Một số vấn đề về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vùng kinh tế trọng điểm miền Trung qua phân tích SWOT

VEMR

MOT S6 V A N Dg PHAT T R I ^ N N G U 6 N NHAN LLfC,

KINH NGHllM THI/C TllN

MOT SO VAN 0^ v^ PHAT TRI^N NGU6N NHAN LL/C CHAT LUONG CAO
VONG KINH re' TRONG DI^M MI^N TRUNG QUA P H A N TICH SWOT
Le Quang Hiing
.X

Vimg kinh te trpng diem mien Trung
(KTTDMT) cd difn tich 27.884 km^' chilm
8,45% difn tich cd nude, ddn s6 khodng
6,133 trifu ngudi (ndm 2009) chilm 7,1%
ddn sd cd nude vd dy bdo den 2025 Id 8,15
trifu ngudi. Vdi chuoi dd thj dang phdt triin
ndm trdi ddi tren 558 km bd bien, tu Hue, Dd
Ndng, Hpi An, Tam Ky, den Qudng Ngdi,
Quy Nhan, gdn vdi cdc khu kinh tl ldn nhu
Chdn Mdy - Ldng Cd, Chu Lai, Dung Quit,
Nhan Hdi, Vimg KTTDMT cd mdt vi trf
chien lupc bet sue quan trpng vl dia ly, kinh
te, chinh tri, vdn hod vd an ninh qudc phdng;
Id mat tien cua cd nude, tieu vimg sdng Me
Kdng vd chdu A - Thai Binh Duong. Tuy
nhien, vifc phdt trien ngudn nhdn lyc chdt
lupng cao phyc vy cho phdt trien kinh te - xa
hdi cua Vimg dang dung trudc nhung thdeh
thuc ldn.
Su dung phdn tich SWOT, trong bdi ndy,

tdc gid se neu rd cdc dilm manh, dilm ylu,
CO hdi vd thach thuc trong vifc phdt triin
ngudn nhan lyc chit lugng cao cho Vimg
KTTDMT.
1. Diem manh
- Ngudn nhan lyc vimg kinh tl trpng dilm
miin Trung khd ddi ddo, lyc lugng lao dpng
khu vyc thdnh thi cd xu hudng tdng nhanh
cung vdi qua trinh dd thi hda. Trinh dp hpc
vin, trinh dp chuyen mdn ky thuat ciia lyc
lugng lao ddng khdng ngimg dugc cdi thifn.
* Le Quang Hung, Thac sT, Trudrng Cao dSng Kinh te
Ke hoach D^ NSng.
Q

QUAN Lt KINH Tl

ddp ling ngdy cdng cao ydu ciu ciia thi hudng
lao dpng.
Xu thi chuyin djch ca ciu lao dpng theo
hudng tfch eye, phu hgp vdi chuyin djch co
ciu kinh tl cua Vimg ciing nhu cua cd nude.
- Hf thong ddo tao nghi cd budc phat
triin. Cdc chinh sdch ve phdt trien ddo tao
nghe ngdy cdng phu hgp vdi ngudi dude dao
tao. Cdng tdc qudn ly nhd nude ve ddo tao
nghi dd dugc ciing cd, dn dinh vd phdt triin.
Dgi ngu lao ddng cd nghi trong cac nganh
kinh tl phdt triin nhanh, ty If lao ddng qua
ddo tao ngdy cdng dugc nang cao.

- Hdu bet cdc dia phuang trong Vimg deu
da ban hdnh nhieu chinh sdch uu dai trong
vifc ddo tao ciing nhu thu hut, su dung nhan
lyc trinh dp cao. Diln hinh nhit Id nhihig
chinh sdch cd tfnh chit dpt phd cua thdnh pho
Dd Ndng trong nhiing ndm gin day. Yeu to
ndy, do vay, da t?io dilu kifn thudn lgi trong
vifc thyc hifn myc tieu "nang cao dan tri, dao
tao nhan lyc va boi dudng nhan tdi" cua vimg.
Thu h ^ g vl chi sd ddo t?io- lao dpng
trong chi sd nSng lyre canh tranh cap tinh
(PCI) cua hiu hit cdc dia phuang trong khu
vyc dugc cdi thifn ro rft (Da Ndng: thii 1,
Thua thien Hul: thur 10, Binh Dinh^21....),
trong do, d^c bift phdi kl din Dd Ndng, dia
phuang dan diu ca nude trong 2 ndm lien
tilp cd ve thu hang PCI cfing nhu chi sd dao
tao lao dpng trong PCI Dilu do da phan
dnh dling sy: phat triin cua lyc lugng lao
dpng cua Viing cimg nhu su n§ luc cua
chinh quyIn dia phuang trong vifc nang

