Tư tưởng hồ chí minh về đánh giá cán bộ và sự vận dụng vào trong công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

LÊ ĐÌNH THẢO

TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐÁNH GIÁ CÁN BỘ VÀ
SỰ VẬN DỤNG VÀO TRONG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ
CÁN BỘ Ở NƢỚC TA HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

LÊ ĐÌNH THẢO

TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐÁNH GIÁ CÁN BỘ VÀ
SỰ VẬN DỤNG VÀO TRONG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ
CÁN BỘ Ở NƢỚC TA HIỆN NAY
Chuyên ngành : CNDVBC & CNDVLS
Mã số

: 62 22 80 05

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Phạm Ngọc Anh
2. TS. Dƣơng Văn Duyên

Hà Nội - 2015


LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian học tập, nghiên cứu tại Trường Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, được sự giúp đỡ của Nhà trường,
các Phòng ban, Khoa Triết học, nay tôi đã hoàn thành chương trình học tập và
bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cấp Đại học Quốc gia.
Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô trong Ban giám hiệu nhà trường,
Phòng Đào tạo sau đại học, Khoa Triết học Trường Đại học Khoa học Xã hội
và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi học
tập, nghiên cứu và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Chuyên ngành Chủ nghĩa
duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử.
Với sự kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn
PGS.TS. Phạm Ngọc Anh và TS. Dương Văn Duyên đã trực tiếp hướng dẫn
tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận án tiến sĩ.
Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thúy Vân; PGS.TS. Nguyễn
Anh Tuấn, GS.TS. Hoàng Chí Bảo, GS.TS. Nguyễn Ngọc Long, PGS.TS. Lại
Quốc Khánh, GS.TS. Trần Phúc Thăng, GS.TS. Mạch Quang Thắng,
PGS.TS. Bùi Đình Phong, PGS.TS. Dương Văn Thịnh, PGS.TS. Nguyễn
Ngọc Hà, PGS.TSKH. Lương Đình Hải, PGS.TS. Nguyễn Hồng Dương,
PGS.TS. Đặng Hữu Toàn, TS. Trần Thị Hạnh và các nhà khoa học, các thầy,
cô khác đã góp ý để tôi chỉnh sửa và hoàn thiện luận án tiến sĩ.
Tôi cũng vô cùng biết ơn sự động viên, giúp đỡ và tạo điều kiện của gia
đình, bạn bè và các đồng nghiệp trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn
thiện luận án tiến sĩ.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực
hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Phạm Ngọc Anh và TS. Dương Văn
Duyên. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là hoàn toàn trung
thực, đúng quy định, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và chưa được công bố
trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào.
Hà Nội, ngày 27 tháng 7 năm 2015
Tác giả luận án

Lê Đình Thảo


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU.................................................................................

1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN...........................................

7

1.1. Các công trình nghiên cứu có đề cập đến tư tưởng Hồ Chí
Minh về đánh giá cán bộ..........................................................

7

1.2. Các công trình nghiên cứu có đề cập đến sự vận dụng tư
tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta

hiện nay....................................................................................

16

1.3. Những vấn đề đặt ra liên quan đến việc nghiên cứu tư tưởng
Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ và sự vận dụng vào công
tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay....................................

27

Kết luận chƣơng 1..................................................................

30

Chƣơng 2: NỘI DUNG TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐÁNH
GIÁ CÁN BỘ………………………………..........................

31

2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và vị trí, vai trò của đánh
giá cán bộ…………………………………….........................

31

2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nội dung đánh giá cán bộ và các
yêu cầu có tính nguyên tắc trong đánh giá cán bộ…………...

38

2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về các khâu trong quá trình đánh giá

cán bộ và cách thức đánh giá cán bộ........................................

60

Kết luận chƣơng 2..................................................................

71

Chƣơng 3: SỰ VẬN DỤNG TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO
CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ CÁN BỘ Ở NƢỚC TA HIỆN
NAY - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA...
3.1. Những kết quả đạt được trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí

72


Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay và
nguyên nhân................................................................................

72

3.2. Những hạn chế trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay và
nguyên nhân............................................................................

84

3.3. Một số vấn đề đặt ra trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay.....................

96

Kết luận chƣơng 3..................................................................

106

Chƣơng 4: MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ VẬN DỤNG TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH
VÀO CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ CÁN BỘ Ở NƢỚC TA
HIỆN NAY..............................................................................

108

4.1. Một số quan điểm nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ
Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay

108

4.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ
Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay....

119

Kết luận chƣơng 4..................................................................

146

KẾT LUẬN.............................................................................

148

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA
TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN………………….

151

TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................

