Bài giảng Bài 2: Bản chất của Nhà nước

Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

BÀI 2: B N CH T C A NHÀ N

C

1. M C ÍCH, YÊU C U
- M c đích: tìm hi u nh ng ph
tri n c a nhà n c.
- Yêu c u ng i h c c n n m đ

ng di n (nh ng m t) c b n quy đ nh s t n t i, phát
c:

+ B n ch t nhà n c và n i dung tính giai c p và xã h i th hi n qua các ki u nhà
n c trong l ch s .
+ M i quan h gi a tính giai c p và tính xã h i.
+ D u hi u đ c tr ng c a Nhà n c.
+ Vai trò c a nhà n c trong đ i s ng xã h i.

2. TÀI LI U THAM KH O
-

3.

H Lu t Hà N i, Giáo trình Lý lu n v Nhà n c và Pháp lu t, NXB CAND, Hà N i
2004.
Khoa Lu t – H Qu c gia Hà N i, NXB HQGHN, Giáo trình Lý lu n chung v Nhà

n c và Pháp lu t, Hà N i 2005.
LeNin, Tác ph m “Bàn v nhà n c” (1917).
PGS. TS. Tr n Phúc Th ng, Giai c p và đ u tranh giai c p – M t s v n đ lý lu n và
th c ti n, NXB Lý lu n chính tr , Hà N i 2005.
Ngân hàng th gi i, Nhà n c trong m t th gi i đang chuy n đ i, NXB CTQG, Hà
N i 1998.

C

NG N I DUNG

3.1. KHÁI NI M VÀ N I DUNG B N CH T C A NHÀ N

C

- B n ch t là toàn b nh ng m i liên h , quan h sâu s c và nh ng quy lu t bên trong
quy t đ nh nh ng đ c đi m và khuynh h ng phát tri n c b n c a h th ng v t ch t.
- Khái ni m b n ch t c a nhà n c: là t t c nh ng ph ng di n (nh ng m t) c b n
quy đ nh s t n t i và phát tri n c a Nhà n c, th hi n 2 ph ng di n giai c p và xã
h i quy đ nh s t n t i và phát tri n c a nhà n c.
- Ý ngh a c a vi c nghiên c u b n ch t Nhà n c: c s lý gi i v các hi n t ng c a
nhà n c; hi u và n m b t đ c quy lu t v n đ ng c a Nhà n c; t vi c hi u đúng
b n ch t c a Nhà n c, đ có đ c đ nh ngh a đ y đ và bao quát nh t v Nhà n c.
WWW.LVTLAW.COM

1


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

3.1.1. Tính giai c p

Nhà n c là m t b máy c ng ch đ c bi t c a giai c p c m quy n, là công c s c bén
nh t đ th c hi n s th ng tr giai c p, thi t l p và duy trì tr t t giai c p trong xã h i.
- Giai c p: là t p đoàn ng i có s khác nhau v đ a v trong ch đ kinh t - xã h i, mà
trong đó c b n nh t là s khác nhau trong quan h s h u t li u s n xu t.
- Chính tr : là nh ng ho t đ ng (m i quan h ) liên quan đ n l i ích c a các giai c p, các
đ ng phái, các dân t c, các qu c gia, các t ng l p mà v n đ quan tr ng nh t c a nó là
t ch c b máy nhà n c và n m gi quy n l c nhà n c.
Nhà n
c a nhà n

c th hi n ý chí và b o v l i ích c a giai c p th ng tr . N i dung tính giai c p
c th hi n :

- Nhà n c do giai c p nào t ch c nên;
- Quy n l c Nhà n c n m trong tay giai c p nào;
- Nhà n c b o v cho l i ích cho giai c p nào là ch y u.
S th ng tr th hi n d

i 3 m t:

- Th ng tr (quy n l c) kinh t : có vai trò quy t đ nh, t o ra s l thu c v m t kinh t
c a ng i b bóc l t đ i v i giai c p th ng tr .
- Th ng tr (quy n l c) chính tr : có vai trò duy trì quan h bóc l t, là b o l c có t ch c
c a giai c p nh m đàn áp s ph n kháng c a giai c p b tr trong xã h i.
- Th ng tr (quy n l c) t t ng: là s th ng tr v m t tinh th n, h t t ng c a giai

c p th ng tr đ c xây d ng và thông qua con đ ng nhà n c tr thành h t t ng
th ng tr trong toàn xã h i.
3.1.2. Tính xã h i
Nhà n c còn th c hi n ch c n ng xã h i, ph i gi i quy t các v n đ khác trong xã h i.
Bên c nh tính giai c p, Nhà n c còn ph i ph n ánh l i ích c a các t ng l p, giai c p khác
trong xã h i.
N i dung tính xã h i c a nhà n

c th hi n

vi c:

