Bài giảng Kỹ thuật thi công: Chương 7 - ThS. Nguyễn Hoài Nghĩa, PGS.TS. Lưu Trường Văn (Phần 4.)

KHOA XÂY DỰNG VÀ ĐIỆN

KỸ THUẬT THI CÔNG
Biên soạn ban đầu: Th.S. Nguyễn Hoài Nghĩa
Biên soạn bổ sung và trình bày: PGS.TS. Lưu Trường Văn


CHƯƠNG 7: THI CÔNG LẮP GHÉP
7.1 Giới thiệu.
7.2 Chọn cần trục phục vụ lắp ghép.
7.3 Các công tác chuẩn bị.
7.4 Thi công lắp ghép các cấu kiện.
7.5 Nguyên tắc chung thi công lắp ghép nhà công
nghiệp.


CHƯƠNG 7: THI CÔNG LẮP GHÉP
7.4 Thi công lắp ghép các cấu kiện.
7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
7.4.2 Lắp ghép các kết cấu thép.


CHƯƠNG 7: THI CÔNG LẮP GHÉP
7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung
Lắp móng
Lắp cột
Lắp dầm, dầm cầu chạy, tấm sàn, ban công và
cầu thang
Lắp dầm mái, dàn mái và tấm mái

7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung
Lắp ghép kết cấu bêtông cốt thép gồm các quá trình
sau:
Chuẩn bị kết cấu
Treo buộc và vận chuyển kết cấu đến vị trí lắp
Lắp, cố định tạm và điều chỉnh kết cấu.
Cố định vĩnh viễn kết cấu


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung (chuẩn bị kết cấu)
Chải sạch các điểm tựa của kết cấu; vạch sẵn các
đường tim, cốt; bẻ thẳng các đầu cốt thép thòi ra;
kiểm tra vị trí các chi tiết chôn sẵn.
Sắp xếp các kết cấu nằm trong tầm hoạt động của
cần trục lắp ghép, ở vị trí thuận tiện nhất cho việc
treo buộc.
Trang bị cho kết cấu những thứ cần thiết như: Thang,
sàn công tác, giằng cố định, dây điều chỉnh..
Trên mặt kết cấu phải ghi ký hiệu kết cấu, đánh dấu
mặt trên mặt dưới các kết cấu có cốt thép một phía,
xác định trọng tâm các kết cấu phức tạp và không đối
xứng, ghi vị trí điểm treo buộc


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung (treo buộc kết cấu)
Những kết cấu nào không chịu được tải trọng bản

thân khi cẩu lắp thì phải gia cường trước.
Phân bố điểm treo buộc kết cấu sao cho không gây ra
những ứng suất quá lớn khi cẩu và không làm đứt dây
cẩu, quai cẩu; khi cần thiết thì dùng thêm đòn treo.
Các dụng cụ treo buộc kết cấu phải đảm bảo không bị
tuột bất ngờ.
Nên treo buộc kết cấu gần giống tư thế của nó ở vị trí
thiết kế nhất.


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung (treo buộc kết cấu)
Khi cẩu kết cấu gần sức trục ở độ với nào đó, phải
nâng cấu kiện lên cao 20-30 cm để kiểm tra độ ổn
định của cần trục, độ bền của dụng cụ hãm và thiết bị
treo buộc.
Giữ cấu kiện khỏi quay đưa bằng một hoặc hai dây
thừng buộc sẵn ở đầu cấu kiện. Dùng đòn bẩy dẫn kết
cấu dần vào vị trí thiết kế của nó, không cho va chạm
mạnh vào các bộ phận kết cấu khác.
Treo buộc luân phiên các KC, nhất là KC đứng và KC
nằm, yêu cầu luôn thay đổi dụng cụ treo buộc và các
thiết bị khác, như vậy năng suất công tác lắp ghép bị
giảm sút. Nên tổ chức lắp ghép từng loại KC gần
giống nhau theo một trình tự nhất định.


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung (điều chỉnh kết cấu)
Lắp đặt kết cấu và đúng vị trí thiết kế bằng cần trục:

Thời gian sử dụng cần trục dài nhưng tốn ít công hoặc
không tốn công lao động thủ công. Nếu có sự dụng
thiết bị điều chỉnh thì thiết bị điều chỉnh nhỏ và nhẹ,
cách cố định tạm kết cấu không phức tạp.
Điều chỉnh kết cấu bằng những thiết bị đặc biệt, sau
khi đã lắp đặt kết cấu vào chỗ và cố định tạm: Mau
chóng giải phóng cần trục nhưng tốn nhiều công lao
động thủ công hơn, những thiết bị dùng để điều chỉnh
kết cấu thường nặng và cồng kềnh hơn.


