bài giảng pháp luật đại cương - bài 2 nguồn gốc của nhà nước

BÀI BÀI 2 2
NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚCNGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC
ThThờời li lượượng: ng: 3 3 tiết tiết
Yêu cYêu cầầuu: : hihiểểu u và và phân phân títích nguyên nhân ra đch nguyên nhân ra đờời i
củcủa a nhà nhà nnướướcc
Phương Phương pháphápp: : thuythuyếết t trìtrìnhnh, , thảthảo luo luậậnn
NNộội dungi dung
1.1. CáCác c họhọc thuyc thuyếết tiêu bit tiêu biểểu vu về ề ngunguồồn gn gốốc c nhà nhà
nnướướcc
2.2. Quá trìQuá trình nh hìhình nh thàthành nh nhà nhà nnướước theo quan c theo quan
điđiểểm m họhọc thuyc thuyếết t MáMác c –– LêninLênin
11. . CáCác c họhọc thuyc thuyếết tiêu bit tiêu biểểu vu về ề ngunguồồn gn gốốc c
nhà nhà nnướướcc
11 1 1 Các học thuyết phi MácCác học thuyết phi Mác xít về nguồn gốc của xít về nguồn gốc của
Nhà nước Nhà nước
11 2 2 Quan điểm chủ nghĩa MácQuan điểm chủ nghĩa Mác LêNin về nguồn LêNin về nguồn
gốc của nhà nước gốc của nhà nước
11 1 1 Các học thuyết phi MácCác học thuyết phi Mác xít về nguồn gốc xít về nguồn gốc
của Nhà nướccủa Nhà nước
 Thuyết thần quyềnThuyết thần quyền: : ththượượng ng đế đế ssắắp đp đặặt t
 Thuyết gia trưởngThuyết gia trưởng: : ssự pháự phát trit triểển n củcủa gia đa gia đììnhnh
 Thuyết bạo lựcThuyết bạo lực: : kkếết t quả củquả của a bạbạo lo lựựcc
 Thuyết tâm lýThuyết tâm lý: : nhu cnhu cầầu đu đượược cai c cai trịtrị
 Thuyết khế ước xã hộiThuyết khế ước xã hội: : ssự thỏự thỏa a ướước c
 CáCác c họhọc thuyc thuyếết t nànày y lý giảlý giải thii thiếếu cơ su cơ sở ở khoa khoa
họhọc c và và đđượược lc lợợi i dụdụng ng để để che đche đậậy nguy nguồồn gn gốốc c
và bảvà bản chn chấất t nhà nhà nnướướcc
11 2 2 Quan điểm chủ nghĩa MácQuan điểm chủ nghĩa Mác LêNin về LêNin về
nguồn gốc của nhà nướcnguồn gốc của nhà nước
•• Nhà nước Nhà nước là là mmộột hit hiệện tn tượượng mang ng mang títính nh lịlịch sch sửử, ,
ssự hìự hình nh thàthành nh và phávà phát trit triểển mang n mang títính quy lunh quy luậật t

khákhách quan.ch quan.
•• Nhà Nhà nnướước xuc xuấất hit hiệện khi n khi loàloài ngi ngườười i pháphát trit triểển n
đếđến mn mộột t trìtrình đnh độ ộ nhnhấất đt địịnh khi nh khi xã xã hhộội i hìhình nh
thàthành giai cnh giai cấấp p và và đđấấu tranh giai cu tranh giai cấấp.p.
22. . Quá trìQuá trình nh hìhình nh thàthành nh nhà nhà nnướước theo c theo
quan điquan điểểm m họhọc thuyc thuyếết t MáMác c –– LêninLênin
22 1 1 Chế độ Cộng sản nguyên thuỷ, tổ chức Chế độ Cộng sản nguyên thuỷ, tổ chức
thị tộc bộ lạc và quyền lực xã hội thị tộc bộ lạc và quyền lực xã hội
22 2 2 Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc và Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc và
sự xuất hiện nhà nước sự xuất hiện nhà nước
22 3 3 Điểm qua sự ra đời của một số nhà nước Điểm qua sự ra đời của một số nhà nước
điển hìnhđiển hình
22 1 1 Chế độ cộng sản nguyên thuỷChế độ cộng sản nguyên thuỷ
•• Cơ sCơ sở ở kinh tkinh tếế: : nnềền kinh tn kinh tế ế săn bsăn bắắn n háhái li lượượmm, ,
chchế ế đđộ ộ ssở ở hhữữu chungu chung
•• Cơ sCơ sở xã ở xã hhộộii: : liên kliên kếết dt dựựa trên hôn nhân a trên hôn nhân và và
huyhuyếết tht thốốngng
•• TTổ ổ chchứức c quảquản n lý xã lý xã hhộộii: : HHộội đi đồồng ng toàtoàn thn thểể, , HHộội i
đđồồng Bô ng Bô lãlãoo, , Tù Tù trtrưởưởng ng và thủ lĩvà thủ lĩnh quân snh quân sựự
•• QuyQuyềền ln lựựcc: : mang mang títính nh xã xã hhộộii, , do cdo cộộng đng đồồng tng tự ự
ttổ ổ chchứức nênc nên, , và vì toàvà vì toàn thn thể ể ccộộng đng đồồng.ng.
2.2 Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc và sự 2.2 Sự tan rã của tổ chức thị tộc bộ lạc và sự
xuất hiện nhà nướcxuất hiện nhà nước
22 22 1 1 Sự chuyển biến kinh tế Sự chuyển biến kinh tế
22 22 22 ChuyChuyểển bin biếến n xã xã hhộội i sự tan rã chsự tan rã chế ế đđộ ộ thị tộcthị tộc
22 22 33 SSự ự xuxuấất hit hiệện n củcủa a nhà nhà nnướướcc
22 22 1 1 Sự chuyển biến kinh tếSự chuyển biến kinh tế
•• SSự pháự phát trit triểển n củcủa a sảsản xun xuấất: t:
–– Thay đThay đổổi phương thi phương thứức c sảsản xun xuấấtt
–– CảCải tii tiếến công n công cụcụ, , títích ch lũlũy kinh nghiy kinh nghiệệmm

