạt đậu đặt cẩn thận lên lớp dầu hỏa. Natri chìm xuống, nổi lên rồi lại chìm xuống, cứ
như thế khoảng 10 – 20 lần cho đến khi miếng natri tan hết. Trong khi đó lớp nước phía
dưới từ trong suốt trở thành đỏ hồng.

Giải thích: Natri nặng hơn dầu hỏa nên chìm xuống. Nhưng khi tiếp xúc với
nước thì nó lập tức tác dụng với nước giải phóng hiđro. Bọt khí hidro bao bọc mẩu natri
và đệm khí đó đẩy nó nổi lên lớp dầu hỏa. Tại đây, các bọt khí tách ra và mẩu natri lại
bò chìm xuống.

2. Natri đốt cháy khí cacbonic

Chúng ta đều biết rằng khí CO
2
không cháy được nên được dùng làm chất chữa
cháy. Thế mà natri đốt cháy được CO
2
đấy! Để chứng minh điều này bạn có thể biểu
diễn thí nghiệm sau đây:

Nạp đầy khí CO
2
vào một bình thủy tinh, đưa que đóm đang cháy vào bình, que
đóm sẽ tắt ngay.

Bây giờ bạn dùng pipet để nhỏ xuống đáy bình vài giọt nước rồi thả mẩu natri

bằng hạt đỗ vào giọt nước. Natri tác dụng với nước và bốc cháy trong khí quyển CO
2
theo phản ứng:

2Na + CO
2
---> Na
2
O + CO

Thí nghiệm trên cũng chứng tỏ rằng không thể dập tắt natri đang cháy bằng khí
CO
2
mà phải dập bằng cát hoặc đất khô.

3. Bắn cháy tàu chiến đòch

Dùng loại giấy thấm nước để gấp một cái tàu chiến. Bỏ vào trong tàu một mẩu
kim loại natri hoặc kali to bằng hạt đậu rồi thả vào chậu nước đã được nhỏ thêm vài
giọt phenoltalein không màu. Sau vài phút, tàu sẽ tự bốc cháy và nước trong chậu có
loang màu hồng từ chỗ con tàu cháy, giống như cảnh tàu chiến đòch bò bắn cháy, máu
giặc nhuốm đỏ dòng sông.

Giải thích: Nước thấm qua giấy, tác dụng với natri (hoặc kali) theo phương trình
hóa học sau:

2Na + 2H
2
O ---> 2NaOH + H
2

↑
hoặc: 2K + 2H
2
O ---> 2KOH + H
2
↑

Phản ứng trên tỏa nhiều nhiệt, làm cho khí hidro thoát ra tự bốc cháy, đồng thời
NaOH (hoặc KOH) tạo thành làm cho phenoltalein không màu chuyển sang màu hồng.

Chú ý: Trong thí nghiệm này, mẩu natri hoặc kali nhất thiết chỉ được lấy to bằng
hạt đậu. Nếu lấy to hơn, phản ứng xảy ra mãnh liệt sẽ nổ gây nguy hiểm.

4. Cháy trong khí cacbonic

Dùng kẹp sắt kẹp một đầu đoạn dây magie rồi đốt đầu dây kia cho cháy sáng.
Sau đó đưa vào trong cốc đựng khí cacbonic. Magie tiếp tục cháy sáng chói trong khí
cacbonic, phản ứng tạo ra magie oxit màu trắng bám đầy vào kép sắt và rơi xuống đáy
cốc, đồng thời tạo ra những vụn cacbon màu đen ở đáy cốc.

2Mg + CO
2
---> 2MgO + C