Tư duy hóa học NAP 4 0 vô cơ 8 9 10 điểm

CHỦ ĐỀ 1
BẢN SẮC TƯ DUY NAP 4.0 TRONG GIẢI TOÁN HÓA HỌC VÔ CƠ
Trong chủ đề này tôi sẽ trình bày cho các bạn những con đường tư duy cũng như cách áp dụng những kỹ
thuật quan trọng cần thiết để tiêu diệt các bài toán vô cơ nhanh và gọn gàng nhất.
1.1. Tư duy NAP 4.0 về tính bất biến của kim loại
Trong hóa học vô cơ những bài toán liên quan tới tính chất của kim loại chính là những bài toán nền tảng
rất quan trọng. Tuy nhiên, đại đa số các em vẫn có tư duy tự luận để áp dụng vào giải trắc nghiệm. Phần
này tôi sẽ trình bày cho bạn thấy bản chất tổng quát hay quy luật bất biến của kim loại khi nó tham gia
phản ứng hóa học.
Quy luật ở đây là: khi kim loại tham gia vào bất kì một phản ứng nào đó thì electron trong kim loại sẽ bị
bật ra và để đảm bảo tính trung hòa về điện thì phải có một điện tích âm khác thay thế phần e bị bật ra đó
(các bạn xem mô hình dưới đây). Đương nhiên là nếu không có phản ứng hóa học thì cũng sẽ không có e
nào bay ra nên không có sự đổi trác gì hết.

Một số trường hợp điển hình:
Kim loại

Tác nhân phản ứng

Trước Pb (trong dãy HCl

Điện tích âm thay thế e

Hợp chất tạo thành

Cl

Muối

SO 4 2

Muối

NO3

Muối

điện hóa)
Trước Pb (trong dãy H2SO4
điện hóa)
Trừ (Au, Pt)

HNO3


Trừ (Au, Ag, Pt)

O2

O 2

Oxit

Kiềm, Ba, Ca, Sr

H2O

OH-

Hidroxit

…

…

…

Những sản phẩm khử quan trọng để nhận ra số e bị bật ra từ kim loại
Sản phẩm khử

Số e bật ra

Sản phẩm khử

Số e bật ra

H2

2

N2

10

NO2

1

O2-

2

NO

3

SO2

2

N2O

8

S

6

NH 4  NH 3 

8

H2S

8

Bây giờ chúng ta sẽ vận dụng tư duy trên vào giải toán
Ví dụ 1: Hỗn hợp X chứa 0,03 mol Cu; 0,03 mol Zn; 0,03 mol Mg và 0,02 mol Al. Đốt nóng X trong O2
dư để các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được tối đa bao nhiêu gam oxit?
A. 7,05 gam

B. 8,06 gam

C. 6,78 gam

D. 7,62 gam

Định hướng tư duy giải:
Ta có: n e  0, 03.2  0, 03.2  0, 03.2  0, 02.3  0, 24 
 n O  0,12


 m oxit  0, 03  64  65  24   0, 02.27  0,12.16  7, 05
Ví dụ 2: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa Ca, Ba, Na, K, Li vào trong nước dư thu được dung
dịch Y và 3,36 lít khí (đktc). Trung hòa dung dịch Y cần dùng vừa đủ 300 ml dung dịch HCl aM. Giá trị
của a là?
A. 1,0

B. 0,8

C. 1,2

D. 1,5

Định hướng tư duy giải:
Ta có: n H2  0,15 
 n e  0,3 
 n OH  0,3 
 n H  0,3  0,3a 
a  1
Ví dụ 3: Hòa tan hết 1,360 gam hỗn hợp hai kim loại X, Y trong dung dịch H2SO4 loãng, thu được 0,672

lít khí (đktc) và m gam muối. Giá trị của m là:
A. 2,44

B. 4,42

C. 24,4

D. 4,24

Định hướng tư duy giải:
 n e  0, 06 
 n SO2   0, 03 
 m  1,36  0, 03.96  4, 24
Ta có: n H2  0, 03 
4

Ví dụ 4: Hòa tan 9,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl thu được 7,84 lít
khí X (đktc) và 2,54 gam chất rắn Y và dung dịch Z. Lọc bỏ chất rắn Y, cô cạn cẩn thận dung dịch Z thu
được lượng muối khan là
A. 31,45 gam

B. 33,99 gam

C. 19,025 gam

Định hướng tư duy giải:
Chú ý: Cu không tan trong HCl (không có sự đổi e lấy Cl-)

D. 56,3 gam

BTKL
Ta có: n H2  0,35 
 n e  0, 7 
 n Cl  0, 7 
 m  9, 24  2,54  0, 7.35,5  31, 45

Ví dụ 5: Cho 24 gam Mg tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa a mol HNO3. Sau phản ứng thu được hỗn
hợp khí X gồm các khí N2; N2O có số mol bằng nhau và bằng 0,l mol. Tìm giá trị a.
A. 2,8

B. 1,6

C. 2,54

D. 2,45

Định hướng tư duy giải:
BTNT.Mg
 n e  2 
 n Mg NO3   1  mol 
Ta có ngay: n Mg  1  mol  
2

n N  0,1 BTE
2  0,1.10  0,1.8

 2

 n NH4 NO3 

 0, 025
8
n N2O  0,1

 n HNO3  1.2  0, 025.2  0,1.2  0,1.2  2, 45  mol 
Ví dụ 6: Hòa tan hết 20,5 gam hỗn hợp Mg, Al, Zn trong dung dịch HNO3 thu được 4,48 lít hỗn hợp khí
X gồm NO2, NO, N2O, N2 ở đktc, không còn sản phẩm khử nào khác, trong đó NO2 và N2 có cùng số
mol. Tỷ khối hơi của X so với H2 là 18,5. Khối lượng muối thu được khi cô cạn dung dịch sau phản ứng
là:
A. 88,7 gam

B. 119,7 gam

C. 144,5 gam

D. 55,7 gam

Định hướng tư duy giải:
Vì n NO2  n N2 ta tưởng tượng như nhấc 1 O trong NO2 rồi lắp vào N2 như vậy X sẽ chỉ có hai khí là NO
và N2O (số mol hỗn hợp X vẫn không đổi).

 NO : 0,1  mol 
BTE
muèi
Khi đó: 
 n X  0, 2 

 n e  n trong
 0,1.3  0,1.8  1,1 (mol)
NO3

N
O
:
0,1
mol


 2
BTKL

 m  20,5  1,1.62  88, 7 (gam)

Ví dụ 7: Cho m gam hỗn hợp X gồm Mg và Al (có tỷ lệ mol 3:4) vào dung dịch chứa HNO3 loãng dư,
sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch chứa 8,2m gam muối. Biết rằng có 0,3 mol N+5 trong HNO3
đã bị khử. Số mol HNO3 đã phản ứng là:
A. 2,1

B. 3,0

C. 2,4

D. 4,0

Định hướng tư duy giải:

Mg : 3a BTE
Có 

 n e  18a
Al : 4a

Mg, Al

m  24.3a  27.4a  180a . Vậy 8, 2m  NO3 :18a
 NH NO : 0,3
4
3



 7, 2.180a  18a.62  80.0,3 
a 

2 BTNT.N
2

 n HNO3  .18  0,3.2  3 (mol)
15
15

Ví dụ 8: Cho m gam Ba tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3, thu được dung dịch X và 5,376 lít khí Y (ở
đktc, phản ứng chỉ tạo một sản phẩm khử duy nhất của N). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn cho
tiếp m gam Ba vào dung dịch X (đun nóng nhẹ), thu được 43,008 khí Z (đktc). Giá trị của m gần nhất
với:


A. 224.

B. 230.

C. 234.

D. 228.

Định hướng tư duy giải:
Ta có n Z  1,92  mol   Nếu Z chỉ là H2 sẽ vô lý ngay vì không có sản phẩm khử nào thỏa mãn.
 Y phải là hỗn hợp khí NH3 và H2.  Khí Y cũng phải là hỗn hợp H2 và NH3.

n H2  a
Trong Y 

 3a  24 
 a  0, 08


n

2a
NH3


n Z  1,92
2  b  0, 08 




b 
 0, 08.2  1,92 
 b  1, 68 

 m  230,16
m
8
n Ba  137  b
Ví dụ 9: Cho 12 gam hỗn hợp hai kim loại Cu, Fe tan hoàn toàn trong H2SO4 đặc, nóng, dư thu được 5,6
lít SO2 sản phẩm khử duy nhất ở. Tính % theo khối lượng của Cu trong hỗn hợp là
A. 53,33%

