PHÒNG GD – ĐT HÀM YÊN
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG MN TÂN YÊN
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Tân Yên, ngày 02 tháng 12 năm 2019
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
* SƠ LƯỢC LÍ LỊCH
Họ và tên: HOÀNG THỊ KHUYÊN
Ngày tháng năm sinh: 28/ 08/ 1991
Năm vào ngành: 2012
Trình độ chuyên môn: Trung cấp sư phạm mầm non
Chức vụ: Giáo viên
Nhiệm vụ được giao năm học 2019 – 2020: Dạy lớp mẫu giáo 4 5 tuổi C
điểm trường chính.
* TÊN SÁNG KIẾN “BIỆN PHÁP DẠY TỐT MÔN TẠO HÌNH TẠI
LỚP MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI C ĐIỂM TRƯỜNG CHÍNH TRƯỜNG MẦM
NON TÂN YÊN”
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Hoạt động tạo hình ở lứa tuổi mầm non giúp cho trẻ phát triển một cách
toàn diện: Trẻ biết yêu cái đẹp, có cảm xúc trước cái đẹp, có lòng yêu thương con
người…theo chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay thì tạo hình là một
trong những môn học giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo và cũng
góp một phần lớn trong việc giáo dục cho trẻ. Hoạt động tạo hình còn là nền tảng
cho sự phát triển nhân cách trẻ, phát triển năng lực về “đức trí thể mỹ”.
Hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với các đường nét, hình
dáng, màu sắc, bố cục……của bức tranh, thông qua đó phát triển trí nhớ, trí tưởng
tượng sáng tạo. Là người giáo viên mầm non cần có những phương pháp phù hợp
với từng độ tuổi, điều kiện của trường, lớp để có một giờ học đạt kết quả cao,
tăng khả năng nhận thức của trẻ. Bản thân tôi là giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi
1
muốn được đóng góp một số kinh nghiệm của mình để nâng cao chất lượng giảng
dạy, chính vì vậy mà tôi muốn chọn đề tài “Biện pháp dạy tốt môn tạo hình” tại
nhóm lớp tôi phụ trách.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tạo hình là một hoạt động mang tính nghệ thuật nhất là ở lứa tuổi mầm
non nó là một hoạt động sáng tạo không thể thiếu được. Thông qua hoạt động tạo
hình giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên trong cuộc sống về thế giới
xung quanh trẻ, giúp trẻ thể hiện cảm xúc, tình cảm của mình khi tham gia hoạt
động tạo hình qua sự hướng dẫn của giáo viên từ đó trẻ có thể tìm hiểu khám
phá , sự hứng thú với hoạt động tạo hình. Ở trường mầm non hoạt động tạo hình
giữ vị trí quan trọng trong các hoạt động nhằm góp phần giáo dục thẩm mĩ và hình
thành nhân cách cho trẻ. Gây cho trẻ hứng thú trước cái đẹp và biết yêu cái đẹp.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi tại lớp mẫu giáo 4 5 tuổi C điểm trường chính.
4. Kế hoạch nghiên cứu:
T
T
Thời gian
Từ 04/9/2018 đến
tháng 2/12/2019
Nội dung công việc
Chọn đề tài sáng kiến
1
Tháng 9/2019
Đọc tài liệu lý thuyết về cơ sở
lý luận. Xây dựng đề cương
sáng kiến kinh nghiệm
Trao đổi với đồng nghiệp
2
Tháng 10+11/2019 Áp dụng thực hiện trên nhóm
lớp
3
Ngày 02/12/2019
Hoàn thiện sáng kiến nộp hội
đồng khoa học nhà trường
5. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp quan sát
2
Sản phẩm
Bản đề cương chi
tiết
Tập tài liệu lý thuyết
Tổng hợp ý kiến
Hoạt động cụ thể
Báo cáo chính thức
Phương pháp thực hành
Phương pháp trải nghiệm
II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Trẻ em là mầm non là tương lai của đất nước vì vậy công tác chăm sóc giáo
dục trẻ ở độ tuổi mầm non rất là quan trọng. Hoạt động tạo hình là một hoạt
động nghệ thuật, một nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương
trình chăm sóc giáo dục mầm non. Cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình nhằm
giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy
năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Khi tạo ra sản phẩm
tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực. Hoạt động tạo hình còn góp phần giáo dục
thẩm mĩ cho trẻ mầm non. Thông qua hoạt động tạo hình để phát triển ở trẻ khả
năng cảm thụ trước cái đẹp, biết yêu cái đẹp và điều đó đã thu hút hứng thú cho
trẻ những cảm xúc tình cảm thẩm mĩ được nảy sinh. Hoạt động tạo hình có ý
nghĩa to lớn cho trẻ mầm non. Vì khi trẻ hoạt động tạo hình là phải dùng công sức
của mình để tạo ra sản phẩm, góp phần hình thành ở trẻ ý thức làm việc có mục
đích có kỹ năng. Bản thân tôi được thực tế giảng dạy trên lớp và được tiếp cận
với phụ huynh học sinh, qua các tiết dạy tôi nhận thấy rằng phụ huynh chưa thực
sự quan tâm đến việc học môn tạo hình của trẻ, học sinh chưa hứng thú với hoạt
đông tạo hình. Là một giáo viên mầm non tôi nhận thấy mình phải tìm tòi nghiên
cứu để có thể tuyên truyền đến các bậc phụ huynh đặc biệt là giúp trẻ cảm nhận
được nghệ thuật tạo hình để từ đó trẻ yêu thích hăng say vào hoạt động nhằm góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục và hình thành nhân cách cho trẻ, phát triển trí
tưởng tượng, sáng tạo, khả năng quan sát thông qua việc vẽ, xé dán, nặn… và hình
thành cho trẻ một số kỹ năng cơ bản như: tư thế ngồi, cách cầm bút, cách phân
biệt màu và sử dụng màu sắc, cách chia đất, cách xoay tròn, lăn dài, ấn bẹt, cách
dán phết hồ, dán tranh đúng với bố cục hài hòa và hợp lý.(Trích tài liệu tâm lý học
trẻ em của tác giả Nguyễn Ánh Tuyết)
3
Trên đây là cơ sở lí luận để tôi xây dựng và lựa chọn biện pháp dạy tạo hình cho
đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến.
Năm học 2019 – 2020 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4
5 tuổi C điểm trường chính. Do về phía giáo viên chưa được đào tạo qua các
trường dạy vẽ. Về cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ riêng cho hoạt động tạo
hình còn hạn chế, như các tác phẩm đẹp còn chưa có. Chính vì vậy các cháu
không được làm quen tiếp xúc nên rất hạn chế đến quá trình nhận thức của trẻ.
Còn một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tạo hình của trẻ, chưa
tạo điều kiện cho trẻ được phát huy khả năng sáng tạo cá nhân do đó nhận thức
của trẻ không đồng đều. Tất cả những khó khăn trên còn ảnh hưởng rất lớn đến
việc học tập của trẻ.
3. Sáng kiến đã được sử dụng để giải quyết vấn đề.
* Tạo môi trường cho trẻ hoạt động:
Ở trẻ 4 5 tuổi vốn kiến thức phong phú, các biểu tượng được hình
thành khá đầy đủ về hình dáng, cấu trúc và đặc điểm riêng, tư duy của trẻ phát
triển mạnh. Để phát huy tính tích cực sáng tạo và niềm say mê hoạt động của trẻ
tôi đã tận dụng thời điểm hợp lý trong ngày từ trò chuyện buổi sáng hay hoạt động
vui chơi ngoài trời, đi dạo đi thăm quan ở mọi lúc mọi nơi tạo điều kiện cho trẻ
tiếp xúc thường xuyên với môi trường thiên nhiên xung quanh trẻ.
VD: Trò chuyện vào buổi sáng khi thấy bố mẹ trẻ đưa trẻ đến trường tôi
tạo tình huống để trẻ nhận xét về những người thân cho trẻ nói nên cảm xúc của
mình về những gì trẻ quan sát được về những người thân của mình.
VD: Qua bài “Vẽ, tô màu chân dung bé”
Tôi trò chuyện và cho trẻ tự khám phá, so sánh những đặc điểm về chân
dung của bé. Trẻ vẽ chân dung bé có đầy đủ: Đầu, mình, tay, chân và các bộ phận
khác không? Cô luôn gợi ý cho trẻ trong khi trẻ thể hiện tác phẩm của mình. Khi
vẽ xong tôi hướng cho trẻ cách tô màu để bài vẽ thêm sinh động.
