MODULE TH 31, 32 tổ CHỨC dạy học cả NGÀY

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO
TẠO .......
TRƯỜNG TIỂU HỌC ...........

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------

BÀI THU HOẠCH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN
MODULE TH 31: TỔ CHỨC DẠY HỌC CẢ NGÀY
Họ và tên: ..........................................................................................................................
Chức vụ: ............................................................................................................................
Đơn vị: ..............................................................................................................................
Dạy lớp: ............................................................................................................................
* Tiểu học là bậc nền tảng, là nền móng cho hệ thống giáo dục, đặt cơ sở ban đầu cho sự
hình thành và phát triển nhân cách của học sinh sau này. Đối với học sinh tiểu học, hoạt
động trong nhà trường là chủ đạo, nhà trường là nơi tổ chức các hoạt động chuyên biệt, là
nơi giáo dục trẻ theo mục tiêu giáo dục của bậc học. Bởi vậy nhà trường là nơi diễn ra
cuộc sống của trẻ, là nơi trẻ bộc lộ khả năng, năng lực, nhân cách một cách đầy đủ, rõ
ràng nhất.
* Việc thực hiện dạy học cả ngày nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục tiểu học, đó là:
Giúp HS hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẫm mỹ và các kỹ năng cơ bản để HS tiếp tục học trung học cơ sở.
A. Mục tiêu
* Thực hiện dạy học cả ngày nhằm:
- Thực hiện tốt mục tiêu giáo dục tiểu học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
- Giảm sức ép, tránh quá tải làm cho việc học tập của HS ở trường hứng thú hơn. Xây
dựng môi trường giáo dục thân thiện với HS ở trường và ở từng lớp học. Dạy học cả ngày
sẽ mang đến cho các em những giờ học nhẹ nhàng, tự nhiên, hiệu quả, phù hợp với đặc
điểm tâm sinh lý. Góp phần hình thành ở các em những cơ sở ban đầu cho sự phát triển
nhân cách của con người, phù hợp với đặc điểm của xã hội hiện đại: tự tin, năng động,

sáng tạo, giàu lòng nhân ái, có khả năng hợp tác và hội nhập.
- Thực hiện dạy học phân hóa, HS sẽ có nhiều cơ hội để phát huy những khả năng và sở
thích, nhu cầu của cá nhân người học sẽ được đáp ứng tốt hơn; HS yếu kém có nhiều cơ
hội được quan tâm giúp đỡ hơn để đạt Chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình.
- Dạy học cả ngày mang lại cơ hội được học tập trong môi trường thuận lợi cho mọi trẻ


em, đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em gái. Đồng
thời, góp phần tạo sự bình đẳng về quyền lợi học tập cho trẻ em ở những vùng, miền khác
nhau, có điều khiện kinh tế không giống nhau.
B. Nội dung
1. Về lí luận
Tìm hiểu một số khái niệm có liên quan như: giáo dục tiểu học, nhà trường, trường tiểu
học, mô hình, trường tiểu học hai buổi/ngày. Trường TH hai buổi/ngày được đề tài sử
dụng để nghiên cứu đó là trường tiểu học tổ chức cho HS được giáo dục ở nhà trường cả
buổi sáng và buổi chiều. Trong trường có thể có một bộ phận/toàn bộ HS bán trú.
Phân tích cơ sở pháp lý, cơ sở giáo dục học, cơ sở xã hội, cơ sở tâm - sinh lý của dạy học
hai buổi/ ngày.
Xác định một số yếu tố cơ bản trong cấu trúc của một mô hình giáo dục có hiệu quả.
2. Về thực tiễn
Phân tích kinh nghiệm giáo dục tiểu học ở nước ngoài cho thấy:
- Hoạt động giáo dục ở nhà trường tiểu học: bên cạnh chương trình chung có những nội
dung dạy học tự chọn nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của HS.
- Công tác quản lý và tổ chức hoạt động giáo dục: Sự tự chủ tự chịu trách nhiệm của nhà
trường tăng lên, trách nhiệm quản lý nhà trường thuộc Hội đồng nhà trường.
- Về thời lựợng và kế hoạch giáo dục: Ở nhiều nước trên thế giới HS tiểu học được học cả
ngày ở trường. Đa số các nước thực hiện hoặc hướng tới thực hiện tuần 5 ngày học. So
với các nước, thời lượng học của HS tiểu học Việt Nam thuộc loại thấp. Ở Anh, các
trường thường theo 3 mô hình sau: Mô hình 1: buổi sáng Toán, Tiếng Anh; Buổi chiều:
các môn khác; Mô hình 2: Toán + Tiếng Anh + môn khác để đa dạng hóa việc sử dụng