B. 33,33%

C. 43,33%

D. 50,00%

Định hướng tư duy giải:
Ta có: n SO2  0, 25 
 n e  0,5

Cu : a CDLBT 64a  56b  12
a  0,1
0,1.64

12 
 



 %Cu 
 53,33%
12

Fe : b
2a  3b  0, 25.2
b  0,1


BÀI TẬP RÈN LUYỆN
Câu 1: Hòa tan 30 gam hỗn hợp một số kim loại vào dung dịch H2SO4 đặc nóng dư thu được dung dịch X
và 0,15 mol SO2, 0,l mol S và 0,005 mol H2S. Khối lượng muối tạo thành sau phản ứng là :
A. 78g

B. 120,24g

C. 44,4g

D. 75,12g

Câu 2: Hoà tan 6,0 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn trong dung dịch HNO3 vừa đủ, sau phản ứng hoàn
toàn thu được dung dịch Y và hỗn hợp gồm 0,02 mol NO và 0,02 mol N2O. Làm bay hơi dung dịch Y thu
được 25,4 gam muối khan. Số mol HNO3 bị khử trong phản ứng trên là:
A. 0,08 mol

B. 0,06 mol

C. 0,09 mol

D. 0,07 mol

Câu 3: Hoà m gam hỗn hợp Fe, Cu (Fe chiếm 40%) vào 380 ml dung dịch HNO3 1M. Sau phản ứng thu
được dung dịch Y và 0,7m gam chất rắn và 1,12 lít hỗn hợp gồm NO, N2O (ở đktc) (là hai sản phẩm khử
duy nhất). Khối lượng muối khan thu được khi cô cạn Y là

A. 32,4 gam

B. 45 gam

C. 21,6 gam

D. 27 gam

Câu 4: Hỗn hợp X gồm Fe, Cu có khối lượng 6 gam. Tỉ lệ khối lượng giữa Fe và Cu là 7:8. Cho lượng X
nói trên vào một lượng dung dịch HNO3, khuấy đều cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được một phần
chất rắn Y nặng 4,32 gam, dung dịch muối sắt và NO. Khối lượng muối Fe tạo thành trong dung dịch là
A. 4,5 gam

B. 5,4 gam

C. 7,4 gam

D. 6,4 gam

Câu 5: Cho 4,8g Mg tác dụng với HNO3 dư. Phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,24 lít NO (đktc) và dd
X. Khối lượng muối thu được trong X:
A. 29,6g

B. 30,6g

C. 34,5g

D. 22,2g

Câu 6: Cho 6,675g hỗn hợp Mg và kim loại M (hóa trị duy nhất n, đứng sau Mg, tác dụng được với H+

giải phóng H2) có tỷ lệ mol là 1:1 vào dung dịch AgNO3 dư khi kết thúc phản ứng thu được 32,4g chất
rắn. Ở một thí nghiệm khác nếu cho 6,675g hỗn hợp kim loại trên vào dung dịch HNO3 dư sau phản ứng
thu được V lít NO đktc (sản phẩm khử duy nhất), giá trị của V là:
A. 4,48

B. 1,12

C. 3,36

D. 2,24

Câu 7: Cho 25,24 gam hỗn hợp X chứa Al, Zn, Mg, Fe phản ứng vừa đủ với 787,5 gam dung dịch HNO3
20% thu được dung dịch chứa m gam muối và 0,2 mol hỗn hợp khí Y (gồm N2O và N2) có tỉ khối so với
H2 là 18. Giá trị của m là
A. 163,60.

B. 153,13.

C. 184,12.

D. 154,12.

Câu 8: Hòa tan hết hỗn hợp X gồm Fe, Cu và Ag trong V ml dung dịch HNO3 1M. Sau khi các phản ứng
xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y và 0,2 mol NO (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị tối thiểu của V là
A. 800.

B. 400.

C. 600.

D. 200.

Câu 9: Cho 2,8 gam hỗn hợp X gồm Cu và Ag phản ứng hoàn toàn với dung dịch HNO3 dư, thu được
0,04 mol NO2 (sản phẩm khử duy nhất của N+5 và dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là
A. 4,08.

B. 5,28.

C. 2,62.

D. 3,42.

Câu 10: Hoà tan hoàn toàn 8,4 gam Fe cần V ml dung dịch HNO3 0,5M thu được khí NO (sản phẩm khử
duy nhất). Giá trị nhỏ nhất của V là


A. 400.

B. 1200.

C. 800.

D. 600.

Câu 11: Hòa tan hoàn toàn 42,9 gam Zn trong lượng vừa đủ V ml dung dịch HNO3 10%  d  1, 26 g ml 
sau phản ứng thu được dung dịch A chứa 129,54 gam hai muối tan và 4,032 lít (đktc) hỗn hợp hai khí NO
và N2O . Giá trị của V là:
A. 840 ml

B. 540 ml

C. 857 ml

D. 1336 ml

Câu 12: Cho 12,9g hỗn hợp gồm Mg và Al phản ứng vừa đủ với V(lít) dung dịch HNO3 0.5M thu được
dung dịch B và hỗn hợp C gồm 2 khí N2 và N2O có thể tích bằng 2.24 lít (đktc).Tỉ khối của C so với H2 là
18. Cho dung dịch NaOH dư vào dung dịch B thu được 1.12 lít khí(đktc) và mg kết tủa. Giá trị của m và
V lần lượt là:
A. 35g và 3,2lít

B. 35g và 2,6lít

C. 11,6g và 3,2lít

D. 11,6g và 2,6lít

Câu 13: Cho 14,4 gam hỗn hợp gồm Fe, Mg và Cu (số mol mỗi kim loại bằng nhau) tác dụng hết với
dung dịch HNO3, thu được dung dịch X và 2,688 lít (đktc) hỗn hợp gồm 4 khí N2, N2O, NO và NO2 trong
đó hai khí N2 và NO2 có số mol bằng nhau. Cô cạn cẩn thận toàn bộ X thu được 58,8 gam muối khan. Số
mol HNO3 đã tham gia phản ứng là
A. 0,945.

B. 0,725.

C. 0,923.

D. 0,893.

Câu 14: Biết hai kim loại A,B đều có hóa trị II (MA < MB). Nếu cho 10,4 gam hỗn hợp A và B (có số mol

bằng nhau) tác dụng với dd HNO3 đặc, dư thu được 8,96 lít khí NO2 là sản phẩm khử duy nhất.(đktc).
Nếu cho 12,8 gam hỗn hợp A và B (có khối lượng bằng nhau) tác dụng với dung dịch HNO3 đặc ,dư thu
được 11,6 lít NO2 (đktc), A và B lần lượt là:
A. Mg và Cu

B. Cu và Zn

C. Mg và Zn

D. Ca và Cu

Câu 15: Cho 6,175 gam Zn tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa a mol HNO3. Sau phản ứng thu được
dung dịch X và 0,448 lít hỗn hợp khí Y gồm NO, N2O. Tỉ khối hơi của Y so với hh là 18,5. Cô cạn dung
dịch X thu được b gam muối. Giá trị của a và b lần lượt là:
A. 0,24 và 18,735.

B. 0,14 và 17,955.

C. 0,24 và 18,755.

D. 0,14 và 18,755.

Câu 16: Cho m gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn và Cu tác dụng hết với dung dịch HNO3 thu được dung
dịch Y (không có muối amoni) và 11,2 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2, NO, NO2 trong đó N2 và NO2 có
phần trăm thể tích bằng nhau có tỷ khối đối với heli bằng 8,9. Số mol HNO3 phản ứng là:
A. 3,0 mol

B. 2,8 mol

C. 3,4 mol

D. 3,2 mol

Câu 17: Hòa tan hoàn toàn 0,12 mol Zn bằng dung dịch HNO3 dư thoát ra N2O duy nhất. Trong thí
nghiệm này đã có n mol HNO3 tham gia phản ứng. Giá trị của n là:
A. 0,24.

B. 0,20.

C. 0,40.

D. 0,30.

Câu 18: Hoà tan hoàn toàn 8,3 gam hỗn hợp X (Fe và 1 kim loại M có hoá trị không đổi) trong dung dịch
HNO3 loãng dư thì thu được 8,96 lít hỗn hợp khí Y ở đktc gồm NO, NO2 có dY / H 2  21 và chỉ xảy ra 2
quá trình khử. Nếu hoà tan hoàn toàn 8,3 (g) hỗn hợp X trên trong dung dịch HCl thì thu được 5,6 lít H2
(đktc). Kim loại M là.
A. Ni.

B. Mg.

C. Al.

D. Zn.


Câu 19: Cho 29 gam hỗn hợp gồm Al, Cu và Ag tác dụng vừa đủ với 950 ml dung dịch HNO3 1,5M, thu
được dung dịch chứa m gam muối và 5,6 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm NO và N2O. Tỉ khối của X so với
H2 là 16,4. Giá trị của m là
A. 98,20.