- Nhà n c bao gi c ng là công c đ đ m b o nh ng đi u ki n cho quá trình s n xu t
c a xã h i;
- Nhà n c là công c đ m b o an ninh, tr t t an toàn xã h i;
- Nhà n c là công c ch y u gi i quy t các v n đ n y sinh t xã h i,…
Ngày nay, b n ch t nhà n c đã có nhi u s chuy n bi n tích c c, tính xã h i c a nhà
n c ngày càng đ c th hi n rõ nét, c th :
- Nhà n
h i;

c đóng vai trò đi u ti t, “ng

WWW.LVTLAW.COM

i c m lái” c a n n kinh t trên bình di n toàn xã

2

Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

- Nhà n c có vai trò đi u ti t thu nh p trong toàn xã h i, xây d ng và phát tri n h
th ng an sinh xã h i;
- Nhà n c b o v s t do, công b ng và bình đ ng trong toàn xã h i,…

3.1.3. M i quan h gi a tính giai c p và tính xã h i
M i quan h gi a tính giai c p và tính xã h i th hi n s th ng nh t gi a các m t đ i
l p.
M c đ th hi n tính giai c p và tính xã h i là khác nhau trong t ch c và ho t đ ng c a
các nhà n c, đi u này ph thu c vào nhi u y u t , nh : l ch s truy n th ng dân t c, quan
đi m chính tr nhà c m quy n, m i t ng quan giai c p trong xã h i, b i c nh qu c t ,…
3.2. CÁC D U HI U
3.2.1. Nhà n

C TR NG C A NHÀ N

C

c là t ch c quy n l c chính tr công c ng đ c bi t

- Nhà n c là t ch c quy n l c chính tr mang tính công c ng, không còn hoà nh p v i
dân c n a;
- Nhà n c v i b máy th c hi n c ng ch và qu n lý đ i s ng toàn xã h i;
- B máy c ng ch v i quân đ i, c nh sát, nhà tù, toà án,…
3.2.2. Nhà n

c có lãnh th và qu n lý dân c theo các đ n v hành chính lãnh th

- Lãnh th , dân c (cùng v i quy n l c t i cao) là nh ng y u t c u thành nên m t qu c
gia.
- Nhà n c th c hi n s qu n lý dân c theo lãnh th , theo các đ n v hành chính.
- Ch đ nh qu c tích xác l p m i quan h gi a công dân và nhà n c.
3.2.3. Nhà n

c có ch quy n qu c gia

- Ch quy n qu c gia là quy n t i cao c a nhà n c v đ i n i và đ c l p v đ i ngo i.
- Nhà n c là ng i đ i di n chính th c, đ i di n v m t pháp lý c a toàn xã h i.
- V n đ ch quy n qu c gia đang có nh ng s chuy n bi n nh m phù h p v i b i c nh
toàn c u hoá hi n nay.
3.2.4. Ch Nhà n

cđ

c quy n ban hành pháp lu t và b o đ m s th c hi n pháp lu t

- Nhà n c gi quy n ban hành pháp lu t, qu n lý dân c và các ho t đ ng xã h i b ng
pháp lu t.
- Pháp lu t là nh ng quy t c x s mang tính b t bu c chung, đ c nhà n c b o đ m
th c hi n.
3.2.5. Nhà n
- Nhà n

c qui đ nh và t ch c thu thu d

i hình th c b t bu c

c ban hành và t ch c thu thu mang tính b t bu c.