152


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cán bộ là những người có vai trò rất lớn đối với toàn bộ sự nghiệp cách
mạng. Vì vậy, Hồ Chí Minh rất quan tâm đến công tác cán bộ, trong đó có
đánh giá cán bộ. Hồ Chí Minh đã phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, lựa chọn và
giới thiệu cho Đảng nhiều cán bộ ưu tú, xuất sắc. Hồ Chí Minh luôn căn dặn
Đảng ta phải quan tâm làm tốt công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán bộ.
Trên cương vị là người đứng đầu Đảng, Nhà nước, với tinh thần yêu nước,
thương dân sâu sắc, tất cả chỉ vì dân, vì nước, Hồ Chí Minh đã chỉ ra những
sai lầm, khuyết điểm mà các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị có thể mắc
phải trong công tác đánh giá cán bộ. Hồ Chí Minh cũng có nhiều bài nói, bài
viết có đề cập đến cán bộ, công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán bộ. Thực
tế chỉ đạo công tác cán bộ, phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, lựa chọn, sử
dụng cán bộ và những bài nói, bài viết có đề cập đến cán bộ và công tác cán
bộ của Hồ Chí Minh đã để lại cho Đảng ta nhiều chỉ dẫn vô cùng quý báu về
công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán bộ. Nghiên cứu vận dụng tư tưởng
Hồ Chí Minh là một trong những cơ sở giúp cho Đảng ta thực hiện tốt công
tác đánh giá cán bộ hiện nay.
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác cán bộ,

trong đó có đánh giá cán bộ. Bước sang thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã đề ra
Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đảng ta cũng đã xây dựng và ban hành Quy chế đánh giá cán bộ. Với sự quan
tâm lãnh đạo của Đảng, nhiều nơi đã thực hiện tốt công tác đánh giá cán bộ,
đảm bảo khách quan, công tâm, chính xác, khoa học và kịp thời trong đánh
giá cán bộ. Song bên cạnh những kết quả đạt được, công tác đánh giá cán bộ ở
nước ta hiện nay còn nhiều hạn chế, yếu kém, đánh giá cán bộ ở nhiều nơi còn
thiếu khách quan, công tâm, khoa học, nhiều cán bộ có đức, có tài, có phẩm

1


chất và năng lực tốt không được phát hiện và trọng dụng, trong khi đó nhiều
cán bộ yếu kém, mắc sai lầm, khuyết điểm chưa được phát hiện và xử lý kịp
thời, dẫn đến hậu quả là không đạt được những mục tiêu phát triển kinh tế,
chính trị, văn hóa, xã hội, gây ra nhiều bức xúc trong cán bộ, đảng viên và các
tầng lớp nhân dân. Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương ba
khóa VIII, Đảng ta khẳng định: “Đánh giá cán bộ được coi là khâu tiền đề
quan trọng nhất nhưng vẫn là khâu khó và yếu nhất, khó nhất là đánh giá cái
“tâm”, cái “tầm” và bản lĩnh chính trị của cán bộ; đánh giá cán bộ vẫn còn
hình thức, chưa phản ánh đúng được thực chất cán bộ” [31, tr. 213]. Đến Nghị
quyết Trung ương bốn khóa XI, Đảng ta tiếp tục khẳng định việc đánh
giá, sử dụng cán bộ ở nhiều nơi vẫn còn tình trạng “chưa thật công tâm,
khách quan” [33, tr. 22].
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta cũng luôn quan tâm đến nghiên cứu
vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó có tư tưởng của Người về đánh giá
cán bộ. Cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng ta khẳng định lấy tư tưởng Hồ
Chí Minh, trong đó có tư tưởng của Người về đánh giá cán bộ làm nền tảng tư
tưởng và kim chỉ nam. Vì vậy, có thể nói, những kết quả đạt được trong công
tác đánh giá cán bộ của Đảng cũng chính là kết quả của việc vận dụng tư

tưởng Hồ Chí Minh. Đồng thời tình trạng nhiều nơi còn thiếu khách quan,
công tâm, chính xác, khoa học, kịp thời trong đánh giá cán bộ cũng cho thấy
việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta
hiện nay còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
Phát huy những kết quả đạt được, đồng thời khắc phục những hạn chế
nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh
giá cán bộ ở nước ta hiện nay là điều đặc biệt cần thiết và cấp bách. Bởi vì có
nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ thì mới
có thể thực hiện tốt các khâu còn lại của công tác cán bộ, từ đó mới xây dựng

2


Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội trong sạch, vững mạnh, củng
cố được tình cảm, niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo
của Đảng, mục tiêu lý tưởng cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội, tổ chức thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, chính trị,
văn hóa, xã hội.
Với những lý do như đã nêu, chúng tôi đã chọn vấn đề “Tư tưởng
Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ và sự vận dụng vào trong công tác
đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay” làm đề tài luận án tiến sĩ triết học
của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của luận án là làm rõ nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về
đánh giá cán bộ và sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá
cán bộ ở nước ta thời gian qua, từ đó đề xuất những quan điểm và giải pháp
nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán
bộ ở nước ta hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nghiên cứu đã nêu, nhiệm vụ của luận án
được xác định:
Một là, phân tích, khái quát và rút ra những nội dung cơ bản của tư
tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ.
Hai là, phân tích và rút ra những kết quả đạt được cũng như những hạn
chế, nguyên nhân của những kết quả đạt được và của những hạn chế
trong việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ
ở nước ta thời gian qua.
Ba là, phân tích và thấy được những vấn đề cơ bản đang đặt ra trong
vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta.