buổi sáng; Chiều: các môn khác; Mô hình 3: Toán + Tiếng Anh dạy vào các thời điểm
khác nhau những lúc HS cảm thấy khỏe khoắn. Công tác bán trú, nhiều nước cung cấp
bữa ăn trưa miễn phí cho HS.
- Đội ngũ CBQL, GV: GV dạy hầu hết các môn. Ngoài ra có các GV chuyên biệt dạy thể
dục, nghệ thuật, ngoại ngữ,…. 5/ Sự phối hợp gia đình, cộng đồng, nhà trường: Chú trọng
đến sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng, coi đây là một tiêu chí quan
trọng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của trường tiểu học.
- Về cách tổ chức: Khá đa dạng tùy theo điều kiện của nhà trường, có thể một khối lớp
hoặc vài khối lớp được học hai buổi/ ngày; các lớp bán trú học hai buổi/ngày; các trường


học hai buổi/ngày,.…
- Về chương trình và kế hoạch dạy học: Chương trình tiểu học mới được thiết kế cho
trường học 1 buổi/ngày thực hiện được. Các trường tiểu học hai buổi/ ngày học theo
chương trình chung.
- Điều kiện thực hiện: điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí, đội ngũ, nhu cầu học hai
buổi/ ngày.
- Kết quả giáo dục: Thực tế khẳng đinh học hai buổi/ ngày là một chủ trương đúng đắn
góp phần thực hiện có hiệu quả việc triển khai đổi mới chương trình, SGK nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện, hạn chế dạy thêm, học thêm tràn lan, góp phần đảm
bảo công bằng trong giáo dục. Chất lượng dạy học được khẳng định rõ nét ở những lớp tổ
chức dạy hai buổi/ngày. Kết quả học tập của HS học hai buổi/ngày cao hơn.
- Về nội dung giáo dục: Bên cạnh việc đảm bảo kế hoạch dạy học chung, các trường đã
dành thời gian để rèn luyện kĩ năng cho HS, đặc biệt là Toán, Tiếng Việt,… tổ chức dạy
tự chọn, bồi dưỡng HS giỏi, giúp đỡ HS yếu.
- Về các thức tổ chức các hoạt động giáo dục: Hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục
cũng đa dạng, phong phú theo hướng cá thể hóa HS. Nhìn chung các trường học hai buổi/
ngày từ thứ hai đến thứ 6, buổi sáng 4 tiết, buổi chiều 3 tiết. Việc phân bổ thời lượng tăng
thêm khá đa dạng, có thể tùy vào mục đích, quan điểm riêng của nhà trường, điều kiện
CSVC, GV của trường.

- Về đội ngũ: Các trường đều có GV có trình độ chuyên môn tốt, có GV dạy các môn
chuyên biệt như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mĩ thuật,.…
- Về điều kiện CSVC: Các trường đều có phòng máy tính, phòng âm nhạc, phòng mĩ
thuật, phòng thư viện,.… Một số trường có CSVC khá tốt.
- Về công tác bán trú: Nhiều trường đã tổ chức tốt công tác bán trú cho HS. Một số
trường có bảo mẫu chịu trách nhiệm về giờ ăn, ngủ của HS, GV không phải lo.
- Kết quả đạt được khi thực hiện dạy học hai buổi/ ngày: Nhìn chung dạy học hai buổi/
ngày đã nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. HS được quản lý ở trường cả ngày có
điều kiện để rèn luyện văn hóa, đạo đức, thể chất. HS được học thêm các tiết Mĩ thuật,
Âm nhạc, Thể dục, các môn tự chọn khác và các hoạt động ngoại khóa, rèn luyện kỹ năng
sống, PP tự học và có nhiều thời gian luyện tập thực hành. Học cả ngày giúp HS rèn
luyện tính tập thể, tinh thần đoàn kết, tính cộng đồng, tinh stự lập, nếp sống khoa học,….
GV dạy hai buổi/ngày sẽ năng động, tích cực đầu tư vào các hình thức tổ chức dạy học để
thu hút HS và nâng cao chất lượng dạy học.