So 43 (9+10/2011)


cao chat lugng lao dpng, ddp ung yeu cau
phdt trien kinh te xa hpi cua Viing trong
nhirng nam qua.
2. Diem yeu
- Phin ldn dan sd vd lyc lugng lao dpng

tap trung d khu vuc ndng thdn (dan so ndng
thdn hifn nay chiem tren 67% dan so). Trinh
dp hpc vin, trinh dp chuyen mdn ky thuat
ciing nhu chit lugng cudc sdng cd sy cdch bift
ldn giiia ndng thdn vd thanh thi, co cdu lao
ddng chua hgp ly, lao ddng d ITnh vyc ndng
nghifp chilm ban 50% lyc lugng lao ddng.
- Ty If lao ddng qua ddo tao ciia viing
KTTDMT chi vdo khodng 36,3%, trong khi dd,
d Vimg kinh tl trpng dilm phia Bdc la 39,18%,
d Vimg kinh tl trpng dilm phia Nam Id
47,74%. Chit lugng ngudn nhdn lyc cd trinh
dp cao cua Vimg ciing rit han chi. Ty If lao
ddng cua Vimg da qua ddo tao cao ddng - d^
hpc cung chi dat 7,5%, trong khi do, ty If ndy
d Vung kinh tl trpng dilm phia Bdc Id 10,33%
vd d Vimg kinh tl trpng dilm phfa Nam la
8,75%.. Hf thong ddo tao nghi cdn nhd, manh
mun; vifc ldm chua bin vung, hifu qua vifc
ldm chua cao; quan hf lao dpng cdn chiia
dyng nhilu bit dn; Cd thi khdng dinh chit
lupng ngudn nhdn lyc chua ddp iing yeu cdu
vd thi trudng lao ddng chua phdt triin.
Cdng tdc xay dung quy hoach, kl hoach
ddo tao ngudn nhdn luc chit lupng cao cdn
nhilu ban chi. Mang ludi ca sd ddo t^o chua
phdt triin, chi mdi tap trung d mdt sd ca sd
dao tao cdng lap va chii ylu tap trung d Hue
vd Dd Ndng. Quy md, ngdnh nghe, myc tieu
ddo tao chua sat vdi yeu ciu thyc tl. Chua

xdy dung dugc mdi lien kit ddo tao nghe giu:a
CO sd ddo tao vd cdc doanh nghifp.
Ca ciu ddo tao lao ddng cdn bit hgp ly,
nhan thuc cua ngudi dan vl hpc nghi va lam
nghi cham thay ddi. Da sd hpc sinh tuy biet
ndng lyc gidi han nhung vdn cd tdm ly ngai
hpc nghi va cd theo dudi cdc chuang trinh

So 43 (9+10/2011)

VEMR

KINH NGHIEM THUC TllN

MOT S 6 VAN Dg PHAT TRI^N NGU6N NHAN LL/C

dao tao cao ban. Trong khi do, cac co sd dao
tao, ke cd cac ca sd cdng lap, chay theo
thuang trudng nen cd tinh trang dieu kien dao
tao chua tuang ximg vdi quy md va bac dao
tao. Ddc bift la vin de chat lugng dpi ngii
y

"i

gido vien chua ddp ung dugc yeu cau (tuyen
sinh ndm hpc 2011 trudng Dai hoc Kinh te
Da Ndng ddng cua hai nganh kinh tl chinh tri
vd thdng ke tin hpc do khdng cd thi sinh
trung tuyIn; Trudng Dai hpc Pham Van Ddng

(Quang Ngai) ciing thdng bao ddng cua
nganh tai chfnh ngan hang sau khi cdng bd
dilm chuin nguyfn vpng 1, mac du day la
ngdnh "hot" hien nay).
- Ty If lao ddng trong nhdm ngudn nhan
lyc cao ding, dai hpc trd len cdn thip, chua
ddp ung dupe yeu cau phat triin (ty le lao
ddng cd trinh dp cao ddng trd len so vdi tdng
sd ngudi lam viec trung binh ciia Vimg
chilm 7,33%). Ngudn nhan lyc hien nay
chit lugng thip, quy md doanh nghifp nhd
va ylu, nang suit lao ddng thip va hieu qua
diu tu chua cao.
- Liing tung trong vifc tim ra md hinh dao
tao nang cao tay nghi cho ngudi lao ddng,
nhit la lao ddng dang lam viec. Vi the, trinh
dp lao ddng van cdn thip, khdng dap ung
dugc yeu ciu nang cao nang suit lao ddng, su
dung cdng nghf cao va chuyin ddi md hinh
theo chilu sau mdt each bin vung. Hoat ddng
ddo tao nhdm ddn diu sy phat triin ciia mdt
sd nganh, nghi ddi hdi trinh dp chuyen mdn
cao trong tuong lai chua dugc chu y.
3. Ctfhpi
Vj trf dia ly cua Vimg kinh tl trpng dilm
miin Trung cd nhilu thuan lgi, dugc Nha
nude xdc dinh Id viing kinh tl ddng lyc, diu
tdu khdng nhirng cho miin Trung-Tay
Nguyen md cdn la cua cd nude. Mat khde,
nhan dan trong Vimg cd truyln thdng hilu

