bai 4 su dung bien trong chuong trinh

Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

Tuần: 7
Tiết: 11

Ngày soạn: 02/09/2010
Ngày dạy: 30/09/2010
Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH

I. MỤC ĐÍCH :
1. Kiến thức
 Biết khái niệm biến, hằng;
 Hiểu cách khai báo, sử dụng biến, hằng;
 Biết vai trị của biến trong lập trình;
 Hiểu lệnh gán.
2. Kỹ năng
Khai báo, sử dụng được biến trong một bài tập cụ thể.
3. Thái độ
Nghiêm túc trong học tập
II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
1. Phương pháp: Thuyết trình , vấn đáp và trực quan,..
2. Phương tiện:
GV: Giáo án + tài liệu tham khảo + bảng phụ có liên quan.
HS: Xem bài mới trước ở nhà
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp (1')
2. Kiểm tra bài cũ

Kiểm tra 15 phút.
Đề: Hãy viết các biểu thức tốn học sau bằng các kí hiệu trong ngôn ngữ
Pascal:

Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

2. Bài mới: (3')
Gợi động cơ: Hoạt động cơ bản của chương trình máy tính là xử lí
dữ liệu. Trước khi được máy tính xử lí, mọi dữ liệu nhập vào đều được lưu
trong bộ nhớ của máy tính. Ví dụ, nếu muốn cộng hai số a và b, trước hết hai
số đó sẽ được nhập và lưu trong bộ nhớ máy tính, sau đó máy tính sẽ thực
hiện phép cộng a + b. Vậy làm thế nào chương trình biết chính xác dữ liệu
cần xử lí được lưu ở vị trí nào trong bộ nhớ? Bài học hơm nay sẽ giúp các
em giải quyết vấn đề đã nêu:
T
Hoạt động của Giáo Viên
Hoạt động của
Nội Dung
G
Học Sinh
20

Hoạt động 1: Tìm hiểu biến là cơng cụ trong lập trình (20')
- Quan sát theo 1. Biến là
’ - Giáo viên treo 2 bảng phụ:
Bảng 1:
dõi, ghi nhận lại cơng
cụ
VD 1: Chương trình tính diện tích hình trịn
trong lập
Begin
trình
Write ('Dien tich hinh tron co ban kinh
r=2 la: ', 3.14*2*2);
readln;
End.
Bảng 2:
VD 2: Chương trình tính diện tích hình trịn.
Var
R: Integer;
Begin
Write ('Nhap ban kinh hinh tron R=: ');
readln(R);
Write ('Dien tich hinh tron la: ', 3.14*R*R);
readln;
end.
-Ở ví dụ 1 màn hình kết quả sẽ có gì khi nhấn
- Nhớ lại kiến
Alt+F9,Crtl + F9 và Alt+F5?
thức, thảo luận
Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011

===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

-Ở ví dụ 2 màn hình kết quả sẽ có gì khi nhấn trả lời
Alt+F9,Crtl + F9 và Alt+F5?
-Hiểu được hoạt
→Nhận xét
động
chương
trình ở VD 2
- Vậy hai chương trình này có điểm nào giống -Thảo luận, nêu
và khác nhau?
điểm giống khác
của chương trình
- Với cách viết như VD1 nếu muốn tính diện
tích của một hình trịn khác thì lại phải vào
chương trình để sửa lại nên sẽ rất mất thời gian,
đó là chưa kể người sử dụng phải biết lập trình,
hiểu chương trình thì mới sửa được. Ở đoạn
chương trình trên cô đã sử dụng biến nhớ R để
lưu trữ giá trị bán kính mà người dùng nhập
vào bộ nhớ chương trình cho phép người sử
dụng nhập từ bàn phím bán kính của hình trịn,
sau đó tính tốn diện tích và hiển thị kết quả ra

màn hình.

- Thấy được sự
khác nhau của hai
chương trình, và
ưu điểm của
chương trình 2.

- Liên hệ với khái
niệm biến mà các
- Vậy R gọi là gì?
em đã được làm
→Trong Pascal R được gọi là biến.
quen trong mơn
Tốn, trả lời.
- Suy luận, kết
hợp SGK trả lời
- Biết được khái - Biến được
- Vậy biến trong chương trình dùng để làm gì? niệm biến, ghi dùng để lưu
Và có đặc điểm gì?
nhận.
trữ dữ liệu
Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

và dữ liệu
được biến
lưu trữ có
thể thay đổi
trong khi
thực hiện
chương
trình.

-Dữ liệu do biến lưu trữ gọi là gì?
→Nhận xét

- Giáo viên yêu cầu HS đọc ví dụ 1 SGK/29
GV yêu cầu HS viết lệnh in kết quả của 15+5
ra màn hình.
GV: Nếu để in 2 giá trị bất kì ra màn hình
được nhập trước từ bàn phím thì câu lệnh trên
có cịn đúng hay khơng? Sửa lại cho đúng

- Nhận xét

- Dữ liệu
- Đó là giá trị của do biến lưu
biến.
trữ
được
gọi là giá

trị của biến.

