Bài 39: Biến động số lượng cá thể của quần thể

Cá thể Quần thể Quần xã Hệ sinh thái Sinh quyển
SINH VẬT
MÔI TRƯỜNG
QUYẾT
ĐỊNH
TÁC
ĐỘNG
TRỞ LẠI

1.Kích thước quần thể là gì? Cho VD?
2.Kích thước quần thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?
3.Kích thước về số lượng của quần thể sinh vật có
phải là một hằng số theo thời gian không?
Thời gian (năm)
Số lượng
0

1.VD:
- Số lượng cây dương xỉ giảm
mạnh do cháy rừng.
- Số lượng muỗi tăng vào mùa
hè.
- Số lượng thỏ, mèo rừng tăng
giảm theo chu kỳ 9-10 năm.
2.Định nghĩa:
Là sự tăng hoặc giảm số lượng
cá thể trong quần thể.
3.Phân loại:
I.KHÁI NIỆM

Nêu một số ví dụ về biến động số lượng
cá thể trong quần thể mà em biết ?
Có các dạng biến động số lượng nào ?
Hoàn thành PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 ?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1:
TÌM CÁC DẠNG BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
(Thời gian: 3 phút)
BIẾN ĐỘNG ? (1) ? (2)
VÍ DỤ
- Số lượng ếch tăng mạnh vào
mùa mưa.
- Số lượng muỗi tăng vào mùa
hè.
- Số lượng mèo rừng tăng
giảm theo chu kỳ 9-10 năm.
- Biến động số lượng cá cơm
ở biển Peru 10-12 năm.
- Số lượng nấm men tăng mạnh
trong vại dưa.
- Số lượng cây dương xỉ giảm
mạnh do cháy rừng.
- Số lượng gà ở Thái Nguyên
giảm mạnh do dịch cúm gia cầm
H5N1.
- Số lượng cá thu giảm mạnh do
sự đánh bắt quá mức của ngư
dân ven biển.
Nhận xét
Nguyên nhân

THEO CHU KỲ
KHÔNG THEO CHU KỲ
Số lượng cá thể của quần
thể biến động theo chu kỳ.
Số lượng cá thể của quần thể
biến động một cách đột ngột.
Do những thay đổi có chu kỳ
của điều kiện môi trường.
-Sự thay đổi bất thường của điều
kiện môi trường.
-Hoạt động khai thác tài nguyên
thiên nhiên quá mức của con
người.
Nhận xét đặc điểm chung của các dạng
biến động số lượng trong mỗi cột ?
Hãy xác định dạng biến động số lượng cá
thể của quần thể ở mỗi cột?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Xác định nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể quần thể
(Thời gian: 5 phút)
QUẦN THỂ NGUYÊN NHÂN GÂY
BIẾN ĐỘNG QUẦN THỂ
Nhóm
NTST
Cáo ở đồng rêu phương Bắc Số lượng chuột lemmus.
Sâu hại mùa màng
Cá cơm ở vùng biển Peru
Chim cu gáy
Muỗi

Ếch nhái
Bò sát, ếch nhái ở miền Bắc Việt Nam
Bò sát, chim nhỏ, gặm nhấm
Động thực vật rừng U Minh
Thỏ ở Australia
Cây trồng, khí hậu.
Dòng nước nóng.
Nguồn thức ăn (lúa, ngô…)
Nhiệt độ, độ ẩm.
Mùa mưa.
Nhiệt độ (<8
o
C)
Lũ lụt thất thường.
Cháy rừng.
Virus gây bệnh u nhầy.
HS
VS,HS
VS
HS
VS
VS
VS
VS
VS
HS
Số lượng cá cơm tăng hay giảm có làm thay đổi nhiệt độ
của dòng nước nóng không ? Có làm cho dòng nước nóng
chảy vào thời điểm khác hay không ?
Trên cơ sở kết quả PHT hãy xác định các nguyên nhân

chính gây nên biến động số lượng cá thể trong quần thể?