(Luận án tiến sĩ) Quản lý nợ xấu trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C TH
NG M I
-------------------------

TR

NG TH

C GIANG

QU N LÝ N X U TRONG HO T
NG
TÍN D NG C A NGÂN HÀNG TH
NG M I
C PH N CÔNG TH
NG VI T NAM

LU N ÁN TI N S KINH T

Hà N i, N m 2020


B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C TH
NG M I
-------------------------

TR

NG TH

C GIANG

QU N LÝ N X U TRONG HO T
NG
TÍN D NG C A NGÂN HÀNG TH
NG M I
C PH N CÔNG TH
NG VI T NAM
Chuyên ngành: Qu n lý Kinh t
Mã s : 62.34.04.10
Lu n án ti n s kinh t

Ng

ih

ng d n khoa h c:
1. PGS,TS. Nguy n Th Ph ng Liên
2. PGS,TS. Nguy n Th Mùi

Hà N i, N m 2020


i

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lu n án ti n s “Qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng
c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam”đây là công trình
nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n án là trung th c,
ngu n g c rõ ràng và đ c trích d n đ y đ theo qui đ nh và ch a t ng đ c công
b trong b t k công trình nghiên c u khoa h c nào khác.

Hà N i, ngày….. tháng 1 n m 2020
Tác gi


ii
M CL C
L I CAM OAN ....................................................................................................... i
M C L C ..................................................................................................................ii
DANH M C B NG BI U .....................................................................................vii
DANH M C HÌNH ............................................................................................... viii
KÝ HI U VI T T T............................................................................................... ix
M
U .................................................................................................................... 1
1. Tính c p thi t c a đ tài nghiên c u ....................................................................... 1
2. M c đích và nhi m v nghiên c u .......................................................................... 2
3. i t ng và ph m vi nghiên c u ........................................................................... 3
4. Nh ng đóng góp m i c a lu n án ........................................................................... 3
5. K t c u lu n án ........................................................................................................ 4
Ch ng 1 T NG QUAN NGHIÊN C U VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U .. 5
1.1 T ng quan các nghiên c u có liên quan và kho ng tr ng nghiên c u ........... 5
1.1.1 T ng quan các nghiên c u trong và ngoài n c có liên quan đ n đ tài
lu n án ........................................................................................................... 5

1.1.1.1 ác nghi n c u v qu n l r i ro t n d ng ..................................................... 5
1.1.1.2 Các nghiên c u v n x u và nhân t nh h ng t i n x u ......................... 6
1.1.1.3 Các nghiên c u v qu n lý n x u c a ngân hàng th ng m i ...................... 9
1.1.2 Kho ng tr ng nghiên c u và giá tr khoa h c, th c ti n lu n án đ c k
th a ........................................................................................................................... 10
1.1.2.1 Kho ng tr ng nghiên c u.............................................................................. 10
1.1.2.2 Giá tr khoa h c và th c ti n lu n án đ c k th a ..................................... 11
1.2 Câu h i nghiên c u ........................................................................................... 11
1.3 Ph ng pháp nghiên c u c a đ tài lu n án .................................................. 12
1.3.1 Ph ng pháp thu th p thông tin, d li u ...................................................... 12
1.3.2 Ph ng pháp t ng h p và x lý thông tin, d li u........................................ 13
1.4 Quy trình nghiên c u c a lu n án .................................................................. 13
TÓM T T CH
NG 1 .......................................................................................... 16
Ch ng 2 C S LÝ LU N V N X U VÀ QU N LÝ N X U TRONG
HO T
NG TÍN D NG C A NGÂN HÀNG TH
NG M I ..................... 17
2.1 Nh ng lý lu n chung v n x u trong ho t đ ng tín d ng c a ngân hàng
th ng m i ............................................................................................................... 17
2.1.1 Khái ni m tín d ng ngân hàng và n x u ..................................................... 17
2.1.1.1 Tín d ng ngân hàng và r i ro tín d ng ......................................................... 17
2.1.1.2 Khái ni m n x u .......................................................................................... 18
2.1.2 Phân lo i n x u ............................................................................................. 20


iii
2.1.2.1 Phân lo i n x u theo th i gian n quá h n và kh n ng thu h i n ........... 20
2.1.2.2 Phân lo i n x u theo nguyên t c h ch toán k toán ................................... 21
2.1.3 Ph ng pháp xác đ nh n x u ....................................................................... 21

2.1.3.1 Theo ph ng pháp đ nh l ng ...................................................................... 21
2.1.3.2 Theo ph ng pháp đ nh tính ......................................................................... 22
2.1.4 Tác đ ng c a n x u ....................................................................................... 22
2.1.4.1 Tác đ ng c a n x u đ n tình hình tài ch nh c a ngân hàng ....................... 23
2.1.4.2 Tác đ ng c a n x u đ n n n kinh t ............................................................ 24
2.2 Qu n lý n x u c a ngân hàng th ng m i.................................................... 25
2.2.1 Khái ni m và m c tiêu qu n lý n x u .......................................................... 25
2.2.2 N i dung c a qu n lý n x u ......................................................................... 27
2.2.2.1 Xây d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và quy trình qu n
lý n x u .................................................................................................................... 27
2.2.2.2 Mô hình t ch c b máy qu n lý n x u ....................................................... 29
2.2.2.3 T ch c th c hi n ho t đ ng qu n lý n x u ................................................ 30
2.2.3 Tiêu chí đánh giá qu n lý n x u c a ngân hàng th ng m i .................... 39
2.2.3.1 Tính tuân th ................................................................................................. 39
2.2.3.2 Tính hi u qu ................................................................................................. 40
2.3 Các y u t nh h ng đ n qu n lý n x u c a ngân hàng th ng m i....... 41
2.3.1 Nhóm y u t ch quan .................................................................................... 41
2.3.2 Nhóm y u t khách quan ................................................................................ 43
2.4 Kinh nghi m qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a m t s ngân
hàng th ng m i và bài h c rút ra cho Ngân hàng th ng m i C ph n Công
Th ng Vi t Nam .................................................................................................... 44
2.4.1 Kinh nghi m qu n lý n x u c a m t s ngân hàng th ng m i ................ 44
2.4.1.1 Kinh nghi m c a Ngân hàng TM P u t và Phát tri n Vi t Nam ........... 44
2.4.1.2 Kinh nghi m c a Ngân hàng TMCP Ngo i Th ng Vi t Nam..................... 50
2.4.2 Bài h c rút ra cho Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t
Nam ........................................................................................................................... 54
TÓM T T CH
NG 2 .......................................................................................... 56
Ch ng 3 TH C TR NG N X U VÀ QU N LÝ N X U TRONG HO T
NG TÍN D NG C A NGÂN HÀNG TH

NG M I .................................. 57
C PH N CÔNG TH
NG VI T NAM ........................................................... 57
3.1 Gi i thi u v Ngân hàng th ng m i c ph n Công Th ng Vi t Nam ..... 57
3.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a Ngân hàng Th ng m i C ph n
Công Th ng Vi t Nam ........................................................................................... 57
3.1.2 C c u t ch c và c c u qu n tr .................................................................. 58


iv
3.1.3 K t qu ho t đ ng kinh doanh ch y u c a Ngân hàng Th ng m i C
ph n Công Th ng Vi t Nam ................................................................................. 60
3.2 Th c tr ng tín d ng và n x u trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng
Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam. ................................................... 63
3.2.1 Th c tr ng ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công
Th ngVi t Nam ...................................................................................................... 63
3.2.2 Th c tr ng n x u c a Ngân hàng th ng m i c ph n Công Th ng Vi t
Nam ........................................................................................................................... 65
3.3 Th c tr ng qu n lý n x u c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công
Th ng Vi t Nam..................................................................................................... 70
3.3.1 Th c tr ng xây d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và
quy trình qu n lý n x u c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng
Vi t Nam ................................................................................................................... 70
3.3.2 Th c tr ng mô hình t ch c b máy qu n lý n x u c a Ngân hàng
Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam ...................................................... 75
3.3.2.1 L a ch n mô hình t ch c b máy qu n lý n x u c a Ngân hàng Th ng
m i C ph n ông Th ng Vi t Nam ....................................................................... 75
3.3.2.2 Mô hình t ch c qu n lý r i ro tín d ng và x lý n x u ............................. 79
3.3.3 Th c tr ng t ch c th c hi n các ho t đ ng qu n lý n x u t i Ngân hàng
Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam ...................................................... 82