Đề xuất phương hướng vận dụng mô hình cho khu vực thành thị và nông thôn: Đối tượng
vận dụng chính: thành phố, thị xã, thị trấn, khu công nghiệp, nông thôn phát triển. Thời
lượng: 7h30/ ngày, sáng: 3h30 phút: Tiếng việt, Toán, Khoa học, Lịch sử và Địa lý: 40
phút x 3 tiết = 120 phút; Môn khác, hoạt động GD, tự chọn: 30 phút x 2 tiết = 60 phút;
Giải lao: 30 phút. Tổng: 210 phút. Trưa: 2 giờ, ăn trưa (hoạt động GD): 60 phút; Nghỉ
trưa: 60 phút. Tổng: 120 phút. Chiều: 2h30 phút, tự học, môn khác, tự chọn, hoạt động
GD: 30 phút x 4 tiết = 120 phút; Giải lao: 30 phút. Tổng: 150 phút. Phương án vận dụng:
- Ở một số địa bàn, chẳng hạn vùng nông thôn, các điểm trường gần khu vực dân cư HS
về nhà vào buổi trư thì sẽ không có nội dung buổi trưa như trên.
- Trên đây là thời lượng tối đa, tùy theo điều kiện thực tế của nhà trường mà có thể giảm
bớt số tiết nhưng không giảm quá 5 tiết/tuần. Khi phân bố thời lượng và xác đinh nội
dung cần đảm bảo theo thứ tự ưu tiên sau: Chương trình GD chung, đảm bảo đạt chuẩn
tối thiểu và GD toàn diện (đặc biệt với các đối tượng HS có hoàn cảnh khó khăn cần đảm
bảo các kỹ năng cơ bản nhất như nghe, nói, đọc, viết, tính toán); Các môn tự chọn Tiếng

Anh, Tin học,... các nội dung dạy học tự chọn của các môn học, hoạt động GD NGLL
giúp HS rèn kỹ năng vận dụng kiến thức, giải quyết vấn đề, rèn kỹ năng học tập, KNS,
tạo điều kiện để phát triển năng lực cá nhân HS. Việc xác định cụ thể sẽ tùy điều kiện
thực tế nhà trường, mục đích ưu tiên của nhà trường và nhu cầu HS. Lưu ý: một số điểm
khác biệt về diện tích khi vận dụng cho khu vực thành thị và nông thôn đã được trình bày
trong mô hình.
C. Một số khuyến nghị:
Về chương trình, tài liệu: Bộ GD - ĐT cần khẩn trương hoàn thiện và ban hành chương
trình dạy học tự chọn, tài liệu dạy học tự chọn, chương trình và tài liệu cho hoạt động GD
NGLL ở tiểu học. Đưa ra những định hướng để địa phương lựa chọn, phát triển tài liệu
dạy học thích hợp,….
Về đội ngũ: Cần có sự đầu tư tăng tỉ lệ GV/lớp cho các trường dạy hai buổi/ ngày. Đào
tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho GV tiểu học dạy hai buổi/ ngày…. Tạo cơ hội cho
các trường trao đổi kinh nghiệm tổ chức dạy hai buổi/ ngày….
Về CSVC: Có kế hoạch xây dựng CSVC như sân bãi, phòng chức năng và các trang thiết
bị dạy học cần thiết cho việc dạy học hai buổi/ngày bên cạnh việc xã hội hóa công tác
GD.
Về tài chính: Cần có sự đầu tư của Nhà nước và đóng góp hợp lý của cộng đồng và gia
đình HS - đặc biệt cần có sự hỗ trợ của Chính phủ cho các vùng khó khăn. Tùy theo tình
hình kinh tế của địa phương để hướng dẫn thu - chi hai buổi/ ngày phù hợp thống nhất


theo cùng, miền. Cần có kinh phí của NN để giảm thu học phí của HS…;
Ngoài ra cần xây dựng khung chính sách nâng cao tính pháp lý của dạy học hai buổi/
ngày; giải pháp nâng cao nhận thức của cộng đồng để tạo sự đồng thuận của địa phương.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG .........

