HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ
TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ
B ẢN
Hà Nội – 2015
Giới thiệu
v
v
Tin học là lĩnh vực có ứng dụng rộng lớn, chuyên
nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin với
sự trợ giúp của máy tính điện tử.
Mục tiêu chương 1 cung cấp các kiến thức cơ bản
và bao quát nhất về tin học:
§ Khái niệm Thông tin – Tin học, cách biểu diễn
thông tin
§ Phân loại máy tính điện tử (MTĐT)
§ Nguyên lý hoạt động và thành phần của MTĐT
§ Phần mềm và các vấn đề về bản quyền phần
mềm
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
2
Khái niệm thông tin
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
3
Khái niệm thông tin
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
4
Khái niệm thông tin
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
5
Khái niệm thông tin
v
Thông tin là sự phản ánh các sự vật, hiện tượng của
thế giới khách quan và các hoạt động của con người
trong đời sống xã hội.
§ Thông tin là một thông báo hay một bản tin nhận
được để làm tăng sự hiểu biết của đối tượng
nhận tin về một vấn đề nào đó.
§ Thông tin là cái để ta hiểu biết và nhận thức thế
giới.
§ Thông tin được biểu diễn bởi dữ liệu.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
6
Dữ liệu
v
v
v
Dữ liệu là những con số, những ký tự, những ký
hiệu, những tín hiệu… thuần túy, rời rạc có thể
quan sát hoặc đo đếm được.
§ Chỉ số chứng khoán, Nhiệt độ cơ thể, Hóa đơn
bán hàng, Ảnh mây vệ tinh, Tín hiệu đèn đỏ…
Dữ liệu sau khi được xử lý sẽ cho ta thông tin.
§ Nhiệt độ cơ thể cho biết tình trạng sức khỏe
§ Hóa đơn bán hàng cho biết doanh thu bán hàng…
Thông tin chứa đựng ý nghĩa còn dữ liệu là vật
mang thông tin.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
7
Đơn vị đo thông tin
v
Dữ liệu lưu trữ trong máy tính có thể đo lường
được độ lớn hay còn gọi là dung lượng thông qua
các đơn vị đo thông tin.
§ Đơn vị cơ bản nhất để đo thông tin là bit (Binary
Digit).
§ bit là lượng thông tin nhỏ nhất của bộ nhớ máy
tính được dùng để lưu trữ một trong hai kí hiệu 0
hoặc 1 còn gọi là bit 0 hoặc bit 1.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
8
Đơn vị đo thông tin
v
Một số đơn vị đo thông tin khác:
Byte
1 byte= 8 bits
KiloByte
1KB = 210 byte = 1024 byte
MegaByte 1MB = 210KB
GigaByte1GB = 210MB
TeraByte 1TB = 210GB
PetaByte 1PB = 210TB
ExaByte 1EB = 210PB
ZettaByte
2/16/16
1ZB = 210EB
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
9
Tin học
v
v
Tin học là ngành khoa học nghiên cứu các phương
pháp, công nghệ và kỹ thuật nhằm tổ chức, lưu trữ
và xử lý thông tin một cách tự động với sự trợ giúp
của các thiết bị điện tử đặc biệt là máy vi tính.
Các chuyên ngành chính trong tin học:
§ Công nghệ thông tin
§ Hệ thống thông tin
§ Khoa học máy tính
§ Công nghệ phần mềm
§ Mạng máy tính
§ Hệ thống thông tin quản lý…
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
10
Xử lý thông tin
§
§
§
§
Nhập dữ liệu: Chuyển đổi dữ liệu ở thế giới thực thành dữ
liệu trong máy tính thông qua các thiết bị đầu vào.
Xử lý dữ liệu: Biến đổi, phân tích, tổng hợp... những dữ liệu
ban đầu để có được những thông tin mong muốn.
Xuất thông tin: Chuyển đổi dữ liệu trong máy tính sang dạng
thông tin ở thế giới thực thông qua các thiết bị đầu ra.
Lưu trữ: Quá trình nhập dữ liệu, xử lý và xuất thông tin đều
có thể được lưu trữ trong bộ nhớ máy tính.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
11
Biểu diễn thông tin
v
v
Thông tin biểu diễn trong máy tính gồm 2 loại:
§ Thông tin số
§ Thông tin phi số
Mọi thông tin trong máy tính đều được mã hóa bởi
một chuỗi các ký tự 0 và 1 tương ứng với bit 0 và
bit 1 để máy tính có thể nhận biết và xử lý.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
12
Biểu diễn thông tin số
v
v
Một số có thể được biểu diễn dưới nhiều dạng
khác nhau tùy theo từng hệ đếm.