3


Bốn là, đề xuất những quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả của
việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta
hiện nay.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá
cán bộ và sự vận dụng tư tưởng đó vào trong công tác đánh giá cán bộ ở nước
ta hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu của luận án
Xoay quanh tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ có nhiều vấn đề
cần được nghiên cứu làm rõ. Đó là những vấn đề về cơ sở, tiền đề hình thành
tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ; quá trình hình thành và phát
triển tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ; nội dung tư tưởng Hồ
Chí Minh về đánh giá cán bộ... Ở luận án này, chúng tôi dừng lại ở việc
nghiên cứu làm rõ những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về
đánh giá cán bộ.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ được thể hiện thông qua
những bài nói, bài viết và thực tế chỉ đạo, đánh giá, phát hiện, lựa chọn và sử
dụng cán bộ của Người. Ở luận án này, chúng tôi dừng lại ở việc nghiên cứu
và đề cập đến nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ được thể
hiện chủ yếu thông qua những bài nói, bài viết được in trong Hồ Chí Minh
toàn tập, 15 tập, xuất bản lần thứ 3, năm 2011.
Đánh giá cán bộ có đánh giá của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức
chính trị - xã hội và đánh giá của nhân dân. Ở luận án này, chúng tôi dừng lại
ở việc nghiên cứu về sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác
đánh giá cán bộ của Đảng từ khi có Nghị quyết Trung ương ba khóa VIII
(năm 1997) đến nay.

4


4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa vào những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam có liên
quan đến vấn đề cán bộ, công tác cán bộ và đánh giá cán bộ.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Để triển khai các nội dung nghiên cứu của luận án, chúng tôi đã vận
dụng hệ thống các phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử, trong đó đặc biệt chú ý đến các phương pháp phân tích,
tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa, khái quát hóa, trừu tượng hóa, lôgíc và lịch
sử, từ trừu tượng đến cụ thể...
5. Đóng góp mới về mặt khoa học của luận án
- Đề cập một cách tương đối đầy đủ và có hệ thống những nội dung cơ
bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ.
- Đề cập một cách tương đối đầy đủ và có hệ thống những kết quả đạt

được cũng như những hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đang đặt ra
trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở
nước ta.
- Đề xuất một số quan điểm và giải pháp có ý nghĩa phương pháp luận
nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác đánh
giá cán bộ ở nước ta hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án góp phần làm rõ nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá
cán bộ; những kết quả đạt được cũng như những hạn chế, nguyên nhân và
những vấn đề đang đặt ra trong việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào
công tác đánh giá cán bộ ở nước ta; đề xuất một số quan điểm và giải pháp có
ý nghĩa phương pháp luận nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay.

5


Kết quả nghiên cứu của luận án là tài liệu tham khảo cho cán bộ, đảng
viên và những người quan tâm đến công tác cán bộ. Nó cũng có thể được
dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu giảng dạy môn tư tưởng Hồ
Chí Minh, nhất là các chuyên đề có liên quan đến công tác xây dựng Đảng,
Nhà nước và hệ thống chính trị nói chung.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận án
gồm 4 chương, 11 tiết.

6


Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Các công trình nghiên cứu có đề cập đến tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về
đánh giá cán bộ
Trong những năm qua, xuất phát từ những yêu cầu của công tác xây
dựng Đảng và Nhà nước, đấu tranh khắc phục tình trạng suy thoái về chính
trị, đạo đức, lối sống, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cửa quyền, sự yếu
kém về năng lực, làm việc không có hiệu quả của một bộ phận không nhỏ cán
bộ, trên cơ sở các quan điểm, đường lối của Đảng, đã có nhiều công trình
nghiên cứu của các nhà khoa học, với mức độ khác nhau, trực tiếp hoặc
gián tiếp có đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán
bộ, trong đó có đánh giá cán bộ. Đó là các công trình nghiên cứu tiêu
biểu như:
- Công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam của
GS.TS. Mạch Quang Thắng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1995. Ở công
trình này, tác giả đã dành một phần để phân tích và đề cập đến tư tưởng Hồ
Chí Minh về những phẩm chất và năng lực của người cán bộ như: phải tuyệt
đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của nhân
dân, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, luôn có mối liên hệ mật thiết với
nhân dân, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhân dân, bảo đảm quyền làm
chủ thuộc về nhân dân; có năng lực lãnh đạo, năng lực tổ chức thực hiện các
đường lối, chủ trương của Đảng, có trí tuệ, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ,
khiêm tốn học hỏi nhân dân, học tập nghiên cứu lý luận, biết vận dụng chủ
nghĩa Mác - Lênin vào giải quyết những vấn đề của thực tiễn, không ngừng
học tập nâng cao trình độ, không được mắc bệnh chủ quan, không quan liêu,
không phô trương hình thức, làm việc theo kiểu bàn giấy, chỉ tay năm ngón.

