DEN NGU, BAT MUOI SONPHU

BẢN THUYẾT MINH
MÔ TẢ MÔ HÌNH, SẢN PHẨM DỰ THI
1. Tên mô hình, sản phẩm
“Đèn ngủ, bắt muỗi”
2. Lĩnh vực dự thi
Các dụng cụ sinh hoạt gia đình
3. Ý tưởng của người dự thi
Các loại côn trùng nói chung và đặc biệt là muỗi nói riêng là những
mối đe dọa lớn cho đời sống con người. Khi bị muỗi đốt, bạn không chỉ cảm
thấy khó chịu bởi những vết sưng tấy, cảm giác ngứa ngáy khó chịu tức thời
mà còn có nguy cơ mắc phải một số căn bệnh như: sốt xuất huyết, sốt rét, sốt
vàng,… Hơn nữa, muỗi còn là tác nhân lan truyền bệnh từ người này sang
người khác.
Muỗi cái hút máu người và động vật bị bệnh sẽ mang theo virút và ký
sinh truyền cho những người và động vật khác bị chúng chích thông qua nước
bọt và chất chống đông máu chúng tiêm vào nạn nhân trước khi hút máu.
Chính vì vậy, việc diệt trừ muỗi là hết sức cần thiết.
Dấu hiệu muỗi chuẩn bị đốt đó chính là tiếng vo ve mà muỗi cái phát
ra. Mỗi một người đều thì có phản ứng khác nhau khi bị muỗi đốt, nhẹ thì chỉ
bị ngứa, còn nặng hơn thì bị viêm, sưng. Chúng ta có thể phát hiện những con
ấu trùng muỗi ở vũng nước đọng, những bể cây thủy sinh ở trong nhà.
Muỗi thường chích chúng ta trong thời gian ta đang nghỉ ngơi, vừa làm
chúng ta thức giấc, vừa làm ảnh hưởng đến sức khỏe, mang theo mầm bệnh,
…
Vì vậy chúng ta luôn bảo vệ mình bằng nhiều hình thức: Dùng thuốc
xịt, bôi lên da, đốt nhang trừ muỗi, quạt diệt muỗi,…Tuy nhiên những hình
thức trên sẽ có nhiều tác dụng phụ (như bị ngộ độc do thuốc, khói; dị ứng da,
…) hoặc mất nhiều công sức, thời gian ảnh hưởng đến sức khỏe và công việc.
Từ đó, em đã nghĩ ra một dụng cụ vừa có tác dụng trang trí vừa có tác dụng
diệt muỗi hiệu quả “Đèn ngủ, diệt muỗi”.
Với chiếc đèn được thiết kế từ những vật dụng rất quen thuộc, thân

thiện với môi trường, dễ kiếm, dễ làm có hai tác dụng vừa làm vật trang trí
trong phòng ngủ, vừa có tác dụng diệt muỗi. Vậy diệt muỗi như thế nào?
4. Trình bày tính mới, tính sáng tạo của sản phẩm
1