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Khái niệm chung (cố định tạm kết cấu)
Trong quá trình cố định tạm luôn phải đảm bảo vị trí
kết cấu chính xác theo thiết kế, chuẩn bị sẵn sàn cho
việc cố định vĩnh viễn kết cấu.
Sau khi cố định tạm vào vị trí kết cấu phải chịu được
tải trọng gió và tải trọng lắp ghép.
Cố định vĩnh viễn nên tiến hành sớm sau khi đã điều
chỉnh đúng vị trí thiết kế.
Chỉ cho phép lắp kết cấu mái nhà một tầng sau khi
đã cố định vĩnh viễn cột và cường độ bêtông mối nối
đạt tơi 70% cường độ thiết kế.
Chỉ cho phép lắp các tầng trên của nhà nhiều tầng
sau khi đã cố định vĩnh viễn các kết cấu của tầng bên
dưới, và cường độ bêtông mối nối các kết cấu chịu lực
tới 70% cường độ thiết kế.


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.

Lắp móng (chuẩn bị)
Kiểm tra lại vị trí, cao trình móng và các gối tựa đặt
kết cấu.
Chọn trình tự lắp ghép hợp lý
Chuẩn bị các cấu kiện lắp ghép
Chuẩn bị các dụng cụ treo buộc
Trước khi lắp phải đầm lèn chặt đất nền dưới đáy hố
móng, rải các lớp bê tông lót. Kiểm tra độ phẳng lớp
lót bằng máy thủy bình.
Trên mặt khối móng vạch sẵn những đường tim. Cách
mỗi cạnh khối móng khoảng 5cm, đóng bốn cọc thép
tròn phi 10-12 mm, quét sơn đỏ, các cọc này là
những đường trục của hàng cột.


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Lắp móng (chuẩn bị)
Lựa chọn dụng cụ treo buộc
Lựa chon thiết bị cẩu lắp
Bố trí cấu kiện
Phương án bày sẵn
Phương án cẩu trực tiếp trên xe vận tải
Bố trí cần trục


7.4.1 Lắp ghép các kết cấu BTCT.
Lắp móng (quy trình)
Vị trí đứng của cần trục phải lựa chọn sao cho số vị trí
đứng ít mà khả năng cẩu lắp tốt nhất

Cần trục đi giữa nhà

Cần trục đi biên


Lắp móng (quy trình)
Thao tác lắp:.
lắp:.
Trên lớp lót, ta rải một
lớp vữa dày 22-3 cm.
Cẩu khối móng cao hơn
mặt nền khoảng 1515-20
cm, để công nhân điều
chỉnh vị trí, rồi mới đặt
lên lớp lót rải sẵn (tránh
làm hư hỏng lớp lót) sao
cho đường tim ghi trên
khối móng trùng với
đường trục hàng cột đã
đánh dấu bằng cọc thép.
Sau đó dùng hai máy trắc đạt
đặt dọc theo hai đường trục
hàng cột để kiểm tra vị trí
từng móng. Độ cao đáy cốc
móng không được sai lệch quá
±3 mm, và đường tim sai lệch
không quá ±5 mm.


Lắp cột (chuẩn bị)

Kiểm tra kích thước
hình học cột.
Lấy dấu tim cột theo 2
phương và trọng tâm
của cột.
Bố trí cột trên mặt
bằng: Phụ thuộc vào
mặt bằng công trình,
tính năng kỹ thuật của
cần trục, phương pháp
lắp dựng cột


Lắp cột (chuẩn bị)
Lựa chọn những dụng cụ
treo buộc cột bêtông tùy
thuộc vào trọng lượng,
kích thước hình dáng và
vị trí treo cẩu của cột.
Sau đây là một số loại
dụng cụ treo buộc:
+ Dụng cụ treo buộc đơn
giản (dây cẩu đơn,
kép…): có nhược điểm khi
muốn tháo dây cẩu phải
dùng thang trèo lên tháo.


Lắp cột (chuẩn bị)
+ Dụng cụ treo buộc ma

sát: Dùng cẩu những cột
trơn, có vai. Gồm một
đòn treo (1) và hai dây
cáp (2) nối vào các thanh
chữ U (3) ở vị trí cao hơn
trọng tâm cột, khi cần
trục kéo căng dây cáp thì
các thanh chữ U nén lại,
hai đai ma sát (4) ép vào
thân cột, nhờ có ma sát
giữa mặt bê tông và hai
thanh đai nên cột được
treo thẳng đứng ở một
điểm nhất định. Khi lắp
cột vào vị trí xong, cần
trục hạ móc cẩu xuống
đai ma sát tự tụt xuống
chân cột, công nhân tháo
đai ma sát ra khỏi cột tại
chân cột.


