BÀI TẬP VẬT LÍ LỚP 9 VỀ THẤU KÍNH

CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH
DẠNG THỨ NHẤT ( xuân linh Trường THCS Phúc đồng)
Bài tập 1: Đặt vật AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 20 cm, cách thấu
kính một khoảng d = 30 cm, vật AB có chiều cao h = 4 cm
a) Vẽ ảnh A’B’ của AB và nhận xét về ảnh
b) Tìm khoảng cách từ ảnh A’B’ đến thấu kính
c) Tìm chiều cao của ảnh
Tóm tắt
Cho: OF = OF’ = f = 20 cm
OA = d = 30 cm
AB = h = 4 cm
Tính : a) Nhận xét về ảnh
b) OA’ = d’ = ? cm
B
c) A’B’ = h’ = ? cm



A’

O
A

F

F’

a) Dựng ảnh của AB qua thấu kính
b)  FAB :  FOI ta có
I
AF AB

AF
AB
B’
�
=
= ' '
FO OI
FO A B
OF
.
AB
20.4
20.4
� A' B ' =
=
=
= 8 cm
AF
AO  OF 30  20
OA AB
OA. A' B ' 30.8
'
�
c)  OAB :  OA’B’ ta có
=
=
=
= 60 cm
OA
OA' A' B '

4
AB
Vậy ảnh của AB cách thấu kính 60cm, và cao 8 cm
Bài tập 2: (đề 1)
Một vật sáng AB có dạng mũi tên cao 2 cm, đặt trước một thấu kính hội tụ có tiêu
cự 10cm.Điểm A nằm trên trục chính, AB vuông góc với trục chính của thấu kính và cách thấu kính hội
tụ một khoảng là 15 cm.
a) Dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính .
b) Tính độ cao của ảnh ?
c)Bằng kiến thức hình học, em háy tính khoảng cách từ ảnh đến quang tâm O của thấu kính



cho biết : AB = h = 2 cm
OF = OF’ = f = 10 cm
OA = d = 15 cm
Tính : a) vẽ ảnh của AB
c) A’ B’ = h’ = ? cm
b) OA’ = d’ = ? cm
B
A’

O
A

F

F’

I

Nguyễn Xuân Linh Trường
THCS Phúc đồng

B’


CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH
a) Dựng ảnh qua thấu kinh
b)  FAB :  FOI ta có
AF AB
AF
AB
�
=
= ' '
FO OI
FO A B
OF
.
AB
2.10
2.10
� A' B ' =
=
=
= 4 cm
AF
AO  OF 15  10
OA AB
OA. A' B ' 15.4

'
�
c)  OAB :  OA’B’ ta có
=
=
=
= 30 cm
OA
OA' A' B '
2
AB
Vậy ảnh của AB Cách thấu kính 30 cm, cao 4 cm
DẠNG VẬT NẰM NGOÀI TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài tập 3: Đề 2
Cho biết: AB = h = 1 cm; OF = OF’ = f = 20 cm; OA = d = 30cm
Tính : A' B ' = h’ = ? cm; OA’ = h’ = ?cm
a) Dựng ảnh AB qua thấu kính



B
A’

O
A

F’

F

I

b)  FAB :  FOI ta có
AF AB
AF
AB
�
=
= ' '
FO OI
FO A B
OF
.
AB
1.20
1.20
� A' B ' =
=
=
= 2 cm
AF
AO  OF 30  20
OA AB
OA. A' B ' 30.2
'
�
c)  OAB :  OA’B’ ta có
=
=
=

= 60 cm
OA
OA' A' B '
1
AB
Vậy vật ảnh của AB cách thấu kính là 60 cm, cao 2 cm

Nguyễn Xuân Linh Trường THCS Phúc đồng

B’


CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH

DẠNG VẬT NẰM NGOÀI TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài tập4 Đặt vật sáng AB có chiều cao 6mm trước một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 12cm, và cách
thấu kính một khoảng d = 8 cm nằm trên trục chính .
a) Hãy trình cách dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính.và dựng ảnh của AB.
b) Tính độ cao của ảnh ?
c) Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính ?
Cho: OF = OF’ = f = 12 cm
OA = d = 8 cm
AB = h =6mm = 0,6 cm
T×m: A’B’ = h’ = ? cm
OA’ = d’ = ? cm
Giải
a) Dựng ảnh AB qua thấu kính và trình bày cách dựng
B’

B



I

O
F

A’

A

b)
Xét  BB’I :  OB’F’
'
'
BI BB '
OF ' .BB ' 12.BB '
’ OF .BB
�
=
OB
=
=
=
=1,5BB’ (1)
OF ' OB '
BI
OA
8

Xét  OAB :  OA’B’

OA OB
OA OB '  BB '
�
Có:
=
=
(2)
OA' OB '
OA'
OB '
Ta có:

OA 1,5 BB '  BB ' 1
OA 1
= �
=
' =
'
OA
1,5 BB
3
OA' 3

� OA’ =

3.OA 3.8
=
=24 cm

1
1
Nguyễn Xuân Linh Trường THCS Phúc đồng

F’


CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH
OA AB
OA' . AB 24.1
’ ’
�
Ta có:
=
A
B
=
=
=3 cm
OA' A' B '
8
OA
Vậy ảnh cách thấu kính 24 cm, và cao 3 cm
DẠNG VẬT NẰM TRONG TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Bài tập5 Đặt vật sáng AB có chiều cao 6mm trước một thấu kính phân kì có tiêu cự f = 12cm, và cách
thấu kính một khoảng d = 8 cm nằm trên trục chính .
d) Hãy trình cách dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính.và dựng ảnh của AB.
e) Tính độ cao của ảnh ?
f) Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính ?
Cho: OF = OF’ = f = 24 cm

OA = d = 8 cm
AB = h =2cm
T×m: A’B’ = h’ = ? cm
OA’ = d’ = ? cm
Giải
a) Trình bày và dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính .
B
I

B’

F’

A

A’

O

Xét  BIB’ :  OF’B’
BI
BB '
OF ' .BB ' OF' .BB '
’
�
Có
=
OB =
=
=

OF ' OB '
BI
AO
24.BB '
= 3BB’ (1)
8
Xét  OA’B’ :  OAB
3
OA' OB '
OA'
OB '
3BB '
�
Có :
=
=
=
=
OA OB
OA OB '  B ' B 3BB '  B ' B 4
�

’
OA.3 = 8.3 = 6 cm
OA' = 3
� OA =
4
4
OA 4

Ta có:

OA'
A' B '
OA' . AB 6.2
� A’B’ =
=
=
= 1,5 cm
8
OA
AB
OA
Nguyễn Xuân Linh Trường THCS Phúc đồng

F


CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH
DẠNG BÀI TẬP TÍNH TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Bài tập 6: Đặt vật AB vuông góc với trục chính của thấu kính phân kì sao cho A nằm trên trục chính và
cách thấu kính 60 cm thì ảnh cách thấu kính 20 cm.
a) Tính tiêu cự của thấu kính .
b) Biết AB = 1,5 cm. Tìm chiều cao của ảnh .
Cho biết: OA = d = 60 cm
OA’ = d’ = 20 cm
Tính: a) OF =OF’ = f = ? cm
b) A’B’ = h’ = ? cm
B
I

B’
A

�
F’

A’

O

Giải
a) Xét  A' B 'O :  ABO
OA' A' B '
Có
=
(1)
OA
AB
Xét  A' B ' F ' :  OF' I
A' B ' A' F '
A' B ' A' F '
Có
=
do OI = AB �
=
(2)
OI
OF
AB OF'
OA' A' F '

OA' OF'  A'O
�
�
Từ (1) và (2)
=
=
(3) thay số vào(3) ta có
OA
OF'
OA
OF'
20 OF'  20
� 20OF’ = 60(OF’ – 20)
=
60
OF'
20OF’ = 60OF’ – 1200
1200 = 60OF’ – 20OF’
1200 = 40OF’
Vậy OF’ = 1200/40 = 30 cm
OA' . AB 20.1,5
b) Từ (1) ta có A’B’ =
=
= 0,5 cm
60
OA
Vậy Tiêu cự của thấu kính là : 30 cm
ảnh A’B’ cao 0,5 cm

Nguyễn Xuân Linh Trường THCS Phúc đồng

�
F


CÁC DẠNG BÀI TẬP QUANG HÌNH – NGUYỄN XUÂN LINH
Bài tập 7: Dùng máy ảnh để chụp ảnh của một vật cao 120cm, cách máy ảnh 3,6m. Sau khi tráng
phim thì thấy ảnh cao 1,2m.
a) Tính khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh.
b) Tính tiêu cự của thấu kính dùng làm vật kính của máy ảnh.
Cho biết: AB = h = 120cm
OA = d = 3,6m = 360cm
A’B’ = h’ = 1,2cm
Tính:a) OA’ = d’ = ? cm
b) OF = OF’ = f = ?cm
Giải

B

I

A

F’

O

F’



P

A’

F
B’

Q

a) Xét  OA' B ' :  OAB có

OA'
A' B '
OA. A' B ' 360.1, 2
� OA' =
=
=
= 3,6 cm
120
OA
AB
AB

b) ) Xét  A' B ' F ' :  OIF'
A' F ' A' B ' A' B '
A' F ' A' B '
OA'  OF' A' B '
�
�

có
=
=
Do
OI
=
AB
=
=
OF'
OI
AB
OF'
AB
OF'
AB
'
1,
2
3, 6  OF
� 120(3,6-OF’) = 1,2 . OF’
Thay số vào ta có
=
'
120
OF
432- 120OF’ = 1,2OF’
432 = 1,2OF’ + 120OF’
432 = 121,2 OF’
OF’ = 432/121,2 �3,56 cm

Vậy Khoảng cách từ phim đến vật kính là 3,6 cm
�3,56 cm
Tiêu cự của vật kính là

Nguyễn Xuân Linh Trường THCS Phúc đồng