Trước đây, người ta thường sử dụng thuốc xịt, nhang
đốt hoặc quạt để diệt muỗi. Tuy nhiên, sử dụng phương pháp dùng thuốc diệt
muỗi một thời gian, người ta nhận thấy rằng: muỗi có khả năng phát hiện mùi
của thuốc, chúng ghét ngửi mùi này và sẽ tìm cách để tránh. Còn khi sử
dụng quạt muỗi, người ta phải mất nhiều thời gian để cầm quạt bắt muỗi, số
lượng cũng không được nhiều, không triệt đối, không lâu dài, đôi khi bị điện
giật và tạo ra những âm thanh lách tách khó chịu, nhất là khi dùng quạt bắt
muỗi vào ban đêm. Cả hai cách này đều không mấy đem lại hiệu quả.
Chúng ta làm sao diệt muỗi một cách tự nhiên, không sử dụng thuốc,
hóa chất độc hại, không mất nhiều công sức, diệt hiệu quả? Để thực hiện được
dự án chúng ta cần tìm hiểu, muỗi có đặc tính gì? Tập tính sinh sống ra sao?
Chu kỳ sinh sản thế nào?
Trên thị trường có nhiều dụng cụ bắt muỗi nhưng chỉ có một tác dụng
sử dụng hóa chất hoặc sử dụng xung điện sẽ không hiệu quả, lãng phí, diệt
không triệt đối, thời gian dài.
Vì vậy, để cải tiến phương pháp diệt muỗi, đem lại hiệu quả cao hơn,
em đã nghiên cứu và ứng dụng thành công phương pháp diệt muỗi bằng đèn
diệt muỗi (đèn diệt côn trùng) bằng cách sử dụng màu sắc của ánh sáng đèn
và hóa chất thân thiện với môi trường, sẽ là loại đèn diệt muỗi (côn trùng)
đem lại hiệu quả cao mà lại vô cùng an toàn.
5. Các nguyên vật liệu làm ra mô hình, sản phẩm
Các nguyên liệu chính: Vỏ một cái phích dùng làm thân đèn, giỏ đan
bằng cọng dừa dùng trang trí, nắp đậy đèn; Cánh quạt (cánh quạt của máy
tính, quạt tủ lạnh, cánh quạt bình thường), 1 cái keo (hủ) bằng nhựa, Đèn bol

màu đỏ (Sử dụng điện nhà), súng bắn keo, công tắc,… Hóa chất dùng điều
chế CO2, đường (hỗn hợp giấm với đá vôi, bia, nước ngọt có gas,…). Tất cả
những dụng cụ trên em đều sử dụng vật liệu tái chế từ những đồ vật đã qua sử
dụng.
6. Cách lắp ráp, lắp đặt sản phẩm
Cách lắp ráp: Cố định cánh quạt vào vỏ hộp phích bằng đinh ốc (sao
cho cánh quạt thổi xuống); Đặt bóng đèn vào hộp; nối dây điện từ cánh quạt
và đèn theo hình thức mắc song song qua công tắt và ra ngoài với 1 chui điện;
Phía dưới hộp phích thiết kế một đế đứng (sao cho có thể tháo được), cho hủ
đựng hóa chất vào, dán keo lại; Bước cuối cùng là cắm vào chui điện để thử
cho cái quạt và bóng đèn có hoạt động bình thường hay không (nếu có trụt
trặc phải lấy phần cánh quạt ra và đèn để kiểm tra lại).
7. Nguyên tắc hoạt động, vận hành của các mô hình, sản phẩm dự thi
- Nguyên tắc hoạt động: Chúng ta sẽ cắm chui điện vào ổ cắm; bóng đèn
cháy phát sáng đỏ và cánh quạt phía trong sẽ quay, tỏa nhiệt; màu đỏ của ánh
sáng, khí CO2 thoát ra từ hỗn hợp hóa chất, nhiệt tỏa ra làm hóa chất nóng lên
có tính chất tương tự như cơ thể động vật và âm thanh phát ra từ chiếc quạt,
2


tất cả sẽ thu hút muỗi bay đến vị trí đặt đèn. Khi đó sẽ bị sức gió của cánh
quạt hút xuống và rơi vào hủ đựng hóa chất và sẽ chết ngay sau đó. Sau thời
gian (khoảng 10-15 ngày) hóa chất sẽ không còn sinh ra CO 2 và chứa nhiều
sát muỗi, chúng ta sẽ tháo đế ra vệ sinh và thay hóa chất khác. Ngoài ra, Phía
dưới thân có ba lỗ thông hơi tạo hiện tượng đối lưu giúp không khí phòng ngủ
thông thoáng hơn.
8. Khả năng áp dụng của sản phẩm
Sản phẩm “Đèn ngủ, bắt muỗi” có thể áp dụng cho mọi nhà, khắp nơi.
Sau khi sử dụng sản phẩm “Đèn ngủ, bắt muỗi” giúp phòng ngủ đẹp hơn,
sạch muỗi hơn, chóng được bệnh sốt xuất huyết, giấc ngủ ngon hơn, làm ta