7

Cũng ở công trình này, GS.TS. Mạch Quang Thắng đã đề cập đến tư tưởng
Hồ Chí Minh về sự cần thiết phải hiểu cán bộ, đánh giá, lựa chọn và sử dụng
đúng cán bộ. Theo tác giả, trong đánh giá, lựa chọn và sử dụng cán bộ, Hồ
Chí Minh khẳng định phải xác định được những yêu cầu của thực tiễn đối với
từng cán bộ cụ thể, phải phát huy được tự phê bình của cán bộ, căn cứ vào
những việc làm của cán bộ, kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ và phải
thông qua nhiều việc làm khác nhau của cán bộ, phải dựa vào dân chúng và
nghe theo nguyện vọng của dân chúng.
- Công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò lãnh đạo và sức chiến
đấu của Đảng trong điều kiện đảng cầm quyền của PGS. Lê Văn Lý (Chủ
biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2002. Ở công trình này, các tác giả đã
dành một phần để đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác
cán bộ. Theo các tác giả, khi xem xét, lựa chọn, sử dụng cán bộ, Hồ Chí Minh
lưu ý cần phải căn cứ vào tiêu chuẩn cán bộ. Việc xác định tiêu chuẩn cán bộ
phải xuất phát từ những yêu cầu của thực tiễn chứ không phải từ ý muốn chủ
quan của người làm công tác cán bộ. Đánh giá, lựa chọn cán bộ phải xem xét
cả về đức và tài, phẩm chất và năng lực của cán bộ. Đánh giá cán bộ phải căn
cứ vào những việc làm của cán bộ, xem xét những việc làm của cán bộ cả
trong những tình huống gay cấn, khi gặp khó khăn, phức tạp chứ không chỉ
trong những lúc thuận lợi. Để hiểu được cán bộ, đánh giá, lựa chọn đúng cán
bộ, đòi hỏi người làm công tác cán bộ phải khách quan, công tâm, “không
thiên tư, thiên vị”, định kiến, hẹp hòi.
- Công trình Một số quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Nhà nước
pháp quyền của PGS.TS. Phạm Ngọc Anh (Trong Tư tưởng Hồ Chí Minh với
sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam do Vũ Văn Hiền - Đinh Xuân Lý (Đồng chủ
biên)), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2003. Ở công trình này, tác giả đã đề
cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về sự cần thiết phải quan tâm làm tốt công tác

8

đánh giá cán bộ trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và
vì dân. Theo tác giả, trong quan niệm Hồ Chí Minh, cán bộ không chỉ là
người đề ra đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật mà còn là những
người có trách nhiệm tuyên truyền, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện
thắng lợi các đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà
nước. Để làm được những điều đó đòi hỏi cán bộ phải khách quan, công tâm,
nghiêm minh và gương mẫu trong việc thực thi các đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Thường xuyên kiểm tra, đánh
giá cán bộ là cơ sở cần thiết giúp cho cán bộ chấp hành tốt các đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đây là một trong
những cơ sở cần thiết để nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo, quản lý của
Đảng và Nhà nước, thực hiện tốt các đường lối, chủ trương của Đảng, chính
sách và pháp luật của Nhà nước.
- Công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh với việc đào tạo, bồi dưỡng, sử
dụng cán bộ hiện nay ở nước ta của TS. Dương Văn Duyên (Trong Tư tưởng
Hồ Chí Minh với sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam do Vũ Văn Hiền - Đinh Xuân
Lý (Đồng chủ biên)), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2003. Ở công trình này,
tác giả đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về những phẩm chất và năng lực
đối với cán bộ. Tác giả khẳng định, theo Hồ Chí Minh, cán bộ phải là người
biết đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, của nhân dân lên trên hết và lên
trước hết; có mối quan hệ mật thiết với nhân dân, lắng nghe và tôn trọng ý
kiến của nhân dân, hiểu nhân dân; có khả năng tham gia xây dựng, hoạch định
đường lối, chính sách, pháp luật; tuyên truyền, vận động, tổ chức nhân dân
thực hiện tốt các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước; có am hiểu về lĩnh vực công tác. Ở đây, tác giả gián tiếp đã chỉ ra
tư tưởng Hồ Chí Minh về sự cần thiết phải thấy được cả phẩm chất và năng
lực khi đánh giá, lựa chọn, sử dụng cán bộ.

9

- Công trình Xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt của Lê Đức Bình,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2003. Ở công trình này, tác giả đã phân tích
và đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về những yêu cầu cơ bản đối với cán bộ
như phải ra sức thực hiện các đường lối, chính sách của Đảng; tôn trọng
quyền làm chủ của nhân dân, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhân dân,
quan tâm phát huy vai trò của nhân dân tham gia vào các công việc lãnh đạo,
quản lý của Đảng và Nhà nước. Ở công trình này, Lê Đức Bình cũng đã dành
một phần đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp đánh giá cán bộ.
Theo tác giả, trong quan niệm Hồ Chí Minh, đánh giá cán bộ đòi hỏi không
được dừng lại ở lời nói mà phải căn cứ vào những việc làm của cán bộ, kết
quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, một cán bộ chỉ được coi là tốt, có năng
lực khi phấn đấu hoàn thành tốt các công việc được giao.
- Công trình Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ công
chức của TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương (Đồng chủ biên),
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2005. Ở công trình này, các tác giả đã đề cập
đến nhiều nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh về các phẩm chất và năng lực
của cán bộ. Các tác giả khẳng định trong quan niệm Hồ Chí Minh, cán bộ
phải là những người có ý thức phục vụ nhân dân, lắng nghe và tôn trọng ý
kiến của nhân dân, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân; tuyệt đối trung thành
với Đảng, với nhân dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; trong bất kỳ
hoàn cảnh nào cũng đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, một lòng một dạ phục
vụ lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động; hòa mình với quần
chúng thành một khối, tin quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của
quần chúng; gương mẫu trong công việc; luôn tự phê và phê bình; thật thà,
ngay thẳng, không dấu dốt, không sợ khuyết điểm, luôn khiêm tốn, cầu thị để
tiến bộ; có gan phụ trách, có gan làm việc; thực hiện nghiêm chỉnh quan
điểm, đường lối, chính sách của Đảng, sẵn sàng nhận và phấn đấu hoàn thành