Lắp cột (chuẩn bị)
+ Dụng cụ treo buộc
bằng chốt ngang: Khi
đúc cột phải tạo một lỗ
ở đầu cột để xỏ chốt,
khi cần trục lắp cột
xong vào vị trí và thả
chùng dây cẩu, người

công nhân đứng dưới
đất kéo sợi dây thừng
để rút chốt khỏi lỗ cột
và giải phóng dụng cụ
treo buộc


Lắp cột (phương
pháp)
Trước khi lắp ghép
cột vào móng, cần
trục phải dựng cột từ
tư thế nằm sang tư
thế thẳng đứng theo
hai cách:
Kéo lê
Quay.


Lắp cột (điều chỉnh
và cố định)
Khi chân cột đặt trên
lớp vữa bê tông lót
có chiều dày E, thì E
được tính theo công
thức:
E=H--L;
E=H
H: độ cao mặt vai cột.
L: chiều dài thân cột

dưới.


Lắp cột (điều chỉnh
và cố định)
Kiểm tra cao trình vai cột
hoặc đỉnh cột người ta
dùng vạch đấu 2 ghi sẵn
trên cột ở tầm cao của
máy thủy bình.
Kiểm tra độ thẳng đứng
của cột bằng máy kinh vĩ
hoặc quả rọi dóng song
song với đường tim của 2
cột vuông góc.


Lắp cột (điều chỉnh và cố
định)
Cố định tạm thời cột vào
móng: bằng chêm (nếu là
móng cốc), các thanh chống
xiên, dây neo hay các khung
dẫn.
+ Những cột H<6 m thường cố
định tạm thời vào cốc móng
bằng các chêm (bê tông, bê
tông cốt thép, sắt hay gỗ).
+ Những cột cao và nặng như
cột hình chữ T, những cột có

vai rộng, ngoài việc cố định
tạm chân cột vào cốc móng
bằng chêm, cần phải cố định
thêm bằng các thanh chống
xiên hoặc bằng các dây neo
(tăng đơ).

Điều chỉnh cột bằng đòn ngang

Điều chỉnh cột bằng kích


Liên kết tạm
thời cột vào
móng bằng
khung dẫn
Cố định tạm thời các
đoạn, cột tầng trên
vào vị trí


Lắp cột (điều chỉnh và cố định)
Trước khi lắp vữa bê tông chân cột phải làm sạch bụi
bẩn trong các khe hở và tưới nước ướt mặt. Muốn mối
nối nhanh chóng khô cứng, chịu lực được nên dùng
loại vữa khô, trộn bằng xi măng đông cứng nhanh,
mac bêtông gắn mối nối phải cao hơn mac bêtông của
kết cấu 20%. Những cốt liệu của vữa phải nhỏ, để có
thể lọt xuống tận đáy cốc móng.
Nếu dùng chêm sắt và chêm gỗ thì phải gắn mối nối

làm hai giai đoạn. Lúc đầu đổ vữa bê tông đến chấm
đầu dưới của chêm, khi bê tông đạt 50% cường độ
thiết kế thì rút chêm thép hoặc chêm gỗ ra và đổ tiếp
vữa lên đến miệng cốc móng.
Khi cố định tạm thời cột, cần trục lắp ghép vẫn phải
giữ cột khi điều chỉnh. Để rút ngắn thời gian chờ đợi
này, người ta sử dụng các loại khung dẫn bằng thép.
(gồm hai nửa ghép vào hai bên cột và xiết chặt vào
cột bằng các bu lông giằng).


Lắp cột (điều chỉnh và cố định)
Khi lắp ghép các đoạn cột tầng trên của nhà nhiều
tầng, người ta cố định tạm thời chúng vào vị trí bằng
các khung dẫn, tăng đơ hay bằng các dây giằng. Các
dụng cụ cố định tạm cột này gắn vào cột bằng một đai
trước khi cẩu cột, và liên kết vào các móc cẩu của
panen hoặc móc cẩu của dầm đã móc trên sàn tầng.
Sau khi hàn nối cốt thép tầng trên với tầng dưới và đổ
bê tông mối nối đạt 50% cường độ thiết kế thì có thể
tháo khung dẫn đi lắp cho cột khác.