sinh 12 bài tập vàlí thuyết biến động số lượng cá thể của quần thể

BÀI GIẢNG: BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
CHUYÊN ĐỀ: CÁ THỂ - QUẦN THỂ - QUẦN XÃ SINH VẬT
MÔN SINH LỚP 12
THẦY GIÁO: NGUYỄN ĐỨC HẢI – TUYENSINH247.COM

I. Biến động số lượng cá thể của quần thể:
- Khái niệm: là sự tăng hay giảm số lượng cá thể của quần thể sinh vật
Là sự phản ứng của quần thể trước sự thay đổi của các điều kiện môi trường
Gồm 2 loại:
+ Biến động theo chu kỳ
+ Biến động không theo chu kỳ.
1. Biến động theo chu kỳ
- Số lượng cá thể thay đổi theo chu kỳ
- Nguyên nhân: sự thay đổi theo chu kỳ của các yếu tố môi trường
+ Theo chu kỳ ngày đêm: Nhóm sinh vật có kích thước nhỏ, tuổi thọ ngắn
+ Chu kỳ tuần trăng, hoạt động thuỷ triều
+ Chu kỳ mùa
+ Chu kỳ nhiều năm
2. Biến động không theo chu kỳ
- Số lượng cá thể thay đổi đột ngột và không theo chu kỳ
- Thay đổi đột ngột của môi trường sống
VD: Cháy rừng, động đất
- Sự khai thác quá mức của con người thường ảnh hưởng xấu tới quần thể có phạm vi phân bố rộng
II. Nguyên nhân biến động số lượng cá thể của quần thể
Có 2 nhóm nguyên nhân
+ Sự thay đổi của ccá nhân tố sinh thái vô sinh
+ Sự thay đổi của các nhân tố sinh thái hữu sinh
1. Sự thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố vô sinh thay đổi → thay đổi các quá trình sinh lý của sinh vật
Điều kiện thuận lợi: Sức sinh sản tăng, tỷ lệ tử vong giảm, …→ số lượng cá thể tăng
Điều kiện bất lợi: Sức sinh sản giảm, tử vong tăng, sức sống của con non thấp..

Tác động trực tiếp, 1 chiều lên sinh vật, không phụ thuộc vào mật độ cá thể → nhân tố sinh thái không phụ thuộc
mật độ
1

Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


- Nhân tố khí hậu tác động mạnh và rõ rệt nhất
2. Sự thay đổi của các nhân tố sinh thái hữu sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh tác động mạnh tới sự thay đổi về số lượng
→ Nhân tố sinh thái phụ thuộc vào mật độ
+ Những loài có khả năng bảo vệ lãnh thổ kém/ không có khả năng bảo vệ lãnh thổ → số lượng cá thể phụ thuộc
nhiều vào số lượng kẻ thù
+ Những loài có khả năng bảo vệ lãnh thổ: số lượng cá thể phụ thuộc vào sự cạnh tranh để bảo vệ lãnh thổ
III. Sự điều chỉnh số lượng cá thể trong quần thể
- Quần thể có xu hướng tự điều chỉnh số lượng cá thể phù hợp với điều kiện với khả năng cung cấp của môi trường
sống.
- Khi điều kiện sống thuận lợi: Sức sinh sản tăng, tỷ lệ tử vong giảm, nhập cư tăng → số lượng cá thể tăng lên
nhanh chóng
- Khi điều kiện sống bất lợi: Sức sinh sản giảm, tử vong tăng, sức sống của con non thấp, xuất cư tăng → số lượng
cá thể giảm mạnh
- Sự điều chỉnh dựa trên sự thay đổi mối quan hệ giữa sinh sản và tử vong.
- Trạng thái cân bằng của quần thể là: Là khi số lượng cá thể của quần thể ổn định phù hợp với khả năng cung cấp
của môi trường sống
- Cân bằng khi: mức sinh sản + mức nhập cư = mức tử vong + xuất cư
Trong tự nhiên các quần thể luôn có xu hướng điều chỉnh số lượng về trạng thái cân bằng
IV. Ý nghĩa
- Xác định đúng thời gian để vật nuôi cây trồng phát triển tốt và cho năng suất cao
- Chủ động trong việc hạn chế sự phát triển quá mức của các loài sinh vật gây hại
Học tập tốt cùng Tuyensinh247.com

2

Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!