B. 98,75.

C. 91,00.

D. 97,20.

Câu 20: Hòa tan hoàn toàn 3,79 gam hỗn hợp X gồm Al và Zn (có tỉ lệ mol tương ứng là 2:5) vào dung
dịch chứa 0,394 mol HNO3 thu được dung dịch Y và V ml (đktc) khí N2 duy nhất. Để phản ứng hết với
các chất trong Y thu được dung dịch trong suốt cần 3,88 lít dung dịch NaOH 0,125M. Giá trị của V là
A. 112.

B. 268,8.

C. 358,4.

D. 352,8.

Câu 21: Lấy 57,2 gam hỗn hợp gồm Fe, Al, Cu cho tác dụng với dung dịch hỗn hợp H2SO4 và HNO3 vừa
đủ. Khi hỗn hợp kim loại tan hết thu 220,4 gam muối chỉ chứa toàn muối sunfat của các kim loại trên.
Khí bay ra gồm có 0,2mol NO; 0,2 mol N2O và x mol SO2. x gần với giá trị nào sau đây nhất:
A. 0,85.

B. 0,55.

C. 0,75.

D. 0,95.

Câu 22: Cho 4,8g Mg tác dụng với HNO3 dư. Phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,24 lít NO (đktc) và

dd X. Khối lượng muối thu được trong X:
A. 29,6g.

B. 30,6g.

C. 34,5g.

D. 22,2g.

Câu 23: Hòa tan hoàn toàn 31,25 gam hỗn hợp X gồm Mg; Al và Zn trong dung dịch HNO3, sau phản
ứng hoàn toàn thu được dung dịch Y và hỗn họp gồm 0,1 mol N2O và 0,1 mol NO. Cô cạn dung dịch sau
phản ứng thu được 157,05 gam hỗn hợp muối. Vậy số mol HNO3 bị khử trong phản ứng trên là:
A. 0,30

B. 1,02

C. 0,5

D. 0,4

Câu 24: Cho 25,24 gam hỗn hợp X chứa Al, Zn, Mg, Fe phản ứng vừa đủ với 787,5 gam dung dịch
HNO3 20% thu được dung dịch chứa m gam muối và 0,2 mol hỗn hợp khí Y (gồm N2O và N2) có tỉ khối
so với H2 là 18. Giá trị của m là
A. 163,60.

B. 153,13.

C. 184,12.

D. 154,12.

Câu 25: Hòa tan hoàn toàn 42,9 gam Zn trong lượng vừa đủ V ml dung dịch HNO3 10%  d  1, 26 g ml 
sau phản ứng thu được dung dịch A chứa 129,54 gam hai muối tan và 4,032 lít (đktc) hỗn hợp hai khí NO
và N2O . Giá trị của V là:
A. 840 ml.

B. 540 ml.

C. 857 ml.

D. 1336 ml.

Câu 26: Cho 6,175 gam Zn tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa a mol HNO3. Sau phản ứng thu được
dung dịch X và 0,448 lít hỗn hợp khí Y gồm NO, N2O. Tỉ khối hơi của Y so với hh là 18,5. Cô cạn dung
dịch X thu được b gam muối. Giá trị của a và b lần lượt là:
A. 0,24 và 18,735.

B. 0,14 và 17,955.

C. 0,24 và 18,755.

D. 0,14 và 18,755.

Câu 27: Cho hỗn hợp A gồm 0,3 mol Mg, 0,7 mol Fe phản ứng với V lít HNO3 2M, thu được hỗn hợp X
gồm 0,1 mol N2O, 0,2 mol NO và còn lại 5,6 gam kim loại. Giá trị của V lít là:
A. 1,20.

B. 1,10.

C. 1,22.

D. 1,15.


Câu 28: Hoà tan hoàn toàn m gam Fe trong dung dịch HNO3 thấy có 0,3 mol khí NO2 sản phẩm khử duy
nhất thoát ra, nhỏ tiếp dd HCl vừa đủ vào lại thấy có 0,02 mol khí NO duy nhất bay ra. Cô cạn dung dịch
sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng là
A. 24,27 g

B. 26,92 g

C. 19,5 g

D. 29,64 g

Câu 29: Cho 10,32g hỗn hợp X gồm Cu, Ag tác dụng vừa đủ với 160 ml dung dịch Y gồm HNO3 1M và
H2SO4 0,5M thu được khí NO duy nhất và dung dịch Z chứa m gam chất tan. Giá trị của m là
A. 20,36

B. 18,75

C. 22,96

D. 23,06

Câu 30: Hòa tan hoàn toàn m gam Fe bằng dung dịch HNO3 thu được dung dịch X và 1,12 lít NO (đktc).
Thêm dung dịch chứa 0,1 mol HCl vào dung dịch X thì thấy khí NO tiếp tục thoát ra và thu được dung
dịch Y. Để phản ứng hết với các chất trong dung dịch Y cần 115 ml dung dịch NaOH 2M. Giá trị của m
là:
A. 3,36

B. 3,92

C. 2,8

D. 3,08

Câu 31: Dung dịch A chứa a mol HCl và b mol HNO3 cho A tác dụng với 1 lượng vừa đủ m gam Al thu
được dung dịch B (chỉ chứa một muối) và 7,84 lít hỗn hợp khí C (đktc) gồm NO, N2O và H2 có tỷ khối so
với khí H2 là 8,5. Trộn C với một lượng O2 vừa đủ và đun nóng cho tới khi phản ứng xảy ra hoàn toàn rồi
dẫn khí thu được qua dung dịch NaOH dư thấy còn lại 0,56 lít khí (đktc) thoát ra . Giá trị của a, b lần lượt
là:
A. 0,1 và 2

B. 0,2 và 1

C. 1 và 0,2

D. 2 và 0,1

Câu 32: Hỗn hợp X gồm Fe và Cu có tỉ lệ khối lượng lần lượt là 4:6. Cho m gam X vào 400 ml dung
dịch HNO3 2M đến phản ứng hoàn toàn được dung dịch Y; thoát ra 6,72 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm
NO2, NO và còn lại 0,7m gam chất rắn chưa tan. Cô cạn dung dịch Y được lượng muối khan là:
A. 48,4 gam.

B. 54,0 gam.

C. 40,33 gam.

D. 45,0 gam.

Câu 33: Cho 2,16 gam hỗn hợp gồm Al và Mg tan hết trong dung dịch axit HNO3 loãng, đun nóng nhẹ
tạo ra dung dịch X và 448 ml (đo ở 354,9K và 988 mmHg) hỗn hợp khí Y khô gồm 2 khí không màu,
không đổi màu trong không khí. Tỷ khối của Y so với oxi bằng 0,716 lần tỷ khối của khí cacbonic so với
nito. Làm khan X một cách cẩn thận thu được m gam chất rắn Z, nung Z đển khối lượng không đổi thu
được 3,84 gam chất rắn T. Giá trị của m là
A. 15,18.

B. 17,92.

C. 16,68.

D. 15,48.

Câu 34: Cho m gam Fe vào bình chứa dung dịch gồm H2SO4 và HNO3, thu được dung dịch X và 1,12 lít
khí NO. Thêm tiếp dung dịch H2SO4 dư vào bình thu được 0,448 lít khí NO và dung dịch Y. Biết trong cả
hai trường hợp NO là sản phẩm khử duy nhất, đo ở đktc. Dung dịch Y hòa tan vừa hết 2,08gam Cu
(không tạo thành sản phẩm khử của N+5. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là
A. 2,40.

B. 4,20.

C. 4,06.

D. 3,92.

Câu 35: Cho m gam hỗn hợp X chứa Fe, Cu có tỉ lệ khối lượng 7:3 tác dụng với dung dịch HNO3 đun
nóng thu được hỗn hợp khí Y (gồm 0,3 mol NO2 và 0,1 mol NO), dung dịch Z và còn lại 0,1m gam kim
loại. Giá trị của m gần nhất với:

A. 20

B. 15

C. 25

D. 30

Câu 36: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp A gồm Zn và Al có tỷ lệ mol 1:1 trong dung dịch HNO3
loãng dư thu được dung dịch B và 4,48 lít khí N2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được

 m  181, 6 

gam muối. Giá trị của m gần nhất với:

A. 60 gam

B. 51 gam

C. 100 gam

D. 140 gam

Câu 37: Cho m gam Fe vào bình chứa dung dịch gồm H2SO4 và 0,07 mol HNO3, thấy thoát ra 1,12 lít
(đktc) hỗn hợp khí có số mol bằng nhau trong đó có NO. Thêm tiếp dung dịch H2SO4 dư vào bình thu
được 0,448 lít (đktc) khí NO và dung dịch Y gồm 2 ion dương. Cho từ từ AgNO3 vào dung dịch Y tới khi
không còn NO (duy nhất) thoát ra thì vừa hết 8,5 gam AgNO3.Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn.
Tổng thể tích khí thoát ra trong toàn bộ quá trình và m lần lượt là:
A. 5,376 lít và 1,2 gam.