10


tốt các công việc được giao, có khả năng lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức, phối hợp
thực hiện các mặt công tác, có khả năng cùng tập thể hoạch định và đề ra các
quyết định đúng đắn.
- Công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ của
PGS.TS. Bùi Đình Phong, Nxb Lao động, Hà Nội 2006. Ở công trình này, tác
giả đã nghiên cứu và đề cập đến nhiều nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về cán
bộ và đánh giá cán bộ. Theo tác giả, trong quan niệm Hồ Chí Minh, cán bộ là
những người suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, ra sức làm việc
cho Đảng, luôn giữ vững kỷ luật của Đảng, thực hiện tốt các đường lối chính
sách của Đảng, đặt lợi ích của Đảng và của nhân dân lên trên và lên trước lợi
ích cá nhân, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân, vì Đảng, vì dân mà đấu tranh
quên mình, gương mẫu trong mọi công việc; có khả năng tổ chức và động
viên quần chúng thực hiện tốt các đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng
và Nhà nước, có mối liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân
dân, học hỏi nhân dân, hiểu nhân dân. Cán bộ là gốc của mọi công việc, muôn
việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém. Đảng phải thường
xuyên quan tâm làm tốt công tác đánh giá cán bộ. Bởi vì, có thường xuyên
làm tốt công tác đánh giá cán bộ thì mới phân biệt được đâu là cán bộ tốt, đâu
là cán bộ yếu kém, thấy được ưu điểm, nhược điểm của cán bộ, lựa chọn và
sử dụng đúng cán bộ, khéo kết hợp được các loại cán bộ, đồng thời phát hiện
và xử lý, thay thế kịp thời những cán bộ yếu kém, mắc sai lầm khuyết điểm.
Đánh giá cán bộ không được dừng lại ở một việc, một lúc, mà phải xem toàn
cả lịch sử, toàn cả công việc của cán bộ, không được định kiến hẹp hòi, tùy
tiện, vô nguyên tắc. Đánh giá, lựa chọn cán bộ phải căn cứ vào tiêu chuẩn cán
bộ, những việc làm của cán bộ và kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ,
không được xuất phát từ những suy nghĩ, tình cảm cá nhân. Đánh giá cán bộ
cần phải phân biệt được cán bộ tốt với cán bộ làm được việc. Một cán bộ làm

11


được việc chưa chắc đã là cán bộ tốt. Một cán bộ chỉ được coi là tốt khi không
chỉ có năng lực, trình độ mà còn phải có phẩm chất và tinh thần trách nhiệm
cao trong mọi công việc. Vì vậy, khi đánh giá cán bộ, không chỉ thấy kết quả
thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, mà còn phải thấy được tính chất và tinh thần
trách nhiệm trong các công việc của cán bộ.
- Công trình Đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản
lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của PGS.TS. Trần Đình
Hoan (Chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2009. Ở công trình này, khi
đề cập đến những vấn đề lý luận về công tác cán bộ, các tác giả đã đề cập đến
tư tưởng Hồ Chí Minh về sự cần thiết phải gắn đánh giá cán bộ với những yêu
cầu cụ thể, nhiệm vụ cụ thể, con người cụ thể. Đánh giá cán bộ là công việc
thường xuyên, không chỉ xem ngoài mặt mà phải xem tính chất của họ, không
chỉ xem một việc mà mọi công việc, không chỉ xem xét công tác mà cả cách
sinh hoạt, không chỉ xét họ đối với ta mà còn phải xét cả họ với người khác,
không chỉ thấy ưu điểm mà còn phải thấy cả khuyết điểm. Đánh giá cán bộ
cần phải đánh giá cả về đức và tài, trong đó đức là gốc, đức có trước tài. Đánh
giá cán bộ đòi hỏi phải khách quan, độ lượng, chí công vô tư, không thành
kiến, hẹp hòi.
- Công trình Hồ Chí Minh đào tạo cán bộ và trọng dụng nhân tài của
PGS.TS. Đức Vượng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2010. Ở công trình
này, tác giả đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về tư cách của người cán bộ,
tiêu chuẩn cán bộ, tiêu chí lựa chọn cán bộ. Theo đó, cán bộ phải là những
người trung thành, hăng hái trong công việc; có mối liên hệ bền chặt trong
nhân dân, hiểu dân, biết dân, luôn quan tâm đến lợi ích của nhân dân; có khả
năng giải quyết các vấn đề trong hoàn cảnh khó khăn, thất bại không hoang
mang, thắng lợi không kiêu ngạo; có ý thức tổ chức kỷ luật; được quần chúng