–– Phân công lao đPhân công lao độộng ng
•• Năng suNăng suấất lao đt lao độộng tăng ng tăng XuXuấất hit hiệện chn chế ế đđộ ộ tư tư
hhữữuu
–– Tư hTư hữữu vu về ề tư litư liệệu tiêu u tiêu dùdùngng
–– Tư hTư hữữu vu về ề tư litư liệệu u sảsản xun xuấấtt
22 22 22 ChuyChuyểển bin biếến vn về xã ề xã hhộội i sự tan rã chsự tan rã chế ế đđộ ộ
thị tộcthị tộc
•• Chế độ tư hữuChế độ tư hữu, , ssự ự phân phân hóhóa a xã xã hhộội phá vỡ chế i phá vỡ chế
độ sở hữu chung và bình đẳng độ sở hữu chung và bình đẳng
•• Nền kinh tế mới làm phá vỡ cuộc sống định cư Nền kinh tế mới làm phá vỡ cuộc sống định cư
của thị tộc của thị tộc
•• SSự ự thay đthay đổổi i củcủa cơ sa cơ sở ở kinh tkinh tế làế làm thay đm thay đổổi mi mốối i
quan hquan hệ ệ gigiữữa con nga con ngườười trong i trong sảsản xun xuấất vt vậật cht chấất t
•• SSự ự thay đthay đổổi i củcủa a xã xã hhộội di dẫẫn n đếđến mô n mô hìhình nh quảquản n
lý xã lý xã hhộội trong chi trong chế ế đđộ thị ộ thị ttộộc không c không còcòn n phù phù
hhợợp np nữữaa
22 22 33 SSự ự xuxuấất hit hiệện n củcủa a nhà nhà nnướướcc
Nhu cNhu cầầu u quảquản n lý xã lý xã hhộộii, , gigiữ xã ữ xã hhộội trong mi trong mộột t
trtrậật tt tự ự nhnhấất đt địịnh trnh trướước sc sự ự thay đthay đổổi i củcủa cơ sa cơ sở ở
kinh tkinh tế và cáế và các quan hc quan hệ xã ệ xã hhộội mi mớới xui xuấất hit hiệệnn
Nhu cNhu cầầu u bảbảo vo vệ ệ llợợi i íích ch củcủa giai ca giai cấấp thp thốống ng trị trị
và và trtrấấn n ááp giai cp giai cấấp p bị trịbị trị
SSự ự ra đra đờời i củcủa a nhà nhà nnướước c nảnảy sinh ty sinh từ xã ừ xã hhộộii
SSự ự ra đra đờời i củcủa a nhà nhà nnướước mang c mang títính quy lunh quy luậậtt, ,
khákhách quanch quan
22 3 3 Sự ra đời của một số nhà nước điển hìnhSự ra đời của một số nhà nước điển hình
Nhà nước Aten ra đNhà nước Aten ra đờời từ sự i từ sự hìhình nh thàthành giai cấp nh giai cấp
và đvà đấấu tranh giai cu tranh giai cấấp trong nội bộ xã hội thị tộc. p trong nội bộ xã hội thị tộc.
Nhà nước Rôma xuNhà nước Rôma xuấất hit hiệện bn bởởi cuộc đấu tranh i cuộc đấu tranh
bìbình dân chống lại giới quý tộc thị tộc La Mã.nh dân chống lại giới quý tộc thị tộc La Mã.

Nhà nước GiécNhà nước Giéc manh manh là là kkếết t quả quả xâm lxâm lượược c củcủa a
ngngườười i GiéGiécc manh manh vàvào đế chế La Mã cổ đại.o đế chế La Mã cổ đại.
Sự xuất hiện Nhà nước Phương Đông Sự xuất hiện Nhà nước Phương Đông chịchịu u tátác c
đđộộng ng củcủa Nhu cầu trị thủy và chống giặc ngoại a Nhu cầu trị thủy và chống giặc ngoại
xâm xâm