B. 3,136 lít và 8,4 gam.

C. 6,72 lít và 10,08 gam.

D. 5,6 lít và 9,52 gam.

Câu 38: Cho 20 gam hỗn hợp X gồm Cu, Fe, Al, Mg tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 loãng nóng dư
thu được dung dịch Y và 8,96 lít khí NO duy nhất. Cho dung dịch NaOH vào dung dịch Y đến khi kết tủa
hoàn toàn. Các cation kim loại thì thu được kết tủa Z. Nung Z đến khối lượng không đổi thu được m gam
hỗn hợp các oxit. m có giá trị là:
A. 39,2

B. 23,2

C. 26,4

D. 29,6

Câu 39: Cho 6,69 gam hỗn hợp ở dạng bột gồm Al, Fe vào 100ml dung dịch CuSO4 0,75M khuấy kĩ hỗn
hợp để phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn A. Hòa tan hoàn toàn A bằng dung dịch HNO3 1M
thu được khí NO là sp khử duy nhất. Thể tích dung dịch HNO3 ít nhất cần dung là:
A. 0,6

B. 0,5

C. 0,4

D. 0,3

Câu 40: Cho 5,12 gam đồng phản ứng hoàn toàn với 50,4 gam dung dịch HNO3 60% thu được dung dịch
X. Hãy xác định nồng độ % của muối tan trong X biết rằng nếu thêm 210ml dung dịch KOH 2M vào X
rồi cô cạn và nung sản phẩm thu được tới khối lượng không đổi thì được 41,52 gam chất rắn.
A. 26,15%

B. 17,67%

C. 28,66%

D. 75,12%


ĐÁP ÁN VÀ ĐỊNH HƯỚNG GIẢI BÀI TẬP TỰ RÈN LUYỆN
BẢNG ĐÁP ÁN
01. D

02. D

03. D

04. B

05. B

06. D

07. D

08. A

09. B

10. C

11. A

12. C

13. D

14. D

15. C

16. D

17. D

18. C

19. A

20. B

21. B

22. B

23. D

24. D

25. A

26. C

27. D

28. B

29. C

30. B

31. C

32. D

33. D

34. C

35. A

36. B

37. B

38. D

39. C

40. C

Câu 1: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải

SO 2 : 0,15

Ta có: S : 0,1

 n e  0,15.2  0,1.6  0, 005.8  0,94 
 n SO2   0, 47
4
H S : 0, 005
 2
BTKL

 m muèi   m  KL,SO 24   30  0, 47.96  75,12 (gam)

Câu 2: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
n NH  a 
 25, 4  6   0, 02.3  0, 02.8  62  8a.62  a 18  62 
4


 a  0, 01 
 n Nbi khö  0, 02  0, 02.2  0, 01  0, 07
Câu 3: Chọn đáp án D

Định hướng tư duy giải
Nhận định: Sau phản ứng có 0,7m gam chất rắn nên phải có Fe dư  muối chỉ là muối Fe2+.
Ta sử dụng hai phương trình

4HNO3  3e 
 3NO3  NO  2H 2 O
a  b  0, 05





 8NO3  N 2 O  5H 2 O
4a  10b  0,38
10HNO3  8e 

a  0, 02
0, 02.3  0, 03.8



 m Fe NO3  
 27
2
2
b  0, 03
Câu 4: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải

Cu : 0, 05

Cu
Ta có: 6 

 4,32 

 Muối là muối Fe2+.
Fe
:
0,
05
Fe
:
0,
02


BTNT.Fe

 n Fe2   0, 03 
 m  0, 03.180  5, 4 (gam).

Câu 5: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
Chú ý: Khi nhìn thấy Mg, Al, Zn tác dụng với HNO3 ta phải nhớ ngay tới NH4NO3


BTE
n Mg  0, 2 
 n e  0, 4 
 n NH4 NO3 

0, 4  0,1.3
 0, 0125
8

Mg  NO3 2 : 0, 2

 m  30, 6 
 NH 4 NO3 : 0, 0125
Câu 6: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
Chú ý. Cho dù n bằng bao nhiêu thì số mol hỗn hợp Mg và M nhường cũng bằng số mol Ag.
Do đó có ngay: n e  n Ag 

32, 4
 0,3
108

BTE

 n NO  0,1

Câu 7: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải

n HNO3  2,5

BTE
 N 2 : 0,1 
 NO3 :1

0, 2 
BTE
 NO3 : 0,8
 N 2 O : 0,1 

BTE
NH 4 NO3 : a 
 NO3 : 8a

BTNT.nito

 2,5  0, 2.2  1  0,8  2a  8a 
 a  0, 03


 m    X, NO3 , NH 4 NO3   25, 24  0, 03.80  2, 04.62  154,12

Câu 8: Chọn đáp án A
Định hướng tư duy giải
Khi chất khử là các kim loại ta có thể dùng: 4HNO3  3e 
 3NO3  NO  2H 2 O


 n HNO3  0,8 
 V  800ml
Câu 9: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải

Cu : a BTE 64a  108b  2,8
a  0, 01

Cách 1: 2,8 





 m  5, 28
Ag : b
2a  b  0, 04
b  0, 02
Cách 2: n NO2  0, 04 
 n NO2  0, 04 
 m  2,8  0, 04.62  5, 28
Câu 10: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
4HNO3  3e  3NO3  NO  2H 2 O

 Fe  2e  Fe 2


  n e  0,3

0,15

Câu 11: Chọn đáp án A
Định hướng tư duy giải

 Zn  NO3 2 : 0, 66
129,54 
 Zn : 0, 66   n e  1,32 



 NH 4 NO3 : 0, 06

HNO3 :


 NO : a
a  b  0,18

 0,18 


3a  8b  0, 06.8  1,32
N2O : b

a  0,12 BTNT.nito



 n HNO3  0, 66.2  0, 06.2  0,12  0, 06.2  1, 68
b  0, 06

V 

m dd 1, 68.63

 840
d
0,1.1, 26

Câu 12: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải

 N : 0, 05
BTNT

 0,1  2
n NH3  0, 05 
 n NH4 NO3  0, 05
N
O
:
0,
05
 2
Mg : a BTE 24a  27b  12,9
Mg : 0, 2 BTNT

12,9 





 Mg  OH 2 : 0, 2
2a  3b  0, 05 10  8  8 
Al : b
Al : 0,3
BTNT.nito


 m  11, 6 
 n HNO3  2a  3b  0, 05.  2  2  2   1, 6

Câu 13: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
Chú ý: Vì n N2  n NO2 nên ta có thể xem như hỗn hợp khí chỉ có NO và N2O

Fe : 0,1

BTE

14, 4 Mg : 0,1 
  n e  0,1.3  0,1.  2  2   0, 7
Cu : 0,1

CDLBT

 58,8   m  NH 4 NO3 , KL, NO3   m NH4 NO3  14, 4  0, 7.62 
 n NH4 NO3  0, 0125

a  b  0,12
N O : a
a  0, 048

 0,12  2

  BTE



 8a  3b  0, 0125.8  0, 7
b  0, 072
 NO : b
 
BTNT.nito

 n HNO3   n N  0, 7  0, 0125.2  0, 048.2  0, 072  0,893

Câu 14: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải

A : a
a  0,1

10, 4 

 2  a  b   0, 4 
 a  b  0, 2 


10, 4  40.0, 01  64.0,1
B : b
b  0,1
Ở đây ta kết hợp suy luận từ đáp án.
Câu 15: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
a  b  0, 02
 NO : a



  30a  44b

 a  b  0, 01
Ta có ngay: 

18,52
N2O : b
 0, 02



BTE
n Zn  0, 095 
 n e  0,19 
 n NH4 NO3 

0,19  0, 01.3  0, 01.8
 0, 01
8

 Zn  NO3 2 : 0, 095 BTNT.nito

 b  18, 755 

 n  0, 095.2  0, 01.2  0, 01  0, 01.2  0, 24
 NH 4 NO3 : 0, 01
Câu 16: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
Câu này ta cần chú ý để quy đổi hỗn hợp khí:

N O
 N 
N O : a
  2 

 n N2  n NO2 
  2 
 0,5Z  2

 NO
 NO : b
 NO 2

a  b  0,5
a  0, 2





  N  8a  3b  2a  b  3, 2
44a  30b  17,8
b  0,3
Câu 17: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
BTE
 n N2O 
Ta có: 

0,12.2

 0, 03
8

BTNT. N ito

 n HNO3  0,12.2  0, 03.2  0,3

Câu 18: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
a  b  0, 4
 NO : a
a  0,1 BTE


  30a  46b



 n e  0,1.3  0,3  0, 6
Ta có: 

42
NO
:
b
b

0,3



2
 0, 4

HNO3
 3x  ny  0, 6
Fe : x
 x  0,1
 



  HCl


M : y
ny  0,3
  2x  ny  0,5

BTKL

 0,1.56  My  8,3 
 M  27

y  0,1

n3

Câu 19: Chọn đáp án A
Định hướng tư duy giải
Chú ý: Với các bài toán kim loại tác dụng với HNO3. Khi nhìn thấy các kim loại mạnh như Ca, Mg, Al,

Zn thì phải nghĩ ngay tới muối NH4NO3.