§ Hệ đếm gồm một tập các ký hiệu và quy tắc sử
dụng các ký hiệu đó để biểu diễn và xác định giá
trị các số.
§ Mỗi ký hiệu là một ký số (digit), số lượng các ký
số trong một hệ đếm gọi là cơ số (base) của hệ
đếm đó.
Một số hệ đếm thông dụng:
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
13
Biểu diễn thông tin số
v
Công thức biểu diễn số X ở hệ đếm cơ số p:
Xp = (an1an2....a0a1a2...am)p
= an1.pn1 + an2.pn2 +…+ a0.p0 + a1.p1 +…
+ am.pm
v
Ví dụ:
145,310 = 1x102 + 4x101 + 5x100 + 3x101
101112 = 1x24 + 0x23 + 1x22 + 1x21 + 1x20
BE2716 = Bx163 + Ex162 + 2x161 + 7x160
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
14
Biểu diễn thông tin số
v
Chuyển đổi hệ thập phân sang hệ nhị phân:
Ví dụ: 43,687510 = ?2
§
Đối với phần nguyên:
§
Đối với phần thập phân:
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
15
Biểu diễn thông tin số
v
v
v
Chuyển đổi hệ nhị phân sang hệ thập phân:
1001102 = 1x25 + 0x24 + 0x23 + 1x22 + 1x21
+0x20 = 3810
Chuyển đổi hệ nhị phân sang hệ bát phân và
ngược lại:
Chuyển đổi từ hệ nhị phân sang hệ thập lục phân
và ngược lại:
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
16
Biểu diễn thông tin phi số
v
Biểu diễn ký tự:
Bảng mã ASCII
Chuỗi kí tự “TIN”:
Kí
tự
Mã ASCII
(số thập phân)
Mã ASCII
(số nhị phân)
T
84
01010100
I
73
01001001
N
78
01001110
“TIN”: 01010100 01001001 01001110
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
17
Biểu diễn thông tin phi số
v
Biểu diễn hình ảnh:
Mỗi bức ảnh được chia thành nhiều điểm ảnh gọi là Pixel,
mỗi điểm ảnh được mã hóa thành 2 tham số: Tọa độ và Mã
màu.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
18
Biểu diễn thông tin phi số
v
Biểu diễn âm thanh:
Mỗi bản nhạc được phân tích thành từng đơn âm, mỗi đơn
âm được mã hóa thành 2 tham số: Cao độ và Trường độ.
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
19
Máy tính điện tử
v
Máy tính xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trong đời
sống xã hội của con người, hỗ trợ con người thực
hiện các công việc một cách nhanh chóng và tối ưu.
§ Máy tính có thể được thiết kế chuyên dụng trong
việc tổ chức, lưu trữ và xử lý số liệu…
§ Ngoài ra có thể được nhúng trong các thiết bị
điện tử khác như lò vi sóng, thiết bị siêu âm…
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
20
Phân loại máy tính theo kích thước, tính năng
v
Siêu máy tính (Super Computer)
The IBM 704 is the world's first
super-computer (1956)
2/16/16
Siêu máy tính ROADRUNNER của IBM đạt
1,026 triệu tỷ phép tính/s với sự giúp sức
của 12.960 vi xử lý mã hiệu Cell và Opteron
(2008)
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
21
Phân loại máy tính theo kích thước, tính năng
v
Máy tính lớn (Mainframe Computer)
Máy chủ
Mainframe IBM
system z10 BC đã
có mặt tại ngân
hàng VietinBank
4/2012
2/16/16
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
22
Phân loại máy tính theo kích thước, tính năng
v
Máy tính mini (Minicomputer)
The first Mini Computer
2/16/16
VAX 6000510 Mini Computer
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
23
Phân loại máy tính theo kích thước, tính năng
v
Máy tính cá nhân (Personal Computer)
Personal Computer
2/16/16
Laptop
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
DPA
24
Phân loại máy tính theo kích thước, tính năng
v
Máy tính chuyên dụng (Special purpose computer)
Máy tính điều khiển máy bay
2/16/16
Máy siêu âm
Chương 1: Những vấn đề cơ bản
Máy định vị toàn cầu
25