3.3.3.1 Th c tr ng ki m soát và phòng ng a n x u ................................................ 82
3.3.3.2 Th c tr ng đo l ng, phân lo i và x lý n x u t i Ngân hàng Th ng m i
C ph n ông Th ng Vi t Nam .............................................................................. 89
3.3.3.3 Th c tr ng thanh tra, giám sát và x lý vi ph m .......................................... 96
3.3.3.4 Th c tr ng l p báo cáo k t qu qu n lý n x u t i Ngân hàng Th ng m i
C ph n ông Th ng Vi t Nam .............................................................................. 98
3.4 ánh giá th c tr ng qu n lý n x u c a Ngân hàng Th ng m i C ph n
Công Th ng Vi t Nam.......................................................................................... 98
3.4.1 Nh ng k t qu đ t đ c và nguyên nhân ...................................................... 98
3.4.1.1 K t qu đ t đ c ........................................................................................... 98
3.4.1.2 Nguyên nhân c a k t qu ............................................................................ 103
3.4.2 Nh ng h n ch và nguyên nhân .................................................................. 106
3.4.2.1 H n ch ....................................................................................................... 106
3.4.2.2 Nguyên nhân c a h n ch ........................................................................... 111
TÓM T T CH
NG 3 ........................................................................................ 118
Ch ng 4
NH H
NG VÀ GI I PHÁP T NG C
NG QU N LÝ N
X U TRONG HO T
NG TÍN D NG C A NGÂN HÀNG TH
NG M I
C PH NCÔNG TH
NG VI T NAM .......................................................... 119


v
4.1 nh h ng phát tri n ho t đ ng tín d ng và quan đi m t ng c ng qu n
lý n x u trong ho t đ ng tín d ngc a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công

Th ng Vi t Nam .................................................................................................. 119
4.1.1
nh h ng phát tri n c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công
Th ngVi t Nam đ n n m 2025 ........................................................................... 119
4.1.1.1 nh h ng phát tri n ngành Ngân hàngVi t Nam .................................... 119
4.1.1.2 nh h ng kinh doanh c a Ngân hàng th ng m i c ph n ông Th ng
Vi t Nam .................................................................................................................. 119
4.1.1.3 nh h ng ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng th ng m i c ph n Công
Th ng Vi t Nam .................................................................................................... 121
4.1.2 Thu n l i và khó kh n qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ngc a Ngân
hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam nh ng n m t i................. 121
4.1.2.1 Thu n l i ..................................................................................................... 121
4.1.2.2 Khó kh n ..................................................................................................... 123
4.1.3 nh h ng và quan đi m qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a
Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam ................................ 126
4.1.3.1. nh h ng qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng
Th ng m i C ph n ông Th ng Vi t Nam ....................................................... 126
4.1.3.2. Quan đi m qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng
Th ng m i C ph n ông Th ng Vi t Nam ....................................................... 127
4.2 Các gi i pháp hoàn thi n và t ng c ng qu n lý n x u trong ho t đ ng tín
d ng c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam giai đo n
2020-2025. .............................................................................................................. 129
4.2.1 Ti p t c hoàn thi n vi c xây d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý
n x u và quy trình qu n lý n x u ...................................................................... 129
4.2.2 Ti p t c hoàn thi n mô hình t ch c b máy qu n lý n x u .................... 130
4.2.3 Hoàn thi n t ch c th c hi n ho t đ ng qu n lý n x u ........................... 135
4.2.3.1 T ng c ng các bi n pháp ki m soát và phòng ng a r i ro tín d ng ........ 135
4.2.3.2 Hoàn thi n đo l ng, phân lo i và đa d ng hóa các bi n pháp x lý n x u . 136
4.2.3.3 y m nh công tác thanh tra, giám sát qu n lý n x u ............................. 140
4.2.4 Các gi i pháp khác ........................................................................................ 144

4.2.4.1 Nâng cao kh n ng phân t ch t n d ng ....................................................... 144
4.2.4.2 Nâng cao ch t l ng cán b , nhân viên ngân hàng ................................... 144
4.3 M t s ki n ngh .............................................................................................. 147
4.3.1 V i Ngân hàng Nhà n c............................................................................. 147
4.3.2 V i Hi p h i Ngân hàng ............................................................................... 148
4.3.3 V i Chính ph và B / Ngành liên quan ...................................................... 148
4.3.3.1 n đ nh kinh t v mô .................................................................................. 148


vi
4.3.3.2 Hoàn thi n môi tr ng pháp lý ................................................................... 149
4.3.3.3 Phát tri n th tr ng mua bán n x u......................................................... 152
4.3.3.4 y m nh c i cách khu v c ngân hàng ...................................................... 153
TÓM T T CH
NG 4 ........................................................................................ 154
K T LU N ............................................................................................................ 155
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH Ã CÔNG B LIÊN QUAN
N
TÀI C A LU N ÁN
TÀI LI U THAM KH O
PH L C


vii
DANH M C B NG BI U
B ng 2.1 Trích l p d phòng và s d ng d phòng r i ro tín d ng t i BIDV giai
đo n 2013-2018 .........................................................................................................47
B ng 2.2 Các nhóm n x u c a VCB giai đo n 2012-2018 .....................................51
Bi u 3.1 Quy mô ho t đ ng c a m t s ngân hàng Vi t Nam..................................60
B ng 3.1 K t qu ho t đ ng kinh doanh c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai

đo n 2012-2018 .........................................................................................................61
B ng 3.2 D n tín d ng c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai đo n 20122018 ...........................................................................................................................64
B ng 3.3 N x u và t l n x u t i NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai đo n
2012-2018..................................................................................................................66
B ng 3.4 Trái phi u đ c bi t và D phòng trái phi u đ c bi t c a NHTMCP Công
th ng Vi t Nam n m 2017 so v i n m 2018 ..........................................................67
Bi u 3.2 N x u t i NHTMCP Công th ng Vi t Nam n m 2017 so v i n m 2018
...................................................................................................................................67
Bi u 3.3 T l n x u t i NHTMCP Công th ng Vi t Nam và Trung bình ngành 68
B ng 3.5 N x u c a m t s NHTM giai đo n 2012 – 2018 ...................................70
B ng 3.6 Quy đ nh v th m quy n phán quy t tín d ng trong h th ng NHTMCP
Công th ng Vi t Nam .............................................................................................71
B ng 3.7 Phân lo i n , cam k t ngo i b ng (CKNB) d a trên k t qu ch m đi m và
x p h ng tín d ng khách hàng ...................................................................................72
B ng 3.8 D phòng r i ro tín d ng c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai đo n
2012-2018..................................................................................................................84
B ng 3.9 N x u, chi phí d phòng c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam và m t
s NH n m 2018........................................................................................................85
B ng 3.10 D phòng r i ro tín d ng s d ng trong n m, N x lý b ng d phòng và
n bán cho VAMC c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai đo n 2012 - 2018 .87
Bi u 3.4 L ng trái phi u đ c bi t VAMC các Ngân hàng. ..................................88
B ng 3.11 Thang x p h ng c a h th ng x p h ng tín d ng n i b doanh nghi p t i
NHTMCP Công th ng Vi t Nam ...........................................................................90
B ng 3.12 DPRR trích l p, N đ c x lý b ng DPRR và N bán cho VAMC t i
NHTMCP Công th ng Vi t Nam giai đo n 2012-2018 .........................................94
B ng 3.13 T c đ t ng tr ng c a m t s ch tiêu c a NHTMCP Công th ng Vi t
Nam giai đo n 2012-2018 .......................................................................................110
B ng 3.14 Bi n đ ng v n ch s h u và n x u c a NHTMCP Công th ng Vi t
Nam giai đo n 2012-2018 .......................................................................................113