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
--------------------BÀI THU HOẠCH

BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN
Module TH32: Dạy học phân hóa ở tiểu học
Năm học: ..............
Họ và tên: ..............................................................................................................................
Đơn vị: ..................................................................................................................................
1. Mục tiêu giáo dục phổ thông và mục tiêu giáo dục tiểu học
a) Mục tiêu của giáo dục phổ thông:
Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh (HS) phát triển toàn diện về đạo đức, trí
tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động
và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư
cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho HS tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống
lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
b) Mục tiêu của giáo dục tiểu học:
Giáo dục tiểu học (GDTH) nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản
để tiếp tục học trung học cơ sở.
Nền tảng nhân cách, kĩ năng sống, kĩ năng học tập cơ bản (nghe, nói, đọc, viết và tính
toán) của HS được hình thành ở tiểu học và được sử dụng trong suốt cuộc đời của mỗi
con người. HS tiểu học được dạy từ những thói quen nhỏ nhất như cách cầm bút, tư thế
ngồi viết, cách thưa gửi, đi đứng, ăn mặc cho đến các kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng giao
tiếp, các kĩ năng học tập và khả năng tự học, sáng tạo. Như vậy, GDTH có giá trị cơ bản,
lâu dài, có tính quyết định. Vì thế, làm tốt GDTH là đảm bảo sự phát triển bền vững của
đất nước.
2. Tầm quan trọng của việc dạy học phân hoá ở cấp tiểu học

Quá trình dạy học gồm hai hoạt động có quan hệ hữu cơ: hoạt động dạy của giáo viên
(GV) và hoạt động học của HS. Cả hai hoạt động này đều được tiến hành nhằm thực hiện
mục tiêu giáo dục. Trong quá trình dạy học, cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, thói quen và
năng lực của người học. Chính vì vậy, việc dạy học theo nhóm đối tượng sẽ giúp cho tất
cả HS đều tích cực học tập. Từ đó đạt được chuẩn kiến thức, kĩ năng của bài học, đồng
thời phát triển năng lực học tập của từng HS.
- Dạy học phân hóa sẽ giúp chúng ta khai thác tối đa năng lực của học sinh khá giỏi.
- Dạy học phân hóa cũng sẽ giúp chúng ta phụ đạo, kèm cặp học sinh yếu kém tiến bộ
trong học tập.
- Tiến hành khảo sát, phân loại đối tượng học sinh ngay từ đầu năm học.
- Lập kế hoạch kèm cặp giúp đỡ và bồi dưỡng các em.
- Luôn quan tâm tới từng đối tượng học sinh, phát huy khả năng học tập của từng em.
- Trong mỗi tiết học ( tiết chính ) giáo viên cần phải chú ý tới các đối tượng học sinh .
Học sinh yếu đưa các câu hỏi dễ nhằm tạo hứng thú và giúp các em nắm dược các kiến
thức cơ bản của môn học. Với học sinh khá giỏi đưa thêm câu hỏi mở rộng để phát huy
khả năng sáng tạo của các em.
- Tiết Bồi dưỡng – phụ đạo mà dạy nội dung toán cần được GV nghiên cứu kĩ từ khâu
soạn bài. Bài soạn cần thể hiện rõ nội dung phân hoá đối tượng học sinh.
3. Phương pháp thực hiện dạy học phân hoá đối tượng ở một số môn học ở tiểu học.
Như chúng ta đã biết, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) ở tiểu học tập trung theo
những định hướng cơ bản: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS; hình thành
và phát triển khả năng tự học cho HS; đảm bảo tính phù hợp với đối tượng giáo dục và
đặc điểm vùng, miền; đảm bảo tính trực quan; thực hiện dạy học tích hợp… nhằm khơi
dậy hứng thú học tập cho HS.
Ở tiểu học, đảm bảo tính phù hợp với đối tượng giáo dục là tôn trọng sự phát triển của
mỗi cá nhân, tạo cơ hội phát triển tối đa khả năng cho mỗi người học qua dạy học phân
hoá, bồi dưỡng HS có năng lực, phụ đạo HS yếu, HS có khó khăn trong học tập… Chấp
nhận sự đa dạng trong giáo dục thể hiện tính nhân văn của GDTH. Tính phù hợp trong
dạy học ở tiểu học còn thể hiện ở sự phù hợp với đặc trưng môn học, hoạt động giáo dục;

phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của lớp học, của nhà trường, của địa phương…
Phương pháp thực hiện dạy học phân hoá đối tượng ở một số môn học ở tiểu học gắn liền
với việc tổ chức dạy học. Tổ chức dạy học ở tiểu học linh hoạt, đa dạng phù hợp với mỗi


đối tượng HS và điều kiện của nhà trường. Có thể tổ chức học theo cá nhân, theo nhóm,
theo lớp; có thể học trong lớp hoặc ngoài lớp; có thể chuẩn bị bài ở nhà hay sinh hoạt
theo các câu lạc bộ… giúp HS học tập hứng thú và đạt kết quả cao. Ví dụ, có thể tổ chức
theo hướng các hoạt động giáo dục trên cơ sở phù hợp khả năng và nhu cầu của HS, chia
HS theo các nhóm: Nhóm củng cố kiến thức; nhóm bồi dưỡng năng khiếu, sở thích;
nhóm phát triển thể chất; nhóm phát triển nghệ thuật; nhóm hoạt động xã hội… Nên dành
thời gian thích đáng cho việc tự học của HS với sự hướng dẫn, giúp đỡ thích hợp của GV.
Tất cả hướng vào mục tiêu phát triển toàn diện cho HS.
Như vậy, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học ở tiểu học phải phù hợp với nội dung,
đối tượng, điều kiện cụ thể của mỗi lớp học. GDTH thực hiện mục tiêu dạy chữ - dạy
người, hướng tới mục tiêu phát triển con người toàn diện. Với mục tiêu đó, GV cần có
cách nhìn tổng thể, tích hợp các nội dung giáo dục của các môn học, giải quyết hài hoà
các nhiệm vụ học tập, đó cũng chính là giải pháp tối ưu để đạt chất lượng, hiệu quả giáo
dục ở tiểu học.
4. Các điều kiện để thực hiện hiệu quả việc dạy học phân hoá ở tiểu học
Với ý nghĩa đảm bảo cho việc thực hiện tốt các mục đích dạy học đối với tất cả HS đồng
thời khuyến khích phát triển tối đa và tối ưu những khả năng của cá nhân trong quá trình
học tập, dạy học phân hóa (DHPH) đang được xem là một giải pháp phổ biến hiện nay.
DHPH là phương pháp dạy học có tính đến sự khác biệt của người học (cá nhân) hoặc
nhóm người học. Ở tiểu học, DHPH thường được thể hiện ở việc lấy chuẩn kiến thức, kĩ
năng làm nền cơ bản. Ngoài kế hoạch dạy học, thông thường phân hóa để có những kế
hoạch dạy học phù hợp, đưa HS yếu kém đạt chuẩn và giúp các đối tượng đã đạt chuẩn
hoặc khá, giỏi phát triển ở mức cao hơn. Ngoài ra, ở một số nơi DHPH thể hiện ở việc tổ
chức cho HS học theo chương trình tự chọn môn học.
a. Sơ lược một số vấn đề về cơ sở lí luận

Theo tác giả Nguyễn Bá Kim, DHPH có thể được thực hiện theo hai hướng: “DHPH
trong” và “DHPH ngoài”. DHPH trong (hay còn gọi là phân hóa nội tại) là sử dụng
những biện pháp phân hóa thích hợp với các đối tượng khác nhau trong cùng một lớp
học, trong cùng khoảng thời gian, đảm bảo thống nhất một chương trình và kế hoạch dạy
học. Nhìn bề ngoài “DHPH trong” không có gì khác biệt so với các lớp học thông
thường. “ DHPH ngoài” là sử dụng những biện pháp phân hóa thích hợp để phân hóa rõ
rệt về nội dung và cả hình thức tổ chức dạy học, tức là hình thành những nhóm ngoại
khóa, lớp chọn, trường chuyên, sử dụng chương trình chuyên biệt, nội dung và kế hoạch
dạy học không lệ thuộc chặt chẽ vào SGK.