WWW.LVTLAW.COM

3


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

- Thu đ c s d ng nh m duy trì s t n t i c a b máy nhà n c.
- Thu là ngu n thu giúp nhà n c th c hi n các ho t đ ng chung ph c v toàn xã h i,
là công c nh m đi u ti t thu nh p trong xã h i.
nh ngh a nhà n

c: Nhà n

c là hình th c (ph

ng th c) t ch c xã h i có giai

c p, là t ch c quy n l c chính tr công c ng đ c bi t, có ch c n ng qu n lý xã h i đ
ph c v l i ích tr c h t cho giai c p th ng tr và th c hi n nh ng ho t đ ng chung n y
sinh t b n ch t c a xã h i.
3.3. V TRÍ, VAI TRÒ C A NHÀ N
3.3.1. V trí, vai trò c a Nhà n

C TRONG

I S NG XÃ H I

c trong xã h i có giai c p

Nhà n c và xã h i là hai hi n t ng không hoàn toàn đ ng nh t. Trong m i quan h v i
nhà n c, xã h i gi vai trò quy t đ nh. Nhà n c có tính đ c l p t ng đ i đ i v i xã h i.
- S tác đ ng tích c c c a nhà n c đ i v i xã h i.
- S tác đ ng tiêu c c đ n s phát tri n c a xã h i.
3.3.2. M i quan h gi a Nhà n

c v i kinh t

Tính ch t c a m i quan h : gi a th

ng t ng ki n trúc xã h i v i h t ng c s .

- Vai trò c a kinh t đ i v i nhà n c, kinh t đóng vai trò quy t đ nh.
- S tác đ ng tr l i c a nhà n c đ i v i kinh t .
3.3.3. M i quan h gi a nhà n

c v i chính tr , t ch c chính tr

Nhà n c và chính tr là các y u t thu c th
ch ng, tác đ ng l n nhau.

ng t ng ki n trúc xã h i, có quan h bi n

- Quan h gi a đ ng l i c a ng c m quy n và nhà n c, vai trò ch đ o v nguyên

t c đ i v i ho t đ ng c a nhà n c, ph ng h ng phát tri n c a nhà n c.
- Nhà n c luôn ph i ghi nh n, tìm ki m s đ ng thu n c a các thi t ch xã h i.
H th ng chính tr bao g m: nhà n

c, các đ ng phái chính tr và các t ch c xã h i.

- Nhà n c gi v trí trung tâm trong h th ng chính tr .
- M i quan h gi a nhà n c và đ ng c m quy n, các đ ng phái chính tr và các t ch c
xã h i.
- M i quan h gi a nhà n c v i các t ch c xã h i, vai trò c a nhà n c đ i v i các t
ch c xã h i và ng c l i.
3.3.4. M i quan h gi a nhà n

c và pháp lu t

Nhà n c và pháp lu t là hai hi n t
th thi u nhau.
WWW.LVTLAW.COM

ng xã h i đ c bi t có quan h bi n ch ng, không

4


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

- Tính ch t c a m i quan h này là s ph thu c, tác đ ng qua l i l n nhau.

- V trí, n i dung m i quan h này trong các nhà n c khác nhau, các giai đo n khác
nhau là khác nhau.

3.4. B N CH T NHÀ N
KI N VÀ T

C QUA CÁC KI U NHÀ N

C CH

NÔ, PHONG

S N

- B n ch t nhà n c ch nô: là công c ch y u th c hi n quy n l c c a giai c p ch
nô, là b máy tr n áp c a giai c p ch nô (ch y u) đ i v i nô l đ duy trì s th ng tr
v m i m t.
- B n ch t nhà n c phong ki n: xét v m t giai c p, nhà n c phong ki n là công c
chuyên chính ch y u c a giai c p đ a ch phong ki n đ i v i nông dân và nh ng
ng i lao đ ng khác nh m đ m b o s th ng tr v m i m t. Nh ng đ ng th i, s xu t
hi n c a nhà n c phong ki n c ng đã đánh d u s phát tri n kinh t - xã h i và góp
ph n h ng đ n s gi i phóng con ng i.
- B n ch t nhà n c t s n: là m t b ph n c a ki n trúc th ng t ng c a xã h i t s n,
là công c duy trì s th ng tr và b o v l i ích c a giai c p t s n, ch ng l i giai c p
vô s n và các t ng l p nhân dân lao đ ng khác. Bên c nh đó, Nhà n c t s n đã t o
c s thu n l i và góp ph n to l n đ i v i s phát tri n c a kinh t - xã h i, s giàu có
c a loài ng i. M t xã h i dân ch t s n ti n b h n các giai đo n tr c đó đã đ c
hình thành và phát tri n.