- Đọc ví dụ
- Writeln(15+5);

HS: Ta gán sử
dụng biến X để
lưu số hạng thứ
nhất được nhập
vào từ bàn phím,
sử dụng biến Y
để lưu số hạng
thứ hai được
nhập vào từ bàn
phím.
Writeln(X+Y);
- Hiểu được ví
dụ.

Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

Giáo viên yêu cầu học đọc vd2 SGK/30.

- Đọc vd.

* Gv giới thiệu ví dụ 2:
Giả sử cần tính giá trị của các biểu thức

HS thực hiện:

100  50
100  50
và
và ghi kết quả ra màn hình.
3
5

Chúng ta có thể tính các biểu thức này một
cách trực tiếp. Tuy nhiên, để ý rằng tử số trong
các biểu thức là như nhau. Do đó có thể tính giá
trị tử số và lưu tạm thời trong một biến trung
gian X, sau đó thực hiện các phép chia.
15’
Hoạt động 2:Tìm hiểu cách khai báo biến (15')
- GV: Đưa ví dụ sau : a) R=2, b) R=2,5. Yêu - HS: Tên biến:
cầu HS nêu tên biến và giá trị của biến thuộc R, a) giá trị số
loại số gì?
nguyên, b) giá trị
số thực.
- GV Để sử dụng được biến trong chương trình - Biết được,
thì biến phải được khai báo trước khi sử dụng. muốn sử dụng

biến phải khai
Giáo viên giới thiệu cách khai báo biến
báo. Ghi bài.
- Giáo viên treo bảng phụ có VD lên bảng
var m,n : integer;
S, dientich: real;
thong_bao: string;

2.
Khai
báo biến:
Việc khai
báo
biến
gồm:
- Khai báo
tên biến
- Khai báo
kiểu
dữ
- Quan sát, hiểu liệu
của
ví dụ.
biến.

và giải thích ví dụ. Tên biến phải tuân theo quy
tắc đặt tên của ngôn ngữ Pascal, Kiểu dữ liệu là
một trong các kiểu dữ liệu đã học.
- GV hỏi HS: từ khóa được dùng để khai - HS: var là từ
khóa dùng để

báo biến là gì?
khai báo,
- m, n là các
- Biến m.n thuộc kiểu gì?
biến có kiểu
ngun (integer),
- dientich là các VD:

Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

- Biến S, dientich thuộc kiểu gì ?
-

Biến thong_bao thuộc kiểu gì ?

biến có kiểu thực
(real),
- thong_bao là
biến kiểu xâu
(string).

Var
- Vậy cú pháp khai báo biến trong Pascal?
<Tênbiến>:- Giáo viên nhấn mạnh: "Tuỳ theo ngơn ngữ lập
dữ liệu>;
trình cú pháp khai báo biến có thể khác nhau"

Var m, n:
integer;
S,
dientich:
Real;
Thong
bao: String;

- Ghi nhớ chú ý
IV. Củng cố: (5')
Giáo viên chốt lại kiến thức, yêu cầu một vài học sinh nhắc lại kiến
thức đã học
V. Dặn dò: (1')
Yêu cầu học sinh về nhà học bài, xem trước phần còn lại của bài.
VI. Rút kinh nghiệm:
 Thời gian:
…………………………………………………………………………
 Nội dung:
…………………………………………………………………………
 Phương pháp:
…………………………………………………………………………
 Học sinh:
………………………………………………………………………

Tuần: 7
Tiết: 12

Ngày soạn: 02/09
Ngày dạy: 25/09

Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH (tt)
I. MỤC ĐÍCH :
1. Kiến thức
 Biết khái niệm biến, hằng;
 Hiểu cách khai báo, sử dụng biến, hằng;
 Biết vai trò của biến trong lập trình;
 Hiểu lệnh gán.
2. Kỹ năng
Khai báo, sử dụng được biến trong một bài tập cụ thể
3. Thái độ
Nghiêm túc trong học tập
II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :

1. Phương pháp: Thuyết trình , vấn đáp và trực quan,..
2. Phương tiện:
GV: Giáo án + tài liệu tham khảo + bảng phụ có liên quan
HS: Xem bài mới trước ở nhà
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp (1')
2. Kiểm tra bài cũ (6’)
Yêu cầu:
- Biến dùng để làm gì? Cách khai báo biến?
* Đáp án:
- Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có
thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
* Việc khai báo biến gồm:
- Khai báo tên biến
- Khai báo kiểu dữ liệu của biến
Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