 NO : 0, 2
Ta có: 0, 25 
 N 2 O : 0, 05
BTNT.Nito
n NH4 NO3  a 
 0,95.1,5   0, 2  0, 2.3   0, 05.2  0, 05.8   8a  2a

Kim lo¹i: 29 gam


 a  0, 0125 
 m  98, 2 NO3 :1,1mol
 NH NO : 0, 0125
4
3

BTKL

Câu 20: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải


Al : 2a BTKL
Al : 0, 02



 27.2a  65.5a  3, 79 

 a  0, 01 


 n e  0,16
 Zn : 5a
 Zn : 0, 05
 Na  : 0, 485


AlO 2 : 0, 02
BTDT
Dung dịch sau cùng có: 

 b  0,365
2
 ZnO 2 : 0, 05
 NO  : b
3

BTE
 N 2 : x  
10x  8y  0,16
 x  0, 012





 V  0, 2688
 BTNT.nito


y

0,
005
NH
:
y


2x

y

0,394

0,365



4


Câu 21: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
BTKL
 n SO2  
Ta có 
4

220, 4  57, 2
 1, 7  mol  
 n e  3, 4 (mol)
96

BTE
Vậy 
 0, 2.3  0, 2.8  2x  3, 4 
 x  0, 6

Câu 22: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
Chú ý: Khi nhìn thấy Mg, Al, Zn tác dụng với HNO3 ta phải nhớ ngay tới NH4NO3
BTE
 n e  0, 4 
 n NH4 NO3 
Có n Mg  0, 2 

0, 4  0,13
 0, 0125
8

Mg  NO3 2 : 0, 2

 m  30, 6 
 NH 4 NO3 : 0, 0125
Câu 23: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
 NO : 0,1 
 NO3 : 0,3


 NO3 : 0,8
Ta có:  N 2 O : 0,1 

 NO3 : 8a
 NH 4 NO3 : a 
BTKL

157, 05  31, 25  62 1,1  8a   80a 
 a  0,1 (mol)

Chú ý: Số mol HNO3 bị khử chính là số mol N có số oxi hóa khác +5
Câu 24: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải


 n HNO3  2,5

BTE
 N 2 : 0,1 
 NO3 :1
BTE
0, 2 

 n NH4 NO3  a 
 NO3 : 8a
BTE

 NO3 : 0,8
 N 2 O : 0,1 

BTNT.nito

 2,5  0, 2.2  1  0,8  2a  8a 
 a  0, 03
BTKL

 m    X, NO3 , NH 4 NO3   25, 24  0, 03.80  2, 04.62  154,12

Câu 25: Chọn đáp án A


Định hướng tư duy giải

 Zn  NO3 2 : 0, 66
129,54 
 Zn : 0, 66   n e  1,32 
Ta có: 
 NH 4 NO3 : 0, 06

HNO3 :

 NO : a
a  b  0,18
a  0,12

 0,18 





3a  8b  0, 06.8  1,32
b  0, 06
N2O : b
BTNT.nito

 n HNO3  0, 66.2  0, 06.2  0,12  0, 06.2  1, 68 
V 

m dd 1, 68.63

 840
d
0,1.1, 26

Câu 26: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
a  b  0, 02
 NO : a


  30a  44b

 a  b  0, 01
Ta có ngay: 

18,52
N2O : b
 0, 02


BTE
n Zn  0, 095 
 n e  0,19 
 n NH4 NO3 

0,19  0, 01.3  0, 01.8
 0, 01
8

 Zn  NO3 2 : 0, 095 BTNT.nito

 b  18, 755 

 n  0, 095.2  0, 01.2  0, 01  0, 01.2  0, 24
 NH 4 NO3 : 0, 01
Câu 27: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
Kim loại còn dư nên muối sắt là Fe2+ và HNO3 hết.

Mg : 0,3
Ta có ngay: 

 n e  0,3.2  0, 6.2  1,8
Fe : 0, 6
BTE

 n NH4 NO3 

1,8  0,1.8  0, 2.3
 0, 05

8

BTNT.Nito

 n HNO3  0,1.8  0, 2.3  0, 05.8  0,1.2  0, 2  0, 05.2  2,3 
V 

Câu 28: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
n Fe2   0,12

 m  26,92
Có ngay 
 n NO  0, 28
n Cl  0, 08 
3

Câu 29: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
Nhớ sử dụng 4H   NO3  3e 
 NO  2H 2 O
 n NO 
Ta có n H  0,16  0,16  0,32  mol  

0,32
 0, 08  mol 
4

2,3
 1,15

2


BTKL

 m  10,32  0,

08.62

  0,

08.96

  22,96  gam 
NO3

SO 24 

Câu 30: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
BTE
X
 n Trong
 0, 05.3  0,15
Cho HCl vào X có khí NO nên HNO3 thiếu và n NO  0, 05 
NO 
3

n NaCl  0, 23 BTNT.Na
Lại có 


 n NaNO  0,13 
 n NO  0, 02
3
n Cl  0,1
BTE

 n Fe   n NO  0, 02  0, 05  0, 07 
 m  3,92

Câu 31: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
 NO : x  mol 
 x  y  z  0,35
 x  0,15  mol 


 30x  44y  2z  5,95 

Ta có:  N 2 O : y  mol  
z  0,175  mol 


 y  0, 025
H 2 : z  mol 
BTNT.N

 b  0,15  0, 025.2  0, 2
BTE
BTDT


 n e  0,15.3  0, 025.8  0,175.2  1  mol  
 n Cl  1 (mol)

Câu 32: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải

Fe : 0, 4m
kim loại không tan là 0,7m nên gồm Fe và Cu do đó muối là Fe2+
X
Cu
:
0,
6m

BTNT.nito
 n NO   N  N   0,8  0,3  0,5 
 n Fe NO3   0, 25 
 m  45
Có ngay 
3

2

Câu 33: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải

Al : a  mol 
Gọi 2,16 


 27a  24b  2,16
Mg : b  mol 
n Y  0, 02 
 M Y  36

Ta có: 
MgO
27a  24b  2,16
a  0, 04




  n e  0, 21
3,84 Al O 
51a  40b  3,84
b  0, 045
 2 3


 N : 0, 01

Y 2

 NH 4 NO3 : 0, 00375
 N 2 O : 0, 01
BTKL

 m  0, 04  27  62.3  0, 045  24  62.2  0, 00375.80  15, 48  gam 

Câu 34: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải



Vì cuối cùng ta thu được muối Fe2+ và Cu2+: 

m
2, 08
.2 
.2  3  0, 07  
 m  4, 06.
56
64

Câu 35: Chọn đáp án A
Định hướng tư duy giải
Ta có ngay: 0,1m gam kim loại dư là Cu.
0, 7m
 BTNT.Fe
 Fe 2 :
 
56

0, 2m
 BTNT.Cu
 Cu 2 :
Do đó Z  
64



 NO3


BTE



0, 7m
0, 2m
.2 
.2  0,3.1  0,1.3 
 m  19, 2
56
64

Câu 36: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải
 NH 4 NO3 : a
0, 2.10.62
 8a.62

 a  0,1
Ta có: 

  NH80a
 
4 NO3
m  181, 6  m


A
NO3

 Zn : 0,56 BTKL
BTE

 n e  0, 2.10  8a  2,8 


 m  51,52
Al : 0,56
Câu 37: Chọn đáp án B
Định hướng tư duy giải


 NO : 0, 025
Thi' nghiÖm 1: 
 NO 2 : 0, 025


 NO : 0, 02
Ta có: 
Thi' nghiÖm 2: H : a
 2


BTE
BTE

 n e  0,15 

 n Fe2   0,15
AgNO3 : 0, 05 


m  0,15.56  8, 4
Từ đó có ngay:  BTE

 V  0,14.22, 4  3,136
 0, 045.3  0, 025  2a  0,15.2 
 a  0, 07
 
Câu 38: Chọn đáp án D
Định hướng tư duy giải
BTE
Có n NO  0, 4  mol  
 n e  1, 2  mol  
 n Otrong oxit  0, 6 (mol)
BTKL

 m  20  0,3.32  29, 6  gam 

Câu 39: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải
Với bài này ta nên áp dụng thử đáp án có lẽ là nhàn nhất.