Trong thực tiễn DH hiện nay, thường có hai hình thức DHPH gọi là “DHPH trung gian”
và “DHPH bộ phận”. DHPH trung gian là DHPH dựa trên sự thống nhất của mục tiêu dạy
học cho tất cá các đối tượng HS. HS có thể chọn một môn học hay lĩnh vực học tập mà
mình ưa thích hoặc có sở trường để học chuyên sâu theo chương trình và tài liệu riêng.
Hình thức này ở tiểu học được gọi là dạy học theo chương trình tự chọn. DHPH bộ phận
là DHPH diễn ra ở cấp độ tổ chức hoạt động dạy học. Trong cùng một nội dung học tập,
GV vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực để tạo cơ hội cho HS được
học tập phù hợp với nhịp độ phát triển của cá nhân, nhằm đạt hiệu quả học tập cao nhất ở
mỗi HS. Như vậy có thể coi DHPH trung gian là một cấp độ của DHPH ngoài và DHPH
bộ phận là một cấp độ của DHPH trong.
* Quy trình thực hiện DHPH ở tiểu học thường diễn ra như sau: Đánh giá, phân loại trình
độ, năng lực học tập của HS. Xây dựng kế hoạch, nội dung và lựa chọn hình thức,
phương pháp dạy học cho phù hợp với từng nhóm đối tượng hoặc từng đối tượng đặc
biệt. Tổ chức triển khai thực hiện. Kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh, hoàn thiện.
b. Một số khó khăn trong thực tiễn hiện nay khi thực hiện DHPH
Qua trực tiếp làm công tác giảng dạy và qua trao đổi với các đồng nghiệp, tôi đã tổng hợp
được một số khó khăn khi tiến hành dạy học phân hóa như sau:
- Sĩ số lớp học hiện nay khá đông (mỗi lớp thường trên dưới 30 HS), nên việc dạy học
phù hợp với từng đối tượng HS rất khó. Chưa kể đến việc HS có thể học tốt môn này

nhưng chưa tốt môn khác nên cần phải có nhiều cách chia nhóm, phân loại đối tượng HS
phù hợp theo từng môn học.
- Cơ sở vật chất còn thiếu thốn; thiếu chương trình, tài liệu tham khảo; thiếu phương tiện
kĩ thuật, đồ dùng dạy học,...
- Trình độ đào tạo và năng lực sư phạm của đội ngũ GV tiểu học hiện nay chưa đồng đều,
chưa có nhiều GV có năng lực và kinh nghiệm trong việc DHPH.
- GV tiểu học phải dạy nhiều môn nên khó khăn trong việc chuẩn bị kế hoạch bài dạy
theo định hướng phân hóa.
- Có thể xuất hiện những biểu lộ mất tự tin hay mặc cảm về tâm lí đối với HS đầu cấp khi
bị xếp vào nhóm yếu, kém cũng như tâm lí lo lắng của phụ huynh HS.
Để khắc phục những khó khăn trong thực tiễn nói trên, cần phải kết hợp nhiều giải pháp
tổng thể như điều chỉnh sĩ số lớp học; tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện dạy học; tổ
chức biên soạn chương trình, nội dung; bồi dưỡng chuyên đề cho đội ngũ GV, tăng cường
học liệu cho HS.... Trong đó cần ưu tiên cho việc nâng cao năng lực nghề nghiệp GV, hỗ


trợ cho GV những nghiệp vụ sư phạm để DHPH có hiệu quả là cần thiết.
c. Một số biện pháp về nghiệp vụ sư phạm để thực hiện dạy học phân hóa ở tiểu học đạt
hiệu quả
Trong từng công đoạn của tiến trình DHPH như đã trình bày ở trên, GV cần thực hiện
những biện pháp về nghiệp vụ sư phạm như sau:
c.1. Kết hợp nhiều hình thức kiểm tra để đánh giá, chẩn đoán, phân loại đối tượng HS
theo trình độ
- Kết hợp kiểm tra định kì, kiểm tra thường xuyên và quan sát lớp học:GV cần thận trọng
khi đưa ra kết luận một HS nào đó thuộc nhóm trình độ nào. Do vậy, cần phải kết hợp
nhiều hình thức kiểm tra trong dạy học để có kết quả khách quan và chính xác. Ngoài
việc kiểm tra định kì và kiểm tra thường xuyên, GV nên có sổ tay ghi chép kết quả quan
sát, theo dõi hàng ngày, trong đó lưu ý đến những trường hợp đặc biệt, hoặc quá xuất sắc
hoặc quá yếu để tiến hành DHPH phù hợp.
- Kết hợp kiểm tra độ khó và độ nhanh, tăng cường cho HS tự đánh giá:Hiện nay, GV