WWW.LVTLAW.COM

5


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

4. CÂU H I
4.1. Câu h i nh n đ nh
Hãy trình bày quan đi m riêng c a anh (ch ) v các nh n đ nh sau đây theo h
hay sai? Gi i thích t i sao?

ng đúng

17) Nhà n c là m t hi n t ng có tính giai c p có ngh a là Nhà n c ch thu c v m t
giai c p ho c m t liên minh giai c p nh t đ nh trong xã h i.
18) Nhà n c mang tính giai c p vì xét v ngu n g c Nhà n c, Nhà n c ra đ i khi
mâu thu n giai c p gay g t đ n m c đ không th đi u hòa đ c.
19) Quy n l c kinh t đóng vai trò quan tr ng nh t so v i quy n l c chính tr và t
t ng b i nó t o nên s l thu c c b n nh t gi a giai c p b tr đ i v i giai c p
th ng tr .
20) Quy n l c chính tr là c b n và quan tr ng nh t so v i quy n l c kinh t và t
t ng vì đó là s b o đ m cai tr b ng c ng ch c a giai c p th ng tr đ i v i giai
c p b tr , là ph ng th c đ giành chính quy n v tay giai c p th ng tr .
21) Quy n l c t t ng ch th hi n vai trò quan tr ng trong nh ng nhà n c quân ch
mang n ng tính duy tâm.
22) Quy n l c t t ng c a m t nhà n c th hi n s th ng tr và s cho phép t n t i
duy nh t t t ng c a giai c p th ng tr trong xã h i.

23) B n ch t c a Nhà n c mang tính xã h i vì nhà n c ch u s qui đ nh b i các đi u
ki n khách quan c a xã h i.
24) B n ch t c a Nhà n c mang tính xã h i vì Nhà n c ch có th t n t i trong m t
xã h i có giai c p.
25) Quan đi m c a ch ngh a Mác-LêNin cho r ng m i nhà n c đ u ph i mang tính
giai c p nh ng không ph i nhà n c nào c ng mang tính xã h i.
26) M i quan h gi a tính giai c p và tính xã h i c a nhà n c luôn luôn mâu thu n v i
nhau.
27) Không th t n t i tr ng h p th ng nh t gi a tính giai c p và tính xã h i c a Nhà
n c.
28) M c đ th hi n tính giai c p và tính xã h i c a Nhà n c ch l thu c vào ý chí c a
giai c p th ng tr , c a đ ng c m quy n.
29) M c đ t ng quan gi a tính giai c p và tính xã h i c a nhà n c s ph n ánh m c
đ dân ch và ti n b c a m t nhà n c.
30) Quy n l c công c ng đ c bi t là d u hi u c a nhà n c nh ng không ch có riêng
đ i v i nhà n c.

WWW.LVTLAW.COM

6


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

31) Quy n l c công c ng đ c bi t là d u hi u đ c tr ng c a nhà n c và đ ng c m
quy n trong xã h i.
32) Không ch có nhà n c m i có b máy chuyên làm nhi m v c ng ch , đi u đó đã

