* TD: Cho 13g Zn tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, sau phản ứng thu đợc
hiđro và dung dịch muối. Hãy tính:
a) Thể tích khí hiđro thu đợc ở đktc.
b) Khối lợng dung dịch muối tạo thành.
Giải
- Tính số mol kẽm (Zn) tham gia phản ứng:
n
Zn
=
)(2,0
65
13
mol
M
m
Zn
Zn
==
- PTHH: Zn + 2HCl
ZnCl
2
+ H
2
1mol 1mol 1mol
0,2 mol y mol x mol
a) Số mol H
2
tạo thành: x =
)(2,01.
1
2,0
mol
=
=>
)(48,44,22.2,04,22.
2
litnV
H
===
b) Số mol ZnCl
2
tạo thành: y =
)(2,01.
1
2,0
mol
=
=> Khối lợng muối:
)(2,27136.2,0.
2
gMnm
ZnCl
===
Dạng 2: Cho biết khối lợng của 2 chất tham gia, tìm khối lợng của chất tạo
thành.
* Loại này, trớc hết phải xác định xem, trong 2 chất tham gia chất nào phản ứng
hết, chất nào còn d. Sản phẩm chỉ đợc tính theo chất tham gia nào phản ứng hết
(áp dụng nh dạng 1)
* Để trả lời câu hỏi trên ta làm nh sau:
Giả sử có phản ứng: A + B
C + D
Với số mol cho ban đầu của A là a mol, của B là b mol.
So sánh hai tỉ số Chất phản ứng hết Sản phẩm tính theo
Nếu:
n
b
m
a
=
A, B đều hết A hoặc B
n
b
m
a
>
B hết Theo B
n
b
m
a
<
A hết Theo A
Nội dung bài toán trên có thể giải đơn giản nếu ta cố gắng hiểu và giải theo ph-
ơng pháp 3 dòng qua TD sau.
* TD: Nếu cho 11,2g Fe tác dụng với 18,25g HCl thì sau phản ứng sẽ đợc những
chất nào ? Bao nhiêu gam?
Giải
Tính số mol:
)(2,0
56
2,11
moln
Fe
==
)(5,0
5,36
25,18
moln
HCl
==
Phản ứng: Fe + 2HCl
FeCl
2
+ H
2
Ban đầu cho: 0,2 0,5 0 0
Phản ứng: 0,2 2.0,2 0,2 0,2
Sau phản ứng: 0 0,1 0,2 0,2
(Vì
2
5,0
1
2,0
<
nên Fe phản ứng hết; 0,2 mol)
Theo PTPƯ thì số mol HCl phản ứng gấp đôi số mol Fe
n
HCl
(phản ứng) = 2.0,2 = 0,4 (mol)
FeHFeCl
nnn
==
22
p.
Vậy sau phản ứng thu đợc:
gm
FeCl
4,25127.2,0
2
==
gm
H
4,02.2,0
2
==
HCl
m
d
g65,35,36.1,0
==
Dạng 3: Hiệu suất phản ứng (H%):
* Trong phản ứng: A + B
C + D
a) Nếu hiệu suất tính theo chất sản phẩm (C hoặc D):
Lợng sản phẩm thực tế x 100%
H% = (1)
Lợng sản phẩm lí thuyết (tính theo phản ứng)
Lợng sản phẩm lí thuyết x H%
Suy ra: Lợng sản phẩm thực tế =
100%
b) Nếu hiệu suất tính theo chất ban đầu (A hay B):
- Phải tính theo chất ban đầu nào phản ứng thiếu.
Lợng (A) phản ứng x 100%
H% = (2)
Lợng (A) cho ban đầu
- Cần nhớ rằng H%
100%
* TD: Ngời ta điều chế vôi sống (CaO) bằng cách nung đá vôi (CaCO3). Lợng
vôi sống thu đợc từ 1 tấn đá vôi có chứa 10% tạp chất là 0,45 tấn.
Hãy tính hiệu suất phản ứng.
Giải
3
CaCO
m
tinh khiết
= 1x
9,0
100
90
=
tấn
Phơng trình phản ứng đợc biểu diễn nh sau:
CaCO
3
o
t
CaO + CO
2
1mol 1mol 1mol
100g 56g
100 t 56 t
0,9t xt
=> x = 0,504 t (khèi lîng lý thuyÕt)
VËy hiÖu suÊt ph¶n øng lµ: 0,45
H% = x 100% = 89,28%
0,504