viii
DANH M C HÌNH
Hình 1.1 Quy trình nghiên c u c a lu n án ..............................................................14
Hình 1.2 Quy trình thu th p và x lý thông tin s c p.............................................15
Hình 1.3 Quy trình thu th p và x lý thông tin th c p ...........................................16
Hình 2.1 Các hình th c r i ro tín d ng ....................................................................18
Hình 3.1 C c u t ch c c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam ............................58
Hình 3.2 C c u qu n tr c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam ............................59
Hình 3.3 Quy trình thanh tra, giám sát các kho n c p tín d ng c a NHTMCP Công
th ng Vi t Nam .......................................................................................................75
Hình 3.4 Mô hình t ch c qu n lý n x u t i Tr s chính ......................................76
Hình 3.5 Mô hình t ch c kinh doanh t i Chi nhánh ................................................77
Hình 3.6 Mô hình t ch c phê duy t tín d ng ..........................................................78
Hình 3.7 Mô hình t ch c qu n lý r i ro t i NHTMCP Công th ng Vi t Nam .....80
Hình 3.8 Mô hình t ch c x lý n x u c a NHTMCP Công th ng Vi t Nam .....82
Hình 3.9 Mô hình x p h ng tín d ng đ i v i khách hàng doanh nghi p c a
NHTMCP Công th ng Vi t Nam ...........................................................................89


ix

KÝ HI U VI T T T
-

AMC: Công ty qu n lý n và khai thác ngân hàng th ng m i.
BCTC: Báo cáo tài chính
BIDV: Ngân hàng đ u t và phát tri n Vi t nam
CN: Chi nhánh
CNTT: Công ngh thông tin

CKNB: Cam k t ngo i b ng
DPRR: R i ro tín d ng
DPRRTD: D phòng r i ro tín d ng
DATC: Công ty mua bán n và tài s n t n đ ng c a doanh nghi p.
GXH và PDGHTD: nh giá x p h ng và phê duy t gi i h n tín d ng
H C : i h i đ ng c đông
KV: Khu v c
NH: Ngân hàng
NSNN: Ngân sách Nhà n c
NCS: Nghiên c u sinh
NHTM: Ngân hàng th ng m i
NHTMCP: Ngân hàng th ng m i c ph n
NHNN: Ngân hàng Nhà n c
NHTW: Ngân hàng trung ng
NPL: Non performing loan
Q : Quy t đ nh
QLTD: Qu n lý tín d ng
QLNX: Qu n lý n x u
QLRRTD: Qu n lý r i ro tín d ng
TCTD: T ch c tín d ng
T và PDTD: Th m đ nh và phê duy t tín d ng
TSC: Tr s chính
TSB : Tài s n b o đ m
RRTD: R i ro tín d ng
XLNX: X lý n x u
VAMC: Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên qu n lý tài s n c a các
t ch c tín d ng Vi t nam
VCB: Ngân hàng Th ng m i c ph n Ngo i Th ng Vi t Nam
VHTD: V n hành tín d ng
Vietinbank: Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng Vi t Nam

1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài nghiên c u
Ho t đ ng tín d ng là m t trong nh ng ho t đ ng quan tr ng nh t c a ngân
hàng th ng m i. N x u t n t i t t y u trong ho t đ ng tín d ng, và duy trì n x u
m c đ an toàn là m t trong các m c tiêu quan tr ng c a NHTM. N x u không
ch là nguyên nhân c b n gây m t an toàn, làm gia t ng trích l p d phòng r i ro,
gia t ng chi phí đòi n t đó gây s t gi m l i nhu n k v ng c a ngân hàng mà còn
nh h ng không t t đ n s phát tri n kinh t - xã h i. Bên c nh nh ng tác đ ng
tiêu c c v tài chính, n x u còn nh h ng đ n uy tín c a b n thân ngân hàng và
gây nh h ng không nh đ n h th ng ngân hàng. Vi c qu n lý n x u đ c coi là
ho t đ ng quan tr ng đ các ngân hàng xác đ nh nguyên nhân, d đoán t n th t, t
đó đ xu t các bi n pháp gi m thi u thi t h i do n x u c ng nh đ a ra các gi i
pháp d phòng tránh n x u l p l i trong t ng lai.
Báo cáo s 36/BC-NHNN ngày 12/04/2017 đã nêu rõ: sau kh ng ho ng kinh
t 2007 cùng v i t c đ t ng tr ng tín d ng bong bóng đi kèm v i công tác tri n
khai qu n lý n có v n đ ch a đ c th c hi n rõ ràng minh b ch, n x u c a h
th ng các TCTD tích t r t l n nh ng ch a đ c đánh giá, phân lo i và ph n ánh
đ y đ , và ch a có bi n pháp ng n ch n, x lý k p th i. T l n x u vào tháng
9/2012 c tính th n tr ng là 17,21%, n u đánh giá toàn di n và thanh tra ch t
l ng tín d ng đ i v i t ng TCTD, n x u có th còn l n h n. Vì th , Chính ph đã
ban hành
án “C c u l i h th ng các TCTD giai đo n 2011-2015” (ban hành
kèm theo Quy t đ nh s 254/Q -TTg ngày 01/3/2012) và sau h n 3 n m tri n khai

th c hi n
án “X lý n x u c a h th ng các TCTD” và
án “Thành l p Công
ty Qu n lý tài s n c a các t ch c tín d ng Vi t Nam”(ban hành kèm theo Quy t
đ nh s 843/Q -TTg ngày 31/5/2013), sau m t th i gian tri n khai, các đ án đã đ t
đ c nh ng k t qu tích c c nh : các TCTD y u kém đ c nh n di n và đ c c
c u l i, không đ x y ra đ v TCTD ngoài t m ki m soát, đ m b o gi v ng s n
đ nh, an toàn c a h th ng các TCTD, tài s n c a Nhà n c. Theo y ban Giám sát
Tài chính Qu c gia, đ n ngày 31/12/2018VAMC mua n b ng trái phi u đ c bi t
đ t kho ng 30.000 t đ ng (đ t g n 95% k ho ch NHNN giao).
Nh ng n m qua, v i s phát tri n c a n n kinh t theo đ nh h ng th tr ng,
trong xu h ng h i nh p khu v c và qu c t , đ ng th i v i s phát tri n và ng
d ng công ngh tin h c ngân hàng hi n đ i, ho t đ ng tín d ng nói chung và qu n
lý n x u nói riêng đã có s chuy n bi n tích c c, có nhi u đ t phá v ch t l ng,
v hi u qu , v s minh b ch,.... đã góp ph n cho t ng NHTM và c h th ng các
TCTD phát tri n an toàn, lành m nh và b n v ng h n, đóng góp hi u qu h n đ i
v i quá trình phát tri n c a n n kinh t qu c dân. Tuy nhiên, nhìn t ng th t i th i
đi m hi n nay, qu n lý n x u t i các NHTM Vi t Nam v n còn nhi u b t c p, t l


2
n x u trên t ng d n còn khá cao và v n ti m n có th gây ra nhi u t n th t cho
Ngân hàng, đe d a s n đ nh c a h th ng các t ch c tín d ng c ng nh h n ch
s t ng tr ng c a n n kinh t .
NHTMCP Công Th ng Vi t Nam là m t trong b n NHTM c ph n có v n
Nhà n c chi ph i, có quy mô t ng tài s n và quy mô d n l n hàng đ u trong h
th ng các NHTM Vi t Nam. Ho t đ ng tín d ng ngân hàng nói chung và qu n lý n
x u c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam có s chuy n bi n t t trong nh ng n m
g n đây. Bên c nh nh ng thành công,ho t đ ng qu n lý n x u c a Ngân hàng c ng
còn nh ng h n ch , v ng m c: các bi n pháp x lý n x u ch a đa d ng; N đã