4
VD: Qua bài “Vẽ con gà trống”
Tôi nhắc trẻ về nhà quan sát con gà trống trong gia đình, qua giờ tìm hiểu khám
phá khoa học trẻ quan sát thực tế về con gà. Để tạo ra không khí sôi nổi cho tiết
học cô cho trẻ hát và vận động bài “Con gà trống” hoặc cô dùng một câu đố hay
một câu truyện có nội dung về con gà để gây hứng thú, sự tập trung của trẻ về
con gà, sau đó cho trẻ quan sát các bộ phận của chúng, cô lên hướng dẫn cho trẻ
nhận xét được các bộ phận của con gà để khi trẻ vẽ sẽ dễ dàng hơn.
VD: Qua bài “Xé, dán đàn cá”
Qua tiết tìm hiểu khám phá khoa học trẻ được biết về cấu tạo hình dáng
của con cá và tôi cho trẻ quan sát đàn cá bơi bằng vật thật, nhắc trẻ chú ý quan sát
đàn cá xem chúng bơi như thế nào, các con cá bơi ở gần hình dáng so với các con
cá bơi ở xa có gì khác biệt. Trẻ biết được con cá ở gần thì to, con cá ở xa thì nhỏ,
quan sát đàm thoại đầu cá hình gì, thân cá hình gì? . Rèn cho trẻ trí tưởng tượng,
sáng tạo. Tạo cho trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng hứng thú, say mê để trẻ tạo
ra sản phẩm đẹp phong phú đa dạng. Khi trẻ xé dán đàn cá cô tích hợp nhạc bài hát
cá vàng bơi để trẻ thoải mái vui vẻ tạo ra sản phẩm.
* Khi hướng dẫn cùng trẻ trao đổi bố cục bức tranh:
Để trẻ tích cực sáng tạo trong giờ hoạt động tạo hình trong các tiết vẽ theo
ý thích, tiết vẽ theo đề tài tôi không bao giờ vẽ mẫu. Bởi vì nếu cô vẽ mẫu cho trẻ
sẽ làm mất đi những cảm hứng đã có. Tôi luôn gợi ý bằng các câu hỏi, tạo điều
kiện cho trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và thực hiện, tôi luôn khuyến khích động
viên trẻ giúp trẻ sáng tạo trong khi thực hiện bài của mình.
VD: Trong khi cho trẻ quan sát vườn cây ăn quả cô cùng trẻ trao đổi về hình
dáng cấu tạo của cây, cây bóng mát, cây ăn quả, thân cây mầu gì, lá cây màu gì và
khuyến khích trẻ tự nêu ra đặc điểm. Như vậy cô đã rèn cho trẻ trí tưởng tượng
sáng tạo và khả năng thể hiện ý tưởng của mình.
VD: Trẻ vẽ vườn cây có nhiều màu sắc, có cây to, cây nhỏ, cây cao, cây
thấp cô gợi ý cho trẻ thấy hôm nay thời tiết như thế nào từ đó trẻ chú ý quan sát
5
hiện tượng thời tiết sau đó trẻ sáng tạo vẽ thêm ông mặt trời đang tỏa ảnh nắng,
có thêm các bạn nhỏ đang nhổ cỏ tưới cây.
VD: Khi vẽ ngôi nhà trẻ biết kết hợp thân nhà là hình chữ nhật, mái nhà là
hình tam giác, cửa sổ là hình vuông. Khi nặn các con vật trẻ biết các bộ phận của
chúng như: Đầu gà là hình tròn nhỏ, mình gà là hình tròn to, sau đó nặn thêm các bộ
phận như “Mắt, mỏ, chân…”. Dạy trẻ xé dán ông mặt trời có mắt mũi, mồm đang
mỉm cười, trẻ biết xé các mảnh giấy vụn thành bông hoa, con cá, đã vẽ được bức
tranh đẹp về người thân... Để dạy tốt môn tạo hình, giáo viên cần phối hợp chặt
chẽ với phụ huynh bằng cách thông qua các hội thi, mời phụ huynh đến dự, qua đó
các bậc phụ huynh sẽ hiểu được tầm quan trọng của môn tạo hình đối với trẻ.
VD: Sắp đến ngày tết cho trẻ vẽ một bức tranh về ngày tết, đem về tặng
ông bà, bố mẹ. Khi phụ huynh đến lớp đưa đón trẻ giáo viên cần trao đổi về
phương pháp dạy môn tạo hình khi trẻ ở nhà, động viên khuyến khích trẻ yêu thích
say mê với hoạt động tạo hình.
Tôi đã vận dụng các phương pháp trên một cách linh hoạt hợp lý vì vậy kết
quả nghiên cứu được thể hiện.
4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường.