tin cậy, mến phục. Tác giả cũng đã đề cập đến nhiều nội dung tư tưởng Hồ

12


Chí Minh về đánh giá, lựa chọn cán bộ. Tác giả chỉ ra cho thấy, theo Hồ Chí
Minh, Đảng phải thường xuyên quan tâm làm tốt công tác đánh giá cán bộ.
Đánh giá cán bộ phải thông qua nhiều việc làm khác nhau của cán bộ. Đánh
giá, lựa chọn và sử dụng cán bộ phải căn cứ vào sở trường, năng lực của cán
bộ và phải xuất phát từ yêu cầu của công việc. Để đánh giá, lựa chọn, sử dụng
đúng cán bộ đòi hỏi người làm công tác cán bộ phải có cái tâm trong sáng,
không được định kiến, hẹp hòi, “thiên tư, thiên vị”.
- Công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ của
PGS. TS. Lại Quốc Khánh, Tạp chí lý luận chính trị, số 4/2012. Ở công trình
này, tác giả đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của cán bộ
trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng, những phẩm chất cần có của đội ngũ cán
bộ và những yêu cầu cơ bản trong công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán
bộ. Theo tác giả, trong quan niệm Hồ Chí Minh, đánh giá cán bộ đòi hỏi phải
thấy được cái hay cũng như cái dở ở cán bộ, “không nên chấp nhất”, phải có
quan điểm phát triển. Đánh giá cán bộ phải khách quan, công tâm và phải
thông qua nhiều việc làm khác nhau của cán bộ.
- Công trình Học tập và làm theo phong cách nêu gương Hồ Chí Minh
của PGS.TS. Phạm Ngọc Anh, Tạp chí Tuyên giáo, số 10/2013. Ở công trình
này, tác giả đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về những yêu cầu đạo đức
đối với cán bộ. Theo tác giả, trong quan niệm Hồ Chí Minh, cán bộ phải là
những người cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, nói đi đôi với làm. Với
cán bộ, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư không được dừng lại ở lời nói
mà đòi hỏi phải được thể hiện trong công việc cũng như trong đời sống sinh
hoạt hàng ngày. Nói đi đôi với làm là yêu cầu về mặt đạo đức mà mỗi cán bộ
nhất thiết phải có. Bởi vì, nói có đi đôi với làm thì cán bộ mới được nhân dân

tin tưởng và thừa nhận vai trò lãnh đạo. Vì vậy, nói đi đôi với làm là một
trong những nội dung, tiêu chí để đánh giá về phẩm chất đạo đức của cán bộ.

13


Ngoài các công trình nghiên cứu như đã nêu, nhiều nội dung tư tưởng
Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán bộ cũng
đã được đề cập đến trong các giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là các giáo
trình tư tưởng Hồ Chí Minh dành cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng
và các giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh dùng cho học viên hệ trung cấp lý
luận chính trị, cao cấp lý luận chính trị. Có thể kể đến một số giáo trình tư
tưởng Hồ Chí Minh như:
- Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên
soạn giáo trình quốc gia các bộ môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, do GS. Đặng Xuân Kỳ chủ biên, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2003.
Ở giáo trình này, các tác giả đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về những
phẩm chất đạo đức cơ bản mà mỗi người Việt Nam trong thời đại mới, trước
hết là cán bộ, đảng viên cần phải rèn luyện, tu dưỡng. Cũng ở giáo trình này,
khi đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, do dân,
vì dân, các tác giả cũng đã đề cập đến quan điểm của Người về những yêu cầu
cơ bản đối với đội ngũ cán bộ; về công bằng, dân chủ trong việc lựa chọn và
sử dụng cán bộ.
- Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức
biên soạn, do GS.TS. Mạch Quang Thắng chủ biên, Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội 2005; Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ
chức biên soạn, do PGS.TS. Phạm Ngọc Anh chủ biên, Nxb Chính trị Quốc
gia, Hà Nội 2009. Ở những giáo trình này, các tác giả đã đề cập đến tư tưởng
Hồ Chí Minh về những phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt Nam
trong thời đại mới. Các tác giả cũng đã đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về

phẩm chất và năng lực của cán bộ, công chức, đó là yêu cầu tuyệt đối trung
thành với cách mạng; hăng hái, thành thạo công việc, giỏi chuyên môn,
nghiệp vụ; có mối liên hệ mật thiết với nhân dân; dám phụ trách, quyết đoán,

14


dám chịu trách nhiệm, nhất là trong những tình huống khó khăn, “thắng
không kiêu, bại không nản”; thường xuyên tự phê bình và phê bình, luôn có ý
thức vì sự lớn mạnh, trong sạch của Nhà nước.
- Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh (Hệ trung cấp lý luận chính trị), do
PGS. TS. Nguyễn Khánh Bật chủ biên, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội 2004;
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh (Hệ cao cấp lý luận chính trị), do PGS. TS.
Nguyễn Khánh Bật chủ biên, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội 2004. Ở những
giáo trình này, khi đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt
Nam, các tác giả đã đề cập đến quan điểm của Người về yêu cầu cán bộ phải
tuyệt đối trung thành với Đảng, với cách mạng, là người lãnh đạo và là người
đầy tớ thật trung thành của nhân dân; vừa có đức, vừa có tài, “vừa hồng, vừa
chuyên”, trong đó đức là gốc; có năng lực tổ chức triển khai thực hiện đường
lối, chủ trương, nghị quyết, chính sách của Đảng và Nhà nước; có mối liên hệ
mật thiết với nhân dân; luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt; có phong
cách công tác tốt, năng động, sáng tạo, nói đi đôi với làm, không quan liêu,
đại khái, phô trương hình thức. Các tác giả cũng đã đề cập tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác cán bộ, trong đó có đánh giá cán bộ, về yêu cầu phải hiểu và
đánh giá đúng cán bộ; phải công tâm, khách quan, có tiêu chí đánh giá cán bộ
phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng thời kỳ, từng cấp, từng
ngành, từng địa phương.
Như vậy, đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu có đề cập đến nội
dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đánh giá cán bộ. Các công trình nghiên cứu đã
đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh về sự cần thiết phải thường xuyên quan tâm

thực hiện tốt công tác đánh giá cán bộ, có đánh giá đúng cán bộ thì mới có thể
đào tạo, bồi dưỡng được cán bộ, lựa chọn và sử dụng đúng cán bộ, phát hiện
và xử lý kịp thời những cán bộ yếu kém, mắc sai lầm khuyết điểm. Đánh giá
cán bộ là cơ sở, tiền đề của tất cả các khâu còn lại của công tác cán bộ, là cơ