bán cho VAMC theo hình th c trái phi u đ c bi t ch a đ c x lý d t đi m...
Trong đi u ki n kinh t v mô còn nhi u b t n, qui mô tín d ng ngày càng gia t ng
thì r i ro trong ho t đ ng tín d ng v n luôn ti m n.
th c hi n đ c các m c tiêu
trong Chi n l c phát tri n ngành Ngân hàng Vi t Nam đ n n m 2025, đ nh h ng
đ n n m 2030, Quy t đ nh 986/Q -TTg và yêu c u đ t ra đ i v i vi c tuân th
chu n m c Basel II đ i v i h th ng NHTM Vi t Nam, NHTMCP Công Th ng
Vi t Nam c n có nh ng bi n pháp quy t li t h n trong QLNX t i Ngân hàng.
V i mong mu n tìm hi u, phân tích m t cách toàn di n th c tr ng qu n lý n
x u trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng TMCP Công Th ng Vi t Nam, góp
thêm nh ng lu n c khoa h c và th c ti n đ đ xu t các gi i pháp hoàn thi n ho t
đ ng qu n lý n x u đ i v i Ngân hàng này, NCS đã ch n đ tài: “Qu n lý n x u
trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng Th ng m i C ph n Công Th ng
Vi t Nam” làm đ tài nghiên c u ti n s .
2. M c đích và nhi m v nghiên c u
* M c đích nghiên c u
Xác l p khung lý lu n cho v n đ nghiên c u và đ xu t m t s gi i pháp có
c n c khoa h c và th c ti n nh m hoàn thi n qu n lý n x u trong ho t đ ng tín
d ng c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam giai đo n t n m 2020 đ n n m 2025.
*Nhi m v nghiên c u
- H th ng m t s lý lu n v tín d ng, n x u và qu n lý n x u c a các ngân
hàng th ng m i theo ti p c n c a chuyên ngành Qu n lý Kinh t . Phân tích nh ng
y u t nh h ng đ n ho t đ ng QLNX c a các NHTM. Nghiên c u kinh nghi m
QLNX t i m t s NHTM rút ra bài h c cho NHTMCP Công Th ng Vi t Nam.
- Phân tích th c tr ng qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a NHTMCP
Công Th ng Vi t Nam giai đo n t 2012 đ n 2018 theo ch c n ng qu n lý (th c
tr ng xây d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và quy trình qu n lý
n x u; th c tr ng mô hình t ch c b máy qu n lý n x u; th c tr ng t ch c th c
hi n ho t đ ng QLNX).
xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m t ng c ng ho t đ ng QLNX trong

3
ho t đ ng tín d ng c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam t n m 2020 đ n n m
2025.
3. i t ng và ph m vi nghiên c u
* i t ng nghiên c u
Lu n án nghiên c u lý lu n và th c tr ng QLNX trong ho t đ ng tín d ng c a
NHTMCP Công Th ng Vi t Nam theo ch c n ng qu n lý, tiêu chí đánh giá và y u
t nh h ng đ n QLNX c a Ngân hàng.
* Ph m vi nghiên c u
- V n i dung:
Lu n án nghiên c u d i góc đ ti p c n c a qu n lý kinh t vi mô, c th là
nghiên c u công tác qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a h th ng
NHTMCP Công Th ng Vi t Nam (không nghiên c u n x u phát sinh t các ho t
đ ng khác nh : thanh toán, đ u t ). Ho t đ ng qu n lý v mô – qu n lý nhà n c
(c a Ngân hàng Nhà n c) đ i v i n x u t i NHTM đ c xem xét d i góc đ là
y u t nh h ng.
- V không gian:
Lu n án nghiên c u v QLNX trong ho t đ ng tín d ng t i NHTMCP Công
Th ng Vi t Nam có so sánh v i m t s NHTM khác nh : Ngân hàng đ i di n cho
kh i ngân hàng C ph n không có v n Nhà n c (ACB, Sacombank, Eximbank,
MB, SHB, VPBank, Hdbank), ngân hàng đ i di n cho kh i ngân hàng TMCP có
v n Nhà n c chi ph i (BIDV, VCB).
- V th i gian:
+ Lu n án nghiên c u th c tr ng QLNX trong ho t đ ng tín d ng c a
NHTMCP Công Th ng Vi t Nam giai đo n t n m 2012 đ n n m 2018. Lý do
ch n m c 2012 là th i đi m n x u t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam c ng
nh các NHTM khác m c cao đ nh đi m do chính sách t ng lãi vay tín d ng nóng
các ngân hàng, và t n đ ng n x u sau th i k t ng tr ng tín d ng nóng nh ng

n m 2007-2010.
+ Th i gian áp d ng các gi i pháp hoàn thi n QLNX trong ho t đ ng tín d ng
t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam t n m 2020 đ n n m 2025.
4. Nh ng đóng góp m i c a lu n án
* Nh ng đóng góp m i v h c thu t, lý lu n
Lu n án nghiên c u, xác l p n i dung QLNX trong ho t đ ng tín d ng theo
ti p c n c a chuyên ngành Qu n lý kinh t d a trên các ch c n ng c a qu n lý (Xây
d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và quy trình qu n lý n x u;
Mô hình t ch c b máy qu n lý n x u; T ch c th c hi n ho t đ ng QLNX), c a
m t NHTM. V i ba n i dung đó đ c coi là m t thành công trong nghiên c u lý
lu n c b n c a đ tài. Nghiên c u rút ra m t s bài h c có th áp d ng cho


4
NHTMCP Công th ng Vi t Nam t kinh nghi m QLNX c a BIDV và
Vietcombank.
Tiêu chí đánh giá QLNX c a NHTM: Lu n án trình bày 2 nhóm tiêu chí: (1).
Tính tuân th , (2) Tính hi u qu . ây là các tiêu chí hàm ch a nh ng n i dung khoa
h c kinh t sát v i đ tài, toán h c và kinh t l ng chu n xác. Do v y, có th s
d ng đ đo l ng, đánh giá m c đ đ t đ c v qu n lý n x u t i NHTMCP Công
th ng Vi t Nam.
* Nh ng k t lu n m i v đánh giá th c ti n
T ng h p k t qu phân tích th c tr ng QLNX c a NHTMCP Công Th ng
Vi t Nam t ngu n thông tin th c p và k t qu ph ng v n chuyên gia, tác gi lu n
án cho r ng: (i) Quá trình tri n khai th c hi n chính sách QLNX c a Ngân hàng còn
nhi u b t c p; (ii) B ph n chuyên trách qu n lý n x u riêng bi t ch a rõ ràng; (iii)
Các ph ng pháp đo l ng n x u còn m c đ n gi n, ch a xác đ nh c th đ c
m c t n th t; (iv) Vi c s d ng các công c và bi n pháp QLNX còn h n ch .
* Nh ng đ xu t m i v chính sách, gi i pháp
Lu n án đ xu t 4 nhóm gi i pháp: (i) Ti p t c hoàn thi n vi c xây d ng ban

hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và quy trình qu n lý n x u; (ii) Ti p
t c hoàn thi n mô hình t ch c b máy qu n lý n x u; (iii) Hoàn thi n t ch c th c
hi n ho t đ ng QLNX; (iv) Các gi i pháp khác.
Trong đó, m t s gi i pháp tr ng tâm c n t p trung gi i quy t là: Hoàn thi n
h th ng c nh báo s m; Hoàn thi n t t phân h ng tín d ng n i b và vai trò c a
CIC; Hoàn thi n h n vi c đánh giá và x p h ng đ nh l ng k t h p v i đ nh tính;
Vai trò c a Công ty qu n lý tài s n AMC (c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam)
trong x lý n x u; Hoàn thi n mô hình t ch c và b máy QLRRTD v i D ki n
mô hình t ch c và b máy tín d ng (có thay đ i v c c u t ch c các b ph n
thu c TSC); Xây d ng và hoàn thi n h th ng các ch tiêu đánh giá RRTD.
5. K t c u lu n án
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, danh m c các công trình nghiên c u có liên
quan c a NCS, danh m c b ng bi u s đ , danh m c tài li u tham kh o và ph l c,
n i dung chính c a lu n án đ c k t c u thành 4 ch ng:
h ng 1: T ng quan nghiên c u và ph ng pháp nghi n c u.
h ng 2:
s lý lu n v n x u và qu n lý n x u trong ho t đ ng tín
d ng c a ngân hàng th ng m i.
h ng 3: Th c tr ng n x u và qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a
Ngân hàng Th ng m i C ph n ông Th ng Vi t Nam.
h ng 4: nh h ng và gi i pháp t ng c ng qu n lý n x u trong ho t
đ ng tín d ng c a Ngân hàng Th ng m i C ph n ông Th ng Vi t Nam.