hpc, cd y chf vd quylt tam cao trong y chf vd
hdnh ddng nen cd nhilu ca hdi dl ddo tao

QUAN Lt KINH TE g g


ICT1 KINH NGHllM THI/C TIEN
ngudn nhan lyc vd gidi quylt vifc ldm cho
lao dpng ciia Viing.
- Nhd nude da diu tu nhfi-ng cdng trinh
ldn, trpng dilm quoc gia vd hinh thdnh nhilu
khu kinh tl, khu cdng nghifp (Chan Mdy,
Lien Chilu, Chu Lai, Dung Quit, Nhan
Hdi...) cho Vung KTTDMT. Ddy Id ca hpi dk
thu hut diu tu trong nude vd nude ngodi, Id
CO sd dl thu hut vd gidi quylt mpt lugng ldn
nhan lyc cd trinh dp cao ddi hdi cdc ca sd ddo
tao phdi dap ung.
- Da cd sy chuyin dich vl ca ciu kinh te
theo hudng gidm din ti trpng ndng nghifp,
tdng ti trpng cdng nghifp, djch vy dan den
thay doi ca cau vifc ldm vd ca cau lao dpng.
Giai doan 2011-2020, tren thi trudng lao
ddng se cd nhung sy dich chuyin ve lao dpng
vifc ldm giiia cdc ngdnh, khu vyc kinh te,
giira cdc dia phuang, giiia ndng thdn vd thdnh
thi. Dieu ndy ldm cho sy phdn bd ngudn lyc
lao ddng dugc hgp ly ban, mang lai lgi fch
kinh te ldn ban cho ngudi lao ddng, cho
doanh nghifp ciing nhu todn bd nen kinh te

ciia Vimg.
- Nen kinh te tri thuc dang phdt triin,
Vimg KTTDMT cd thi phdt huy dugc lyc
lupng lao ddng ddi ddo tren ca sd phdt huy
the manh cua cdc trudng dai hpc ldn cua
Vimg nhu Dai hpc Da Ndng, Dai hpc
Hul...dl ddy nhanh ddo tao ngudn nhdn lyc
cd trinh dp cao vd phdt triin manh khoa hpc
cdng nghf.
Hgp tdc qudc te vd chuyen giao cdng
nghf trong cdng tdc ddo tao, phdt triin nhan
lyc tilp tyc dugc phdt buy trong boi cdnh
todn ciu hod vd hdi nhap quoc tl. Lao dpng
trong Vimg cd nhilu ca hdi ndng cao trinh dp
chuyen mdn ky thudt, ddp ung cdc chuin myc
qudc tl khi cac hinh thuc lidn kit ddo tao
hoac chfnh sdch khuyin khfch cac ca sd dao
tao nude ngodi cd uy tfn ddt chi nhdnh tai mdt
so dia phuong trong Vimg dugc thyc hifn.
2 1 QUAN Lt KINH Tl

MOT S 6 VAN

Dg PHAT TRI^N NGU6N NHAN Ll/C,„

4. Thdeh thiic
- Dilu kifn kit ciu ha ting cdn thilu vd
ylu. Nhiing vin dl xd hpi (nhu thu nh$p thip,
thit nghifp, ddi nghdo, mdi trudng 6
nhiem...) cdn nhilu buc xuc, ddi hdi phdi co