15


sở cần thiết để xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Đánh giá
cán bộ bao gồm có đánh giá cả về đức và tài, “hồng và chuyên”, phẩm chất và
năng lực. Đánh giá cán bộ đòi hỏi phải khách quan, công tâm, dân chủ, công
khai, có quan điểm toàn diện, phát triển, lịch sử - cụ thể. Đánh giá cán bộ
trước hết cần tạo điều kiện cho cán bộ tự đánh giá, sau đó là đánh giá của tập
thể, của nhân dân, của người đứng đầu trực tiếp quản lý, sử dụng cán bộ và
đánh giá của cấp có thẩm quyền. Đánh giá cán bộ phải căn cứ vào những việc
làm của cán bộ, kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ và ý kiến của nhân
dân đối với cán bộ... Những kết quả nghiên cứu về Hồ Chí Minh như đã nêu
đã phản ánh đúng đắn, chân thực nhiều nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về
cán bộ và công tác đánh giá cán bộ, góp phần làm rõ hơn và đầy đủ hơn hệ
thống quan điểm của Hồ Chí Minh về cách mạng Việt Nam.
1.2. Các công trình nghiên cứu có đề cập đến sự vận dụng tƣ tƣởng Hồ
Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nƣớc ta hiện nay
Trong những năm qua, đặc biệt là sau khi có sự ra đời của Nghị quyết
Trung ương ba khóa VIII, đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến công
tác cán bộ ở nước ta hiện nay, trong đó có đánh giá cán bộ. Mặc dù chưa trực
tiếp đề cập đến việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, song các công trình
nghiên cứu đã đề cập đến nhiều nội dung liên quan đến sự vận dụng tư tưởng
Hồ Chí Minh vào công tác đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay. Có thể kể đến
một số công trình nghiên cứu theo hướng đã nêu như:
- Công trình Một số vấn đề xây dựng Đảng và công tác cán bộ của TS.

Bùi Ngọc Thanh, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2008. Ở công trình này, tác
giả đã phân tích và chỉ ra những yếu kém, khuyết điểm trong công tác đánh
giá cán bộ hiện nay. Theo tác giả, đánh giá, lựa chọn và sử dụng cán bộ ở
nhiều nơi hiện nay còn thiếu khách quan, công tâm, tiêu cực, không trung
thực, chung chung, hình thức, dừng lại ở lời nói, chạy theo bằng cấp. Sau khi

16


phân tích và chỉ ra những yếu kém, khuyết điểm và nguyên nhân, tác giả đã
dành một phần đề cập đến những giải pháp nâng cao chất lượng công tác đánh
giá cán bộ ở nước ta hiện nay. Theo tác giả, để nâng cao chất lượng công tác
đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay cần phải khắc phục tình trạng cảm tính,
yêu ghét xuất phát từ lợi ích cá nhân của người đánh giá, phải tránh xa và
đoạn tuyệt với việc dựa vào quyền lực để trao đổi, mua bán quyền lực, làm
giàu từ quyền lực để rồi đánh giá theo kiểu “đổi trắng, thay đen”, thiếu trong
sáng của người đánh giá. Đánh giá cán bộ phải theo tiêu chuẩn cán bộ. Các cơ
quan, đơn vị, tổ chức cần phải cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ, càng cụ thể càng
tốt, càng sát với yêu cầu thực tiễn càng hay, có như vậy việc đánh giá cán bộ
mới có thể chính xác. Đánh giá cán bộ phải căn cứ vào kết quả thực hiện
nhiệm vụ của cán bộ và phải có thời gian để kiểm nghiệm cả lời nói và việc
làm của cán bộ.
- Công trình Bệnh quan liêu trong công tác đánh giá cán bộ ở nước ta
hiện nay - thực trạng, nguyên nhân và giải pháp do PGS.TS. Trương Thị
Thông và TS. Lê Kim Việt (Đồng chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội
2008. Ở công trình này, các tác giả đã dành một phần để đề cập đến bệnh
quan liêu trong đánh giá cán bộ. Theo các tác giả, hiện nay ở nhiều nơi còn có
tình trạng chưa đi sâu, đi sát, tìm hiểu, nắm vững công việc và cán bộ cấp
dưới; đánh giá cán bộ còn chung chung, hình thức, hời hợt, đại khái, chủ
quan, cảm tính, thiếu dân chủ, nặng về phong cách, lối sống; quan niệm về

tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá cán bộ còn đơn giản, nhiều khi lấy bằng cấp,
chứng chỉ thay cho năng lực thực tế; chưa có phương pháp động viên nhân
dân tham gia vào đánh giá cán bộ... Ở công trình này, các tác giả cũng đã đề
cập đến nhiều nguyên nhân của bệnh quan liêu và phương hướng, giải pháp
đề phòng, khắc phục bệnh quan liêu trong công tác cán bộ ở nước ta hiện nay.
Mặc dù đề cập đến công tác cán bộ nói chung, nhưng những nội dung mà các