5

Ch ng 1
T NG QUAN NGHIÊN C U VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

1.1 T ng quan các nghiên c u có liên quan và kho ng tr ng nghiên c u
1.1.1 T ng quan các nghiên c u trong và ngoài n c có liên quan đ n đ
tài lu n án
1.1.1.1 ác nghi n c u v qu n l r i ro t n d ng
Larry D. Wall (Determinants of the Loan Loss Allowance: Some Cross-country
Comparisons, 2004) cho r ng y u t quy t đ nh r i ro tín d ng nh h ng m nh đ n
n x u. Nghiên c u phân tích các y u t quy t đ nh r i ro tín d ng cho các ngân
hàng M (g m 21 qu c gia, ngoài ra có Canada và Nh t B n). Mô hình bao g m
các y u t c b n c a r i ro tín d ng và d phòng r i ro. K t qu cho th y r i ro tín
d ng và d phòng r i ro có quan h v i nhau trong t t c các m u.
Asokan Anandarajan, Iftekhar Hasan, Ana Lozano-Vivas (Loan loss provision
decisions: An empirical analysis of the Spanish depository institutions, 2005) cho
r ng khi r i ro tín d ng x y ra s có nhi u lu ng ý ki n đánh giá. Nghiên c u này
xác đ nh mô hình bi n ng u nhiên đ ki m tra tính hi u qu c a r i ro tín d ng, và
gi i thích m i quan h gi a hi u qu c a r i ro tín d ng và các y u t có liên quan.
Nghiên c u d a trên các d li u t các ngành công nghi p ngân hàng Tây Ban Nha.
Nh ng phát hi n trong nghiên c u liên quan đ n s t n t i c a các r i ro tín d ng
kém hi u qu và nguyên nhân c a vi c kém hi u qu đó. Nó có ý ngh a sâu r ng
cho các nhà qu n lý kh p Châu Âu.
Rossi, S.P.S., Schwaiger, M.S., and Winkler,G. (How loan portfolio
diversification affects risk, efficiency and capitalization: A managerial behavior
model for Austrian banks, 2009) cho r ng danh m c cho vay nh h ng đ n r i ro,
hi u qu và v n c a ngân hàng. Nghiên c u đã phân tích m t cách đa d ng hóa các
ngân hàng trên toàn c u và ngành công nghi p có nh h ng đ n r i ro, chi phí,
hi u qu l i nhu n và v n cho các ngân hàng th ng m i Áo - trong nh ng n m
1997-2003. Nghiên c u đ c s d ng m t b d li u đ c đáo cung c p b i ngân
hàng Trung ng Áo và đ c th nghi m v i nhi u lo i khác nhau c a các gi
thuy t qu n lý, chính th c hóa theo m t phiên b n s a đ i c a Berger và DeYoung
mô hình (Berger, AN, DeYoung, R., 1997). M c dù, đa d ng hóa là nh h ng tiêu

c c đ n hi u qu chi nh ng nó làm t ng hi u qu l i nhu n và gi m r i ro c a các
ngân hàng, và d ng nh đa d ng hóa là m t tác đ ng tích c c đ i v i v n ngân
hàng.
Nguy n
c Tú (Qu n lý r i ro tín d ng t i NHTM C ph n Công Th ng Vi t
Nam, 2012) cho r ng qu n lý r i ro tín d ng trong ngân hàng r t quan tr ng. Nghiên


6
c u này đã rút ra các k t lu n v h n ch : chi n l c qu n lý r i ro tín d ng ch a
toàn di n, mô hình qu n lý r i ro tín d ng không phù h p, quy trình c p tín d ng
còn b t c p, h th ng đo l ng r i ro tín d ng thi u đ ng b , xu t hi n tình tr ng
t p trung tín d ng vào m t s ngành hàng, nhóm khách hàng, ngân hàng ch a xây
d ng đ c h th ng theo dõi c nh báo s m r i ro tín d ng. Tình tr ng trên d n t i
vi c ngân hàng TMCP Công Th ng Vi t Nam d dàng g p r i ro v tín d ng. Các
nguyên nhân d n t i h n ch trong ho t đ ng qu n lý r i ro tín d ng t i ngân hàng:
ch a có đ nh h ng, chi n l c c th cho qu n lý r i ro c a ngân hàng, ngân hàng
ch a chú tr ng phát tri n các th c đo l ng hoá r i ro và quy trình theo dõi tín
d ng, nhân s c a b ph n qu n lý r i ro còn h n ch , giao m c y quy n phán
quy t tín d ng cho chi nhánh cao, ho t đ ng ki m tra, giám sát ch a đ c chú tr ng
đúng m c. Tóm l i, r i ro v tín d ng là nguyên nhân l n d n đ n n x u ngân
hàng.
Nguy n Tu n Anh (Qu n tr r i ro tín d ng c a ngân hàng Nông nghi p và Phát
tri n Nông thôn Vi t Nam, 2012) cho r ng qu n tr r i ro tín d ng c a ngân hàng là
r t quan tr ng. Lu n án đã đ xu t mô hình qu n tr r i ro tín d ng theo các quy t c
và chu n m c c a ngân hàng hi n đ i đáp ng yêu c u phát tri n n đ nh, b n v ng
c a ngành ngân hàng Vi t Nam; và mô hình đo l ng r i ro hi n t i - t ng lai, qua
đó xây d ng h th ng ch m đi m và x p h ng khách hàng theo chu n m c qu c t .
Ti p c n các chu n m c qu n lý r i ro tín d ng theo y ban BASEL, k t h p v i
các tiêu chu n c a Vi t Nam, lu n án đã đ a ra m t h th ng đ y đ các tiêu chí

đ nh tính và đ nh l ng đ đánh giá hi u qu công tác qu n tr r i ro tín d ng c a
Ngân hàng th ng m i Vi t Nam - đi u mà các nghiên c u tr c đây t i Vi t
Nam ch a đ a ra đ y đ .
ng th i, lu n án khuy n ngh v t l trích l p d
phòng r i ro c a Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Vi t Nam c ng
nh đ xu t nh n m nh Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Vi t Nam
c n nhanh chóng thay đ i mô hình qu n tr r i ro tín d ng, thành l p y ban qu n
tr r i ro, phân công l i ch c n ng nhi m v c a t ng đ n v , xây d ng h th ng báo
cáo theo chu n qu c t . M t khác, lu n án c ng đ a ra m t s ki n ngh đ i v i Nhà
n c, Ngân hàng Nhà n c và m t s b ngành có liên quan t p trung vào hoàn
thi n m tr ng pháp lý, c th là vi c ch ng nh n quy n s d ng đ t t i các đ a
ph ng, s a đ i Lu t đ t đai, quy ch x lý phát m i tài s n, s a đ i Quy t đ nh
493 c a Ngân hàng Nhà n c, chuy n sang s d ng công c gián ti p trong đi u
hành chính sách ti n t và gi m các bi n pháp hành chính trong qu n lý c a Ngân
hàng Nhà n c.
1.1.1.2 Các nghiên c u v n x u và nhân t nh h ng t i n x u
Trên th gi i và trong n c có khá nhi u nhà nghiên c u bàn lu n v n x u
và các nhân t nh h ng t i n x u. Sau đây là m t s công trình tiêu bi u:


7
Mohd Zaini Abd Karim, Sok-Gee Chan, Sallahudin Hassan (Bank efficiency
and non-peforming loans: evidence from Malaysia and Singapo, 2010) cho r ng
đi u tra m i quan h gi a các kho n vay không hi u qu và có hi u qu có nh
h ng đ n n x u.
đ t đ c m c tiêu, hi u qu chi phí đ c c tính b ng cách
ti p c n biên chi phí ng u nhiên c a mô hình ph n h i hi u qu Greene (1990) đ
xu t. Các đi m hi u qu chi phí sau đó đ c s d ng trong giai đo n th hai h i
quy Tobit ph ng trình đ ng th i đ xác đ nh hi u qu c a các kho n vay không
hi u qu . K t qu cho th y có s khác bi t đáng k trong hi u qu chi phí c a các

