NGUON GOC TET TRUNG THU

Nguồn gốc tết Trung Thu
Theo sỏch cổ thỡ tục vui Tết Trung-Thu đó cú từ thời Đường Minh Hoàng
bên Trung-Hoa, thời vua Duệ Tôn, niên hiệu Văn Minh, vào đầu thế kỷ thứ
tám (713-755). Năm ấy vào đêm Rằm tháng tám, trời thật là đẹp, trăng
trũn sỏng tỏ, giú mỏt hõy hõy. Thấy cảnh đẹp của đất trời, nhà vua ngự
chơi ngoài thành tới mói trời khuya. Lỳc đó có một ông già đầu bạc phơ
trắng như tuyết, chống gậy tới bên nhà vua. Trông người và theo cử chỉ,
nhà vua đoán ngay là một vị thượng tiên giáng thế. Ông già kính cẩn chào
nhà vua rồi hỏi:
- Bệ hạ có muốn lên thăm cung trăng không?
Nhà vua liền trả lời “có”
Vị tiên liền đưa chiếc gậy lên trời, hoá phép ra một chiếc cầu vồng, một đầu
giáp cung trăng, cũn đầu kia chạm mặt đất. Tiên ông đưa nhà vua trèo lên
cầu vồng, chẳng bao lâu đó đến cung trăng. Phong cảnh nơi đây thật đẹp,
một vẻ đẹp khác xa nơi trần thế. Có những nàng tiên nữ xinh đẹp, xiêm y
lộng lẫy, múa những điệu múa quyến rũ, và có muôn vàn mầu sắc. Nhà
vua đang say sưa với những cảnh đẹp thỡ tiờn ụng lại đưa nhà vua trở lại
cung điện. Trở về trần thế, vua luyến tiếc cảnh cung trăng đầy thơ mộng.
Để kỷ niệm cái ngày du Nguyệt điện, nhà vua đặt ra Tết Trung thu. Trong
ngày Tết này, người ta uống rượu thưởng trăng, và vỡ vậy Tết này cũn
được gọi là Tết Trông trăng.
Tết Trung Thu lan rộng sang các nước láng giềng và thuộc địa của Trung
Hoa. Sách sử Việt không nói rừ dõn ta bắt đầu chơi Tết Trung Thu từ bao
giờ, chỉ biết hàng mấy trăm năm trước, tổ tiên ta đó theo tục này. Ngay từ
đầu tháng tám âm lịch, chợ búa bắt đầu có màu sắc Trung Thu. Đèn ông
sao, đèn kéo quân, và bánh nướng, bánh dẻo đó được bày bán la liệt trong
các cửa hiệu rực rỡ ánh đèn. Người mua lẫn người đi xem đông chen như
hội. Ngoài các loại đèn giấy và bánh kẹo cũn cú cỏc con giống đầu lân, mặt
ông địa, bày bán đầy các chợ. Những nhà giàu cũn bày cỗ Trung Thu để
khoe tài nấu nướng của các cô con gái tới tuổi lấy chồng. Đúng vào ngày
rằm, các thành phố lớn như Hà Nội, Huế, Sài Gũn đều có múa sư tử, múa

lân rất nỏo nhiệt. [2]
1
ý nghĩa của Tết trung thu ở Việt Nam
Trẻ em rất mong đợi được đón tết trung thu vỡ thường được người lớn tặng
các món đồ chơi truyền thống như: đèn ông sao, mặt nạ, đèn kéo quân, mũ
sư tử... rồi bánh nướng, bánh dẻo. Vào ngày tết này, người ta tổ chức bày
cỗ, trông trăng. Thời điểm trăng lên cao, trẻ em sẽ vừa múa hát vừa ngắm
trăng phá cỗ. Ở một số nơi, người ta cũn tổ chức mỳa lõn, mỳa sư tử để
các em vui chơi thoả thích.
Tết Trung Thu của người Việt có nhiều điểm đặc biệt khác với Tết Trung
Thu của người Trung Quốc. Theo phong tục người Việt, bố mẹ bày cỗ cho
các con để mừng trung thu, mua và làm đèn kéo quân thắp bằng nến bên
trong để treo trong nhà và trẻ con được chơi rước đèn kéo quân (hoặc đèn
ông sao). Cỗ mừng trung thu gồm bánh trung thu, kẹo, mía, bưởi và các
thứ hoa quả khác nữa. Đây là dịp để con cái hiểu được sự săn sóc quí mến
của cha mẹ đối với mỡnh một cỏch cụ thể. Vỡ thế, tỡnh cảm gia đỡnh lại
càng gắn bú thêm.
Nhân dịp này người ta thường mua bánh trung thu, trà, rượu để cúng tổ
tiên, biếu ông bà, cha mẹ, thầy cô, bạn bè, họ hàng và các ân nhân khác.
Người Việt Nam tổ chức múa Sư Tử hay Múa Lân trong dịp Tết Trung Thu,
nhưng người Trung Quốc lại tổ chức Múa Lân trong dịp Tết Nguyên Đán.
Con Lân tượng trưng cho điềm lành. Người Trung Quốc không có những
phong tục này. Thời xưa, người Việt cũn tổ chức hỏt Trống Quõn trong dịp
Tết Trung Thu. Điệu hát trống quân theo nhịp ba "thỡnh, thựng, thỡnh".
Trai gỏi dựng điệu hát trống quân để hát trong những đêm trăng rằm, nhất
là vào rằm tháng tám. Trai gái hát đối đáp với nhau vừa để vui chơi vừa để
kén chọn bạn trăm năm. Người ta dùng những bài thơ làm theo thể thơ lục
bát hay lục bát biến thể để hát. Tục hát trống quân, theo truyền thuyết, có
từ thời vua Lạc Long Quân đời Hồng Bàng.
Ngoài ý nghĩa vui chơi cho trẻ em và người lớn, Tết Trung Thu cũn là dịp để

người ta ngắm trăng tiên đoán mùa màng và vận mệnh quốc gia. Nếu trăng
thu màu vàng thỡ năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ, nếu trăng thu màu xanh
hay lục thỡ năm đó sẽ có thiên tai, và nếu trăng thu màu cam trong sáng
thỡ đất nước sẽ thịnh trị v.v. Người Trung Quốc không có phong tục này
[3].
2