17


tác giả đề cập cập đến có ý nghĩa gợi mở rất lớn cho việc nghiên cứu về
nguyên nhân và giải pháp khắc phục những hạn chế yếu kém trong công tác
đánh giá cán bộ ở nước ta hiện nay.
- Công trình Đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản
lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do PGS.TS. Trần Đình
Hoan (Chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2009. Ở công trình này,
các tác giả đã đề cập đến nhiều nội dung về công tác đánh giá cán bộ ở nước
ta hiện nay. Các tác giả khẳng định Đảng ta đã có nhiều quy định, hướng dẫn
về công tác đánh giá cán bộ. Trên cơ sở những quy định, hướng dẫn của
Đảng, việc đánh giá, lựa chọn và sử dụng cán bộ ở nhiều nơi đã ngày càng
đúng đắn hơn, khách quan, dân chủ, công khai và công bằng hơn. Các tác giả
cũng đã phân tích và đề cập đến những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm, tình
trạng thiếu khách quan, công tâm, chung chung, hình thức, cảm tính, phe
cánh, bè phái, cục bộ, vụ lợi, giống nhau, xuôi chiều, chủ yếu nêu ưu điểm,
tránh khuyết điểm, dĩ hòa vi quý, dễ người dễ ta, ngại đấu tranh trong đánh
giá cán bộ ở nhiều nơi. Theo các tác giả, sở dĩ có những hạn chế, yếu kém,
khuyết điểm trong công tác đánh giá cán bộ như đã nêu là do nhiều nơi chưa
thực hiện tốt các quy định, hướng dẫn của Đảng về công tác đánh giá cán bộ.
Đó là chưa quan tâm xây dựng, cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ, tiêu chí đánh giá
cán bộ; chưa thực hiện tốt dân chủ, công khai trong đánh giá cán bộ, chưa

công khai đánh giá trước khi bổ nhiệm, chưa chú trọng thông báo cho cán bộ
biết kế hoạch, nội dung đánh giá, chưa công khai thời gian, đối tượng, chủ thể
đánh giá cũng như dư luận của xã hội, mỗi nơi có cách hiểu công khai khác
nhau, đối tượng, nội dung công khai cũng khác nhau; chưa có những quy
định, hướng dẫn chi tiết về quy trình đánh giá cán bộ, chưa chú ý thu thập đầy
đủ các thông tin cần thiết, đặc biệt là các thông tin từ quần chúng, làm tắt các
bước; chưa có sự phân công, phân cấp rõ ràng trong đánh giá cán bộ... Các tác

18


giả khẳng định việc đổi mới công tác đánh giá cán bộ hiện nay phải hướng tới
xây dựng và rèn luyện đội ngũ cán bộ vững vàng về bản lĩnh chính trị, trong
sáng về đạo đức, giỏi về chuyên môn, tinh thông về nghiệp vụ. Đổi mới công
tác đánh giá cán bộ phải trên cơ sở đổi mới đồng bộ công tác cán bộ; quán
triệt các quy định, hướng dẫn của Đảng về công tác đánh giá cán bộ, phát huy
tính chủ động, sáng tạo của từng địa phương, đơn vị; xác định rõ và đề cao
trách nhiệm của cấp ủy các cấp; phải thực sự dựa vào dân, động viên sáng
kiến và sự giám sát của nhân dân; kế thừa kinh nghiệm công tác cán bộ trong
mỗi thời kỳ cách mạng. Các tác giả cũng khẳng định sự cần thiết phải xây
dựng và hoàn thiện tiêu chí, quy trình, phương pháp đánh giá cán bộ, dân chủ,
công khai hóa trong công tác đánh giá cán bộ. Các tác giả khẳng định cần
phải công khai tiêu chuẩn cán bộ, nội dung đánh giá, quy trình và phương
pháp đánh giá; công khai nhận xét đánh giá của quần chúng, của tập thể, của
cấp có thẩm quyền; công khai việc sử dụng kết quả đánh giá.
- Công trình Vấn đề đánh giá và sử dụng cán bộ của Nguyễn Đình
Hương, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 6/2009. Ở công trình này, tác giả khẳng
định trong chiến tranh, sự rèn luyện và thử thách cán bộ như lửa thử vàng và
do đó dễ nhận ra ai tốt, ai xấu; trong thời kỳ hòa bình, xây dựng phát triển
kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, nhiều cán bộ lợi dụng chức quyền để vun

vén lợi ích cá nhân, chạy chức, chạy quyền, dẫn đến việc đánh giá cán bộ
thiếu chính xác, khó phân biệt được người tốt, trung thực, thẳng thắn, có thực
tài với những kẻ cơ hội thủ đoạn. Theo tác giả, để có thể đánh giá được đúng
đắn về cán bộ, cần phải cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ theo chức danh, phải dân
chủ, công khai trong đánh giá cán bộ, dựa vào nhân dân để đánh giá cán bộ,
lấy kết quả thực hiện công việc làm thước đo chủ yếu để đánh giá cán bộ, đề
cao trách nhiệm của cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan
đơn vị trong đánh giá cán bộ.

19