ngân hàng. Các k t qu h i quy Tobit ph ng trình đ ng th i c ng ch rõ r ng:
kho n vay cao h n không th c hi n gi m chi phí hi u qu . K t qu này c ng ng h
gi thuy t qu n lý kém đ xu t b i Berger và De Young (1992) qu n lý kém trong
k t qu t ch c ngân hàng và do đó leo thang m c đ n x u.
Raphael Espinoza and Ananthakrishnan (Nonperforming Loans in the GCC
Banking System and their Macroeconomic Effects, 2010) cho r ng n x u tác đ ng
r ng l n đ n h th ng ngân hàng các n c vùng v nh. Nghiên c u ch ra r ng: theo
m t h th ng đi u khi n đi n t , t n m 1995-2008 v i kho ng 80 ngân hàng trong
khu v c n c vùng v nh: t l n x u t ng lên cùng v i s phát tri n c a n n kinh t
là đ y lùi t l lãi su t, r i ro t ng lên trông th y. Mô hình này ng ý r ng: tác đ ng
tích l y c a nh ng cú s c kinh t v mô dài trong th i gian ba n m là th c s l n.
Y u t ngành c th liên quan đ n r i ro và hi u qu c ng có liên quan đ n n x u
trong t ng lai. Nghiên c u c ng đi u tra hi u ng ph n h i t ng t l n x u đ n
t ng tr ng b ng cách s d ng mô hình VAR (mô hình t h i quy vecto). Theo
VAR b ng đi u khi n có th là m t v n đ quan tr ng, m c dù hi u ng ph n h i
ng n ng i l trên b ng cân đ i c a các ngân hàng trên ho t đ ng kinh t .
Nguy n Th Thu ông (Nâng cao ch t l ng tín d ng t i NHTM C ph n
Ngo i Th ng Vi t Nam trong quá trình h i nh p, 2012) đã đ a ra quan ni m v ch t
l ng tín d ng ngân hàng theo tiêu chu n qu c t . Bên c nh đó, c ng r t thành công
trong vi c áp d ng mô hình h i quy logistic đ ki m đ nh mô hình và gi thi t nghiên
c u trong ho t đ ng phân tích c a các y u t nh h ng đ n x p h ng tín d ng c a
khách hàng pháp nhân t i Ngân hàng Ngo i Th ng Vi t Nam. Nghiên c u đ xu t
đ n kh n ng ng d ng mô hình trên trong công tác nâng cao ch t l ng tín d ng t i
ngân hàng. Tuy nhiên v n còn đi m h n ch là ch a ch rõ cánh th c đ xây d ng h
th ng theo dõi c c u và ch t l ng các danh m c đ u t tín d ng.
Roland Beck, Petr Jakubik and Anamaria Piloiu (Non-Performing loans What
matterSin addition to the economic cycle, 2013) cho r ng n x u luôn đ ng hành
v i chu k kinh t . Nghiên c u này phân tích các y u t kinh t v mô c a n x u
trên kh p 75 qu c gia trong th p k qua. Các y u t nh h ng đáng k đ n n x u
là: t ng tr ng GDP th c t , giá c phi u, t giá h i đoái và lãi su t cho vay. Nh ng

8
k t qu này là đáng tin c y đ thông s k thu t kinh t l ng thay th .
Alwyn Jordan and Carisma Tucke (Assessing the Impact of Nonperforming
Loans on Economic Growth in The Bahamas, 2013) cho r ng t ng tr ng kinh t
d n đ n vi c gi m n x u. Nghiên c u này xem xét m c đ s n l ng kinh t và
các giá tr khác nh h ng đ n kho n n x u t i Bahamas trong vi c s d ng mô
hình vecto.
ng th i, nó c ng tìm ki m đ xác đ nh xem có m t ph n ng ph n
h i t các kho n vay không hi u qu đ i v i t ng tr ng kinh t . D li u s d ng
trong nghiên c u này kéo dài trong th i gian t tháng 9 n m 2002 đ n tháng 12 n m
2011. Các k t qu chính cho th y t ng tr ng kinh t d n đ n vi c gi m n x u, và
có thêm m t hi u ng ph n h i nh nh ng đáng k t kho n vay n x u đ n đ u ra.
Rabeya Sultana Lata (Non-Performing Loan and Profitability: The Case of
State Owned Commercial Banks in Bangladesh, 2015) cho r ng n x u tác đ ng
đ n l i nhu n các ngân hàng th ng m i Bangladesh. Nghiên c u này tìm ra
hàng lo t v n đ : n x u, t ng tr ng, quy đ nh và m i quan h v i các ngân hàng
b ng cách s d ng m t s t l và mô hình h i quy tuy n tính c a k thu t kinh t
l ng. Các k t qu nghiên c u đ i di n t n m 2006 - 2013 cho r ng: t l n x u
c a các ngân hàng th ng m i nhà n c là r t cao (chi m h n 50% t ng n x u c a
ngành ngân hàng) trong 8 n m qua.
Moh Benny Alexandri and Teguh Iman Santoso (Non Performing Loan:
Impact of Internal and External Factor: Evidence in Indonesia, 2015) cho r ng n
x u tác đ ng đ n y u t n i sinh và ngo i sinh. Nghiên c u này xem xét nh h ng
c a ngân hàng trong và ngoài n c v m c đ n x u t i các ngân hàng phát tri n
Indonesia. ây là m t nghiên c u đ nh l ng s d ng b ng đi u khi n h i quy d
li u phân tích giai đo n 2009 - 2013. Các đ i t ng nghiên c u g m 26 ngân hàng.
Các y u t nh h ng nh : t l an toàn - CAR, m c đ hi u qu - ROA, t c đ
t ng tr ng t ng s n ph m trong n c - GDP và t l l m phát. Mô hình d đoán

đ c s d ng là mô hình d li u b ng Random Effects Model - REM. K t qu
nghiên c u này k t lu n r ng: m c đ hi u qu c a các ngân hàng s làm gi m m c
n x u.
Nguy n Th H ng Vinh (N x u c a h th ng Ngân hàng Th ng M i Vi t
Nam, 2017) đã s d ng c l ng d li u b ng đ ng GMM đ đánh giá các y u t
nh h ng c ng nh tác đ ng c a n x u t i các NHTM giai đo n 2005 – 2015.
Lu n án đã góp ph n v m t lý thuy t và m i quan h gi a n x u v i các y u t
đ c thù, ngành c ng nh y u t v mô c a qu c gia m i n i nh Vi t Nam. Bên
c nh đó, lu n án cung c p vào b ng ch ng th c nghi m v s t n t i c a các y u t
tác đ ng đ n n x u c ng nh h u qu c a n x u đ i v i h th ng ngân hàng Vi t
Nam. Tuy nhiên, nghiên c u còn t n t i m t s h n ch : (i) ch a ti p c n ngu n tài
li u n x u c a t ng NHTM Vi t Nam t c quan Thanh tra giám sát hay các t


9
ch c qu c t đ đánh giá chính xác h n th c tr ng n x u c a các NHTM Vi t
Nam. Nghiên c u c ng ch a thu th p đ c n x u c th t ng ngân hàng bán cho
VAMC qua các n m 2013-2015 đ làm rõ th c ch t n x u c a NHTM Vi t Nam;
(ii) n x u mang tính h th ng c a NHTM Vi t Nam ch u tác đ ng c a các nhân t
khác nh c u trúc s h u chéo gi a các ngân hàng nh ng lu n án ch a đ c p do
ch a ti p c n đ c ngu n d li u.
1.1.1.3 Các nghiên c u v qu n lý n x u c a ngân hàng th ng m i
Nguy n Th Hoài Ph ng (Qu n lý n x u t i ngân hàng th ng m i Vi t
Nam, 2012) cho r ng n x u luôn t n t i v i s phát tri n c a các NHTM nên c n
thi t ph i qu n lý n x u t i các NHTM Vi t Nam.Lu n án nghiên c u n i dung
qu n lý n x u theo cánh ti p c n c a chuyên ngành Tài chính Ngân hàng và theo
quy trình qu n lý n x u g m 4 b c đã ch ng minh r ng ch khi nào n x u đ c
nh n bi t và đo l ng m t cách chính xác thì các ngân hàng m i có th qu n lý có
hi u qu . B i v y trong quy trình qu n lý n x u nh t thi t ph i b sung cách th c
đo l ng n x u nh th nào. Các ngân hàng ph i c l ng đ c xác su t v n