khỏe mạnh hơn.
9. Hiệu quả đạt được của sản phẩm
Dựa vào tập tính của muỗi và thói quen sử dụng đèn ngủ của mọi
người, chúng ta có thể thiết kế dụng cụ “đèn ngủ, bắt muỗi”.
Với những vật dụng như trên chúng ta thiết kế một chiếc đèn ngủ thật
xinh xắn, thân thiện với môi trường tạo ra không gian xinh đẹp cho phòng
ngủ.
Theo tập tính tìm mồi của muỗi, em đã nghiên cứu ra “hóa chất dụ
muỗi, đó là dung dịch chứ những hợp chất tạo ra khí CO2. Dựa vào kiến thức
hóa học lớp 8, 9 chúng ta có nhiều cách tạo ra dung dịch chứa CO2, nhưng dễ
dàng nhất là chúng ta sử dụng những hóa chất có trong tự nhiên và quen thuộc
với mọi người như giấm ăn, đá vôi hay nước uống có gas (sử dụng hủ để
đựng, hóa chất sinh ra CO2 cần phải từ từ, thời gian càng lâu càng tốt).
Để đảm bảo lượng khí CO2 sinh ra vừa đủ, không ảnh hưởng tới người
sử dụng chúng em đã nghiên cứu nồng độ dung dịch cho một lần sử dụng như
sau: 100 ml dung dịch giấm ăn 3-5%, cho thêm 10g đường khuấy đều, sử
dụng những viên đá vôi (khoảng 10g) để làm giảm bề mặt tiếp xúc, phản ứng
sẽ xẩy ra từ từ,
Ngoài ra màu sắc cũng là một tập tính quan trọng để có thể hấp dẫn
muỗi bay vào “Đèn có ánh sáng màu đỏ”: Thay vì sử dụng đèn ngủ có ánh
sáng màu khác chúng ta dùng đèn ngủ có ánh sáng màu đỏ để chiếu sáng vừa
có tác dụng dụ muỗi, vừa tạo thoải mái cho mắt giúp giấc ngủ sâu hơn.
Ngoài ra, chúng ta sử dụng thêm quạt để hút muỗi khi bay qua bay lại,
vì đặc tính của muỗi khi phát hiện ra cơ thể động vật sẽ bay đến và kiếm vị trí
phù hợp để hút máu. Khi quạt hoạt động sẽ tạo ra gió hút muỗi và sinh nhiệt
làm cho dung dịch vừa có khí CO2 vừa có nhiệt sẽ giống như thân nhiệt của
động vật.

3

Qua nghiên cứu, thử nghiệm nhiều nơi, em thấy hiệu quả rất khả quan
những nơi đặt dụng cụ, mật độ muỗi giảm dần và đến hết, với kết quả này thì
đây là dụng cụ hiệu quả phòng, chống bệnh sốt xuất huyết cho mọi nhà.
Với dụng cụ này chúng ta sẽ diệt được muỗi rất hiệu quả ở những nơi
cần diệt, với tác dụng kép hấp dẫn đặc tính của muỗi.
Một số lưu ý:
- Không đặt đèn sát mặt đất, nên để cách mặt sàn nhà khoảng từ 1,5 –
2m vì đây là khoảng cách mà muỗi và côn trùng thường bay qua lại hoạt
động.
- Không đặt đèn cố định tại một vị trí trong thời gian dài mà nên thường
xuyên thay đổi vị trí và có thể đặt ở vị trí khác ngoài phòng ngủ.
- Khi sử dụng đèn diệt côn trùng nên tắt hết các loại đèn chiếu sáng
khác trong nhà, trong phòng để tận dụng tối đa sự tập trung của muỗi về phía
đèn diệt côn trùng.
- Thỉnh thoảng cần phải vệ sinh thay hủ hóa chất để khả năng dụ muỗi
được hiệu quả hơn
- Nên chú ý thay bóng đèn khi thấy có hiện tượng giảm khả năng chiếu
sáng, hoặc thay định kỳ hằng năm vì khi bóng đèn bị cũ cũng sẽ làm giảm khả
năng thu hút muỗi, côn trùng…

4