nhfing birt phd nhanh dk nit ngdn khodng
cdch cua ngudi ddn trong Viing so vdi cdc
viing khde trong cd nude. Ngu6n nhan lire
cua Viing dang rit thilu lao d^ng ky thu|it
cao, lyc lugng lao dpng chua qua ddo tao cdn
chilm ty trpng ldn. Gifi-a cdc dja phuong
trong Viing cd sy chenh Ifch ldn ve trinh dp
lao dpng, ca ciu lao dpng bit hgp ly dang Id
vin dk khd khdn cho vifc thuc hifn myc tieu
phdt triin cua Vung trong dinh hudng chiln
luge din ndm 2020.
Th} trudng lao dpng cua Vimg chua phat
triin, chit lugng ngu6n nhan lyc chua cao,
thilu sue canh tranh, nen van de lao ddng
vifc ldm de bi tdc dpng khi cd sy bat dn cua
thi trudng thi gidi. Cdc doanh nghifp se phdi
chiu sue dp canh tranh ngay cdng manh hon
trong vifc dk duy tri vifc ldm ddi vdi cac
doanh nghifp yeu kem, nguy ca that nghifp
Id rat ldn. Canh tranh lao dpng, vifc ldm tren
thi trudng lao dpng sd ngdy cdng gay gdt hon.
Lgi the canh tranh nhu gid nhdn cdng re se
gidm din, nhfing m^t ylu cda lao dpng nhu
trinh dp tay nghi, chuyen mdn, ngoai ngu, ky
lu$t, tdc phong cdng nghiep va thi lyc se la
nhung thdeh thuc ldn, cin sdm dugc cdi thien.
Nhilu thanh pho ldn nhu Hd Ndi, thanh
pho Ho Chi Minh Id nhfing thi trudng lao
dpng cd sdc hip din ldn (ca hpi vifc ldm ldn,
muc luang cao), dang cd sdc hut ddi voi

ngudi lao dpng noi khac. Trong nhilu nam
qua, khu vyrc mien Tnmg la hai cung cap lao
dpng khd nhilu cho cdc thanh phd hrdn, din
din tinh trang chay mdu chit xdm. Do vay,
cdc dia phuang trong Vimg can nghien cliu
cdc bifn phap dl "gifi: chan" lao ddng co
chuydn mdn ky thuat cao, lao ddng cd tay
nghi gidi dap iing dugc nhu ciu nhdn luc

So 43 (9+10/2011)


MOT s6 VAN Dg PHAT TRI^N N G U 6 N NHAN Li;c

KINH NGHllM THI/C TIEN

ngdy cdng ldn cua cdc khu cdng nghifp, khu
kinh te.
- Vifc diy nhanh toe dp diu tu cdc khu
cdng nghifp, khu kinh te md va cdc cym
cdng nghifp trong tuong lai se cd tdc dpng
chuyen dich ca cdu lao ddng - vifc lam. Nhu
ciu chuyen ddi nganh nghi, ddo tao vd ddo
r

\

\

tao lai rat ldn, do vdy can phdi cd ngudn

nhan lyc chat lugng cao de phdt triin kinh tl
- xa hdi cua Vimg mdt cdch ben viing tao mdi
r

\

trudng cho vifc thu hut vdn ddu tu.
Muc tieu phdt triin cua Vimg KTTDMT
la: tdc dp tdng trudng binh quan GDP hang
ndm giai doan 2011-2020 dat khodng 1,25 iin
tdc dp tdng trudng binh quan cd nude; tdng
gid tri xuit khiu binh quan diu ngudi/ ndm tu
149 USD nam 2005 len 2.530 USD ndm
2020; tang muc ddng gdp ciia Vimg trong thu
ngdn sdch cua cd nude tu 4,6% nam 2005 len
7% ndm 2020; diy nhanh tdc dp ddi mdi
cdng nghf dat bmh quan 20%/nam trong tiln
trmh hifn dai hod, ndng cao din ty If lao
ddng qua ddo tao, gidm vd gifi: khdng tang ty
If lao ddng khdng cd vifc ldm xudng 5% vd
tilp tyc kiim sodt dudi muc an todn cho phep

SiSiS^ 43 (9+10/2011)

VEMR

Id 4% din 2020, pbin diu moi nam gidi quyet
hon 60-70 nghin cho ldm vifc mdi; gidm ty le
hp nghdo td 15,5% ndm 2005 xudng khoang
2% nam 2020.

Ddi hdi Viing KTTDMT phdi cd nhieu
gidi phdp manh vl phdt triin nguon nhan lyc
chit lupng cao ve: gido due va ddo tao; chfnh
sach su dung nhan lyc khoa hpc va cdng nghf,
thu hut nhan lyc,khoa hpc-cdng nghe chat
lugng cao td nude ngodi; xdy dung cac trung
tam ddo tao chit lupng cao ngudn nhan lyc;
hgp tac trong nude va qudc te de dao tao
ngudn nhan lyc chit lugng cao; phdi hgp lien
tinh, lien vimg.../.

TAI LIEU THAM KHAO
•

Nien giam Thdng ke cac tinh Vimg kinh
tl trpng dilm miin Trung, giai doan
2005-2009.

•

Quy hoach phdt triin ngudn nhan lyc cdc
tinh vimg kinh tl trpng dilm miin Trung
den ndm 2020.

QUAN Lt KINH Tl