c a kho n vay, t đó xác đ nh v i xác su t v n nh th nào thì đ c coi là n
x u. Các ngân hàng ph i xây d ng quy trình và t ch c đo l ng t n th t c a n
x u, đ t đó có cách ng n ng a và x lý thích h p, ph i tính đ c EL: t n th t d
ki n và UL: t n th t ngoài d ki n thông qua 3 c u ph n r i ro c b n (là: PD: Xác
su t v n c a kho n vay, LGD: M c t n th t khi v n , EAD: S d n vay).
Nghiên c u đ xu t vi c phân lo i n thành 10 nhóm, t ng ng v i 10 m c trích
l p d phòng t n th t t 0% đ n 100%; và kh ng đ nh mô hình qu n lý r i ro tín
d ng t ng th là mô hình hi u qu trong vi c qu n lý n x u cho các ngân hàng
th ng m i Vi t Nam. Khác v i các nghiên c u tr c cho r ng ch có các ngân
hàng l n v i ti m l c tài chính m nh m i có th áp d ng mô hình này. Nghiên c u
đã ch ng minh r ng các ngân hàng th ng m i Vi t Nam hi n có quy mô ho t đ ng
nh , n ng l c tài chính y u v n hoàn toàn có th áp d ng mô hình, d a trên vi c xây
d ng các liên k t v m t công ngh , thông tin và qu n tr đ đ m b o đáp ng các
đi u ki n v n hành c a mô hình.
Nguy n Th Thu Cúc (Qu n lý n x u t i Ngân hàng Nông nghi p và Phát
tri n Nông thôn Vi t Nam, 2015)cho r ng qu n lý n x u r t c n thi t v i lo i hình
ngân hàng nông nghi p- chi m ph n l n th ph n kinh t Vi t Nam.Nghiên c u
qu n lý n x u trên góc đ ti p c n c a chuyên ngành Tài chính Ngân hàng và n i
dung qu n lý n x u c a NHTM theo quy trình 4 b c có đ a ra k t lu n: M c tiêu
c a qu n lý n x u là ki m soát n x u m c đ ngân hàng có th ch p nh n đ c
trên c s cân đ i gi a r i ro và l i nhu n k v ng c a ngân hàng trong t ng giai
đo n. Qu n lý n x u ph i luôn nh m vào vi c ki m soát t l n x u m c h p lý
đ đ m b o an toàn trong ho t đ ng kinh doanh c a m i NHTM b ng h th ng các


10
chính sách, các bi n pháp và các công c qu n lý c a m i ngân hàng. Lu n án đã
xác l p các ch tiêu đánh giá công tác qu n lý n x u c a NHTM và phân tích các
nhân t nh h ng đ n công tác qu n lý n x u làm c s cho vi c kh o sát th c t .
Quá trình qu n lý n x u t i Agribank còn t n t i nh ng b t c p nh : vi c nh n

di n, đo l ng và đánh giá n x u thi u chính xác, không c p nh t, ch a phù h p
v i thông l qu c t d n đ n n x u ch a đ c ph n ánh đúng b n ch t r i ro c a
kho n n , trích d phòng r i ro ch a đ y đ ; ho t đ ng phát hi n, giám sát, ng n
ng a n x u ch a k p th i, hi u qu ch a cao, mô hình qu n tr r i ro còn nhi u b t
c p; công tác x lý n x u ch m, ch a th c s m ng l i hi u qu , ch a x lý d t
đi m r i ro và t n th t. Lu n án đã phân tích rõ nguyên nhân nh ng h n ch c a quá
trình qu n lý n x u t i Agribank bao g m 6 nguyên nhân khách quan và 7 nguyên
nhân ch quan. D a trên quan đi m, m c tiêu c a công tác qu n lý n x u t i
Agribank, lu n án đ xu t gi i pháp nh m t ng c ng qu n lý n x u t i Agibank
trong th i gian t i nh : Hoàn thi n chi n l c và mô hình qu n tr r i ro tín d ng,
t ch c l i b máy qu n tr r i ro tín d ng; Hoàn thi n vi c nh n di n, đánh giá,
phân lo i n x u; Nâng cao hi u qu các bi n pháp x lý n x u c a ngân hàng;
Nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c g n v i giáo d c đ o đ c ngh nghi p; Chú
tr ng t ng tr ng tín d ng b n v ng.
Tr n Th Thanh i p (Qu n lý n x u t i ngân hàng TMCP Công Th ng
Vi t Nam, 2017), lu n v n th c s Tr ng i h c Kinh t Qu c dân. Lu n v n có
s d ng ph ng pháp nghiên c u t i v n phòng (Desk research) đ thu th p d li u,
thông tin ph c v cho quá trình nghiên c u. Nghiên c u ch d ng l i góc đ khái
quát tìm hi u ho t đ ng QLNX c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam giai đo n
2014-2016.
1.1.2 Kho ng tr ng nghiên c u và giá tr khoa h c, th c ti n lu n án đ c
k th a
1.1.2.1 Kho ng tr ng nghiên c u
Qua t ng quan các công trình nghiên c u c a các tác gi trong và ngoài n c,
NCS rút ra m t s nh n xét sau:
Th nh t, các công trình nghiên c u n c ngoài đ c th c hi n nh ng
n n kinh t và ngành ngân hàng r t phát tri n. đó, các đi u ki n th tr ng, mô
hình qu n lý, hành lang pháp lý đi u hành n n kinh t và đi u ki n n i t i c a
các ngân hàng là r t khác v i đ c thù c a n n kinh t và h th ng ngân hàng
th ng m i Vi t Nam hi n nay.

Th hai,m t s công trình nghiên c u trong n c th c hi n trong các giai
đo n tr c (công trình c a Nguy n
c Tú (2012) và Nguy n Th Hoài Ph ng
(2012) vi t v qu n lý RRTD/ QLNX): thông tin d li u c , trong khi môi tr ng
kinh doanh, chính sách pháp lu t, trình đ qu n lý đã có nh ng thay đ i. M c dù,


11
nh ng nghiên c u trong quá kh dù công phu, nghiêm túc có giá tr th c ti n trong
kho ng th i gian đ tài đ c công b , có th không còn hoàn toàn phù h p v i b i
c nh hi n nay.
Th ba, h u h t các nghiên c u đã công b đ u ti p c n d i góc đ chuyên
ngành Tài chính - Ngân hàng (nghiên c u quy trình qu n tr RRTD/QTNX t khâu
nh n di n, đo l ng r i ro, phân lo i đ n x lý n x u), không nghiên c u d i góc đ
ti p c n c a chuyên ngành Qu n lý kinh t (nghiên c u n i dung qu n lý theo ch c
n ng qu n lý: (1) Xây d ng ban hành chính sách, chi n l c qu n lý n x u và quy
trình qu n lý n x u; (2) Mô hình t ch c b máy qu n lý n x u; (3) T ch c th c
hi n các ho t đ ng qu n lý n x u).
Nh v y, có th kh ng đ nh trong các nghiên c u đã công b có r t ít công
trình nghiên c u toàn di n v qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a Ngân
hàng TMCP Công Th ng Vi t Nam theo ch c n ng c a qu n lý (Ban hành chính
sách, chi n l c, quy trình QLNX; Mô hình t ch c b máy QLNX; T ch c th c
hi n các ho t đ ng QLNX) trong giai đo n g n đây nh t (2012-2018).
T nh ng nh n đ nh trên tác gi lu n án cho r ng có m t s kho ng tr ng sau
đây đã g i cho tác gi có th nghiên c u nh m th c hi n t t đ tài lu n án c a mình:
- Lý lu n v n i dung, tiêu chí đánh giá và các y u t nh h ng đ n QLNX
c a m t NHTM theo cách ti p c n c a chuyên ngành qu n lý kinh t .
- Th c tr ng n x u và QLNX t i NHTMCP Công th ng Vi t Nam (th c
tr ng xây d ng và ban hành chính sách, chi n l c, quy trình QLNX; th c tr ng l a
ch n mô hình t ch c b máy QLNX; th c tr ng t ch c th c hi n các ho t đ ng