t n t i ngay t xã h i công xã nguyên th y.
33) Nhà n c trong xã h i có giai c p th c hi n s qu n lý dân c theo s phân chia
khác bi t v chính tr và đ a v giai c p.
34) Dân c và lãnh th là hai y u t h p thành m t qu c gia.
35) Ch quy n qu c gia t o nên quy n quy t đ nh không có s gi i h n c a m t nhà
n c.
36) M i quy t c x s t n t i trong xã h i có nhà n c đ u đ c xem là pháp lu t.
37) Thu chính là bi u hi n s bóc l t c a giai c p th ng tr .
38) Thu là công c giúp nhà n c qu n lý xã h i và đi u hòa l i ích giai c p.
39) Xã h i và nhà n c là hai hi n t ng đ ng nh t v i nhau, vì không th có nhà n c
n u nh không có xã h i và ng c l i.
40) Nhà n c gi v trí trung tâm trong xã h i vì ho t đ ng c a nhà n c có th làm
nh h ng đ n s thay đ i và phát tri n c a toàn xã h i.
41) T ch c, ho t đ ng c a Nhà n c đ u ph i xu t phát t nhu c u th c t c a xã h i.
42) Nhà n c luôn đóng vai trò tác đ ng tích c c đ i v i xã h i.
43) M t chính sách đúng đ n, phù h p c a Nhà n c là đ đ tác đ ng tích c c đ n s
phát tri n c a xã h i.
44) B ng pháp lu t, chính sách và các công c khác nhà n c (y u t thu c th ng t ng
ki n trúc xã h i) có th đóng vai trò quy t đ nh đ i v i kinh t .
45) Nhà n c luôn b o v l i ích c a giai c p th ng tr chi m thi u s trong xã h i, vì
v y nhà n c không th đóng vai trò tác đ ng tích c c đ i v i s phát tri n chung
c a n n kinh t .
46)
ng c m quy n đóng vai trò trung tâm c a h th ng chính tr , nhà n c là s n
ph m c a t ch c chính tr đó.
47)
ng c m quy n và nhà n c ch th hi n m i quan h ràng bu c gi a đ ng l i,
chính sách c a đ ng c m quy n và ho t đ ng c a nhà n c.
48) Ch có đ ng c m quy n m i có th tác đ ng đ n t ch c và ho t đ ng c a nhà n c.
49) S phát tri n c a nhà n c s ti n đ n m t xã h i không c n đ n s đóng góp c a

các t ch c xã h i, t ch c phi chính ph .
50) Nhà n c luôn có khuynh h ng c n tr s phát tri n c a các t ch c xã h i vì s
th ng tr tuy t đ i c a mình trong xã h i.
51) Nhà n c và các t ch c xã h i luôn th ng nh t v i nhau vì m c đích chung c a s
phát tri n con ng i.

WWW.LVTLAW.COM

7


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

4.2. Câu h i th o lu n

Anh (ch ) hãy trình bày quan đi m c a cá nhân mình theo h
đ i v i nh ng nh n đ nh, tình hu ng sau đây:

ng ng h ho c ph n đ i

52) Có nh n đ nh cho r ng: “Vi c c m hàng rong là vi c làm đi ng c l i l i ích c a
ng i lao đ ng nghèo c a nhà n c”.
53) Trong cu c b u c n m 2001 t i Thái Lan, đ có th giành đ c s ng h c a các
c tri mà đa s là ng i nghèo, ng c viên ch c Th t ng khi đó là Thaksin
Shinawatra đã áp d ng chi n thu t r t “t phú” trong chi n d ch tranh c . C th
ông h a s giành cho xã nào b phi u cho mình 1 tri u b t đ phát tri n kinh t và
đ i s ng xã h i trong t ng s 70.000 xã và mi n thu trong 3 n m cho các h nông

dân nghèo. Trong khi đó, l c l ng đ i l p c ng ra s c dùng ti n đ mua phi u c a
c tri, c m i lá phi u ng h đ c mua v i giá 12usd. Tính ra có đ n 460 tri u usd
đ c các đ i th huy đ ng cho các ho t đ ng mua bán c tri. K t qu , đ ng “Thai
Pak Thai” c a ông Thaksin cùng v i đ ng “New Aspiration” đã th ng c v i 320
gh trong Ngh vi n, Thaksin đã tr thành Th t ng Thái Lan n m 2001. (Ngu n:
theo Nhà báo Lê Vinh trong quy n N m l n tháp tùng Th t ng đ c Nhà xu t
b n V n hoá thông tin phát hành n m 2005)
Qua đó, m t s ng i cho r ng “mua bán c tri” và tranh c nh v y dù sao c ng đã
đem l i l i ích cho ng i nghèo Thái Lan, đi u đó còn t t h n r t nhi u so v i s
gian l n trong b u c mà khi đó ng i nghèo ch ng có đ c chút l i ích gì.
54) Hi n nay các nhà n c trên th gi i đang có vai trò h t s c quan tr ng trong quá
trình phát tri n cân b ng và b n v ng qu c gia, l i ích xã h i đang tr nên quan
tr ng h n lúc nào h t. C th nh , nhà n c Philippin đang tìm cách gi i quy t th c
t m i n m vùng đ c đ m l y b phát quang 30.000ha đ làm n i nuôi tôm xu t
kh u, hay nhà n c Costa-Rica đang c g ng kh c ph c tình tr ng hu ho i các
th m r ng nhi t đ i do vi c xu t kh u th t bò c a h sang B c M , Malaixia thì
nhà n c đang tìm cách ph xanh l i các cánh r ng v n đã là ngu n cung c p đ n
90% s n l ng g nh p kh u c a Nh t B n.
các n c phát tri n, h th ng an sinh xã h i đã đem l i cu c s ng t t đ p cho
ng i lao đ ng và ng i nghèo trong xã h i, nhà n c đây đã tr thành ng i
đi u ti t thu nh p và đi u hoà l i ích xã h i. C th , hàng tri u ng i M thu c
di n đ c h ng tr c p phúc l i, Hy L p nh ng ng i v h u có th nh n đ c
107% l ng, và 100% đ i v i ng i không có kh n ng lao đ ng
c, B
ào
Nhà là 124% đ i v i ph n đang trong th i k sinh n , 97% đ i v i ng i tàn t t
B ,… (Ngu n: Ch ngh a t b n ngày nay: mâu thu n n i t i, xu th và tri n v ng