4HNO3  3e 
 3NO3  NO  H 2 O
Có ngay 
27a  56b  6, 69

Nếu n HNO3

27a  56b  6, 69

 0,3 

0,3.3 Loại vì nghiệm âm
3a

2b


4

Nếu n HNO3

27a  56b  6, 69
a  0, 03

thỏa mãn
 0, 4 


0, 4.3 
b  0,105
3a  2b  4

Câu 40: Chọn đáp án C
Định hướng tư duy giải

KNO 2 : 0, 4
Cu : 0, 08
 NO : a


BTNT. nito

 HNO3 : 0, 48 
 41,52 CuO : 0, 08 
 n N  0, 08 
 NO 2 : b
KOH : 0, 42


KOH : 0, 02
a  b  0, 08
a  0, 04
15, 04





 %Cu  NO3 2 
 28, 66
50, 4  5,12  0, 04  30  46 
3a  b  0, 08.2
b  0, 04

1.2. Tư duy NAP 4.0 về tính bất biến của hỗn hợp chứa hợp chất.
Về mặt tổng quát trong hóa học vô cơ khi ta cho hai hỗn hợp chất tác dụng với nhau (Kim loại, oxit,
hidroxit, muối…) tham gia phản ứng với một hỗn hợp chất tác nhân nào đó.
Nếu xảy ra phản ứng thì chỉ có ba khả năng xảy ra:
Khả năng 1: Xảy ra quá trình oxi hóa khử (đổi e lấy điện tích âm).
NAP
Khả năng 2: Xảy ra quá trình trao đổi ion (đổi điện tích âm lấy điện tích âm kí hiệu là 
)

Khả năng 3: Xảy ra đồng thời cả hai trường hợp trên.
Lưu ý: Khi thấy các sản phẩm khử như: H2, NO.. .thì chắc chắn có quá trình đổi e lấy điện tích âm.
Ví dụ 1: Hòa tan hết 21,52 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO và Fe3O4 trong dung dịch HNO3 loãng dư, thu
được dung dịch X chứa m gam muối và 4,704 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của m là?
A. 70,18

B. 72,60

C. 62,92

D. 82,28

Định hướng tư duy giải:
Ta có: n NO  0, 07 
 n e  0, 21
 n Fe2O3 
Bơm thêm 0,105 mol Oxi vào X 

21,52  0,105.16
 0,145
160


 n Fe  0, 29 
 m  0, 29.242  70,18
Ví dụ 2: Hòa tan hoàn toàn 14,4 gam hỗn hợp X chứa Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 bằng dung dịch chứa 0,02
mol HNO3 và 0,58 mol HCl thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối sắt và V lít (đktc) hỗn hợp khí Z
gồm NO; H2. Nếu cho NaOH dư vào Y thì thu được 21,06 gam kết tủa. Giá trị của V là?
A. 2,016

B. 1,792

C. 1,344

D. 1,568

Định hướng tư duy giải:

OH : 0,58
Ta có: n HCl  0,58 
 n NaCl  0,58 
 21, 06 
Fe : 0, 2
 NO : 0, 02 H

 n O  0, 2 

 0, 6  0, 02.4  0, 2.2  2a 
 a  0, 06
H 2 : a
Ví dụ 3: Hòa tan hoàn toàn 16,08 gam hỗn hợp X chứa Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 bằng dung dịch chứa

0,04 mol HNO3 và 0,64 mol HCl thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối sắt và V lít (đktc) hỗn hợp khí
Z gồm NO; H2. Nếu cho NaOH dư vào Y thì thu được 23,76 gam kết tủa. Nếu cho AgNO3 dư vào Y thì
thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là?
A. 95,08

B. 97,24

C. 99,40

Định hướng tư duy giải:

OH : 0, 64
Ta có: n HCl  0, 64 
 n NaCl  0, 64 
 23, 76 
Fe : 0, 23
 NO : 0, 04 H

 n O  0, 2 

 0, 68  0, 04.4  0, 2.2  2 a
H 2 : a

D. 96,16


AgCl : 0, 64
BTE

 a  0, 06 

 0, 23.3  0, 64  n Ag 
 n Ag  0, 05 
 m  97, 24 
Ag : 0, 05
Ví dụ 4: Cho 23 gam hỗn hợp X gồm Cu, Fe, Cu2S, CuS, FeS2 và FeS tác dụng hết với dung dịch HNO3
(đặc nóng, dư) thu được V lit (ở đktc) khí NO2 duy nhất và dung dịch Y. Nếu cho toàn bộ dung dịch Y
vào 1 lượng dư dung dịch BaCl2 thu được 58,25 gam kết tủa. Mặt khác, khi cho toàn bộ Y tác dụng với
dung dịch NaOH dư thì thu được 25,625 gam chất kết tủa. Giá trị của V là
A. 16,8

B. 24,64

C. 47,6

D. 38,08

Định hướng tư duy giải:
trong 
Ta có: n BaSO4  0, 25 
 n OH
 0, 625 
 n NO2  0, 625  0, 25.6  2,125 
 V  47, 6

Ví dụ 5: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm Al, Fe3O4, Fe(NO3)2 trong dung dịch chứa 3,64 mol
HCl và 0,6 mol KNO3 thu được dung dịch chỉ chứa  m  159,18  gam hỗn hợp muối Y và thoát ra 0,08
mol NO2. Cho Y vào dung dịch NaOH dư thu được 131,86 gam kết tủa. Mặt khác, cho 3m gam X tác
dụng hoàn toàn với H2SO4 đặc, nóng dư thì thu được 1,29 mol SO2 (sản phẩm khử duy nhất). Phần trăm
theo khối lượng của Al trong hỗn hợp X là?
A. 1,904%

B. 2,209%

C. 2,253%

D. 2,324%

Định hướng tư duy giải:


BTKL
BTNT.H
H

 n H2O  1, 7 
 n NH  0, 06 
 n Fe3O4  0,36
4

NAP 
BTNT.Fe
NAP 

  n Fe  1, 28 
 Fe  NO3 2 : 0, 2 
 n Al  0,1 
 2, 209%

Chú ý: n SO2 

1, 29

 n emax trong X  0,86
3

  n Fe OH  
Bơm thêm  0,86  0,56  0,3 mol OH- vào kết tủa 
3

131,86  0,3.17
 1, 28
107

Ví dụ 6: Hòa tan hết 20,0 gam hỗn hợp X gồm Cu và các oxit sắt (trong hỗn hợp X oxi chiếm 16,8% về
khối lượng) bằng dung dịch A chứa hỗn hợp b mol HCl và 0,2 mol HNO3 (vừa đủ) thu được 1,344 lít NO
(đktc, là sản phẩm khử duy nhất của N+5 và dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với một lượng vừa
đủ dung dịch AgNO3 thu được m gam kết tủa và dung dịch Z. Cho dung dịch Z tác dụng với một lượng
dư dung dịch NaOH, lọc kết tủa, nung đến khối lượng không đổi thu được 22,4 gam chất rắn. Các phản
ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là
A. 83,29

B. 76,81

C. 70,33

Định hướng tư duy giải:

n O  0, 21
H
Ta có: 


  n H  0, 66 
 n HCl  b  0, 46
n NO  0, 06
NAP 

 n Fe2  

AgCl : 0, 46
22, 4  20
.2  0, 06.3  0,12 
 m  78,97 
16
Ag : 0,12

D. 78,97


Ví dụ 7: Hòa tan hỗn hợp A gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe(OH)2, Fe(OH)3, FeCO3 trong dung dịch HCl thu
được 2,688 lít hỗn hợp khí có tỉ khối so với He bằng 5,75 và dung dịch B chỉ chứa muối. Mặt khác, hòa
tan hoàn toàn lượng hỗn hợp A đó trong dung dịch HNO3 dư thu được dung dịch X chứa 96,8 gam một
muối và 4,48 lít (đktc) gồm 2 khí, trong đó có một khí hóa nâu trong không khí. Cho AgNO3 dư vào B
thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:
A. 161,55

B. 123,65

C. 159,32

D. 134,75

Định hướng tư duy giải:

 NO : 0,14
H : 0, 06
HNO3
HCl
Ta có: 
n Khi  0,12 
 2



 n e  0,3
CO 2 : 0, 06
n Fe3 : 0, 4

AgCl : 0,9
AgNO3

 n Cl  0,9 


 m  161,55
Ag : 0,3
Ví dụ 8: Hòa tan hỗn hợp A gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe(OH)2, Fe(OH)3, FeCO3 trong dung dịch HCl dư thu
được 2,688 lít hỗn hợp khí có tỉ khối so với He bằng 5,75 và dung dịch chứa m gam muối. Mặt khác, hòa
tan hoàn toàn lượng hỗn hợp A đó trong dung dịch HNO3 dư thu được dung dịch X chứa 96,8 gam một
muối và 4,48 lít (đktc) gồm 2 khí, trong đó có một khí hóa nâu trong không khí. Giá trị của m là:
A. 27,175

B. 29,660

C. 59,320

D. 54,350

Định hướng tư duy giải:

 NO : 0,14
H : 0, 06
HNO3
HCl
Ta có: 
n Khi  0,12 
 2



 n e  0,3
CO 2 : 0, 06
n Fe3 : 0, 4

 n Cl  0,9 
 m  0, 4.56  0,9.35,5  54,35


BÀI TẬP RÈN LUYỆN
Câu 1: Chia hỗn hợp X gồm Fe, Fe3O4, Fe(OH)3 và FeCO3 thành 2 phần bằng nhau. Hòa tan hết phần 1
trong dung dịch HCl dư, thu được 1,568 lít (đktc) hỗn hợp khí có tỉ khối so với H2 bằng 10 và dung dịch

chứa m gam muối. Hòa tan hoàn toàn phần 2 trong dung dịch chứa 0,57 mol HNO3, tạo ra 41,7 gam hỗn
hợp muối (không chứa muối amoni) và 2,016 lít (đktc) hỗn hợp gồm hai khí, hóa nâu trong không khí.
Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 27.

B. 29.

C. 31.

D. 25.

Câu 2: Nung 28,08 gam hỗn hợp X gồm Al và một oxit sắt trong môi trường không có không khí, chia
chất rắn thu được thành hai phần bằng nhau. Cho phần một vào dung dịch NaOH dư, thu được 2,016 lít
H2 (đktc), còn lại chất rắn Y. Hòa tan hết Y vào dung dịch HNO3 dư, thu được 2,464 lít NO (đktc, sản
phẩm khử duy nhất của N+5. Phân hai phản ứng tối đa với dung dịch chứa 64,68 gam H2SO4 (đặc, nóng),
thu được SO2 (là sản phẩm khử duy nhất của S+6). Hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm là
A. 75%.

B. 60%.

C. 80%.

D. 50%.

Câu 3: [Vinh - Lần 1 - 2018] Trộn m gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe, Fe3O4, Cu và CuO (trong đó nguyên
tố oxi chiếm 12,82% theo khối lượng hỗn hợp X) với 7,05 gam Cu(NO3)2, thu được hỗn hợp Y. Hoà tan
hoàn toàn Y trong dung dịch chứa đồng thời HCl; 0,05 mol KNO3 và 0,1 mol NaNO3. Sau khi các phản
ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Z chỉ chứa muối clorua và 3,36 lít (đktc) hỗn hợp khí T gồm
N2 và NO. Tỉ khối của T so với H2 là 14,667. Cho Z phản ứng với dung dịch Ba(OH)2 dư, kết thúc các
phản ứng thu được 56,375 gam kết tủa. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây ?

A. 30,5

B. 32,2

C. 33,3

D. 31,1

Câu 4: Hòa tan m gam hỗn hợp X chứa Fe, Mg, FeO, MgO và Fe3O4 trong dung dịch hỗn hợp chứa HCl
và 0,05 mol HNO3 thu được 0,896 lít (đktc) hỗn hợp Y gồm N2 và H2 có tỷ khối so với H2 là 7,5; dung
dịch Z chỉ chứa hỗn hợp muối. Cho NaOH dư vào dung dịch Z thu được 18,9 gam kết tủa. Biết trong X
oxi có khối lượng là 9m/74 gam. Giá trị của m là?
A. 11,84

B. 12,26

C. 17,04

D. 14,17

Câu 5: Hòa tan m gam hỗn hợp X chứa Fe, Mg, FeO, MgO, Fe2O3 và Fe3O4 trong dung dịch hỗn hợp
chứa H2SO4 và 0,05 mol NaNO3 thu được 0,896 lít (đktc) hỗn hợp Y gồm N2 và H2 có tỷ khối so với H2
là 7,5; dung dịch Z chỉ chứa hỗn hợp muối. Cho NaOH dư vào dung dịch Z thu được 27,46 gam kết tủa.
Biết trong X oxi có khối lượng là 7m/38 gam. Giá trị của m là?
A. 16,02

B. 18,24

C. 19,65

D. 17,42

Câu 6: Hòa tan m gam hỗn hợp X chứa Fe, Mg, FeO, MgO, Fe2O3 và Fe3O4 trong dung dịch hỗn hợp
chứa X mol H2SO4 và 0,05 mol NaNO3 thu được 0,896 lít (đktc) hỗn hợp Y gồm N2 và H2 có tỷ khối so
với H2 là 7,5; dung dịch Z chỉ chứa hỗn hợp muối. Cho NaOH dư vào dung dịch Z thu được 27,46 gam
kết tủa. Biết trong X oxi có khối lượng là 7m/38 gam. Giá trị của  m  98x  là?
A. 52,43

B. 59,08

C. 57,44

D. 63,12


Câu 7: Hòa tan m gam hỗn hợp X chứa Fe, Mg, FeO, MgO, Fe2O3 và Fe3O4 trong dung dịch hỗn hợp
chứa H2SO4 và 0,05 mol NaNO3 thu được 0,896 lít (đktc) hỗn hợp Y gồm N2 và H2 có tỷ khối so với H2
là 7,5; dung dịch Z chỉ chứa hỗn hợp muối. Cho Ba(OH)2 dư vào dung dịch Z thu được 138,92 gam kết
tủa. Biết trong X oxi có khối lượng là 27m/134 gam. Giá trị của m là?
A. 19,34

B. 20,43

C. 18,90

D. 21,44

Câu 8: Cho 10,4 gam hỗn hợp gồm Mg và Fe vào dung dịch chứa Fe(NO3)3 0,6M và Cu(NO3)2 1M, sau
một thời gian thu được dung dịch X và m gam rắn Y. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH dư trong điều
kiện không có không khí, thấy lượng NaOH phản ứng là 22,8 gam; đồng thời thu được 24,61 gam kết tủa.

Giá trị của m là
A. 10,12.

B. 12,24.

C. 10,56.

D. 11,96.

Câu 9: Hòa tan hoàn toàn 29,12 gam hỗn hợp gồm 0,08 mol Fe(NO3)2, Fe, Fe3O4, Mg, MgO, Cu và CuO
vào 640 ml dung dịch H2SO4 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X chỉ chứa
các muối sunfat trung hòa và hỗn hợp hai khí là 0,14 mol NO và 0,22 mol H2. Cho dung dịch X tác dụng
với dung dịch Ba(OH)2 dư, tạo ra kết tủa Y. Lấy Y nung trong không khí tới khối lượng không đổi thu
được chất rắn có khối lượng giảm 10,42 gam so với khối lượng của Y. Nếu làm khô cẩn thận dung dịch X
thì thu được hỗn hợp muối khan Z (giả sử quá trình làm khô không xảy ra phản ứng hóa học). Phần trăm
khối lượng FeSO4 trong Z gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 18

B. 24

C. 22

D. 20

Câu 10: Hòa tan hoàn toàn 13,48 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al và Cu bằng dung dịch HNO3 (vừa đủ), thu
được dung dịch Y chứa các muối có khối lượng 69,64 gam và 2,24 lít (đkc) khí Z gồm hai khí không
màu, trong đó có một khí hóa nâu. Tỉ khối của Z so với He bằng 7,2. Dung dịch Y tác dụng tối đa với
dung dịch chứa 1,02 mol NaOH. Nếu cho 13,48 gam X vào dung dịch HCl loãng dư, thu được a mol khí
H2. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a là.
A. 0,34

B. 0,38

C. 0,44

D. 0,36

Câu 11: Hòa tan 15 gam hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, Cu(NO3)2 trong dung dịch chứa
0,93 mol HCl và 0,05 mol NaNO3, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối và 2,576
lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu có tống khối lượng 3,03
gam. Cho dung dịch NaOH đến dư vào Y, thấy lượng NaOH phản ứng là 44,8 gam. Phần trăm khối lượng
của Al có trong X là?
A. 54,0%