thường chỉ thiết kế đề kiểm tra theo độ khó. Để có thể phân loại sâu hơn, GV thiết kế đề
kiểm tra kết hợp độ khó và độ nhanh, tức là tăng số lượng bài tập trong mỗi lần kiểm tra,
kết quả đánh giá không theo thang điểm 10 mà là GV ghi nhận trong cùng một khoảng
thời gian đó, HS làm đúng được bao nhiêu bài. Cách làm này khuyến khích HS phát huy
hết khả năng của mình đồng thời có thể tự đánh giá khả năng của mình so với các bạn.
c.2.Phân bậc nhiệm vụ trong thiết kế kế hoạch bài dạy
Phân bậc nhiệm vụ học tập đối với nội dung mang tính lí thuyết:Kĩ thuật cơ bản cho việc
thiết kế này là chia nhỏ nội dung học tập ra thành nhiều nhiệm vụ. HS khá, giỏi sẽ thực
hiện nhiệm vụ khó hơn hoặc nhiều nhiệm vụ hơn hoặc thực hiện không có sự hướng dẫn.
HS TB hoặc yếu sẽ thực hiện ít nhiệm vụ, đơn giản hơn hoặc ít hơn, hoặc được những chỉ
dẫn, hỗ trợ nhiều hơn.
Khi tổ chức DHPH nội dung thực hành luyện tập và sửa bài tập, thường yêu cầu cao về
năng lực tổ chức và quản lý lớp học của người GV. Do đó GV cần dự kiến về thời gian và
biện pháp sao cho phù hợp nhất để phát huy khả năng của từng HS.
c.3. Linh hoạt trong tổ chức hoạt động nhóm khi DHPH
Tùy theo mục tiêu dạy học, việc chia nhóm có thể theo nhiều cách: Nhóm đôi (nhóm đối
ngẫu), nhóm ngẫu nhiên, nhóm hỗn hợp và nhóm phân theo trình độ. Trong DHPH, nhóm
hỗn hợp được sử dụng khi nhiệm vụ của các nhóm là như nhau, với mục đích là HS giỏi


sẽ giúp đỡ HS yếu hơn. Nhóm theo trình độ được sử dụng khi mức độ yêu cầu của nhiệm
vụ từng nhóm khác nhau, như ví dụ nêu ở trên hoặc trong thực hành giải bài tập để mỗi
nhóm được yêu cầu làm những bài tập với độ khó khác nhau.
c.4. Giao tiếp trong dạy học phân hóa
Đối với GV, lời nói của GV trong dạy học hoặc giao tiếp với HS rất có ý nghĩa vì đặc
điểm tâm lí cơ bản của lứa tuổi này là vô tư và hồn nhiên, các em đặt rất nhiều niềm tin
vào giáo viên. Do vậy, GV cần có kĩ thuật nói rõ ràng, tốc độ vừa phải, dễ nghe, thân
thiện nhưng nghiêm túc và luôn khuyến khích. Không nên gay gắt hay nặng lời với
những HS yếu kém. Với mỗi trường hợp, cần tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp hỗ
trợ, giúp đỡ HS phù hợp.

Đối với HS, GV nên khuyến khích HS nói lại bằng ngôn ngữ của mình khi hiểu một nội
dung học tập nào đó. Ví dụ như mô tả lại cách hiểu các mối quan hệ trong một bài toán,
cách thực hiện các bước giải một bài toán, ... để giúp HS hiểu sâu sắc và ghi nhớ tốt hơn,
đồng thời giúp GV có cơ sở để đánh giá HS trung thực hơn.
........, ngày....tháng....năm...
Người viết