NGHĨA TƯỜNG MINH & NGHĨA HÀM ẨN ( Tiết 2)

Nghĩa tờng minh và hàm ý
(Tiết 2)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý

- Đọc đoạn trích SGK
trang 90 và trả lêi c©u hái.


1. Chị Dậu đà tránh nói với con trực
tiếp rằng chị đà bán con. Đó là một
điều đau lòng đối với ngời mẹ nh
chị.
2. Hàm ý câu sau là: Mẹ đà bán con cho
nhà cụ Nghị ở thôn Đoài. Hàm ý này rõ
hơn vì cái Tí không hiểu đợc hàm ý của
câu thứ nhất. Phản ứng của cái Tí sau ®ã
cho thÊy nã ®· hiĨu ý mĐ nãi.


Ví dụ: Đọc đoạn trích sau, cho biết vì sao Thu lại nói nh vậy:
Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa dọa
đánh, nó phải gọi nhng lại nói trổng:
-Vô ăn cơm
Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không
nghe, chờ nó gọi Ba vô ăn cơm,
con bé cứ đứng trong bếp nãi väng
ra:
-C¬m chÝn råi!


Một điều kiện cơ

bản để sử dụng
hàm ý là ngời nói
(ngời viết) có ý
thức đa hàm ý vào
câu nói.


Điều kiện thứ hai để sử dụng hàm ý là
ngời nghe (ngời đọc) phải có năng lực
giải đoán hàm ý, nếu không hàm ý đa ra
sẽ là một lời thách đố, không thể giải
đoán ngay đợc. Do đó hàm ý không đạt
đợc mục đích sử dụng nh đà muốn.
Trong trờng hợp đó, ngời nói nếu muốn
thông báo nội dung của hàm ý thì phải
điều chỉnh lời nói của mình.


LuyÖn tËp


Viết một đoạn
văn có sử dụng
hàm ý và chỉ rõ
hàm ý Êy do ai
nãi, ý nghÜa?


Bài tập 1 ( SGK 91-92)
Gợi ý

Đọc thật kĩ từng đoạn
trích, chú ý đặt câu văn in
đậm trong văn cảnh để tìm
hiểu hàm ý.


Bài tập 4
(SGK tr 92)

Qua sự so sánh của Lỗ
Tấn cã thĨ nhËn ra
hµm ý: Tuy hi väng ch
a thĨ nói là thực hay h
nhng nếu cố gắng thực
hiện thì có thể đạt đợc.
Ngời ta đi mÃi thì
thành đờng thôi.


Bài 5 (tr 93)

Hàm ý mời mọc: Bọn tớ chơi..
Hàm ý từ chối: +) Mẹ mình đang
đợi ở nhà/ Làm sao có thể rời
mẹ mà đến đợc.
Viết thêm: Không biết có ai
muốn chơi với bọn tớ không?...

Chúc các bạn một ngày
học tập hiệu quả!