B. 50,4%

C. 43,2%

D. 45,0%

Câu 12: Hòa tan 16,62 gam hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, Cu(NO3)2 trong dung dịch chứa
1,11 mol HCl và 0,05 mol NaNO3, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối và 4,592
lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu. Khối lượng của Z là 3,21
gam. Cho dung dịch NaOH đến dư vào Y, thấy lượng NaOH phản ứng là 1,36 mol thu được khí và m
gam kết tủa. Giá trị của m là?
A. 6,86

B. 4,19

C. 8,13

D. 7,64


Câu 13: Cho hỗn hợp X gồm Mg, Fe, Fe3O4 và Fe(NO3)2 tan hết trong 680 gam dung dịch KHSO4 16%.
Sau khi phản ứng xong thu được 3584 ml NO (đktc; sản phẩm khử duy nhất của N+5 ) và dung dịch Y chỉ
chứa 120,72 gam muối trung hòa. Dung dịch Y phản ứng vừa đủ với 400 ml dung dịch NaOH 2M tạo kết
tủa Z. Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi được 19,2 gam rắn T. Biết các phản ứng xảy ra
hoàn toàn. Phát biểu không đúng là
A. Dung dịch Y chỉ chứa muối sunfat.
B. Trong dung dịch Y, nồng độ phần trăm Fe(SO4)3 gấp 7 lần nồng đồ FeSO4.
C. Khối lượng hỗn hợp X xấp xỉ 24 gam.
D. Phần trăm khối lượng Mg kim loại trong hỗn hợp X là 10%.
Câu 14: Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe và các oxit vào dung dịch HCl loãng dư thu được a mol H2 và
dung dịch có chứa 45,46 gam hỗn hợp muối. Mặt khác, hòa tan hết m gam X trên trong dung dịch chứa
1,2 mol HNO3 thu được dung dịch Y (không chứa ion NH4+ ) và hỗn hợp khí Z gồm 0,08 mol NO và 0,07
mol NO2. Cho từ từ 360 ml dung dịch NaOH 1M vào Y thu được 10,7 gam một kết tủa duy nhất. Giá trị
của a là:
A. 0,05

B. 0,04

C. 0,06

D. 0,07

Câu 15: Hòa tan hoàn toàn 23,76 gam hỗn hợp X chứa FeO, Fe2O3, Fe3O4 và FeCO3 bằng dung dịch
chứa H2SO4 (vừa đủ) thu được 0,06 mol CO2 và dung dịch Y có chứa 48,32 gam hỗn hợp muối sắt sunfat.
Cho Ba(OH)2 dư vào Y thấy xuất hiện m gam kết tủa. Giá trị của m là:
A. 98,08

B. 27,24

C. 101,14

D. 106,46

Câu 16: Cho 30,4 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, FeCO3 và Fe(OH)2 vào dung dịch HCl loãng dư, thu được
a mol khí CO2 và dung dịch chứa 43,48 gam muối. Mặt khác hòa tan hết 30,4 gam X trên trong dung dịch
chứa Fe(NO3)3 và 1,16 mol HCl, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y. Dung dịch Y hòa tan tối đa
13,72 gam bột Fe. Nếu cho 840 ml dung dịch NaOH 1,5 M vào Y (thấy NaOH phản ứng hết), thu được
40,66 gam kết tủa. Biết khí NO là sản phẩm khử duy nhất của NO3 trong cả quá trình. Giá trị của a là.
A. 0,16.

B. 0,12.

C. 0,08.

D. 0,06.

Câu 17: Hòa tan 17,73 gam hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, Cu(NO3)2 trong dung dịch chứa
0,74 mol HCl, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối và 3,36 lít (đktc) hỗn hợp khí Z
gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu. Tỉ khối của Z so với He bằng 6,1. Cho dung dịch
NaOH đến dư vào Y, thấy lượng NaOH phản ứng là 37,2 gam. Nếu cho 17,73 gam X trên vào lượng
nước dư, còn lại X gam rắn không tan. Giá trị của X gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 12

B. 6

C. 8

D. 10

Câu 18: Đốt cháy 19,04 gam hỗn hợp gồm Mg và Fe trong 5,6 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm O2 và Cl2, thu
được 32,50 gam rắn X (không thấy khí thoát ra). Cho toàn bộ X vào dung dịch chứa 0,8 mol HCl loãng,
thu được a mol khí H2 và dung dịch Y. Cho dung dịch NaOH dư vào Y, lấy kết tủa, nung ngoài không khí
đến khối lượng không đổi, thu được 28,0 gam rắn khan. Nếu cho dung dịch AgNO3 dư vào Y, thu được
khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5 và 162,54 gam kết tủa. Giá trị của a là


A. 0,18

B. 0,12

C. 0,16

D. 0,14

Câu 19: Hòa tan hết 22,86 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, AI2O3 và Fe(NO3)2 trong dung dịch chứa 0,56
mol H2SO4, sau khi kết thúc các phản ứng, thu được dung dịch Y chỉ chứa 67,34 gam các muối sunfat
trung hòa và 2,24 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm hai đơn chất khí có tỉ khối so với hiđro bằng 8,8. Cho
dung dịch NaOH dư vào Y, thấy lượng NaOH phản ứng là 52,0 gam. Phần trăm khối lượng của Mg đơn
chất trong hỗn hợp X là
A. 20,51%

B. 25,28%

C. 23,16%

D. 19,42%

Câu 20: Hỗn hợp X gồm Mg, Al, Al(NO3)3 và MgCO3 (trong đó oxi chiếm 41,618% về khối lượng). Hòa
tan hết 20,76 gam X trong dung dịch chứa 0,48 mol H2SO4 và a mol HNO3, kết thúc phản ứng thu được
dung dịch Y chỉ chứa các muối trung hòa có khối lượng 56,28 gam và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm
CO2, N2, H2. Cho dung dịch NaOH dư vào Y, thu được 13,34 gam kết tủa. Giá trị của a là
A. 0,04

B. 0,06

C. 0,08

D. 0,02

Câu 21: Hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe3O4, Fe(NO3)2 và Fe(NO3)3 (trong đó Al chiếm 22,2053% về khối
lượng hỗn hợp). Hòa tan hết m gam X trong dung dịch chứa 0,69 mol H2SO4 loãng, kết thúc phản ứng thu
được dung dịch Y chỉ chứa các muối sunfat có tổng khối lượng là 85,27 gam và hỗn hợp khí Z gồm 0,04
mol NO và 0,06 mol N2O. Cho dung dịch NaOH dư vào Y, thấy lượng NaOH phản ứng là 66,0 gam.
Phần trăm khối lượng của Fe(NO3)3 trong hỗn hợp X là
A. 29,5%

B. 27,4%

C. 32,9%

D. 22,1%

Câu 22: Nung nóng 22,36 gam hỗn hợp X gồm Fe(NO3)2, FeCO3 và FeS trong điều kiện không có không
khí, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được Fe2O3 duy nhất và 0,24 mol hỗn hợp khí gồm CO2,
NO2, SO2. Nếu hòa tan hết 22,36 gam X trên trong dung dịch HNO3 đặc, nóng (dùng dư), thu được V lít
(đktc) hỗn hợp khí Y gồm CO2 và NO2. Biết khí NO2 là sản phẩm khử duy nhất của N+5. Giá trị của V là

A. 4,928 lít.

B. 5,600 lít.

C. 5,152 lít.

D. 5,376 lít.

Câu 23: Có 3,94 gam hỗn hợp X gồm bột Al và Fe3O4 (trong đó Al chiếm 41,12% về khối lượng), thực
hiện phản ứng nhiệt nhôm hoàn toàn hỗn hợp X trong chân không thu được hỗn hợp Y. Hòa tan hoàn toàn
Y trong dung dịch chứa 0,314 mol HNO3 thu được dung dịch Z chỉ có các muối và 0,021 mol một khí
duy nhất NO. Cô cạn dung dịch Z, rồi thu lấy chất rắn khan nung trong chân không đến khối lượng không
đổi thu được hỗn hợp khí và hơi T.khối lượng của T gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 14,15 gam.

B. 15,35 gam.

C. 15,78 gam.

D. 14,58 gam.

Câu 24: Hòa tan hoàn toàn 19,4 gam hỗn hợp X gồm Fe và Cu trong dung dịch chứa 1,2 mol HNO3, sau
khi các kim loại tan hết thu được dung dịch Y (không chứa NH4+ và V lít (ở đktc) hỗn hợp khí gồm hai
khí có tỉ lệ mol 1 : 2. Cho 500 ml dung dịch KOH 1,7M vào Y thu được kết tủa D và dung dịch E. Nung
D trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được 26 gam chất rắn F. Cô cạn cẩn thận E thu được
chất rắn G. Nung G đến khối lượng không đổi, thu được 69,35 gam chất rắn khan. Biết các phản ứng đều
xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là
A. 10,08.

B. 11,20.

C. 13,44.

D. 11,20.