QLNX) giai đo n 2012-2018.
- Gi i pháp hoàn thi n và t ng c ng qu n lý n x u c a NHTMCP Công
th ng Vi t Nam.
1.1.2.2 Giá tr khoa h c và th c ti n lu n án đ c k th a
Trong quá trình nghiên c u th c hi n đ tài lu n án, nghiên c u sinh tham
kh o có phát tri n m t s lý lu n v n x u và qu n lý r i ro tín d ng c a NHTM;
tham kh o các ngu n thông tin, d li u rút ra t nghiên c u c a Nguy n
c Tú v i
lu n án Qu n lý r i ro tín d ng t i NHTM c ph n Công Th ng Vi t Nam, n m
2012; c a Tr n Th Thanh i p v i lu n v n th c s Qu n lý n x u t i ngân hàng
TMCP Công th ng Vi t Nam, n m 2017.
1.2 Câu h i nghiên c u
T nh ng t ng h p và phân tích trên, lu n án s t p trung nghiên c u đ tr l i
các câu h i sau:
- Qu n lý n x u g m nh ng n i dung nào? S d ng nh ng tiêu chí nào đ
đánh giá th c tr ng qu n lý n x u c a NHTM?
- Th c tr ng qu n lý n x u t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam nh th


12
nào? Nh ng y u t ch y u nào tác đ ng đ n qu n lý n x u trong ho t đ ng tín
d ng t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam? u đi m, h n ch và nguyên nhân c a
nh ng h n ch , b t c p trong ho t đ ng qu n lý n x u t i NHTMCP Công Th ng
Vi t Nam hi n nay?
- C n th c hi n nh ng gi i pháp nào trong qu n lý n x u đ có th ng n ng a,
ki m soát đ c n x u t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam nh ng n m t i?
1.3 Ph ng pháp nghiên c u c a đ tài lu n án
1.3.1 Ph ng pháp thu th p thông tin, d li u
đ m b o tính toàn di n, khách quan và chính xác, lu n án s d ng ph i h p
c hai ngu n thông tin:

* Thông tin s c p
Thông tin s c p thu th p đ c b ng ph ng pháp ph ng v n chuyên sâu đ
đ a ra nh ng nh n đ nh, đánh giá xác đáng v các n i dung trình bày trong lu n án.
i t ng đ c ph ng v n là các cán b có kinh nghi m làm vi c lâu n m t i
NHTMCP Công th ng Vi t Nam, bao g m: Kh i kinh doanh, Kh i Pháp ch ,
Qu n lý r i ro & Phòng ch ng r a ti n, Kh i ki m toán n i b và Ban Giám đ c
(Ph l c 2). Ngoài ra đ đ tài có tính khách quan tác gi ph ng v n thêm m t s
đ i t ng là cán b qu n lý, chuyên viên thu c c quan thanh tra giám sát Nhà n c
thu c Chi nhánh NHNN t nh/thành ph (Ph l c 7).
N i dung câu h i ph ng v n đ c th c hi n theo ch đ và n i dung nghiên
c u: (1) Nh n th c c a ng i đ c ph ng v n v ho t đ ng qu n lý n x u trong
ho t đ ng tín d ng c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam?; (2) Ý ki n đánh giá v
chính sách QLNX t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam; (3) ánh giá v mô hình
t ch c QLRRTD giai đo n 2012-2018 t i NHTMCP Công Th ng Vi t Nam?; (4)
Hi n nay NHTMCP Công Th ng Vi t Nam đo l ng n x u b ng công c nào?;
(5) Ý ki n v ho t đ ng ki m soát và báo cáo qu n lý n x u c a NHTMCP Công
Th ng Vi t Nam; (6) ánh giá v : tính tuân th c a Cán b NH t ng v trí; m c
đ tuân th ; Trình đ chuyên môn, am hi u pháp lu t;
o đ c c a cán b ngân
hàng NHTMCP Công Th ng Vi t Nam?; (7) Nh ng gi i pháp ch y u/ hi u qu
đ hoàn thi n ho t đ ng qu n lý n x u c a NHTMCP Công Th ng Vi t Nam
?(Ph l c 3).
S l ng cán b đ c ph ng v n là 65 ng i. Trong đó g m, Kh i Kinh
doanh; ng i th c Kh i Pháp ch , Qu n lý r i ro & Phòng ch ng r a ti n; Kh i
Ki m toán n i b và Ban Giám đ c, và cán b qu n lý, chuyên viên thu c ngân
hàng, CQTTGSNN thu c Chi nhánh NHNN t nh/thành ph (Ph l c 2).
có th ti n hành cu c ph ng v n chuyên sâu, tr c tiên NCS chuy n Th
ph ng v n cho Ng i đ c ph ng v n và ti n hành ph ng v n (Ph L c 1). N i
dung cu c ph ng v n đ c ghi chép đ y đ làm c n c đ phân tích, đánh giá ph c

13
v cho m c đích nghiên c u (Ph l c 3). Th i gian ph ng v n đ c di n ra t 60
phút đ n 90 phút.
* Thông tin th c p
Ngoài các thông tin s c p, NCS ti n hành thu th p thông tin th c p v th c
tr ng ho t đ ng tín d ng, n x u và qu n lý n x u t i NHTMCP Công Th ng
Vi t Nam (quy ch , chính sách và nguyên t c tín d ng, các báo cáo v n x u c a
ngân hàng). Ngoài ra NCS còn thu th p thông tin th c p v tình hình di n bi n n
x u c a NHTM nói chung và NHTMCP Công Th ng Vi t Nam giai đo n t n m
2012 đ n h t n m 2018.
Các thông tin th c p đ c NCS thu th p t các trang website c a NHNN,
NHTMCP Công th ng Vi t Nam, và các NHTM khác…
1.3.2 Ph ng pháp t ng h p và x lý thông tin, d li u
* X lý thông tin s c p
i v i thông tin s c p thu th p đ c b ng ph ng pháp ph ng v n chuyên
sâu các chuyên gia, NCS ti n hành chuy n các d li u thông tin t cu c ph ng v n
v d ng file word. Vi c t ng h p ý ki n c a cu c ph ng v n đ c th c hi n 2 l n
đ đ m b o “sao chép” đ y đ thông tin. Các d li u này đ c t p h p thành file
trong foder d li u đ nh tính. Ti p theo, d li u đ c sàng l c, phân tích, t ng h p
s d ng trong m t s n i dung c a đ tài.
K t qu nghiên c u rút ra không ch d a vào vi c t ng h p các ý ki n c a
ng i đ c ph ng v n theo t ng n i dung c th mà còn đ c t ng h p đ rút ra
nh ng đánh giá chung, có so sánh v i k t qu phân tích đ nh tính qua các d di u
th c p thu th p đ c (Ph l c 4).
Ph ng pháp s d ng ch y u trong lu n án là ph ng pháp đ nh tính có k t
h p ph ng v n chuyên sâu các chuyên gia, nhà qu n lý kinh t , chuyên viên,
chuyên viên chính, chuyên viên cao c p thu c CQTTGSNN thu c chi nhánh
NHNN c p t nh/ thành ph .
* X lý thông tin th c p

V i các thông tin th c p thu th p đ c, NCS s d ng ph ng pháp nghiên
c u th ng kê, so sánh, phân tích, t ng h p; s d ng các công c h tr nh đ
th , đ phân tích ho t đ ng qu n lý n x u trong ho t đ ng tín d ng c a
NHTMCP Công th ng Vi t Nam, trên c s đó đánh giá, so sánh, nh m đ a ra
các k t lu n v ho t đ ng QLNX trong ho t đ ng tín d ng c a NHTMCP Công
th ng Vi t Nam. Ngoài ra, NCS s d ng ph ng pháp suy lu n logic và
ph ng pháp lu n.
1.4 Quy trình nghiên c u c a lu n án
Quy trình nghiên c u c a lu n án đ c tác gi th c hi n theo quy trình g m
các b c nh minh h a trong hình 1.1 d i đây:


14
T ng quan nghiên c u
T khóa: N x u, qu n lý n x u
Phát hi n kho ng tr ng trong nghiên c u

Xác đ nh v n đ nghiên c u
Qu n lý n x u
Xác đ nh m c tiêu và câu h i nghiên c u
H Th ng hóa CSLL Phân tích th c
tr ngGi i pháp hoàn thi n
H th ng hóa và phát tri n CSLL
Lý thuy t v n x u và qu n lý n x u

Thu th p d li u

D li u s c p

D li u th c p

- Rà soát và thu th p d li u
- Ki m tra d li u
- Phân tích d li u

- Ph ng v n chuyên gia
(Chuyên sâu)

T ng h p, phân tích và
BCKQ nghiên c u
xu t đ nh h

ng và gi i pháp

Hình 1.1 Quy trình nghiên c u c a lu n án
(Ngu n: Minh h a c a tác gi )