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên, cùng với sự chỉ đạo của
Ban giám hiệu nhà trường, sự góp ý của các bạn đồng nghiệp trong trường qua các
buổi dự giờ. Lớp học của tôi đã thu hoạch được những kết quả như sau:
Đối với bản thân:
+ Nâng cao trình độ chuyên môn, nắm chắc nội dung, phương pháp tổ chức
hoạt động tạo hình, xác định đúng bài dạy theo mẫu, đề tài hay theo ý thích phù
hợp để dạy cho trẻ
+ Có nhiều kinh nghiệm trong việc sưu tầm nguyên vật liệu, nâng cao tay
nghề trong việc làm đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh...
Đối với trẻ:
6
+ 95% các cháu đã nắm chắc thành thạo kỹ năng cầm bút, ngồi đúng tư thế,
biết cách tô màu và xé dán, vẽ, nặn, chấm màu để vẽ hoa, quả
+ 90% các cháu đã tạo ra sản phẩm đẹp, có tính sáng tạo
+ 95% trẻ biết tô màu hợp lý.
+ 90% trẻ biết bố cục bức tranh hợp lý.
Trẻ có sự chuyển biển rõ rệt cho thấy đề tài khi áp dụng đã được nâng cao
chất lượng, làm tăng thêm sự hiểu biết của trẻ giúp trẻ say mê học môn tạo hình,
góp phần phát triển nhân cách cho trẻ.
Bảng khảo sát thử nghiệm sáng kiến
Tổng
Trước khi thử nghiệm sáng kiến
Chưa
Đạt
%
%
trẻ
đạt
37
25
67.5
12
33,7
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
số
Sau khi thử nghiệm sáng kiến
Chưa
Đạt
%
%
đạt
34
91,8
3
9,2
1. Kết luận:
Để thực hiện tốt sáng kiến kinh nghiệm “Biện pháp dạy tốt môn tạo hình
tại lớp mẫu giáo 4 5 tuổi C điểm trường chính trường mầm non Tân Yên”. Điều
trước tiên giáo viên cần phải nắm được các bước cơ bản của một tiết dạy tạo hình.
Muốn dạy tốt môn tạo hình đạt kết quả cao người giáo viên phải được củng cố
nâng cao thêm về kiến thức, kỹ năng thực hành, biết vận dụng linh hoạt sáng tạo
các hình thức phương pháp để giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng. Muốn dạy
tốt hoạt động tạo hình, cô luôn luôn gần gũi quan tâm theo dõi trẻ, để hiểu được
tâm tư tình cảm sở thích của từng trẻ, động viên khuyến khích những trẻ còn yếu
kém, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi, giáo viên phải biết tích hợp các môn
học trong hoạt động tạo hình, phải có đủ đồ dùng phục vụ cho hoạt động tạo hình.
Cần phải phối hợp chặt chẽ với gia đình, nhà trường để tạo điều kiện cho trẻ sống
trong môi trường lành mạnh, được tiếp xúc với cái đẹp, từ đó giúp trẻ cảm nhận
được vẻ đẹp của thiên nhiên của cuộc sống, kích thích trí tò mò, óc sáng tạo từ đó
7
trẻ mong muốn tạo ra cái đẹp, giúp trẻ hào hứng tham gia các hoạt động ở trường
mầm non cũng như ở nhà.
2. Kiến nghị:
Sau khi áp dụng sáng kiến “ Biện pháp dạy tốt môn tạo hình tại lớp mẫu
giáo
4 5 tuổi C điểm trường chính trường mầm non Tân Yên” tôi thấy muốn cho trẻ
học tốt môn tạo hình phải có nhiều đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu đẹp vì vậy
tôi rất mong các cấp nhà trường quan tâm, giúp đỡ đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh đẹp
để cho các cháu có đủ đồ dùng để học tập đạt kết quả cao. Trong thời gian tới rất
mong Ban giám hiệu, tổ chuyên môn cho phép đưa sáng kiến vào áp dụng tại các
lớp mẫu giáo nhỡ, trường mầm non Tân Yên. Nhằm nâng cao chất lượng dạy học
cho trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong hoạt động dạy trẻ học môn
tạo hình tại nhóm lớp tôi đang phụ trách. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến
của chị em đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo
Tôi xin trân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG
NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN
KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Sáng kiến đạt:………… điểm
Xếp loại:………………………
8
Hoàng Thị Khuyên
T.M HỘI ĐỒNG
CHỦ TỊCH
HIỆU TRƯỞNG
Nguyễn Thị Thanh
9