WWW.LVTLAW.COM

8


Tài li u h ng d n môn h c Lý lu n v nhà n
Giáo viên: ThS. Lê Vi t Tu n

c

do PGS. TS.
L c Di p làm ch biên, Nhà xu t b n Khoa h c xã h i, Hà N i
2003)
Qua s th hi n đó, có quan đi m cho r ng hi n nay khi đ nh ngh a nhà n c là m t
t ch c đ c bi t c a quy n l c chính tr và m t b máy chuyên làm nhi m v c ng
ch là không còn phù h p, mà c n ph i xem nhà n c là m t t ch c pháp lý c a
quy n l c xã h i v i nhi m v ph n ánh, b o v và đáp ng các nhu c u, l i ích c a
xã h i.

4.3. Câu h i ti u lu n, thuy t trình
55) Anh (ch ) hãy tóm t t n i dung và nêu quan đi m cá nhân c a mình v tác ph m
“Bàn v nhà n c” c a LeNin (1917).
56) B ng nh ng hi u bi t c a anh (ch ) v các d u hi u đ c tr ng c a nhà n c, hãy lý
gi i t i sao Liên minh Châu Âu – EU không ph i là m t nhà n c m c dù t n t i c a
m t b máy g m các c quan qu n lý nh : y ban Châu Âu, Ngh vi n Châu Âu,
H i đ ng Châu Âu, Tòa án công lý và Tòa ki m toán.
57) B ng nh ng hi u bi t c a anh (ch ) v các d u hi u đ c tr ng c a nhà n c, hãy lý
gi i t i sao Thành Vatican (Tòa thánh Vatican) là m t t ch c tôn giáo nh ng đ c
g i là m t nhà n c.
58) Ch quy n qu c gia, m t trong nh ng d u hi u đ c tr ng c a nhà n c, đã có
nh ng chuy n bi n nh th nào trong th gi i toàn c u hoá.
59) Có nh n đ nh cho r ng: nhà n c là s n ph m c a giai c p th ng tr , là t ch c đ c

bi t c a quy n l c chính tr , là b máy chuyên làm nhi m v c ng ch vì v y
nh ng nhà n c hi n nay xét v b n ch t chính là “nh ng k b o v ” cho s bóc l t
và duy trì s nghèo đói trong xã h i.
B ng th c ti n tìm hi u “ch ng đói nghèo và an sinh xã h i” Vi t Nam ho c/và
các n c trên th gi i, anh (ch ) hãy nêu quan đi m c a mình đ i v i nh n đ nh
trên. T đó, hãy đ a ra đ nh ngh a riêng c a mình v m t nhà n c c n ph i có
trong xã h i hi n đ i.
60) B ng hi u bi t c a mình v b n ch t giai c p, anh (ch ) có suy ngh gì khi nhìn vào
s ti n Qu tranh c c a các ng viên t i các đ ng trong Hành trình tìm T ng th ng
M th 44 đ c đ ng trên báo Thanh niên ngày 09/9/2008.
(ng i h c tham kh o thông tin v tác ph m Bàn v nhà n c, Liên minh EU, Thành
Vatican, “ch ng đói nghèo và an sinh xã h i” và Hành trình tìm T ng th ng M th 44
trong tài li u giáo viên cung c p)


WWW.LVTLAW.COM

9