16
’

3. Bài mới:

Hoạt động của Giáo Viên
Hoạt động của HS
Nội Dung
Hoạt động 1: Giới thiệu cách sử dụng biến trong chương trình (16')
4. Sử dụng biến trong
chương trình :
- GV: Sau khi khai báo, ta có
thể sử dụng các biến trong
chương trình.
- Ghi bài
- Giới thiệu cách sử dụng biến
trong chương trình.
- GV lưu ý HS: Kiểu dữ liệu
của giá trị được gán cho biến
phải trùng với kiểu của biến
và khi được gán một giá trị
mới, giá trị cũ của biến bị xố
đi. Ta có thể thực hiện việc
gán giá trị cho biến tại bất kì
thời điểm nào trong chương
trình.
- GV nhấn mạnh: Tuỳ theo
ngơn ngữ lập trình, cách viết
lệnh gán cũng có thể khác
nhau. Ví dụ, trong ngơn ngữ
Pascal, người ta dùng phép
gán là dấu kép ":=" để phân
biệt với phép so sánh là dấu
bằng (=).

Các thao tác có thể thực
hiện với các biến là
- Gán giá trị cho biến;
+ Dùng phép gán:
- Ghi nhớ chú ý để
Câu lệnh gán giá trị
làm bài tập
cho biến có dạng:
Tên biến ¬ Biểu
thức cần gán giá trị cho
biến;
Trong ngơn ngữ
Pascal, kí hiệu phép gán
là dấu :=
+ Dùng lệnh nhập giá
- Ghi nhớ lời giảng
trị từ bàn phím
của giáo viên.
Trong Pascal là lệnh
Read (Tênbiến); hoặc
Readln(Tênbiến);
- Tính tốn với các biến.

- Treo bảng phụ :
Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================


Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

- Quan sát bảng phụ
Lệnh
Ý nghĩa
x:=12;
x:=y;
x:=(a+b)/2;
x:=x+1;
- Yêu cầu học sinh điền vào ý - Lên bảng điền vào ý
nghĩa của lệnh
nghĩa của lệnh.
- Cả lớp nhận xét
- GV giải thích
- Hiểu, ghi nhận.
15’
Hoạt động 2: Tìm hiểu hằng (15')
4. Hằng
- GV: Ngồi cơng cụ chính để - Lắng nghe, ghi nhận
- Hằng là đại lượng
lưu trữ dữ liệu là biến, các
dùng để lưu dữ liệu có giá
ngơn ngữ lập trình cịn có
trị khơng đổi trong suốt
cơng cụ khác là hằng. Khác
chương trình
với biến, hằng là đại lượng có

-Việc khai báo hằng
giá trị khơng đổi trong suốt
gồm: Khai báo tên hằng,
q trình thực hiện chương
sau đó gán ngay giá trị
trình.
cho hằng.
- Giống như biến, muốn sử
VD:
dụng hằng, ta cũng cần phải
Const pi = 3.14;
khai báo tên của hằng. Tuy
Bankinh = 2;
nhiên hằng phải được gán giá
trị ngay khi khai báo.
Hiểu được ví dụ trong
- Tên hằng cũng phải SGK
tuân theo quy tắc đặt tên của
ngơn ngữ lập trình.
- GV lấy VD về khai báo
hằng trong pascal và giải
thích cho HS
- const là từ khoá để
khai báo hằng,
- Các hằng pi, bankinh
Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================

Trường THCS Tân Thuận Đông

Giáo Án Tin Học Lớp 8

===============================================================================================

được gán giá trị
tương ứng là 3.14 và
2.
Với khai báo trên, để
tính chu vi của hình trịn, ta - Thảo luận trả lời
có thể dùng câu lệnh sau:
chuvi:=2*pi*bankinh;
- GV: Vậy lợi ích của việc sử
dụng hằng là gì?
- Nhận xét, đưa ra vài ví dụ - Nhận biết các lệnh
khơng hợp lệ.
không hợp lệ về hằng.
IV. Củng cố: (5')
- Nhắc lại cách sử dụng biến trong chương trình
- Hằng là đại lượng như thế nào?
- Cách khai báo hằng?
- Nêu sự giống nhau và khác nhau giữa hằng và biến, cách khai báo?
- Làm câu 1, 2, 3 SGK/33
V. Dặn dò: (2')
Xem lại bài và đọc trước bài thực hành 3 “Sử dụng biến trong
chương trình ”.
- Làm các bài tập 4,5 SGK/33
VI. Rút kinh nghiệm:
 Thời gian:

…………………………………………………………………………
 Nội dung:
…………………………………………………………………………
 Phương pháp:
…………………………………………………………………………
 Học sinh:
…………………………………………………………………………
-

Người soạn: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Năm học: 2010- 2011
===============================================================